Orthopedie
Arthroscopie van de enkel
Uw orthopedisch chirurg heeft u geadviseerd om een arthroscopie van de enkel te ondergaan. In deze brochure wordt u informatie gegeven over de mogelijkheden van een arthroscopie, de voorbereiding op de operatie, de operatie zelf en de nabehandeling.
Deze brochure is bedoeld als aanvullende informatie naast het gesprek met uw behandelend arts. Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, dan kunt u die stellen aan uw behandelend arts.
Oost 14, afdeling orthopedie Tel. 0591 - 69 16 36
Poli orthopedie
Tel: 0591 - 69 14 00, keuzemenu 2
Inleiding
Arthroscopie betekent: in het gewricht kijken. Dit is meestal de knie, soms de schouder, de enkel en af en toe de elleboog, de pols of de heup. Deze folder gaat voornamelijk over de enkel.
Anatomie van de enkel De enkel is samengesteld uit drie botten die verbonden zijn door banden. Deze botten zijn sprongbeen (talus), scheenbeen (tibia) en hielbeen (fibula). De talus is het bot dat het been ver- bindt met de voet. De talus past in de gewrichtskom van het on- derbeen dat gevormd wordt door het onderste deel van het scheenbeen (tibia) en kuitbeen (fibula). De botstructuur van de
buitenzijde van de enkel, wordt de laterale malleolus genoemd. Het wordt gevormd door het einde van het kuitbeen (fibula). De botstructuur van de binnenzijde van de enkel wordt de mediale malleolus genoemd. Het wordt gevormd door het einde van het scheenbeen (tibia). De mediale en laterale malleolus zijn de aanhechtingsplaatsen voor de enkelbanden (ligamenten).
Gewrichtskraakbeen is een glad, glanzend materiaal dat de uiteinden van de botten in de enkel bedekt. Er is overal gewrichtskraakbeen waar twee botoppervlakken met elkaar in contact komen. In de enkel bedekt het kraakbeen het einde van het scheenbeen, sprongbeen en een klein deel van het kuitbeen. Ligamenten zijn banden die de botten met elkaar verbin- den en voor stabiliteit zorgen in het gewricht. In de enkel zijn er drie liga- menten aan de buitenzijde van de enkel en een breed ligament aan de binnenzijde van de enkel. De ligamenten die zich bevinden aan de buiten-
zijde van de enkel, zijn het vaakst beschadigd bij de mens. Pezen verbin- den de spieren aan het bot. Veel van de spieren die de voet verplaatsen zijn afkomstig van het onderbeen. De pezen van deze spieren kruisen de enkel en hechten zich aan de verschillende botten in de voet. De spieren die de voet omhoog bewegen, hebben hun oorsprong op de voorkant van het onderbeen. De spieren die de voet naar buiten bewegen, hebben hun oorsprong op de buitenzijde van het onderbeen. De spieren die de voet naar binnen bewegen hebben hun oorsprong op de achterkant van het on- derbeen. De spieren die een grote rol spelen in de voortstuwing van het lichaam zijn de kuitspieren. De achillespees is een stevige pees die de bei- de kuitspieren met de hiel verbindt.
Tenslotte, een slijmbeurs is een kleine met vocht gevulde zak die de wrij- ving tussen twee botten verminderd en de botstructuren beschermt. Er zijn veel slijmbeurzen rond de enkel. De twee slijmbeurzen die het vaakst be- schadigd raken, zijn de slijmbeurzen die de mediale en laterale malleolus beschermen. Wanneer een slijmbeurs geïrriteerd is, vult deze zich met meer vocht.
Voorbereiding op de operatie
Voor de opname in het ziekenhuis wordt u poliklinisch onderzocht door de anesthesioloog onderzocht. Afhankelijk daarvan is soms een bezoek aan de internist, de longarts of de cardioloog nodig. Verder wordt bloed- en urine- onderzoek verricht en wordt een ECG (hartfilmpje) en een longfoto gemaakt.
Dit is nodig om u lichamelijk zo goed mogelijk op de operatie voor te berei- den en zo de kans op problemen zo klein mogelijk te maken.
U wordt opgenomen op de dagverpleging en gaat u in principe dezelfde dag weer naar huis. Als er met u afgesproken is dat u een nachtje blijft dan gaat u naar de verpleegafdeling.
Wat neemt u mee
• uw ponsplaatje met afsprakenmapje;
• belangrijke documenten zoals ziekenfonds- of verzekeringspapieren, wilsverklaring e.d.;
• medicijnen die u dagelijks gebruikt;
• eventueel dieetvoorschrift;
• boek, tijdschrift, muziek;
• 2 elleboogkrukken via Icare of Vegro.
Welke verdoving wordt toegepast
De operatie geschiedt met plaatselijke verdoving (ruggenprik= spinale/
epidurale anesthesie), een enkele keer onder algehele narcose. Dit heeft u met de anesthesioloog afgesproken. Plaatselijke verdoving kan worden gecombineerd met een slaapmiddel waardoor u weinig of niets van de operatie merkt.
De operatie
Er wordt een dun kijkertje (arthroscoop) via een klein (1 cm) sneetje aan de voorkant van de enkel ingebracht. De kijker wordt aangesloten op een videocamera die weer verbonden is met een beeldscherm. De kijker wordt ook aangesloten op een lichtkabel waardoor de binnenkant van het ge- wricht goed verlicht wordt. Via een aparte aan- en afvoeropening wordt het gewricht voortdurend gespoeld met een zoutwateroplossing. Tijdens de operatie kan een tangetje of schaartje in het gewricht worden gebracht om de ingreep uit te voeren. De ingreep duurt ongeveer een half uur.
Soms wordt tijdens de operatie besloten om direct een grotere snee in de enkel te maken omdat de gevonden aandoening niet met een arthrosco- pie te behandelen is. De nabehandeling wordt dan vaak anders, vaak langduriger en ook wordt er daarna nog wel eens gips aangebracht.
De operatiesneetjes worden afgeplakt met hechtpleister en afgedekt met gaas en verband.
Nabehandeling
• Pijnstillers zijn soms nodig. Over het algemeen wordt gekozen voor di- clofenac.
• Belasten van de enkel mag, maar met mate omdat de wondjes anders openspringen. Lopen mag eveneens met mate, dus echte wandelingen en dergelijke dienen de eerste twee weken te worden vermeden.
• Krukken kunt u regelen via Icare of Vegro (in de hal van het ziekenhuis).
• Douchen moet u uitstellen tot de wondjes gesloten zijn (meestal na twee dagen).
• Na een eenvoudige arthroscopische ingreep kan ontslag naar huis de- zelfde dag plaatsvinden. In een aantal gevallen volgt nog een overnach- ting, bijvoorbeeld als de anesthesioloog dit beter vindt.
• Als u met ontslag gaat krijgt u een machtiging mee voor fysiotherapie.
U moet zelf bellen voor een afspraak met een fysiotherapeut bij u in de buurt.
• Na 48 uur mag u het drukverband verwijderen.
• De hechtpleisters mag u een week na de operatie zelf verwijderen.
• Indien u hechtingen heeft dan mag dit na 2 weken verwijderd worden door de huisarts of op de polikliniek.
Complicaties
Bij elke operatie kunnen complicaties optreden. Bij arthroscopie komt dit gelukkig zelden voor. Complicaties kunnen zijn: langdurige en forse zwel- ling, bloeding in de enkel en heel zelden gewrichtsontsteking. Heel soms ontstaat een trombosebeen. Er is dan een bloedstolsel gevormd dat een ader in het been verstopt.
Ter voorkoming hiervan wordt meestal Fragmin gegeven. Fragmin is een injectie in de buik en die krijgt u 1 keer daags gedurende de opname.
Poliklinische controle
De poliklinische controle vindt plaats twee en zes weken na de ingreep, of anders op advies van uw arts. Dan wordt ook besproken wat er gevonden is tijdens de arthroscopie van de enkel. Soms is er een tweede controle nodig, als de genezing nog niet optimaal is. Na genezing zijn de huid- wondjes vaak nog dik. Dit komt doordat het onderliggende kapsel ook ge- opend is en wat langere tijd nodig heeft om te genezen. Dit duurt drie tot vier weken.
In de volgende gevallen dient u contact op te nemen met de behan- delend arts / het ziekenhuis :
• als de enkel dik, rood en warm wordt en/of meer pijn gaat doen;
• als u niet meer op het been kunt staan, terwijl dit tevoren goed moge- lijk was.
Werkhervatting
Het moment waarop u weer kunt werken is afhankelijk van de aard van de ingreep en het soort werk dat u doet. In het algemeen wordt twee weken aangehouden voor zittend werk en drie weken voor zwaarder werk.
Sporthervatting kan ook variëren met het type sport. Het is niet verstandig contactsporten binnen een maand te hervatten. Zwelling als reactie op activiteit is een sein dat u het wat rustiger aan moet doen.
Tot slot
Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben dan kunt u die stellen aan uw behandelend arts, of bellen met de poli orthopedie.
Verantwoording tekst
Deze brochure is samengesteld door de poli orthopedie in samenwerking met de dienst patiëntenvoorlichting van het Scheper Ziekenhuis. Bent u van mening dat bepaalde informatie ontbreekt of onduidelijk is, dan vernemen wij dat graag.
Boermarkeweg 60 7824 AA Emmen Postbus 30002
7800 RA Emmen MA 1
788 04-13-v1 - H
