• No results found

VU Research Portal

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "VU Research Portal"

Copied!
6
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

VU Research Portal

Vrede hebben met het kruis van Christus

van Hulst, F.Y.

2019

document version

Publisher's PDF, also known as Version of record

Link to publication in VU Research Portal

citation for published version (APA)

van Hulst, F. Y. (2019). Vrede hebben met het kruis van Christus: Onderzoek naar een soteriologie vanuit

dopers perspectief.

General rights

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain

• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal ?

Take down policy

If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim.

E-mail address:

(2)

Inhoud

Voorwoord

...

13

1. Inleiding

...

17

1.1. Doopsgezinden als onderdeel van de Historische Vredeskerken

...

17

1.2. Verzoening en geweldloosheid binnen het dopers theologisch discours

...

18

1.3. Narrative Christus Victor en het bredere discours over de verzoening

...

21

1.4. De onderzoeksvraag

...

23

1.5. Opbouw

...

23

1.6. Methode

...

25

1.7. Relevantie van het onderzoek.

...

26

2. Het narrative Christus Victor model volgens J. Denny Weaver

...

28

2.1. Inleiding

...

28

2.2. J. Denny Weaver, leven en werk

...

29

2.3. Opbouw van ‘The Nonviolent Atonement’

...

30

2.4. Probleemstelling en uitgangspunt van ‘The Nonviolent Atonement’

...

30

De probleemstelling

...

31

Geweldloosheid als uitgangspunt

...

32

J. Denny Weaver’s definitie van geweld

...

34

2.5. Het narrative Christus Victor model in de Bijbel

...

35

Narrative Christus Victor in de Openbaring van Johannes

...

36

Narrative Christus Victor in de Evangeliën

...

41

Narrative Christus Victor en de theologie van Paulus

...

46

Narrative Christus Victor en de interpretatie van Jezus’ dood als offer

...

50

Narrative Christus Victor en het Oude Testament

...

56

2.6. Narrative Christus Victor: een nadere analyse

...

57

Narrative Christus Victor in het licht van de constantijnse wende

...

57

De opkomst van het model van verzoening door genoegdoening

...

60

J. Denny Weaver’s kritiek op de christologie van Nicea en Chalcedon

...

61

Het Godsbeeld in ‘The Nonviolent Atonement’

...

63

De betekenis van Jezus’ dood in de verschillende verzoeningsmodellen

volgens J. Denny Weaver

...

64

Het mensbeeld in ‘The Nonviolent Atonement’

...

68

De kwade machten in ‘The Nonviolent Atonement’

...

71

2.7. Narrative Christus Victor in bevrijdingstheologisch perspectief

...

72

Narrative Christus Victor en de ‘zwarte theologie’

...

73

Narrative Christus Victor en de feministische theologie

...

75

(3)

2.8. Samenvatting en kritiekpunten

...

82

Kritische kanttekeningen

...

83

Het gebruik van bronnen

...

84

Narrative Christus Victor en het paradigma van geweldloosheid

...

86

De christologie van Nicea en Chalcedon

...

88

De kwade machten

...

89

De betekenis van het kruis

...

89

De verzoening in eschatologisch perspectief

...

90

Hoe nu verder?

...

91

3. Het Christus Victor model

...

92

3.1. Inleiding

...

92

3.2. Gustaf Aulén en zijn werk ‘Christus Victor’

...

94

3.3. Het Christus Victor model volgens Gustaf Aulén

...

97

3.4. Christus Victor in Irenaeus volgens Aulén

...

100

Irenaeus en het overwinningsmotief

...

100

Irenaeus en de kwade machten

...

102

3.5. De verzoening bij Irenaeus nader onderzocht

...

104

De strijd tegen de gnostici

...

104

Christus overwint door zijn gehoorzaamheid

...

106

Irenaeus’ visie op de zondeval

...

108

Aulén’s lezing van Irenaeus

...

110

3.6. Christus Victor bij de overige kerkvaders

...

111

De vraag naar het geweld bij de kerkvaders

...

112

3.7. De omgang met de duivel bij de kerkvaders

...

113

Gods goedheid als grondslag van de verzoening

...

115

Het losprijsmotief volgens Gregorius van Nyssa

...

115

Het beeld van misleiding volgens Gregorius van Nyssa

...

117

De duivel overschrijdt zijn grenzen

...

119

3.8. Aulén en de kerkvaders: kritische bevindingen

...

120

Het kruis als metafoor van de overwinning

...

120

Verdere kanttekeningen bij Aulén

...

121

3.9. Aulén als Luthers theoloog

...

123

3.10. Christus Victor en de mogelijkheden voor een soteriologie

vanuit dopers perspectief

...

125

Een overwinning zonder geweld

...

126

De christologie in het Christus Victor motief

...

127

Verantwoordelijkheid van de mens en ethiek

...

127

De kwade machten

...

128

(4)

4. Anselmus van Canterbury’s ‘Cur Deus homo’

...

130

4.1. Inleiding

...

130

4.2. Anselmus van Canterbury: zijn leven en werk

...

131

Een korte levensbeschrijving van Anselmus

...

132

‘Cur Deus homo’ binnen het oeuvre van Anselmus

...

134

Anselmus’ stijl en gebruik van logica in ‘Cur Deus homo’

...

136

4.3. Inleiding tot de samenvatting en analyse van Cur Deus homo’

...

138

Werkwijze bij de bespreking en analyse van ‘Cur Deus homo’

...

139

Opzet van het geschrift ‘Cur Deus homo’

...

139

4.4. Samenvatting en analyse ‘Cur Deus homo’ – boek 1

...

140

4.5. Samenvatting en analyse van ‘Cur Deus homo’ – boek 2

...

152

4.6. Nadere analyse

...

163

God is heilig en rechtvaardig: Gods eer

...

163

Het eerbegrip bij Anselmus nader onderzocht

...

165

Gods eer en orde en schoonheid bij Anselmus

...

167

Het begrip “noodzaak” bij Anselmus

...

170

De betekenis van Christus in ‘Cur Deus homo’:

goddelijke en menselijke natuur

...

172

De dood van Christus

...

173

Het belang van Christus’ leven voor de verzoening

...

174

De opstanding in ‘Cur Deus homo’

...

176

Het mensbeeld in ‘Cur Deus homo’

...

176

De rol van de duivel in ‘Cur Deus homo’

...

178

4.7. Conclusies ten aanzien van Anselmus’ ‘Cur Deus homo’

...

181

Het Godsbeeld

...

181

De mens als zondaar

...

182

De overwinning op het kwaad

...

182

De dood van Christus als centraal moment

...

183

Heeft rechtvaardigheid geweld nodig?

...

183

Mogelijke aanknopingspunten vanuit Anselmus

...

184

5. Het model van penal substitution atonement

...

185

5.1. Inleiding

...

185

5.2. Relevantie en achtergrond van het model

...

185

5.3. Penal substitution atonement en Anselmus

...

188

5.4. Geraadpleegde auteurs

...

191

5.5. Beschrijving en analyse van het model van penal substitution

atonement

...

194

De veronderstellingen van het model

...

195

(5)

5.6. Nadere analyse

...

206

Het Godsbeeld in het model van penal substitution atonement

...

206

Het Godsbeeld in penal substitution atonement vergeleken met Anselmus

...

210

Het beeld van Christus in het model van penal substitution atonement

...

211

Het kwaad in het model van penal substitution atonement

...

216

Het mensbeeld in het model van penal substitution atonement

...

220

Rechtvaardigheid in het model van penal substitution atonement

...

222

5.7. De dood van Christus als boetedoening in antwoord op Gods toorn

...

224

Ίλάσκομαι en rpk

...

224

Ίλαστήριον in Rom. 3,25

...

225

De kruisdood van Christus en het offerritueel in Leviticus

...

227

Ίλαστήριον als plaats van Gods aanwezigheid

...

237

Gods toorn

...

239

Conclusie aangaande ίλαστήριον in Rom.3,25

...

241

5.8. Samenvatting en conclusies

...

242

Het mechanisme van de verzoening in penal substitution atonement

...

242

Godsbeeld

...

243

Mensbeeld

...

244

6. Het verzoeningsmodel van Petrus Abelardus

...

245

6.1. Inleiding

...

245

6.2. Petrus Abelardus: zijn leven en werk

...

248

6.3. Abelardus als exemplarist of subjectivist

...

250

6.4. De verzoening volgens Abelardus

...

251

6.5. Nadere analyse van de verzoening bij Abelardus

...

255

Het mensbeeld in het verzoeningsmodel van Abelardus

...

255

Het Godsbeeld in het verzoeningsmodel van Abelardus

...

265

Het beeld van Christus in het verzoeningsmodel van Abelardus

...

269

Het kwaad en de zonde in het verzoeningsmodel van Abelardus

...

278

De betekenis van rechtvaardigheid in het verzoeningsmodel van Abelardus

..

284

6.6. Conclusies ten aanzien van Abelardus’ interpretatie van de verzoening

...

287

Het Godsbeeld

...

287

Het beeld van Christus

...

288

Het mensbeeld

...

290

Het kwaad

...

291

De erfzonde

...

292

7. Conclusies

...

293

Opzet van dit hoofdstuk

...

293

7.1. De traditionele verzoeningsmodellen en de weergave bij Weaver

...

293

Het Godsbeeld

...

295

(6)

De betekenis van het kruis

...

297

De kruisdood als offer

...

299

Het mensbeeld

...

299

De zonde en de kwade machten

...

301

‘The Nonviolent Atonement’ als startpunt

...

302

7.2. Aanzet voor een soteriologie vanuit dopers perspectief

...

302

Christologie

...

304

De kruisdood als offer en als symbool van de overwinning

...

306

Het mensbeeld en de (erf)zonde

...

306

De kwade machten

...

309

Een nieuw perspectief

...

310

Samenvatting

...

313

Summary

...

319

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

mPFC plays an important role in attention behavior and we know that mPFC neurons use spiking frequency increases to encode attentional processes.. The hypothesis is that each

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of

(B) surfaces of both channels were activated with a mixture of NHS/EDC; (C) Ligand (HSA) was injected to the sample channel only (black line) while the

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of

This study compared neural induction protocols involving in vitro patterning with single SMAD inhibition (SSI), retinoic acid (RA) administration and dual SMAD inhibition (DSI). While

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of