Onderwerp HeusdenPas en kindpakket
Portefeuillehouder Mevrouw drs. M. Mulder
Datum raadsvergadering 31 oktober 2017
Samenvatting
Wij hebben u op 18 juli 2017 geïnformeerd over het plan van aanpak ‘Alle kinderen doen mee’. Hierin is een van de maatregelen het kindpakket voor kinderen uit een huishouden tot 120% van de bijstandsnorm. Het kindpakket maakt het mogelijk dat kinderen uit gezinnen met een kleine portemonnee mee kunnen doen aan sportieve, culturele en schoolactiviteiten.
Om het kindpakket te implementeren en om de toegang tot het kindpakket en de HeusdenPas zo
laagdrempelig mogelijk te maken is het nodig dat wij de beide voorzieningen aanmerken als een vorm van bijzondere bijstand in het kader van de Participatiewet en hiervoor beleidsregels vaststellen. De ‘Verordening Regeling HeusdenPas’ uit september 2012 moet dan door u worden ingetrokken.
Aanleiding
Om inwoners die in aanmerking komen voor de HeusdenPas en het kindpakket beter te bereiken is een laagdrempelige toegang nodig. Het aanmerken van deze voorzieningen als bijzondere bijstand in het kader van de Participatiewet biedt mogelijkheden hiertoe. Daarnaast is een aantal inhoudelijke wijzigingen van de regels over de HeusdenPas gewenst.
Feitelijke informatie Voorgeschiedenis
Wij kennen in onze gemeente sinds 2011 de HeusdenPas voor huishoudens met een inkomen tot 110% van het sociaal minimum. Inwoners met een laag inkomen kunnen met de HeusdenPas deelnemen aan sport en cultuur. Iedere volwassene die behoort tot de doelgroep heeft een budget van € 150 beschikbaar voor deelname aan activiteiten naar keuze. Kinderen van vier tot en met zeventien jaar kunnen gebruik maken van het Jeugdsportfonds, het Jeugdcultuurfonds of zwemlessen via Leergeld Heusden. Daarnaast kunnen kosten voor school voor vergoeding in aanmerking komen bij Leergeld Heusden.
Pashouders hebben daarnaast andere voordelen zoals 50% korting bij eenmalige activiteiten zoals een voorstelling in De Voorste Venne.
Staatssecretaris Klijnsma heeft extra middelen beschikbaar gesteld om kinderen uit huishoudens met een kleine beurs beter te bereiken. Hiervoor hebben we samen met ons netwerk het plan van aanpak ‘Alle kinderen doen mee’ opgesteld. Hierin is een van de maatregelen het kindpakket voor kinderen uit een huishouden tot 120% van de bijstandsnorm. Het kindpakket maakt het mogelijk dat kinderen uit gezinnen met een kleine portemonnee mee kunnen doen aan sportieve, culturele en schoolactiviteiten.
Kaders (beleid en wettelijk)
In de Verordening Regeling HeusdenPas van 18 september 2012 zijn de regels voor de HeusdenPas vastgelegd. U stelde verder in december 2013 de nota Werk blijven maken van armoede vast.
De Participatiewet is gericht op toeleiding naar werk en regelt ook de bijstand voor levensonderhoud en bijzondere kosten.
Het door ons vastgestelde plan van aanpak ‘Alle kinderen doen mee’ bevat maatregelen om meer kinderen in armoede beter te bereiken.
Overige informatie
Voor het inregelen van het kindpakket voor kinderen uit een huishouden tot 120% van de bijstandsnorm is het gewenst om de toegang zo laagdrempelig mogelijk te organiseren.
Het kunnen vaststellen van het inkomen met zo weinig mogelijk administratieve belasting voor de inwoners zien wij als een manier hiervoor. De huidige ervaring met de HeusdenPas leert dat het voor de inwoners en ook voor de interne organisatie een zeer arbeidsintensief proces is met weinig zekerheid over de juistheid van de gegevens.
Artikel 35 van de Participatiewet omschrijft onder welke voorwaarden wij bijzondere bijstand kunnen
verstrekken. Er moet sprake zijn van noodzakelijke kosten en de kosten moeten ook werkelijk zijn gemaakt.
Participatie is noodzakelijk, juist voor mensen met een kleine beurs. Onder participatie wordt hier begrepen deelname aan sport of cultuur; activiteiten die erop gericht zijn dat mensen meedoen aan de Heusdense samenleving. Nadere beleidsregels over bijzondere bijstand moeten door ons worden vastgelegd.
Een toets op de criteria van de HeusdenPas en/of kindpakket geeft ook toegang tot de gemeentepolis. Dit is de ziektekostenverzekering die wij via Baanbrekers aanbieden voor mensen met een laag inkomen en hoge ziektekosten. Juist voor de lagere inkomens is dit een aantrekkelijke en belangrijke voorziening, omdat deze groep vaak bekend is met hoge ziektekosten.
De Langstraatgemeenten willen de bijzondere bijstand (deels) lokaal kunnen vormgeven en uitvoeren.
Wegingen in het sociaal domein moeten integraal kunnen worden gemaakt. Gezien de ervaringen die er in de afgelopen periode zijn opgedaan met de kwetsbare groep van inwoners met een laag inkomen en/of schulden is het van belang om deze regelingen zo laagdrempelig mogelijk aan te bieden. Bovendien is het doel van de extra Klijnsmamiddelen om méér kinderen te bereiken. Een administratief bewerkelijk proces zal het bereik niet verder bevorderen.
Wij hebben daarom op 26 september jl. besloten de HeusdenPas en het kindpakket aan te merken als bijzondere bijstand in het kader van de Participatiewet en nadere beleidsregels hierover vast te stellen. Deze
‘Beleidsregels HeusdenPas en kindpakket’ treft u als bijlage bij dit voorstel aan.
Ten opzichte van de huidige regeling HeusdenPas zijn er twee wijzigingen:
de doelgroep voor de HeusdenPas wordt automatisch toegankelijk voor mensen met een schuldhulptraject bij de Kredietbank.
De nieuwe aanpak van schulden geeft ons nieuwe inzichten over deze doelgroep. Participatie van mensen in schuld moet worden gezien als een van de manieren om de financiële problematiek aan te pakken. Ook kan deze groep hierdoor gemakkelijker toegang krijgen tot de gemeentepolis;
we willen geen vermogenstoets meer uitvoeren en volstaan met een laagdrempelige inkomenstoets.
De huidige vermogenstoets geeft weinig zekerheid over de juistheid van de gegevens en Suwinet geeft geen informatie over vermogen. Afzien van een vermogenstoets draagt bij aan een
laagdrempelige toegang. De keuze hiervoor ligt in lijn met de gemeentepolis. Ook voor deze voorziening is geen vermogenstoets van toepassing.
Het gevolg van deze keuze voor het kader van de Participatiewet is dat de gehanteerde normen volledig worden gelijk getrokken met die van de Participatiewet. Het ruimhartiger toepassen van de
vastgesteld onder het voorbehoud dat u de Verordening Regeling HeusdenPas intrekt. Wij stellen u voor om dat te besluiten.
Inzet van middelen
Afhankelijk van de ontwikkeling van andere kosten voor armoedebestrijding zijn de meerkosten van de door ons vastgestelde beleidsregels naar verwachting op te vangen binnen het totaal van het beschikbare budget.
Eventuele overschrijdingen worden uiteraard gemeld in de bestuursrapportage.
Risico's
Het is mogelijk dat het aanmerken van de HeusdenPas en het kindpakket als bijzondere bijstand niet helemaal conform de Participatiewet is. Het risico bestaat dat we vanuit het Rijk worden ‘teruggefloten’. We zullen de werkwijze dan moeten bijstellen. Het is niet bekend of in dat geval ook sancties gelden.
Gemeenten als Tilburg en Arnhem zetten de Participatiewet echter al een aantal jaren probleemloos op dezelfde wijze in. Als we onze werkwijze moeten bijstellen, betekent dit meteen dat Suwinet niet meer kan worden gebruikt voor de inkomenstoets.
In de Gemeenschappelijke Regeling Uitvoeringsorganisatie Baanbrekers is de bevoegdheid voor het stellen van beleidsregels bijzondere bijstand overgedragen aan Baanbrekers. Met de beleidsregels handelen we buiten de gemeenschappelijke regeling om. Het uitvoeringsproces van de HeusdenPas en het kindpakket ligt in handen van onze gemeente en valt onder onze verantwoordelijkheid; alleen op het genoemde onderdeel speelt Baanbrekers een rol. Omdat er een ontwikkeling gaande is waarbij de
Langstraatgemeenten meer mogelijkheden krijgen om lokale keuzes te maken, en omdat een en ander zorgvuldig wordt afgestemd met Baanbrekers, is de kans dat deze afwijkende handelswijze een risico vormt klein.
De bovengenoemde risico’s maken het nodig dat Baanbrekers de keuze om aan ons plan mee te werken voorlegt aan het Dagelijks Bestuur. Om de voortgang erin te houden lopen het besluitvormingstraject binnen onze gemeente en het besluitvormingstraject binnen Baanbrekers naast elkaar. Het risico bestaat dat Baanbrekers uiteindelijk besluit niet mee te werken aan de voorgestelde werkwijze. Deze kans wordt op dit moment ingeschat als klein. Mocht dit wel aan de orde zijn dan gaan we andere mogelijkheden op dit punt onderzoeken.
Procedure / vervolgstappen
De voorbereidingen voor de communicatie en de folder over het kindpakket zijn in ontwikkeling. De uitvoerders van het kindpakket staan in de startblokken. Ook een aantal ervaringsdeskundigen zet zich in om de nieuwe regeling onder de aandacht te brengen.
Uw besluit en de door ons vastgestelde beleidsregels treden pas na publicatie in het gemeenteblad in werking. De gemeente doet dit via een gemeenschappelijk voorziening voor officiële publicaties op de website www.officielebekendmakingen.nl. Verder vindt publicatie van het besluit plaats op de gemeentelijke informatiepagina Nu & Morgen in de Heusdense Courant en op de gemeentelijke website.
Voorgenomen besluit
Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen.
Het college van Heusden,
de secretaris, de burgemeester,
mr. H.J.M. Timmermans drs. R.H. Augusteijn
De raad van Heusden in zijn openbare vergadering van 31 oktober 2017;
gezien het voorstel van het college van 26 september 2017;
gelet op de beraadslaging;
b e s l u i t :
de ‘Verordening Regeling HeusdenPas’ van 18 september 2012 in te trekken.
de griffier,
mw. drs. F.E.H.M. Backerra
