• No results found

plantenetende dieren. Zo maakt de Cypreswolfsmelk een giftige polyhydroxy- diterpeen-ester (zie afbeelding).

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "plantenetende dieren. Zo maakt de Cypreswolfsmelk een giftige polyhydroxy- diterpeen-ester (zie afbeelding). "

Copied!
1
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Eindexamen biologie vwo 2008-II

havovwo.nl

▬ www.havovwo.nl www.examen-cd.nl ▬

Planten beschermen zich

Sommige planten voorkomen levensbedreigende schade als gevolg van vraat door anatomische aanpassingen, zoals stekels, haren of doorns.

Planten kunnen ook stoffen vormen die onsmakelijk of giftig zijn voor

plantenetende dieren. Zo maakt de Cypreswolfsmelk een giftige polyhydroxy- diterpeen-ester (zie afbeelding).

CH2OH

C9H15 OR1

R1 en R2 zijn estergroepen, bijvoorbeeld OR2

OH

H OH H

H

O

C O

1p 11

Welke anorganische grondstoffen heeft de Cypreswolfsmelk minimaal nodig om deze diterpeen-ester op te bouwen?

De rups van de vlindersoort Wolfsmelkpijlstaart heeft geen last van de diterpeen-ester in de Cypreswolfsmelkplant waar hij van eet. Het gif wordt in zijn lichaam geïsoleerd

opgeslagen. De rups is opvallend rood-zwart-geel gekleurd (zie afbeelding).

2p 12

Leg uit hoe het opvallende uiterlijk van de Wolfsmelkpijlstaartrups de

overlevingskans van de soort vergroot.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

project is onderzocht waar de  meest kansrijke locaties zijn  en welke  herstelmaatregelen 

Onderzoekers in Amerika menen dat planten van de Zandraket erfelijke informatie gebruiken die zij op een nog onbekende wijze van hun grootouders hebben geërfd.. Bij planten van

Beschermde planten mogen niet worden ge- plukt of uitgegraven. Ook deze dieren en planten

Diersoorten die met uitsterven worden bedreigd, mogen niet worden neergeschoten of gevangen. Een paar voorbeelden: grote kare- kiet, bever, muurhagedis,

-Kunnen niet zelf organische stoffen maken -Andere organismen nodig voor voedsel -Schimmels, dieren en meeste bacteriën... Ordening

Bladeren zijn niet naaldvormig -> ga naar vraag 2 2a.. Bladeren zijn samengesteld -> ga naar vraag

Bladeren zijn niet langwerpig -> ga naar vraag 8 8a.. Bladrand als van

Ook oude bom en in parken en aan bosranden, holle wegen, ho u tka n ­ ten en hoogstam boom gaarden zijn geschikte broedplaatsen en kunnen voo r een lokale populatie