SELECTEER DE JUISTE
HANDBESCHERMING
Elektrostatische ladingen zijn ongewenst, maar
alomtegenwoordig op veel werkplekken. De overdracht van statische lading als gevolg van contact tussen twee materialen, waarvan er een positief en de ander negatief is geladen, is haast onvermijdelijk en kan leiden tot uiteenlopende situaties, van milde irritatie tot catastrofale reacties.
De meeste mensen zijn bekend met de kleine schokjes die je voelt als je een metalen voorwerp zoals een deurklink aanraakt. De kans daarop neemt toe in omgevingen met een lage luchtvochtigheid en wanneer de persoon geleidende materialen draagt, daarop loopt of er op andere wijze aan wordt blootgesteld. Hoewel de kleine elektrische schokjes niet erg prettig zijn, zijn ze over het algemeen onschuldig.
De gevolgen zijn ernstiger in omgevingen waarin gevoelige elektronische componenten aanwezig zijn of waarin sprake is van explosiegevaar. Daar kan elektrostatische ontlading leiden tot zowel aanzienlijk letsel bij werknemers als schade aan gevoelige elektronische apparatuur en componenten.
De twee voornaamste omgevingen waarin operationele managers en veiligheidsmanagers de nadelige gevolgen van statische lading op de werkplek proberen te voorkomen, zijn:
1) elektrostatische ontlading (ESD) in en rondom gevoelige elektronische componenten en apparatuur, en;
2) voorkomen van ontploffingen als gevolg van statische ontlading in omgevingen of bij toepassingen waarbij vluchtige stoffen aanwezig zijn, waarnaar in het algemeen wordt verwezen met ATEX.
ESD is de plotselinge overdracht van elektriciteit tussen twee elektrisch geladen voorwerpen. Het wordt veroorzaakt door contact, kortsluiting of diëlektrische doorbraak (wanneer stroom door een isolatiemateriaal heen vloeit). ESD is een probleem op werkplekken waar gevoelige elektronische apparatuur en componenten aanwezig zijn. Daaronder vallen omgevingen als cleanrooms die worden gebruikt voor het vervaardigen van elektronica, nanotechnologie en halfgeleiders. De overdracht van elektrostatisch lading op gevoelige componenten heeft een negatieve invloed op de elektrische eigenschappen en kan
DE WETTEN VAN AANTREKKING
De gevolgen van statische elektriciteit
op uw werkplek
Met het oog op de veiligheid en bedrijfsactiviteiten maken werkgevers doorgaans gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) die zijn ontworpen om de overdracht van lading tussen het personeel en ESD-gevoelige apparatuur of componenten zo veel mogelijk te beperken. In de meeste gevallen omvatten deze PBM ook handbescherming.
Het gebruik van de juiste handschoenen voorkomt of beperkt niet alleen statische lading, maar ook vervuiling veroorzaakt doordat deeltjes worden aangetrokken door de natuurlijke oliën op de handen van werknemers.
Het beheersen van statische lading in cleanrooms omvat doorgaans het gebruik van dissipatieve materialen die ergens op het spectrum tussen isolerende en geleidende materialen vallen. Handschoenen die speciaal zijn ontworpen voor gebruik bij toepassingen waarbij het aantrekken van deeltjes en verontreinigingen ongewenst zijn en die antistatische eigenschappen bezitten of ESD voorkomen, worden daarom vervaardigd van een materiaal dat deze dissipatieve kenmerken heeft. Sommige algemeen gebruikte handschoenen (zoals alternatieven op handschoenen van natuurrubberlatex voor eenmalig gebruik) zijn niet geschikt, omdat ze statische lading vasthouden en op een ongecontroleerde manier overdragen, wat doorgaans leidt tot de hierboven beschreven schade.
Dissipatieve materialen laten elektronen door, maar dan op een gecontroleerde wijze, dankzij de inherente oppervlakte- of doorgangsweerstand. Hierdoor kan de lading langzaam wegvloeien naar aarde, wat betekent dat schade aan componenten of instrumenten wordt voorkomen.
Statische elektriciteit veroorzaakt aanzienlijke problemen in veel sectoren en op veel werkplekken, maar is met name een gevaar in omgevingen waar delicate elektronica aanwezig is.
Schade door ESD wordt veroorzaakt door de overdracht van elektrostatische lading tussen een ESD-gevoelig apparaat en een lichaam of een ander ESD-gevoelige apparaat. Een voorbeeld: wanneer iemand loopt, kan het lichaam statisch geladen worden. De statische lading verlaat het lichaam wanneer diegene een apparaat aanraakt. Een ESD-gevoelig apparaat kan ook statisch geladen worden wanneer deze zich op een lopende band bevindt of op een ander oppervlak voor verwerking. De statische lading komt vrij wanneer het apparaat een ander apparaat of een mens aanraakt.
Bij het vervaardigen of hanteren van artikelen zoals film, printplaten en componenten als halfgeleiders, of werken aan gevoelige elektronische instrumenten, kan ongecontroleerde ESD uiteenlopende negatieve gevolgen hebben. De overdracht van elektrostatische lading heeft niet alleen een nadelige invloed op de elektrische kenmerken van elektronische onderdelen, maar kan ook storingen en defecten veroorzaken die de normale werking onderbreken.
Een elektrostatisch geladen oppervlak trekt ook deeltjes aan als gevolg van elektrostatische aantrekking (ESA). Dit houdt in dat het oppervlak verontreinigende deeltjes aantrekt en vasthoudt die waarschijnlijk defecten zullen veroorzaken in het elektrisch circuit van een apparaat. ESD kan ook een aanzienlijk risico op brand vormen wanneer werknemers oplosmiddelen of andere ontvlambare materialen hanteren.
Wanneer ESD niet voldoende onder controle wordt gehouden, met name in cleanrooms die worden gebruikt voor de productie van elektronica, nanotechnologie en halfgeleiders, kan de prijs, afgezien van de directe gevolgen, hoog zijn. Schade aan elektronica veroorzaakt door statische lading kan een snelle stijging van de productiekosten veroorzaken en de opbrengst verminderen, waardoor de algehele winstgevendheid kan afnemen.
ELEKTROSTATISCHE
ONTLADING (ESD)
Mogelijk explosieve omgevingen vallen onder de ATEX-richtlijn, die bestaat uit twee Europese richtlijnen. De ene richtlijn is bedoeld voor vervaardigers van apparatuur en de andere voor gebruikers van apparatuur. De afkorting ATEX is afkomstig van de Franse titel van de richtlijn 94/9/EC en is de gangbare term die wordt gebruikt voor de vereisten voor veilig ontwerp en gebruik van producten die worden toegepast in mogelijk explosieve omgevingen.
Ophoping van oplosmiddelen of stof in een gebied kan explosiegevaar opleveren of verergeren. Gebieden waar dergelijke risico's aanwezig zijn, worden daarom bestempeld als 'ATEX-zones'. Voorbeelden van handelingen waarbij een explosiegevaar bestaat:
• Werken met mengtanks bij fijnchemische of farmaceutische toepassingen
• Stalen nemen uit tanks met oplosmiddelen
• Overdragen van ontvlambare stoffen uit een tankwagen
• Reinigen met oplosmiddelen
• Poeders verpakken, in vultrechters storten of afwegen
• Vervaardigen van explosieve producten
In een ATEX-zone kunnen voorwerpen die statische elektriciteit vasthouden en afgeven een vonk produceren en daarom een explosie veroorzaken. Volgens de ATEX-richtlijn moet ieder voorwerp dat een ATEX-zone binnen wordt gebracht worden ontworpen, vervaardigd en gebruikt op een manier die voorkomt dat er statische elektriciteit wordt opgewekt. Hiernaar wordt verwezen als 'dissipatief' of 'geleidend' en vaak onjuist als 'antistatisch'.
Werknemers in ATEX-zones moeten kleding en schoenen dragen die ervoor zorgen dat ze voortdurend zijn geaard en er bij het bewegen daarom geen ontlading van statische elektriciteit plaatsvindt. Zowel de ATEX-richtlijn als de richtlijn inzake PBM schrijven het gebruik van handbescherming voor die is ontworpen en vervaardigd op een manier die elektrostatische ontlading voorkomt. Deze vereiste houdt in dat er moet worden gekozen voor beschermende handschoenen die voldoen aan de EN16350-norm en die speciaal zijn ontworpen voor ATEX-
ATEX
ALGEMENE OVERWEGINGEN
Zoals altijd het geval is als u PBM gaat kiezen, zijn er ook andere factoren die van invloed zijn op welke handschoen de beste bescherming biedt. Deze factoren kunnen de aanwezigheid van secundaire gevaren omvatten, zoals het risico op snijwonden of blootstelling aan chemische stoffen.
De specifieke werkomgeving (de aanwezige
omgevingsomstandigheden en de typische taken die doorgaans worden uitgevoerd) brengt bovendien praktische parameters met zich mee die moeten worden overwogen. De mate van beweeglijkheid, flexibiliteit en grip die is vereist zodat werknemers efficiënt en doeltreffend te werk kunnen gaan, verschilt van taak tot taak,
waardoor bepaalde handschoenen geschikter (of minder geschikt) zijn.
Om verwarring te voorkomen, kunt u overwegen gebruik te maken van AnsellGuardian, een beoordeling op maat die het handschoenmateriaal en de handschoenkeuze afstemt op uw specifieke toepassing en omgeving, waardoor u niet meer hoeft te gissen en een optimale veiligheid van werknemers is gegarandeerd.
Gis niet langer en zorg voor optimale veiligheid van
werknemers
Ansell Healthcare Products LLC 111 Wood Avenue, Suite 210
Iselin, NJ 08830, VS
Ansell Healthcare Europe NV Riverside Business Park
Blvd International 55, 1070 Brussel, België
Ansell Limited Level 3, 678 Victoria Street,
Richmond, Vic, 3121 Australië
Ansell Services (Asia) Sdn. Bhd.
Prima 6, Prima Avenue, Block 3512, Jalan Teknokrat 6
63000 Cyberjaya, Maleisië
