Pedagogisch werkplan
PG Peuterboot
Oktober, 2020
Inleiding
Voor u ligt het pedagogisch werkplan voor de peutergroep Peuterboot van KMN Kind & Co. Dit pedagogisch werkplan vormt samen met het algemeen pedagogisch beleid één geheel en is bestemd als leidraad voor ons als medewerkers van peutergroep Peuterboot. Tevens is dit pedagogisch werkplan bedoeld ter informatie voor ouders, zodat zij weten hoe er bij ons op de peutergroep wordt gewerkt.
Zoals u in onze brochures ‘Welkom bij KMN Kind & Co’ kunt lezen, ziet KMN Kind & Co zichzelf als pedagogisch partner.
In het Algemeen Pedagogisch Beleid zijn de vier speerpunten uit de Mission Statement nader toegelicht, in dit pedagogisch werkplan werken we de vier basisdoelen verder uit zoals vastgelegd in de Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang:
Het bieden van (emotionele) veiligheid
Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties
Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties
Overdracht van waarden en normen
KMN Kind & Co werkt volgens een kwaliteitszorgsysteem dat gebaseerd is op de PDCA cyclus. Dit houdt in dat wij kwaliteit zien als een continu proces. We werken aan de hand van afspraken die vastgelegd zijn in werkwijzen en procedures. Ons beleid en werkwijzen zijn opgenomen in het
kwaliteitshandboek en ondersteunen de pedagogisch medewerkers bij het dagelijks handelen. Jaarlijks wordt middels interne audit onderzocht of onze werkwijzen en afspraken in de praktijk doeltreffend zijn, daarbij zijn we tevens alert op mogelijke verbeteringen.
Onze locaties worden jaarlijks geïnspecteerd door de GGD. De uitkomsten van een inspectie worden besproken met de pedagogisch medewerkers en de oudercommissie van de locatie. Het
inspectierapport is te vinden op onze eigen websitepagina.
Het pedagogisch werkplan, het Veiligheids- en Gezondheidsbeleid, wijzigingen hierin en de invulling van het vierogenprincipe op de locatie, worden jaarlijks besproken met de oudercommissie.
Het werkplan wordt minimaal 1 x per 2 jaar bijgesteld en ter advisering voorgelegd aan de oudercommissie.
Mocht u toch nog informatie missen, dan kunt u hier natuurlijk altijd naar vragen bij de pedagogisch medewerker, senior of clustermanager. Ook is in de brochure ‘Welkom bij KMN Kind & Co’ en op onze website www.kmnkindenco.nl is veel algemene en aanvullende informatie terug te vinden.
Wij wensen u veel leesplezier.
Team Peuterboot Oktober, 2020
Inhoudsopgave
Inleiding ... 1
Inhoudsopgave ... 2
Algemene informatie... 3
Onze accommodatie, de groepsruimten en de stamgroepen ... 3
Stamgroep(en) ... 3
Onze buitenruimte ... 3
Onze openingstijden ... 3
Het afnemen van een extra dagdeel ... 4
Beroepskracht-kindratio (BKR) ... 4
Onze ochtend- en middagindeling (koptekst passend maken op locatie) ... 4
Eten en drinken ... 5
Verschonen, zindelijkheid en persoonlijke hygiëne ... 5
Oudercontacten: kennismaking, wennen, overdracht en ouderavonden ... 5
Mentorschap ... 6
Mijn KMN Kind & Co ... 6
Ouderavonden ... 6
De oudercommissie ... 6
Observeren en volgen ... 7
Overdracht naar basisschool en buitenschoolse opvang ... 7
Zorgkinderen ... 7
Onze peutergroep in de wijk; onze externe samenwerkingspartners. ... 8
Pedagogische doelen ... 9
Het bieden van sociaal emotionele veiligheid... 9
Vaste gezichten op de groep ... 9
De rol van de pedagogisch medewerkers ... 9
Het vierogenprincipe ... 9
Vast dagritme ... 10
De groepsruimte... 10
De speelzaal 10
De buitenspeelruimte ... 10
Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties ... 10
Spel & Speelgoed ... 11
Activiteiten, vrij spelen en de kring ... 12
Uk & Puk ... 12
VE (Voorschoolse Educatie) ... 13
Zelfstandigheid bevorderen ... 15
Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties ... 16
Overdracht van waarden en normen ... 16
Afspraken, regels en omgangsvormen ... 16
Gewenst en ongewenst gedrag ... 16
Rituelen ... 17
De pedagogisch medewerkers ... 19
Deskundigheidsbevordering ... 19
Stagiaires, beroepskrachten-in-opleiding ... 19
Tot slot ... 21
Algemene informatie
Wij vinden het belangrijk dat de kinderen zich kunnen ontplooien in een warme, veilige en stimulerende omgeving. Wij gaan uit van de behoefte van het kind, ingepast in de groep. Daarbij kijken wij vooral naar de mogelijkheden van het kind. Dit betekent dat wij op een positieve en uitnodigende manier met kinderen omgaan.
Wij bewaken de kwaliteit van onze opvang en proberen voortdurend deze kwaliteit te verbeteren. Dit doen wij door te werken volgens interne en externe kwaliteitseisen. Wij staan open voor op- en aanmerkingen van ouders. Wij kijken kritisch naar ons zelf en spreken elkaar aan op ons handelen.
Onze deskundigheid vergroten wij door het bijwonen van professionaliseringsbijeenkomsten en door collegiale consultatie tijdens onze teambesprekingen.
Maar bovenal vergroten wij onze deskundigheid door te blijven kijken naar ieder kind dat aan onze zorg is toevertrouwd.
Onze accommodatie, de groepsruimten en de stamgroepen
De Peuterboot is een peutergroep in een schoollokaal van oecumenische basisschool de Ark. Ouders en kinderen komen door de voordeur van de school binnen. De speelzaal is ingericht met
verschillende hoeken: een huis-hoek, een bouwhoek, een ontwikkelingshoek, een creatieve hoek, een leeshoek en een thema hoek. Dit om kinderen een speluitdagende omgeving aan te bieden. Er zijn open kasten zodat de kinderen zelf het speelgoed kunnen pakken.
In de themahoek zijn allerlei materialen aanwezig die dagelijks worden ingezet om het thema levend te houden bij de kinderen en zo hun kennis met dit thema te verbreden.
Op de groep hangen dagritmekaarten die dagelijks worden aangepast op het programma van die dag.
Zo kunnen de kinderen bij binnenkomst zien hoe de dag zal verlopen.
In het lokaal is gelegenheid om de kinderen te verschonen. De Peuterboot heeft kinderwc-tjes net buiten het lokaal. Als een kind naar het toilet moet, gaat er altijd een leidster mee. Als kinderen bijna 4 jaar zijn kunnen de peuters oefenen met alleen naar de wc gaan als voorbereiding op het naar de basisschool gaan. Kinderen wassen na het toiletgebruik hun handen bij het kraantje in de wc.
In het lokaal kunnen de kinderen hun jas en tas aan de kapstok hangen.
Stamgroep
Peutergroep Peuterboot heeft één stamgroep:
Peuterboot: maximaal 15 kinderen in de leeftijd van 2½ tot 4 jaar begeleid door 2 vaste pedagogisch medewerkers.
De kinderen worden opgevangen in de eigen groepsruimte en zij verlaten deze ruimte enkel wanneer zij gaan buitenspelen, bij het toiletbezoek en wanneer zij gaan spelen in de gymzaal.
De kinderen gaan als gehele groep samen met de twee pedagogisch medewerkers naar buiten of naar de gymzaal. Bij het toiletbezoek gaat één pedagogisch medewerker mee met de kinderen die naar het toilet gaan en de andere pedagogisch medewerker blijft bij de andere kinderen in de eigen
groepsruimte.
Aangezien peutergroep Peuterboot maar uit één groep bestaat, is het samenvoegen van groepen hier niet van toepassing.
Onze buitenruimte
Onze buitenruimte is ingericht om naar hartenlust in te kunnen spelen. Er is voor elk wat wils.
Wanneer de kinderen gaan buiten spelen aan het eind van de ochtend, gaan ze aan het loopkoord door de school naar de buitenspeelplaats aan de andere kant van de school. De fietsjes en het zandbakmateriaal zijn te vinden in de berging aan het schoolplein. Er is een grote afsluitbare zandbak en een glijbaan op het schoolplein. De buitenspeelplaats is rondom voorzien van een afsluitbaar hek.
Onze openingstijden
Wij zijn gedurende de schoolweken 5 ochtenden geopend. Tijdens de algemeen erkende feestdagen zijn wij gesloten; zo ook eens in de vijf jaar op bevrijdingsdag. De vakanties komen overheen met de schoolvakanties van het basisonderwijs, conform de richtlijnen van de betreffende gemeente.
Binnen onze peutergroep hebben wij de volgende openingstijden in een groep van maximaal 15 kinderen in de leeftijd van 2.5 tot 4 jaar met 2 PM’ers.
Maandag t/m vrijdagochtend van 8.30 – 12.00 uur.
Wij vragen de ouders hun kind tussen 08.30 en 08.45 uur te brengen. Aangezien het ‘dagprogramma' om 08.45 uur start, is het fijn als iedereen dan aanwezig is.
Vanaf 11.45 uur is er gelegenheid om de kinderen te komen halen. Omdat onze peutergroep in de school is gehuisvest, vragen wij de ouders er rekening mee te houden dat er op het moment van ophalen nog les wordt gegeven op de basisschool.
Bij de ouders wordt er op gewezen dat het belangrijk is hun kind op tijd te brengen en niet vroeger op te halen. Dit omdat wij het belangrijk vinden het ontwikkelingsgerichte aanbod goed vorm te geven voor alle kinderen.
Om 11.45 uur zijn wij buiten of in de gymzaal. De kinderen kunnen dan gewoon worden opgehaald.
De deur van de klas is open zodat de ouders de tas van hun kind al kunnen pakken.
Als het kind door iemand anders dan door de ouder(s) wordt opgehaald, dan dienen ouders dat aan ons door te geven, anders geven wij het kind niet mee.
Het afnemen van een extra dagdeel
Wanneer ouders incidenteel een extra dagdeel willen afnemen, dan leggen zij dat voor aan een pedagogisch medewerker en/of clustermanager van de locatie. Deze bepaalt of het kan. Behalve dat zij hierbij rekening houdt met het aantal kinderen en pedagogisch medewerkers op de groep, bekijkt zij ook of het goed is voor het welzijn van het kind/de groep.
Een toegekende extra- of ruildagdeel, wordt altijd schriftelijk in het groepsportaal vastgelegd.
Wanneer ouders structureel een extra dagdeel willen afnemen, dan leggen zij dat voor aan de afdeling planning. Deze bepaalt of dit voor deze peutergroep tot de mogelijkheden behoort.
Beroepskracht-kindratio (BKR)
De BKR is het aantal pedagogisch medewerkers in verhouding tot het aantal kinderen op de groep.
Deze verhouding is afhankelijk van de leeftijd van de aanwezige kinderen. Voor het bepalen van de juiste BKR volgen wij de landelijke richtlijnen ( www.1ratio.nl).
Op peutergroep Peuterboot voldoen wij tijdens opvanguren van 08.30 uur tot 12.00 uur aan de BKR.
Onze ochtendindeling
Wij houden ons aan een vaste dagstructuur. Dit bevordert het gevoel van veiligheid bij de kinderen.
Na een tijdje kennen zij de structuur en is het voorspelbaar voor hen wat wij doen en gaan doen. In de kring wordt deze structuur nogmaals benoemd aan de hand van de dagritme kaarten.
Ouders en kinderen komen tussen 8.30 en 8.45 uur binnen. Ouders kunnen dan een boekje lezen met hun kind. Even met elkaar praten of iets doorgeven aan de leidsters.
Als alle kinderen binnen zijn en de ouders vertrokken zijn starten we met het programma volgens een vast rooster. Eerst hebben we de grote kring. Daarna wordt verder gewerkt in de kleine kring.
Er wordt een duidelijke structuur neer gezet, waarbinnen de kinderen zich veilig voelen. Er is
afwisseling tussen rustige en drukke activiteiten. Veiligheid is een voorwaarde om de ontwikkeling van het kind optimaal te stimuleren.
Na de wc en verschoonronde gaan we aan tafel, we eten fruit en drinken water.
Hierna gaan we naar buiten of naar de gymzaal. Tussen 11.45 en 12.00 gaan de kinderen weer naar huis.
Eten en drinken
Samen eten is belangrijk. Samen eten is gezellig. Dergelijke momenten geven structuur aan de dag.
Samen eten/drinken versterkt het onderlinge contact. De leidster schilt het fruit en verdeelt het fruit over drie borden. Er worden diverse liedjes gezongen. Daarna wordt er gegeten en gedronken. De leidster deelt het drinken uit. De kinderen krijgen water of thee.
KMN Kind & Co stelt zich tot doel om een positieve bijdrage te leveren aan een gezonde ontwikkeling én leefstijl van kinderen. Dit komt onder andere tot uiting in ons voedingsbeleid. Meer informatie vindt u op onze website en ons ouderportaal “Mijn KMN Kind & Co”.
In ons voedingsbeleid zijn ook richtlijnen voor traktaties opgenomen. Deze richtlijnen worden in overleg met de oudercommissie besproken en verder aangevuld. Vervolgens worden alle ouders over de richtlijnen geïnformeerd via de Nieuwsflits.
Verschonen, zindelijkheid en persoonlijke hygiëne
Rond 10.15 uur ruimen we samen op en alle kinderen die moeten plassen gaan naar de wc of krijgen een schone luier. Kinderen die zelf aangeven dat ze naar de wc moeten krijgen hiervoor tussendoor natuurlijk ook de gelegenheid. Hierna wassen we onze handen en gaan aan tafel.
Nog niet alle kinderen zijn zindelijk als ze bij ons komen. Als een kind eraan toe is om zindelijk te worden, zorgen wij ervoor dat het op een potje en later op de wc leert gaan. Wij doen dit altijd in nauwe samenwerking met de ouders. Het is voor het kind soms spannend, daarom bieden wij dit op een speelse, niet dwingende manier aan.
Wij leren de kinderen persoonlijke hygiëne, door hen na wc-gebruik, gebruik van het potje en voor het aan tafel gaan, de handen met zeep te laten wassen. Wij geven hierin natuurlijk het juiste voorbeeld.
Oudercontacten: kennismaking, wennen, overdracht en ouderavonden
Als een kind voor het eerst bij ons komt, nemen wij de tijd voor een kennismakingsgesprek met de ouders, zodat wij zoveel mogelijk informatie van hen krijgen. Tijdens de kennismaking wordt aan ouders verteld hoe wij op de peutergroep omgaan met kinderen en hoe wij informatie uitwisselen, waardoor een goede onderlinge afstemming ten behoeve van het kind mogelijk is. Vaak hebben de ouders dan al een rondleiding gehad door het gebouw, zodat zij zich al een voorstelling hebben kunnen maken van de peutergroep en hoe er gewerkt wordt. Tijdens de kennismaking mag het kind alvast even op de groep spelen.
Het kennismakingsgesprek met ouders wordt zoveel mogelijk door de mentor gevoerd.
Voor veel ouders en kinderen is een eerste dag op de peuterspeelzaal spannend. Wij vragen de ouders de eerste ochtend aanwezig te zijn. Wij geven nadere informatie over wat we doen en ouders kunnen zien hoe een ochtend op de peutergroep verloopt. Voor kinderen is het prettig dat hun ouder de eerste keer er bij blijft. Heeft het kind extra tijd nodig om te wennen dan bespreken we dit met de ouder, wij gaan uit van de individuele behoefte van kind en ouder. Om het wennen iets gemakkelijker te laten verlopen, neemt het kind soms iets van huis mee, zoals een knuffel, doekje en/of speen.
Kinderen die bij ons komen nemen een tasje (voorzien van naam) mee met een setje reserve kleding (hemd/ onderbroek/sokken/broek/trui). Ook hebben de kinderen bij ons gymschoentjes mee voor wanneer we spelen in de gymzaal.
Als ouders hun kind komen brengen, vragen wij hen om bij het weggaan duidelijk afscheid te nemen.
Het kind weet dan waar het aan toe is. Soms is het kind verdrietig, waar wij dan direct op inspelen door het te troosten of af te leiden. Vaak is het verdriet ook snel over, als het kind gewoon even verdrietig mag zijn.
Wanneer ouders door omstandigheden hun kind later komen brengen of ophalen moeten zij dat laten weten aan de leidsters. Ook als hun kind wordt opgehaald door iemand anders dan de ouder zelf moeten zij dat laten weten aan de leidsters. Wij vinden het wel heel belangrijk dat ouders hun kind op tijd brengen. Op tijd ophalen is misschien nog wel belangrijker. Het is voor een kind verwarrend als alle kinderen al zijn opgehaald en hij/zij nog niet.
Wij vinden een goede overdracht essentieel en nemen hiervoor de tijd. Zo vragen wij de ouders bij binnenkomst hoe het met hun kind is en vertellen wij bij het ophalen over hun kind en de
belevenissen van die ochtend.
Indien gewenst worden er nadere afspraken omtrent het wennen gemaakt, maar meestal is dit niet nodig. Als er behoefte is om het kind te laten wennen, vindt dit in de regel plaats als de
plaatsingsovereenkomst is ingegaan. Tijdens het kennismakingsgesprek worden er dan wenafspraken met de ouder gemaakt. Deze kunnen per kind verschillend zijn.
Mentorschap
Ieder kind heeft een vaste pedagogisch medewerker als mentor. Bij de kennismaking worden ouders (en kind) geïnformeerd over wat mentorschap inhoudt en wie de mentor van het kind wordt.
Vanaf de start van de opvang ontfermt de mentor zich over het kind en is zij het vaste aanspreekpunt voor ouders, kind en collega’s. De mentor zorgt dat het kind kennis maakt met de andere pedagogisch medewerker(s) en de kinderen in de groep. Op deze manier leert het kind geleidelijk om te gaan met het dagritme op de groep, de groepsnormen en leren het kind en mentor elkaar kennen.
De mentor volgt het welbevinden en de ontwikkeling van het kind en verkrijgt deze informatie ook van de andere betrokken pedagogisch medewerkers. Hiertoe heeft de mentor overleg met het team van pedagogisch medewerkers en de leidinggevende(n), waarin het welbevinden van individuele kinderen, hun gedrag en ontwikkeling en de groepsinteracties centraal staan. Op deze manier stemt het team met elkaar af hoe het kind het beste begeleid kan worden in zijn ontwikkeling en er zo goed mogelijk kan worden ingespeeld op de behoeften van het kind. Eventueel vervult de mentor ook een rol in het contact met andere (externe) professionals (met toestemming van ouders).
Als een kind overgaat naar een andere groep of locatie, of van peutergroep naar BSO, krijgt het kind een andere mentor en vindt er een overdracht plaats. Deze overdracht vind ook plaats wanneer een kind van de peutergroep naar de basisschool toe gaat.
Bij doorstroom naar een andere groep of locatie worden ouders bij de kennismaking op de nieuwe groep geïnformeerd over de nieuwe mentor van het kind. Ook ontvangen de ouders via Mijn KMN Kind & Co een bericht met de naam van de nieuwe mentor van hun kind.
Mijn KMN Kind & Co
Als ouder bent u via Mijn KMN Kind & Co ‘live’ betrokken bij de belevenissen van uw kind op de peutergroep. Mijn KMN Kind & Co is een online afgesloten omgeving, waar o.a. nieuwsbrieven, facturen en jaaropgaven terug te vinden zijn. Maar er is meer. Pedagogisch medewerkers houden via Mijn KMN Kind & Co de registraties rondom verschillende activiteiten bij. Daarnaast worden er regelmatig foto’s geplaatst van uw kind. Van deze foto’s kunt u op ieder gewenst moment een fotoboekje uitprinten als herinnering voor later.
Met Mijn KMN Kind & Co vindt u alles op één plek, dat is wel zo overzichtelijk!
Ouderavonden
Twee keer per jaar wordt er een ouderavond/middag georganiseerd. Dit kan ook een bijeenkomst zijn met de ouder/kind coach.
De oudercommissie
Wij horen graag de mening en visie van ouders. Dat is voor ons een vanzelfsprekende zaak. Alle ouders mogen altijd hun mening geven, maar wij hebben ook een oudercommissie. Deze heeft minimaal drie keer per jaar overleg met de clustermanager.
Op brede school Ark hebben we ervoor gekozen om de OC van Peutergroep en BSO samen te voegen.
Wij streven er naar om vanuit de BSO en de Peutergroep OC leden te hebben.
De oudercommissie heeft een adviserende functie ten aanzien van onderwerpen als
voedingsaangelegenheden, het pedagogisch werkplan en veiligheid en gezondheid. De taken en verantwoordlijkheden van de oudercommissie staan beschreven in het Reglement OC Kindercentrum KMN Kind & Co, dat u kunt vinden op onze website.
Ouders van de oudercommissie helpen mee aan grote activiteiten zoals b.v. sinterklaas, zomerfeest etc.
Naast de oudercommissie van peutergroep Peuterboot is er nog een overkoepelende centrale oudercommissie (COC). Deze vertegenwoordigt alle oudercommissies binnen KMN Kind & Co, die de COC hebben gemandateerd. Deze centrale oudercommissie adviseert over beleidsmatige onderwerpen (gevraagd en ongevraagd) en over voor ouders belangrijke onderwerpen (coc@kmnkindenco.nl).
Observeren en volgen
Kijken naar kinderen en de groep geeft iedere dag stof tot praten met collega’s en ouders. Om het praten over en kijken naar gerichter te doen maken wij gebruik van de observatiemethode Ontluikend Volgsysteem Peuters (OVP)
Op de peutergroep worden de kinderen minimaal 2 keer geobserveerd. De kinderen op een VE-groep worden tijdens de opvangperiode minimaal 3 keer geobserveerd. Deze observaties worden altijd met ouders besproken.
Deze jaarlijkse observatie richt zich zowel op de individuele kinderen, als op de groep. Met behulp van observatielijsten beschrijft de pedagogisch medewerker het kind in zijn omgeving, het kind in relatie tot de volwassene en het kind in relatie tot andere kinderen. Zo kan het welzijn en de ontwikkeling van het individuele kind en de kinderen in de groep goed worden gevolgd. Ook ouders worden uitgenodigd om een beeld te schetsen van hun kind en zijn/haar ervaringen in de groep. De observatieverslagen worden bewaard in het kinddossier op de locatie.
Aan de hand van de observaties, vinden één keer per jaar 10-minutengesprekken plaats met de ouders.
Indien er naar aanleiding van het jaarlijkse 10-minutengesprek bijzonderheden zijn of afspraken met ouders worden gemaakt, wordt dit genoteerd en toegevoegd aan het kinddossier.
De uitkomsten van de kindobservaties worden onder leiding van de senior pedagogisch medewerker besproken in de kindbesprekingen. Deze kindbesprekingen vinden gemiddeld 1 maal per 6 weken plaats.
Overdracht naar basisschool en buitenschoolse opvang
Op de peutergroep wordt de ontwikkellijn van het kind structureel gevolgd en gestimuleerd. Om de doorgaande ontwikkellijn van het kind te waarborgen, vindt bij de overgang naar de basisschool en de buitenschoolse opvang, met toestemming van ouders, een overdracht plaats. Hiervoor wordt aan de hand van de laatste observatie(s) een overdrachtsformulier ingevuld. Vervolgens worden ouders op de locatie uitgenodigd voor een laatste gesprek over de ontwikkeling van het kind en de wijze van overdracht. In de regel vindt de overdracht plaats door het overdrachtsformulier op te sturen naar school en/of buitenschoolse opvang of aan ouders meegegeven voor het kennismakingsgesprek met school. Dit wordt ook wel een ‘koude’ overdracht genoemd. Indien nodig (in geval van VE of zorg) wordt er een ‘warme’ overdracht gedaan via een telefonisch of persoonlijk gesprek. De overdracht wordt bij voorkeur verzorgd door de mentor van het kind.
Zorgkinderen
Wanneer wij ons zorgen maken over een kind, zal de mentor (en/of leidinggevende) dit zo snel mogelijk met de ouders bespreken en overleggen hoe hier (met elkaar) mee om te gaan. Als de zorg blijft voortbestaan of als pedagogisch medewerkers behoefte hebben aan pedagogische
ondersteuning, kan een intern deskundige ingeschakeld worden. In overleg met de intern deskundige wordt de zorgvraag geconcretiseerd en de aanpak besproken met het team en de ouders. In geval er behoefte is aan een extra observatie van een kind, wordt hiervoor altijd eerst toestemming aan ouders gevraagd. Daarnaast kan de senior pedagogisch medewerker/clustermanager een van de medewerkers kwaliteit (pedagoog) raadplegen om gezamenlijk te overleggen wat mogelijke vervolgstappen zijn. Ook kunnen de medewerkers kwaliteit het team ondersteunen bij het concretiseren van de zorgvraag en bij het doorverwijzen naar de juiste externe instanties. Deze stappen, inclusief de communicatie met ouders hierover en de evaluatiemomenten, zijn vastgelegd in de procedure ‘Signaleren in de opvang’.
Soms vraagt een kind meer specialistische begeleiding dan wij als organisatie kunnen bieden. In dat geval wordt er in overleg met ouders contact gelegd met (of verwijzen we ouders door naar) keten- en/of zorgpartners zoals het Brede Hoed team of MOC het Kabouterhuis .
In geval van ernstige zorg over een kind, die niet door ouders erkend of herkend wordt, kunnen er na intern overleg, vervolgstappen worden gezet. Dit wordt terug gekoppeld aan de ouders. De zorg kan ook gemeld worden in de Verwijs Index Risicojongeren (VIR).
Indien nodig, maakt KMN Kind & Co gebruik van de landelijke Meldcode Huiselijk geweld en KindermishandelingPedagogische ondersteuning van medewerkers
Onze peutergroep in de wijk; onze externe samenwerkingspartners.
De thema’s plannen wij jaarlijks met de onderbouw van oecumenische basisschool De Ark. Eén keer per jaar hebben we een gezamenlijk voorbereid thema. Wij proberen zo naar een goede
samenwerking en aan de doorgaande lijn te werken. Kinderen in een gezin, waarvan de één op de basisschool zit en de andere op de peutergroep, hebben het gedurende aantal weken over hetzelfde onderwerp. Doelwoorden komen zo ook thuis aan de orde.
Contact met de buurt en de buren vinden wij belangrijk. In de brede school werken wij samen met de BSO, de directeur, de IB’er en de kleuterleerkrachten.
Beleidsmatig schuiven we in de gemeente Diemen regelmatig aan bij het ambtelijk en bestuurlijk LEA (Lokale Educatieve Agenda) en daaruit voortvloeiende werkgroepen rondom VE en zorgsignalering.
Brede Hoed
De gemeente is vanaf 2015 verantwoordelijk voor de uitvoering van de jeugdzorg en voor een aantal taken binnen de AWBZ. Voor de uitvoering van deze taken zijn in Diemen cliëntondersteuners actief.
Zij vormen samen het Brede Hoed netwerk. Onder dat netwerk vallen alle professionals in de 1e lijn op het gebied van welzijn, zorg, participatie, onderwijs, (jeugd) gezondheidszorg en inkomen. Zij
ondersteunen de inwoners van Diemen bij vragen die zij tegenkomen op hun levenspad.
Op die manier zijn ook de kinderdagverblijven onderdeel van het Brede Hoed netwerk. Doen zich er problemen voor rond een kind of een gezin dat niet is op te lossen door onze medewerkers, dan kan dit kind of gezin voor een advies of ter bespreking voorgelegd worden aan het Brede Hoed team.
Ouders worden altijd op de hoogte gesteld en zullen worden gevraagd deel te nemen aan de gesprekken maar zo nodig kan een casus ook anoniem ter bespreking worden ingebracht.
Verder maken we gebruik van een aantal faciliteiten in de wijk zoals de bibliotheek, de speeltuin en de kinderboerderij.
Ook gaan we tijdens de nationale voorleesdagen met de groepen en hun ouders naar de bibliotheek, waar dan voorgelezen wordt.
Pedagogische doelen
Binnen KMN Kind & Co werken wij vanuit de vier pedagogische basisdoelen zoals deze zijn vastgelegd in wet- en regelgeving. In een veilige en gezonde omgeving bieden wij kinderen:
Sociaal emotionele veiligheid
Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties
Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties
Socialisatie door overdracht van algemeen aanvaarde waarden en normen Hierbij houden we rekening met de ontwikkelingsfase waarin kinderen zich bevinden.
Het bieden van sociaal emotionele veiligheid
Het jonge kind ontdekt de wereld door te onderzoeken. Dit zal het alleen doen in een veilige wereld.
Daarom hechten wij veel belang aan het scheppen van zowel een fysieke, als een sociaal emotioneel veilige omgeving voor het kind. Hoe doen we dit?
We gaan op een sensitieve en responsieve manier met kinderen om
Tonen respect voor hun autonomie
Stellen grenzen aan en bieden structuur voor het gedrag van kinderen
Hierbij sluiten wij aan bij waar het kind gezien zijn ontwikkeling aan toe is, begeleiden het hierbij en prikkelen het kind door het in nieuwe situaties te brengen.
De pedagogisch medewerkers sluiten aan bij het kind door hun taal en lichaamshouding aan te passen. Ze gaan door hun knieën als ze bij een spelsituatie meekijken, ze verwoorden hun gedrag en benoemen ervaringen en emoties. De aangeboden taal biedt mogelijkheden om emoties te begrijpen en zelfs te sturen, zodat het kind leert er grip op te krijgen.
Vaste gezichten op de groep
Om te bereiken dat een kind zich bij ons emotioneel veilig voelt, is het belangrijk dat vertrouwde personen het kind in een vertrouwde omgeving verzorgen. Elk kind verblijft tijdens de opvang in een eigen groep. Deze groep wordt begeleid door een vast team van pedagogisch medewerkers (vaste gezichten).
Wij werken voor zover mogelijk met vaste invalkrachten.
De rol van de pedagogisch medewerkers
De pedagogisch medewerkers zijn verantwoordelijk voor de dagelijkse opvang, ontwikkeling en verzorging van de kinderen van hun groep. Zij spreken de kinderen aan vanuit een positieve houding en houden hierbij rekening met de ontwikkelingsfase van het kind.
Onze pedagogisch medewerkers:
- staan open voor de kinderen en gaan op de juiste manier in op hun behoeften, signalen en ontwikkeling
- tonen persoonlijke betrokkenheid en uiten gericht positieve gevoelens naar de kinderen - geven kinderen de ruimte om zich te ontwikkelen in een veilige context
- hebben respect voor het individuele kind en zijn sociale en culturele achtergrond - begeleiden, stimuleren, motiveren de kinderen
- corrigeren ongewenst gedrag en leggen uit waarom zij het gedrag (niet het kind) afkeuren - zijn in staat tot een open communicatie met ouders en collega’s.
De pedagogisch medewerkers verkrijgen tijdens het kennismakingsgesprek die informatie van ouders die nodig is om aan te kunnen sluiten bij de behoeften van het kind. Specifieke informatie, afspraken over eetgewoonten en andere bijzonderheden in de omgang met het kind, worden vastgelegd en gedeeld met collega’s. Op deze manier kunnen we zo goed mogelijk rekening houden met de eigenheid van ieder kind.
Het vierogenprincipe
KMN Kind & Co geeft vorm aan het vierogenprincipe door:
Een open en professioneel werkklimaat (zie: De rol van de pedagogisch medewerkers)
Het aan de randen van de dag samenvoegen van stamgroepen (zie: Stamgroepen en Beroepskracht-kindratio)
Inrichting van de ruimten en bouwkundige voorzieningen (zie: Onze accommodatie en groepsruimten)
Indien nodig worden er aanvullende locatiespecifieke afspraken met de oudercommissie gemaakt.
Deze afspraken zijn vastgelegd in ons Veiligheids- en Gezondheidsbeleid en worden jaarlijks met de oudercommissie geëvalueerd.
Vast dagritme
Structuur zorgt voor een gevoel van emotionele veiligheid. Daarom zorgen wij voor een vast dagritme.
Dit is op alle groepen in grote lijnen hetzelfde. Zo wennen de kinderen aan de vaste gewoontes en gebeurtenissen van de dag. Ze leren op deze manier te anticiperen op wat er gaat gebeuren en het biedt hen structuur (en dus veiligheid).
De groepsruimte
Wij zorgen ervoor dat alles goed beveiligd is, zoals afdekplaten voor de verwarming, plaatjes op de stopcontacten, bescherm strips voor de scharnieren van de deur, beveiliging in de kasten. Maar ook een beveiliging van de toegangsdeur van onze locatie.
Wij zorgen voor veilige groepsruimtes, maar sluiten sommige risico’s bewust niet uit. Wij vinden het namelijk belangrijk om jonge kinderen kennis te laten maken met voor hen spannende en uitdagende situaties, zoals klimmen. Dit stimuleert hun gevoel van zelfredzaamheid en zelfvertrouwen en is goed voor hun ontwikkeling. Om zicht te houden op kleine risico’s en tijdig te anticiperen op eventuele onveilige situaties, registreren en evalueren wij de (kleine) ongevallen. Daarnaast voeren wij periodiek een risico-inventarisatie uit, zodat wij alert blijven op een veilige en gezonde omgeving. Hoe we dit doen staat beschreven in ons Veiligheids- & Gezondheidsbeleid.
Ook houden wij minimaal 1x per jaar een ontruimingsoefening, met als doel dat wij precies weten wat te doen wanneer er een calamiteit plaatsvindt.
De speelzaal
Wanneer het weer het niet toelaat, of wanneer er ruimte nodig is voor een bepaalde activiteit, kan er gebruik worden gemaakt van de speelzaal. De speelzaal ligt, met enkel een opslaghok er tussen, aangrenzend aan de groepsruimte. Wanneer er gebruik van de speelzaal wordt gemaakt, worden de volgende regels in acht genomen:
Speelzaal wordt alleen betreden op gymschoenen of blote voeten.
Speelzaal wordt alleen benut met lage speeltoestellen.
In de speelzaal wordt alleen gespeeld met klein spelmateriaal.
Met 1 PM’er gaan maximaal 8 kinderen mee naar de speelzaal.
PM’er geeft vooraf duidelijke instructie aan de kinderen hoe er met het materiaal in de speelzaal wordt omgegaan.
PM’er controleert speelzaal vooraf op gebreken.
Defect spelmateriaal wordt direct weggegooid.
De buitenspeelruimte
Net als binnen, brengt het spel van kinderen risico’s met zich mee. Ze kunnen struikelen, tegen elkaar opbotsen, vallen en zichzelf verwonden. Het hoort er allemaal bij, maar toch is het goed om risico’s te beperken. Daarom zijn er preventieve maatregelen genomen en geldt voor het buitenspelen een aantal algemene afspraken. Daarnaast kan een locatie aanvullende afspraken hebben die op de eigen buitenruimte zijn afgestemd.
De buitenspeelruimte is gelegen aan de achterkant van de school. De peuters gaan met zijn allen tegelijk aan het loopkoord naar buiten. De buitenspeelplaats wordt soms ook gebruikt door de kleuters. Als dit het geval is krijgen de peuters allemaal een geel hesje aan. Op de buitenspeelruimte staat een grote afsluitbare zandbak, en een glijbaan met rubber tegels eronder. De fietsjes en het zandbak materiaal staat in een afgesloten berging.
De buitenspeelruimte is rondom voorzien van een (afsluitbaar)hek.
Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties
Als wij spreken over persoonlijke competenties, bedoelen wij dat het kind zich ontwikkelt tot een persoon, die in staat is om steeds zelfstandiger te functioneren, allerlei soorten problemen op te lossen en dat zich goed kan aanpassen aan veranderende omstandigheden. Dit bereikt het door persoonlijkheidskenmerken als zelfvertrouwen, veerkracht, flexibiliteit, zelfstandigheid, creativiteit en weerbaarheid op te bouwen. Hiertoe dagen wij kinderen spelenderwijs uit om hun motorische en cognitieve vaardigheden, hun taalvaardigheden en creatieve vaardigheden verder te ontwikkelen.
Onze pedagogisch medewerkers begeleiden de kinderen hierbij door aan te sluiten bij hun ontwikkelingsniveau en rekening te houden met de eigenheid van ieder kind. Door een breed en gevarieerd aanbod van speelgoed, spel en activiteiten, dragen wij er zorg voor dat alle
ontwikkelingsgebieden worden gestimuleerd.
Hierin dragen wij er zorg voor dat de kinderen op bepaalde momenten activiteiten aangeboden krijgen waar zij aandachtig en geconcentreerd mee bezig kunnen zijn. Deze momenten wisselen we af met tijd en ruimte die zij naar eigen keuze in kunnen vullen.
Spel & Speelgoed
Spelen is bij uitstek een manier om de wereld en jezelf te ontdekken. Het is een veel omvattend middel om verschillende aspecten van de persoonlijkheidskenmerken te stimuleren en te ontwikkelen.
Denk aan het ontdekken van verschillend aanvoelende materialen, leren hoe speelgoed gebruikt moet worden, hoe je kunt delen, hoe je rekening met elkaar kunt houden, leren op elkaar te wachten.
Kortom, spelen stelt het kind in staat te leren hoe materialen en speelgoed, de mensen en de wereld in elkaar steken. Maar niet te vergeten betekent spelen ook plezier maken, samen of alleen!
Wij zorgen ervoor dat er afwisselend speelgoed op de groepen is, dat alle ontwikkelingsgebieden stimuleert. Wij hebben zoveel mogelijk open kasten en laten het kind zelf bepalen waarmee het wil spelen. Natuurlijk stimuleren wij een kind dat altijd hetzelfde kiest, om ook eens iets anders te gaan doen, maar wij dwingen niet.
Speelgoed dat alleen onder begeleiding gebruikt wordt, zoals prikpennen, bepaalde spellen voor 3+
kinderen, hebben wij opgeborgen in een afgesloten kast.
Wij zorgen voor uitdagend speelgoed. Het moet aansluiten bij de ontwikkelingsfase van het kind en op zijn behoefte om te onderzoeken en ontdekken. Spelen is leuk en daarom moet het niet te moeilijk zijn, maar ook niet te makkelijk.
We maken geen onderscheid tussen jongens- of meisjesspeelgoed. Zo voetballen de meisjes ook en spelen de jongens met poppen.
De kinderen krijgen bij ons de gelegenheid om zowel individueel als in groepsverband te spelen.
Naarmate het kind ouder wordt, bieden wij steeds meer groepsactiviteiten aan.
Omdat er genoeg speelmateriaal aanwezig is, adviseren wij om geen speelgoed en dergelijke mee te geven. Spullen kunnen stukgaan of kwijtraken. KMN Kind & Co is niet aansprakelijk voor het
zoekraken of kapot gaan van eigendommen van kinderen of ouders op de locatie.
Activiteiten, vrij spelen en de kring
De grote kring: De grote kring wordt gevormd door de stoeltjes met het plaatje van het kind die al klaar staan.
Er wordt een liedje gezongen en de kinderen geven elkaar een hand en zeggen daarbij hun naam. Er is altijd een ‘hulpje van de dag’, deze peuter telt samen met Puk de kinderen (alle kinderen komen hiervoor aan de beurt). In de kring wordt het onderwerp van de dag geïntroduceerd. De kinderen worden uitgenodigd tot praten, denken en verwerken van het onderwerp. Dan wordt er een boek gerelateerd aan het thema voorgelezen.
De kleine kring: Er wordt na de grote kring verder gewerkt in de zgn. kleine kring. Wij werken met een kiesbord. Kinderen mogen zelf kiezen wat ze willen gaan doen aan de hand van de aangeboden activiteiten. Hiervoor plaatsen zij hun plaatje bij de aangeboden activiteit op het kiesbord..
In de kleine kring komen de doelgroep kinderen extra aan bod en ook de kinderen die extra
ondersteuning nodig hebben vanwege bv. een taalachterstand. Er wordt opgelet dat er aansluiting is bij ieder kind. Er wordt altijd uitgegaan van de observatielijst van Uk & Puk. Aan de hand van deze lijst wordt per kind inzichtelijk zien welk ontwikkelingsgebied(en) aandacht behoeft. Aan de hand van deze informatie stellen de pedagogisch medewerkers de indeling en de activiteiten in de grote en kleine kring bij voor elk kind naar behoefte bij.
Voorbeelden van spelletjes om het taalbegrip te stimuleren:
Aanwijzen / benoemen van lichaamsdelen
Dit kan bij het kind zelf, bij een pop of bij elkaar. Geschikte liedjes zijn:
- "Dit zijn mijn wangetjes";
- "Hoofd, schouders, knie en teen";
- "Met de handjes klap, klap, klap.”
Aanwijzen, benoemen en/of pakken van voorwerpen
Op de tafel of op de grond staat een aantal voorwerpen. De peuterleidster vraagt aan een peuter om haar bijvoorbeeld de pop, de auto, etc. te geven.
Iets moeilijker is het om voorwerpen op een plaatje aan te wijzen. Dit kan bij samen boekjes kijken, de leidster benoemt en de peuter wijst aan.
Je kunt deze spelletjes zo moeilijk of gemakkelijk maken als je zelf wilt.
Het uitvoeren van een handeling Het doen van kringspelletjes.
Hoe speelser de opdracht hoe groter de kans op succes.
Aanbieden van allerlei materialen
Het aanbieden van verschillende materialen lokt het spreken uit, zoals:
- foto's van de belevingswereld van het kind (fotoboeken met foto's van de peutergroep zijn heel aantrekkelijk);
- prentenboeken;
- voelboekjes;
- vertelplaten + bijbehorende knuffels;
- posters;
- puzzels.
Soms gaan we voor een activiteit naar de gymzaal. De kinderen gaan altijd samen met de leidster naar de gymzaal.
Ook maken wij soms een uitstapje met de kinderen. Bijvoorbeeld naar de eendjes of een brief posten.
Wanneer wij een uitstapje doen met de kinderen, vragen wij hiervoor toestemming aan de ouders.
Over het algemeen is dit ook al tijdens het kennismakingsgesprek aan de orde geweest.
Uk & Puk
Op de peutergroep wordt de ontwikkellijn van het jonge kind structureel gevolgd en gestimuleerd. Wij noemen dit ‘Ontwikkelingsgericht Werken’ (OGW). Dit betekent dat wij het kind zorgvuldig observeren en de activiteiten aanpassen aan de ontwikkelbehoefte van het kind. Met behulp van onze werkwijze OGW dragen wij zorg voor een beredeneerd en gestructureerd activiteitenaanbod.
Binnen deze werkwijze maken wij op PG Peuterboot gebruik van het totaalprogramma Uk & Puk wat specifiek is ontwikkeld voor de kinderopvang. Het hoofddoel van Uk & Puk is het vergroten van de spraak- en taalvaardigheid van het kind. Een goede taalontwikkeling houdt direct verband met de intellectuele ontwikkeling van het kind. Bovendien is de taalontwikkeling belangrijk voor het tot uitdrukking brengen van onze emoties en is taal ons belangrijkste communicatiemiddel.
Naast de spraak- en taalontwikkeling komen ook de sociaal emotionele-, de
motorische- en zintuiglijke ontwikkeling en het voorbereidend rekenen expliciet aan bod. Dit gebeurt binnen de context van voor kinderen aansprekende thema’s, waarin de pop Puk een belangrijke rol speelt.
Uk & Puk is gericht op kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar. Binnen het programma staat spelen centraal. Hierbij fungeert de pop Puk als intermediair tussen het kind en de volwassene.
Bij Uk & Puk zijn thema’s ontwikkeld die aansluiten bij de belevingswereld van baby’s, dreumesen en peuters. Elk thema is middels aansprekende activiteiten uitgewerkt voor 3 leeftijdsgroepen: 0-1,5 jaar, 1,5-2,5 jaar en 2,5-4 jaar.
De activiteiten zijn gevarieerd: spel, ontdekken, knutselen, spel in een themahoek, voorlezen, kring, expressie, bewegen, tijdens verzorgingsmomenten. Ook is er aandacht voor de inrichting van de speelleeromgeving en het inzetten van materiaal.
De thema’s en activiteiten zijn op maat uitgewerkt per leeftijdsgroep en kunnen makkelijk ingepast worden in het dagritme van de groep. Denk bijvoorbeeld aan het Goedemorgenlied, het Puk thema in
de kring, samen themaliedjes zingen, een thema beweegactiviteit etc. Zo kunnen de kinderen zich op een speelse manier ontwikkelen.
Aan de hand van het thema bieden wij de kinderen wisselende activiteiten aan (voorlezen, liedjes, taalspelletjes) die de taalverrijking stimuleren. Deze activiteiten bieden tevens veel mogelijkheden om spelenderwijs met de sociale communicatie en het denken en redeneren van kinderen bezig te zijn.
Op de peutergroep wordt dagelijks een groepsactiviteit aangeboden met Puk in de hoofdrol.
Bijvoorbeeld tijdens het kringgesprek en als er een nieuw kindje op de groep is. Puk wordt dan geïntroduceerd door de pedagogisch medewerker: “Puk was eens ook nieuw in de groep en nu ben jij nieuw. Puk mag nu naast jou zitten, want het kan best spannend zijn om ergens nieuw te zijn. Puk kan jou helpen om te wennen, Puk kan dan jouw vriendje zijn.”
Er zijn 10 Puk thema’s:
1. Welkom Puk!
2. Wat heb jij aan vandaag?
3. Eet smakelijk!
4. Dit ben ik!
5. Reuzen en kabouters 6. Regen
7. Hatsjoe!
8. Knuffels 9. Oef, wat warm!
10. Ik en mijn familie 11. Ik ben kunstenaar
Voor peuters die bijna naar de basisschool gaan is er een extra thema: “Ik ben bijna 4!”. Zo wordt de bijna 4 jarige spelenderwijs voorbereid op de overgang van kindercentrum naar basisschool.
Naast de Puk thema’s komen ook thema’s aan bod zoals: de jaargetijden, feestdagen, moeder-/
vaderdag en verkeer.
Alle kinderen op de PG krijgen het totaalprogramma Uk & Puk aangeboden. Dit programma voldoet aan de eisen van de VE.
VE (Voorschoolse Educatie)
Voor kinderen met een VE indicatie worden aanvullende eisen gesteld. Deze zijn deels wettelijk en deels door de gemeente bepaald.
Visie
De peutergroepen van Kind & Co hebben een belangrijke rol bij het volgen, signaleren en verminderen van achterstanden bij het jonge kind met een VE indicatie, in het bijzonder op de gebieden taal, rekenen, de sensomotorische- en sociaal-emotionele ontwikkeling.
De ontwikkellijn van het jonge wordt gevolgd met behulp van onze werkwijze Ontwikkelingsgericht werken (OGW). Met behulp van de observaties van het Ontluikings Volgsysteem voor Peuters (OVP), kunnen wij de individuele behoefte van het kind in kaart brengen en ons activiteitenaanbod hierop aan laten sluiten. Vervolgens stimuleren wij de specifieke ontwikkelingsbehoeften van het kind met het totaalprogramma Uk & Puk.
Ouders, onderwijs en opvang zijn partners in de opvoeding van een kind. Allen hebben hun eigen rol bij het ondersteunen en begeleiden van het kind, maar ook een gedeelde, gezamenlijke
verantwoordelijkheid.
VE in de praktijk
Als kinderen bij ons op de VE peutergroep komen nemen wij de tijd voor het kennismakingsgesprek met ouders en kind. Ouders worden tevens geïnformeerd over de observatie momenten, onze manier van ontwikkelingsgericht werken en de methode Uk & Puk.
Bij kinderen met een VE-indicatie nemen wij gedurende hun tijd op de peutergroep twee keer de OVP af (bij 3 jaar en 3 jaar en 10 maanden).
Na deze observatie nodigt de mentor de ouders uit voor 10 minuten gesprek. Het observatieformulier wordt als richtlijn gebruikt bij het gesprek.
Op basis van de OVP worden de ontwikkelingsdoelen voor ieder kind bepaald met betrekking tot de sociaal emotionele ontwikkeling, taalontwikkeling, sensomotorische ontwikkeling en de ontwikkeling van rekenen en ruimte. Vanuit de aandachtgebieden van het kind worden de activiteiten opgesteld voor de grote en kleine groep. De doelen worden verwerkt in de activiteitenspin van Uk & Puk. Met het registratieformulier OGW wordt per kind bijgehouden welke activiteiten worden uitgevoerd en hoe het kind dit doet. Er wordt bijgehouden of het kind de activiteit moeilijk, redelijk of goed kan
uitvoeren. Zo wordt de ontwikkeling van het kind gevolgd, is er ruimte voor de eigen inbreng van het kind en kunnen doelen waar nodig worden bijgesteld (Werkwijze Uk & Puk).
Peuters met een VE indicatie komen vanaf 2,5 jaar 5 ochtenden van 8.30 tot 12:00 uur op de peutergroep. Hierdoor krijgen de kinderen minimaal 16 uur VE aangeboden zoals wordt vereist in de nieuwe wetgeving. De peutergroep is 40 weken in het jaar geopend, met 16 uur per week
waarborgen we de 960 uur.
Uk & Puk in de dagelijkse praktijk
De thema’s van Uk & Puk sluiten aan bij de dagelijkse belevingswereld van het jonge kind, waardoor deze makkelijk in te passen zijn in ons dagritme. Eens in de 6 weken wordt de groep volgens het dan geldende thema ingericht, waardoor het duidelijk zichtbaar is voor kinderen en ouders. Er wordt vervolgens gedurende 6 weken met dit thema gewerkt. Bijvoorbeeld, bij het thema ‘Wat heb jij aan vandaag?’ worden er verschillende kledingstukken op de groep gehangen en zijn er verschillende kledingstukken waarin de kinderen zich kunnen verkleden. Bij het Puk thema ‘Hatsjoe’ maken we gebruik van attributen als een stethoscoop, een thermometer, zakdoeken, een doktersjas etc. Tijdens het fruit eten wordt met de kinderen gesproken over hoe goed en belangrijk fruit en water voor je lijf is en kunnen ouders bijvoorbeeld worden uitgenodigd om samen met hun kind en zijn/haar favoriete knuffel een doktersbezoek af te leggen op de locatie, waarbij een van de medewerkers de dokter speelt, compleet met stethoscoop en doktersjas.
In de groep is er een speciale plek ingericht met boekjes en themamaterialen voor kinderen en ouders om in te zien en samen kennis te maken met het thema. Ook tijdens de activiteiten op de dag wordt er gebruik gemaakt van deze materialen.
Onze dagindeling verloopt volgens een bepaald ritme en met behulp van de opgehangen dagritmekaarten wordt dit ritme en de volgorde van de geplande activiteiten zichtbaar voor de kinderen. Bij de overgang van activiteiten wordt aan de kinderen gevraagd wat de volgende activiteit zal zijn en wordt er een begeleidend liedje gezongen.
Activiteitenspin
De activiteitenspin wordt gebruikt bij de voorbereiding van het thema en deelt het op in de volgende onderdelen: introductie (van het thema), knutselen, voorlezen, liedjes, spel, expressie, kijk/doe tafel, rijmpjes en bewegen. Hiermee plannen wij per thema welke activiteiten er per onderdeel worden aangeboden en wordt inzichtelijk op welk ontwikkelingsgebied ze aansluiten. Zo zorgen we ervoor dat door middel van diverse activiteiten alle ontwikkelingsgebieden aan bod komen én dat deze aansluiten bij de ontwikkelingsbehoeften van zowel het individuele kind als de groep.
Motorische vaardigheden stimuleren wij o.a. door:
- Een parcours in de uitzetten, buiten of in de gymzaal.
- Puzzels maken
- Treinbaan in elkaar zetten - Oefenen met hinkelen - Dansen op muziek
- Prikpennen en kwasten gebruiken bij de 3+
Cognitieve vaardigheden stimuleren wij o.a. door:
- Uitvragen en doorvragen, bijvoorbeeld in de lente: welk geluid maakt een koe, wat komt er uit een koe, wat kun je van melk allemaal maken, etc)
- Alles benoemen wat je doet, pakt, schenkt, snijdt, organiseert.
- Internet gebruiken om een onderwerp helemaal uit te diepen en voorbeelden te zoeken - Zingen. Bekende liedjes herhalen, maar ook nieuwe liedjes aansluitend bij een thema
aanbieden.
- Pictogrammen op de groep die helpen bij uitleg.
Taalvaardigheden stimuleren wij o.a. door:
- Zingen.
- Interactief voorlezen.
- Veel vragen stellen, uitlokken tot praten.
- Alle onderdelen van rituelen bevragen: wat wil je eten, hoe vraag je dat netjes, wat moet je doen op de wc, etc.
- Thematische woorden te oefenen, bijvoorbeeld ‘pleister plakken’ bij thema Ziek zijn.
- Een kind zelf een boek te laten ‘voorlezen’.
Creatieve vaardigheden stimuleren wij o.a. door:
- Creatieve activiteiten aan te bieden.
- Plantjes laten groeien op de groep, met aarde werken.
En dan zijn er uiteraard veel activiteiten die alle ontwikkelingsgebieden tegelijkertijd raken, bijvoorbeeld paaseieren zoeken. Door te benoemen wat Pasen is, uit te vragen waar de eitjes vandaan komen, de eieren eerst te beschilderen, een gek verstopspel eromheen te verzinnen, ze zelf te laten verstoppen en ze te laten rennen wordt zo’n activiteit veelzijdig.
Wij werken met een herkenbare dagindeling, waarin dagelijks ruimte wordt gemaakt voor
nieuwe/leuke/spannende situaties/activiteiten die kansen bieden voor gesprekjes en spelenderwijs
‘leren’, zoals het aantrekken van de jassen en schoenen voor het buitenspelen. Een dagelijks
terugkerend ritueel wat ingezet kan worden om te leren wat links en rechts is (schoenen), welke kleur de nieuwe jas van een vriendje/vriendinnetje heeft, dat je even netjes aan de kant moet gaan staan als er schoolklas langsloopt, etc.
Hierbij werken we met de Kleine- en Grote groep.
Grote groep - Kleine groep
De kinderen met een VE indicatie worden nauwgezet gevolgd in hun ontwikkeling. Na de
kennismaking met het thema en de bijbehorende activiteiten, volgt een herhaling of een verdieping.
Afhankelijk van het soort activiteit en de behoeften van de kinderen wordt er gewerkt in de Grote of Kleine groep. Als blijkt dat bepaalde kinderen ten aanzien van specifieke ontwikkelingsgebieden behoefte hebben aan extra stimulering om dat gebied te versterken, passen wij ons
activiteitenaanbod hierop aan. Bijvoorbeeld, door die kinderen in de Kleine groep een specifieke activiteit extra aan te bieden, die al eerder aan de Grote groep is aangeboden.
Ouders
Bij peutergroep Peuterboot vinden wij het belangrijk dat ouders betrokken worden bij de ontwikkelingsstimulering.
Als een kind op de peutergroep start, vindt het kennismakingsgesprek plaats tussen ouders en mentor. Hierin wordt de werkwijze op de groep toegelicht en worden ouders geïnformeerd over de oudergesprekken. Ouders van kinderen met een VE indicatie worden in de 1,5/2 jaar dat hun kind bij ons op de groep is, 3 keer uitgenodigd voor een voortgangsgesprek naar aanleiding van onze
observaties met de OVP: na 3 maanden na start, vervolgens als het kind net 3 jaar is. Hierin
bespreken wij met ouders de ontwikkeling van hun kind en geven hen tips over wat zij thuis met hun kind kunnen doen om de ontwikkeling te stimuleren. Als het kind 3 jaar en 10 maanden is worden ouders uitgenodigd voor een eindgesprek. Vervolgens is er een warme overdracht naar de basisschool met de mentor en de nieuwe leerkracht.
Bij de start van elk thema (6 keer per jaar) krijgen alle ouders via het ouderportaal een nieuwsflits waarin het thema wordt geïntroduceerd. Ook ontvangen zij de teksten van de liedjes en de titels van boekjes die aansluiten op het thema en de 10 thema woorden die in deze periode extra aandacht krijgen.
Aan de ouders van de VE kinderen worden de nieuwsbrieven persoonlijk overhandigd en wordt door de pedagogisch medewerker de inhoud en het doel nader toegelicht.
Ook worden ouders een paar maal per jaar uitgenodigd om (samen met hun kind) deel te nemen aan activiteiten, bijvoorbeeld: een themabijeenkomst, het zomerfeest, de Sinterklaas- of Kerstviering. Hoe, wanneer en bij welke activiteiten ouders worden betrokken, wordt bijgehouden in het
ouderactiviteitenplan. De inhoud en voortgang van dit activiteitenplan wordt door de senior tijdens het teamoverleg met de medewerkers besproken, geëvalueerd en zo nodig bijgesteld.
Samenwerking met de basisscholen
De peutergroep werkt nauw samen met de basisschool de Ark, waarin zij gehuisvest zijn en andere basisscholen in de buurt. De kinderen met een VE indicatie worden bij voorkleur door de mentor van kind ‘warm’ overgedragen aan de basisschool. Met een warme overdracht bedoelen de pedagogisch medewerker een gesprek heeft met de leerkracht aan de hand van de overdrachtsformulieren.
Voordat deze formulieren en de bijbehorende observatieformulieren naar de basisschool gaan wordt deze eerst besproken met de ouders. Voor deze warme overdracht wordt altijd toestemming aan ouders gevraagd. Dit gesprek vindt plaats voordat het kind naar de basisschool gaat.
Inhoudelijke aansluiting voor- en vroegschoolse educatie
Op onze peutergroep komen kinderen die naar één van de basisscholen in Diemen gaan. Met deze scholen wordt door ons inhoudelijke samenwerking gezocht, voornamelijk door het houden van VE- overleggen. Bij dit VE-overleg zit een PM’er van KMN Kind en Co, een leerkracht van school en wanneer mogelijk sluit de leidinggevende van school hierbij aan. Dit overleg staat op de Peuterboot nog in de kinderschoenen, maar willen wij 3 tot 4 keer per jaar plaats gaan laten vinden.
Daarbuiten proberen wij een groot deel van onze thema’s bij die van school te laten aansluiten, zoals bijvoorbeeld: het vieren van de voor kleine kinderen belangrijke Nationale Feestdagen, zoals Pasen, Sinterklaas en Kerst. Ook wordt elk jaar zowel op onze groep als op de scholen aandacht besteed aan de nationale voorleesweek en bijvoorbeeld de seizoenen.
Zelfstandigheid bevorderen
Kinderen krijgen bij binnenkomst allemaal een eigen plaatje. Deze hangt boven hun kapstokje, zit op hun stoeltje en wordt gebruikt bij het kiesbord. Bij het kiesbord maken de kinderen zelf de keuze waarmee ze willen spelen. In de kleutergroepen van oecumenische basisschool De Ark werken e met dezelfde methode. De kinderen kunnen dus alvast wennen aan dit systeem. De kinderen worden gestimuleerd om zelf hun schoenen uit te doen en zelf hun gymschoenen aan te trekken wanneer we naar de gymzaal gaan. Bij het toilet bezoek worden ze gestimuleerd om zelf hun broek uit te doen en ook weer aan te doen.
Verder stimuleren wij de kinderen om zelf hun jas aan te doen wanneer we naar buiten gaan. Met ritsen en/of knopen worden de kinderen geholpen.
Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties
De mens is een sociaal wezen.
In de praktijk betekent dit dat een kind al vanaf de geboorte samen met anderen dingen doet, immers zonder de ander (lees: ouder/verzorger) zou het kind niet (kunnen) overleven.
Bij het ontwikkelen van sociale competenties gaat het om samenzijn en samen dingen doen. Door de kinderen te begeleiden in hun interacties brengen wij hen spelenderwijs sociale kennis en
vaardigheden bij, waardoor zij steeds zelfstandiger relaties met anderen leren opbouwen en onderhouden.
Ook leren kinderen veel van wat zij (om zich heen) zien, zowel van andere kinderen als van ons. Wij zijn ons bewust van onze voorbeeldfunctie en ons sleutelwoord hierbij is ‘wederzijds respect’.
Voorop staat bij ons dat het kind zich kan ontplooien. Wij stimuleren dan ook dat het initiatieven neemt waardoor het zelfvertrouwen kan groeien. Wij zorgen er hierbij voor dat het kind zichzelf en/of een ander geen schade berokkent.
De peuter zal steeds meer leren rekening te houden met de ander. Dat betekent dat hij zich meer zal kunnen inleven in de ander. Anderen hebben ook gevoelens. Dus leren wij het kind om te wachten op elkaar, om geen speelgoed af te pakken, om te delen en samen te spelen. Soms leren wij het kind om juist wat meer voor zichzelf op te komen.
Wij stimuleren kinderen in het zelf oplossen van conflicten. Lukt dat niet of moeilijk, dan
ondersteunen wij hen. De rol van de pedagogisch medewerkers verandert mee met de ontwikkeling van het kind, van zorgen voor naar steeds meer begeleiden van de kinderen.
Overdracht van waarden en normen
Op de peutergroep maken kinderen deel uit van een groep. Deze is vaak breder en meer divers dan een doorsnee gezin. Dit betekent dat het kind al vroeg kennis maakt met de verscheidene aspecten van de verschillende culturen in de Nederlandse samenleving.
Wij stimuleren de kinderen om op een open manier kennis te maken met de algemeen aanvaarde waarden en normen in de samenleving.
Wij vinden het belangrijk om op respectvolle wijze met elkaar om te gaan en dragen er zorg voor dat de kinderen elkaar (leren) respecteren. Wij zijn hun voorbeeld hierin. Dit uit zich onder andere in hoe wij dagelijks met elkaar en met de kinderen omgaan. We zijn vriendelijk, luisteren naar elkaar en werken samen. In de omgang met elkaar zijn we beleefd en noemen elkaar bij de naam. Wij leren het kind om op zijn beurt te wachten, andere kinderen niet te onderbreken, groepsregels na te leven.
Maar ook in wat we doen zijn wij hun voorbeeld. We laten zien hoe je respectvol met met materiaal en speelgoed omgaat, hoe je gebruik maakt van het meubilair in de groep etc. Kortom, wij leren het kind regels, zodat het nu kan functioneren in een groep en later actief kan deelnemen in de
maatschappij.
Wij houden rekening met de eigenheid van ieder kind en met de eigenheid van de cultuur waarin het kind opgroeit. Dat betekent dat wij het kind benaderen als individu, maar ook vragen rekening te houden met de afspraken en regels binnen de peutergroep.
Afspraken, regels en omgangsvormen
In elke groep zijn afspraken nodig om met elkaar samen te leven. Daarom hebben wij afspraken, regels en omgangsvormen opgesteld, zodat de kinderen op een positieve en respectvolle manier met elkaar om (leren) gaan. Onze eigen groepsregels staan beschreven in de nieuwsbrief.
De algemene voorwaarden van KMN Kind & Co, die natuurlijk ook voor onze peutergroep gelden, staan beschreven in het boekje ‘Welkom bij KMN Kind & Co’.
Gewenst en ongewenst gedrag
Wij gaan ervan uit dat gedrag, over het algemeen, aangeleerd is en dat het dus ook weer afgeleerd kan worden. Wij proberen gewenst gedrag te bereiken door het te stimuleren, door daaraan aandacht te schenken en/of te prijzen. Ongewenst gedrag wordt benoemd en wij proberen dit te voorkomen of om te buigen door grenzen te stellen, te corrigeren of te negeren.
Het belonen en stimuleren van gewenst gedrag, heeft meer effect dan het corrigeren van ongewenst gedrag en is daarom een belangrijk uitgangspunt in ons pedagogisch handelen.
Soms ontkomen wij er echter niet aan om in te grijpen. Wij wijzen dan het kind niet af, maar wel zijn (ongewenste) gedrag. Wij corrigeren het kind door het uit de situatie te halen of door het even apart te nemen. Na enkele ogenblikken benaderen wij het kind weer, leggen hem de reden van de correctie uit en vragen hem of hij weer verder (mee) wil spelen.
Rituelen
Alle grote gelegenheden zoals Sinterklaas en Kerst worden met alle kinderen tegelijk gevierd. Ook bij uitstapjes gaan alle kinderen tegelijkertijd mee.
Er zijn veel gelegenheden in een jaar om bij stil te staan, zoals verjaardagen, afscheid, Sinterklaas, Pasen, Kerst. Dit doen wij dan ook en het maakt een jaar overzichtelijk en feestelijk. Het vieren van verjaardagen en feesten versterkt het gevoel van bij elkaar horen.
Verjaardagen van de kinderen worden altijd gevierd. Kinderen krijgen een mooie muts en er worden veel liedjes gezongen. Ook de ouders van de jarige zijn van harte welkom. De jarige mag uitdelen, maar wel iets leuks, of iets wat gezond is.
Verder worden traditionele feesten zoals Sinterklaas, Kerst en Pasen gevierd. Jaarlijks is er 1 uitstapje naar de kinderboerderij. Bij deze activiteiten buiten de peutergroep worden de ouders betrokken.
Tenzij anders aangegeven zijn de ouders zelf verantwoordelijk voor hun kind als zij meegaan met een
uitstapje. De kinderen krijgen altijd een geel hesje aan bij uitstapjes, zodat ze makkelijk herkenbaar zijn.
De pedagogisch medewerkers
Wij hechten groot belang aan professioneel, deskundig opgeleid personeel. Onze pedagogisch medewerkers en invalkrachten zijn opgeleid volgens de kwaliteitseisen die in de CAO worden gesteld.
Veel pedagogisch medewerkers hebben daarnaast nog aanvullende scholing gevolgd.
Deskundigheidsbevordering
Om goede zorg te waarborgen, worden de pedagogisch medewerkers regelmatig bijgeschoold. Deze bijscholing wordt verzorgd door zowel interne als externe deskundigen.
Verder zijn wij elkaars coach en zijn er regelmatig teambijeenkomsten over bepaalde thema’s in het vakgebied. Ook wordt er 1x per jaar met iedere (pedagogisch) medewerker een functioneringsgesprek gehouden, een structureel evaluatiemoment om onze kwaliteit en de daarvoor gewenste
deskundigheid van medewerkers te monitoren en vergroten.
Ons aanbod ten aanzien van deskundigheidsbevordering varieert en is afhankelijk van de behoeften.
De afspraken daarover zijn vastgelegd in ons scholingsbeleid.
Jaarlijks wordt een scholingsplan gemaakt. In dit plan zijn in ieder geval opgenomen:
scholing bedrijfshulpverlening en kinder-EHBO
pedagogisch verdieping
cursussen gericht op speciale doelgroepen, zoals kinderen met een VE-indicatie
Stagiaires, beroepskrachten-in-opleiding
Kind & Co is een erkend leerbedrijf. Wij vinden het belangrijk om een bijdrage te leveren aan het opleiden van toekomstige beroepskrachten. Daarom werken er bij ons op diverse locaties
beroepskrachten-in-opleiding en stagiaires.
Beroepskrachten-in-opleiding werken, afhankelijk van de competenties die zij al hebben behaald, gedurende hun studie in toenemende mate als pedagogisch medewerker binnen de formatie.
Stagiaires staan boventallig op de groep en mogen onder bepaalde voorwaarden incidenteel binnen de formatie worden ingezet.
Daarbij geldt (vanaf 1 januari 2018) dat op een locatie maximaal 33% van de formatie die volgens de BKR nodig is, mag worden ingevuld met beroepskrachten-in-opleiding en stagiaires. Afhankelijk van de opleiding en leerjaar van de stagiaire of beroepskracht-in-opleiding kan de duur en frequentie van aanwezigheid verschillen en veranderen ook de taken en bevoegdheden.
Zowel beroepskrachten-in-opleiding als stagiaires worden in de praktijk begeleid door
praktijkbegeleiders die hen wekelijks coachen bij het werken aan hun competenties en hun leerproces evalueren en beoordelen. Op deze manier worden zij maximaal ondersteund om een goede
pedagogisch medewerker te worden.
- Een stagiaire werkt te allen tijde onder de verantwoordelijkheid van én onder toeziend oog van een gediplomeerde pedagogisch medewerker.
- Een beroepskracht-in-opleiding mag na verloop van tijd ook zelfstandig gaan handelen. Dit is afhankelijk van de score die de beroepskracht-in-opleiding heeft op de competentiemeter.
De competentiemeter ‘meet’ het niveau van de vaardigheden en competenties een stagiaire en beroepskracht-in-opleiding en geeft daarmee inzicht in hoeverre de zij in staat zijn tot het zelfstandig kunnen uitvoeren van bepaalde taken.
Bij ons in de praktijk maken de studenten kennis met bijvoorbeeld dagindeling, verzorging van kinderen, hygiëne, pedagogisch handelen, contact met ouders. Taken die net beginnende stagiaires en beroepskrachten-in-opleiding zoal kunnen uitvoeren zijn:
het begeleiden van activiteiten met de kinderen
het voorbereiden van activiteiten
bieden van ondersteuning bij de verzorging van de kinderen (bijvoorbeeld helpen bij het eten/drinken)
Hierbij handelen zij volgens de richtlijnen van Kind & Co.
Deze en meer specifieke taken en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in onze competentiemeter.
Indien een stagiaire of beroepskracht-in-opleiding conform CAO formatief wordt ingezet, worden ouders hiervan op de hoogte gesteld. Zo weet de ouder dat hij/zij ook met vragen of voor een overdracht bij hen terecht kan.
Andere Volwassenen
Soms komt het voor dat er aan vrijwilliger aanwezig is op de groep. Wanneer dit het geval is werken we conform het vrijwilligersbeleid. Door een vrijwilliger wordt altijd een vrijwilligersovereenkomst getekend.
Vrijwilligers worden uitsluitend boven-formatief ingezet (conform ons vrijwilligersbeleid).
Een vrijwilliger levert een bijdrage aan het dagprogramma op de locatie middels het uitvoeren van een of meer van de volgende taken:
activiteiten doen met de kinderen
activiteiten voorbereiden
bijvoorbeeld helpen bij het eten/drinken, e.d.
De vrijwilliger voert haar taken uit overeenkomstig het programma van het betreffende dagdeel en conform het pedagogisch beleid van Kind & Co. De vaste beroepskracht blijft te allen tijde
verantwoordelijk voor de (pedagogisch) gang van zaken.
Al onze pedagogisch medewerkers, stagiaires en vrijwilligers en andere structureel aanwezigen zijn in het bezit van een geldige Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG).
Tot slot
Wij hopen dat u dit pedagogisch werkplan met plezier heeft gelezen en dat voor u duidelijk is hoe wij binnen onze peutergroep Peuterboot werken.
Mocht u toch nog vragen hebben, dan zullen onze pedagogisch medewerkers, de senior of de clustermanager hier graag antwoord op geven. Ook tips en adviezen horen wij graag.
Dit pedagogisch werkplan zal regelmatig worden besproken binnen de teams en minimaal eens in de twee jaar worden bijgesteld.
Met vriendelijke groeten, Team Peuterboot
