Dutch East India merchants at the court of Ayutthaya : Dutch
perceptions of the Thai Kingdom, c. 1604-1765
Ruangsilp, B.
Citation
Ruangsilp, B. (2007, March 7). Dutch East India merchants at the court of Ayutthaya :
Dutch perceptions of the Thai Kingdom, c. 1604-1765. Retrieved from
https://hdl.handle.net/1887/11406
Version: Not Applicable (or Unknown)
License: Licence agreement concerning inclusion of doctoral thesis in the
Institutional Repository of the University of Leiden
Downloaded from: https://hdl.handle.net/1887/11406
Note: To cite this publication please use the final published version (if applicable).
SAMENVATTING
D it p ro e fsc h rift o n d e rz o e k t d e in te rc u ltu re le c o n ta c te n tu sse n Ne d e r- la n d e rs e n Th a is in d e z e v e n tie n d e e n a c h ttie n d e e e u w . D e stu d ie is g ro te n d e e ls o p Ne d e rla n d se b ro n n e n g e b a se e rd e n o n d e rz o e k t in h e t b ij- z o n d e r h o e d e Ne d e rla n d se e n Eu ro p e se d ie n a re n v a n d e Ve re n ig d e O o st- In d isc h e C o m p a g n ie (VO C ) h e t Th a ise h o f te Ay u tth a y a e n z ijn le d e n z a g e n , in e e n tijd w a a rin h e t v o o r h e n v a n h e t h o o g ste b e la n g w a s h u n b e h o e fte a a n e e n ‘p a rtn e rsc h a p ’ m e t d e Th a is in e v e n w ic h t te b re n g e n m e t h u n ‘id e e v a n v e rsc h ille n ’ a a n g a a n d e d e Th a ise c u ltu u r.
H e t e e rste d e e l (h o o fd stu k k e n 1 e n 2 ) b e h a n d e lt d e a lg e m e n e b e tre k k in - g e n tu sse n d e Ne d e rla n d e rs e n d e Th a is in Sia m in d e h a n d e l, p o litie k , d ip lo m a tie e n sa m e n le v in g . H e t tw e e d e d e e l (h o o fd stu k k e n 3 to t e n m e t 7 ) la a t z ie n h o e d e VO C -k o o p lie d e n d e k e n m e rk e n v a n d e re g e rin g s- p e rio d e n v a n v e rsc h ille n d e Th a ise k o n in g e n e v a lu e e rd e n e n h o e z ij m e t d e Th a ise e lite g e d u re n d e a n d e rh a lv e e e u w o m g in g e n .
D e stu d ie m a a k t e e n o n d e rsc h e id tu sse n d e p o sitie e n h e t o n d e rh a n d e - lin g sv e rm o g e n v a n d e Ne d e rla n d se C o m p a g n ie v is-à -v is d e Sia m e se K ro o n e n e rz ijd s e n d ie v a n d e in d iv id u e le VO C -d ie n a re n d ie in Sia m v e r- b le v e n a n d e rz ijd s. H o o fd stu k 1 , v o o rn a m e lijk g e b a se e rd o p e e rd e r o n d e r- z o e k , sc h e tst d e b e tre k k e lijk e v e n re d ig e p o sitie s v a n d e C o m p a g n ie e n h e t h o f in d e h a n d e l, p o litie k e n d ip lo m a tie . H o o fd stu k 2 o n d e rz o e k t d e p o sitie v a n d e VO C -d ie n a re n in Sia m m e t b ijz o n d e re a a n d a c h t v o o r d e k w e stie v a n h u n re c h tsp o sitie v is-à -v is d e ju risd ic tie v a n h e t Sia m e se h o f.
H o o fd stu k k e n 3 e n 4 b e sc h rijv e n h e t in te re ssa n te , m a a r w e l b e p ro e v e n d e le e rp ro c e s v a n d e C o m p a g n ie d ie n a re n tijd e n s d e h e e rsc h a p p ij v a n k o n in g P ra sa tth o n g (1 6 2 9 -1 6 5 6 ). Te n e e rste p ro b e e rd e n d e Ne d e rla n d e rs e e n g e m e e n sc h a p p e lijk e ta a l te v in d e n , w a a rin z ij b e te r m e t h u n Th a ise g a sth e re n k o n d e n c o m m u n ic e re n . D e z e v o n d e n z ij in d e ‘ta a l v a n h e t ritu e e l’. Te n tw e e d e le e rd e n z ij d e p o litie k e c u ltu u r e n d e p o litie k e w e rk e - lijk h e id v a n d e sta a t Ay u tth a y a b e g rijp e n . D e e x p e rim e n te le , o n d e rlin g e e r v a rin g e n d o o r b e id e p a rtije n h o o fd z a k e lijk tijd e n s d e z e p e rio d e o p g e - d a a n m e t e x p e rim e n te re n , b e p a a ld e n in w e z e n d e w ijz e w a a ro p z ij e lk a a r in d e to e k o m st b e h a n d e ld e n .
In h o o fd stu k 5 z ie n w ij d e re la tie tu sse n d e VO C e n h e t Sia m e se h o f tij- d e n s d e re g e rin g stijd v a n k o n in g Na ra i (1 6 5 6 -1 6 8 8 ) v e rz a k e lijk e n e n
2 7 3
business-as-usual worden. De veranderende omstandigheden aan het hof en de wijzigingen in het beleid van de Compagnie dwongen de Nederlanders in Siam hun strategie aan te passen. Nieuwe ontwikkelin- gen in Siam waren vooral de F ranse aanwezigheid en de opkomst van de beroemde zo niet beruchte Griekse avonturier Constantine Phaulkon.
Om de gunst van de Thaise vorst te behouden probeerden de VOC-die- naren hem van dienst te zijn in zijn groeiende persoonlijke fascinatie met de buitenwereld. In hoofdstuk 6 blijkt hoe de Nederlanders de gunstige positie die zij aan het begin van de regeringstijd van koning Phetracha (1688-170 3) bekleedden, niet wisten uit te buiten en slechts toeschou- wers bleven van de groeiende machtsstrijd, die de Koning volledig in beslag nam.
Hoofdstuk 7 beschrijft de toenemende ontgoocheling van de Neder- landers en de Thais in de achttiende eeuw, toen het vrijwel onmogelijk werd nog winst in de onderlinge handel te maken. De Nederlanders ondervonden ook het effect van de toenemende machtsverbrokkeling aan het hof. Desondanks vervulde elk van beide partijen een functie voor de ander in diens internationale, niet-commercië le aspiraties.
Deze analyse van de VOC-bronnen laat zien hoe de positie van de Nederlanders in Thailand hoofdzakelijk werd gedicteerd door de lokale ontwikkelingen, en toont daarmee tevens de kracht aan van het vroeg- moderne Z uidoost-Azië in het aangezicht van de opkomst van Europese invloeden.
SAMENVATTING
274
