© Gemeente Voorst
Pestgedrag, Economische schade, ik bedoel hoe makkelijk is het als ik een slechte ervaring heb met een lokale winkelier, terecht of onterecht; Hoe makkelijk is het om iemand af te branden en negatief in het daglicht te zetten. Dat geldt ook voor medewerkers van een gemeente en zo kun je heel breed gaan. Voordeel van communicatie via smartphone is dat je met iedereen kunt communiceren en nadeel dat je met iedereen over iemand kunt communiceren. Deze ontwikkeling gaat tot meer problemen leiden dan we op dit moment beseffen.
Integratie minderheden in combinatie met het populisme in de samenleving. Meer een landelijk probleem, niet zozeer van Voorst.
We moeten wennen aan meer ‘bijzondere’ mensen in
het straatbeeld
Groeiende tendens dat we bepaald typisch "afwijkend"
gedrag niet meer geaccepteerd wordt. Dat is prima, als mensen daardoor maar niet buiten de boot gaan vallen.
Vroeger was iets niet zo snel een probleem en nu vinden we eerder iets niet normaal meer. Enerzijds is dat goed, anderzijds schuilt daar ook een gevaar in, zeker als mensen daardoor buitengesloten worden.
Want het is ook natuurlijk een
maatschappelijk probleem wat wij zelf gecreëerd hebben. Want in de jaren 70 hebben we mensen met een beperking vooral weggestopt in de bossen met een hek eromheen. En daardoor creëer je ook een probleem. Dat mensen het niet kennen, mensen met een beperking. En iets wat er al jaren is heb je ook niet in twee gesprekken omgedraaid.
Integratie van jongeren met een zorgprobleem is vaak ook lastig. Mensen weten er te weinig van, waardoor het onbekend blijft. Wanneer iemand met een handicap schreeuwt of rare geluiden maakt, vinden andere mensen dat vaak eng. Ze zijn er niet mee bekend.
Als ik kijk vanuit mijn eigen blikveld, merk je dat de intolerantie naar mensen met een beperking relatief groter wordt. En dat heeft deels te maken met het feit dat we de afgelopen 20 jaar de beweging hebben gemaakt met dat mensen met een beperking weer in de wijk zetten, zo
normaal mogelijk mee te laten doen. En dat is natuurlijk een hele goede ontwikkeling maar aan de andere kant betekent dat ook dat mensen geconfronteerd worden met doelgroepen waar ze eigenlijk niet zo veel en wat ze misschien ook wel een beetje spannend vinden. Die ander gedrag laten zien dan mensen gewend zijn. Dat roept nogal spanningen op over en weer.
Zo loop je bij heel wat dingen vast want mensen moeten het zien, en mensen met een niet aangeboren
hersenletsel, of die een ongeluk hebben gehad noem maar op, die reageren anders. Ja, je woont in de buurt en je kunt misschien wel schreeuwen of uit je dak gaan enz. Ja en als de buurt het niet snapt dan denkt men, ja wat is het voor iemand? Die moet maar de buurt uit die moet maar een keer eens normaal doen. Dus dat heeft invloed op de samenleving. Ja, als je iets niet weet kan ik je niet kwalijk nemen en moet ik er begrip voor tonen.
Ook zie je een vervaging van normen en waarden (reden? misschien ook de tv). Vroeger bepaalde de gemeenschap en de kerken de normen en waarden voor de burgers. Overal waren duidelijke regels en afspraken over. Maar de kerken lopen leeg ook hier in Bussloo en er komt niets voor in de plaats. Nederland is vol, mensen leven op een kluitje en dat geeft
spanningen. Hufterigheid heeft te maken met rekening houden met elkaar dat is samenleven.
Ik ervaar dat de vereenzaming verergert. Ik baseer mijn conclusie onder andere op de gang van zaken in de koffiecorner in mijn winkel. Daar zitten steeds meer vaste gasten die langdurig blijven. Een bijkomend verschijnsel is, dat sommigen het personeel lastig vallen. Ik denk dat tussen deze gasten ook mensen zitten, die gebruikers van ‘genotsmiddelen’ (lijken te) zijn. Verder zitten er veel ‘bijzondere’ mensen tussen. Ik vraag mij af waar deze mensen wonen en waarom zij soms ‘vreemd’ gedrag vertonen, en toch geen overlast veroorzaken.
Voor de rest zien we eigenlijk op het plein natuurlijk ook wel een beetje kansloze mensen. Ik vind het in Twello op dit moment best wel een probleem. Nou ja een probleem, je ziet dat het gebeurt. Mensen die een verslaving hebben, hier mekaar opzoeken.
Omgekeerde integratie is ook erg lastig. Wanneer wij bijvoorbeeld een open dag houden, dan komt daar vaak heel weinig op af. Een ziekenhuis is dan bijvoorbeeld veel interessanter. Hier komen ze niet kijken, omdat de mensen bij ons op het terrein toch eng zijn. Zolang we ze wegdrukken en apart laten zijn, dan wordt het heel lastig. Bijvoorbeeld in Denemarken is dit heel anders.
Daar zijn mensen met een beperking onderdeel van het dorp, daar worden ze opgevangen en zijn ze onderdeel van de gemeenschap. Die regelt de zorg. Hier in Nederland worden ze apart op een terrein gezet.
Als probleem zou ik willen noemen de invloed van televisie en moderne communicatiemiddelen op de jeugd. Ik vind het zo jammer dat ze in sportief opzicht leren dat volwassen mensen het normaal vinden om te spugen, elkaar onderuit te schoppen en een
scheidsrechter te beschimpen.
Grenzen vervagen rondom burgers. Eerder was er meer sociale controle en meer beleefdheidsnormen. Ik heb het idee, ook in mijn beroep, dat overal wat van gevonden wordt. De klant is koning en er wordt veel geëist, niet altijd op de meest vriendelijke manier. Dat zie je met veel veeleisende kinderen naar docenten, met burgers naar politie, met reizigers naar NS-
medewerkers, etc. Eigenlijk dus overal en met iedereen.
Mensen worden steeds individueler, eigen ik is enorm belangrijk. Je ziet dat ook op de sociale media en de reacties van de mensen. Iedereen reageert maar en vindt overal wat van. Een soort houding van als het maar niet in mijn achtertuin is. Bijvoorbeeld over de integratie van asielzoekers. Er wordt van alles gezegd en beweert maar de bronnen worden niet onderzocht.
Ik vind het ook een punt van zorg. Onbekend maakt onbemind. Ik constateer, dat er in de kleine (woon- )kernen meer sociale controle is binnen de bevolking.
Bijvoorbeeld een buurtfeestje onlangs. Er ging een app rond over een paar Somaliërs in het dorp. Blijkbaar trokken zij de bijzondere aandacht door hun afwijkende huidskleur. Ik heb het idee dat men in kleinere kernen daar wat meer moeite mee heeft dan bijvoorbeeld hier in Apeldoorn.
Mensen moeten weer in de wijken wonen die we eerder
apart hebben gezet
En wat ik ook zie om me heen; het populistisch denken omtrent vluchtelingen, Turken, Marokkanen. Het Zwart-wit denken.
Onbegrip en vooroordelen onderling, we nemen over het algemeen niet eens de moeite om ons te verdiepen in
achtergronden. En dat geldt voor beide kanten over en weer wat ook versterkt wordt door bekende Nederlanders, neem nu het geschreeuw van Wilders. Mensen worden ook gevoed door de media en elkaar waardoor ze iets niet meer in het juiste
perspectief zien. Dat zijn dan weer die vooroordelen en beelden die mensen hebben van elkaar.
Dilemma wordt groter omdat het steeds meer uitvergroot wordt. Vroeger moest je een brief schrijven naar de krant of de gemeente als je iets wilde of vond.
Tegenwoordig kun je overal meedenken. Dat wordt ook gevraagd. Dan krijg je vaak en al gauw allerlei
ongenuanceerde dingen. Daarom is het voor ons allemaal behoorlijk lastig om een goede modus te vinden. Ik las net in de krant dat Öz allemaal doodsbedreigingen krijgt naar aanleiding van zijn programma. Je eigen mening, die je ook denkt goed te verdedigen, heeft de ander gelijk commentaar op. Dat mag, maar dan netjes. Constructief denken is daarin belangrijk.
Er wordt veel te veel op elkaar gelet. Mensen moeten voor zichzelf denken en spreken en elkaar niet zo op de huid zitten. Sociale media speelt hierin een grote rol. En mensen ergeren zich te veel aan elkaar. Mensen maken een te groot probleem van alles en mensen leggen elkaar normen en ideeën op over hoe je zou moeten leven en hebben altijd een mening over elkaar. Er wordt voor je bepaald hoe je zou moeten leven en als je afwijkt in gedrag of uiterlijk kan je in een isolement raken.
Zoals je zelf weet ligt de jeugdzorg nu bij de gemeentes, nou moet ik eerlijk zeggen dat ik hier in Voorst eigenlijk niet zo heel veel problemen zie. Behalve dat ze nu ineens jeugdzorg op hun bordje hebben gekregen. Waar wij als politie en gemeente heel veel mee te maken hebben, dat zijn de verwarde personen. Die zie je in stijgende lijn. In onze gemeente zien we dat nog niet heel veel, maar we zien het wel. Dat is waar ik als politie mee te maken heb. Op het sociale vlak zien we nog niet zo heel veel, gelukkig.
De bekende verwarde personen die steeds meer in de samenleving te zien zijn. Dat zijn gewoon mensen die in de war zijn. Die daardoor tot heel rare dingen in staat zijn. En je komt wel mensen tegen waarvan je denkt, ja die zijn in staat om onze onschuldige burgers tot slachtoffer te maken. Vroeger, ja nog niet eens zo lang geleden, waren die veel minder zichtbaar. Omdat er nu steeds meer zaken naar de gemeentes toe gaan waardoor die ook veel meer zichtbaar worden. Dat is zeker een vraagstuk waar wij het over moeten hebben.
Dan denk ik ook aan de mensen met niet zichtbare beperkingen. Dan heb ik het over verstandelijke
beperkingen, niet aangeboren hersenletsel, autisme, die hebben het heel moeilijk in deze maatschappij in deze wereld.
Werken met mobieltjes en dingen als twitter en facebook, gaat zo makkelijk en anoniem. Je kunt heel makkelijk een oordeel zo de lucht in doen en mensen zijn zich daar heel weinig bewust van. Je hoeft nergens bij stil te staan, het heeft weinig barrières. Wat dat betreft is het goed dat er gerechtelijke uitspraken over gedaan worden, op die manier hoor je niet met elkaar om te gaan, of het nu discriminerend is, of pestgedrag, maakt niet uit. Het is makkelijk eigenlijk, mensen doen het zomaar.
Deelschema | Intolerantie en verruwing
Niet iedereen in de maatschappij is goed voorbereid, hoe treed ik die mensen nou tegemoet. Verwarde mensen, dat is zo’n begrip in de krant, wat is nou een verward iemand. Ik denk dat ik af en toe ook wel een beetje verward ben, word ik niet gelijk agressief. Maar hoe gaan we daar nou mee om. Wil ik dat wel, wil ik dat niet in de maatschappij. De maatschappij moet nog steeds meer wennen aan het feit dat deze mensen deel uitmaken van het straatbeeld.
Ik denk dat de kern van alles is, het onbegrip en het ontbreken van kennis bij mensen. Want als je iets niet kent, vind je het al snel raar en eng. Terwijl als je iets weet, wie het zijn, hoe ze zich gedragen, als je weet waar bepaalt gedrag vandaan komt. Het begrip kweken dan wordt het al veel makkelijker te accepteren wat het is. De onkunde en het onbegrip dat is wel het knellendst.
Mensen hebben altijd wel geroddeld en dat zal ook nooit over gaan, maar het wordt wel erger door social media.
Heel veel mensen reageren. Mensen die het aantrekt zijn erin geïnteresseerd. Het wordt allemaal veel groter gemaakt. Wat ik het kwalijke vind is dat er dingen in de krant komen te staan die niet waar zijn. Voorkomen doe je dat denk ik toch niet. Mensen die er kwetsbaar voor zijn, dat vind ik wel een gevaar. Er gebeurt iets in het dorp, dan kun je het haast niet meer voor je houden.
Hele dorp weet het. Meer privacy zou op z’n plaats zijn.
Je weet niet altijd alle ins en outs, oordeel dan niet. Voor degene zelf en de familie is dat heel erg belastend. Het is heel moeilijk die groep daarvoor te beschermen.
Ja, je ziet de technologische ontwikkeling heel erg snel gaan. Social media gaan als een razende. En dat heeft soms ook weleens tot gevolg dat de nuance verdwijnt.
Dingen worden klakkeloos op facebook gezet. En dat zie ik hier ook op de basisschool dan hebben ze
verschillende groepsappjes en voor je het weet heb je gedonder en gedoe omdat de ander net de opmerking iets anders heeft bekeken dan degene die het erop heeft gezegd. En dat levert wel complexiteit op.
Gesloten dorpen en weinig aanraking met allochtonen
Onbekend maakt onbemind:
afwijkend gedrag wordt niet herkend of geaccepteerd
Opkomst en invloed van televisie en moderne
communicatie
Iedereen vindt overal maar wat van en mensen afbranden is makkelijk
Mensen vinden overal wat van. Dit zie je vooral in de social media. Het is een makkelijke manier om alles wat je vindt de wereld in te sturen. Is ook een manier om negatieve uitingen kwijt te kunnen. Zo krijg ik via facebook te horen wat er niet goed is aan de vereniging in plaats dat mensen naar me toe komen om erover te praten. Kan ook positief zijn omdat het mensen verbindt en koppelt (is preventie).
Er zit dreiging in de
maatschappij, populisme in politiek en media versterkt
dat gevoel
En er is een heel grote druk van wat van buiten komt. Angst voor terreur, dat is in gemeente Voorst natuurlijk niet zo heel groot. Dreiging van oorlog. Er zit dreiging in de maatschappij.
De een zal dat wat gevoeliger voor zijn dan de ander. Het is een wereld die wat verontrustender is dan vijftig jaar geleden. Dat weet jij niet, was je niet bij. Toen was er ook van alles.
Vijfentwintig jaar geleden ging ik naar Engeland met de boot en toen al zei iemand: er staat een tas onbeheerd. Toen ook al, in ons bewustzijn lijkt dat iets van nu. De impact is nu wel groter, door de social media dat je direct weet als er nu ergens iets gebeurt.
Af en toe vind ik ons/ de Nederlandse samenleving zelf wel heel dwingend. Naar de moslims toe zeker wel.
Daar hebben we wel discussie over of, als wij in
gezinnen komen of de man ons een hand mag geven of niet. Of als ze bij ons op praatgroep, de taalles komen of de vrouwen hun jas uit moeten doen of niet. Ik vind vaak heel veel onbegrip. Zij moeten van hun uit constant onze Westerse regeltjes en gewoontes accepteren en wij hebben weinig begrip over het algemeen voor die van hen.
Nederland wordt minder gastvrij en is dwingend
regels en normen
Nou ja hoe gastvrij zijn wij? Ik heb het idee van, wij pretenderen dat wel maar volgens mij raken wij die eigenschap als land wel kwijt. En ik denk door hardheid worden de spelletjes harder gespeeld. Is er ook minder oog voor mensen die het moeilijker hebben. En als dat echt door gaat ontwikkelen ja dan ja, dan krijgen wij een ander Nederland. En dat is denk ik niet het Nederland waar ik in wil zijn.
Mensen hebben de neiging om in groepjes bij
elkaar te zitten
Ik zie dat kinderen uit integratie gezinnen (zoals bijvoorbeeld vluchtelingen) bij elkaar worden gehouden als groep. Daarmee wordt het lastiger om te integreren, ook voor de ouders. De kinderen met een slechte taalontwikkeling worden verwezen naar een
kinderdagverblijf met VVE ( Voor- en vroegschoolse educatie). Daarmee worden ze in een groep geplaatst met kinderen die allen een achterstand in
taalontwikkeling hebben. Zij worden op deze manier niet uitgedaagd door kinderen die niet dat stempel hebben.
Voorbeeld: Als ik niet kan verven en zie dat wel een ander doen dan word ik uitgedaagd om dat te doen. Zo gaat dat ook met bijvoorbeeld het leren lopen
(motorische ontwikkeling) je wordt uitgenodigd en gestimuleerd door anderen om je heen. Je wordt uitgedaagd doordat andere anders doen vooral bij kinderen van jongere leeftijd. Ik vang heel graag kinderen op die nu misschien naar een VVE locatie gaan. Aan ouders merk je dat ze moeite hebben te integreren in de samenleving. Het is begrijpelijk dat men elkaar opzoekt omdat dat bekend is. Ook ouders worden dan op een andere manier met elkaar verbonden
wanneer je niet in een “vast” groepje zit. Ouders die in eenzelfde omgeving verblijven worden dan ook niet uitgedaagd/gestimuleerd.
Taal en cultuur is een barrière in een ingewikkelde
samenleving
En aandacht voor de vrouwen! Als ik naar de bijeenkomsten kijk, komen altijd de mannen. En dan denk ik: die vrouwen zitten weer thuis. Ze moeten toch geïnformeerd worden. Misschien moet je een moeder-dochter avond houden, of moeder- of vrouwenavonden. Iets dat zij ook komen en niet de man. Dat is nog veel wat wij traditionaliteit noemen. En sommige vrouwen zullen denken:
ja, zo doen wij het gewoon maar misschien zijn er toch ook wel heel vrouwen die willen weten: hoe doen wij dat als we hier zwanger raken.
De maatschappij verandert op dit moment en we moeten openstaan voor elkaar (iedereen heeft een reden om bepaald gedrag te vertonen). Mensen hebben de neiging om in groepen bij elkaar te gaan zitten. Hier in Twello was bijvoorbeeld jaren terug een Molukse wijk.
Maar dat doen Nederlanders trouwens ook he. In Brazilië bijvoorbeeld hebben ze Holandbra, daar is een gemeenschap van geëmigreerde Nederlanders bij elkaar gaan zitten, maar zo integreer je natuurlijk moeilijker in een land.
De meeste Syriërs zijn verlegen door tradities, doordat ze uit het Midden Oosten komen en een andere cultuur hebben, vinden ze het erg spannend om met andere mensen een gesprek aan te gaan. Ze hebben vaak last van de taalbarrière. De taalbarrière is het grootse probleem. En natuurlijk de culturele verschillen tussen het oosten en het westen, ze proberen zich wel aan te passen in Nederland.
Ik zie een stukje angst voor onze nieuwe burgers. Als ik kijk naar de Syrische statushouders, maken zij moeilijk contact. Hoeveel drempels er zijn… Er ligt teveel nadruk op de inburgering en niet op de eigen werk- en taalmogelijkheden. Op eigen niveau heeft meer waarde.
Het ligt enerzijds aan henzelf: taal, gewoonten, zijn voor een deel getraumatiseerd, de cultuur is anders,
vrouwen/mannenrollen. Zij zijn niet gewend aan een gezin in een huisje en zijn gewend aan grotere familieverbanden. Eenzaamheid, Er is weinig contact met ander Syrische mensen. Van onze kant: wat doen zij hier, we zouden niet zo gauw aanbellen ’hoi, ik ben je buurman’ aarzeling, negativiteit. Er is veel tijd nodig om de taal te leren en nog meer tijd om werk te vinden.
Een eiland van twee kanten.
Van twee kanten is
integreren moeizaam
Ik begeleid een Syrische gezin en daar is het fantastisch: ze hebben een huis, ze hebben de inrichting gekregen en een uitkering, maar van een uitkering met kinderen leven is best moeilijk. Gezinnen die ik begeleid zitten nog helemaal in de begeleiding, maar zo gauw ze op eigen benen moeten gaan staan dan zie ik daar wel problemen ontstaan. Sport en spel, met naar school gaan. Ik denk ook een beetje de begeleiding bij alles wat er op hen afkomt. In onze maatschappij is het voor ons Nederlanders en zelfs hoger opgeleide Nederlanders soms moeilijk om de juiste wegen te bewandelen en te zien. Dat kan tot gevolg hebben dat kinderen niet mee gaan doen aan sport en spel omdat het te duur wordt. Is natuurlijk per gezin en per kind verschillend.
Het heeft te maken met het ‘dorp zijn’. Je komt weinig met allochtonen in aanraking. ‘Ze pikken onze banen in’
dan vraag ik ‘heb je een bijbaantje?’ ’Ja’. ‘Heeft een allochtoon jouw bijbaantje ingepikt?’ ‘Nee.’ ‘Die hebben meteen een huis.’ Dat komt ergens vandaan.
Niet iedereen denkt zoals ik. Soms zijn Nederlandse mensen een beetje afstandelijk. Ik heb het ook gemerkt, eerst een beetje praten, daarna leren kennen en dan oh je bent hetzelfde als wij. Ja eerst het vooroordeel, de buitenkant, ze heeft een hoofddoek. Maar nu zegt iedereen op school, hallo. Een paar ouders op school hadden dat maar nu niet meer.
Inwoners reageren bedreigd / angstig op
nieuwkomers
Ja, toch de asielzoekers, nou ik vind het wel beangstigend met wat er allemaal gebeurt. Zoals laatst met die twee meisjes die vermoord zijn.
Ik leg niet gelijk de schuld bij de asielzoekers neer. Maar er gebeuren de laatste tijd steeds vaker van die dingen dat je denkt ja, hoe kan dat.
Vroeger was dat niet. Toen kon je dochter gewoon naar Zutphen fietsen of naar Apeldoorn.
Angst voor het onbekende, onwetendheid, Islam is eng.
Het zijn allemaal moslims. Dat is natuurlijk niet waar:
oordelen en vooroordelen. Het maakt niet uit of je uit het buitenland komt of buiten Twello; de gevestigde
vriendengroepen laten ze niet toe.
De ontwikkelingen die ik op ons af zie komen hebben betrekking op de asielzoekers, dat heeft raakvlakken als ik het over mijn vak mag hebben. Ik heb er gevoelens bij hoe dat in de samenleving wordt ontvangen. Het is natuurlijk begrijpelijk dat als mensen een huurwoning willen hebben, jaren op de lijst staan en gepasseerd worden door één meneer die vervolgens zijn hele gezin laat
overkomen. Dan wel in de zomervakantie teruggaat naar het land van herkomst en na 4 weken weer terugkomt, kan ik mij voorstellen dat dat niet plezierig bij de bewoners werkt. Dus dat zou weleens kunnen leiden tot wat minder leuke maatregelen die mensen gaan nemen om dat te voorkomen. Kijk op de brand op de Oude Rijksstraatweg.
Er zijn meer dingen in mijn vakgebied waar ik van schrik, van dingen die anders zijn: allochtonen, vluchtelingen, homoseksuelen. Twello is dorps; de tolerantie is zorgwekkend. Ik merk dat aan dingen die in de pauzes gezegd worden. Ik besteed ieder jaar een les aan het thema homoseksualiteit; dat is nodig. Dat is iets dat latent aanwezig is. Met name in Twello hebben zij er niet zoveel mee te maken. Ik zeg
weleens dat de oude locatie een asielzoekerscentrum wordt: ‘Dat hoop ik toch niet’.
Wat ik wel een probleem vind van deze tijd, is social media. Er wordt veel geoordeeld, beoordeeld, van alles staat in de krant. Dingen die niet waar zijn worden voor waarheden aangenomen. Familie wordt belastend met onjuistheden.
In onze Molukse gemeenschap ik zie dat de specifieke gevallen een indruk achter laten die op de hele
gemeenschap invloed heeft. Die een smet brengen op het geheel wat voor niemand goed is. Goed dat de gemeente een buurtonderzoek inzet om zo beter te belichten dat niet iedere bewoner zo is als de verdachte van de plofkraak bij de Rabobank. We zijn niet allemaal zo.
We oordelen en veroordelen meer
We worden steeds minder tolerant, we accepteren steeds minder van elkaar. Dan heb ik het niet over de gemeente Voorst, over de raad, dit huis maar over de hele wereld om ons heen. Mensen dreigen,
grensoverschrijdende manier. Ik kom niet in dialoog en debat.
Mensen spreken elkaar niet meer aan op hun gedrag -
we treden soft op tegen misdragingen
Je hebt steeds meer verschillende groepen waarmee je te maken hebt. Vroeger werd er vaker een oogje in het zeil gehouden. Vroeger was er wel meer saamhorigheid met de mensen uit het dorp zelf. Nu komen er steeds meer mensen van buitenaf. Mensen denken steeds vaker alleen aan zichzelf. Elkaar aanspreken op foutgedrag wordt minder gedaan. Mensen pakken eerder de telefoon om een filmpje te maken dan dat ze hulp bieden. Als bewoners zien dat er iets in de speeltuin wordt vernield, word ik hierover gebeld in plaats van dat ze er zelf naar toe gaan.
En wat ik op het plein ook veel tref is glaswerk, rommel, wietzakjes, het is een hangplek. En ik wil een openbare school zijn met een openbaar plein, maar de klachten over de rommel en het glas komen bij mij terecht.
Waarvan ik denk, ja, ik wil het wel opruimen, ga ik ook wel doen hoor, ik wil niet dat kleuters hier hun voeten openhalen, maar volgens mij moet het ergens anders liggen. Ik heb het idee dat dat niet in kaart is, waar mensen dit kwijt kunnen. Weet je, gewoon klachten over rondhangende jongeren die ook standaard met oud en nieuw hier spullen stuk maken. Elk jaar is mijn
brievenbus kapot. Er is blijkbaar niemand die daar wat van zegt. Er is blijkbaar niemand die weet waar hij naar toe kan gaan om ervoor te zorgen dat dat ad-rem en vlot wordt opgelost. Het gebeurt elk jaar. En ik weiger, en dat is dan het advies van de gemeente, ik moet maar een andere brievenbus kopen. Ja, dat vind ik onzin. Ga ik niet doen.
We zijn verwend geraakt
Ondernemers zijn niet altijd ondernemend en dit valt tegen.
We zijn verwend geraakt en de algehele mentaliteit van de mensen is een probleem.
In mijn ogen doet de hangjeugd niets, ze roken, drinken en zijn met hun mobiel bezig. Ook betrekken zij op die manier andere jeugd erbij. In mijn tijd ging dat wel anders. Zo ben ik niet opgevoed. Toen ik 14 jaar oud was had ik een bij baantje. Dat was heel gewoon. Ga wat nuttigs doen! Ik denk ook dat dit gedrag bij hangjongeren deels komt vanuit huis. Zij worden niet gestimuleerd door ouders. Ouders betalen alles, kinderen hoeven zelf niet te werken.
Een achterliggende oorzaak is het aannemen van een negatieve houding die overeenkomt met wat ze
volwassenen zien doen en uit stoerdoenerij ten opzichte van vriendjes. In feite worden ze opgejut door elkaar.
Ook de voorbeelden die ze zien bij senioren die a- sportief gedrag laten zien levert een bijdrage aan die negatieve houding. Dat gaat soms van dik hout zaagt men planken.
De mentaliteit van de jeugd is een probleem. De basis ligt in de opvoeding van de jeugd. En dan bedoel ik hier niet alleen de opvoeding vanuit huis, maar ook de opvoeding buitenshuis. Bijvoorbeeld, de politie en de scholen. De overheid is hierin veel te soft. Een goed gesprek werkt niet altijd en is soms niet effectief.
Gewoon soms eens wat steviger optreden en
aanpakken is belangrijk. Het respect is gewoon weg.
Daarnaast is er maatschappelijke verruwing. Dit maken wij ook mee omdat er in algemene zin minder respect is voor andermans eigendommen en voor elkaar en minder rekening wordt gehouden met elkaar
(omgangsvormen, kort lontje). Wat wij ook zien in het verlengde hiervan is dat de politie zich terugtrekt van het platteland. Dit is ook een zorg voor ons, want veiligheid is erg belangrijk. Individualisering, maatschappelijke verruwing, hangplekken en veiligheid liggen in elkaars verlengde. Ik zie ook hoe collega's soms bejegend worden. Dat is niet een manier waarop we willen leven en werken. Mensen zijn bang om te corrigeren en dat is een zorgelijke ontwikkeling. Men gaat bepaald gedrag normaal vinden en dat leidt tot angst. Er moet een corrigerende macht zijn. Van de politie gaat ook niet de corrigerende functie uit. De samenleving wordt steeds ingewikkelder als de tolerantiegrens steeds lager wordt.
En een grote mond, dat hebben ook vrij veel mensen tegenwoordig denk ik. Vraag maar eens heel netjes of zij ook niet vinden dat hun kind te dik is, je krijgt een sneer terug. En dat is gewoon onze maatschappij van tegenwoordig. Dat klinkt zo ouwelullig, ik heb wel het idee dat dit anders is dan vroeger. Als de jongeren een agent een high five zien geven of een grote mond zien hebben in het ergste geval. Ik weet nog, een politieagent was nogal een dingetje vroeger. Ik geef zelf training aan jongens van 6 tot 17. Het is dat ik zelf een grote man ben en een grote mond heb. Maar als ik zie hoe zij over andere jeugdtrainers heen lopen, dat is wel een
ontwikkeling. En volgens mij draaien we dat ook niet zo snel meer terug met z’n allen.
Er is meer criminaliteit. Er is meer “hangjeugd”. Deze groep scheldt mensen uit. Dit wordt ook mede gezien als puberaal gedrag. Voorbeeld is de hangroep tegenover de scouting. Deelnemers en vrijwilligers worden uitgescholden. Ik denk dat dit komt door onwetendheid over wat de scouting doet. Het wordt als suf ervaren. Dit terwijl scouting juist ook gericht is op kinderen die weinig sociaal zijn, het is niet
prestatiegericht. Ook tegenover de brandweerkazerne is hangjeugd. Ramen worden ingeslagen en zijn er meer inbraken.
Overlast door groepsdynamiek van hangjongeren.
Hangjongeren; veel verveling en te weinig sociale controle/ toezicht.
Mensen staan onder druk, eigen leven is belangrijk,
individualisering
De maatschappij verhardt, mensen hebben lange tenen en zijn moeilijk voor rede vatbaar.
“Ik mag het wel”. Mensen reageren “wie ben jij dan wel niet”. Daar erger ik me aan. Het ik is belangrijker dan de
samenleving. Het eigen leven is belangrijk. Ik zie het om ons heen gebeuren. Ik erger me mateloos. Mensen staan onder tijdsdruk. Ze moeten van alles doen. Ze nemen de thuissituatie mee. Je merkt het aan de reactie van mensen. Ook naar autoriteit is geen respect meer.
Ik zie daarin een verschil met vroeger. De maatschappij is nu veel individualistischer
geworden, de mensen zijn meer individueel ingesteld. Het is altijd zo, nou als we het toch over die mensen hebben, iedereen vindt het hartstikke belangrijk dat we er wat aan doen. Maar als ze op 10 meter van je huis komen wonen dan is het niet goed. Dan is het meteen weer dreigend, mijn huis dat daalt in waarde tot en met weet ik veel allemaal. Ja, dat is wel, als je tussen vroeger en nu kijkt, dat is wel veranderd.
De wereld wordt brutaler. Door individualisering zijn er minder normen vanuit groepen. Mensen worden steeds mondiger. Mensen hebben ook toegang tot internet, kunnen makkelijk bij informatie, bijvoorbeeld over ziekten, komen.
Een andere oorzaak is de assertiviteit van de burger. De directe benadering van de burger. Mensen gaan hun rechten opeisen. Directe agressieve benadering. Er is een mentaliteit verandering. Organisaties, bedrijven en instellingen staan onder de loep. Steeds meer worden zij afgerekend op cijfers, wetten en prestaties. Hoge prestatie indicator.
Normvervaging komt door de alles kan en moet kunnen mentaliteit en over al moet over worden gepraat en overlegd (poldermodel) er zijn geen duidelijke afspraken meer waar iedereen zich aan houd dit geldt ook voor de ik- mentaliteit en ik gerichtheid. Mensen worden steeds egoïstischer en houden geen rekening meer met elkaar.
En normenvervaging, ik vind dat een dingetje. Kinderen vinden andere dingen normaal. Het wordt ook
interessanter gemaakt op de een of andere manier denk ik. Ik ging nooit naar de supermarkt eigenlijk en ik was echt wel een hangjongere die op straat hing. Maar ik had nog wel fatsoen en ik ging echt met de grootste criminelen om, maar wij flikkerden niet alles maar van ons af rondom een bankje. Is dat preventie, weet ik niet, is het asociaal, ja. Hoe het komt, zeg het maar. Deden onze ouders het beter dan wij het nu doen? Anders sowieso.
Wat ik ook zie is een algehele normvervaging. Het politieapparaat wordt steeds minder. Ik heb het idee dat mensen steeds meer grensoverschrijdend zijn. De hele islamisering daar maak ik mij ook zorgen over. Niet de islamisering maar de radicalisering, ik heb ontzettend veel respect ook voor moslims die zich daar tegen verzetten. En die lopen te schreeuwen dat die bomaanslagen en dergelijke niet goed zijn. Maar daardoor ontstaat wel een maatschappelijke onrust en een maatschappelijke angst.
Brutalere wereld en normvervaging
Als ik naar de samenleving in Terwolde kijk, zie ik steeds meer een ver van mijn bed show. Saamhorigheid en een deel fatsoen verwateren. Onder anderen aantal bewoners van de Scherpenhof houden geen rekening met normen en waarden van het dorp. Dat de
saamhorigheid minder wordt, hierdoor word je als samenleving minder sterk. Veiligheid op straat.
Naarmate de wereld groeit en zich ontwikkelt geeft dit
op deze vlakken problemen.
Meer asociaal gedrag:
verruwing van de maatschappij
Daarbij is er sprake van hele verruwing van de maatschappij. Ik zie soms jongeren afval van zich af gooien en als je hier wat van zegt krijg je van alles over je heen. Om maar een voorbeeld te noemen. Veel zaken beginnen bij de opvoeding, hoofzakelijk door ouders.
Ik zie het gedrag op jonge leeftijd van kinderen die zich niet meer bewust zijn van wat ze doen. Dat leidt tot gesprekken over mijn en dijn, vernielingen. Niet van elkaars spullen kunnen afblijven. Dat gedrag, daar zou ik meer preventie in willen hebben. Wij hebben op school niet alles in de hand. Wij willen een veilige school, maar hebben geen vat op wat daar buiten gebeurt. Ouders zien niet altijd wat kinderen werkelijk doen en ze accepteren niet wat je zegt over hun kind.
Het gaat om het gedrag van kinderen en hun ouders.
Maar ik kreeg wel van directeuren heel veel terug dat er op schoolpleinen veel gescholden werd, de
voetbalpotjes waren een soort oorlog en de docenten staan er als een soort scheidsrechters tussen. Op die manier probeer je dan wel op school weer een beetje respect terug te krijgen.
HALT gaat officieel over jongeren tussen 12-18 jaar.
Soms bij groepszaken tot 21 jaar. Het probleem zijn de 12-minners. Zij worden niet strafrechtelijk vervolgd. Aan deze groep moet wel wat gebeuren. HALT kreeg vroeger de lichte criminaliteit. Er zijn nu veel meer zwaardere zaken zoals mishandeling en bedreigingen.
Justitie legt eerder taakstraffen op, zodat de jongeren geen strafblad krijgen. We zien steeds meer zware zaken naar ons toe komen. Ik heb vertrouwen om ook de 12-minners naar HALT te verwijzen. Als de politie een 10-jarige oppikt zou die ook bij ons terecht moet kunnen.
Voor 40+ is het het moeilijkst. Nemen banen aan beneden hun niveau. Ik ken een vrouw die is eigenlijk wiskundelerares maar komt niet aan de bak. Zij gaat ver beneden haar kunnen aan de slag om zo haar eigen geld te kunnen verdienen. Ik denk dat het van wezenlijk belang is dat ze hun eigen geld verdienen. Dat is dan niet meer dan de uitkering, maar erg belangrijk voor eigenwaarde. Ik zie dat ze hun eigenwaarde kwijt raken, mannen helemaal. Vinden het erg dat ze niet voor hun gezin kunnen zorgen. Willen ze best een stapje voor terug doen. Stel je voor dat ik moest vluchten en ergens terecht kwam met de status die ik hier heb en met de status daar niet uit de voeten kan. Ik begrijp best wel dat je je dan maar terugtrekt.
Verlies eigenwaarde, neerslachtigheid en slechtere gezondheid bij
mensen die zich buitengesloten voelen
Over het algemeen de sfeer in de maatschappij. Bij deze doelgroep, verstandelijk beperkten daar wordt vaak raar tegen aan gekeken. Ze worden vaak
belemmerd in hun ontwikkeling. Het accepteren van de mensen met een verstandelijke beperking gebeurt nog steeds onvoldoende. Het belemmert in de
ontwikkelingen van een cliënt. De stap om weer verdere stappen te maken is dan heel moeilijk. Ze kennen veel teleurstellingen, zijn vaak klein gehouden door hun naaste omgeving en daardoor krijgen ze een slecht zelfbeeld. Of er wordt bijvoorbeeld over ze gepraat terwijl ze erbij zitten.
Hoogopgeleide vluchtelingen komen niet aan werk. Ze hebben een trauma door oorlogen en het vluchten en dan staan ze hier stil. Dan komen ze helemaal voor niks hierheen. Ze doen het voor hun kinderen, maar wat is hun eigen toekomst? Veel vluchtelingen kunnen niet overzien wanneer ze dan wel werk krijgen en wanneer ze de taal helemaal onder de knie hebben. Dat is uitzichtloos. Daardoor ontstaat neerslachtigheid, ze hebben geen doel en uitzicht, en dan ontstaat ook vaak gezinsproblematiek en huiselijk geweld. De rolverdeling tussen man en vrouw is heel lastig, want bij ons in Nederland is alles heel gelijk. En dan heeft de man ook nog geen werk of een auto. In combinatie met de aanwezige trauma’s leidt dit vaak tot fysiek geweld en/of verslavingsproblematiek.
Mensen uit Syrië komen uit een oorlogsgebied en hebben hele heftige dingen meegemaakt. Maar door de
eenzaamheid gaan ze nog meer piekeren over het verleden. Als ze andere dingen gaan doen, worden ze afgeleid.
Vluchtelingen hebben heftige ervaringen en trauma’s
Je zult ook maar in een land als Syrië wonen, hoe kan je overleven, nou, dan gaan we maar middelen gebruiken.
En wat is er voor handen. Dan moet je zo’n hele nare oversteek maken dat is met middelen prettiger te doen dan zonder. Dus dat zou kunnen.
Ja het begint gewoon bij de opvoeding thuis. Als er gewoon twee ouders zijn, of één ouder kan natuurlijk ook, die gewoon alles goed kan regelen voor een of twee of meerdere kinderen. Kinderen van vluchtelingen hebben geen dozen geluk zoals wij hebben in het leven. Dat heb ik, dat heb jij, dat heeft iedereen denk ik nodig anders functioneer je niet. Ik denk dat een vertrouwde basis thuis toch wel essentieel is. Kijk als je vluchteling bent moet je kijken hoeveel mensen hebben nu geen dak boven hun hoofd? Maar die radeloos door deze wereld fietsen of lopen. Met niets.
Faros, dat is een landelijke organisatie rond nieuwe niet- Westerse Nederlanders. Niet zozeer alleen voor
vluchtelingen dacht ik. Maar goed, dan zie je, die hebben voor het ministerie onderzoek gedaan naar de gezondheid, dan zie je in de loop van de tijd dat ze hier in Nederland zijn, dat het gemiddeld genomen, dat dat verslechtert. Dat is ook eigenlijk heel vreemd, want ze komen in een goed land. En dat kan door allerlei oorzaken zijn, het kan zijn dat nu ze eindelijk niet meer op de vlucht zijn dat in de loop van de tijd, door de rust, bepaalde trauma’s komen. Het kan ook zijn dat er ontwikkelingen zijn in het land van herkomst, bij de familie of wat dan ook, wat veel stress geeft. Maar het kan ook zijn dat het wonen in Nederland niet zo
makkelijk is. In de zin van dat de taal misschien moeilijk gaat, dat je thuis een goede baan had en hier niet. Dat de aansluiting met de buren misschien moeilijk is, of dat je kind kan worden geplaagd door een andere kleur huid. Of noem maar op. Dat zijn allemaal aspecten.
Er ontstaat angst en boosheid in de samenleving
Er is een enorme drempel, de inwoners van Voorst vinden het doodeng om hier te komen. Mensen hebben een slecht beeld van De Beele. Dit beeld komt van vroeger af en de inwoners van Voorst denken nog steeds dat er alleen maar ''schoffies'' op het terrein werken en wonen. Het probleem is dat er te weinig wordt samengewerkt tussen De Beele en de inwoners van Voorst. Ze weten ons niet te vinden. Ze weten niet wat hier zit/speelt omdat ze erg onwetend zijn over wat er hier gebeurt. Vroeger was De Beele heel anders en zaten er echt straatjongens. Dat is nu heel erg veranderd in positieve zin. Maar de verhalen gaan nog steeds de ronde dat het hier nu net zo loopt als hoe het vroeger liep. En je weet hoe dat gaat en vooral in een dorp dan worden de verhalen alleen maar erger. Het is onwetendheid, de verhalen gaan in het dorp maar de mensen komen zelf niet kijken hoe het eraan toe gaat.
Mensen worden argwanend en voelen zich onveilig (angst voor terrorisme) en mensen weten niet wat ze er mee moeten. Ik spreek mensen in de wijk en die zien soms dingen waar ze bang van worden maar durven dit niet te melden of zijn te bescheiden. Ze zouden wel moeten melden bij 112 en 112 moet beter opgeleid worden om te kunnen beoordelen of en melding gegrond is of niet.
De hele maatschappij ligt omver en de media beïnvloedt de onveiligheidgevoelens. De berichtgeving is negatief vooral de koppen in de kranten. De media wil sensatie. Bij de Stentor en Voorster nieuws valt dit nog mee. Vooral een aantal programma’s op televisie brengen heel negatief nieuws dat mensen angstig maakt (zoals Pauw).
De categorie “de boze witte mannen”, vaak zit hier persoonlijke teleurstelling achter. Ontslag, teleurstelling, zien dat anderen wel een woning krijgen/voorrang krijgen. Dat voedt deze gedachten.
Onvoldoende optreden van de overheid. Er wordt veel te veel gedoogd. Vroeger was nee is nee maar nu is het nee en wordt er daarna niet ingegrepen. Overheid is hierin erg laks. Dat is een algemeen maatschappelijk probleem. Er wordt iets verboden maar vervolgens krijgt men niet de middelen om te handhaven. Er wordt gevaren op de goede wil van mensen dat men het dus inderdaad niet doet. Dit is anders dan vroeger. Vroeger was je bang voor de politie. Dat is weg. Men was voorzichtig met meerderen.
Eenzaamheid, ik zie veel eenzaamheid bij vrienden en landgenoten. Omdat heel veel Syriërs de taal nog niet kunnen spreken. En ze willen zo graag meer contact met bijvoorbeeld Nederlanders. Het zou fijn zijn als de gemeente daar meer aan doet zoals: verschillende activiteiten om meer contact te maken met diverse mensen.
Te vaak is de regelgeving over asiel en dergelijke zodanig van aard dat er voor deze mensen zeer veel onduidelijk is. Het duurt vaak lang voordat duidelijk is of ze mogen blijven. Deze onduidelijkheid levert veel stress op.
Mensen leven hierdoor als het ware opgesloten in hun woning in Nederland en het land van herkomst en leven als zodanig letterlijk tussen twee werelden in en horen nergens bij dat levert vaak psychosociale klachten op.
Binnen onze eigen organisatie hebben we geen tolken, maar we mogen wel gebruik maken van de tolkentelefoon. En dan kunnen we het wel doen. Soms heeft een gezin toch wel een kennis die beide talen dan spreekt, soms een ouder kind die wel redelijk vaardig is. Maar dat blijft wel lastig hoor. Je kunt niet alles met het oudste kind binnen een gezin bespreken. Ik merk ook dat het soms via de tolkentelefoon ook wel lastig is. Dat je toch wel een wat slechtere tolk hebt. Je spreekt de taal niet en als je het terug hoort dan denk je van, ja heb je me dan wel begrepen? En de uitleg die je doet, wordt die goed vertolkt? Het blijft heel erg lastig met vluchtelingengezinnen. Zoveel vluchtelingengezinnen hebben we hier ook niet. Ik was bij een vluchteling op bezoek en ik zag de streken die kinderen uithalen zijn gewoon hetzelfde. En dan krijgen dergelijke kinderen een VVE wegens de taal en dan wordt het moeilijk om zoiets uit te leggen aan hen, wat al lastig is voor een Nederlander om te begrijpen. Zulke dingen uitleggen is heel erg lastig, maar uiteindelijk komen we er wel uit, maar dat kost tijd.
Er is ook onvrede onder vluchtelingen dat ze zomaar ergens worden geplaatst in bijvoorbeeld kleine kernen.
Ze komen vaak uit grote steden, woonden soms ook in grote huizen, en dan komen ze hier in een gehucht te wonen. Ik snap wel dat mensen bij elkaar willen wonen, dat willen wij zelf ook als we in het buitenland zijn.
Dit heeft deels te maken met de individualisering en deels met de rol van de overheid. De overheid heeft voor een deel de verantwoordelijkheid bij de mensen vandaan gehaald zodat zij denken dat het standaard is dat het geregeld wordt, worden er lui van en gaan hun hand ophouden. Als ik bijvoorbeeld ruzie heb met mijn buurman, bel ik de politie om het op te lossen en ga niet met de buurman in gesprek om er samen uit te komen. De overheid is zich wel aan het orinteren op de toekomst.
Individualisering en maatschappelijke verruwing zijn twee kanten van dezelfde medaille. Je hebt aan niemand verantwoording af te leggen. Vanuit verschillende
instituties (zoals de kerk) ging meer corrigerend vermogen uit, het samen leven. Je ziet ook goede voorbeelden dat mensen zelf het groen tussen de woningen ter hand nemen, zelf verantwoordelijkheid nemen, soms samen met anderen.
Niet voor iedereen maar heel veel Eritrese jongeren zijn hier alleen gekomen, willen dan gezinshereniging aanvragen, er moeten dan papieren ingevuld worden.
Eritrea is een vreselijk land en ook die
papierenrompslomp komt 9 van de 10 keer niet rond dus dan zitten ze ook in de stress. Ze hebben een vlucht van 3 jaar, waarin ze vreselijk dingen hebben meegemaakt.
Vaak ook seksueel misbruik...dus ja...hoe groot is dan de stap als je dan zelfstandig woont en geen ouderlijk gezag meer hebt of erkent om daar in zulke dingen te belanden.
Multiculturele samenleving, is zoveel complexer geworden, veel meer protocollen.
De maatschappij is steeds individualistischer aan het worden en dat heeft zijn weerslag op de kwetsbare mensen binnen dezelfde
maatschappij. Wat ook opvalt, is dat de vooroordelen over
medelanders fors zijn te noemen.
Ken jij Titus? Daar is 1x per maand ontmoet-café. Dat is voor iedereen bedoeld, maar daar komen eigenlijk alleen maar mensen met een beperking, terwijl de bedoeling was dat iedereen er kwam, maar dat lukt niet.
Eens per maand is niet zo heel veel en voor mensen met een beperking is dat een uitje.
Tegenover mij is een appartementencomplex waarin ook mensen met een zorgvraag wonen. Te veel mensen met een zorgvraag geeft woonproblemen. De omgeving kan dit best opvangen, alleen het aantal mensen met een zorgvraag moet niet te veel zijn.
Omdat ook mensen met een zorgvraag onderling wel eens problemen kunnen hebben. Te veel mensen met eigen problematiek in een beperkte woonomgeving, dat geeft escalatie.
Het begint al na de basisschool. Als je dan toevallig in de vriendengroep zit, zit je bij een keet. Er zijn ook jongeren die geen keet hebben, die gaan op straat lopen, die zoeken elkaar op. Wij noemen dat de import ellende, die kennen die jongens niet en die gaan dan bellen. Als je ze wel kent, spreek je ze gewoon even aan.
De mentaliteit van de nieuwere generatie is minder dan die van de oudere generatie.
Hier zie ik wel dat hier steeds meer de zorgvermijder op afkomt. Eerder kwamen de ouderen en eenzame mensen, nu zie ik mensen die niet meer ergens terecht kunnen of vermijden of dat er te weinig andersoortige opvang voor is. Het zijn soms toch wel zwaar psychische
problematiek die binnenwandelt. En ik wil dit graag benoemen aangezien ik dit verschil nu zie. Wil het graag benoemen omdat ik dat verschil nu wel duidelijker zie.
Die klik is belangrijk. Een buitenstaander moet de cultuur van een dorp een beetje kunnen snappen. En de huidige contactpersoon is er niet de juiste figuur er voor. We slaan de plank finaal mis mee.
Uiteindelijk gaat het altijd om mensbeeld, hoe kijk je naar mensen. Als je een liberaal mensbeeld hebt dan moet iedereen het voor zichzelf doen, als je een socialer beeld hebt dan denk je; nou, misschien moet ik toch wel eens iets voor een ander doen en niet alleen op individuele basis maar ook op structurele basis. Misschien mag het dan ook wel wat geld kosten. Anders, dat zie je ook, hele grove met heel veel kruit schietende
populisten opkomen. Want zij boren wel het verdriet aan. En angst. Waarom is Le Pen in het noorden van Frankrijk zo populair? Omdat daar altijd die mijnen hebben gezeten. Die mensen zijn nu banen verloren, alle perspectieven verloren en zijn verneukt door hun eigen vakbonden, zijn verneukt door politici. Die populisten weten dat aan te boren. PVV in Limburg is ook niet voor niks in Limburg. De mijnen die verloren zijn gegaan in hele korte tijd. Dus ik vind dat je aan de ene kant die angst wel moet constateren maar daar moet je vorm aan gaan geven en daar kan de overheid heel erg in sturend werken, behalve als de halve ambtenarij ook PVV is, dan ben je uitgeluld (lachen). Lauwloenheid mag wel wat minder. Je gaat ergens voor of je gaat niet ergens voor.
Tv programma’s worden ook steeds extremer. Vooral het nieuws. Dat is overal en vooral negatief. De media hebben een ontzettende sensatielust. Dit is wel
vertienvoudigd. De algemene norm over wat normaal is verschuift. Een voorbeeld is dat mijn dochter van 15 gepusht wordt omdat zij op haar 15e nog niet ontmaagd is.
