Plan van aanpak – Maaltyd 1
MAALTYD
Een smákelijke én gezonde maaltijd voor álle Groningers!
Plan van aanpak – definitief
1 juni 2021
Plan van aanpak – Maaltyd 2
Inhoud
Aanleiding ... 4
SKSG Kinderopvang ... 4
Het ontstaan van het concept Maaltyd ... 4
Concept Maaltyd ... 5
Kwaliteitstijd op drukke dagen ... 5
Echt gezond! ... 6
Smakelijk ... 6
Partners ... 7
Voedselveiligheid, allergieën en diëten ... 7
Prijs ... 7
Doelstellingen van Maaltyd... 8
Hoofdvraag ... 8
Doelen ... 8
Scope concept ... 8
Kernwaarden ... 8
Onderscheidend vermogen ... 8
Eisen aan recepturen van Maaltyd ... 9
Voedingsrichtlijnen ... 9
Schijf van Vijf (Voedingscentrum, 2016) ... 9
Aanbevelingen per gerecht voor kinderen ... 9
Aanbevelingen per gerecht voor jongeren, volwassene en ouderen ... 9
Overige producten ... 9
Maaltyd en De Voedselagenda 2021-2023 ... 10
Doelstellingen Voedsel Agenda 2021-2023 ... 10
Samenwerking met andere initiatieven ... 10
Maaltyd en de sociale agenda ... 11
Belang inclusie & gezonde voeding ... 11
Waarom is gezonde voeding vooral voor kinderen belangrijk ... 11
Voor álle Groningers ... 12
Wat is hiervoor nodig? ... 12
Subsidie om de maaltijd betaalbaar te maken ... 12
Verstrekken van ovens om de maaltijden te verwarmen ... 12
Sociaal bereid ... 13
Pilot ... 14
Assortiment en recepturen ... 14
Doelgroep en schaalbaarheid ... 14
Besteladvies en bestelplatform ... 14
Grootkeuken en sociale keuken ... 14
Pilotwijken en locaties ... 15
Wijkprofielen ... 15
Planning ... 16
Businesscase ... 17
Nader uit te werken ... 18
Plan van aanpak – Maaltyd 3
Risico’s ... 18
Intern - ontwikkeling maaltijden ... 18
Intern - Uitgifte maaltijd ruimte ... 18
Intern - Uitgifte maaltijden tijd ... 18
Intern - Corona maatregelen m.b.t. afgifte niet SKSG afnemers ... 19
Extern - Schaarste arbeidsmarkt ... 19
Extern - Ontwikkeling maaltijden ... 19
Literatuurlijst ... 20
Bijlage 1 ... 21
Macro- en micronutriënten per leeftijdsgroep (Voedingscentrum 2016, p. 75 & 76) ... 21
Macronutriënten kinderen ... 21
Micronutriënten kinderen ... 22
Macronutriënten jongeren, volwassenen en ouderen ... 23
Micronutriënten jongeren, volwassenen en ouderen ... 24
Bijlage 2. Voedingsmiddelen binnen en buiten de Schijf van Vijf (Voedingscentrum 2016, p. 132) ... 25
Groente ... 25
Fruit ... 25
Graanproducten ... 25
Vis, peulvruchten en ei ... 26
Noten ... 26
Zuivel ... 26
Smeer- en bereidingsvetten ... 27
Schijf van Vijf kinderen dagelijks (Voedingscentrum 2016, p. 67) ... 27
Schijf van Vijf jongeren, volwassenen en ouderen dagelijks (Voedingscentrum 2016, p. 67) .. 28
Plan van aanpak – Maaltyd 4
Aanleiding
De échte ‘avondspits’ is onder ouders met jonge kinderen berucht als de fase van vanuit werk of studie je kinderen ophalen bij de kinderopvang of opa & oma. Bij thuiskomst moet de
avondmaaltijd soms nog zelfs bedacht worden, boodschappen nog moeten worden gedaan, terwijl kinderen juist dan veel aandacht vragen omdat ze moe zijn…. Om onder die druk gezonde keuzes te (blijven) maken is voor veel gezinnen een uitdaging op zich en vaak zelfstandig niet te organiseren.
SKSG Kinderopvang
Maar wat heeft de fysieke kinderopvang van SKSG dan te maken met die avondspits?! Dit antwoord is gelegen in 2 belangrijke redenen:
1. SKSG is een maatschappelijke kinderopvang. Zij droomt in haar strategische koers van
‘gelijke kansen voor álle kinderen’. Dit houdt in dat het dus niet enkel om de kinderen van betalende ouders kan gaan en het dus ook niet alleen over het aanbieden van fysieke kinderopvang gaat.
2. SKSG is een stichting zonder winstoogmerk. Zij kent geen eigenaren of aandeelhouders die geld uit de organisatie kunnen halen. Om duurzaam kinderopvang van hoge
kwaliteit te kunnen bieden moet zij altijd blijven investeren in kindontwikkeling. In jaren met hoge werkloosheid en/of sobere kinderopvangtoeslag is SKSG kwetsbaar gebleken. Door strenge beroepskracht-kindratio’s (vb. 1 medewerker op 3 baby’s en de 4 ogen eis) kan SKSG bij een dalende vraag naar kinderopvang niet snel reageren. Dit gaat dan direct ten koste van of de investering in kindontwikkeling óf leidt tot een hoger tarief voor ouders en daarmee een verslechtering van de betaalbaarheid voor ouders. Dit laatste vergroot juist de zo ongewenste segregatie.
Uit onderzoek onder SKSG ouders in 2019 in de stad Groningen bleek dat ouders het graag goed doen voor hun kinderen, maar ook goed voor zichzelf (genoeg aandacht voor de kinderen, gezond eten, sporten en bewegen, ontspannen, studeren, …). Toch gaven bijna alle ouders aan dat dit streven veel druk legt op hun schouders en dit regelmatig ook niet haalbaar is. Dit effect speelt bij alle ouders, onafhankelijk van sociale status. De tijd met elkaar (kwaliteitstijd) is zeker op drukke dagen zeer beperkt. Hiermee ontstond het klantinzicht dat SKSG ouders zou kunnen helpen meer kwaliteitstijd te krijgen.
Het ontstaan van het concept Maaltyd
Vanuit het innovatietraject, onder
begeleiding van Deloitte, werd als doel
gesteld om gezinnen iedere week 6 uur
extra kwaliteitstijd te geven. Vanuit dit
doel werd uit de velen ideeën Maaltyd
verkozen als meest kansrijke oplossing.
Plan van aanpak – Maaltyd 5
Concept Maaltyd
Maaltyd biedt een smakelijke en echt gezonde koelvers kant-en-klaar maaltijd voor alle
Groningse kinderen en hun ouders. De maaltijden worden speciaal ontwikkeld op basis van het smaakprofiel van kinderen, om samen met het persoonlijke besteladvies ouders te helpen hun kinderen te verleiden echt gezond te gaan eten. Met zowel een bestelplatform,
kennisbank, als de smakelijke, echt gezonde kant-en-klaar maaltijden zorgt Maaltyd voor een gezonde maaltijd voor de Groningse kinderen en hun ouders en creëert Maaltyd kwaliteitstijd, juist op de drukke dagen.
Kwaliteitstijd op drukke dagen
Maaltyd richt zich met haar kant-en-klaar maaltijden bewust alleen op de één tot drie drukke dagen per week. Wij geloven dat het zelf en samen koken erg belangrijk is voor
de bewustwording omtrent gezonde voeding en de ontwikkeling van kinderen. Echter lukt het gezinnen niet altijd om zelf gezond te koken en zijn de alternatieven vaak ongezond. Op deze drukke dagen biedt Maaltyd kinderen en ouders kwaliteitstijd door het gemakt
van gegarandeerd gezonde kant-en-klaarmaaltijden, zonder er niet ongezond of onsmakelijk
gegeten hoeft te worden.
Plan van aanpak – Maaltyd 6
Echt gezond!
Alle kant-en-klaar maaltijden van Maaltyd voldoen volledig aan de nieuwe richtlijnen van de
‘Schijf van Vijf’ van het Voedingscentrum en zijn daarmee écht gezond.
Wij geloven dat het niet erg is af en toe iets ongezonder te eten, maar weten dat dit vaak al gebeurt op andere dagen en/of eetmomenten. Daarom draagt Maaltyd op de drukke dagen extra bij aan de gezonde voeding van kinderen en ouders. Bij elke bestelling
geeft Maaltyd proactief tips hoe je zelf gelijkende, gezonde gerechten kan bereiden, waar je buurt- en pluktuinen kunt vinden, waar seizoengroentes kunnen vinden en hoe je van het zelf eten koken een sociaal en educatief moment met je kinderen kunt maken. Ook kun je met een QR code ontdekken wat er precies in jouw maaltijd zit en hoe je dit zelf kunt bereiden.
Smakelijk
De echte gezonde kant-en-klaar maaltijden van Maaltyd worden door onze eigen diëtisten samen met lokale chef’s ontwikkeld, op basis de principes van Dutch Cuisine, met extra aandacht voor de smaakbeleving van het kind. Omdat textuur een belangrijk onderdeel is van de smaakbeleving, kiezen wij ervoor de maaltijd koelvers aan te bieden en adviseren wij de maaltijden in de oven te regenereren (opwarmen). Door onderzoek naar de
smaakbeleving van het kind en feedback op bestellingen kunnen we op het
bestelplatform proactief advies geven aan ouders over welke maaltijden hun kinderen
waarschijnlijk lekker vinden. Doordat kinderen echt gezond eten lekker gaan vinden, zullen
kinderen door Maaltyd ook op andere dagen eerder echt gezond willen eten.
Plan van aanpak – Maaltyd 7
Partners
Maaltyd is een initiatief van SKSG Kinderopvang, dat met Maaltyd wil bijdragen aan haar fundament in kindontwikkeling. Aangezien SKSG een kinderopvang organisatie is en geen restaurant, cateraar of grootkeuken, werkt Maaltyd voor de productie van maaltijden samen met een grootkeuken en enkele sociale bereiders. De grootkeuken zorgt voor de bereiding, verpakking en distributie van de reguliere, echt gezonde kant-en-maaltijden. Deze grootkeuken is hier in gespecialiseerd en kan zowel kleine als grote volumes aan. Elke week zijn er
bij Maaltyd ook speciale, echt gezonde kant-en-klaar maaltijden te bestellen die zijn bereid bij sociale bereiders, zoals buurtkeukens en onderwijsinstellingen. Waar nodig biedt Maaltyd de sociale bereiders ondersteuning bij het opstellen van een echt gezonde receptuur, borgen van de voedselveiligheid, verpakken en/of distribueren van de maaltijden.
Inspiratie: zelf een gezonde maaltijd bereiden
Maaltyd verstrekt bij elke maaltijd informatie en tips over hoe je zelf een vergelijkbare gezonde maaltijd kan bereiden en hoe je makkelijk aan gezonde ingrediënten kan
komen. Maaltyd zoekt hiervoor verbinding met initiatieven die het zelf bereiden van gezonde maaltijden en overstappen op een gezonder dieet aanmoedigen en met inactieven voor buurt- en pluktuinen. Door, waar het mogelijk en haalbaar is, duurzaam en lokaal in te
kopen, versterkt Maaltyd initiatieven voor lokale en duurzame voedselproductie.
Voedselveiligheid, allergieën en diëten
Voedselveiligheid staat bij Maaltyd uiteraard voor op, hier wordt in zowel ontwikkeling, inkoop, bereiding, transport en uitgifte geen concessies aan gedaan. Elke maaltijd wordt volgens een vast receptuur bereid. Bij het bestellen is te zien welke allergenen een maaltijd bevat en binnen welke dieet het past. Hierdoor kunnen de ouders bij het bestellen rekening houden met allergieën en dieetwensen van hun kinderen en zichzelf.
Prijs
Maaltyd biedt echt gezonde kant-en-klaar maaltijden voor een prijs die kan concurreren met de ongezondere alternatieven. De richtprijs is daarom € 5,- voor een kindermaaltijd en € 7,50 voor een oudermaaltijd. Wij kunnen maaltijden aanbieden voor deze prijs omdat SKSG een stichting is zonder winstoogmerk, die met Maaltyd wil bijdragen aan haar fundament in
kindontwikkeling.
Maaltyd zal daarvoor wel rendabel moeten zijn. Hier wordt onder andere aan bijgedragen door
gebruik te maken van bestaande SKSG locaties voor de uitgifte van de maaltijden en efficiënt
met ingrediënten en productie capaciteit om te gaan door bestellingen drie dagen van de voren
te laten plaatsen.
Plan van aanpak – Maaltyd 8
Doelstellingen van Maaltyd
Hoofdvraag
Hoe kunnen we Groningse gezinnen, juist op drukke dagen, regelmatig een smakelijke en gezonde avondmaaltijd laten eten, zodat ze meer kwaliteitstijd met hun kinderen krijgen en SKSG haar fundament in kindontwikkeling kan versterken.
Doelen
1. Meer kwaliteitstijd voor ouders en kinderen samen, juist op drukke dagen
2. Een smakelijke en echt gezonde maaltijd voor alle Groningse kinderen en hun ouders 3. Het versterken van het fundament van SKSG in kindontwikkeling
Scope concept
• Per gezin één tot drie dagen per werk gezonde koelvers kant-en-klaarmaaltijden verstrekken
• Echt gezonde maaltijden, geen gesmokkel, wel smaakvol en toegankelijk
• Eerst binnen de gemeente Groningen, daarna Ommeland en eventueel later andere gebieden
• Onderkant van prijssegment t.o.v. bezorgen, afhalen en maaltijdboxen, richtprijs €5,- voor kinderen en €7,50 voor volwassenen
Kernwaarden
✓ Voedselveiligheid
✓ Gezond
✓ Inclusief
✓ Duurzaam
Onderscheidend vermogen
✓ Echt gezonde maaltijden, garantie (Voedingscentrum + St. Kind & Voeding)
✓ Gericht op de gezonde smaken van kinderen
✓ Maaltijden meenemen bij het ophalen van je kinderen in de opvang
✓ Geen gesmokkel
Plan van aanpak – Maaltyd 9
Eisen aan recepturen van Maaltyd
Voedingsrichtlijnen
De richtlijnen rondom om ‘Maaltyd’ zijn afgeleid van Voedingscentrum (2016).
Voedingscentrum heeft het overzichtelijke voorlichtingsmodel “Schijf van Vijf” ontwikkeld vanuit de richtlijnen van Gezondheidsraad (2015). Deze zijn wetenschappelijk onderbouwd. Het model wordt gebruikt voor elke leeftijdscategorie. Er is gekozen om de richtlijnen van Schijf van Vijf aan te houden omdat deze richtlijnen ervoor zorgen dat aan alle voorwaarden van macro- en micronutriënten wordt voldaan.
Schijf van Vijf (Voedingscentrum, 2016) Aanbevelingen per gerecht voor kinderen
In de onderstaande tabel wordt een advies gegeven over de hoeveelheden voedingsmiddelen bij een gerecht van ‘Maaltyd’.
Groente
Vlees, vis, ei, vegetarisch product en/of
peulvruchten
Graan- en
aardappelproducten
Smeer- en bereidingsvetten
1 – 3 jaar ≥ 50 gram 50 gram 60 – 120 gram
(1 – 2 opscheplepels) ≤ 15 gram
4 – 8 jaar ≥ 100 gram 50 gram 120 – 180 gram
(2 – 3 opscheplepels)
≤ 15 gram 9 – 13 jaar ≥ 150 gram 100 gram 240 – 300 gram
(4 – 5 opscheplepels)
≤ 15 gram 14 – 18 jaar ≥ 200 gram 100 gram* 300 – 360 gram
(5 – 6 opscheplepels)
≤ 15 gram
*Bij uitsluitend gebruik van peulvruchten wordt 135 gram geadviseerd.
Aanbevelingen per gerecht voor jongeren, volwassene en ouderen
In de onderstaande tabel wordt een advies gegeven over de hoeveelheden voedingsmiddelen bij een gerecht van Maaltyd.
Groente
Vlees, vis, ei,
vegetarisch product en/of peulvruchten
Graan- en
aardappelproducten
Smeer- en bereidingsvetten
19 – 50 jaar ≥ 200 gram 100 gram* 240 – 300 gram (4 – 5 opscheplepels)
≤ 15 gram 51 – 69 jaar ≥ 200 gram 100 gram* 180 – 240 gram
(3 – 4 opscheplepels)
≤ 15 gram
≥ 70 jaar ≥ 200 gram 100 gram* 180 – 240 gram (3 – 4 opscheplepels)
≤ 15 gram
*Bij uitsluitend gebruik van peulvruchten wordt 135 gram geadviseerd.
Overige producten
Andere voedingsmiddelen (fruit, noten, zuivel) die voldoen aan de criteria van de Schijf van Vijf kunnen ook worden gebruikt in een gerecht van ‘Maaltyd’, zie bijlage voedingsmiddelen welke producten hier onder vallen. Tevens wordt aanbevolen geen producten buiten de Schijf van Vijf te gebruiken bij de maaltijden. Er wordt verwacht dat volwassenen deze producten al op
andere eetmomenten gebruiken.
Plan van aanpak – Maaltyd 10
Maaltyd en De Voedselagenda 2021-2023
Doelstellingen Voedsel Agenda 2021-2023
Maaltyd draagt concreet bij het realiseren van de doelstellingen van De Voedselagenda 2021-2023. Met de smakelijke, echt gezonde en betaalbare koelvers kant-en-klaar maaltijden van Maaltyd wordt de keuze voor gezond voedsel makkelijk voor álle Groningse gezinnen (doelstelling 1) en dit juist op de drukke dagen. De maaltijden van Maaltyd zijn volledig conform de nieuwe “Richtlijnen Schijf van Vijf” van het Voedingscentrum, het aandeel dierlijke eiwitten flink terug gedrongen en er wordt alleen gebruik gemaakt van plantaardige vetten (doelstelling3).
Maaltyd onderstreept het belang van bewustwording van een
gezond, duurzaam voedingspatroon en de rol van het zelf en samen met kinderen koken hierin. Maaltyd richt zich met haar smakelijke, echt gezonde kant-en-klaar maaltijden daarom bewust alleen op de drukke dagen, waar anders vaak ongezond wordt gegeten. Bij elke maaltijd verstrekt Maaltyd ook informatie en tips over hoe je zelf een vergelijkbare gezonde maaltijd kan bereiden en waar je gezonde duurzame ingrediënten kan vinden. Hierbij
zoekt Maaltyd aansluiting bij initiatieven als het Ketennetwerk Voedsel Stad en Ommeland, Jong Leren Eten, de Eetbare Stad en de Stadsakker en biedt daarmee een platform voor o.a.
meer eetbaar groen in de openbare ruimte (doelstelling 2).
Samenwerking met andere initiatieven
Elke dag heeft Maaltyd minimaal één sociaal bereide maaltijd in het menu. Deze maaltijd wordt samen ontwikkelt met en bereidt door een sociale keuken in Groningen of onderwijsinstelling.
Dit biedt sociale keukens een vaste inkomstenstroom, waardoor ze hun eigen fundament kunnen versterken en minder afhankelijk hoeven te zijn van subsidies.
Door de besteltermijn van drie dagen, kan precies de juiste hoeveelheid van ingrediënten worden ingekocht. Hierdoor blijft Maaltyd betaalbaar en wordt voedselverspilling voorkomen.
Ook in het verpakken streeft Maaltyd duurzame oplossingen na, door waar mogelijk de
hoeveelheid verpakking te reduceren en gebruik te maken van recyclebare, gerecyclede
materialen en de mogelijkheden van statiegeld ovenschalen te onderzoeken.
Plan van aanpak – Maaltyd 11
Maaltyd en de sociale agenda
Belang inclusie & gezonde voeding
“Binnen tien tot vijftien jaar moet de armoede uit de gemeente Groningen volledig verdwenen zijn.”
is de droom van wethouder Isabelle Diks.
Het is geen geheim dat er in Groningen veel armoede voorkomt. In Groningen groeien meer kinderen op in armoede dan gemiddeld in Nederland. Groningen staat in de top vijf van de armste steden van Nederland. Dit merkt SKSG ook iedere dag in de kinderopvang. Kinderen die geen ontbijt hebben gehad bij binnenkomst of met een volle luier worden gebracht. Deze armoede is voor de buitenwereld vaak onzichtbaar, omdat het ook gepaard gaat met veel schaamte. In het maatschappelijk akkoord sociale inclusie, waar SKSG met trots haar
handtekening onder heeft gezet werken onderwijs- en kinderopvangorganisatie reeds samen aan het vergroten van de sociale inclusie in Groningen.
Waarom is gezonde voeding vooral voor kinderen belangrijk
Hier is ontzettend veel over te schrijven, waarbij de kern is dat gezonde voeding een gigantisch positief effect heeft op zowel de fysieke, maar zeker ook de mentale
ontwikkeling van kinderen. Vooral de kinderen van 0 tot 4 hebben een sterke behoefte aan gezonde
voeding in hun groeifase. Dit geldt tevens voor de groeispurt van de tieners. De fase tussen 4 en 12 jaar is ook nog steeds een fase waarin gegroeid wordt. Door kinderen op jonge leeftijd gezonde voeding te leren ontwikkelen ze ook een gezonder eetpatroon op latere leeftijd. Met het concept Maaltyd wordt daarmee een basis gelegd voor een vitalere generatie.
Ook voor de hersenen is gezonde voeding cruciaal. Een sterke basis hiervoor wordt gelegd in de eerste 3 jaren van een
kinderleven. Hier groeit de hersenomvang enorm.
Bronnen: https://nagf.nl/ & https://youtu.be/wkFI7Dp0JlU
Plan van aanpak – Maaltyd 12
Voor álle Groningers
MAALTYD moet voor alle Groningers bereikbaar kunnen zijn. Ook als ze zelf weinig middelen tot hun beschikking hebben om een gezonde, en helaas vaak nog duurdere maaltijd, op tafel te zetten.
Uitgangspunten hierbij zijn:
•
De maaltijd moet niet gratis zijn, zodat er een prikkel blijft, om dat waar je voor hebt betaald, ook daadwerkelijk te nuttigen
•
De uiteindelijke prijzen (na maximale subsidie) zijn:
o
1,50 euro voor kinderen vanaf 9 jaar en volwassenen
o1 euro voor een kind tot 9 jaar
o
Een gezin met 2 ouders en 3 kinderen, waarvan 1 kind 9+ betaald voor 1 avondmaaltijd dan 6,50 euro.
•
Vanuit het sociaal domein wordt bepaald wie het lage tarief krijgt, niet door SKSG of één van haar marktpartijen, voorstel is onder andere de Stadjerspas hiervoor inzetten
•
In de communicatie over het concept wordt de extra ‘kwaliteitstijd’ en het ‘belang van gezond eten’ gepromoot en niet de mogelijke korting voor minima. Er wordt
communicatief geen onderscheid gemaakt in de doelgroepen. Alleen in het bestelproces wordt middels een optie ‘Stadjerspas’ en eventuele aanvullende subsidie regelingen de korting verwerkt.
Wat is hiervoor nodig?
Om dit mogelijk te maken is sociaal financiële steun noodzakelijk.
Het de kostprijs van een maaltijd van Maaltyd ligt naar verwachting voor een volwassene tussen de 5 en 7,50 euro en voor een kindermaaltijd tussen de 3,50 en 5 euro. Dit houdt in dat de ‘korting’ die wordt gegeven tussen de 3,50 en 6 euro ligt per maaltijd voor kinderen van 9 en ouder en tussen de 2,50 en 4 euro bij een kindermaaltijd.
Subsidie om de maaltijd betaalbaar te maken
We willen een projectmanager verantwoordelijk maken voor het bereiken van de totale benodigde subsidie om de maaltijden goedkoop aan te bieden. Deze persoon wordt dan ook verantwoordelijk voor het betrekken van de sociale initiatieven, zoals de sociale bereiders, bij het project MAALTYD.
Mogelijke subsidieverstrekkers of sponsoren:
•
Gemeente Groningen
•
Provincie Groningen
•
GGD Groningen
•
Menzis
•
Sponsoren via Omarm Groningen
Verstrekken van ovens om de maaltijden te verwarmen
Om te waarborgen dat de smaak en textuur optimaal blijft bij verhitting, zodat de maaltijd niet alleen gezond maar ook als smakelijk wordt ervaren, is een kwalitatieve oven noodzakelijk.
Gezien het maaltijden voor gezinnen betreft die 15-30 minuten in de oven moeten, is een oven van minimaal 60cm breed en 40cm hoog nodig. Met een kleinere oven kan het gezin niet op hetzelfde moment aan tafel, wat ongewenst is voor de sociale cohesie en de kwaliteitstijd.
Een dergelijke oven kost ongeveer 100 euro. Met Omarm Groningen en andere partners zal
kunnen worden gekeken of hier voldoende subsidie/sponsorgeld voor op te halen is om dit voor
minimaal 40 gezinnen mogelijk te maken.
Plan van aanpak – Maaltyd 13
Sociaal bereid
Door in het menu van MAALTYD gebruik te maken van sociale bereiding door het aansluiten van bestaande initiatieven op dit project krijgen sociale keukens zoals Bie de Buuf,
wijkrestaurant De Duindoorn in Selwerd of bij Iederz meer vraag/volume waarmee zij ook rendabeler kunnen opereren en steeds minder hoeven te leunen op subsidies. Daarnaast creëren zij zo meer sociale arbeidsplaatsen. Het is juist de bedoeling bestaande initiatieven te versterken en niet zelf sociale bereiding op te zetten. MAALTYD is meer een platform voor een gezonde maaltijd, waarbij alle maaltijden voldoen aan de gezonde richtlijnen die MAALTYD heeft vastgesteld.
Sociaal bereide gerechten dienen te voldoen aan de richtlijnen van Maaltyd om opgenomen te kunnen worden in het bestelplatform. Ze worden hier als weekspecials geselecteerd naast het reguliere menu. Zo krijgen ze de aandacht die ze verdienen.
In de toekomst willen we met de grootkeuken ook graag afspraken maken over het creëren van
leerwerk- en ervaringsplekken voor Groningers met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Plan van aanpak – Maaltyd 14
Pilot
Voordat we het concept Maaltyd in heel Groningen uitrollen willen we eerst bewijzen dat Maaltyd met speciaal voor kinderen ontwikkelde, smakelijke, echt gezonde maaltijden Groningers gezonder kan laten eten. Hiervoor willen we twee maanden een pilot houden in drie Groningse wijken. In de pilot hebben we de volgende leerdoelen:
• Kunnen we kinderen en hun ouders gezonder laten eten, door smakelijke, echt gezonde en speciaal voor kinderen ontwikkelde kant-en-klaar maaltijden aan te bieden?
• Is het mogelijk in het lage prijssegment, op duurzame wijze, een smakelijke en echt gezonde kant-en-klaar maaltijd aan te bieden?
• Welk deel van de doelgroepen maakt gebruik van Maaltyd?
Assortiment en recepturen
Om te kunnen toetsen of kinderen en ouders gezonder gaan eten door de maaltijden van Maaltyd is het belangrijk dat een te beperkte keuze geen belemmering vormt voor het kiezen voor een gezonde maaltijd. Daarom willen we tijdens de pilot een volledig menu aanbieden, met genoeg keuze om binnen der verschillende smaakvoorkeuren en algemene dieetwensen 3 dagen per week gevarieerd te kunnen eten. Hier voor zal een volledige portfolio aan smakelijk gezonde recepturen moeten worden ontwikkeld en uitgewerkt.
Doelgroep en schaalbaarheid
Tijdens de pilot willen we leren welk deel van de doelgroepen gebruik maakt van Maaltyd door te bepalen welke percentage van de doelgroep uiteindelijk gebruikt maakt van Maaltyd en de trend hiervan. We willen daarom niet dat dit beperkt wordt door een maximaal aanbod.
Daarom dragen we er zorg voor dat we makkelijk ik het aantal maaltijden kunnen schalen.
Maaltyd onderscheidt binnen de pilot de volgende doelgroepen:
• Gezinnen met kinderen op SKSG locatie in de pilot wijken
• Stadjespashouders in de pilot wijken
• Overige bewoners pilot wijken Besteladvies en bestelplatform
Maaltyd onderscheid zich onder andere door het proactieve, op het kind gerichte besteladvies en tips en informatie over gezond eten bij elke bestelling. Het besteladvies is dan ook van wezenlijk belang om de leerdoelen van de pilot te realiseren. Maaltyd heeft de ambitie om het besteladvies en de tips en informatie over gezond eten op zelflerende wijze te automatiseren, dit is echter niet haalbaar in de pilot. Daarom zal tijdens de pilot het besteladvies op basis van expertise van onze diëtisten worden gegeven en de tips en informatie over gezond eten per flyer, mail en website gedeeld worden. Tijdens de pilot zullen we op licentie basis gebruik maken van een bestaand bestelplatform.
Grootkeuken en sociale keuken
Tijdens de pilot wordt het grootste deel van de Maaltyd maaltijden bereid door één
grootkeuken. Deze grootkeuken is naast bereider ook partner in de ontwikkeling van het menu
en recepturen. Naast deze gerechten zal er dagelijks keuze zijn uit minimaal één maaltijd
ontwikkeld en bereidt door een sociale keuken. Maaltyd ondersteunt de sociale keuken waar
nodig, bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van recepturen, borging van de voedsel veiligheid of het
opschalen van de productie.
Plan van aanpak – Maaltyd 15 Pilotwijken en locaties
Maaltyd wil de pilot houden in drie
verschillende wijken, waar in zijn geheel alle doelgroepen worden vertegenwoordig.
Mede door doelstellingen van de
Voedselagenda van de gemeente Groningen en daar aan gelierde initiatieven en
programma’s is de keuze gevallen op de wijken De Hunze, Beijum en de Indische Buurt. Zie het gele gebied in de afbeelding hiernaast.
In de nieuwe wijk de Hunze zijn nog geen SKSG locaties, veel gezinnen maken hier gebruik van de kinderopvang in Beijum, daarom zien we dit voor de pilot als één cluster. SKSG stelt in Beijum en de Indische buurt in eerste instantie één locatie ter beschikking voor uitgifte, afhankelijk van het verloop van de pilot kan hier tussendoor in bijgeschakeld worden met SKSG of externe locaties.
Wijkprofielen
De Hunze:
Basismonitor: de scores op gezondheid in de Hunze zijn overwegend hoog. Bewoners hebben voldoende zelfregie, ervaren relatief weinig beperkingen en ook de relatief gezonde leefstijl van bewoners valt op. Deze wijk is interessant omdat hier weinig armoede en sociale problematiek is. SKSG Rode Pimpernel in Beijum is de beoogde afhaallocatie. Veel kinderen uit de Hunze zitten in Beijum op school en/of de kinderopvang.
Armoedebeeld:
Plan van aanpak – Maaltyd 16 Beijum:
Basismonitor: de indicator gezondheid scoort relatief laag. De leef- en gezondheidspatronen scoren lager dan gemiddeld. Deze wijk is interessant omdat hier de aandacht van het Nationaal
Programma Groningen op gevestigd is. Dit biedt kansen om na de pilot een groter project te starten. SKSG Rode Pimpernel is de beoogde afhaallocatie in deze buurt.
Armoedebeeld:
Indische buurt:
Basismonitor: De indicator gezondheid scoort onder het gemiddeld. Deze wijk is onderdeel van het Europese project ‘Foodtrails’ en daarmee een geschikte wijk voor de pilot. SKSG Merdeka is de beoogde afhaallocatie in deze buurt.
Armoedebeeld:
Bron:
https://basismonitor-groningen.nl/kompasvangroningen/Planning
Jun21 Jul21 Aug21 Sep21 Okt21 Nov21 Dec21 Commitment partners W22
Aanstellen
operationeel manager
W23- 26
W27- 30 Vaststellen richtlijnen W23-
24 Vaststellen menu
kader
W23- 24 Selectie grootkeuken W23-
26
W27- 30
W31-32 Basis portfolio
recepturen
W33-36 Selectie sociale
bereider(s)
W27- 30
W31-34
Start promotie W38
Bestellen mogelijk W38
Pilot Maaltyd W40-
43 W44-
48
Besluit start up fase W48
Afbouw of doorstart W49-50
Geplande activiteiten
Beslismomenten
Plan van aanpak – Maaltyd 17
Businesscase
De pilot van het concept Maaltyd kent 3 onderdelen
1.
Realisatie van het deel van het concept Maaltyd, nodig voor de pilot
2.Operationalisatie van de pilot
3.
Beschikbaar maken voor álle Groningers in de pilot wijken, ook met een kleine beurs Ad 1. Realisatie van het deel van het concept Maaltyd, nodig voor de pilot
De realisatie van het concept betreft alle handelingen die worden gedaan om het concept te kunnen opzetten, exclusief de daadwerkelijke productie, verkoop en korting voor minima. De kosten betreffen vooral de gewerkte uren door specialisten.
Kostensoort Totale kosten Bijdrage SKSG Bijdrage partners
Projecturen 79k 40,2k 38,5k
Merk 3,5k 3,5k 0k
Bestelplatform 4k 2k 2k
Koeling en HACCP 1,2k 0,6k 0,6k
Totale schatting
+/- 85kSKSG is bereid haar basiscommitment te verhogen van 35k naar 40k. Indien ook het totale financiële commitment van de overige partners op 40k uitkomt is SKSG bereid de resterende 5k aan commitment toe te voegen.
Ad 2. Operationalisatie van de pilot
De operationalisatie betreft alle inkomsten en kosten van de operationele pilotfase
➢ Omzet regulier betalende klanten
➢ Bereiding
➢ Verpakking
➢ Distributie
➢ Uitgifte
➢ Content: informatie bij de gerechten
Een eerste inschatting van inkomsten en kosten over de pilotperiode van 9 weken is als volgt:
Scenario - laag Scenario - midden Scenario – hoog
Totaal aantal
gerechten hele pilot
+/- 1.000 gerechten +/- 3.500 gerechten +/- 6.500 gerechten
Inkomsten 5k 20k 40k
Kosten 15k 25k 35k
Resultaat -10k -5k 5k
De garantstelling van het operationele risico zal in het directieteam van SKSG besproken
moeten worden. Hiervoor is eerst een commitment op het gehele concept (Ad 1.) van de
partners nodig.
Plan van aanpak – Maaltyd 18 Ad 3. 3. Beschikbaar maken voor álle Groningers in de pilot wijken, ook met een kleine beurs Om Maaltyd voor alle Groningers toegankelijk te maken is een sociale financiële bijdrage nodig.
Voorgesteld wordt om een projectmanager aan te stellen met ervaring in het sociale domein die zorg gaat dragen voor subsidie- en fondsenwerving en het aansluiten van sociale
initiatieven zoals Bie de Buuf. Kosten voor deze projectmanager zijn meegenomen in Ad 1.
Nader uit te werken
Na de stuurgroep van donderdag 3 juni wordt bij een positieve uitkomst en intentie voor de pilot en het commitment gewerkt aan de volgende onderdelen. Deze komen in een volgende stuurgroep terug:
➢ Marketing & communicatieplan
➢ Eventuele uitbreiding concept met gezonde babymaaltijden
➢ Plan van aanpak sociale maaltijden met subsidie/korting samen met sociale partners
➢ Partners sociale bereiding
Risico’s
Binnen de pilot hebben we te maken met verschillende interne en externe risico’s. De risico’s vragen, naast extra aandacht in de uitvoering, om extra overweging op de verschillende beslismomenten.
Intern - ontwikkeling maaltijden
Het ontwikkelen van maaltijden die voldoen aan de
richtlijnen en uitgangspunten van Maaltyd kost inzet van lokale chefs en de grootkeuken. Aan het begin zal deze inzet groot zijn voor het ontwikkelen van een basis portfolio, maar ook daarna moet worden doorontwikkeld op basis van het smaakprofiel en het seizoensaanbod. Het risico bestaat dat richtlijnen en uitgangspunten dermate scherp zijn dat de ontwikkelkosten hoger worden dan gedragen kan worden binnen de initiële investering (basis portfolio gerechten) en kostprijs (doorontwikkeling).
Intern - Uitgifte maaltijd ruimte
De uitgifte van maaltijden vraagt om een toegewezen plek voor koelkasten binnen de SKSG locatie. Het risico bestaat dat als het Maaltyd concept succesvol is er te weinig ruimte is om in de koelcapaciteit te voorzien. Voorlopig zijn de managers van Rode Pimpernel (Beijum en De Hunze) en Merdeka (Indische buurt) bereid hun best te doen dit risico te verminderen.
Intern - Uitgifte maaltijden tijd
De uitgifte van maaltijden op de SKSG locaties zal tijd kosten van de bestaande medewerkers.
Het risico is groot dat dit tijd kost die niet binnen de bestaande bezetting kan worden
gerealiseerd. De inzet van toegewezen personeel is vanwege het korte uitgifte moment niet
realiseerbaar binnen de richtprijs en verwachte afzet per locatie. In de pilot begroting wordt
voorzien in externe hulp voor de uitgifte.
Plan van aanpak – Maaltyd 19 Intern - Corona maatregelen m.b.t. afgifte niet SKSG afnemers
I.v.m. corona beperkingen is het momenteel voor ouders en andere volwassenen niet mogelijk een locatie te betreden. Het is onduidelijk hoe dit in het najaar zal zijn. Mogelijk kan er gewerkt worden met een klein uitgifteloket op het plein of bij een ongebruikte deur.
Extern - Schaarste arbeidsmarkt
Door schaarste van koks in de horeca, hebben grootkeukens moeite genoeg geschoold personeel te vinden en gaat het uurloon omhoog. Aangezien Maaltyd opereert in het lage prijssegment bestaat het risico dat er geen producent kan worden gevonden tegen een prijs waarmee Maaltyd haar maaltijden voor de richtprijs kan aanbieden.
Extern - Ontwikkeling maaltijden
Voor het ontwikkelen van kennis over maaltijden rust Maaltyd deels op de inzet van lokale
chefs. Nu de horeca weer langzaam mag openen bestaat het risico dat lokale chefs hier minder
tijd voor vrij willen en/of kunnen maken. Partners van Maaltyd kunnen mogelijk hun netwerk
inzetten om dit risico te beperken.
Plan van aanpak – Maaltyd 20
Literatuurlijst
Gezondheidsraad. (2015, 4 november). Richtlijnen Goede Voeding.
https://www.gezondheidsraad.nl/binaries/gezondheidsraad/documenten/adviezen/2015/11/04/
richtlijnen-goede-voeding-2015/201524_Richtlijnen+goede+voeding+2015.pdf
Voedingscentrum. (2011, 1 maart). Richtlijnen voedselkeuze.
https://www.voedingscentrum.nl/Assets/Uploads/voedingscentrum/Documents/Professionals/
Schijf%20van%20Vijf/20110412_Richtlijnen%20voedselkeuze%20VC.pdf
Voedingscentrum. (2016, 22 maart). Richtlijnen Schijf van Vijf.
https://www.voedingscentrum.nl/Assets/Uploads/voedingscentrum/Documents/Professionals/
Schijf%20van%20Vijf/Richtlijnen%20Schijf%20van%20Vijf.pdf
Plan van aanpak – Maaltyd 21
Bijlage 1
Macro- en micronutriënten per leeftijdsgroep (Voedingscentrum 2016, p. 75 & 76)
In de onderstaande tabellen wordt aangegeven welke hoeveelheid micro- en macronutriënten de warme maaltijden moeten bevatten. Deze
gegevens zijn gehaald uit de Gezondheidsraad (2015) en Voedingscentrum (2016). Ze zijn berekend door 35% (percentage van een avondmaaltijd) te nemen van de dagelijkse richtlijnen (Voedingscentrum, 2011 p.6). Dit is berekend per leeftijdscategorie. In de tabellen wordt eerst aangegeven wat de dagelijkse richtlijn is en vervolgens in dik gedrukt de hoeveelheid die de warme maaltijd moet bevatten.
Macronutriënten kinderen
Groep en leeftijd
Energie (kcal)
Eiwit (g)
Totaal vetzuren (g)
Verzadigde vetzuren (g)
Trans vetzuren (g)
Totaal koolhydraten (g)
Waarde van suiker (g)
Voedingsvezel (g)
Zout (g)
Water (g)
Meisjes/jongens 1-3
905 200-350
39,0 13,7
34,0 11,9
9,0 3,2
0,3 0,1
104,0 36,4
22,6 7,9
13,0 4,6
2,3 0,805
1244
Meisjes/jongens 4-8
1119 300-500
50,0 17,5
41,0 14,4
12,0 4,2
0,3 0,1
127,0 44,5
28,0 9,8
18,0 6,3
3,0 1,05
1573
Meisjes 9-13 1653
400-700 76,0 26,6
61,0 21,4
16,0 5,6
0,4 0,1
186,0 65,1
41,3 14,5
26,0 9,1
3,75 1,3
1967
Meisjes 14-18 1767
400-700 84,0
29,4 65,0
22,8 18,0
6,3 0,5
0,2 197,0
69 44,2
15,5 28,0
9,8 3,75
1,3 2168
Jongens 9-13 1803
400-700 81,0
28,4 65,0
22,8 17,0
6,0 0,5
0,1 208,0
72,8 45,1
15,8 29,0
10,2 3,75
1,3 2202
Jongens 14-18 2238
400-700 102,0
35,9 78,0
27,3 22,0
7,7 0,6
0,2 262,0
91,7 56,0
19,6 36,0
12,6 3,75
1,3 2701
Plan van aanpak – Maaltyd 22 Micronutriënten kinderen
Vitam ine A (mcg)
Vitam ine D (mcg)
Vitam ine E (mg)
Vitam ine K (mcg)
Thia mine (mg)
Ribofla vine (mg)
Niad ine (mg)
Vitam ine B6 (mg)
Folium zuur (mcg)
Vitam ine B12 (mcg)
Vitam ine C (mg)
Calci um (mg)
Fosf or (mg )
Magnes ium (mg)
Natri um (mg)
Kali um (mg)
IJz er (m g)
Jodi um (mcg ) Meisj
es 1-3 jaar
416,0
145,6 3,0
1,1 8,0
2,8 109,0
38,2 0,7
0,2 1,0
0,4 9,0
3,2 1,0
0,2 135,0
47,3 2,3
0,8 38,0
13,3 592,0
207,2 806
282,1 203,0
71,1 721,0
252,4 1715,0 600,3 5,0
1,8 102,0 35,7
Meisj es 4- 8 jaar
491,0 171,9
3,0 1,1
10,0 3,5
140,0 49
0,8 0,3
1,1 0,4
10,0 3,5
1,2 0,4
189,0 66,2
2,7 0,9
50,0 17,5
792,0 277,2
1030 460,5
249,0 87,2
962,0 336,7
2082,0 728,7
6,0 2,1
123,0 43,1
Meisj es 9- 13
633,0 221,6
4,0 1,4
14,0 4,9
181,0 63,4
1,2 0,4
1,6 0,6
16,0 5,6
1,8 0,6
273,0 95,6
4,0 1,4
73,0 25,6
1063,0 372,1
1515 530,3
371,0 129,9
1356,0 474,6
3099,0 1084,7
9,0 3,2
180,0 63
Meisj es 14- 18
758,0 165,3
4,0 1,4
14,0 4,9
239,0 83,7
1,2 0,4
1,7 0,6
17,0 6,0
1,9 0,7
311,0 108,9
4,3 1,5
85,0 29,8
1258,0 440,3
1677 587,0
400,0 140
1494,0 522,9
3392,0 1187,2
10,0 3,5
185,0 64,8
Jong ens 1-3 jaar
416,0
145,6 3,0
1,1 8,0
2,8 109,0
38,2 0,7
0,2 1,0
0,4 9,0
3,2 1,0
0,2 135,0
47,3 2,3
0,8 38,0
13,3 592,0
207,2 806
282,1 203,0
71,1 721,0
252,4 1715,0 600,3 5,0
1,8 102,0 35,7
Jong ens 4-8 jaar
491,0
171,9 3,0
1,1 10,0
3,5 140,0
49,0 0,8
0,3 1,1
0,4 10,0
3,5 1,2
0,4 189,0
66,2 2,7
0,9 50,0
17,5 792,0
277,2 1030 460,5 249,0
87,2 962,0
336,7 2082,0 728,7 6,0
2,1 123,0 43,1
Jong ens 9-13 jaar
661,0 231,4
4,0 1,4
15,0 5,3
186,0 65,1
1,2 0,4
1,6 0,6
17,0 6,0
1,9 0,7
293,0 102,6
4,1 1,4
74,0 25,9
1101,0 385,3
1600 560
402,0 140,7
1540,0 539
3257,0 1140,0
10,0 3,5
205,0 71,8
Jong ens 14-18
865,0 302,8
5,0 1,8
18,0 6,3
255,0 89,3
1,5 0,5
2,1 0,7
21,0 7,4
2,3 0,8
375,0 131,3
5,1 1,8
91,0 31,9
1532,0 536,2
2053 718,6
498,0 174,3
2015,0 705,3
4056,0 1419,6
13,0 4,6
258,0 90,3
Plan van aanpak – Maaltyd 23 Macronutriënten jongeren, volwassenen en ouderen
Groep en leeftijd
Energie (kcal)
Eiwit (g)
Totaal vetzuren (g)
Verzadigde vetzuren (g)
Trans vetzuren (g)
Totaal koolhydraten (g)
Waarde van suiker (g)
Voedingsvezel (g)
Zout (g)
Water (g)
Vrouwen 19- 30
1745 400-700
84,0 29,4
64,0 22,4
17,0 6,0
0,5 0,2
193,0 67,6
43,6 15,3
30,0 10,5
3,75 1,3
2194
Vrouwen 31- 50
1745
400-700 84,0
29,4 64,0
22,4 17,0
6,0 0,5
0,2 193,0
67,6 43,6
15,3 30,0
10,5 3,75
1,3 2194
Vrouwen 51- 69
1578
400-700 81,0
28,4 58,0
20,3 17.0
6,0 0,5
0,2 168,0
58,8 39,5
13,8 25,0
8,8 3,25
1,1 2127
Vrouwen > 70 1543
400-700
84,0 29,4
55,0 19,3
17,0 6,0
0,5 0,2
163,0 57,1
38,6 13,5
25,0 8,8
3,0 1.05
2121
Zwangere vrouwen
1870 400-700
90,0 31,5
68,0 23,8
18,0 6,3
0,5 0,2
207,0 72,5
46,8 16,4
32,0 11,2
3,75
1,3 2615
Vrouwen die borstvoeding geven
2151 400-700
100,0 35
86,0 30,1
21,0 7,4
0,5 0,2
226,0 79,1
53,8 18,8
35,0 12,3
3,75 1,3
2638
Mannen 19- 30
2089
400-700 94,0
32,9 81,0
28,4 20,0
7,0 0,6
0,2 229,0
80,2 52,2
18,3 35,0
12,3 3,75
1,3 2636
Mannen 31- 50
2089
400-700 94,0
32,9 81,0
28,4 20,0
7,0 0,6
0,2 229,0
80,2 52,2
18,3 35,0
12,3 3,75
1,3 2636
Mannen 51- 69
2038 400-700
93,0 32,6
81,0 28,4
20,0 7,0
0,6 0,2
217,0 76,0
51,0 17,9
33,0 11,6
3,25 1,1
2578
Mannen > 70 1851
400-700
93,0 32,6
67,0 23,5
19,0 6,7
0,6 0,2
201,0 70,4
46,3 16,2
31,0 10,9
3,0 1.05
2586
Plan van aanpak – Maaltyd 24 Micronutriënten jongeren, volwassenen en ouderen
Groep en leeftijd/m icro’s
Vita mine A (mcg)
Vita mine D (mcg)
Vita mine E (mg)
Vita mine K (mcg)
Thia mine (mg)
Ribofla vine (mg)
Niac ine (mg)
Vita mine B6 (mg)
Folium zuur (mcg)
Vita mine B12 (mcg)
Vita mine C (mg)
Calci um (mg)
Fos for (mg )
Magne sium (mg)
Natri um (mg)
Kali um (mg)
IJz er (m g)
Jodi um (mc g) Vrouwen
19-30
707,0 247,5
4,0 1,4
14,0 4,9
250,0 87,5
1,2 0,4
1,5 0,5
19,0 6,7
1,8 0,6
328,0 114,8
3,9 1,4
97,0 34,0
1178,0 412,3
1682 588,7
428,0 149,8
1493,0 522,6
3568,0 1248,8
11,0 3,9
182,0 63,7
Vrouwen 31-50
707,0
247,5 4,0
1,4 14,0
4,9 250,0
87,5 1,2
0,4 1,5
0,5 19,0
6,7 1,8
0,6 328,0
114,8 3,9
1,4 97,0
34,0 1178,0 412,3 1682
588,2 428,0
149,8 1493,0
522,6 3568,0 1248,8 11,0
3,9 182,0 63,7
Vrouwen 51-69
724,0 253,4
4,0 1,4
13,0 4,6
251,0 87,9
1,1 0,4
1,7 0,6
17,0 6,0
1,7 0,6
310,0 108,5
4,4 1,5
95,0 33,3
1325,0 463,8
1664 582,4
376,0 131,6
1350,0 472,5
3465,0 1212,8
9,0 3,2
167,0 58,5
Vrouwen
>70
783,0 274,1
4,0 1,4
12,0 4,2
218,0 76,3
1,0 0,4
1,8 0,6
16,0 5,6
1,7 0,6
337,0 118,0
4,7 1,6
100,0 35,0
1415,0 495,3
1756 614,6
380 133,0
1362,0 476,7
3512,0 1229,2
9,0 3,2
174,0 60,9
Zwanger e
vrouwen
738,0
258,3 5,0
1,8 15,0
5,3 255,0
89,3 1,3
0,5 1,6
0,6 20,0
7,0 2,0
0,7 347,0
121,5 4,0
1,4 97,0
34,0 1216,0 425,6 1764
617,4 460,0
161,0 1671,0
584,9 3781,0 1323,4 12,0
4,2 208,0 71,8
Vrouwen die borstvoe ding geven
769,0
269,2 5,0
1,8 18,0
6,3 260,0
91,0 1,5
0,5 1,7
0,6 23,0
8,1 2,1
0,7 377,0
132,0 4,1
1,4 98,0
34,3 1257,0 440,0 1974
690,9 543,0
190,1 1849,0
647,2 4049, 0 1417,2
14,0 4,9 233,0
81,6
Mannen 19-30
849,0 297,2
5,0 1,8
19,0 6,7
273,0 95,6
1,4 0,5
1,7 0,6
21,0 7,4
2,1 0,7
376,0 131,6
4,0 1,4
97,0 34,0
1253,0 438,6
1839 643,7
488,0 170,8
1914,0 669,9
3860 1351
13,0 4,6
243,0 85,1
Mannen 31-50
849,0 297,2
5,0 1,8
19,0 6,7
273,0 95,6
1,4 0,5
1,7 0,6
21,0 7,4
2,1 0,7
376,0 131,6
4,0 1,4
97,0 34,0
1253,0 438,6
1839 643,7
488,0 170,8
1914,0 669,9
3860 1351
13,0 4,6
243,0 85,1
Mannen 51-69
857,0
300,0 5,0
1,8 18,0
6,3 273,0
95,6 1,3
0,5 1,8
0,6 20,0
7,0 2,0
0,7 370,0
129,5 4,3
1,5 96,0
33,6 1331,0 465,9 1856
649,6 473,0
165,6 1846,0
646,1 3835 1342,3 12,0
4,2 236,0 82,6
Mannen
>70
913,0 319,6
5,0 1,8
15,0 5,3
226,0 79,1
1,2 0,4
1,9 0,7
19,0 6,7
2,0 0,7
388,0 135,8
4,8 1,7
103,0 36,1
1470,0 514,5
1922 672,7
446,0 156,1
1645,0 575,8
3912 1369,2
11,0 3,9
213,0 74,6
Plan van aanpak – Maaltyd 25
Bijlage 2. Voedingsmiddelen binnen en buiten de Schijf van Vijf
(Voedingscentrum 2016, p. 132)
