VRIJE TRIBUNE

en

Donderdag 5 september 1963 - No. 742

"Ongezonde democratie"

(zie pag. 4 en 5)

VRIJE TRIBUNE

een oeverloos debat. Het wil ons trouwens voorkomen, da~t de eisen, welke dr. van der Burg aan de lei- ding der vergadering stelt, door de thans scheidende voorzitter op zeer redelijke wijze zijn vervuld.

V

der het motto "vr-ije tribune", op z.ijn tijd ook mening·en, welke de redactie geenszins deelt, hun plaa l:s te vinden. En dit des te meer, wa!fl- neer dez•e men'ingen - zoa,ls in dit geval - v·aardi:g en helder worde•n geuit.

* * *

W

matie altijd moeiHjk en gecompli- ceerd zal blijven. Iedere partij, d:ie medewerlcing aan de formatie ver- leent, zal tra c h.t en zoveel mo- ge,lijk van haar weniSen v:erwezen- lijh t te krijgen. Om tenslotte, ter- wiUe van de noodzakelijke samen- werking - het land moet geregeerd worden - ietwat wa•ter in de wijn te doen. Hoew,el de formatie 1963 stuntelig verlopen. is, kunnen wij daar ge.en enkel symptoom van ziek1 e in z,iJen. Men kan voor zich- z·elf -- aan zijn schrijftafel - de eisen opstteHen, waaraan een ideale democratie en ideale polHieke par- tijen moeiJen voldoen en dan bij niet vervulling van di:e eisen, van "ziek- te" spreken. De democratie en de poli1>eke partijen worden echter door niet-volmaakte m,ensen be- paald. Onvolmaaktheid hier te ver- warren met ongezondheid lijkt ons verre van volmaakt. Verschijnselen van echte politieke ongezondheid, als b.v. corruptie, komen in Neder- land praktisch ni:et voor.

* * *

I

nen het met hem eens zijn, dat de kennelijke en noodlottige verdeeld- heid in die partij de Kabinetsfor- matie aanzienlijk heeft vertraagd.

Maar de auteur geeft zowel van de aktiviteiten van de heer Romroe als van zijn partij een kenschets die soms de cadcatuur nadert. En waarom de bekwame mr. Goseling tot een "zwak" minister moet wor- den gedegradeerd, is niet duide:Jijk.

Zeker, hij· heeft een fout gemaaM, bij het al te overhaast . ontnemen van de opspori•ngsbevoegdheid aan de marechaussee-brigade te Oss.

Maar ook dit wa,s een uitvloeisel.

van Zlijn door vriend en vijand .et·- kende, rusteloze aktiviteit.

politieke partij geldt, dat eendracht macht betekent.

De sclwiljver vraagt aandacht voor de kleine partijtjes. Hij laakt het "stijlloos onderHng gekwebbel"

van anderen, wanneer een Kamer··

lid van een kleille partij aan het woord komt. Het behoort sinds het oude Athene en Rome tot de demo·~

cratische gebruiken, dat iedere par- tij en vooral iedere spreker de aan- dacht krijgt die zij verdient.

* * *

D

Bedrag voor schilderii prof. mr. P. J. Oud bijeen

Tot ons genoegen kunnen wij mededelen, dat het bedrag voor de vervaardiging van een schilderij van prof. mr. P . .J. Oud om dat aan te bieden aan de Tweede Kamer, bijeen is.

Wij betuigen onze hartelijke dank aan de vele gevers, die dit mo- gelijk hebben gemaakt.

Het ligt in de bedoeling om het schilderij in de maand december aan de Tweede Kamer aan te bieden, maar daarover zullen nog nadere mededelingen worden gedaan.

Namens het Comité, D. W. DETTMEI.JER

V

van der Burg vooral de ,.ziekten" te genezen van de partij, waaraan hij ondanks alles zijn hart heefit verpand: de V.V.D. Ook hier wordt echter een aantal verschijn- selen tot "ziekte" gebombardeerd, terwijl er slechts sprake is van te- kortkomi.ngen. Anders dan de schrijver zijn en blijven wij van mening, dat één der hoofddoelein- den van een politieke partij inder- daad macht·svorming moet zijn.

Machtsvorming, om da,ardoo'~ zo veel als mogelijk van de eigen be- giil!Selen 1n de praktijk te verwezen- lijken. Terloops gezegd, voor iedere

ATTENTIE!

verwijt - allerlei zaken worden in klein comité bekokstoofd - houdt geen steek. In iedere verenigin:g van enige omvang is er een beperkte groep, die bereid is zich met huid en haar voor de vereniging in te zetten. Overigens: de wens naar een levendig horizontaal en vertikaal contact in de partij, kunnen wij ge- heel onderschrijven.

Wat de auteur verder opmerkt over de door hem gewenste verga- dertechniek, hier worden vele open deuren ingetrapt. Natuurlijk moet er een strakke leiding van de voorzit- ter zijn. Maar die strakheid houdt vooral ook in het vermijden van

ATTENTIE!

Luistert op woensdag 18 september a.s., over de zender Hilversum I ( 402 m.), van 18.20-18.30 uur naar

.,DE STEM VAN DE V.V.D."

Spreker: Mr. W. J. GEERT SE MA voorzitter van onze Tweede Kamerfractie

Onderwerp: De Troonrede

* * *

B

voorbij a~an één stuk werkelijkheid.

Het beeld, dat het Nederlandse volk zich maakt van de V.V.D. wordt meer dan iets anders door de par- tijleden in de vertegenwoordigende lichamen en natuurlijk ook ]n het Kabinet bepaald. Het zijn de V.V.D.- ers en V.V.D.sters in Kamers, Pro- vinciale Staten en Gemeenteraden, die zich in de frontlinie van 't politie- ke gevecht bevinden. Naar bun hou- ding zal de partij in haar geheel wor- den. beoordeeld Vanzelfsprekend moeten hoofdbestuur en andere daarvoor bestemde organen waken voor de zuiverheid en doeltreffend heid van 't beginselprogram. Maar

·- suggestie van dr. van der Burg- direkt na de verkiezingen voor de Tweede Kamer, dat programma

· weer op de helling te nemen, schijnt ons tijdrovend en onprak- tisch. In de loop der vierjarige pe- riode zal - alweer in de dagelijk- se politieke strijd - blijken, welke punten aanpassing en verbetering behoeven.

Zou het mogelijk zijn - zoals de

~uteur wenst - vóór de verkie- zingen tot een opinie te komen, met welke andere groep of groepen men wil samenwerken, dan is het een vraag van opportuniteit, of publi-

catie van die opinie nuHig en nodig is. Zou men in staat zijn, tezamen met andere partijen een kort pro- gram voor de volgende vier jaar op te stellen, dan zou dit onder meer de Kabinetsformatie vereenvoudi- gen. Of echter een dergelijke groep van a priori, zelfs summierlijk, sa- menwerkende partijen te vilnden is, schijnt ons in hoge mate twijfelach- tig.

* * *

T

(;U opzettelijk geweerd. Dit is een.

eis van gezond verstand. Iedere kri-o tiek wordt dan immers door de met Argus-ogen toekijkende tegenpartij tot een vermeend verJiespunt v~

· de V.V.D. gepromoveerd.

Alles tezamen achten wij de doox:

ons niet gedeelde visie van dr. Van der Burg te belangrijk om ze onze lezers te onthouden. Hetgeen d~

politieke aesculaap siert, is zijn groot e.'1. eerlijk enthousiasme voor de V.V.D.

Laat ons hem, althans daarin_

allen volgen. L.M.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Groningen versus Den llaag

(Ingezonden)

De schrijver van de tirade onder het opschrift "een indicatie" overgenomen in het voriJe nummer van Vrijheid en Democratie voelt zich waarschijnlijk be- dreigd door de eventuele vestiging te Groningen van het hoofdkantoor der Gasunie. Alleen uit zulk een gevoel kun- nen we zijn emotionele kreet verklaren.

Vermoedelijk kent de schrijver Gronin- gen niet en heeft hij overplaatsing naar dat "ultima Thule" te vrezen.

Nu, dan willen we proberen hem enigszins gerust te stellen.

De stad Groningen heeft, om met de opvoeding der kinderen te beginnen, heel behoorlijke dorpsscholen, zowel r.k.

en prot. chr. als openbare. Voor wie meer verlangt is er in de buurt een goe- de tuinbouwschool en voor de meisjes landbouw~huishoudonderwijs. En wat voor de volwassenen de beoefening der cultuur betreft: onze rederijkersvereni- gingen gaan aan de spits en men kan altijd meespelen in het plaatselijke fan- farecorps (u herinnert zich toch die ge- zellige film? nu ja dat was Giethoorn, maar van Den Haag uit gezien ligt dat toch in dezelfde richting). We kennen die film, want we hebben hier een bios- coop en zelfs een openbare leeszaal! Al- leen huizen hebben we niet zoveel als in de randstad Holland en er is wat meer open ruimte. Vindt U dat een bezwaar?

Zo erg is het niet - echt niet de moeite waard om van uw zijde "emotionele pressie" te gaan bedrijven en dan op persoonlijke en grotendeels fictieve gron- den. Want wat u schrijft over de nood- zaak van een centraal punt, snijdt geen hout. Waarom zou dat centrale punt niet in Groningen liggen? De Gasunie is geen regeringsinstantie.

M. H.-K.

Nogmaals:

Openbaar onderwijs

in d.e verdrukking

(Ingezonden)

Naar aanleiding van het wederwoord op de reactie van de heer J. J. Feringa betreffende het artikel "Openbaar On- derwijs in de verdrukking" ontvingen wij van de heer Feringa een schrijven, waar- aan wij het volgende ontlenen:

Toen in Uw blad een ingezonden stuk verscheen, waarin mijn naam werd ge- noemd en mij woorden in de mond wer- den gelegd, welke door mij niet waren gesproken, moest ik hiertegen wel oppo- neren.

Mijn vrees, dat ik met mijn betoog bij inzender V. weinig succes zou hebben, is (meer dan) volledig uitgekomen.

Wat zien wij nu toch gebew·en?

Inzender V. pleegt een nieuw ingezon- den stuk en laat daarin in de aanhef met vette letters drukken, dat ik "inmiddels tot voorzitter van Volksonderwijs ben benoemd" en midden in de tekst staat zeer opvallend "Antwoord aan de voor- zitter van Volksonderwijs"; die voorzit- ter moet ik dan zijn.

Tot voorzitter van Volksonderwijs is echter benoemd de heer Stellinga.

Feringa, die tijdelijk mr. A. de Roos in deze functie heeft vervangen, is afge- treden en maakt zelfs geen deel meer uit van het Hoofdbestuur.

Het lust mij niet aan een inzender, die zo slecht georiënteerd is nog verder aan- dacht te besteden.

(Diseussie gesloten. Red.) ·

WIJ LEVEREN

DOZEN

uit Massief Carton

*

Speciaal voor export.

*

N.V. Stroocartonfabriek v/h

OUDE PEKELA

Telefoon 05978- 2233, 2 lijnen

Eigen modern ingericht laboratorium.

AGENDA

van de JAARLIJKSE ALGEMENE VERGADERING van de Vereniging van Staten- en Raadsleden

te houden op zaterdag 14 september 1963, om 11.00 uur v.m., in Hotel-Restaurant "Monopole", Stationspelin 6 te Amersfoort.

1. Opening en mededeling~ door de voorzitter.

2. Notulen van de jaarlijkse Algemene Vergadering van 17 februari 1962.

3. Ingekomen stukken.

4. Jaarverslag van de secretaresse.

5. Jaarverslag van de penningmeesteresse.

6. Verslag van de kascommissie over het jaar 1962.

7. Benoeming van de kascommissie voor het jaar 1963.

8. Verkiezing van bestuursleden. Aan de beurt van periodieke aftreding zijn: mevrouw G. A. A. Holzmüller-Teengs te Alkmaar, mr. dr. H. K. de Langen te Meppel, mejuffrouw mr. M.M. F. van Everdingen te 's-Gravenha- ge, die zich herkiesbaar stellen.

Inmiddels hebben mevrouw mr. E. Veder-Smit te Leeuwarden en mevrouw H. J. Schlemper-van Gijn te Vught zich genoodzaakt gezien hun bestuurslid- maatschap neer te leggen, zulks op grond van het feit dat zij niet langer zit- ting hebben in de Provinciale Staten, c.q. de gemeenteraad. Het bestuur stelt voor in de hierdoor ontstane vacatures te benoemen: mevrouw E. H. Rink- van der Linden te Utrecht en de heer P. Fijn van Draat te Terneuzen. Me- vrouw Rink en de heer Fijn van Draat hebben zich bereid verklaard een eventuele benoeming tot bestuurslid van de Vereniging te aanvaarden.

Tegenkandidaten kunnen ter vergadering worden gesteld.

9. Rondvraag.

10. Sluiting van het huishoudelijk gedeelte der vergadering.

± 12.30 uur gemeenschappelijke koffiemaaltijd.

14.00 uur: Korte inleiding door de heer D. W. Dettmeijer o-ver "Recreatie en Politiek". Daarna zal gelegenheid tot discussie bestaan en kunnen voor- zover de tijd het toelaat, vragen op het gebied van gemeentelijke en provin- ciale politiek worden gesteld.

16.00 uur: Sluiting.

N.V.AANNEMERSBEDRIJFv/hJ.STAM

TWINTIGHOEVENWEG 13 te DORDRECHT TELEFOON 01350-5839

•

WONINGBOUW

CJ)eze

Burger

Deze dood-eenvoudig-e dagloner in de wijngaard der hoge heren, heeft zijn één-persoons kampeertentje weer netjes opgevouwen en op zijn vlierinkje gezet tot, bij leven en welzijn, het volg-end jaar. Hij heeft de smalle deur van zijn éénmansbedrijf weer ontsloten. De gedwongen val•antie zit er op.

De toonbanl• heeft een nieuw verfje gekregen, de weegschaal is smetteloos gepoetst. Er is een ni~>uwe winkelbel met een héél klaar, héél hoog geluidje aangeschaft, de vloer geschrobd en met nieuw, wit, f\in zand bestrooid. Het dartel spel der zeven volle vrije dagen, door overheidsdwang opgelegd, is geëindigd. Het is september. De eeltige knuisten uit de Omo-frisse hemds- mouwen! De noeste arbeid voor een bete broods met - as het effe kan - een plakje zoetemelkse kaas, is weer begonnen. Joech-hei, vrienden, de sterke schouders eronder .. Tce<e1,-hc)sa, menser d arheid eist haar tol.

En dan begint nu ook het lieve leven in het V.V.D.-bedrijf. Wij gaan - met ons allen - een mooi bestuur kiezen met een fijne voorzitter. Een forse vaderfiguur, had il• gedacht. Een stoere stuurman op de brug. Eén die van wanten weet. Een warm hat·t. Een scherpe blik. Een vooruitziende blik.

Een schonkige stoerdert wien geen arbeid te veel en geen werk te zwaar is.

Een mannetjesputter. Een vlaggedrager en vendelzwaaier. Een in-het-volle- leven-staander. Vechter en profeet. Aanvoerder en wijsgeer. Zo een van "het sel waerachtig wel gacn". Bestevaer. Leider van 1nensen. De vederbos op de blank-geschuurde helm. De hand op het gevest. Mannetjesputter en ziele- schouwer.

Zó een zal uit de dichte gelederen onzer legioenen naar voren treden - vrien(len, vriendinnen: een jongkerel, bezield en bezielend, wiens bloed, un- gehimlerd door vaatvernauwing, door daderen bruist.

Hij m o e t er zijn en wij zulle n hem vinden. Niet uit de kleine drom der vertrouwde ouwetjes zal hij komen. Niet uit het beminnelijke groepje van hen die hun rinlmlemle sporen reeds al te geruime tijd geleden ten volle verdieml hebben. Het zal een zijn, die ze nog verdienen m o e t.

Een man, blal•end van geestdrift, arbeidslust en strijdvaardig·heid, om- ringd door jongkerels ... .

Zó stel ik mij dat voor.

Nieuw beginnen en een nieuw geluid. Wie is de jongen, die dan,r fluit?

In ieder geval: hij wete zich ver;;ekerd van stem en steun van

-

S SEPTEMBER 1963- PAGINA 2

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koninginnegrac:ht 61

·s-Gravenhage Telefoon ( 070) 60 48 03

(3 liinen) Giro 67880

Ruimte in Nederland in het jaar 2000

(Ingezonden)

Op de voorpagina van Uw numma"

van 22 augustus bespreekt U: prof. Thijs-- se's publicatie over de ruimte in Neder- land in het jaar 2000. U slaat daarbij een zeer defaitistische toon aan:

"de angst slaat U om het hart" voor de.,:

ze "niet geheel verheugende toekomst enz.

Waarom, in vredesnaam? Ik weet wel, dat dergelijke geluiden de laatste jaren nog al in de mode zijn, maar dat is m.i niet voldoende reden er in te geloven en opzij te zetten wat eigen waarneming leert.

Alles wijst er op, dat over enige tijd de bevolking van Nederland aanzienlijk aangenamer zal zijn gehuisvest dan nu.

De ééngezins-woning met tuin of tuintje, in een vriendelijke rustige omgeving, het ideaal van zeer velen, zal dan een nor- maal, wijd verspreid woontype zijn. De drang in deze richting doet onze stede- bouwkundigen en planologen reeds hun plannen aanpassen.

De gedachte, dat daar geen plaats voor is. kwijnt gelukkig ook weg. Ten eerste

moet opgemerkt worden, dat huisvesting in ééngezinswoningen niet zo heel veel meer ruimte vergt dan in flats. Ten tweede: zelfs in het Westen van het land is er ruim plaats: men denke slechts aan de Hollandse en Zeeuwse eilanden, de Alblasser, Lopiker en Krimpener waa.r- den, aan de graswoestijnen, die er nog zijn binnen de Randstad Holland, aan de schaars bevolkte kop van Noordhol- land. Men kan die terreinen beter ge- bruiken om desnoods miljoenen mensen een fijne woongelegenheid te geven, dan voor het wel wat cerebrale genoegen van enigen, om deze ruimte open en kaal te houden.

Wat de landbouw betreft: er zijn vol- doende marginale en sub-marginale gronden, die slechts met steun geëxploi- teerd kunnen worden. Als woongebied en ook als recreatiegebied stijgen zij in waarde.

Neen: ik zie het land, en speciaal het westen, over enige tientallen jaren als een verrukkelijke tuin-metropolis, als wij ons maar niet door vooropgezette axioma's en door een keurslijf van rege- lingen en bepalingen laten beheersen;

doch zo verstandig zijn wij nog wel, ge- loof ik.

Ir. M. DE BUSSY (De geciteerde woorden vormden in onze ogen niet de grondtoon van het artikel. Dt1 beschouwing was veeleer een plei4ooi ernsl te maken met de nûmtelijke ordening. Dit is ook thans nog onze mening. L. M.J.

N~ V. Houthandel v.h. W. KUNST

*

EEMSKANAAL Z.Z. 19 GRONINGEN Telef. 05900 • 36541"

VRIJHEID EN DEl\:IOCRATIE

Deze rubriek is er een voor de vrou- wen, maar de vrouwelijke leden van de VVD zijn in de eerste plaat's le- den van de VVD en de zaak van de VVD is ook haar zaak. Vandaar het vol- gende:

Het beeld van de VVD

September; de vakantietijd is voorbij, tenminste voor de meesten van ons en wij gaan weer aan de gang. Wat gaan wij doen?

Drie jaar hebben wij, waarschijnlijk, vóór de volgende verkiezingen, drie jaar om de zoekende kiezer een beeld te ge- ven van onze partij, een imago, modern gezegd.

Dat is een belangrijke, maar geen een- voudige zaak.

De confessionale partijen hebben het dienaangaande gemakkelijk. Iedereen denkt daarbij onmiddellijk aan het ge- loof, De kiezer weet, of juister; denkt te

· weten, waar hij aan toe is. Dat denkt hij ook van die partij, die te pas en te onpas de mensen in à€ oren toetert, zo goed en beter dan :üeder ander voor de kleine man op te komen. Al schijnt dit

"imago" nu iets van zijn aantrekkelijk- heid te hebben ingeboet, er zijn er nog velen, te velen, die er wel door aange- trokken worden.

Maar nu de VVD. Hoe ziet men die?

Wat stelt de kiezer, denkend in eenvou- dige, direct aansprekende beelden, zich daarbij voor?

Hij heeft alleen het woord vrijheid.

Daarvoor heeft ons volk een aangeboren liefde en dat weten alle partijen; zij zwaaien daarom alle bij gelegenheid met het vrijheidsvaandel. Helpt nu die vrij- heid, de vrijheid alleen, de kiezer zich

een beeld van de VVD te vormen? Hij heeft er niet genoeg aan: hij heeft meer nodig, en dat moeten wij hem verschaf- fen.

Kunnen wij dat? Kunnen wij in een- voudige woorden een beeld geven van de VVD? Eenvoudig moet het zijn. dat is zeker. Maar eenvoud, gemakkelijk op

Copie voor deze rubriek te zen- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

te nemen, is niet zo gemakkelijk bij het formuleren.

En zo nemen wij dan ook gewoonlijk maar onze toevlucht tot praktische ^vraag~

stukken waarover wij onze mening naar voren schuiven, zonder de achtergrond van die mening.

Maar deze methode heeft grote geva- ren en dat hebben wij ondervonden. Als onze oplossing van een bepaald actuele kwestie dan eens niet naar de zin is van de kiezer (en dat kan altijd in ons indi- vidualistisch volk, waar ieder het zijne denkt) dan verwerpt hij mèt die oplos- sing meteen de hele VVD. Het beeld van de VVD staat hem dan niet zo vast voor ogen, dat hij een ongewenste houding in een bepaalde zaak op de koop toe neemt.

Praktische toepassing, vraagstukken van de dag, natuurlijk, daar gaat .het om in het maatschappelijk en politiek leven. Maar wij moeten ze laten zien in het licht van onze beginselen. Die be- ginselen zijn het licht, de grondslag, de achtergrond. alpha en omega van onze houding in bepaalde zaken.

Die beginselen moeten dus helder, klaar, duidelijk vast staan voor de kie- zers en voor ons allen.

Hoe dikwijls horen wij niet: "ik voel het, maar ik kan het niet zeggen"; mam·

hoe wil men het dan aan anderen weer- geven? ·

Het lijkt er vaak op, dat wij alleen

OBSERVATOR

ROTTERDAM V ASTELAND 30 TELEFOON 1115 20

FABRIKANTE VAN:

NAUTISCHE INSTRUMENTEN MANOMETERS, THERMOMETERS, PYROMETERS, T AC HOM ETERS.

Agenten voor Zeekaarten en Nautische boeken.

REPARATIES OP KORTSTE TERMIJN

B

e m s i e r k u n st

v/h J.C. de LANGE'' Koninklijke Tuinbouwinrichting Hofleverancier van H.M. de Koningin

MEENT 125 - ROTTERDAM -TEL. 137977-1.22303

l1rdien

hier

1411)

advertentie

gestaan dan

zouden 28.000 geestverwanten alsmede hun huisgenoten deze hebben gelezen.

In I içhtingen en

advertentie.

torieven worden gaarne verstrekt . door onze

administratie, postbus 43 Amersfoort,

tel. 0.3490-1 71 44

een vereniging zijn, waar maatschappe- lijke vraagstuken besproken worden.

Maar wij zijn meer; wij zijn een poli- tieke partij met beginselen, waarvan wij uitgaan, met idealen waarnaar wij ons richten, met doeleinden, waarnaar wij streven.

Ziet men dit alles? Het is nodig dat men dit alles ziet.

Het eerst nodige, en dat is dringend nodig, is daarom een duidelijk beeld te geven van de VVD voor onszelf en voor buitenstaanders, een duidelijk vast beeld dat niet zo gauw geschokt kan worden door een of andere kwestie.

Dat is geen gemakkelijke taak en wij hebben knappe koppen daarbij nodig.

Maar toch kunnen wij allen, ook de ge- wone leden, er toe bijdragen, al is het maar door er op aan te dringen. Wij kunnen ook in kleine groepen proberen er samen over tot klaarheid te komen.

De partij staat nu aan het begin van een nieuwe periode en gaat daarin met nieuwe krachten en frisse moed weer aan het werk. Moge zij ook een geheel nieuwe aanpak vinden van een geheel andere kant, opdat onze beginselen, on- ze idealen ons volk duidelijker voor ogen zullen staan dan nu, ons volk, welks waarachtig belang, in de ruimste zin van het woord, ons doel is.

Streekdag te Heiloo

Deze wordt gehouden op donderdag 12 september a.s. op het landgoed ,.De Nijenburg", Kennemerstraatweg 278 Bij mooi weer buiten!

10.30 uur kopje koffie; daarna spreekt de heer A. A. J.J. Thomson, lid van Prov. Staten, over de "provinciale huis- houding" (water en elektriciteit).

Na de lunch, om 2.30 uur, hoopt het bestuur op een causerie van Hare Excel- lentie, drs .. J. F. Schouwenaar-Franssen, over "het Europees Parlement"

Daarna ·thee en sluiting. Kosten j 3,50 op postgiro nr. 370097 t.n.v. mevr. A. M.

J. de Lange Reelick, Frederikslaan 2, Hello, post Alkmaar.

5 SEPTEMBER 1963- PAGINA 3

UW HAAR ZIT

van vroeg tot laat in weer en wind

};nt

Haarcrème

Fone tube f 1,75.

Uitsluitend bil de kapper verkrijgbaar!

Dagelijks Bestuur Groep Nederland Liberale

Internationale vergaderde

Onder voorzitterschap van de heer J.

M. F. A. van Dijk heeft het Dagelijks Be- stuur van de Groep Nederland van de Liberale Internationale op zaterdag 17 augustus in Den Haag vergaderd.

Verschillende huishoudelijke proble- men werden besproken en plannen wer- den geopperd voor het aanstaande win~

terseizoen.

D.B. en H.B. vergaderden

Zaterdagochtend, 31 augustus j.l., kwam het Dagelijks Bestuur der Partij in Den Haag in vergadering bijeen.

Des namiddags vergaderde het Hoofd- bestuur.

Reimanu-Stok

. OPGElUCHT 1836

HOOFDKANTOOR: Amsterdam, O.Z. Voorburgwall57/59 Telefoon: 66771 (11 lijnen} · Telex 12176

FILIALEN: Aalsmeer, Almelo, Arnhem, Enschede, Den Haag, Groningen, Hillegom, Leeuwarden, Maastricht, Olden- zaal, Roosendaal, Rotterdam. Schiphol, Tilburg, Venlo.

Internationale Expeditie- Autotransport· Groupage·

Opslag • Luchtvervoer.

l)i

De HBU heeft voor haar rekeninghou-

I I

loketten beschikbaar. Hierin kunnen

I I

veilig worden opgeborgen.

~~

I

N.V.I

L. ^=R~D:.:G ;.:E::. ^..1

VRIJBErD EN DEMOCRATIE

- _"... - .A •

s SEPTÈMBER 1963-PAGINA ~

Ongezonde democratie - ziek_e partijen

DIAGNOSE EN THERAPIE

door dr. A. P. J. van der Burg

Onze partij heet Volkspartij voor Vrijheid en Democra.tie. Voor demo- cratie; dat spreekt vanzelf. Maar in de afgelopen jaren heeft het accent in onze acties meer gelegen op de liberale interpretatie van het begrip vrijheid.

Na de oorlog liep de parlementaire democratie toch weer op rolletjes en deze werd in Nederland niet in ernstige mate van buitenaf bedreigd. Maar het dieptepunt waarin de democratie tijdens en door de kabinetsfo~ma·tie

is geraakt, dwingt ertoe nu alle aandacht te besteden aan het begrip de- mocratie.

De parlementa·ire democratie is op het ogenJblik niet gezond. Men ver- gisse zich niet: het ging ook arl voor de kabinetsformatie niet zo best met de democratie. Het opkomen van allerlei kl<eine partijtjes was er o.a.

een symptoom van. Men doet er fout aan deze te negeren of het bestaan ervan en~kel te betreuren. Beter is het de hand in eigen boezem te ste- ken en ons af te. vragen: dpen wij -- grote democratis-che partJijen - het wel goed?

Mijn vrienden en ik hebben het ge- voel, dat wij de huidige si>tuatie kun- nen vergelijken met een vooroorlog- se periode, toen het aantal pohltieke partijen voortdurend steeg, een R.K.

Staatspartij met zwakke figuren als Goseling het politieke leven ver- lamde en het extremisme in de kaart speelde. Ook nu gaan er a•l slie'mmen op,. die roepen om een sterke man, een Nederlandse de Gaulle. Is dat de oplossing?

Verdeelde K. V.P.

De democratie is ongezond, omdat er veel zieke politieke partijen zijn.

Het is duidelijk, dat de ellendige toestand waarin wij politiek gezien de maan'den na de laatste verkiezin- gen verkeerden, te wijten is aan de in zich zelf verdeelde Katholieke Volkspartij. Een par.tij met een el- kaar in de haren vliegende linker en rechtervleugel, die pohlJti€\k ge- 7lien mijlen v.an elkaar staan en ook wi:hlen staan met het oog op hun aan- hang onder de kiezers. Een partij vroeger moeizaam bijeen gehouden door een Romme die linkse kolen en rechtse geiten moèst sparen, die daarom a:l!les moest versluieren en wat eenvoudig was moeilijk wi,st te maken, een Romnie die er zowaar 1i·n is geslaagd de eerste onontwarbare knopen bij zijn informatie in elkaar te knutselen.

--Een partij, die in de leiding van land- of partijorganisatie geen krach- tige persoonlijkheden naar voren wil schuiven omdart; die of te links of te rechts ûjn en die daarom steeds met vrij zwakke :J!iguren op de proppen komt.

De Katholieke Volkspartij een partij- men vergete dä·nooit- die de minst democratische partij van de grote partijen 'van origine is. Ja men zou kunnen stellen niiet demo-

cratisch uit beginsel maar om oppor- tundteitsoverwegingen. De gedachten aan de corporatieve staat leven nog wel onder de Rommianen.

De andere partijen betreuren waarschijnlijk de verwarring en de desorganisatie in de KVP, misschien met uttzondering van de Partij van de Arbeid. Maar de A.R. partij, de C.H.U. en de V.V.D. hobbelen toch Irtaar gaarne mee met de K.V.P. Een uiteenvallen van de K.V.P. zou door die partijen niet worden toegejuicht, omda't de Partij van de Arbeid dan een roer grote partij zou worden. In de huidige situatie moet men zich echter aivragen of de democratie er niet mee zou zijn gebaat indien er ook eens een regering zou worden gevormd ui:t de bij uitstek democra- tische partijen en zonder de K.P.V.

De P.v.d.A.

Richten wij nu onze aandacht op de PaDtij van de Arbeid, die ook wel 2'Jiekteverschijnselen vertoont. Daar- voor neem ik het laatste verkiezings- krantje "Kiezen en delen" van die partij ter hand en ik -knip uit het interview met de heer J. G. Suurhoff de volgende zinnen:

"Zijn blik gaat nors over_ zijn overt>:e- laden bureau in het te kleme kamertJe, waar hij werkt. Er is nauwelijks ruim~e

voor de portable schrijfmachine, waarm een concept-artikel voor een tijdschrift zit: ordelijk getikt. De mappen ligg~

ook op de verwarming en dè raamkoZIJ- netl".

over voorzitterschap P.v.d.A.:

Ik beri eigenlijk een man, die graag d~p in problemen duikt tot ik alles be- grijp en alles weet. Als minister kon ik dat doen. Als voorzitter ben ik een vent, die overal achteraan moet rennen en die van heel veel zaken een beetje weet".

En uit het interview met prof. dr.

A. Vondeling hei\; volgende:

.,Het wordt in Nederland eigenlijk onbehoorlijk gevonden, dat je de politiek als beroep kiest. In alle andere werk mag ie voor je ambities uitkomen, maar in de- politiek niet. Een gemeentesecretaris mag

· nog net laten merken dat hij burgemees- ter wil wo.rden, maar een raadslid mag niet zeggen dat hij wethouder zijn aan- trekkelijk werk vindt. Zeggen dat je wel Kamerlid wilt worden is niet netjes en er voor uitkomen dat je het ministerschap ambieert, :is het toppunt van onfatsoen.

Gek hè? Talentvolle mensen, die het werk met ambitie willen doen, hebben we juist zo hard n<>dig"~

Hieruit bl.ijkt wel duidelijk, dat deze beide lijstaanvoerders zich niet g.elukkig voelen in hun huidige po- sitie en dat zij een sterke hang naar het minister.schap hebben. Maar dat zij om di:e redenen bereid waren bij- na het hele verk1e,zin,gsprogram van de Partij van de Arbeid bij de ka- binetsformatie over boord te zetten beschouw ~k a1ls een ziektesymp- toom.

In de Anti-Revolutionaire partij waren ook wel verschijnselen, die op een enigszins gestoord welbevin- den wijzen. Jik denk aan minister Zij-lstra, die een jaar geleden ver-

INGEZONDEN

klaarde uit de politiek te willen gaan en zioh niet candidaat w:illde stellen. Nu bleek hij p1otseling wel- minister-president te wHlen worden, maar nu moest zijn partij hem niet meer.

De en·ige padij, die een gezonde indruk maakte bij de kabinets for- matie ~ de Chritstelijke Historische Unie. De nieuwe partijvoorzitter- fractieleider slaat daar geen slecht figuur.

En onze J7. V.D.?

En de Volkspartij voor V rijbeid en Democratie? Wordt die niet ge- noemd? Of is d~e ook ziek? De VVD heeft toch op een krititek punt tij- dens de formatie-de Kort op voor- treffelijke wijze ingegrepen. Zeker, daar heb ik alle bewondering voor, maar toch zijn er ook in onze partij eni•ge ziekteverschijnselen. Waarom zouden wij het verbloomen?

Wij hadden het verschil van inzicht met staatssecretaris Stijkel. Dan wa- ren er de moeilijkheden om minister Visser, die ertoe hebben geleid, dat - hoewel wij in de 2de kamerfractie een uitstekend defensiedeskundige hebben - de partijleiding als de dood was om weer met de porte- feuille van defensie opgescheept t.e worden.

Er is in onze partij een gebrek aan tussenmenselijk contact, wat mede tot gevolg heeft, dat vele partijleden vinden, dat de menselijke sfeer in de partij zo slecht is om geen sterkere woorden te gebruiken.

De partij koos een nieuwe voorzitt- ter en een nieuwe fractie voorz,itter voor de Tweede Kamer. Maar er is niet tijdig aan gedacht, wie de beide functionadssen zouden moeten op- volgen wanneer zij minister wer- den?

Ieder democraat zal het er mee eens zijn, dat "een sterke m·!llll" nie<t de oploosing ·is V'OOr het :fiaàen van de

democraüe. De sterke man helpt de patiënt immers meteen uit zijn lij- den door de democratie de nek om te draaien.

De juiste remedie is de partijen te verbeteren. Nu kunnen wij vanzelf- sprekend wein,ig of nÎ!ets doen aan het herstel van de andere partijen, maar wel alles aan dat van onze eigen par,tij. Wij beZJitten in de VVD een prachüge organisatie van vele bekwame, goedwillende leden. Wan- neer wij dwarvan een goed door- dacht gebrui!k maken, de organisa- tie en vooral de contacten binnen de partij verbeteren, dan leveren wij een waardevolle bijdrage tot het goed functioner·en van de parlemen- taire democraüe.

Machtsvorming

Vooraf dienen wij ons echter te be- zinTIJen op de vraag wat het doel moet z.ijn van een politÏieke partij ..

Er is wel eens gezegd, dat het doel van een politieke partij is politieke machtsvorming. Men gaai hierbij uit van de praktische gedacht·e, dat alleen politieke machtsvorming tot toepassinrg van politieke beginselen leidt. Toch heeft deze stelling geva- ren. De KVP demonstr·eert het voortdurend. De kwaliteit wordt geofferd ter wille van de kwanti- teit, de macht van het aantal preva- leert boven eensgezindheid in be- ginselen.

Een an,der gevaar van de hi·ervoor omschreven doelstelling 1igt in de poHtieke marchtsvormin,g binnen de partij met als gevolg het streven naar cumulatie van sleutelposities en het bekokstoven van allerlei za- ken ilil klein comité.

Ik ben ervaJn overtuigd, dat de meeste gewone leden van de partij een andere doelstelling voor ogen' zweeft en wel deze: Een politieke partij moet de belichaming zijn van de polit-ieke idealen van de leden.

Aan de leiding van de partij valt in de eerste plaats de taak toe de meningen van de leden bij herhaling intensi!ef te peillen en daaraan op ge- paste wijze politieke gestalte geven.

W an:neer wij onze partij meer le- ven willen" inblazen en de partij doen groeien en bloeien, dan moeten wij er met zijn allen wat aan doen.

Wat niet zo goed of prettig gaat, moe- ten wij proberen te ver,anderen.

De huidige statuten en reglemen- ten van de partij laten al een veel levendiger horizontaal en verticaal contact binnen de partij toe, dan nu veela·l het gevatl is.

Taak hoofdbestuur

Laten wij eerst eens de taak bez.ien van het hoofdbestuur, Het hoofdbestuur heeft de algemene lei- din,g van de partij .. M.i. moet hl€4:

echter zo -zijn, dat het hoofdlbe,stuur zich ook voortdurend bezig houdt met het trekken van de grote poli- tieke lijnen. Het booMbestuur moet zich steeds van de politieke verlan- gens van de leden op de hoogte stel- len en aan de vormgeving hiervan op geordende wijze leiding geven, zon- der de leden iemands wil op te leggen.

Het spreeM van.zelf,. dat het enorm vele werk, dat onze Kamer- leden moeten verzetten deze mensen verhindert steeds zelf de grote poli- tieke partijlijnen te trekken. Een hoofdbestuur z•atl da:arom in meer- devh'€1ild uit iiÜet-Kamededen moeten