2-5-bijlagenbundel-2.pdf PDF, 3.68 mb

(1)

Bijlagenbundel

bestemmingsplan Halfweg

 Externe veiligheidsstudie bestemmingsplan Halfweg

 Externe veiligheid: rapportage kwantitatieve risicoanalyse bestemmingsplan Halfweg

 Inventarisatie bodemkwaliteitsgegevens

(2)

Kwantitatieve Risicoanalyse QRA Bestemmingsplan Halfweg

Groningen

Door:

A.P. Drenth

(3)

Samenvatting

Betreft actualisering bestemmingsplan Halfweg

(4)

Pagina 3 van 31

Inhoud

Samenvatting... 2

1 Inleiding... 5

2 Invoergegevens ... 7

2.1 Interessegebied ... 7

2.2 Relevante leidingen ... 7

2.3 Populatie ... 9

3 Plaatsgebonden risico ... 12

3.1 Figuur 3.1 Plaatsgebonden risico voor 1432_leiding-N-505-04-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie ... 12

4 Groepsrisico screening... 18

4.1 Figuur 4.1 Groepsrisico screening voor 1432_leiding-N-505-04-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie ... 18

(5)

4.9 Figuur 4.9 Groepsrisico screening voor 1432_leiding-N-507-50-deel-1 van N.V.

Nederlandse Gasunie ... 23 4.10 Figuur 4.10 Groepsrisico screening voor 1432_leiding-N-507-51-deel-1 van N.V.

Nederlandse Gasunie ... 24

5 FN curves ... 26 5.1 Figuur 5.1 FN curve voor 1432_leiding-N-505-04-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 0.00 en stationing 0.00 ... 26 5.2 Figuur 5.2 FN curve voor 1432_leiding-N-505-06-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 1010.00 en stationing 1030.00 ... 26 5.3 Figuur 5.3 FN curve voor 1432_leiding-N-505-36-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 0.00 en stationing 0.00 ... 27 5.4 Figuur 5.4 FN curve voor 1432_leiding-N-507-25-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 0.00 en stationing 0.00 ... 27 5.5 Figuur 5.5 FN curve voor 1432_leiding-N-507-26-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 0.00 en stationing 0.00 ... 27 5.6 Figuur 5.6 FN curve voor 1432_leiding-N-507-27-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 0.00 en stationing 220.00 ... 28 5.7 Figuur 5.7 FN curve voor 1432_leiding-N-507-30-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 18580.00 en stationing 19490.00 ... 28 5.8 Figuur 5.8 FN curve voor 1432_leiding-N-507-32-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 0.00 en stationing 80.00 ... 28 5.9 Figuur 5.9 FN curve voor 1432_leiding-N-507-50-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 2580.00 en stationing 3580.00 ... 29 5.10 Figuur 5.10 FN curve voor 1432_leiding-N-507-51-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 0.00 en stationing 60.00 ... 29

6 Conclusies ... 30

7 Referenties... 31

(6)

Pagina 5 van 31

1 Inleiding

In deze rapportage worden de gebruikte invoergegevens en de door CAROLA gegenereerde resultaten weergegeven. Deze gegevens vormen de basis voor een QRA-rapportage. Naast deze basisinvoergegevens en –resultaten wordt in de Handleiding Risicoberekeningen BevB aangegeven welke elementen ook in de QRA beschreven moeten worden. In onderstaand overzicht worden welke elementen beschreven moeten worden en of deze door CAROLA worden aangeleverd. Indien de elementen niet door CAROLA worden gegenereerd, moeten ze door de opsteller van de QRA-rapportage worden ingevuld. Het meest recente overzicht van de te beschrijven elementen wordt gegeven in de van kracht zijnde versie van de Handleiding Risicoberekeningen Bevb.

In CAROLA berekeningen wordt gebruik gemaakt van de parameters conform de Handleiding Risicoberekeningen Bevb [1]. Achtergrondinformatie over de berekeningen kan worden gevonden in [2, 3, 4, 5].

Overzicht van de elementen die in een QRA gerapporteerd moeten worden.

Onderwerp Vertrouwelijk/

Openbaar

Aangeleverd door CAROLA 1 Algemene rapportgegevens

A dministratieve gegevens:

 naam en adres van de leidingexploitant(en) (volgens Bevb)

 naam en adres van de ops teller van de Q RA

O penbaar Deels

N ee

Reden ops tellen QRA O penbaar N ee

Gevolgde methodiek

 rekenpakket met versienummer

 parameterbestand met vers ienummer

O penbaar Ja

P eildatum Q RA

 datum van de berekening

 datum van aanmaak van de buis leidinggegevens

O penbaar

Ja N ee 2 Algemene beschrijving van de buisleiding(en)

Gegevens buisleiding

 naam buis leiding

 diameter

 druk

 eventuele mitigerende maatregelen

O penbaar

Ja Ja Ja Ja Ligging van de leiding, aan de hand van kaart(en) op s c haal.

 leiding

 noordpijl en s c haalindicatie

O penbaar

Ja Ja 3 Beschrijving omgeving

O mgevingsbebouwing en gebiedsfuncties

 bes temmingsplannen al dan niet gedeeltelijk binnen de P R 1 0^-6-contour en het invloedsgebied

O penbaar

Ja indien ingevoerd

A c tuele topografische kaart O penbaar Ja indien

ingevoerd E en bes c hrijving van de bevolking rond de buis leiding, onder

opgave van de wijze waarop deze bes c hrijving tot s tand is gekomen (o.a. inc identele bebouwing, lintbebouwing)

O penbaar N ee

M ogelijke gevaren van buiten de buis leiding die op de buis leiding effec t kunnen hebben (ris icoverhogende objecten, buurbedrijven/

ac tiviteiten, vliegroutes, windturbines)

O penbaar N ee

Gebruikt weers tation O penbaar Ja

4 Beschrijving per leiding van mogelijke risico’s voor de omgeving

Samenvattend overzicht van de res ultaten van de Q RA, waarin tenmins te is opgenomen:

O penbaar Ja

Kaart met het berekende plaatsgebonden risico, met c ontouren voor 1 0^-4, 1 0^-5, 1 0^-6, 1 0^-7 en 1 0^-8 (indien aanwezig)

O penbaar Ja

FN -curve, voor zowel huidige als toekomstige situatie, met het groeps risico voor de kilometer buisleiding met de groots te overs chrijding van de oriënterende waarde. O p de horizontale as van de grafiek met de FN -curve wordt het aantal dodelijke s lac htoffers uitgezet, op de vertic ale as de c umulatieve kans tot 1 0^-9 per jaar

O penbaar Ja

(7)

FN -datapunt waarbij de maximale overschrijding van de

oriëntatiewaarde optreedt, inc lusief de fac tor van de overs chrijding O penbaar Ja Grafiek met de s c reening van het groepsrisico O penbaar Ja Bes c hrijving of er kwets bare bestemmingen en/of beperkt

kwets bare bes temmingen binnen de P R c ontour van 1 0^-6 per jaar zijn

O penbaar N ee

V oorgestelde preventieve en repressieve maatregelen die in de QRA zijn meegenomen

O penbaar Ja

(8)

Pagina 7 van 31

2 Invoergegevens

De risicoberekeningen die in dit rapport zijn beschreven zijn uitgevoerd met CAROLA versie 1.0.0.52. De gehanteerde parameterfile heeft versienummer 1.3. De berekeningen zijn uitgevoerd op 22-04-2015.

Dit project is opgeslagen onder de naam T:\ADV\Adv Externe veiligheid\adviezen\RO\Groningen\Actualisering bestemmingsplan Halfweg\Actualisering bestemmingsplan Halfweg Groningen.crp en is laatstelijk bijgewerkt op 16-04-2015.

Voor de berekeningen is gebruik gemaakt van de meteorologische gegevens van het weerstation Eelde. De gebruikte ruwheidslengte is 0,1 meter.

In dit hoofdstuk worden de verschillende invoergegevens nader gespecificeerd in de navolgende secties.

2.1 Interessegebied

Het interessegebied is weergegeven in figuur 2.1

Figuur 2.1 Interessegebied voor de uitgevoerde risicoberekeningen

2.2 Relevante leidingen

Op basis van het gespecificeerde interessegebied zijn de volgende aardgastransportleidingen meegenomen.

Eigenaar Leidingnaam Diameter [mm] Druk [bar] Datum aanleveren gegevens

N.V.

Nederlandse Gasunie

1432_leiding- N-505-04- deel-1

219.10 40.00 04-03-2015

N.V.

Nederlandse

1432_leiding- N-505-06-

114.30 40.00 04-03-2015

(9)

Gasunie deel-1 N.V.

Nederlandse Gasunie

219.10 40.00 04-03-2015

N.V.

Nederlandse Gasunie

219.10 40.00 04-03-2015

N.V.

Nederlandse Gasunie

406.40 40.00 04-03-2015

N.V.

Nederlandse Gasunie

168.30 40.00 04-03-2015

N.V.

Nederlandse Gasunie

159.00 40.00 04-03-2015

N.V.

Nederlandse Gasunie

114.30 40.00 04-03-2015

N.V.

Nederlandse Gasunie

323.80 40.00 04-03-2015

N.V.

Nederlandse Gasunie

159.00 40.00 04-03-2015

De exploitant specifieke factoren voor casuïstiek (cluster 1b), actief rappel (cluster 1C) en mitigerende maatregelen corrosie staan beschreven in Tabel 11 van Module B van de Handleiding Risicoberekeningen Bevb [1].

De leidingen zijn gevisualiseerd in figuur 2.2.

Figuur 2.2 Buisleidingen aanwezig in de omgeving van het interessegebied

(10)

Pagina 9 van 31 Leidingen meegenomen in de risicoberekeningen

Leidingen waarvoor de houdbaarheidsdatum van de gegevens verstreken is

Voor de in bovenstaande tabel opgenomen leidingen zijn geen risico mitigerende maatregelen verdisconteerd in de bijbehorende risicoberekeningen.

2.3 Populatie

De ingevoerde populatie is weergegeven in figuur 2.3

Figuur 2.3 Bevolking meegenomen in de risicoberekeningen

(11)

Populatietype Polygoonpunten Populatiepolygoon

Wonen Werken Evenement

Populatiepolygonen

Label Type Aantal Dichtheid Vervangmodus Percentage

Personen bedrijven

Diamantlaan en Hoendiep

Werken 98.0 Toevoegen

Nieuwe Populatie

Woonwagenterrein Hoendiep 150

Wonen 35.0 Toevoegen

Nieuwe Populatie

Wonen/lichte bedrijvigheid

Nieuwe Populatie

Bedrijf Hoendiep 140a

Nieuwe Populatie

Halfweg Groningen 2

Nieuwe Populatie

Kantoorfunctie Energieweg 17

Nieuwe Populatie

(12)

Pagina 11 van 31 Maatschappelijke

doeleinden(kantoor -sport-onderwijs)

Nieuwe Populatie

Campus Augustinus sportvelden Diamantlaan 12-14

Nieuwe Populatie

Bedrijven

Diamantlaan 26 en Protonstraat 26

Nieuwe Populatie

wonen Vinkhuizen Wonen 136.0 Toevoegen

Nieuwe Populatie

10 woonschepen aan de Energieweg

Nieuwe Populatie

industriefunctie Peizerweg 109

Nieuwe Populatie

Woningen

Peizerweg 191-197

Nieuwe Populatie

School

Travertijnstraat 12

Nieuwe Populatie

Populatiebestanden

Pad Type Aantal Percentage

Personen

(13)

3 Plaatsgebonden risico

Voor de in voorgaande hoofdstuk genoemde leidingen is het plaatsgebonden risico bepaald.

Voor elk van de leidingen wordt het plaatsgebonden risico weergegeven als iso- risicocontouren op een achtergrondkaart.

3.1 Figuur 3.1 Plaatsgebonden risico voor 1432_leiding-N-505-04-deel-1 van N.V.

Nederlandse Gasunie

(14)

Pagina 13 van 31 3.3 Figuur 3.3 Plaatsgebonden risico voor 1432_leiding-N-505-36-deel-1 van N.V.

(15)

(16)

Pagina 15 van 31 3.7 Figuur 3.7 Plaatsgebonden risico voor 1432_leiding-N-507-30-deel-1 van N.V.

(17)

3.10 Figuur 3.10 Plaatsgebonden risico voor 1432_leiding-N-507-51-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie

1E-4

(18)

Pagina 17 van 31 1E-5

1E-6 1E-7 1E-8

(19)

4 Groepsrisico screening

Om in één oogopslag een indruk te krijgen van het groepsrisico wordt het groepsrisico gescreend alvorens voor specifieke segmenten FN-curves te visualiseren. Voor elk van de leidingen wordt per stationing de overschrijdingsfactor van de oriëntatiewaarde va n het groepsrisico weergegeven. Deze is berekend door rondom elk punt op de leiding één kilometer segment te kiezen die gecentreerd ligt ten opzichte van dit punt. Voor deze kilometer leiding is een FN-curve berekend en voor deze FN-curve de overschrijdingsfactor.

De overschrijdingsfactor is de verhouding tussen de FN-curve en de oriëntatiewaarde.

Daarmee is de overschrijdingsfactor een maat die aangeeft in hoeverre de oriëntatiewaarde wordt genaderd of overschreden. Een overschrijdingsfactor kleiner dan 1 geeft aan dat de FN-curve onder de oriëntatiewaarde blijft. Bij een waarde van 1 zal de FN-curve de oriëntatiewaarde raken. Bij een waarde groter dan 1 wordt de oriëntatiewaarde overschreden.

4.1 Figuur 4.1 Groepsrisico screening voor 1432_leiding-N-505-04-deel-1 van N.V.

De maximale overschrijdingsfactor van deze kilometer leiding wordt gevonden bij 0 slachtoffers en een frequentie van 0.00E+000.

De maximale overschrijdingsfactor voor dit tracé is gelijk aan 0.000E+000 en correspondeert met die kilometer leiding die gekarakteriseerd wordt door stationing 0.00 en stationing 0.00.

Voor deze kilometer leiding is de FN-curve opgenomen in het volgende hoofdstuk. De betreffende kilometer leiding is gevisualiseerd in figuur 4.1

Figuur 4.1 Kilometer leiding behorende bij de maximale overschrijding van de FN- curve voor 1432_leiding-N-505-04-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie

(20)

Pagina 19 van 31 4.2 Figuur 4.2 Groepsrisico screening voor 1432_leiding-N-505-06-deel-1 van N.V.

De maximale overschrijdingsfactor voor dit tracé is gelijk aan 0.000E+000 en correspondeert met die kilometer leiding die gekarakteriseerd wordt door stationing 1010.00 en stationing 1030.00. Voor deze kilometer leiding is de FN-curve opgenomen in het volgende hoofdstuk.

De betreffende kilometer leiding is gevisualiseerd in figuur 4.2

(21)

(22)

De maximale overschrijdingsfactor van deze kilometer leiding wordt gevonden bij 13 slachtoffers en een frequentie van 3.79E-009.

De maximale overschrijdingsfactor voor dit tracé is gelijk aan 6.406E-005 en correspondeert met die kilometer leiding die gekarakteriseerd wordt door stationing 0.00 en stationing 220.00. Voor deze kilometer leiding is de FN-curve opgenomen in het volgende hoofdstuk.

(23)

(24)

De maximale overschrijdingsfactor voor dit tracé is gelijk aan 0.000E+000 en correspondeert met die kilometer leiding die gekarakteriseerd wordt door stationing 0.00 en stationing 80.00. Voor deze kilometer leiding is de FN-curve opgenomen in het volgende hoofdstuk. De betreffende kilometer leiding is gevisualiseerd in figuur 4.8

(25)

4.10 Figuur 4.10 Groepsrisico screening voor 1432_leiding-N-507-51-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie

De maximale overschrijdingsfactor voor dit tracé is gelijk aan 0.000E+000 en correspondeert met die kilometer leiding die gekarakteriseerd wordt door stationing 0.00 en stationing 60.00. Voor deze kilometer leiding is de FN-curve opgenomen in het volgende hoofdstuk. De betreffende kilometer leiding is gevisualiseerd in figuur 4.10

(26)

Pagina 25 van 31

(27)

5 FN curves

Voor elk van de eerder genoemde leidingen is het groepsrisico berekend. Een samenvatting van de resultaten hiervan is gegeven in het voorgaande hoofdstuk; in dit hoofdstuk wordt voor elk van de leidingen de daadwerkelijke FN-curve gegeven van de (in termen van groepsrisico) “slechtste” kilometer van het betreffende tracé.

5.1 Figuur 5.1 FN curve voor 1432_leiding-N-505-04-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 0.00 en stationing 0.00

(28)

Pagina 27 van 31 5.3 Figuur 5.3 FN curve voor 1432_leiding-N-505-36-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 0.00 en stationing 0.00

(29)

(30)

Pagina 29 van 31 5.9 Figuur 5.9 FN curve voor 1432_leiding-N-507-50-deel-1 van N.V. Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 2580.00 en stationing 3580.00

5.10 Figuur 5.10 FN curve voor 1432_leiding-N-507-51-deel-1 van N.V.

Nederlandse Gasunie voor de kilometer tussen stationing 0.00 en stationing 60.00

(31)

6 Conclusies

PR 10-6 geen overschrijding

Er is een groepsrisico aanwezig, echter geen overschrijding van de OW.

(32)

Pagina 31 van 31

7 Referenties

[1] Handleiding Risicoberekeningen Bevb. Versie 1.0. 20 december 2010.

[2] Risicomethodiek aardgastransportleidingen. Rijksinstituut voor Volks gezondheid en Milieu. Brief 390/06 CEV Lah/pbz-1191. 6 november 2006.

[3] Risicomethodiek aardgastransportleidingen. Ministerie van VROM. Brief 2006.334302.

7 december 2006.

[4] Laheij GMH, Vliet AAC van, Kooi ES. Achtergronden bij de vervanging van zoneringafstanden hogedruk aardgastransportleidingen van de N.V. Nederlandse Gasunie. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. RIVM-rapport 620121001/2008. 2008.

[5] M. Gielisse, M.T. Dröge, G.R. Kuik. Risicoanalyse aardgastransportleidingen. N.V.

Nederlandse Gasunie. DEI 2008.R.0939. 2008.

(33)

Omgevingsdienst Groningen

Externe veiligheidsstudie Bestemmingsplan “Halfweg”

Opdrachtgever: Gemeente Groningen, M. Remijn Opgesteld door: A. Hilgen, Omgevingsdienst Groningen Collegiale toets: A. Drenth, Omgevingsdienst Groningen

Datum: 20-04-2015

(34)

Inleiding

Ten behoeve van de beoordeling van het aspect Externe Veiligheid voor het bestemmingsplan

"Halfweg" heeft de Omgevingsdienst Groningen een veiligheidsstudie uitgevoerd.

1.1 Doel

Deze studie bestaat uit de volgende onderdelen:

 inventarisatie van de risicobronnen in- en nabij het plangebied;

 analyse van de invloed risicobronnen op de veiligheidssituatie;

 toetsing veiligheidssituatie aan de geldende veiligheidsnormen;

 beoordeling van de noodzaak voor een verantwoording groepsrisico;

 conclusie.

De uitkomsten van de studie vormen de basis voor de externe veiligheidsparagraaf van het bestemmingsplan.

1.2 Ligging plangebied

De begrenzing van het plangebied is aangegeven in onderstaande figuur.

Figuur 1: risicosituatie plangebied “Halfweg”

1.3 Leeswijzer

In hoofdstuk twee worden de achtergronden van het externe veiligheidsbeleid besproken. Hierin worden onder andere de begrippen plaatsgebonden risico (PR), groepsrisico (GR) en de

verantwoordingsplicht toegelicht. Hoofdstuk drie bevat het beleidskader. In hoofdstuk 4 worden de relevante risicobronnen voor het bestemmingsplan beschreven en in hoofdstuk 5 worden de

berekende resultaten van groepsrisico geanalyseerd. Als laatste wordt in hoofdstuk 6 het groepsrisico verantwoord.

plangebied

Hoge druk aardgasleiding N-507-50

Hoge druk aardgasleiding N-507-30

(35)

2 Externe Veiligheid

Externe veiligheid beschrijft de risico's die ontstaan als gevolg van opslag of handelingen met

gevaarlijke stoffen. Dit kan betrekking hebben op inrichtingen (bedrijven) of transportroutes. Op beide categorieën is verschillende wet- en regelgeving van toepassing. Het huidige beleid voor transport - modaliteiten staat beschreven in het Besluit externe veiligheid transportroutes (Bevt).

Binnen het beleidskader voor externe veiligheid staan twee kernbegrippen centraal: het

plaatsgebonden risico en het groepsrisico. Hoewel beide begrippen onderlinge samenhang vertonen zijn er belangrijke verschillen. Hieronder worden beide begrippen verder uitgewerkt.

Plaatsgebonden risico (PR)

Het plaatsgebonden risico (PR) geeft de kans, op een bepaalde plaats, om te overlijden ten gevolge van een ongeval bij een risicovolle activiteit. De kans heeft betrekking op een fictief persoon die de hele tijd op die plaats aanwezig is. Het PR kan op de kaart van het gebied worden weergeven met zogeheten risicocontouren: lijnen die punten verbinden met eenzelfde PR. Binnen de 10-6/jaarcontour (welke als wettelijk harde norm fungeert) mogen geen nieuwe kwetsbare objecten geprojecteerd worden. Voor beperkt kwetsbare objecten geldt de 10-6/jaarcontour niet als grenswaarde, maar als een richtwaarde.

Groepsrisico (GR)

Het groepsrisico (GR) is een maat voor de kans dat bij een ongeval een groep slachtoffers valt met een bepaalde omvang. Het GR is daarmee een maat voor de maatschappelijke ontwrichting bij een calamiteit. Het GR wordt bepaald binnen het invloedsgebied van een risicovolle activiteit. Dit

invloedsgebied wordt begrensd door de 1%-letaliteitsgrens (tenzij anders bepaald): de afstand waarop nog 1% van de blootgestelde mensen in de omgeving komt te overlijden bij een calamiteit met

gevaarlijke stoffen. Het GR kan niet ‘op de kaart’ worden weergegeven, maar wordt weergegeven in een grafiek waar de kans (f) afgezet wordt tegen het aantal slachtoffers (N): de fN-curve.

Figuur 2: weergave PR en groepsrisico

Verantwoordingsplicht

In de wet- en regelgeving is een verplichting tot verantwoording van het groepsrisico opgenomen.

Aandacht aan de verantwoording moet worden gegeven wanneer het groepsrisico boven de

oriëntatiewaarde ligt of wanneer het groepsrisico (significant) toeneemt. Bij de verantwoordingsplicht dient het bevoegd gezag op een juiste wijze de toename en ligging van het groepsrisico te

onderbouwen en te verantwoorden. Hierbij geeft het bevoegd gezag aan of het groepsrisico in de betreffende situatie aanvaardbaar wordt geacht. De verantwoordingsplicht van het groepsrisico dient naast de rekenkundige hoogte van het groepsrisico, dat berekend wordt door middel van deze

(36)

Omgevingsdienst Groningen kwantitatieve risicoanalyse (QRA), tevens rekening te houden met een aantal kwalitatieve aspecten zoals mogelijke bronmaatregelen, bestrijdbaarheid en zelfredzaamheid.

Figuur 3: Elementen verantwoordingsplicht groepsrisico

De eindafweging (vertaald in een ruimtelijke onderbouwing) kan pas worden gemaakt wanneer ook het advies van de Veiligheidsregio is ingewonnen.

(37)

Omgevingsdienst Groningen 3 Beleid

Om de externe veiligheidsrisico’s te beheersen heeft de rijksoverheid een aantal nota’s, circulaires en besluiten opgesteld die leidend zijn voor externe veiligheidstaken van de provincie en gemeenten. Het gaat daarbij om wet- en regelgeving waarin risiconormen zijn gesteld voor respectievelijk inrichtingen, transport van gevaarlijke stoffen en buisleidingen. Het rijksbeleid staat niet op zichzelf.

3.1 Risicobedrijven

Het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) bevat veiligheidsnormen voor bedrijven die een risic o vormen voor personen buiten het bedrijfsterrein. Daarnaast stelt het Besluit risico’s zware ongevallen (Brzo ”99) eisen aan de meest risicovolle bedrijven in Nederland. Het Bevi verplicht gemeenten en provincies rekening te houden met de externe veiligheid als ze een milieuvergunning verlenen of een bestemmingsplan maken.

3.2 Vervoer gevaarlijke stoffen

Per 1 april 2015 is de wijziging van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen waarin het Basisnet voor vervoer van gevaarlijke stoffen in werking getreden. Ook zijn vanaf deze datum het Besluit externe veiligheid transportroutes (Bevt), de Regeling basisnet en de wijzing van de Regeling bouwbesluit van kracht. Het Bevt is vergelijkbaar met het Bevi en bevat risiconormen voor transportroutes. De Nota Risiconormering Vervoer Gevaarlijke Stoffen is hiermee komen te vervallen.

3.2.1 Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen

Vervoer van gevaarlijke stoffen vindt plaats via het spoor, over de weg en het water. Met het Basisnet water, weg en spoor worden plafonds vastgesteld voor het vervoer van gevaarlijke stoffen en worden randvoorwaarden aan de ruimtelijke ordening gesteld. Bij de invoering van het Basisnet wordt een maximum opgelegd aan de PR 10^-6. Deze PR 10^-6 kan daarmee niet meer ongelimiteerd groeien. De PR-max vormt de grens van de gebruiksruimte voor het vervoer en tevens de grens van de

veiligheidszone. Een veiligheidszone is een zone langs de spoorbaan of (rijksweg) waarbinnen geen nieuwe kwetsbare objecten zijn toegestaan. Nieuwe beperkt kwetsbare objecten zijn hier alleen in uitzonderingsgevallen toegestaan. De veiligheidszone wordt gemeten vanaf het hart van de

spoorbundel of het midden van de weg. In het kader van de ruimtelijke ordening dient de afstand die voor de veiligheidszone in het Basisnet is vastgesteld te worden gehanteerd en wordt niet meer berekend. Het groepsrisico daarentegen dient wel te worden berekend. Hiervoor wordt de maximale benutting van groeiruimte voor het vervoer toegepast die in de bijlage van het Basisnet is vastgelegd.

Daarnaast moet voor bepaalde transportmodaliteiten met veel vervoer van zeer brandbare vloeistoffen in de toekomstige regelgeving rekening worden met een plasbrandaandachtsgebied (PAG). Een PAG is een gebied tot 30 meter aan weerszijden van de spoorbaan (en erboven) en 30 meter gemeten vanaf de rechter rand van de rijstrook van de (rijks)weg of het spoor waarbinnen, bij realisatie van kwetsbare objecten, rekening dient te worden gehouden met de effecten van een plasbrand. Voor vaarwegen is deze zone bepaald als vrijwaringszone zoals vastgelegd in het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro). Plasbranden kunnen ontstaan wanneer brandbare vloeistoffen ten gevolge van een ongeluk of calamiteit kunnen weglekken uit een tankwagen/wagon/schip en tot ontbranding kunnen komen.

3.2.2 Provinciaal Basisnet voor het vervoer van gevaarlijke stoffen

Het Provinciaal Basisnet Groningen is het antwoord op de Nota Vervoer gevaarlijke stoffen waarin een borging van risicoafstanden als gevolg van transporten van gevaarlijke stoffen wordt aangekondigd.

Het doel is om deze transportroutes vast te leggen en een systeem te creëren waarbij rekening kan worden gehouden met de dynamiek van transport en toekomstige groei. Om dit te bereiken wordt langs een aantal aangewezen transportroutes (de grotere weg-, spoor- en waterinfrastructuur) in

(38)

Omgevingsdienst Groningen beginsel een zone van 30 meter aangehouden waarin de beleidsvrijheid voor bepaalde functies mogelijk wordt beperkt. Dit heeft betrekking op gebouwen voor beperkt zelfredzame personen (ziekenhuizen, zorgcentra of scholen). Daarnaast zal binnen een gebied van 200 meter van de transportroute het groepsrisico moeten worden verantwoord.

3.2.3 Hogedruk aardgastransportleidingen

Voor het transport van gevaarlijke stoffen via buisleidingen zijn de normen voor externe veiligheid in het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb) vastgelegd. De regels voor buisleidingen zijn op basis van het Bevb uitgewerkt in de Ministeriële regeling externe veiligheid buisleidingen. Ook het Bevb is op dezelfde wijze opgesteld als het Bevi. Het Bevb stelt verplicht om bij onder andere het vaststellen van een bestemmingsplan rekening te houden met de externe veiligheidsaspecten. Tevens geldt een belemmeringenstrook van 4 of 5 meter aan weerszijde van de leiding die vrij moet blijven van bebouwing.

3.3 Beleidsregel Externe Veiligheid gemeente Groningen

In januari 2010 heeft de gemeente Groningen eigen externe veiligheidsbeleid vastgesteld. Hierin geeft de gemeente Groningen aan, hoe zij binnen haar grenzen met het milieuaspect externe veiligheid om wil gaan. In de visie worden randvoorwaarden geformuleerd voor nieuwe ontwikkelingen. Daarnaast bevat de visie een afwegingskader voor de initiatieffase van nieuwe ontwikkelingen.

(39)

4 Risico inventarisatie plangebied

De Omgevingsdienst Groningen heeft voor het bestemmingsplan “Halfweg” een risico inventarisatie uitgevoerd. Risicobronnen zijn:

• Bedrijven/inrichtingen waar gevaarlijke stoffen worden opgeslagen of geproduceerd;

• Transportassen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen;

• Buisleidingen voor transport van aardgas onder hoge druk en voor K1, K2 en K3-vloeistoffen.

4.1 Risicovolle inrichtingen

Binnen het plangebied bevinden zich geen risicovolle inrichtingen. Het plangebied ligt niet binnen het invloedsgebied van risicovolle inrichtingen.

4.2 Vervoer gevaarlijke stoffen

Binnen het plangebied zijn de volgende risicobronnen alsmede de bronnen die invloed zijn op het plangebied geïnventariseerd.

Soort risicobron wet-en regelgeving

Hoge druk aardgasleiding N-507-50 Nederlandse Gasunie N.V. Bevb Hoge druk aardgasleiding N-507-30 Nederlandse Gasunie N.V. Bevb Tabel 1: relevante risicobronnen

4.2.1 Hoge druk aardgasleidingen

In de nabijheid van het plangebied liggen twee hoge druk aardgasleidingen met een maximale werkdruk van 40 bar, die relevant zijn voor externe veiligheid. In onderstaande tabel zijn de gegevens van deze leidingen opgenomen.

leidingnaam diameter [mm]

druk [bar]

exploitant

Hoge druk aardgasleiding N-507-50 324.00 40 Gasunie

Hoge druk aardgasleiding N-507-30 159.00 ⁴⁰ ^Gasunie

Tabel 2: leidingdata aardgasleidingen

Voor de berekening van het groepsrisico is het invloedsgebied en de begrenzing van het plangebied bepalend. Er is uitgegaan van de begrenzing van het plangebied, zoals weergegeven op de

verbeelding. Op basis van deze begrenzing van het plangebied is door de N.V. Nederlandse Gasunie en NAM een opgave gedaan van de aanwezige leidingen.

Groepsrisico

Het invloedsgebied van de aanwezige buisleidingen is in onderstaande tabel vermeld.

leidingnaam 1% letaal [m] invloedsgebied 100% letaal [m]

Hoge druk aardgasleiding N-507-50 140 70

Hoge druk aardgasleiding N-507-30 70 35

Tabel 3: invloedsgebied relevante aardgasleidingen

(40)

Figuur 4: Invloedsgebied leiding N-507-50 (100% letaliteit in bruin, 1% letaliteit in geel)

Figuur 5: Invloedsgebied leiding N-507-30 (100% letaliteit in bruin, 1% letaliteit in geel)

(41)

Omgevingsdienst Groningen 5 Resultaten risicoanalyse hoge druk aardgasleidingen N-507-30 en N-507-50.

5.1 Beschrijving trajecten

In de nabijheid van het plangebied liggen twee ondergrondse buisleidingen van de Gasunie voor transport van aardgas onder hoge druk (40 bar). De leiding N-507-30 ligt op ongeveer 83 meter aan de oostkant van het plangebied. De leiding N-507-50 bevindt zich ongeveer 13 meter ten noorden van het plangebied.

5.2 Belemmeringenstrook

Binnen een straal van 4 meter aan weerszijde van de leiding is geen bebouwing aanwezig.

5.3 Plaatsgebonden risico

Het plaatsgebonden risico wordt bepaald door het product dat via de buisleiding wordt getransporteerd, de druk van de leiding, de diameter alsmede de diepteligging van de leiding.

Conform het Bevb zijn door de leidingexploitant de leidingdata ter beschikking gesteld. Uit de

risicoberekeningen met het programma CAROLA blijkt dat beide ondergrondse aardgasleidingen geen PR 10^-6 contour hebben.

5.4 Groepsrisico

De toetsingsgebieden GR strekken zich uit over een afstand van respectievelijk 70 en 140 meter aan weerszijden van de leidingen binnen het plangebied. Daarbinnen zijn woningen gelegen. Met behulp van het rekenprogramma CAROLA heeft de Omgevingsdienst Groningen een risicoberekening voor deze buisleidingen gemaakt. De mate waarin dit groepsrisico de oriëntatiewaarde nadert (of zelfs overschrijdt), wordt uitgedrukt in een overschrijdingsfactor. Als deze factor kleiner is dan 1, dan wordt de oriëntatiewaarde niet overschreden. Is zij groter dan 1, dan duidt dit op een overschrijding van de oriëntatiewaarde. Hieronder staat een afbeelding van het onderzochte gebied, het zogenoemde

‘interessegebied’. Zichtbaar zijn de buisleidingen die zijn meegenomen in de GR-berekening.

Figuur 6: interessegebied CAROLA-berekening

(42)

Omgevingsdienst Groningen In onderstaande figuren zijn de maatgevende kilometers per leiding weergegeven.

Figuur 7: N-507-30, leidingdeel met hoogste groepsrisico

Figuur 8: N-507-50, leidingdeel met hoogste groepsrisico

(43)

Op basis hiervan is voor de huidige situatie van de buisleidingen N-507-30 en N- 507-50 onderstaande groepsrisico berekend.

Figuur 9: N-507-30, leidingdeel met hoogte groepsrisico

Figuur 10: N-507-50, leidingdeel met hoogste groepsrisico 5.5 Conclusies groepsrisico hogedruk aardgasleidingen

Op basis van de FN-curves in de figuren 9 en 10 kan geconcludeerd worden dat, in geen enkel geval de hoogte van het groepsrisico (over de kilometer leiding met het hoogste groepsrisico), sprake is overschrijding van de oriëntatiewaarde.

(44)

Omgevingsdienst Groningen 6 Verantwoording groepsrisico

Inleiding

Op grond van het Bevb moet het groepsrisico in de toelichting van het bestemmingsplan worden verantwoord. Het groepsrisico neemt in verband met het conserverende karakter van het bestemmingsplan niet toe. In het bestemmingsplan kan worden volstaan met een beperkte

verantwoordi ng (beschouwing van de aspecten ‘bestrijdbaarheid’ en ‘zelfredzaamheid’) wanneer het GR minder dan 10% toeneemt en lager is dan 10% van de oriëntatiewaarde.

Het berekende groepsrisico is lager dan 10% van de oriëntatiewaarde en kan de verantwoording zich hiermee beperkten tot artikel 12 lid 1, sub a, b, f, en g van het Bevb en omvat zodoende:

a. de aanwezige en de op grond van het besluit te verwachten dichtheid van personen in het invloedsgebied van de buisleidingen die het groepsrisico mede veroorzaken.

b. het groepsrisico per kilometer buisleiding op het tijdstip waarop het besluit wordt vastgesteld en de bijdrage van de in het besluit toegelaten kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten aan de hoogte van het groepsrisico, vergeleken met de lijn die de kans weergeeft op een ongeval met 10 of meer dodelijke slachtoffers van ten hoogste 10^-4per jaar en de kans op een ongeval met 100 of meer dodelijke slachtoffers van ten hoogste 10^-4per jaar.

f. de mogelijkheden tot voorbereiding van bestrijding en beperking van de omvang van een ramp of zwaar ongeval.

g. de mogelijkheden voor personen die zich bevinden in het invloedsgebied van de buisleiding of buisleidingen die het groepsrisico mede veroorzaakt of veroorzaken, om zich in veiligheid te brengen indien zich een ramp of zwaar ongeval voordoet.

6.1 Maatgevend scenario buisleidingen

Het maatgevende scenario bij buisleidingen voor het transport van aardgas onder hoge druk is een leidingbreuk. De kans op een breuk is slechts gering, maar de optredende effecten kunnen groot zijn.

Breuken worden vrijwel altijd veroorzaakt door grondwerkzaamheden door derden.

Voor incidenten zijn gebieden van belang:

- invloedsgebied, ook wel 1% letaliteitsgrens;

- 100% letaliteitszone.

Voor personen die zich in de 100% letaliteitszone en de 1% letaliteitsgrens bevinden geldt dat zijn naar verwachting voldoende beschermd worden wanneer zij zich in een gebouw bevinden.

Slachtoffers zullen in dit gebied voornamelijk buiten vallen.

6.2 Bestrijdbaarheid en zelfredzaamheid

In het kader van externe veiligheid heeft Veiligheidsregio Groningen de aspecten bestrijdbaarheid en zelfredzaamheid voor het bestemmingsplan ‘Halfweg’ beoordeeld. Het plangebied ligt in het

invloedsgebied van een tweetal ondergrondse buisleidingen bestemd voor het transport van aardgas onder hoge druk. De aspecten bestrijdbaarheid en zelfredzaamheid zijn relevant voor de ruimtelijke afweging (verantwoording groepsrisico). De door de veiligheidsregio geformuleerde bevindingen en adviezen staan hieronder.

6.2.1 Bestrijdbaarheid

Bij bestrijdbaarheid gaat het zowel om de voorbereiding op de bestrijding van, als de beperking van de omvang van een ramp of een zwaar ongeval. Om de gevolgen zoveel mogelijk te beperken, is het van belang dat de hulpverleningsdiensten niet worden belemmerd in de uitvoering van hun hulpverlenende taken. Om de bestrijdbaarheid goed te kunnen beoordelen, is gekeken naar:

- effecten van een ongeval met de buisleidingen;

- bereikbaarheid van het plangebied;

- bluswatervoorzieningen binnen het plangebied en in de omgeving.

(45)

Omgevingsdienst Groningen Effecten

Het plangebied is beoordeeld op de effecten die hier kunnen optreden in geval van een ongeval met een ondergrondse hogedruk aardgastransportleiding. Hierbij is gekeken tot op welke afstand effecten kunnen optreden. Hieruit blijkt het volgende:

- Bij het falen van aardgastransportleidingen zijn een flare (fakkelbrand) en een explosie mogelijk. De omvang van het scenario is afhankelijk van de druk en de diameter van de leiding.

- Buisleiding N-507-30 heeft een diameter van 6 inch en een werkdruk van 40 bar. Hierdoor ligt de 100% letaliteitsgrens op 50 meter en de 1% letaliteitsgrens op 70 meter.

- Buisleiding N-507-50 heeft een diameter van 12 inch en een werkdruk van 40 bar. Hierdoor ligt de 100% letaliteitsgrens op 70 meter en de 1% letaliteitsgrens op 140 meter.

- Buisleiding N-507-30 loopt op een afstand van circa 80 meter ten oosten van het plangebied.

Buisleiding N-507-50 ligt op circa 13 meter ten noorden van het plangebied. Hierdoor zijn in delen van het plangebied dodelijke hittestralings- en overdrukeffecten mogelijk.

Bereik baarheid

Het plangebied is beoordeeld op de bereikbaarheid voor de hulpdiensten. Om te bepalen of de hulpdiensten tijdens een ramp of een zwaar ongeval voldoende snel kunnen optreden, is de opkomsttijd beoordeeld. Om te bepalen of het plangebied en de risicobron bovenwinds (met de windrichting mee) zijn te benaderen, is de tweezijdige bereikbaarheid beoordeeld. Hieruit blijkt het volgende:

- De opkomsttijd voor het plangebied vormt geen belemmering.

- Het plangebied is via het Hoendiep van twee kanten bereikbaar. Ook bij het falen van een van de buisleidingen, blijft het plangebied voor hulpverlenings voertuigen bereikbaar.

Bluswatervoorzieningen

Het plangebied is beoordeeld op de aanwezigheid en de beschikbaarheid van

bluswatervoorzieningen. Om te bepalen of de brandweer snel kan beschikken over voldoende bluswater, is de beschikbaarheid van zowel primaire (brandkranen) als secundaire (open water) bluswatervoorzieningen beoordeeld. Hieruit blijkt het volgende:

- Voor incidenten met een aardgastransportleiding geldt dat een gasbrand niet geblust mag worden in verband met explosiegevaar. Dit bemoeilijkt het snel en effectief bestrijden van een gasbrand. De brandweer zal zich voornamelijk richten op het bestrijden van secundaire branden en het assisteren bij het ontruimen van de gevarenzone.

- In het plangebied en in de nabije omgeving zijn voldoende primaire bluswatervoorzieningen in de vorm van ondergrondse brandkranen aanwezig om snel te kunnen beschikk en over bluswater. Daarnaast is in de omgeving open water van het plangebied aanwezig dat kan dienen als secundaire bluswatervoorziening (Hoendiep).

Samenvattend geeft het aspect bestrijdbaarheid geen aanleiding tot het treffen van maatregelen.

6.2.2 Zelfredzaamheid

Bij zelfredzaamheid gaat het om de mogelijkheden voor personen in het invloedsgebied van een risicobron, om zichzelf in veiligheid te brengen indien een ramp of een zwaar ongeval plaatsvindt.

Belangrijk aspect hierbij is, dat zij zichzelf k unnen onttrekken aan een dreigend gevaar zonder daadwerkelijke hulp van de hulpverleningsdiensten, bijvoorbeeld door te vluchten of te schuilen. De mate van zelfredzaamheid in het rampgebied is bepalend voor de omvang van de hulpverlening tijdens een ramp of een zwaar ongeval. Om de zelfredzaamheid van de aanwezige personen te beoordelen, zijn de volgende aspecten beoordeeld:

- zelfredzaam vermogen;

- ontvluchtingsmogelijkheden;

- alarmeringsmogelijkheden.

Zelfredzaam vermogen

Het plangebied is beoordeeld op de mate van zelfredzaamheid van personen. Hierbij is het fysieke vermogen beoordeeld, zoals geestelijke en/of lichamelijke beperkingen van groepen personen. Hieruit blijkt het volgende: