Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten: Hoofdrapport en bijlagenrapport. In opdracht van Agentschap Natuur en Bos

(1)

E

COHYDROLOGISCHE

STUDIE

SBZ-H D

E

M

ATEN

B

IJLAGENRAPPORT

(2)

Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten

Hoofdrapport (december 2014)

1 Opdrachtgever:

Agentschap Natuur en Bos

Colofon

Rapport Universiteit Antwerpen, Onderzoeksgroep Ecosysteembeheer ECOBE/

VITO/ INBO, ECOBE 014-R182

Wijze van refereren:

C.J.S. Aggenbach, N. Desmet, Y. Liczner, J. Patyn, F. Vanderhaeghe & R. Van

Diggelen (2014). Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten. ECOBE 014-R182

hoofdrapport en bijlagenrapport. Onderzoeksgroep Ecosysteembeheer ECOBE/

VITO/ INBO, Antwerpen.

december 2014

Universiteit Antwerpen

Prof. Dr. R. van Diggelen

e-mail: ruurd.vandiggelen@uantwerpen.be

Departement Biologie

Onderzoeksgroep Ecosysteembeheer

Universiteitsplein 1-C

BE-2610 Antwerpen (Wilrijk)

Tel.+32 3 265 22 64

Fax+32 3 265 22 71

(3)

Ecohydrologische studie

SBZ-H De Maten

Bijlagenrapport

C.J.S. Aggenbach

1 N. Desmet

2 Y. Liczner

1 J. Patyn

2 F. Vanderhaeghe

3 R. Van Diggelen

1

Ecosysteembeer Universiteit Antwerpen

2

VITO

3

Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek

(4)

(5)

Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten 3 Bijlagenrapport (december 2014)

Lijst bijlagen

Bijlage 1: Topografische kaarten van de Maten en omgeving ... 5

Bijlage 2: Vegetatieontwikkeling in de vijvers op basis van luchtfoto's ... 9

Bijlage 3: Hydrografie van De Maten ... 13

Bijlage 4: Statistieken van gemeten oppervlaktewaterpeilen in de vijvers ... 17

Bijlage 5: Toelichting hydrochemische typologie van Stuyfzand ... 21

Bijlage 6: Waterkwaliteitsmetingen van diepere filters van put N/64bol/3 in De Maten ... 23

Bijlage 7: Metingen van waterchemie in oppervlaktewater van waterlopen en vijvers en grondwater van

ondiepe peilbuizen ... 25

Bijlage 8: Samenvatting waterchemie van frequente meetpunten waterlopen, vijvers en ondiepe grondwater

in De Maten ... 39

Bijlage 9: Ruimtelijke patronen chemievariabelen oppervlaktewater en grondwater ... 43

Bijlage 10: Dwarsdoorsneden in de Maten met waterstanden en hydrochemie ... 85

Bijlage 11: Overzicht van het actuele voorkomen, kwaliteit en trends van habitats in De Maten ... 89

Bijlage 12: Overzicht van het actuele voorkomen, kwaliteit en trends van soorten in De Maten ... 93

Bijlage 13: Vegetatie-opnamen gemaakt bij de peilbuizen in de Maten (opname in 2012) ... 97

Bijlage 14: gegevens chemie bodem- en porievochtstalen van vijverbodems ... 99

Bijlage 15: Chemiegegevens bodemstalen 2014 ... 105

Bijlage 16: Toetsing chemiegegevens bodemstalen 2014 aan referentiewaarden heiden en heischraallanden

... 111

Bijlage 17: eisen habitats met S-IDH ... 115

Bijlage 18: Ecologische eisen soorten met S-IDH ... 127

Bijlage 19: Gemeten grondwaterstanden en berekende grondwaterstanden met het lokaal model bij transiënt

regime ... 131

Bijlage 20: Modelresultaat vegetatiepotenties in het actueel scenario (inclusief nulscenario vijvers) ... 133

Bijlage 21: Modelresultaat vegetatiepotenties in het nulscenario (inclusief nulscenario vijvers) ... 141

Bijlage 22: Randvoorwaarden in de vijvers in de maatregelscenario’s 1, 2 en 3 ... 149

Bijlage 23: Modelresultaat waterstanden en kwel/infiltratiefluxen van maatregelscenario’s ... 159

Bijlage 23-S1: Modelresultaat waterstanden en kwel/infiltratiefluxen van maatregelscenario 1 ... 160

Bijlage 23-S2: Modelresultaat waterstanden en kwel/infiltratiefluxen van maatregelscenario 2 ... 169

Bijlage 23-S3: Modelresultaat waterstanden en kwel/infiltratiefluxen van maatregelscenario 3 ... 178

Bijlage 23-S4: Modelresultaat waterstanden en kwel/infiltratiefluxen van maatregelscenario 4 ... 187

Bijlage 23-S5: Modelresultaat waterstanden en kwel/infiltratiefluxen van maatregelscenario 5 ... 196

Bijlage 24: Modelresultaat verschil waterstanden en kwel/infiltratie tussen maatregelscenario’s en het

nulscenario ... 205

Bijlage 25: Modelresultaat oppervlaktepercentage vegetatiepotenties in het nulscenario en de

maatregelscenario’s ... 213

Bijlage 26: Modelresultaat vegetatiepotenties in het nulscenario en maatregelscenario’s ... 217

Bijlage 27: Potentieel effect van de maatregelscenario’s op landbouwpercelen en bebouwde percelen ... 247

Bijlage 28: Peilregime van vijvers en laagten in het voorkeurscenario ... 273

Bijlage 29: Overlays van veranderingen van GHG en GLG in scenario S4 en S5 voor actuele voorkomens

van natte heide ... 277

(6)

(7)

Bijlage 1: Topografische kaarten van de Maten en omgeving

Figuur 1: De Ferraris-kaart opgenomen in 1771 en 1778.

(8)

6 Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten Bijlagenrapport (december 2014) Figuur 3. Topografische kaart van 1868-1871. De rode lijnen geven de huidige ligging van vijvers aan.

(9)

Figuur 5. Topografische kaart van 1949 (linkerdeel) en 1926 (rechterdeel). De rode lijnen geven de huidige ligging van vijvers aan.

(10)

8 Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten Bijlagenrapport (december 2014)

(11)

Bijlage 2: Vegetatieontwikkeling in de vijvers op basis van

luchtfoto's

Kaarten zijn luchtfoto-interpretaties van luchtfoto's door De Belder et al. (2002).

Referentie: De Belder, J., N. L. Neys, D. Vandenbroucke, D. Joost & W. Joost (2002). Vegetatiekartering en

trendanalyse in het Vijvergebied Midden-Limburg en aanpalende vijvergebieden. Spatial Applications Division Leuven, SADL/K.U.Leuven Research & Development.

Toelichting legenda

ID Beschrijving Hoofdgroep

ABH Aaneengesloten Begroeiing Hoog:

bomen en/of struiken waarbij de open ruimte tussen de vegetatie praktisch nihil is

AB

ABL Aaneengesloten Begroeiing Laag:

bomen en/of struiken waarbij de open ruimte tussen de vegetatie praktisch nihil is

AB

VBH Verspreide Begroeiing Hoog: bomen en

struiken maar dan verspreid over het terrein

VB

VBL Verspreide Begroeiing Laag: bomen en

struiken maar dan verspreid over het terrein

VB

DV Drijvende Vegetatie: meestal kleine – drijvende vegetatie in open water

Water

WV Watervegetatie: bestaande uit een wateroppervlak waar een schuchtere vegetatie aan de oppervlakte komt

Water

OW Open Water: alleen water, geen

vegetatie zichtbaar op luchtfoto. kan ondergedoken watervegetatie hebben

Water

OVH Oever Vegetatie Hoog: getracht is onderscheid maken tussen hoge (OVH) en lage oevervegetatie (OVL) op basis van vegetatiehoogte; het onderscheid heeft waarschijnlijk meer te maken heeft met de densiteit van de vegetatie, dan met een relevant hoogteverschil

OV

OVL Oever vegetatie Laag: zie OVH OV

OR Open Ruimte: zones die voldoende

groot zijn en waarop geen bomen of struiken voorkomen. In sommige gevallen gaat het om zandvlakten, of (waarschijnlijk) met gras of kruiden begroeide open ruimtes, of droogstaande vijvers met of zonder (zeer kleine) vegetatie

(12)

(13)

(14)

(15)

Bijlage 3: Hydrografie van De Maten

Overzicht vijvers en waterlopen in De Maten

(16)

(17)

(18)

(19)

(20)

(21)

(22)

(23)

(24)

(25)

Bijlage 6: Waterkwaliteitsmetingen van diepere filters van put

N/64bol/3 in De Maten

(26)

(27)

Bijlage 7: Metingen van waterchemie in oppervlaktewater van

waterlopen en vijvers en grondwater van ondiepe peilbuizen

(28)

(29)

(30)

(31)

(32)

(33)

(34)

(35)

(36)

(37)

(38)

(39)

(40)

(41)

Bijlage 8: Samenvatting waterchemie van frequente

meetpunten waterlopen, vijvers en ondiepe grondwater in De

Maten

(42)

(43)

(44)

(45)

Bijlage 9: Ruimtelijke patronen chemievariabelen

oppervlaktewater en grondwater

Meetperiode oppervlaktewater grondwater

februari/ maart 26 en 28 maart 2012 22 februari 2012

september 9 en 26 september, 10 oktober

2012

30 juli 2012

Meetpunten oppervlaktewater

(46)

(47)

(48)

(49)

(50)

(51)

(52)

(53)

(54)

(55)

(56)

(57)

(58)

(59)

(60)

(61)

(62)

(63)

(64)

(65)

(66)

(67)

(68)

(69)

(70)

(71)

(72)

(73)

(74)

(75)

(76)

(77)

(78)

(79)

(80)

(81)

(82)

(83)

(84)

(85)

(86)

(87)

Bijlage 10: Dwarsdoorsneden in de Maten met waterstanden en

hydrochemie

(88)

86 Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten Bijlagenrapport (december 2014) P 01 9 P 01 8 P 01 7 S tiemer Acht er b ee k Heiw ije rb ee k F2NaHCO3+ g*NaClo g*CaMixo F*NaSO4+ 49.00 50.00 51.00 52.00 53.00 54.00 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 afstand (m) h o o g te (m T A W ) hoogte maaiveld hoogte slibbodem vijver hoogte top mineraal vijver freatisch peil maart vijverpeil maart peil waterloop maart grondwaterstand maart hoogte filter peilbuis

vijver 31 raai 1: februari/ maart 2012

P 01 9 P 01 8 P 01 7 Heiw ije rb ee k Acht er b ee k S tiemer g*NaSO4+ g*CaMixo g*NaMixo F2NaHCO3+ 49.00 50.00 51.00 52.00 53.00 54.00 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 afstand (m) h o o g te (m T A W ) hoogte maaiveld hoogte slibbodem vijver hoogte top mineraal vijver freatisch peil spet vijverpeil sept peil waterloop sept grondwaterstand september hoogte filter peilbuis

(89)

Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten 87 Bijlagenrapport (december 2014) P 00 5 P 00 6 S tiemer vij ve r 23 P 01 3 vij ve r 22 P 01 4 Acht er b ee k vij ve r 20 Heiw ije rb ee k 2 P 01 5 Heiw ije rb ee k 1 F2NaHCO3+ F*NaMix+ F*NaSO4+ g1CaHCO3+ F*FeCl F*CaSO4+ F*FeMix 45.00 46.00 47.00 48.00 49.00 50.00 51.00 52.00 53.00 54.00 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000 afstand (m) h o o g te (m T A W ) hoogte maaiveld hoogte slibbodem vijver hoogte top mineraal vijver vijverpeil maart freatisch peil maart peil waterloop maart grondwaterstand maart hoogte filter peilbuis raai 2: februari/ maart 2012

vijver 24 P 00 5 P 00 6 S tiemer vij ve r 23 Heiw ije rb ee k 1 P 01 5 Heiw ije rb ee k 2 vij ve r 20 Acht er b ee k P 01 4 vij ve r 22 P 01 3 F2NaHCO3 g1NaMix+ F*CaSO4o g*CaSO4+ F*CaSO4+ F* Cl g1CaHCO3+F*KClo g1NaSO4+ 45.00 46.00 47.00 48.00 49.00 50.00 51.00 52.00 53.00 54.00 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000 afstand (m) h o o g te (m T A W ) hoogte maaiveld hoogte slibbodem vijver hoogte top mineraal vijver vijverpeil sept

freatisch peil spet peil waterloop sept grondwaterstand september hoogte filter peilbuis raai 2: juli/ september 2012

(90)

88 Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten Bijlagenrapport (december 2014) S tiemer w aterl o o p w aterl o o p Acht er b ee k vij ve r 8 P 01 1 P 01 0 Heiw ije rb ee k P 01 2 vij ve r 0 Mie z er ikbeek P 00 9 F*NaSO4+ F*NaClo F*NaCl+ g*FeSO4 g1NaClo 42.00 43.00 44.00 45.00 46.00 47.00 48.00 49.00 50.00 51.00 52.00 53.00 54.00 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000 afstand (m) h o o g te (m T A W ) hoogte maaiveld hoogte slibbodem vijver hoogte top mineraal vijver vijverpeil maart freatisch peil maart peil waterloop maart grondwaterstand maart hoogte filter peilbuis raai 3: februari/ maart 2012

(91)

Bijlage 11: Overzicht van het actuele voorkomen, kwaliteit en

trends van habitats in De Maten

(92)

(93)

(94)

(95)

Bijlage 12: Overzicht van het actuele voorkomen, kwaliteit en

trends van soorten in De Maten

(96)

T

R

EN

D

K

W

A

L

IT

EI

T

H

A

B

IT

A

T

areaal populatiegroott e kwaliteit oppervlakte aantal broedparen populatiegroott e populatie staat van instandhoudin g populatiegroott e/ positie in gebied

So

o

rten

B

ij

lag

e

II

I

H

ab

itatr

ich

tl

ij

n

Ro ss e v lee rmu is - Ny ctalu s no ctu la ? = = + on be k en d po pu lati eg roo tte on be k en d Heik ikk er on be k en d laa ts te w aa rne m ing in 2 00 9 (k oo rr oe p) on be k en d W it snu it libel - L euco rr h inia pect o rali s + + o n tw ikk eli n g v an o v er g ang sv ee n in d e o ev er s v an d e v ijv er s (h abit at 7140) + h er stel v an p o p u latie w aa rb ij v o o rt p lant in g sbew ijs on be k en d, be gi n v an de

20e eeuw verm

(97)

(98)

(99)

(100)

98 Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten Bijlagenrapport (december 2014) Locatie P00 3 P 01 5 P 00 4 P 00 5 P 00 6 P 01 1 P 00 8 P 00 7 P 01 7 P 01 0 P 01 4 Maand 07 07 09 07 07 09 07 07 07 09 07 Opp. proefvlak (m2) 9 9 9 9 9 9 9 9 100 100 9 Bedekking totaal (%) 100 0 60 0 0 99 0 0 0 0 70 Bedekking boomlaag (%) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 60 0 Bedekking struiklaag (%) 0 25 0 0 40 20 10 55 90 15 0 Bedekking kruidlaag (%) 20 70 55 75 85 85 80 65 20 45 65 Bedekking moslaag (%) 99 30 3 2 1 5 7 0 2 5 1 Bedekking algenlaag (%) 0 0 20 0 0 0 0 0 0 0 0 Bedekking strooisellaag (%) 1 20 2 30 60 20 25 50 0 30 30 Bedekking water (%) 1 0 0 0 0 0 0 0 50 0 0

Hoogte (hoge) boomlaag (m) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10 0

Hoogte (hoge) struiklaag (m) 0.0 1.3 0.0 0.0 1.1 1.2 70.0 3.0 4.5 4.0 0.0 Gem. hoogte (hoge) kruidl (cm) 80 50 60 20 100 90 40 60 100 100 75 Gem. hoogte lage kruidl. (cm) 15 0 3 0 0 15 0 0 0 25 0

Aantal soorten 12 11 11 10 5 8 4 6 16 18 11

struiken en bomen

Alnus glutinosa b1 . . . 5 . Zwarte els

Alnus glutinosa kl . . . r1 . . Zwarte els

Betula pubescens b1 . . . 1+ . Zachte berk

Betula pubescens s1 . . . 1- . . . Zachte berk

Betula pubescens kl . . p1 . . p1 . . . Zachte berk

Fraxinus excelsior kl . . . r1 . Gewone es

Lonicera periclymenum s1 . . . r1 . Wilde kamperfoelie

Myrica gale s1 . 2 . . 4 2 r4 2 . . . Wilde gagel

Pinus sylvestris kl r1 . a1 . . . Grove den

Prunus serotina s1 . . . r1 . . . Amerikaanse vogelkers

Quercus robur kl r1 . r1 . . . Zomereik

Rhamnus frangula s1 . . . 3 . . . Sporkehout

Salix cinerea s1 . . . 9 . . Grauwe en Rossige wilg

Sorbus aucuparia kl . . . a1 . Wilde lijsterbes

Sorbus aucuparia s1 . . . r2 . 1+ . Wilde lijsterbes

vaatplanten kruidlaag

Calluna vulgaris kl p1 p4 3 a4 . r1 2 . . . . Struikhei

Erica tetralix kl a2 p2 p2 1- p1 2 . . . Gewone dophei

Molinia caerulea kl 1+ 2 1+ 2 8 7 6 6 . . . Pijpenstrootje

Drosera intermedia kl . . a1 a1 . . . Kleine zonnedauw

Drosera rotundifolia kl a1 . a1 . . . Ronde zonnedauw

Andromeda polifolia kl . p1 . . . Lavendelhei

Narthecium ossifragum kl . 4 . . . Beenbreek

Juncus bulbosus kl . . . . r1 . . . Knolrus

Juncus squarrosus kl . . . a1 . . . Trekrus

Eriophorum angustifolium kl . . . a1 . p1 . . . Veenpluis

Oxycoccus palustris kl . . . p1 . . . Kleine veenbes

Rhynchospora alba kl a1 . . p1 . . . Witte snavelbies

Lycopodiella inundata kl . . a1 . . . Moeraswolfsklauw

Juncus acutiflorus kl p1 . . p1 . . . p1 Veldrus

Juncus effusus kl p1 . p1 . . . r1 2 Pitrus

Agrostis stolonifera kl . . . a1 a1 Fioringras

Rubus fruticosus ag. kl . . . a2 1- 1+ Gewone braam

Bidens frondosa kl . . . a2 . . Zwart tandzaad

Galium palustre kl . . . a1 . . Moeraswalstro

Lemna minor kl . . . m1 . . Klein kroos

Mentha aquatica kl . . . a1 . . Watermunt

Persicaria hydropiper kl . . . p1 . . Waterpeper

Scutellaria galericulata kl . . . a1 . . Blauw glidkruid

Urtica dioica kl . . . p1 . . Grote brandnetel

Poa trivialis kl . . . m1 m4 . Ruw beemdgras

Solanum dulcamara kl . . . 1- r1 . Bitterzoet

Dryopteris carthusiana + D. dilatata kl . . . 1- . Smalle en Brede stekelvaren

Dryopteris dilatata kl . . . p1 . . Brede stekelvaren

Epilobium obscurum kl . . . r1 . Donkergroene basterdwederik

Carex paniculata kl . . . p1 . Pluimzegge

Lycopus europaeus kl . . . r1 . Wolfspoot

Cirsium palustre kl . . . r1 p1 Kale jonker

Phalaris arundinacea kl . . . 1+ a1 Rietgras

Calamagrostis canescens kl . . . 3 Hennegras

Deschampsia flexuosa kl . . . p1 Bochtige smele

Lotus pedunculatus kl . . . r1 Moerasrolklaver

Lysimachia vulgaris kl . . . p1 Grote wederik

mossen

Sphagnum denticulatum ml m2 p1 . . . Geoord veenmos

Sphagnum fallax + S. flexuosum ml 9 a1 . . . Slank veenmos

Sphagnum fimbriatum ml a1 . . . Gewimperd veenmos

Sphagnum molle ml . . m4 p1 . . . Week veenmos

Sphagnum palustre ml . a1 . . . Gewoon veenmos

Sphagnum papillosum ml . 3 . . . Wrattig veenmos

Aulacomnium palustre ml . a1 . . . Roodviltmos

Sphagnum species ml . . . . r1 . . . Veenmos (G)

Hypnum jutlandicum ml . . . m2 . m4 1- . . . . Heideklauwtjesmos

Brachythecium rutabulum ml . . . m1 . a1 Gewoon dikkopmos

Eurhynchium praelongum ml . . . m1 m4 . Fijn laddermos

(101)

Bijlage 14: gegevens chemie bodem- en porievochtstalen van

vijverbodems

(102)

100 Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten Bijlagenrapport (december 2014) Lo ca tie V ijv er Typ_{e v} ijv er La ag Bulk d en sit y Dr o ge St o f O rg an is ch e St o f P-water Al-oxalaat Fe-oxalaat Mn-oxalaat P-oxalaat C-totaal P-totaal N-totaal kg DS/l % % mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS % mg/kg DS mg/kg DS Detectiegrens

Grenswaarde VLAREA gebruik als bodemverbeteraar

UA_50 32 slib 0-10 cm 1.36 26.8% 18.2% 1.3 3381 6004 98 1598 11.5 1993 7527

UA_51 30 slib 0-10 cm 1.21 21.8% 15.6% 1.1 1885 1071 24 275 9.5 485 5721

UA_52 29 modder slib 0-10 cm 1.17 19.8% 18.3% 1.4 1436 3139 57 282 13.0 480 6787

UA_53 28 zand slib 0-10 cm 1.02 8.0% 49.5% 2.6 3237 4473 110 563 29.0 1375 20199

UA_54 16 slib 0-10 cm 1.04 8.8% 50.4% 1.0 2586 10139 69 763 22.0 1401 13568

UA_55 19 zand slib 0-10 cm 1.40 21.6% 19.7% 0.3 2826 10285 24 763 11.8 1113 7055

UA_56 17 zand slib 0-10 cm 1.05 16.3% 25.1% 11.1 2552 1065 117 513 15.5 971 9776

UA_57 15 zand slib 0-10 cm 1.44 20.6% 19.8% 9.8 969 970 29 166 6.7 332 4360

UA_58 9 slib 0-10 cm 1.18 28.5% 14.9% 0.3 988 12195 25 388 6.6 472 3870

UA_59 12 slib 0-10 cm 1.16 7.0% 52.7% 0.2 4645 10374 37 542 50.4 1781 24491

UA_60 8 slib 0-10 cm 1.20 38.2% 12.4% 0.4 686 7788 25 359 5.1 452 3391

UA_61 3 zand slib 0-10 cm 1.27 25.8% 11.7% 0.7 1564 18794 67 575 5.8 735 4898

UA_62 3 zand slib 0-10 cm 1.15 17.7% 25.5% 0.4 3350 33960 94 849 13.8 1519 10491

UA_63 7 slib 0-10 cm 1.14 22.7% 12.4% 2.4 3400 5551 62 1773 9.9 1916 5699

UA_64 18 zand slib 0-10 cm 1.54 58.1% 6.2% 0.8 967 1701 15 233 1.7 224 1092

UA_66 18 zand slib 0-10 cm 1.49 60.5% 1.8% 0.8 662 1989 16 145 0.9 184 611

UA_66 18 zand min 0-10 cm 1.74 79.2% 1.2% 1.2 132 478 2 18 0.2 30 78

UA_67 21 zand slib 0-10 cm 1.23 15.9% 15.7% 35.8 503 138 14 102 10.2 260 5654

UA_67 21 zand min 0-10 cm 1.60 60.8% 2.6% 3.8 131 35 6 24 2.4 72 1411

UA_68 20 slib 0-10 cm 1.60 35.3% 11.8% 3.7 757 398 38 91 6.2 225 4236

UA_68 20 min 0-10 cm 1.39 38.2% 7.5% 7.7 694 259 39 91 6.1 202 3771

UA_69 13 zand slib 0-10 cm 1.86 48.7% 8.6% 1.6 1277 732 3 233 4.8 396 3164

UA_69 13 zand min 0-10 cm 1.99 69.4% 3.0% 1.2 434 401 2 71 3.6 209 2062

UA_70 19 zand slib 0-10 cm 1.46 46.8% 7.0% 0.4 1354 3760 8 291 2.7 291 1750

UA_70 19 zand min 0-10 cm 1.95 77.4% 1.0% 0.7 760 420 2 147 0.7 171 359

UA_73 15 slib 0-10 cm 1.41 59.3% 4.7% 2.3 339 88 14 42 2.1 73 1211 UA_73 15 min 0-10 cm percentiel 0.10 slib 0-10 cm 1.05 8.8% 6.2% 0.314 662 398 14 102 2.1 224 1211 mediaan slib 0-10 cm 1.23 22.7% 15.6% 1.070 1436 3760 29 359 9.5 480 5654 gemiddelde slib 0-10 cm 1.30 29.0% 19.1% 3.740 1874 6410 45 502 11.4 794 6931 percentiel 0.90 slib 0-10 cm 1.54 58.1% 49.5% 9.847 3381 12195 98 849 22.0 1781 13568

standaard afwijking slib 0-10 cm 0.21 16.9% 14.6% 7.915 1222 8034 35 458 11.2 629 6091

percentiel 0.10 min 0-10 cm 1.47 47.3% 1.1% 0.905 131 124 2 20 0.4 47 190

mediaan min 0-10 cm 1.74 69.4% 2.6% 1.215 434 401 2 71 2.4 171 1411

gemiddelde min 0-10 cm 1.74 65.0% 3.1% 2.919 430 318 10 70 2.6 137 1536

percentiel 0.90 min 0-10 cm 1.98 78.5% 5.7% 6.130 734 455 25 125 5.1 206 3087

(103)

Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten 101 Bijlagenrapport (december 2014) Lo ca tie V ijv er Typ_{e v} ijv er La ag S-totaal Ca-totaal K-totaal Mg-totaal Al-totaal As-totaal Cd-totaal Co-totaal Cr-totaal Cu-totaal mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS Detectiegrens

Grenswaarde VLAREA gebruik als bodemverbeteraar 150.0 6.0 250.0 375.0

UA_50 32 slib 0-10 cm 9044 2734 818 577 6336 4.8 3.6 38.8 23.1 52.7

UA_51 30 slib 0-10 cm 14111 2032 500 447 3079 3.2 2.5 10.2 16.0 18.9

UA_52 29 modder slib 0-10 cm 6777 3407 394 421 2778 6.4 0.9 3.3 13.6 8.6

UA_53 28 zand slib 0-10 cm 36400 9757 724 1144 6384 15.2 6.3 11.4 53.0 53.1

UA_54 16 slib 0-10 cm 26024 6606 642 905 5356 21.8 5.4 8.5 35.0 31.2

UA_55 19 zand slib 0-10 cm 6378 1877 642 401 5530 8.0 5.1 11.7 24.8 22.6

UA_56 17 zand slib 0-10 cm 17352 6416 799 927 5380 6.9 2.8 28.7 23.4 36.9

UA_57 15 zand slib 0-10 cm 8201 2663 643 499 2820 4.0 2.2 7.2 12.1 14.8

UA_58 9 slib 0-10 cm 6588 1518 271 165 1980 7.8 2.8 3.4 17.7 13.3

UA_59 12 slib 0-10 cm 137718 4602 1073 1212 10464 39.7 21.1 20.7 89.4 92.2

UA_60 8 slib 0-10 cm 2701 1140 239 187 1992 6.1 1.7 3.5 10.0 8.7

UA_61 3 zand slib 0-10 cm 3462 1795 378 314 3276 7.6 2.5 4.0 15.7 13.0

UA_62 3 zand slib 0-10 cm 9920 4979 801 825 8784 20.3 7.0 8.8 45.1 40.9

UA_63 7 slib 0-10 cm 8484 3271 736 640 6400 6.7 4.0 20.6 23.4 46.9

UA_64 18 zand slib 0-10 cm 861 428 195 114 1549 2.8 2.0 3.1 5.0 5.3

UA_66 18 zand slib 0-10 cm 485 339 249 117 1829 6.0 0.9 2.1 7.6 4.4

UA_66 18 zand min 0-10 cm 74 133 499 199 1784 1.9 0.2 0.5 7.5 1.2

UA_67 21 zand slib 0-10 cm 3784 1746 281 311 1147 2.0 1.2 2.0 5.4 8.5

UA_67 21 zand min 0-10 cm 927 445 88 89 468 1.1 0.3 0.6 2.1 2.9

UA_68 20 slib 0-10 cm 4675 2084 314 273 1936 1.8 3.0 5.4 9.6 13.7

UA_68 20 min 0-10 cm 6207 2760 359 337 2353 2.8 3.4 6.6 11.6 16.5

UA_69 13 zand slib 0-10 cm 4916 1031 858 537 4370 3.6 1.4 2.1 16.6 9.7

UA_69 13 zand min 0-10 cm 2816 592 367 238 2207 2.3 0.8 1.1 9.9 7.4

UA_70 19 zand slib 0-10 cm 1770 556 433 206 2750 4.0 2.4 5.2 9.9 7.5

UA_70 19 zand min 0-10 cm 1937 300 453 196 2146 2.8 0.8 1.9 7.8 2.1

UA_73 15 slib 0-10 cm 2036 780 340 143 927 2.1 1.1 1.8 4.0 3.2 UA_73 15 min 0-10 cm percentiel 0.10 slib 0-10 cm 1770 556 249 143 1549 2.1 1.1 2.1 5.4 5.3 mediaan slib 0-10 cm 6588 2032 500 421 3079 6.1 2.5 5.4 16.0 13.7 gemiddelde slib 0-10 cm 14842 2846 539 493 4051 8.6 3.8 9.6 21.9 24.1 percentiel 0.90 slib 0-10 cm 26024 6416 818 927 6400 20.3 6.3 20.7 45.1 52.7

standaard afwijking slib 0-10 cm 29479 2418 254 336 2591 9.0 4.3 9.8 20.1 22.5

percentiel 0.10 min 0-10 cm 415 200 196 132 994 1.4 0.2 0.6 4.3 1.6

mediaan min 0-10 cm 1937 445 367 199 2146 2.3 0.8 1.1 7.8 2.9

gemiddelde min 0-10 cm 2392 846 353 212 1791 2.2 1.1 2.1 7.8 6.0

percentiel 0.90 min 0-10 cm 4851 1893 481 298 2294 2.8 2.4 4.7 10.9 12.9

(104)

102 Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten Bijlagenrapport (december 2014) Lo ca tie V ijv er Typ_{e v} ijv er La ag Fe-totaal Mn-totaal Ni-totaal Pb-totaal

Zn-totaal pH Conductiv

NO2--N NO3--N NH4+-N PO43--P mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS mg/kg DS µS/cm mg N/l mg N/l mg N/l mg P/l Detectiegrens 1 0.010 0.05 0.08 0.020

Grenswaarde VLAREA gebruik als bodemverbeteraar 50.0 300 900

UA_50 32 slib 0-10 cm 12030 138.1 62.9 64 728

UA_51 30 slib 0-10 cm 12304 34.6 32.1 58 254

UA_52 29 modder slib 0-10 cm 7219 68.4 9.1 42 87

UA_53 28 zand slib 0-10 cm 31434 175.6 43.9 272 514

UA_54 16 slib 0-10 cm 28878 95.7 30.0 167 465

UA_55 19 zand slib 0-10 cm 14731 33.2 25.1 121 277

UA_56 17 zand slib 0-10 cm 14367 191.7 62.7 78 439

UA_57 15 zand slib 0-10 cm 6917 52.9 25.3 51 188

UA_58 9 slib 0-10 cm 15470 30.6 7.7 62 248

UA_59 12 slib 0-10 cm 129491 65.0 36.2 336 1144

UA_60 8 slib 0-10 cm 8109 28.9 7.1 40 146

UA_61 3 zand slib 0-10 cm 15289 57.5 8.2 82 162

UA_62 3 zand slib 0-10 cm 47947 182.9 22.4 234 480

UA_63 7 slib 0-10 cm 12260 82.6 44.0 82 584

UA_64 18 zand slib 0-10 cm 2216 12.4 5.6 27 91

UA_66 18 zand slib 0-10 cm 5902 18.7 3.2 17 49 7.09 392 <0.01 <0.05 2.22 0.091

UA_66 18 zand min 0-10 cm 2024 1.0 0.0 4 14 6.69 329 0.014 <0.05 3.14 0.308

UA_67 21 zand slib 0-10 cm 1212 16.5 3.1 55 95 6.56 409 <0.01 <0.05 3.02 0.437

UA_67 21 zand min 0-10 cm 428 9.1 0.3 26 24 6.69 256 <0.01 <0.05 3.76 0.081

UA_68 20 slib 0-10 cm 3344 70.3 21.1 76 228 6.54 449 0.022 <0.05 0.28 0.079

UA_68 20 min 0-10 cm 4050 76.6 25.4 92 277 6.65 440 <0.01 <0.05 0.14 0.674

UA_69 13 zand slib 0-10 cm 6954 3.8 9.9 53 80

UA_69 13 zand min 0-10 cm 3342 4.0 5.4 58 59

UA_70 19 zand slib 0-10 cm 4914 9.7 8.4 39 115 6.81 481 0.025 <0.05 8.13 0.199

UA_70 19 zand min 0-10 cm 4146 3.9 1.5 9 29 6.76 495 0.028 <0.05 8.25 0.116

UA_73 15 slib 0-10 cm 1878 17.1 5.5 15 88 7.16 348 <0.01 <0.05 2.23 0.698 UA_73 15 min 0-10 cm 7.07 344 <0.01 <0.05 1.28 0.271 percentiel 0.10 slib 0-10 cm 2216 12.4 5.5 27 87 0.022 1.06 0.084 mediaan slib 0-10 cm 12030 52.9 21.1 62 228 0.024 2.23 0.199 gemiddelde slib 0-10 cm 18232 66.0 22.6 94 308 0.024 3.18 0.301 percentiel 0.90 slib 0-10 cm 31434 175.6 44.0 234 584 0.025 6.09 0.594

standaard afwijking slib 0-10 cm 27880 59.1 18.8 87 273 0.002 2.95 0.265

percentiel 0.10 min 0-10 cm 1067 2.1 0.1 6 18 0.015 1.04 0.092

mediaan min 0-10 cm 3342 4.0 1.5 26 29 0.021 3.14 0.271

gemiddelde min 0-10 cm 2798 18.9 6.5 38 81 0.021 3.82 0.295

percentiel 0.90 min 0-10 cm 4108 49.6 17.4 78 189 0.027 6.90 0.564

(105)

Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten 103 Bijlagenrapport (december 2014) Lo ca tie V ijv er Typ_{e v} ijv er La ag Alkalini teit SO42- Cl- Ca K Mg Na Fe Zn Cu Mn mg HCO3/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l Detectiegrens 8.3 4.0 3.0 0.0 0.1 0.0 0.1 0.010 0.01 0.01 0.010

Grenswaarde VLAREA gebruik als bodemverbeteraar

UA_50 32 slib 0-10 cm

UA_51 30 slib 0-10 cm

UA_52 29 modder slib 0-10 cm

UA_53 28 zand slib 0-10 cm

UA_54 16 slib 0-10 cm

UA_58 9 slib 0-10 cm

UA_59 12 slib 0-10 cm

UA_66 18 zand slib 0-10 cm 75.6 14.3 32.0 29.1 6.9 8.8 28.3 13.780 0.0123 <0.01 0.665

UA_66 18 zand min 0-10 cm 58.1 15.2 32.9 17.2 7.1 6.4 23.3 11.500 0.0348 <0.01 0.373

UA_67 21 zand slib 0-10 cm 40.3 5.3 55.0 12.4 18.8 8.6 28.0 0.419 0.0489 <0.01 0.153

UA_67 21 zand min 0-10 cm 37.4 4.0 30.2 6.1 8.1 5.0 24.2 1.852 0.0802 <0.01 0.058

UA_68 20 slib 0-10 cm 50.1 77.2 32.0 32.5 5.2 8.7 36.8 7.239 0.0261 <0.01 1.158

UA_68 20 min 0-10 cm 120.7 23.5 23.1 37.6 1.9 15.7 31.7 1.616 0.0234 <0.01 0.550

UA_69 13 zand min 0-10 cm

UA_70 19 zand slib 0-10 cm 93.3 33.1 28.9 26.9 6.4 8.4 22.1 42.990 0.0114 <0.01 0.392

UA_70 19 zand min 0-10 cm 101.5 33.8 27.7 27.3 7.6 6.7 22.8 52.060 0.0231 <0.01 0.607

UA_73 15 slib 0-10 cm 60.4 18.8 38.5 21.7 3.7 5.1 35.5 0.004 0.0026 <0.01 0.136 UA_73 15 min 0-10 cm 43.0 38.8 37.2 21.2 3.8 5.4 34.0 0.004 0.0031 <0.01 0.111 percentiel 0.10 slib 0-10 cm 44.2 8.9 30.1 16.1 4.3 6.4 24.4 0.170 0.0061 0.143 mediaan slib 0-10 cm 60.4 18.8 32.0 26.9 6.4 8.6 28.3 7.239 0.0123 0.392 gemiddelde slib 0-10 cm 63.9 29.7 37.3 24.5 8.2 7.9 30.1 12.886 0.0203 0.501 percentiel 0.90 slib 0-10 cm 86.2 59.6 48.4 31.2 14.0 8.8 36.3 31.306 0.0398 0.961

standaard afwijking slib 0-10 cm 21.0 28.4 10.5 7.8 6.0 1.6 6.0 17.750 0.0181 0.426

percentiel 0.10 min 0-10 cm 43.6 7.4 24.5 9.5 3.5 5.4 23.0 1.687 0.0232 0.152

mediaan min 0-10 cm 58.1 23.5 30.2 21.2 7.1 6.4 24.2 1.852 0.0234 0.373

gemiddelde min 0-10 cm 79.4 19.1 28.5 22.1 6.2 8.5 25.5 16.757 0.0404 0.397

percentiel 0.90 min 0-10 cm 115.0 30.7 32.1 34.5 7.9 13.0 29.5 39.892 0.0666 0.590

(106)

(107)

Bijlage 15: Chemiegegevens bodemstalen 2014

Ligging van de locaties voor stalenstalen.

Codes SDxx: stalen genomen ten behoeve van bodemkwaliteit tbv van heide en heijschralland habitats

(108)

(109)

(110)

(111)

(112)

(113)

Bijlage 16: Toetsing chemiegegevens bodemstalen 2014 aan

referentiewaarden heiden en heischraallanden

Vergelijking van de meetwaarden van bodemstalen met referentiewaarden van De Graaf et al. (2009).

Literatuur: De Graaf M.C.C., R. Bobbink, N.A.C. Smits, R. Van Diggelen &J. G.M. Roelofs (2009).

Biodiversity, vegetation gradients and key biogeochemical processes in the heathland landscape. Biological

Conservation 142:2191–2201.

NA = niet getoetst omdat dit niet relevant is

Legenda toetsing

J

<

>

<

>

<J

J>

<J

meting te laag tov range referentie; te lage waarde geen groot nadeel

meting te laag tov range referentie; te hoge waarde ongunstig

meting binnen range referentie

meting te laag tov range referentie; ongunstig

meting te hoog tov range referentie; ongunstig

meting te laag tov range referentie; geen groot nadeel

meting te hoog tov range referentie; geen groot nadeel

meting te laag tov range referentie; te lage waarde ongunstig

Vegetatietype

N

Locaties De Maten

DH

SZ

NH

HS

vergraste, droge heide

1 3.7

J

>

NA

J

droog heischraalland

4 2.8 (1.1-5.0)

<J

>

NA

<J

droog naaldbos

5 4.4 (3.6-6.5)

J

>

NA

J

droog, matig eutroof grasland

1 4.7

J

>

NA

J

nat, eutroof grasland

2 3.2

NA

J

vergraste, natte heide

5 4.4 (2.9-11.2)

NA

J

vergrast ven

1 2.3

NA

J

vochtig loofbos

2 2.6

NA

J

nat, eutroof grasland: De Heiwijer (52)

8 0.6 (0.3-2.3)

NA

<J

<

nat, eutroof grasland: Platte Pier (51)

5 1.6 (1.1-5.0)

NA

J

<J

nat, eutroof grasland:Hemmekens (50)

7 0.6 (0.3-4.9)

NA

J

<

Referentiewaarden

DH: Droge heiden

4.8 (1.6–11.9)

SZ: Stuifzanden

1.3 (0.8–1.5)

NH: Natte heiden

5.9 (0.4–21.7)

HS: Soortenrijke heischrale graslanden

5.0 (2.0–11.5)

Gedegradeerde droge heiden

5.5 (5.2–6.4)

Gedegradeerde natte heiden

7.4 (5.7–8.6)

(114)

Vegetatietype

N

Locaties De Maten

DH

SZ

NH

HS

vergraste, droge heide

1 3.9

J

<

NA

<

droog heischraalland

4 4.8 (4.3-6.4)

J>

<J

NA

J>

droog naaldbos

5 3.7 (3.6-3.8)

<

NA

<

droog, matig eutroof grasland

1 5.0

>

J

NA

J

nat, eutroof grasland

2 5.1

NA

J

vergraste, natte heide

5 3.9 (3.9-4.2)

NA

J

<

vergrast ven

1 4.2

NA

J

<

vochtig loofbos

2 4.2

NA

J

<

nat, eutroof grasland: De Heiwijer (52)

8 5.7 (5.3-6.5)

NA

>

J>

nat, eutroof grasland: Platte Pier (51)

5 5.9 (5.7-6.5)

NA

>

J>

nat, eutroof grasland:Hemmekens (50)

7 4.7 (4.2-5.4)

NA

J

Referentiewaarden

DH: Droge heiden

4.4 (3.8–4.9)

SZ: Stuifzanden

5.1 (4.4–5.8)

NH: Natte heiden

4.4 (3.9–5.4)

HS: Soortenrijke heischrale graslanden

5.1 (4.3–5.9)

Gedegradeerde droge heiden

4.2 (4.1–4.4)

Gedegradeerde natte heiden

4.2 (3.9–4.8)

Toetsing aan refentiewaarden

pH in H2O-extract

Vegetatietype

N

Locaties De Maten

DH

SZ

NH

HS

vergraste, droge heide

1 1.29

J

NA

<

droog heischraalland

4 5.18 (2.85-7.38)

J

NA

J

droog naaldbos

5 1.06 (0.86-2.11)

J

NA

<J

droog, matig eutroof grasland

1 10.71

>

J

NA

J

nat, eutroof grasland

2 5.98

NA

J

vergraste, natte heide

5 1.07 (0.61-2.39)

NA

<J

vergrast ven

1 2.51

NA

J

vochtig loofbos

2 0.5

NA

<

nat, eutroof grasland: De Heiwijer (52)

8 NA

NA

nat, eutroof grasland: Platte Pier (51)

5 NA

NA

nat, eutroof grasland:Hemmekens (50)

7 NA

NA

Referentiewaarden

DH: Droge heiden

1.53 (0.48–7.70)

SZ: Stuifzanden

2.53 (0.24–9.95)

NH: Natte heiden

3.85 (0.74–18.79)

HS: Soortenrijke heischrale graslanden

8.94 (1.37–26.61)

Gedegradeerde droge heiden

1.75 (0.90–3.18)

Gedegradeerde natte heiden

2.17 (1.27–7.84)

Ca+Mg+K uitwisselbaar (meq/ kgDW)

(115)

Vegetatietype

N

Locaties De Maten

DH

SZ

NH

HS

vergraste, droge heide

1 8.6

J

NA

<

droog heischraalland

4 55.8 (18.2-82.3)

J

NA

J

droog naaldbos

5 42.8 (33.5-58.9)

J

NA

J

droog, matig eutroof grasland

1 52.2

J

NA

J

nat, eutroof grasland

2 116.5

NA

J

vergraste, natte heide

5 26.1 (15.3-33.7)

NA

J

vergrast ven

1 10.0

NA

J

<

vochtig loofbos

2 29.0

NA

J

nat, eutroof grasland: De Heiwijer (52)

8 18.7 (9.3-51.7)

NA

J

<J

nat, eutroof grasland: Platte Pier (51)

5 9.3 (9.3-21.0)

NA

J

<J

nat, eutroof grasland:Hemmekens (50)

7 9.6 (9.1-32.9)

NA

J

<J

Referentiewaarden

DH: Droge heiden

26 (0–173)

SZ: Stuifzanden

35 (7–99)

NH: Natte heiden

73 (0–509)

HS: Soortenrijke heischrale graslanden

96 (13–510)

Gedegradeerde droge heiden

135 (32–698)

Gedegradeerde natte heiden

209 (25–991)

Toetsing aan refentiewaarden

NH4 (mmol/ kgDW) in KCl-extract

Vegetatietype

N

Locaties De Maten

DH

SZ

NH

HS

vergraste, droge heide

1 1.6

<

J

NA

J

droog heischraalland

4 3.3 (1.7-7.1)

J

NA

J

droog naaldbos

5 3.0 (2.2-9.2)

J

NA

J

droog, matig eutroof grasland

1 9.8

J

NA

J

nat, eutroof grasland

2 3.7

NA

J

vergraste, natte heide

5 3.7 (2.2-4.3)

NA

<J

J

vergrast ven

1 1.6

NA

<

J

vochtig loofbos

2 4.7

NA

J

nat, eutroof grasland: De Heiwijer (52)

8 3.3 (1.6-8.8)

NA

<J

J

nat, eutroof grasland: Platte Pier (51)

5 1.6 (1.6-3.2)

NA

<J

J

nat, eutroof grasland:Hemmekens (50)

7 1.7 (1.2-5.6)

NA

<J

J

Referentiewaarden

DH: Droge heiden

8.7 (1.7–19.5)

SZ: Stuifzanden

2.3(0.3–13.0)

NH: Natte heiden

8.3 (2.6–20.3)

HS: Soortenrijke heischrale graslanden

6.2 (0.5–16.7)

Gedegradeerde droge heiden

2.4 (0.3–4.6)

Gedegradeerde natte heiden

2.8 (1.8–14.8)

(116)

(117)

Bijlage 17: eisen habitats met S-IDH

Tabel 1: Referentiewaarden in Niche Vlaanderen, in de mate van het mogelijke gehergroepeerd volgens habitattypes (uit Herr et al., in voorbereiding). Het hiertoe aangewende Niche-bodemtype en –vegetatietype zijn per habitat(sub)type aangeduid (zie verder Callebaut et al. 2007; De Bie et al. 2011). Alle waarden zijn in meter; negatieve waarden zijn onder maaiveld (en vice-versa). Mogelijks relevante, maar in Niche Vlaanderen ontbrekende types, zijn weergegeven als lege rijen.

(118)

116 Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten Bijlagenrapport (december 2014) Bodem Code Vegetatie GHG_MIN GHG_MAX GLG_MIN GLG_MAX

2310

Psammofiele heide met Calluna

en Genista Z1 28

Calluno -

Genistion pilosae -1.72 -0.51 -1.96 -1.14 2330

Open grasland met Corynephorus- en Agrostis-soorten op landduinen 31** en 32** Zoetwaterhabitats

4010

Noord-Atlantische vochtige heide

met Erica tetralix Z1 22 Ericion tetralicis -0.47 0.2 -1.66 -0.01

4010 Noord-Atlantische vochtige heide met Erica tetralix Z2 22 Ericion tetralicis -0.46 0.03 -1.17 -0.36

4030 Droge Europese heide Z1 28

Calluno -

Genistion pilosae -1.72 -0.51 -1.96 -1.14 6230

Soortenrijke heischrale graslanden

7110 Actief hoogveen V 24 Oxycocco - Ericion -0.13 0.17 -0.43 0.08

7110 Actief hoogveen Z1 24 Oxycocco - Ericion -0.16 0.11 -0.23 -0.07

7110 Actief hoogveen Z2 24 Oxycocco - Ericion -0.16 0.11 -0.23 -0.11

7110 Actief hoogveen ZV 24 Oxycocco - Ericion -0.13 0.17 -0.03 0.08

7120

Aangetast hoogveen waar natuurlijke regeneratie nog mogelijk is

7140 Overgangs- en trilveen 7140_cl

Verlandingsvegetaties van draadzegge in voedselarme, zure vennen

7140_meso Basenarm tot matig basenrijk, zuur tot circum-neutraal laagveen ZV 14 Caricion nigrae -0.25 0.22 -0.95 -0.05 7140_meso

Basenarm tot matig basenrijk,

zuur tot circum-neutraal laagveen V 14 Caricion nigrae -0.07 0.22 -0.57 -0.04 7140_meso

zuur tot circum-neutraal laagveen Z1 14 Caricion nigrae -0.04 0.22 -0.7 -0.02 7140_meso

zuur tot circum-neutraal laagveen Z2 14 Caricion nigrae -0.06 0.22 -0.74 -0.17 7140_mrd

Moerasvaren- en/of (veen)mosrijke rietlanden op drijftillen

7140_oli

Natte heide en venoevers met

hoogveensoorten Z1 23 Venige heide -0.2 -0.01 -0.74 -0.29

7140_oli

hoogveensoorten Z2 23 Venige heide -0.2 -0.01 -0.74 -0.29

7140_oli

hoogveensoorten V 23 Venige heide -0.2 0.06 -0.74 -0.13

7140_oli Natte heide en venoevers met hoogveensoorten ZV 23 Venige heide -0.2 0.06 -0.74 -0.13 7150

Slenken in veengronden met vegetatie behorend tot het

Rhynchosporion Z1 25Rhynchosporion albae 0.02 0.44 -0.66 0.12

9120

Atlantische zuurminnende beukenbossen met Ilex en soms ook Taxus in de ondergroei 9190

Oude zuurminnende eikenbossen op zandvlakten met Quercus

robur Z1 6

Betulo-Quercetum

roboris -1.79 -0.21 -2.72 -0.38

9190

Oude zuurminnende eikenbossen op zandvlakten met Quercus

robur Z2 6 Betulo-Quercetum roboris -1.79 -0.12 -2.72 -0.38 91E0_eutr Ruigte-elzenbos (Filipendulo-Alnetum) ZV 3 Macrophorbio - Alnetum -0.22 0.23 -0.62 -0.13

91E0_eutr Ruigte-elzenbos (Filipendulo-Alnetum) V 3Macrophorbio - Alnetum -0.36 0.22 -0.7 0.04 91E0_meso

Meso- tot oligotroof elzen- en

berkenbroek Z1 2

Carici elongatae -

Alnetum -0.46 0.06 -0.97 -0.14

91E0_meso

berkenbroek Z2 2

Carici elongatae -

Alnetum -0.46 0.06 -0.97 -0.14

91E0_meso

berkenbroek ZV 2

Carici elongatae -

Alnetum -0.46 0.06 -0.97 -0.14

91E0_meso

berkenbroek V 2

Carici elongatae -

Alnetum -0.18 0.24 -0.32 0.15

91E0_oli Oligotroof elzen- en berkenbroek V 1 Sphagno- Alnetum -0.23 0.18 -0.36 -0.05

91E0_oli Oligotroof elzen- en berkenbroek ZV 1 Sphagno- Alnetum -0.36 0.01 -0.77 -0.2

(119)

Tabel 2: Referentiewaarden in Niche Vlaanderen, voor de overige vegetatietypes die zijn gemodelleerd in De Maten maar niet corresponderen met een habitat(sub)type en dus ontbreken in Tabel 1. Alle waarden zijn in meter; negatieve waarden zijn onder maaiveld (en vice-versa). Verdere uitleg zie Tabel 1.

Nederlandse naam

Wetenschappelijke naam

Bodemcode GHG_MIN GHG_MAX GLG_MIN GLG_MAX

V

-0.25

0.33 -0.81

0.19 Z1

-0.51

-0.01

-1.02

-0.46

Z2

-0.51

0.12 -0.99

-0.51

ZV

-0.07

0.09 -0.46

-0.23

Grote zeggevegetatie met

Riet

Magnocaricion met

Phragmites

V

-0.09

0.37 -0.45

0.03 V

-0.11

0.44 -0.55

0.12 Z1

-0.13

0.44 -0.82

0.12 Z2

-0.13

0.44 -0.82

0.12 ZV

-0.11

0.44 -0.55

0.12 Z1

-1.00

0.09 -1.27

-0.07

Z2

-1.00

0.09 -1.27

-0.07

ZV

-0.05

0.09 -0.67

-0.07

V

-0.60

0.16 -1.26

-0.02

Z1

-0.76

0.10 -1.26

-0.03

Z2

-0.76

0.02 -1.26

-0.33

ZV

-0.22

0.03 -1.26

-0.09

Rompgemeenschap van

Wilde gagel

RG Myrica gale

[Oxycocco-sphagnetea]

Dotterbloemverbond

Calthion palustris

(120)

118 Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten Bijlagenrapport (december 2014) Tabel 3: Ondergrenzen of bereiken voor de categorieën ‘goede ecologische toestand’ en ‘zeer goede ecologische toestand’ volgens de KRW-classificatie.

Code Parameter Eenheid Toetswijze Goed Zeer goed 3110/3130 (Czb/Zm) opgeloste zuurstof (concentratie) mg O2/l P10 6 8 3110/3130 (Czb/Zm) opgeloste zuurstof (verzadiging) % max _110-12060-70 / 70-110 3110/3130 (Czb/Zm) totaal fosfor mg P/l zomerhalfjaar gemiddelde0,03 0,02 3110/3130 (Czb/Zm) totaal stikstof mg N/l zomerhalfjaar gemiddelde1,3 1

3110/3130 (Czb) chloride mg/l P90 50 ? 3110/3130 (Czb) elektrische geleidbaarheid µS/cm P90 250 ? 3110/3130 (Czb) pH mg/l min-max 5.5-7.5 5.5-7.5 3110/3130 (Czb) sulfaat mg/l gemiddelde 40 ? 3110/3130 (Zm) chloride mg/l P90 20 ? 3110/3130 (Zm) elektrische geleidbaarheid µS/cm P90 100 ? 3110/3130 (Zm) pH mg/l min-max 4.5-6.5 4.5-6.5 3110/3130 (Zm) sulfaat mg/l gemiddelde 15 ? 3150 (Cb) chloride mg/l P90 70 ? 3150 (Cb) elektrische geleidbaarheid µS/cm P90 350 ? 3150 (Cb) opgeloste zuurstof (concentratie) mg O2/l P10 6 8 3150 (Cb) opgeloste zuurstof (verzadiging) % max _110-12060-70 / 70-110 3150 (Cb) pH mg/l min-max 5.5-7.5 5.5-7.5

3150 (Cb) sulfaat mg/l gemiddelde 50 ?

(121)

Tabel 4: Referentiewaarden voor nutriënten in ondiep grondwater, volgens literatuurstudie door Herr et al. (in voorbereiding). Waarden in mg/l (percentiel 10, 50, 90). Groene cellen zijn overgenomen van een ander type.

(122)

120 Ecohydrologische studie SBZ-H De Maten Bijlagenrapport (december 2014) Tabel 5: Referentiewaarden in POTNAT, voor die types waar kennislacunes bestaan in Niche Vlaanderen.

Habitat Naam GVGmin GVGMax GLGmin GLGMax

23302330 Open grasland met Corynephorus- en _{Agrostissoorten op landduinen} -40 -80

6230 6230 Nardus graslanden - droog heischraal -40 -80

6230 6230 Nardus graslanden - vochtig heischraal -40 0 -150 -60

71407140 Overgangs- en trilveen - voedselarm en zuur _type 0 10 -20 0

7140 7140 Overgangs- en trilveen - mesotrafent type 0 10 -20 0

7140 7140 Overgangs- en trilveen - basenrijk type 0 10 -20 0

7140 7140 Overgangs- en trilveen - varenrijk type 0 10 -20 0

91209120 Zuurminnende Atlantische beukenbossen met ondergroei van Ilex of soms Taxus (Quercion robori-petraeae of Ilici-Fagion)

(123)

(124)

(125)

(126)

(127)

Tabel 7: Tabel 2.7 uit Laurijssens et al. (2007).

(128)

Tabel 9: Eisen voor waterstandregime zoals die in de modellering van aquatische en amfibische vegetatietypen zijn gebruikt (naar Aggenbach et al. 1998, Leyssen et al. 2005 en bijgesteld op basis van expertoordeel). Waterstanden zijn in cm en negatief betekent ‘boven vijverbodem’.

Code Vegetatietype Nederlandse naam

Hoogste waterstand ondergrens Hoogste waterstand bovengrens Laagste waterstand ondergrens Laagste waterstand bovengrens % inundatie ondergrens % inundatie bovengrens Op slib Zonder slib 201 Isoeto-Lobelietum

Associatie van Biesvaren en

waterlobelia 1 -77 95 -33 0 100 N J

202 Scirpetum fluitantis Associatie van Vlottende bies 23 -43 86 -5 30 100 N J 203 Eleocharitetum multicaulis

Associatie van Veelstengelige

waterbies -7 -36 130 -5 30 100 N J 204 Littorello-Eleocharitetum acicularis Naaldwaterbiesassociatie -11 -82 58 -40 30 100 J N 205 RG Eleocharis multicaulis-Sphagnum [Littorelletea/Scheuchzerietea] Rompgemeenschap van Veelstengelige waterbies en Veenmos 0 -46 123 -5 0 100 N J

206 Cicendietum filiformis Draadgentiaanassociatie -3 -9 123 74 14 46 N J

(129)

Bijlage 18: Ecologische eisen soorten met S-IDH

stabiel hoog peil in wateren fluctuerend peil van wateren met droogval

minstens tot half augustus water boven maaiveld tijdelijke ondiepe poelen door stagnatie gronden stomend water met steile oevers

nutrientenarm - matig rijk/ helder nutrientenrijk visarm/-loos vijsrijk ondiep steil zand slib/slik pionier/ open open water ondergedoken en drijvende waterplanten hoge helofyten

jonge stadia grote helofyten overjarig riet

veel randlengte riet/ water weinig bos / weinig schaduw broekbos van elzen en wilgen

(130)

stabiel hoog peil in wateren fluctuerend peil van wateren met droogval

minstens tot half augustus water boven maaiveld tijdelijke ondiepe poelen door stagnatie gronden stomend water met steile oevers

nutrientenarm - matig rijk/ helder nutrientenrijk visarm/-loos vijsrijk ondiep steil zand slib/slik pionier/ open open water ondergedoken en drijvende waterplanten hoge helofyten

jonge stadia grote helofyten overjarig riet

veel randlengte riet/ water weinig bos / weinig schaduw broekbos van elzen en wilgen

(131)

Aanvullende eisen amfibiën

Soort Eisen voortplaningshabitat Eisen landhabitat Migratie

Heikikker (Rana arvalis)

 pH 4.5-6

 sloten met randvegetatie, randen van vijvers met zones van vegetatierijk, ondiep water

 veenwateren

 10-30 cm diep

 Periode eiafzet/ larven: februari-april

 grasland/ moeras met periodieke overstroming of hoog grondwaterepil  vochtige bossen Poelkikker (R. lessonae)  pH 5-8, > 15°C

 periode eiafzet/ larven: mei-juni  natte grasland- of bosvijvers

 sloten

 randen van grotere wateren  helofietvegetatie in randen  meestal in venen, vochtige heide  20 m²-2 ha grote wateren  waterdiepte voor eieren 20-40 cm  visvrij

 vaak eutroof

 meestal in wateren

 soms ook in natte bossen of natte graslanden

 in atlantische regio zitten vooral in natte graslanden met veel zeggen

Knoflokpad (Pelobates fuscus)

 periode eiafzet/ larven: maart-mei  kleine tot middelgrote, rustige wateren

(> 30 cm diep), eutroof  ook in gegraven zandgaten  ook diepe sloten

 veel vegetatie (verlanding)  weinig vis

 brede range van pH

 zandige tot zandig-kleiige gronden met losse

structuur, ook veengronden  belangrijk: ze moeten zich

kunnen ingraven, daarom in zomer uitzakkende

zomergrondwaterstand  in de winter ingraven tot 100

cm, daarom in bodems met diepe waterstand  weinig schaduw  open landschappen seizoensmigra tie tot 2 km Rugstreeppad (Bufo calamita)  pH 4.5-9.8

 warme (< 36°C) ondiepe wateren,  kleien wateren met waterdiepte 5-10 cm

 geen vis

 geen/weinig vegetatie

 periode eiafzet/ larven: april – juli

 open habitat met bodem

waarin gegraven kan worden

Boomkikker (Hyla arborea)

 rustige wateren met oppervlakte 0.5-500m² en waterdiepte 20-50 cm, temperatuur > 15°C

 pH 6-8, EGV < 400 µS/cm  periode eiafzet/ larven: maart-juni  visvrij of uitgebreide ondiepe

oeverzones met veel vegetatie  vegetatierijk, wateren moerasplanten

(fonteinkruiden, vlotgras, zeggen, riet)

 geen schaduw

 bramen

 bomen tot 25 m

 jonge dieren ook in hoge kruidenvegetatie

 extensief gebruikt vochtig of nat grasland (zonder koeien), struiken (hagen), riet en hoge kruiden aan de rand van waters;

 open, vochtige bosjes

(132)

(133)

Bijlage 19: Gemeten grondwaterstanden en berekende

grondwaterstanden met het lokaal model bij transiënt regime

Toelichting

(134)

(135)

Bijlage 20: Modelresultaat vegetatiepotenties in het actueel

scenario (inclusief nulscenario vijvers)

Toelichting

Het modelresultaat van NICHE Vlaanderen is bepaald op basis van geohydrologie, trofiegraad en

beheerintensiteit.

Het modelresultaat binnen de vijvers is enkel hydrologisch bepaald (waterstandsregime). Behalve met de

aanwezigheid van slib wordt geen rekening gehouden met de effecten van bodemsubstraat en chemische

variabelen op het potentieel voorkomen van vegetatietypen binnen de vijvers.

Legenda

Oranje: modelresultaat is positief (het vegetatietype kan er voorkomen)

Lichtgeel: modelresultaat is negatief (het vegetatietype kan er niet voorkomen)

Lichtblauw: vijvers en waterlopen (waar Niche Vlaanderen geen toetsing deed)

Zwart omrand: vijvers

(136)

(137)

(138)

(139)

(140)

(141)

(142)

(143)

Bijlage 21: Modelresultaat vegetatiepotenties in het

nulscenario (inclusief nulscenario vijvers)

Toelichting

Het modelresultaat van NICHE Vlaanderen is enkel geohydrologisch bepaald (bodemtype en

waterstandsregime). Er wordt geen rekening gehouden met de invloed van trofiegraad of beheerintensiteit

op het potentieel voorkomen van vegetatietypen.

Het modelresultaat binnen de vijvers is enkel hydrologisch bepaald (waterstandsregime). Behalve met de

aanwezigheid van slib wordt geen rekening gehouden met de effecten van bodemsubstraat en chemische

variabelen op het potentieel voorkomen van vegetatietypen binnen de vijvers.

Legenda

Oranje: modelresultaat is positief (het vegetatietype kan er voorkomen)

Lichtgeel: modelresultaat is negatief (het vegetatietype kan er niet voorkomen)

Lichtblauw: vijvers en waterlopen (waar Niche Vlaanderen geen toetsing deed)

Zwart omrand: vijvers

(144)

(145)

(146)

(147)

(148)

(149)

(150)