Een totale knieprothese
Een totale knieprothese is een vervanging van het versleten kniegewricht door een kunstknie. De uiteinden van het bot van het onder- en bovenbeen worden aangepast aan de vorm van de prothese. Het aangetaste kraakbeen, de meniscusschijven en de twee kruisbanden worden verwijderd. De twee metalen componenten worden met
sneluithardend botcement aan het boven- en onderbeen vastgemaakt. Tussen beide metalen componenten komt de kunststof schijf die zorgt voor het soepel scharnieren van het kunstgewricht. Soms wordt ook de achterzijde van de knieschijf vervangen door een kunststof plaatje.
Al het kraakbeen van het boven- en onderbeen en de knieschijf wordt verwijderd (figuur 1 en 2).Vervolgens wordt de prothese aan het scheenbeen en dijbeen bevestigd (figuur 3 en 4). Vervolgens wordt de knieschijf erop geplaatst (figuur 5) en kan de wond
dichtgemaakt worden.
Waarom een totale knieprothese?
U heeft een totale knieprothese gekregen omdat uw klachten kwamen van een versleten knie (artrose). Als u meer wilt weten over artrose van de knie, verwijzen wij u naar onze informatiefolder “knieartrose”. Vraag ernaar bij uw fysiotherapeut.
Welke soorten knieprotheses zijn er?
Totale knieprothese: Tijdens de operatie wordt het versleten kraakbeen uit uw knie verwijderd. Het bot in uw knie wordt aangepast aan de vorm van de prothese. Er komt een metalen deel aan de boven- en onderzijde van uw kniegewricht. Tussen deze twee metalen delen komt een plastic deel. Dit zorgt ervoor dat u uw knie soepel kunt bewegen.
Hemi knieprothese: Hemi betekent half. Deze prothese wordt geplaatst als een deel van de knie versleten is. Het linker of rechter deel van uw knie wordt dan vervangen door een prothese.
Hoe functioneert u in het dagelijks leven met een nieuwe knie?
Na 6-12 maanden kunt u vaak weer volledig uw hobby's uitoefenen. Toegestaan zijn alle minder belastende sporten voor de knie zoals zwemmen, fietsen en wandelen. Het wordt afgeraden "de nieuwe knie" in werk en sport te zwaar te belasten; de kans op beschadiging is dan groter.
Het is gebruikelijk dat u nog enkele maanden tot een jaar last heeft van pijn en zwelling en van een “warme knie”. Het duurt zeker zes maanden voordat uw totale kniegewricht (spieren, pezen, banden en kapsel) volledig hersteld is. Bouw daarom de belasting langzaam op. De oorspronkelijke pijnklachten zijn enkele maanden na de plaatsing van de nieuwe knie dikwijls verdwenen en meestal kunt u dan veel beter lopen.
Bij de fysiotherapeut is de revalidatie gericht op
• vergroten/ herstellen van de afgenomen spierkracht.
• onderhouden/ vergroten van de bewegelijkheid van de knie.
• vergroten van de mogelijk afgenomen algehele conditie.
• oefenen van de dagelijkse activiteiten en het zo nodig uitbreiden ervan.
Leefregels voor de eerste 6 weken.
Voor een goede genezing is het van belang dat u de volgende adviezen opvolgt:
Loop tot de eerste controle op de polikliniek met twee elleboogkrukken.
Maak gebruik van een hoog bed en een (ver)hoog(d) toilet.
Wissel uw houdingen af en ga afwisselend lopen, staan en zitten. Het is beter meerdere kleine afstanden te lopen dan in één keer een grote afstand.
Blijf de elastische kous dragen tot het eerste polikliniekbezoek.
Voorkom uitglijden; haal losse matjes weg. Leg een antislip-douchemat in de douche en breng eventueel steunen aan in de badkamer.
Welke bewegingen moet u vermijden?
De knie niet verder buigen dan 90° (dit is niet verder dan tot een haakse hoek tussen boven- en bovenbeen). Dit betekent:
o niet knielen.
o niet zelf de elastische kous aandoen.
o niet zelf veters strikken.
o niet zelf autorijden gedurende minimaal zes weken.
o Vermijd daarom activiteiten waarbij kans bestaat op vallen en uitglijden.
Zitten
Ga bij voorkeur zitten op een hoge stoel met stevige armleuningen. Plaats bij het gaan zitten of gaan staan, steeds het geopereerde been naar voren.
Houding in bed
Gebruik geen kussen onder de knie. De knie blijft dan zo recht mogelijk, wat het lopen gemakkelijker maakt.
Krukken
De eerste vier weken na de operatie loopt u met 2 krukken. Daarna probeert u thuis met 1 kruk te lopen. Voor langere afstanden buiten gebruikt u zonodig 2 krukken. Tussen de 4e en 8e week vermindert u het gebruik de krukken steeds verder. Na ongeveer acht weken loopt u zonder krukken. Overleg bij twijfel met uw fysiotherapeut.
Traplopen met krukken
Als u goed kunt lopen met krukken is het niet moeilijk om traplopen te leren. Zelfs een draaitrap hoeft geen enkel probleem op te leveren. Een stevige trapleuning is een handig hulpmiddel, en vergemakkelijkt het traplopen aanzienlijk.
Doe als volgt:
Trap op: het gezonde been op de hogere trede zetten, terwijl u steunt op uw kruk; dan het geopereerde been bijplaatsen.
Trap af: de kruk een trede lager zetten, het geopereerde been naar beneden plaatsen.
Daarna het gezonde been bijplaatsen.
Fietsen
U mag fietsen op een hometrainer als de hechtingen verwijderd zijn. Als u zonder
krukken kunt lopen en de knie voldoende kunt buigen, mag u ook buiten fietsen. Vaak is dat na ongeveer acht weken. Wacht echter met fietsen totdat u zichzelf daarbij weer zeker voelt. Vooral bij op- en (plotseling) afstappen moet u uw been goed onder controle hebben.
Zelf autorijden
Hobby's en sporten
Sommige hobby's kunnen te belastend zijn. Vraag advies aan uw fysiotherapeut.
De oefeningen
Oefen drie keer per dag. Herhaal alle oefeningen minstens tien keer.
Ga door met oefenen tot drie maanden na de operatie. Goed oefenen bevordert uw herstel. Door de oefeningen krijgt u sterkere heup- en beenspieren en meer mobiliteit in de knie. Hierdoor worden steeds meer bewegingen mogelijk. Als u een oefening
probleemloos kunt uitvoeren, mag u deze ook vaker uitvoeren maar overdrijf of forceer niets! Wanneer een oefeningen pijnlijk is, ga dan verder met de volgende oefening.
Aandachtspunten bij het oefenen, belasten en later sporten:
Irritatie wondgebied. Het komt regelmatig voor dat het wondgebied door het intensieve oefenen geïrriteerd (rood en warm) raakt. Als dat gebeurt, betekent dit dat de activiteit in de laatste 24 uur teveel was voor wat de knie op dit moment aan kan.
U kunt in dat geval koelen met een ijspakking gedurende maximaal 10 minuten.
Vocht / dik been. Door een vochtophoping in het operatiegebied kan het
geopereerde been dikker zijn dan normaal. Als u gaat lopen is het mogelijk dat deze vochtophoping zich gaat verplaatsen richting onderbeen en zelfs enkel. Dit mag, in beperkte mate, gezien worden als een normale complicatie bij deze operatie. U krijgt hiervoor een elastische kous. Afhankelijk van de ernst van de vochtophoping kan dit enkele weken tot maanden duren.
Zware belasting. Zware lichamelijke inspanningen door bijvoorbeeld sport, kunnen de levensduur van het nieuwe gewricht bekorten.
Oefeningen in zit:
Afwisselend de hak en de tenen omhoog bewegen.
Schuif uw voet zo ver mogelijk naar voren en naar achteren over de grond. Zo buigt en strekt u de knie. U kunt bij een stroeve ondervloer gebruik maken van een handdoek onder de schoen, dit glijdt makkelijker.
De knie zo ver mogelijk buigen met hulp van het niet-geopereerde been, door de voeten over elkaar te kruisen.
Zittend op de bank met het aangedane been recht op de bank: met een opgerolde handdoek in de knieholte knie strekken.
Zittend op de bank met het aangedane been recht op de bank: knieholte in de ondergrond duwen.
Zittend op een stoel met de knie gebogen en het been “afhangend”. Strek de knie van het geopereerde been zodat de voet loskomt van de (onder)grond. Trek hierbij de tenen richting de neus.
Zittend op de bank met het aangedane been recht op de bank: span het bovenbeen aan. Ontspan dit vervolgens. Herhaal 10 keer.
Zittend op de bank met het aangedane been recht op de bank: span het bovenbeen aan. Houdt dit 10 seconden vast.
Oefeningen in stand:
Bij deze oefeningen staat u en gebruikt u een (verhoogd)bed, tafel of keukenblad als steun.
Til de knie van het geopereerde been omhoog. Uw knie blijft gebogen. Let op uw houding: houd uw rug zo recht mogelijk en buig niet achterover.
Verplaats het geopereerde been naar achteren en probeer de knie zo ver mogelijk te strekken door de hak op de grond te duwen.
Gaan deze twee oefeningen goed, dan mag u de volgende twee oefeningen proberen.
Buig uw geopereerde knie zo ver mogelijk door uw hiel naar uw billen te brengen.
Ga met uw rug tegen de muur staan en plaats de voeten zo dicht mogelijk bij de muur.
Probeer de knieholte van het geopereerde been zo ver mogelijk naar de muur te bewegen.
Oefeningen gericht op balans en coördinatie
Breng tijdens het lopen afwisselend de hak van het rechterbeen en het linkerbeen richting de bil. Voer deze oefening rustig uit. Het accent van deze oefening ligt met name op balans.
Probeer tijdens het lopen afwisselend de knie van het rechter been en het linker been te heffen. Voer deze oefening rustig uit. Het accent van deze oefening ligt met name op balans.
Ga met een lichte buiging van de knie op het geopereerde been staan, eventueel met hulp van bijvoorbeeld de muur. Dit is een oefening voor de balans.
Mocht u meer informatie willen of een afspraak willen maken, kunt u altijd contact met ons opnemen. U kunt online een contactformulier vinden of u kunt ons telefonisch bereiken op het nummer 078-6256640.
Bronnen: Isala Kliniek en ASZ
