Vraag nr. 49
van 28 november 1996
van de heer FRANCIS VERMEIREN Verkochte sociale woningen – Dalende trend Uit gegevens in het Jaarverslag 1995 van de V l a a m-se Huisvestingsmaatschappij (VHM) over het sedert 1976 jaarlijks aantal verkochte sociale woningen in V l a a n d e r e n , blijkt dat sinds 1980 een merkwaardige ommekeer heeft plaatsgevonden. Terwijl vóór 1980 jaarlijks nog tussen de 2.000 en 2.500 woningen werden verkocht, is dit aantal begin de jaren tachtig teruggevallen tot circa 1.500, tot 1.000 in de periode 1983-84-85, en sedertdien schommelt het rond de 500.
Welke verklaring kan worden gegeven voor deze trend van vermindering van het aantal verkochte woningen ?
Heeft dit te maken met kredietverlening of spelen er ook andere factoren ?
Antwoord
Vooraleer in te gaan op de vraag naar een verkla-ring voor de dalende trend in de verkoop van sociale woningen, zal ik eerst de cijfers terzake ver-beteren en verduidelijken.
De vermelde cijfers hebben wellicht enkel betrek-king op de verkoop van koopwoningen en houden geen rekening met de verkoop van huurwoningen. Uit de overzichtstabel hierbij blijkt duidelijk dat het totaal aantal sociale woningen dat werd ver-kocht in de periode 1975-1995, beduidend hoger l i g t . Zo schommelt het totaal aantal verkochte sociale woningen sinds 1986 rond de 1.000 in plaats van rond de geciteerde 500.
Voor een goed begrip van deze verkoopactiviteit moet zij worden opgesplitst in drie soorten, m e t name :
1. de verkoop van huurwoningen (in de regel aan de zittende huurders) ;
2. de verkoop van koopwoningen die werden opgericht door lokale sociale huisvestingsmaat-schappijen uit de huursector volgens het stelsel "Belofte van Aankoop" (BA 2),stelsel dat afge-schaft werd in de loop van november 1995 ; 3. de verkoop van koopwoningen die werden
opgericht door lokale sociale
huisvestingsmaatschappijen uit de koopsector, de vroegere "klei -ne landeigendommen".
Afgezien van die verschillende cijfergegevens kan er inderdaad duidelijk een dalende trend in de ver-koop van sociale woningen worden waargenomen, en dan voornamelijk in de periode tussen 1975 (met nog 3.492 verkopen) en 1987, wanneer het aantal verkochte woningen met 931 eenheden voor het eerst onder de 1.000 terugviel.
Die terugval kan bijna uitsluitend worden ver-klaard door de inkrimping van de financiële mid-delen voor de bouw van sociale woningen. Te r w i j l in de loop van de jaren zeventig en ook nog in het begin van de jaren tachtig nog kon worden gespro-ken over omvangrijke woningbouwprogramma's ,die uiteraard ook aanleiding gaven tot een relatief evenredige verkoop van sociale woningen, is met de crisis in de sociale huisvesting die zich volop manifesteerde vanaf 1983 ook de terugval begon-nen van de verkopen van sociale woningen.
Dat geldt uiteraard in de eerste plaats voor de zogenaamde "kleine landeigendommen", maar ook voor de "BA 2 " - k o o p w o n i n g e n , waarvoor door de VHM geen bijzondere kredieten meer konden worden vrijgemaakt.
Wat de verkoop van huurwoningen betreft, h e b b e n de meeste sociale huisvestingsmaatschappijen er steeds voor geopteerd om minstens hun bestaande huurpatrimonium in stand te houden, zodat auto-matisch het aantal verkochte sociale huurwoningen lager bleef dan het aantal nieuw opgerichte sociale huurwoningen.
De laatste jaren kent de sector van de sociale huis-v e s t i n g, zoals bekend, een relance en nam ook de bouwactiviteit aanzienlijk toe. In dit verband signa-leer ik onder meer de programma's in de kansarme buurten en uiteraard ook het urgentieprogramma. De nadruk van het beleid lag echter vooral op de bouw van nieuwe sociale huurwoningen en op ver-vangingsbouw- en renovatieactiviteiten. De bouw van sociale koopwoningen steeg slechts in beperk-te mabeperk-te, en in die koopsector wordt sbeperk-teeds meer de nadruk gelegd op de saneringsactiviteiten, w a t heeft geleid tot een belangrijke verschuiving van een deel van de beschikbare middelen naar het toekennen van saneringsleningen aan particulieren voor de aankoop en/of renovatie van woningen. De dalende trend in de verkoop van sociale wonin-gen is dan ook allerminst een gevolg van wijzigin-gen in de voorwaarden van de kredietverlening.
Die laatste zijn integendeel de afgelopen jaren bij-zonder voordelig te noemen.
Jaarlijks aantal verkochte sociale woningen in Vlaanderen sinds 1975
Jaar Huur- BA2- Koop- Totaal w o n i n g e n w o n i n g e n w o n i n g e n 1975 1.410 960 1.122 3.492 1976 1.268 951 864 3.083 1977 1.107 1.492 1.475 4.074 1978 946 1.255 942 3.143 1979 950 1.682 1.400 4.032 1980 880 651 1.244 2.775 1981 605 894 1.458 2.957 1982 482 986 1.383 2.851 1983 298 299 1.048 1.645 1984 308 112 1.063 1.483 1985 262 22 1.024 1.308 1986 359 14 714 1.087 1987 497 8 426 931 1988 656 20 640 1.316 1989 593 4 543 1.140 1990 415 6 534 955 1991 481 41 699 1.221 1992 365 51 732 1.148 1993 324 12 522 858 1994 347 51 393 791 1995 253 9 627 889
