Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht Postbus 2518 6401 DA Heerlen T 088 120 5000 www.igj.nl Inlichtingen bij
…
Ri.utrecht@igj.nl
Datum
29 november 2021
Pagina 1 van 6
Omschrijving verslag jaargesprek met thema Persoonsgerichte zorg Ziekenhuis St. Jans Gasthuis Weert
Datum bezoek 7 oktober 2021 Dossiernummer V2032406 Documentnummer 2021-2694447
Dit verslag is geen transcriptie van het gesprek maar een samenvatting op hoofdlijnen
Inleiding
De inspectie versterkt in de periode 2020-2023 haar toezicht op het onderwerp persoonsgerichte zorg.
De inspectie doet dit op geleide van de ontwikkelingen op het gebied van de persoonsgerichte zorg die zij in het zorgveld en in de samenleving ziet.
Ontwikkelingen die bijdragen aan het belang van persoonsgerichte zorg zijn onder andere een toename in de diversiteit en complexiteit van zorg, een toename van zorg in netwerken en de verdere toename van het gebruik van technologie in de zorg.
De inspectie gaat aan de hand van vijf aspecten van persoonsgerichte zorg (d.w.z.
continuïteit, toegankelijkheid, zorg in dialoog, governance/welzijnsmanagement en uitkomstmaten voor leren en verbeteren) in gesprek met het ziekenhuis.
Hierbij komen ontwikkelpunten en goede voorbeelden met betrekking tot
persoonsgerichte zorg aanbod. Daarbij heeft de inspectie ook aandacht voor hoe het ziekenhuis investeert in duurzame inzetbaarheid van personeel.
Daarnaast bespreekt de inspectie met het ziekenhuis de actuele ontwikkelingen m.b.t covid-19, actualiteiten en bijzonderheden m.b.t. kwaliteitsindicatoren.
terugkoppeling gesprekken patiënt en/of diens naaste en zorgverleners De inspectie sprak voorafgaand aan het jaargesprek met een patiënt en diens mantelzorger. Daarna werd gesproken met een geriater en een geriatrisch verpleegkundige. De bevindingen zijn meegenomen in het gesprek dat is gehouden met het ziekenhuis.
Pagina 2 van 6
Het gesprek
Tijdens dit jaargesprek heeft de inspectie gesproken met de raad van bestuur, bestuurssecretaris, manager kwaliteit en veiligheid, chief safety officer, voorzitter vereniging medische staf, chief nursing officer en voorzitter cliëntenraad.
Voorafgaand aan het jaargesprek liet de inspectie – zoals in alle ziekenhuizen - zich door de raad van bestuur informeren over vakgroepen en/of zorgverleners die door de raad van bestuur begeleid werden in een verbetertraject.
1. Algemeen
a) Mededelingen en actualiteiten ziekenhuis OncoZon (Oncologisch Netwerk Zuidoost-Nederland)
Het ziekenhuis is onderdeel van OncoZon. De inspectie benadrukt dat het ziekenhuis bij de oncologische zorg moet voldoen aan de SonCos normen:
bijvoorbeeld onder het algemeen ‘Elk ziekenhuis dat patiënten met kanker behandelt dient toegang te hebben tot een rookstop polikliniek’. In het ziekenhuis is ten tijde van het jaargesprek geen stoppen met roken polikliniek aanwezig. Wel heeft het ziekenhuis een folder die patiënten op weg helpt met stoppen met roken. Het ziekenhuis onderzoekt de
mogelijkheid om actieve begeleiding bij het stoppen met roken in het zorgproces voor patiënten met kanker in te richten. Om aan de Soncos norm ‘per jaar, per locatie worden tenminste 50 colorectale resecties (voor benigne en maligne aandoeningen) verricht’ te voldoen, wordt vanaf januari 2022 geen colorectale chirurgie meer in het ziekenhuis uitgevoerd.
Het ziekenhuis heeft hiervoor een samenwerking met ziekenhuizen in de regio. Het voor- en natraject wordt in het ziekenhuis gedaan, de zorg rondom de operatie in het ziekenhuis waar de operatie wordt uitgevoerd.
Deze samenwerking is nog niet geëvalueerd. Wel zit colorectale chirurgie in het ‘value based healthcare’ traject wat op een aantal ziektebeelden wordt toegepast. Hierbij wordt gebruik gemaakt van casemanagers om de continuïteit van deze zorg te waarborgen. Zij zijn een goede houvast voor de patiënt die in het zorgtraject naar meerdere centra wordt verwezen. Dit wordt elke 6 tot 8 maanden geëvalueerd in samenspraak met de patiënt.
Vaatchirurgie
De vaatchirurgen hebben met de vaatchirurgen uit het Catharina
Ziekenhuis Eindhoven een maatschap gevormd. Afhankelijk van het soort ingreep wordt bekeken op welke locatie de operatie plaatsvindt. Voor controles kunnen patiënten terecht in het ‘eigen ziekenhuis’. Deze ontwikkeling stelt hoge eisen aan goede overdrachten, dossiervoering, hoofdbehandelaarschap en evaluatiemomenten.
ICT ontwikkelingen
Het ziekenhuis zit in een overgang naar een nieuwe versie van het EPD.
Daarnaast wordt een platform ontwikkeld om digitale uitwisseling van patiëntendossiers te verbeteren. Het is de intentie om zoveel mogelijk informatie digitaal te kunnen synchroniseren. Ook voor verpleegkundige overdracht via de SBARR structuur worden digitale mogelijkheden ontwikkeld. Naar verwachting is de implementatie eind 2022 afgerond.
Pagina 3 van 6
Verpleegkundig en Paramedisch Stafbestuur (VPSB)
Het ziekenhuis heeft een actief VPSB. In juli 2021 is geprobeerd om tot een 3 ledig bestuur te komen. De raad van bestuur heeft verschillende formele functies ingesteld: Chief Nursing Officer (CNO), Chief Nursing Information Officer (CNIO) en een functie gericht op opleiden.
b) Bijzonderheden n.a.v. kwaliteitsindicatoren Kwaliteitsindicatoren
Ter voorbereiding op dit jaargesprek heeft het ziekenhuis de inspectie een aantal documenten verstrekt, waaronder een overzicht van
kwaliteitsindicatoren van het ziekenhuis die in 2020 afwijken met daarbij per indicator een toelichting op welke wijze het ziekenhuis stuurt op deze afwijkingen.
Tijdens het jaargesprek gaven de manager kwaliteit en veiligheid en CSO een aanvullende toelichting op de kwaliteitsindicatoren: delierscreening, hypoglycaemie, pijnmeting OK, evaluatiecyclus verdenking sepsis, gebruik videolaryngostroboscopie en aantal patiënten longkanker. Het ziekenhuis heeft ten behoeve van verbeteringen op deze indicatoren meerdere verbetermaatregelen ingezet.
Verbeterdoelen
Op het verbeterdoel ‘nuchterbeleid bij kinderen’ is goed geacteerd. Het beleid is aangepast en ter evaluatie zijn steekproeven en meetmaanden ingezet. Het is belangrijk om voldoende aandacht voor de PDCA-cyclus te houden.
Ook voor het verbeterdoel ‘overdracht van kwetsbare patiënten’ is veel aandacht geweest met als focus de geriatrische patiënt. De
hoofdbehandelaar draagt zorg voor overdracht bij ontslag middels een medische ontslagbrief conform de HASP-richtlijn1 welke de dag van ontslag wordt ontvangen door de huisarts. Binnen 24 uur na ontslag bespreekt de geriater de medische overdracht met de huisarts. In het zorgprogramma kwetsbare ouderen, met het ziekenhuis, huisartsen en VVT, is een zorgbrug ingezet: de huisarts stelt de geriater binnen één werkdag op de hoogte van opname van een kwetsbare patiënt. De geriater is in een vroeg stadium betrokken bij het opstellen van het medisch beleid. De geriaters functioneren als verbindende factor en zijn ondersteunend voor andere vakgroepen. De geriatrieverpleegkundige en casemanager doen telefonische overdracht bij opname en ontslag met als doel een ‘zachte landing’ en goede nazorg door de eerste lijn na ontslag. Eén tot twee keer per jaar vinden ter evaluatie leerbijeenkomsten plaats met alle disciplines van de zorgbrug. Twee keer per jaar wordt dossieronderzoek uitgevoerd op overdracht. Een knelpunt is het uitplaatsen van patiënten zonder klinische opname indicatie. In de regio worden hierover gesprekken gevoerd met de VVT. In deze gesprekken is het idee ontstaan om wijkverpleegkundigen eerder te betrekken waardoor opname in het ziekenhuis mogelijk niet nodig is. Daarnaast beschikt de VVT over
1Richtlijn Informatie-uitwisseling tussen Huisarts en Specialist (HASP)
Pagina 4 van 6
crisisbedden en vindt afstemming plaats met de geriater en specialist ouderengeneeskunde.
Verbetermaatregelen n.a.v. calamiteiten
In de medical audit commissie wordt tien keer per jaar met de medische staf in een veilige setting casuïstiek besproken die voortkomt uit
meldingen of via de patient safety commissie. Na een calamiteitmelding wordt calamiteitenonderzoek gedaan en deze casuïstiek wordt indien relevant in de medical audit commissie besproken. Verbetermaatregelen worden los hiervan toebedeeld aan actiehouders. Uit één van de
calamiteiten is een signaal naar voren gekomen dat een groter probleem in de arbeidsomstandigheden van de verpleegkundigen bestond: door de Covid-19 crisis zijn meerdere verpleegkundigen uitgevallen en door het gebruik van centraal roosteren zijn veel teams gewijzigd. Hierdoor is bij verpleegkundigen kwetsbaarheid ontstaan. Vanuit dit signaal is een stuurgroep gestart om samen met de teamleiders van de afdelingen en verpleegkundigen op meerdere niveaus te onderzoeken hoe
omstandigheden voor de verpleegkundigen gecreëerd kunnen worden zodat zij goed kunnen werken. Het doel is duurzame inzetbaarheid van verpleegkundigen met in achtneming van hun professionaliteit, zodat zij in het ziekenhuis blijven werken en het werk als prettig ervaren. Resultaten hiervan worden teruggekoppeld naar de raad van bestuur.
c) Bijzonderheden n.a.v. situatie COVD-19 zorg
De prevalentie van Covid-19 was in de regio relatief hoog. Op de IC zijn twee isolatiekamers extra gecreëerd. Momenteel is het rustig op de IC.
Patiënten die nu met Covid-19 worden opgenomen op de IC, zijn zieker dan patiënten tijdens de eerste Covid-19 golf. Daarnaast zijn patiënten vanuit de IC overgeplaatst naar andere ziekenhuizen om een bed vrij te maken voor als een patiënt uit de kliniek plotseling verslechtert
2. Persoonsgerichte zorg in de praktijk
a) Continuïteit van hulpverlening/ netwerkzorg
Netwerkzorg tussen de ziekenhuizen in de regio is goed geregeld.
Daarnaast staat het netwerk OncoZon sterk. Netwerkzorg in
samenwerking met de huisarts is geregeld door middel van een ‘medisch coördinatie centrum’. Dit centrum heeft als doel om zorgpaden zoals COPD thuis te laten starten en om 1.5 lijn zorg efficiënter in te richten.
Daarnaast is een netwerk in opzet met de huisarts, VVT, GGZ, GZ en bestuur midden Limburg west. Doel hiervan is samenwerking met betrekking tot spoedzorg en preventie. Een voorbeeld is vitaal thuis:
ouderen worden door het netwerk ondersteund in het digitale tijdperk.
Hierbij wordt gebruik gemaakt van de ‘Beter dichtbij’ app waarbij een groot deel van de patiëntenreis via de app kan worden gedaan. Patiënten zijn enthousiast. Het digitale proces heeft ook uitdagingen, bijvoorbeeld patiënten die digitaal niet vaardig zijn. Bij vitaal thuis wordt hiervoor een training aangeboden. Daarnaast moeten medisch specialisten wennen aan digitale communicatie met patiënten.
Pagina 5 van 6
b) Zorg in dialoog
Samen beslissen wordt in het ziekenhuis voor patiënten zichtbaar en bespreekbaar gemaakt door posters op de poliklinieken. Ook in de app
‘beter dichtbij’ is veel informatie over samen beslissen beschikbaar. Om het onderwerp bij zorgprofessionals bespreekbaar te maken, zijn medisch specialisten gefilmd, met toestemming van de patiënt, tijdens een
afspraak op de polikliniek. Deze video’s zijn aan de medische staf getoond.
Binnenkort start een tweede ronde waarbij wederom video’s worden opgenomen. De video’s zijn ook gebruikt om bij zorgprofessionals te peilen of scholing op het gebied van samen beslissen gewenst was. De inspectie ziet dat het ziekenhuis zich aantoonbaar inspant om samen beslissen op een goede manier toe te passen.
c) Toegankelijkheid van zorg
De zorg wordt in het ziekenhuis op meerdere manieren toegankelijk gemaakt. Allereerst wordt gebruik gemaakt van de app ‘beter dichtbij’.
Daarnaast is aandacht voor laaggeletterdheid op het gebied van
bewegwijzering in het ziekenhuis. Ook is het ziekenhuis telefonisch en via de casemanager laagdrempelig bereikbaar. Om de inzet van
casemanagers te evalueren zijn bij grote ziektebeelden PREM (Patient Reported Experience Measure) lijsten uitgezet onder patiënten met daarin de vraag of de contactpersoon bekend en goed bereikbaar is. De reacties hierop waren positief. Als patiënten minder contact hebben in een bepaald zorgpad wordt gebruik gemaakt van extra folders. De inspectie vroeg het ziekenhuis om naast bekende zorgpaden tevens de focus te leggen op minder bekende zorgpaden. Het ziekenhuis probeert hier al aandacht voor te hebben. Casemanagers worden met elkaar in contact gebracht voor intervisie.
3. Persoonsgerichte zorg in beleid
d) Governance / Welzijnsmanagement
e) Duurzame inzetbaarheid van personeel
In het kader van duurzame inzetbaarheid was tijdens de Covid-piek dagelijks een zorgverlener van het BedrijfsOpvangTeam (BOT) op de IC aanwezig voor de verpleegkundigen. Na de Covid-19 periode is deze frequentie op geleide van noodzaak afgebouwd. Hier is veel gebruik van gemaakt en het is goed bevallen. Door de positieve reacties heeft het ziekenhuis ervoor gekozen om dit voort te zetten. Voor een mogelijk nieuwe Covid-19 golf zijn nog geen concrete stappen gezet. Het buddy systeem bleek te zwaar en moeilijk waardoor het nog onduidelijk is of het ziekenhuis dit in een nieuwe golf gaat toepassen. Het knelpunt ligt in het aantal zorgprofessionals waar beroep op gedaan kan worden. De energie van zorgprofessionals is momenteel niet vanzelfsprekend, maar wordt mogelijk wel gevonden bij urgentie. De inspectie benadrukt het belang van voorbereiding op een eventuele nieuwe golf. Momenteel onderzoekt het ziekenhuis zoals beschreven in paragraaf 1B hoe verpleegkundigen ondersteund kunnen worden om uitstroom te verminderen.
Pagina 6 van 6
f) Gebruik van uitkomstmaten voor leren en verbeteren
Naast het gebruik van ziektespecifieke PREM maakt het ziekenhuis ook gebruik van andere uitkomstmaten voor leren en verbeteren. Zo wordt gebruik gemaakt van Zorgkaart Nederland om ervaringen over het ziekenhuis en medisch specialisten op te halen. Het ziekenhuis probeert via Zorgkaart Nederland lering te trekken uit de data om zo processen te bekijken en daarvan te leren. Ze streven naar een minimaal aantal waarderingen per vakgroep en specialist. Zorgkaart Nederland wordt gebruikt als generiek hulpmiddel. Voor specifieke ziektebeelden,
onderwerpen of processen wordt gebruik gemaakt van: PREM, enquêtes en het klantenpanel. Het klantenpanel is een groeiende groep van 150 deelnemers van personen die in de regio wonen en willen meewerken aan een vraag of vragenlijst over onderwerpen die leven in het ziekenhuis. Zo zijn bij het verbeteren van de bewegwijzering in het ziekenhuis een aantal personen van het klantenpanel in het ziekenhuis uitgenodigd om in de praktijk te kijken naar de werkbaarheid. Een ander voorbeeld is dossierinzage voor patiënten. Na onrust bij patiënten is een vragenlijst uitgezet bij het klantenpanel waaruit bleek dat het opzetten van het dossier toch als prettig wordt ervaren. De respons op vragenlijsten is gemiddeld 60-65%. De inspectie complimenteerde het ziekenhuis voor de inzet van een klantenpanel en de informatie die zij hieruit gebruikt om de zorg te verbeteren. Voor zorgprofessionals is voorheen gebruik gemaakt van spiegelgesprekken. Na evaluatie heeft het ziekenhuis opgehaald dat deze gesprekken in verhouding veel tijd en energie kosten van
medewerkers. Als alternatief is gekozen voor videoreflectie: een gesprek met een patiënt wordt opgenomen en daaruit worden elementen gekozen die worden getoond bij overleggen met zorgprofessionals.
Afspraken en afsluiting jaargesprek
De inspectie dankt de gesprekspartners voor hun aanwezigheid en toelichting.
Er zijn geen concrete afspraken gemaakt.
Het conceptverslag zal ter correctie op feitelijke onjuistheden worden voorgelegd en op later moment openbaar worden gemaakt.
