Uitvoeringsplan Mantelzorg Compliment Arnhem 2015
(B&R/SSO/CV/19-05-2015)
1. Aanleiding / Probleemstelling
Vanaf 2015, met het in werking treden van de nieuwe Wmo, zijn gemeenten (wettelijk) verantwoordelijk voor de (jaarlijkse) waardering van mantelzorgers. Het tot en met 2014 landelijk (door de Sociale Verzekering Bank) georganiseerde Mantelzorg compliment (geldbedrag van € 200) komt hiermee te vervallen.
Begin maart 2015 zijn (c.a. 3.700) bij de SVB bekende Arnhemse 'mantelzorg ontvangers' via de SVB schriftelijk over deze verandering geïnformeerd. Daarbij is aangekondigd dat het nieuwe MCA met ingang van mei 2015 bij de gemeente Arnhem kan worden aangevraagd.
Het (rijks)budget voor invoering en uitvoering van het mantelzorgcompliment is overgeheveld naar gemeenten en bedraagt voor Arnhem € 700.000 in 2015 en € 1.000.000 voor de jaren daarna.
2. Context
Uitvoering van het mantelzorgcompliment is een wettelijke taak en is tevens van groot maatschappelijk en individueel belang. Ook draagt het bij aan het betaalbaar houden van de maatschappelijke ondersteuning.
Het Mantelzorg Compliment Arnhem (MCA) is op lokaal niveau (juridisch) geborgd in de 'Verordening Voorzieningen Maatschappelijke Ondersteuning gemeente Arnhem' (art. 15.1) en in de 'Nadere regels voorzieningen Maatschappelijke Ondersteuning gemeente Arnhem' (art. 8). De 'Beleidsregels Mantelzorg Compliment Arnhem' geven hieraan concrete
uitwerking.
Door de wijze van realisatie van het MCA en met name ook het partnerschap met
ondernemend Arnhem, dragen we bij aan de bekendheid van mantelzorg en aan draagvlak voor en betrokkenheid bij mantelzorgondersteuning in de stad. Het partnerschap met ondernemend Arnhem leidt bovendien tot een tweezijdige financiële impuls. Het MCA krijgt hierdoor voor mantelzorgers èn ondernemers letterlijk en figuurlijk een 'meerwaarde'.
De verwachte aanvragen voor het MCA leiden ertoe, dat bovenop de thans bij MVT c.a.
1.000 geregistreede mantelzorgers, aanvullend nog eens 3.000 tot 4.000 mantelzorgers in beeld komen.
3. Doel
Met het MCA benadrukken wij het belang van mantelzorg voor de samenleving.
Doelstellingen zijn het bevorderen van het welzijn van zowel de mantelzorger als van de hulpbehoevende. Ook draagt het bij aan het betaalbaar houden van de maatschappelijke ondersteuning.
Ander beoogd effect is dat gemeente en uitvoeringsorganisaties (met name steunpunt Mantelzorg en Vrijwillige Thuishulp) via de aanvraag procedure beter zicht krijgen op de omvang, kenmerken en behoeften van de lokale mantelzorgers.
Hierdoor kunnen we mantelzorgers beter en sneller (preventief) ondersteunen.
4. Kaders en uitgangspunten
Bij de vormgeving en uitvoering van het MCA gelden de navolgende kaders en uitgangspunten:
• Waardering van een brede groep van 'mantelzorgers' en niet van een specifieke categorie (zie ook definitie hierna). Arnhem kent naar schatting 26.000 mantelzorgers.
Het aantal Arnhemse mantelzorgers dat gebruik zal maken van het individuele MCA is (op basis van de SVB registratie over 2014) te schatten op circa 3.750.
• Realisatie van een 'projectmatige' algemene verbetering van de Arnhemse 'faciliteiten' en ondersteuning van mantelzorgers via steunpunt Mantelzorg en Vrijwillige Thuishulp (MVT), in aanvulling op de 'reguliere' onderstening en het individuele MCA.
Hiermee spelen we actief in op de forse toename van het aantal bij de gemeente en MVT
bekende mantelzorgers (van circa 1.000 naar 4.000 à 5.000).
Op basis van een analyse van de totale, toegenomen doelgroep en hun behoeften en wensen formuleert MVT hiertoe periodiek, onder gemeentelijke regie en in overleg met partners in de stad, een plan van aanpak.
MVT ontwikkelt zich in de periode 2015 - 2016 van een 'steunpunt' mantelzorg naar een 'knooppunt' voor mantelzorg, mantelzorgers, hun omgeving en (overige) betrokkenen in de stad.
• Financieel kader en budgetplafond (incl. uitvoeringkosten) ter hoogte van € 700.000,-- in 2015 en € 1.000.000,-- voor 2016 en de jaren daarna
• Verstrekking van een individueel Mantelzorgcompliment in natura (en niet in geld) via een 'vouchersysteem'.
• Laagdrempelige aanvraagprocedure, waarin de zorgbehoefte en mantelzorgrelatie aannemelijk dienen te worden gemaakt.
• Omdat het MCA juridisch en inhoudelijk het karakter heeft van een (kleine) 'waardering subsidie' vindt afhandeling van aanvragen plaats via het gemeentelijk 'subsidie bureau'.
• Met de wijkteams werken we uit, dat het MCA tevens op beperkte schaal en in aansluiting op de uitvoeringspraktijk, rechtstreeks via de wijkcoaches kan worden uitgereikt.
• Optimale aansluiting bij de mogelijkheden en voorzieningen die de stad Arnhem biedt, lokaal partnerschap (ook binnen de economische sector) en daarmee stevige verankering binnen de Arnhemse samenleving.
• Actieve communicatie en samenwerking met en tussen betrokkenen en belanghebbenden (meedenken en - doen).
• Doelmatigheid, efficiëntie en 'soberheid' in inrichting van organisatie en processen.
5. Definitie Mantelzorg
In het kader van deze regeling verstaan wij onder mantelzorg:
Mantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan een hulpbehoevende door één of meerdere leden van diens directe omgeving, waarbij de zorgverlening direct voortvloeit uit de sociale relatie.
6. Mantelzorg Compliment Arnhem (MCA)
Het MCA is een waardering 'in natura', ter hoogte van een periodiek door het college van B&W van Arnhem vast te stellen bedrag.
Dit bedrag wordt toegekend in de vorm van een tegoed, dat kan worden besteed bij in het MCA deelnemende ondernemers en (andere) organisaties of personen.In overleg met 'het veld' is gekozen voor een aanbod verdeeld over vier categoriën:
1. Kunst & cultuur;
2. Horeca & recreatie;
3. Gemaksdiensten (bijv. huishoudelijke hulp);
4. Producten & (overige) diensten.
Bij de 'selectie' van in het MCA deelnemende 'aanbieders' hanteren we de navolgende (in overleg met maatschappelijke partners opgestelde) criteria:
* (bij voorkeur kleinschalig) sociaal ondernemerschap (inschrijving K.v.K.) en affiniteit met het Arnhemse 'sociale domein' en in het bijzonder het MCA;
* aantrekkelijk aanbod en met name substantiële kortingen (minimaal 20 %) op producten, diensten, toegang en/of verblijf;
* diversiteit in aanbieders en aanbod en (enige) spreiding over de stad;
* voldoende exclusiviteit en aantrekkelijkheid voor, c.q. maximering van het aantal deelnemers;
* aansluiting op (techniek en voorwaarden van) het door gemeente Arnhem ontwikkelde MCA card-systeem.
7. Recht op Mantelzorg Compliment Arnhem
Het Mantelzorg Compliment Arnhem kan aan een mantelzorger worden toegekend op basis van een jaarlijkse aanvraag door of namens een in Arnhem woonachtige mantelzorg
ontvanger.
Per kalenderjaar kan er maximaal één aanvraag worden ingediend ten behoeve van maximaal één mantelzorger per aanvrager.
De mantelzorger mag daarbij ook buiten de gemeente Arnhem woonachtig zijn.
Om voor het mantelzorgcompliment in aanmerking te komen, dient er daarbij sprake te zijn van mantelzorg gedurende minimaal acht uur per week, gedurende een periode van minimaal drie maanden in het jaar van aanvraag.
8. Budgetplafond
Het college van Burgemeester en Wethouders van Arnhem stelt periodiek de maximale hoogte van het voor het Mantelzorg Compliment Arnhem beschikbare totaal budget vast en het maximale aantal en de hoogte van de individuele waardering.
Het totale budget voor het MCA is voor het (start) jaar 2015 vastgesteld op € 700.000,--.
Het maximale aantal in 2015 toe te kennen individuele mantelzorg complimenten bedraagt 3.750 en de hoogte van het bedrag per individueel compliment € 150,--.
9. Aanvraag
Het mantelzorgcompliment kan jaarlijks door of namens een in Arnhem woonachtige mantelzorg ontvanger worden aangevraagd in de periode van 1 april tot en met 31december.
10. Beperkte rechtstreekse verstrekking
Op beperkte schaal zullen ook de wijkcoaches mantelzorg complimenten rechtstreeks kunnen uitreiken. Met de wijkteams werken we deze opzet uit.
11. Weigeringsgronden
Een aanvraag voor het Mantelzorg Compliment Arnhem kan worden geweigerd indien deze niet aan de door het college van B & W van Arnhem vastgestelde beleidsregels voor het MCA voldoet.
Een aanvraag zal worden geweigerd indien het voor het jaar van aanvraag geldende, door het college van Burgemeester en Wethouders van Arnhem vastgestelde, maximum van het voor het individuele MCA beschikbare budget is bereikt. In 2015 bedraagt dit budgetplafond
€ 562.500,--.
12. Geldigheid
Het voor mantelzorg in enig jaar als Mantelzorg Compliment Arnhem toegekende tegoed kan uiterlijk tot en met 31 december van het opvolgende jaar worden besteed. Daarna vervalt het niet bestede tegoed.
13. Uitvoering en evaluatie
Het MCA is operationeel met ingang van mei 2015. Aanvragen kunnen vanaf dat moment worden ingediend en uitgifte en verzilvering van de 'vouchers' / smart-cards start begin juni . Bij de ontwikkeling en invoering van het MCA is sprake van een 'groeimodel', waarbij we in de loop van 2015 - 2016 op een 'organische' manier, stap voor stap met de partners in de stad werken aan de verdere optimalisering.
De proces- en effect evaluatie (en bijstelling en doorstart) organiseren we eind 2015 en 2016.
14. Financiën
Het budget voor het MCA is vast te stellen op € 700.000,-- in 2015.
Dit beschikbare budget MCA is in 2015 conform begroting (zie bijlage 1) te bestemmen voor:
a. versterking mantelzorgondersteuning door steunpunt Mantelzorg en Vrijwillige Thuishulp (MVT): € 40.000,-- :
b. toekenning van maximaal 3.750 (individuele) mantelzorg complimenten à € 150,--, (daarmee) tot een maximum bedrag van: € 562.000,--;
c. invoering- en uitvoeringskosten, communicatie en onvoorzien: € 97.814,--
Bijlage 1: Begroting Mantelzorg Compliment Arnhem 2015
Begrotingspost Inkomsten Uitgaven
Overheveling rijksbudget € 700.000,--
Kortingen deelnemend ondernemers MCA P.M.
Versterking mantelzorg ondersteuning MVT € 40.000,-- toekenning max. 3.750 (individuele) MCA à € 150,-- € 562.000,-- Klantproces (intern) aanvragen individueel MCA € 30.000,-- Ontwerp en invoering systeem smart-card MCA
(éénmalig)
€ 23.595,-- Ontwerp en distributie smart-cards MCA (max. 4.000) € 7.794,-- Afhandeling, beheer en rapportage financiële
transacties MCA (juni - dec)
€ 13.425,--
Communicatie € 10.500,--
Diversen en onvoorzien € 12.500,--
Totaal € 700.000,-- € 699.814,--
