University of Groningen
The Process of Death
Jones, Olivia
DOI:
10.33612/diss.108355327
IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.
Document Version
Publisher's PDF, also known as Version of record
Publication date: 2019
Link to publication in University of Groningen/UMCG research database
Citation for published version (APA):
Jones, O. (2019). The Process of Death: a bioarchaeological approach to Mycenaean mortuary traditions in Achaia. https://doi.org/10.33612/diss.108355327
Copyright
Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).
Take-down policy
If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim.
Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.
Samenvatting
174 naar Myceense grafcultuur. Ten eerste de-monstreert dit proefschrift de noodzaak van een veelzijdige aanpak, waarin archeolo-gisch en osteoloarcheolo-gisch materiaal evenals C14-gegevens moeten worden gecombineerd om manipulatie van skeletresten en demogra-fische samenstelling te bestuderen. Ten tweede levert dit onderzoek bioarcheolo-gische data geleverd over meerdere sites in Achaia, die in toekomstige toegepast kun-nen worden. Dit proefschrift laat ook zien dat legacy data een onbenutte, maar waar-devolle bron zijn die vaker gebruikt zouden
moeten worden in bioarcheologische stu-dies. Tot slot toont dit proefschrift het belang aan van grootschalig bioarcheolo-gisch onderzoek. Door bioarcheolobioarcheolo-gische gegevens van meerdere sites en regio's te combineren, kunnen we de demografische samenstelling in grafcontexten op een supra-lokale schaal onderzoeken en My-ceense grafpraktijken op een nieuwe manier bespreken. Het combineren van data van meerdere sites en regio’s stelt archeologen in staat om lokale trends en bredere cultu-rele patronen te observeren.
Περίληψη 175
Περίληψη
Η συγκεκριμένη διδακτορική διατριβή εστι-άζει σε δύο ουσιώδη θέματα της Μυκηναϊ-κής ταφιΜυκηναϊ-κής παράδοσης: τη δευτερογενή ταφή και τον αποκλεισμό από τον επίσημο και τυπικό τρόπο ταφής. Η προσέγγιση των θεμάτων αυτών μέσω μιας πολυεπίπεδης βιοαρχαιολογικής μεθοδολογίας, μου επι-τρέπει να εξερευνήσω τα δεδομένα κάτω από νέο πρίσμα. Το κεφάλαιο 1 σκιαγραφεί τα ερωτήματα της έρευνας, τους σκοπούς, τα υλικά και τις μεθόδους αυτής της διατριβής. Το κεφάλαιο 2 εστιάζει στην υιοθέτηση ταφικών πρακτικών αλλά και στις διαφορο-ποιήσεις αυτών στη Μυκηναϊκή Αχαϊα. Σκοπός μου είναι να διαχωρίσω τις ιδιό-μορφες και αποκλίνουσες περιπτώσεις από τις πραγματικές τοπικές παραδόσεις αξιο-λογωντας τις αλλαγές που έλαβαν χώρα στη διάρκεια του χρόνου. Τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από τη μελέτη των ταφι-κών τύπων, των κτερισμάτων και της μετα-χείρισης του νεκρικού σώματος ταξινο-μήθηκαν βάσει των τριών διαφορετικών εποχών: προ-Ανακτορική, Ανακτορική και μετα-Ανακτορική με σκοπό να ερευνήσω συστηματικά τις διαφοροποιήσεις. Τα απο-τελέσματα δείχνουν ότι οι ταφικές πρακτι-κές κατά την προ-Ανακτορική περίοδο παρουσιάζουν πειραματισμό και τάση για ενοποίηση, ενώ η Ανακτορική περίοδος φέ-ρει την άνοδο της «ταφής πολεμιστή» και μια έμφαση στις εξωτερικές σχέσεις μέσω της εισαγωγής κτερισμάτων από περιοχές εκτός Μυκηναϊκής επικράτειας. Το κεφάλαιο 3/Jones forthcoming εστιάζει στο μεταθανάτιο χειρισμό των ταφών, κύριο χαρακτηριστικό της Μυκηναϊκής ταφής. Οι Μυκηναϊκοί τάφοι περιέχουν αποθέσεις μη αρθρωμένων και αναμεμειγ-μένων ανθρωπίνων καταλοίπων σε σωρούς, λάκκους ή σκορπισμένα. Αυτές οι αποθέσεις έχουν ονομαστεί «δευτερογενείς ταφές» χωρίς να έχει ερευνηθεί ο τρόπος σχημα-τισμού τους και χωρίς να έχουν αξιοποιηθεί όλα τα στοιχεία από τον τάφο. Σε αυτό το κεφάλαιο τονίζω ότι η διαφοροποίηση και η πολυπλοκότητα των Μυκηναϊκών ταφικών πρακτικών και συγκεκριμένα η πρακτική των δευτερογενών ταφών μπορούν να ανασυσταθούν και να ερμηνευτούν μόνο με σαφείς, αντικειμενικούς και σταθερούς όρους. Η συνδυαστική χρήση πολλαπλών μεθόδων σε αυτό το κεφάλαιο δείχνει ότι παρόλο που οι μεταθανάτια μεταχείριση ήταν συνήθης πρακτική, η πραγματική δευτερογενής ταφή ήταν σπάνια στις θέσεις που μελετήθηκαν. Το κεφάλαιο 4/Jones et al 2018 εστιάζει στη χρονική στιγμή της επανάχρησης των Μυκηναϊκών θολωτών, μια πρακτική που δεν έχει κατανοηθεί πλήρως. Η μέθοδος της ραδιοχρονολόγησης δειγμάτων προερχό-μενα από τάφους με επανάχρηση είναι συχνά η μόνη μέθοδος που μπορεί με ακρί-βεια να χρονολογήσει την πολυ-στρωμα-τική χρήση. Σε αυτό το κεφάλαιο χρησιμο-ποιώ το θολωτό τάφο από το Πετρωτό για να παρουσιάσω το κοινό θέμα της επ-ανάχρησης των Μυκηναϊκών τάφων και να δείξω πώς η ραδιοχρονολόγηση μπορεί να βοηθήσει στην ανασύσταση των χρονικών στιγμών των ταφών. Τα αποτελέσματα ήταν επιτυχημένα για δύο ανθρώπινα οστά από το θολωτό στο Πετρωτό και έδειξαν ημερομηνία ραδιοάνθρακα 3105+/- 35 BP (1420-1305 cal BC) και 2965 +/- 35 BP (1255-1120 cal BC). Η χρήση του θολωτού τάφου στο Πετρωτό κράτησε για πάνω από 400 χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της 140130_Olivia Jones_A4_BNW.indd 187 140130_Olivia Jones_A4_BNW.indd 187 03-12-19 13:4103-12-19 13:41Περίληψη 176 μακράς χρονικής περιόδου, ο τάφος απανα-χρησιμοποιήθηκε για ποικίλες ταφικές πρακτικές. Πολλά από τα ταφικά επίπεδα ήταν τυπικά της Μυκηναϊκής περιόδου, αλλά η τελική περίοδος ήταν μια διαφορε-τική, μη τυπική ταφή σε κιβωτιόσχημο, η οποία μπορεί να σηματοδοτεί την αλλαγή των ταφικών πρακτικών οδεύοντας προς το τέλος της Μυκηναϊκής περιόδου. Το κεφάλαιο 5/ Jones 2018 εστιάζει στην δημογραφία και τον ταφικό αποκλεισμό στη Μυκηναϊκή Αχαϊα. Η έρευνα μέχρι σήμερα δεν έχει ενσωματώσει σκελετικό δείγμα για να συζητήσει το αν τα άτομα που είχαν ταφεί σε ένα Μυκηναϊκό θαλαμοειδή ή θολωτό τάφο είχαν επιλεγεί βάσει ηλικίας ή φύλου. Αντίθετα, υποθέσεις για το φύλο και την ηλικία είχαν γίνει βάσει κτε-ρισμάτων ή αρχιτεκτονικής. Ο αποκλεισμός βρεφών, και πιθανώς ανηλίκων, ήταν εμφανής από την υπο-εκπροσώπηση και των δύο ηλικιακών ομάδων στα ανθρώπινα υπολείμματα από τους τάφους της Αχαϊας. Γενικά όμως, άντρες και γυναίκες εκπρο-σωπούνταν ισόμερώς στους τάφους της Μυκηναϊκής Αχαϊας. Τα δεδομένα δεν έδειξαν ταφικό αποκλεισμό βάσει φύλου. Η παραδοσιακή αντίληψη πως οι άντρες επιλέγονταν πιο συχνά για επίσημη ταφή δεν υποστηρίζεται από τα δεδομένα. Η έντονη υπο-εκπροσώπηση βρεφών αλλά και ο χαμηλός αριθμός ανηλίκων υπο-δηλώνει ότι το ταφικό δείγμα δεν αντι-στοιχεί στο ζώντα πληθυσμό. Το κεφάλαιο 6 εστιάζει στην ενοποίηση όλων των διαθέσιμων βιο-αρχαιολογικών δεδομένων της Μυκηναϊκής περίοδου. Τις τελευταίες δεκαετίες οι βιο-αρχαιολογικές μελέτες εστιασμένες στη Μυκηναϊκή περί-οδο έχουν αυξηθεί. Παρόλο που η Μυκη-ναϊκή έρευνα έχει εστιάσει στα ανακτορικά κέντρα, η πρόσφατη τάση προς τη βιο-αρχαιολογική έρευνα έχει προσφέρει ση-μαντικά δεδομένα από ολόκληρο το Μυκη-ναϊκό κόσμο. Όλος όμως αυτός ο αυξανό-μενος όγκος δεδομένων δεν έχει ενοποιηθεί. Έτσι, η ηλικία και το φύλο δεν έχει μελετηθεί σε μεγάλη κλίμακα. Τα βιο-αρχαιολογικά δεδομένα δείχνουν ήπιους περιορισμούς βάσει φύλου στους διάφο-ρους τύπους ταφών, περιοχής και χρονικής περιόδου. Αντίθετα, η ηλικία θανάτου ήταν ένας σημαντικός παράγοντας αποκλεισμού από τα περισσότερα ταφικά περιβάλλοντα εκτός των intramural απλών τάφων. Η σύνθεση των δεδομένων και η στατιστική επιμέλεια των αποτελεσμάτων είναι ουσί-ώδης στην ανασύνθεση της Μυκηναϊκής ηλικίας στα ταφικά δείγματα και στην αποσαφήνιση παλαιών θεωριών. Το κεφάλαιο 7 περιλαμβάνει μια συζήτηση της ερευνητικής διατριβής, κάποια συμπερ-άσματα και πιθανές μελλοντικές κατευθύν-σεις στη Μυκηναϊκή βιο-αρχαιολογία. Αυτή η διατριβή έχει διάφορες επιδράσεις στη Μυκηναϊκή ταφική έρευνα. Πρώτον, τονίζει την ανάγκη πολυ-επίπεδης μεθοδολογίας περιλαμβάνοντας αρχαιολογικά, οστεολο-γικά και ραδιοχρονολοοστεολο-γικά δεδομένα στην προσέγγιση της μεταθανάτιας μεταχείρισης και δημογραφικής σύνθεσης των Μυκηναϊ-κών ταφών. Επιπροσθέτως, αυτή η μελέτη πάραξε βιο-αρχαιολογικά δεδομένα τα οποία θα βοηθήσουν τη μελλοντική Μυκη-ναϊκή μελέτη. Επίσης, έδειξε πως τα ανασ-καφικά ημερολόγια είναι μια ανεκμετάλ-λευτη πηγή πληροφοριών που πρέπει να ενσωματωθούν στις βιο-αρχαιολογικές μελέτες. Τέλος αυτή η διατριβή τόνισε τη σημαντικότητα τόσο τοπικής όσο και δια-περιφερειακής βιο-αρχαιολογικής έρευνας. Συνδυάζοντας βιο-αρχαιολογικά δεδομένα από πολλές και διαφορετικές θέσεις και περιοχές, μπόρεσα να εξετάσω τη δημο-γραφική σύνθεση και να συζητήσω το Μυκηναϊκό ταφικό αποκλεισμό κάτω από νέο πρίσμα. Η ενοποίηση δια-περιφερεια-κών δεδομένων επιτρέπει στους αρχαιολό-γους να κάνουν ένα βήμα πίσω και να παρατηρήσουν τα μεγαλύτερα μοτίβα, αφή-νοντας πίσω τάσεις που εμφανίζονται μόνο σε τοπικό επίπεδο. Appendix 177
Appendix: Bioarchaeological Data
Chalandritsa: Chamber TombsTo m b Ti m e P eri od * M NI Adul t Ad ol es ce nt Ch ild Infa nt M al e Fe m al e 1 IIB-IIIA 1 1 - - - - - 16 IIB-IIIC 14 12 1 1 - 2 2 17 IIIA-C 4 3 - 1 - - - 19 IIIA-C 13 13 - - - 2 2 20 IIIC 1 1 - - - - - 24 IIIA-C 5 4 1 - - 1 - 26 IIIA-C 4 4 - - - 2 2 43 IIIA-C 7 6 - 1 - 1 3 44 IIIA-C 4 4 - - - - 3
* This date range (taken from Aktypi 2017) is for the tomb as whole.
Portes: Chamber Tombs
To m b Fe at ur e M NI Adul t Ad ol es ce nt Ch ild Infa nt M al e Fe m al e Tomb 5 Burial A 1 1 - - - 1 - Burial B 4 4 - - - 2 2 Burial C 15 13 1 1 - 3 5 Tomb 10 Burial A 1 1 - - - - - Burial B 2 2 - - - - 2 Tomb 12 Burial A 2 2 - - - 1 - Burial B 1 1 - - - - 1 Burial C 7 4 2 1 - 2 2 140130_Olivia Jones_A4_BNW.indd 188 140130_Olivia Jones_A4_BNW.indd 188 03-12-19 13:4103-12-19 13:41
