DOEL PROTOCOL MEETCAMPAGNE INHOUD

(1)

BBEMG – Bruxelles – 13 mei 2009

Monitoring van de blootstelling van Monitoring van de blootstelling van kinderen aan het 50Hz magnetisch kinderen aan het 50Hz magnetisch veld in Belgi

veld in België ë, bronnen, niveaus en , bronnen, niveaus en vergelijking met andere landen vergelijking met andere landen

Gilbert Decat

INHOUD INHOUD

• DOEL VAN STUDIE

• PROTOCOL VAN MEETCAMPAGNE

• STEEKPROEFBESCHRIJVING

• RESULTATEN

- Beste schatter & grootte van blootstelling - Analyse van 0,4 µT “Cut-Off point”

- Vergelijking met andere landen

- Gemeten vs berekende 0,4 µT blootstelling - Correlatiestudie

• BESLUIT

DOEL DOEL

• Bepalen van de grootte van de individuele blootstelling van kinderen (< 15 jaar) aan het 50 Hz magnetisch veld thuis en op school

• Bepalen van de proportie in België wonende kinderen die thuis of op school blootgesteld zijn aan een magnetisch veld van tenminste 0,4 µT

• Vergelijken van de blootstelling per povincie per regio en per land

• Vergelijking tussen gemeten en berekende 0,4 µT blootstelling

PROTOCOL MEETCAMPAGNE

(2)

BBEMG – Bruxelles – 13 mei 2009 -50

-40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50 60

3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48

Sample number

Deviation (%)

1h 24h 48 h Population

ZIJN 24 UUR DURENDE MV-REGISTRATIES REPRESENTATIEF VOOR BEPALEN VAN

REËLE BLOOTSTELLING?

PROTOCOL GEGEVENSVERWERKING PROTOCOL GEGEVENSVERWERKING

TRANSFER GEGEVENS VAN METER NAAR PC

Emcalc software

STRATIFICATIE VAN GEGEVENS:

blootstelling van kind thuis

blootstelling van kind op school SUB-STRATIFICATIE BLOOTSTELLING THUIS:

blootstelling van kind tijdens slaap

blootstelling van kind voor en na schooltijd BESTE SCHATTER VAN WERKELIJKE BLOOTSTELLING:

rekenkundig gemiddeld

geometrisch gemiddelde

mediaan

STEEKPROEFBESCHRIJVING STEEKPROEFBESCHRIJVING

• ONDERZOEKSPERIODE: 2001 – 2005

2005 – 2009

• STEEKPROEF GEOGRAFISCH GESPREID OVER ALLE PROVINCIES VAN DE 3 GEWESTEN

• STEEKPROEFGROOTTE

ANALYSEERBARE GEGEVENS VAN

621 621 621

621KINDEREN

80% VAN AANTAL INGESCHREVEN KINDEREN

• AANTAL MEETWAARDEN: registratieduur van 24 u aan meetinterval van 4 sec 21600 meetwaarden/kind

AANTAL KINDEREN PER AANTAL KINDEREN PER

DEELNEMENDE INSTELLING DEELNEMENDE INSTELLING

Instelling Aantal Instelling/School Aantal

VITO 85 Ecole Pierrard VIRTON 47

SCK 61 Ecole Maternelle Libre - Aubange 14 ELIA:

Brussel,Merksem, Namen,Linkebeek

78 CHARLEROI:

-Espace et Environnement - 8 scholen in Thuin

37

Bel Engineering 27

ULG 83 NOG UIT TE VOEREN CAMPAGNES

Laborelec 26 - ULB & ERASMUSZIEKENHUIS ? UG 56 - Ecole Maternelle Libre – Messancy 28

FGOV 39

MMK 9

LNE 41

ANPY 10

(3)

BBEMG – Bruxelles – 13 mei 2009 BBEMG – Bruxelles – 13 mei 2009

(4)

BELANG VAN GEBRUIK VAN BESTE BELANG VAN GEBRUIK VAN BESTE

BLOOTSTELLINGSSCHATTER BLOOTSTELLINGSSCHATTER

24 uur blootstelling

van kind nr 597

REK.

GEM.

GEOM.

GEM.

MEDIAAN

MAGNETISCH VELD (µT)

0,8 0,01 0,01

Aantal > 0,4 µT 1 0 0

STATISTIEKEN VAN BLOOTSTELLING VAN STATISTIEKEN VAN BLOOTSTELLING VAN

KIND AAN MEDIAAN M. VELD IN BELGI KIND AAN MEDIAAN M. VELD IN BELGIË Ë

PLAATS

BLOOTSTELLING

REKENKUNDIG GEMIDDELDE

MEDIAAN

THUIS + SCHOOL 0,04 µT 0,02 µT

SCHOOL 0,03 µT 0,02 µT

THUIS - Slapen - Niet-slapen

0,07 µT 0,11 µT 0,05 µT

0,03 µT

0,02 µT

0,03 µT

(5)

BLOOTSTELLING VAN KINDEREN IN BLOOTSTELLING VAN KINDEREN IN

BELGI

BELGIË Ë AAN MEDIAAN MV ≥ AAN MEDIAAN MV ≥ 0,4 µ 0,4 µT T

Plaats van blootstelling

% Kinderen & steek- proefgrootte (N) THUIS + SCHOOL 1% (N = 621)

SCHOOL 0,7% (N = 569)

THUIS - Slapen - Niet-slapen

2% (N = 611) 2,5% (N = 604) 0,85% (N = 590)

Kinderen blootgesteld aan mediaan Kinderen blootgesteld aan mediaan MV MV ≥ ≥ 0,4µ 0,4 µT in Vlaanderen & Walloni T in Vlaanderen & Wallonië ë

0,4

0,4 µµT BLOOTSTELLING:T BLOOTSTELLING:

BELGIE vs BUITENLAND BELGIE vs BUITENLAND LAND Cut off points (afkappunt^MV^{≥ 0,4 µT}^≥ )

Canada 1,6%

Duitsland 2%

UK 1%

USA 3,4%

Finland 6,2%

Denemarken 6%

Zweden 3,7%

BELGIE 2,5%

(6)

GIS

GIS--MODEL VAN DE 0,4 MODEL VAN DE 0,4 µµT CORRIDORS VOOR T CORRIDORS VOOR BOVEN

BOVEN--& ONDERGRONDSE LIJNEN& ONDERGRONDSE LIJNEN

Bijkomend risico op kinderleukemie door Bijkomend risico op kinderleukemie door boven

boven--en ondergrondse en ondergrondse hoogspanningslijnen: hoogspanningslijnen: 0,7% per jaar

0,7% per jaar BBEMG – Bruxelles – 13 mei 2009

% KINDEREN BLOOTGESTELD AAN MV

% KINDEREN BLOOTGESTELD AAN MV ≥0,4 0,4 µµT T BEREKEND VERSUS GEMETEN

BEREKEND VERSUS GEMETEN

Stroom- belasting

Berekend voor onder- en bovengrondse hoogspanningslijnen

Gemeten in BBEMG- campagne

100% 1,80% ≥ 0,4 µT Thuis: 2% ≥ 0,4 µT Thuis+school: 1% ≥ 0,4 µT 75% 1,36% ≥ 0,4 µT

50% 0,90%≥ 0,4 µT Gemeten > berekend : Gemeten > berekend :

⇛

⇛andere bronnen dan hoogspanningslijnen veroorzaken andere bronnen dan hoogspanningslijnen veroorzaken 0,4 µ0,4 µT blootstellingT blootstelling

⇛

⇛indien oorzaak/gevolg relatie bijkomend risico op indien oorzaak/gevolg relatie bijkomend risico op kinderleukemie > 0,7%/jaar

kinderleukemie > 0,7%/jaar

MOGELIJKE OORZAKEN VAN VERSCHIL MOGELIJKE OORZAKEN VAN VERSCHIL

TUSSEN GEMETEN EN BEREKENDE TUSSEN GEMETEN EN BEREKENDE

BLOOTSTELLING VAN HET KIND BLOOTSTELLING VAN HET KIND

• Huishoudelijke elektrische toestellen

• Vloerverwarming en elektrische radiatoren

• Stromen die binnenkomen via waterpijpen en – kranen

• Slechte bekabelingsconfiguratie

• Stromen in de residentiële aardingssystemen

• Alle soorten transformatoren

• Distributieliinen

• Hoogspanningslijnen en -kabels

CORRELATIE TUSSEN MAGN. VELD CORRELATIE TUSSEN MAGN. VELD

EN VERKLARENDE VARIABELEN EN VERKLARENDE VARIABELEN

s

DISPL: distance to power lines; House type; Housloction: location in or out aggl INCOME; ELCCONSU: Electricity consumption

(Decat et al., 2005)

DISPL

HOUSTYPE

HOUSLOCA

INCOME

ELCCONSU

(7)

BESLUIT BESLUIT

• De mediaan is de beste schatter van de werkelijke blootstelling van het kind

• De mediane blootstelling van het kind varieert tussen 0,02 en 0,03 µT voor de verschillende locaties (woning & school)

• Geen substantiële geografische verschillen noch in grootte van

blootstelling noch in 0,4 µT frequentie

Besluit (vervolg) Besluit (vervolg)

• 0,4 µT blootstelling komt meestal voor tijdens slaap

• Onze gegevens zijn in overeenstemming met de gegevens van andere landen

• Geen overeenkomst tussen berekende en gemeten 0,4 µT blootstellingsfrequentie van kinderen.

• Andere bronnen dan hoogspanningslijnen kunnen ook 0,4 µT blootstelling veroorzaken.

Bijgevolg, en in geval van een oorzaak/gevolg relatie kan het bijkomend risico op

kinderleukemie groter zijn dan 0,7% zoals berekend voor het hoogspanningsnet alleen.