SDIENST VOOR DE IJSSELMEERPOLDERS

R

4956 8640

SDIENST VOOR DE IJSSELMEERPOLDERS

B B L ! ) i H -EK

RIJKSDIENST VOOR DE IJSSELIV.EEKPOLDER3

KAfViPEN

Intern Rapport no. 134 NIEUWE BEDRIJFSGEBOUWEN VOOR

AKKERBOUWBEDRIJ VEN

De werkgroep voor boerderijenbouw ir. S. Bakker, voorzitter

ir. C. Berger, secretaris ir. S.L. Duursma

J. Koopal, ing.

A.A. Hoppenbrouwers, notulist

RIJKSDIENST VOOR DE IJSSELMEERPOLDERS L a n d b o u w w e t e n s c h a p p e l i j k e A f d e l i n g

K A M P E N 1969

X / 6 9 / 5 2 / 6

»

»

NIEUWE BEDRIJFSGEBOUWEN VOOR AKKERBOUWBEDRIJVEN.

De afmetingen van de akkerbouwschuren worden gebaseerd op de ruimte die nodig is voor de aardappelberging, de sorteer- en wegzetruimte, de werktuigen-

berging en een werkplaats (incl. gifkast, schaftruimte en wc).

Aardappelberging.

Normen - a. opbrengst consumptieaardappelen 45 ton veldgewas per ha b. opbrengst pootaardappelen 35 ton veldgewas per ha

c. opp. cons, aardappelen:: opp. pootaardappelen = 1 : 1

d. 25% van het bouwplan tot en met de 55 ha-bedrijven bestaat uit aardappelen

e. bedrijven groter dan 55 ha verbouwen 20% aardappelen (in het bouw- plan 1967 is dit 18% aardappelen)

2

f. de aardappelen worden 3 meter hoog gestort zodat per m 2 ton aard- appelen opgeslagen worden.

Deze norm wijkt wat betreft de verhouding consumptieaardappelen - poot- aardappelen van de praktijk af: in 1967 was in Oostelijk Flevoland deze ver- houding 2 : 1 . Dit ligt voor de toekomst echter niet vast, zodat een 1 : 1 ver- houding aangenomen is.

Sorteer- en wegzetruimte.

De grootte van de sorteer- en wegzetruimte hangt af van het feit of men pootaardappelen of consumptieaardappelen verbouwt. De werkgroep heeft de opper-

2 vlakte aan sorteer- en wegzetruimte voor alle bedrijfsgrootten op 100 m ge- steld. Dit is minimaal gezien de volgende feiten:

a. 23 bedrijven in eigen beheer hadden in 1967 gedurende het sorteren gemiddeld 113 m sorteer- en wegzetruimte nodig. 2

b. volgens de Commissie Boerderijbouw Onderzoekcentrum Qnmeloord heeft men op een bedrijf van 45 ha 140 m aan sorteer- en wegzetruimte nodig. Zodra er 2 boxen leeg zijn kunnen deze als wegzetruimte benut worden. Zolang dit niet het geval is is 100 m een uiterst minimum. 2

Werktuigenberging.

1. De oppervlakte van het vierkant waarbinnen de werktuigen opgesteld staan is gelijk aan de gesommeerde oppervlakten van de werktuigen (= grootste lengte maal breedte) vermeerderd met 40% voor de ontsluiting. Deze stelling is door

't I.L.B. met experimenten juist bevonden.

X/69/52/6/1

2.

2. De werktuigenberging op twee bedrijven die nauw met elkaar samenwerken (P 25, 45 ha en P 24, 33 ha) is opgemeten door de werktuigen stuk voor

2 2 stuk te meten: in totaal is 450 m nodig, en wel 250 m voor het 45 ha en

2

200 m voor het 33 ha bedrijf (incl. 4 0 % ) .

3. Boekee heeft aangetoond dat een werktuigenberging voor het totale werktui- genpark nog economisch verantwoord is als deze / 300 per m kost. Echter, 2 indien men de rentabiliteit van stallen onderdak werktuig voor werktuig be- ziet is het niet economisch verantwoord alle werktuigen onder dak te stal-

2 2 len. In de berekeningen is uitgegaan van / 100,- per m (gemiddelde m prijs)

2 2

en / 70,- per m (additionele m prijs) aan bouwkosten en jaarlijkse kosten 2

van 7%. Het is economisch juist om uit te gaan van de additionele m prijs, hetgeen de werkgroep dan ook gedaan heeft. De nieuwwaarde van ieder werk- tuig is een bekend gegeven. Het verschil in afschrijving tussen werktuigen die binnen en buiten bewaard worden is een schatting. Deze schatting is ge- maakt door een viertal personen en ir. Steenbeek als eindredacteur.

4. 21 bedrijven van 20 ha (17,5 - 22,5 h a ) , 41 bedrijven van 40 ha, 20 van 50 ha en 6 van 60 ha, hebben gegevens geleverd over het werktuigenpark per bedrijfsgrootteklasse en met de afmetingen van de werktuigen van de twee genoemde bedrijven (punt 2) is de grootte van de werktuigenberging berekend.

5. Voor de 20 ha, 40 ha en 60 navis ook berekend hoe groot de werktuigenber-ging moet zijn indien ieder werktuig economisch verantwoord gestald is, 2

enerzijds bij de gemiddelde m prijs (/ 100,-), anderzijds bij de additio- 2

nele m prijs (/ 70) van de gebouwen.

Het resultaat is als volgt:

aantal bedr.

20 ha 21 33 ha 1 40 ha 41 45 ha 1 50 ha 20 60 ha 6

opp. alle werk. economisch verantwoord

bij / 100 bij /.70 opmerkingen .2 .2

incl. 40%

118 n 2 200 211 250 270 286

per m 84 m"1

160

230

per m

101 m berekende opp (160) gemeten ^ll

180 berekende ^II (210) gemeten ^II (230) berekende ^tl 253 berekende ^it

De norm word geleverd door lineaire interpolatie van de laatste kolom, en extrapolatie tot een maximum van 280 m bij 80 ha. Dit is gedaan nadat 2 eerst het horizontale verband vastgelegd is (cijfers tussen ( ) ) .

3.

Werkplaats.

2 2 Een ruimte van 50 m als werkplaats en 15 m voor gifkast, schaftruimte en wc, wordt in 't algemeen ideaal geacht. In de werkplaats staat nog wat klein materiaal als een bascule, een kruiwagen enz. Nu is het niet verantwoord een deel van de werkplaats als wagenberging in te calculeren omdat de genoemde op- pervlakten van de gebouwen betrekking hebben op afmetingen buitenwerks gemeten.

Hierbinnen heeft men gauw randverliezen van 30 cm, temeer in de aardappelop- slagplaats t.g.v. de gelsoleerde wanden. Uitgaande van 30 cm randverlies komt dit neer op 30 tot 40 m voor de vier ontworpen schuren. Dit randverlies wordt 2 gecompenseerd door de werkplaats alleen te gebruiken voor de opslag van klein materiaal.

Bijkomstige punten.

In de Noordoostpolder wordt nog wat ruimte in de bedrijfsgebouwen benut voor het houden van paarden, meststieren, het opslaan van vlas, stro en graan.

In Oostelijk Flevoland komt dit veel minder voor. Met dit ruimtegebruik wordt geen rekening gehouden.

Vermeldenswaard is voorts dat uit een enquete van 23 bedrijven in eigen 2

beheer gebleken is dat tijdens het sorteren in 1967 60 a 70 m aan gebouwen- 2

ruimte niet geplaatst kon worden; er was op papier 60 a 70 m aan gebouwen- ruimte over (aardappelberging berekend, werktuigenberging berekend, sorteer- en wegzetruimte gemeten, restant ook gemeten) en toch stonden een aantal ma- chines buiten. De oorzaak moet zijn:

1 dat iedere aparte ruimte (apart door een zekere bestemming) ook ontslui- tingsruimte nodig heeft. Dit moeilijk meetbare punt heeft de werkgroep ver- waarloosd,

2 een iets hogere aardappelopbrengst dan de norm aangeeft,

3 dat men de werktuigen in het gebouw niet systematisch weggezet heeft.

2 Het bouwen van een schuur met een spantvak minder dan de schuur van 500 m is niet goed mogelijk omdat er dan een ondoelmatige schuur ontstaat. Alle nieuwe schuren hebben nl. dezelfde breedte.

X/69/52/6/3

4 .

*> cd -H 3

CO CD

a.

CN CN

a a

m 05

PO

8

^CM _a

CO oo ^{CN (N}

CO a a ^m

s

^{O ID O} _o ^o cn co ^{m m «H} cd cd ^{i n CO rH}

g

^{CO rH CN 00 mZ}

o

00 A O oo

m m

t > CO

to co

cd A A CO CO

.C o _CN o ^{O i n m} R1 cf •

o ^{CO ID CD a, a,}

o ^{CO rH CN t ~}

00 cd cd

C Sm

o o ^CN

cd cd C Sm

o o ^CN

ct) CN CN c o co a

£ O O O m m B E

CO o ^{t > CD r H / \ / v . r H}

O ^{I N r-l CN t - ID} Q ^CO

t ~ CO

i >

si cd _X5 ^cd

m% m o o i n o

CO i >

si cd _X5 ^cd

m%

t - o ^{i n CO cn}

s

^{CN rH CM CD O} _oo

i n O oo

i n 1 ^CN E

CD I N <N CN <N 00

£ m _{t >} O O m ^{O i n m} a a ^m

o "d" CD oo ^rH

m ^{CM r H CN} <o ^{00 ID}

m t > • *

(N CM m m

t > • *

m m

a a

5

^o

8

^{o m in m}

CN CN

i n

8

^{CO I D} _f ^(N

8

^{0H P.}

O ^{I N rH CN CD CO}

8

in ^{I D}

cd

C D

cd

cd cd

r. xz o o

I D

cd

C D

cd

cd cd

r. xz

2

^{£ a} o o co I D CN

2

m _{I N} O _O O _{r H I D} m o _O ^{1 1 E}

m m o o

•5

^{CN r H CN CD . • •d" • * •*}

•5

^{CN I N} in

m

o i m

o i m

o i m

o i

5

^{o Q O i n m "d* •sf}

o o ^{oo I D Tj*}

o ^{CN rH rH} m

•a*

C N

6

CN

a

CM CN

a a

C N

6

CN

a

CM CN

a) a a

S. _» m

8 8

^{CC O CD i n o} _o ^{CN 0 1} _o ^{o r H CN} oo m

m ^{I - I rH rH i n} w m ^{«Cf •3' CM}

PO

r H r H

a. a.

a

CO

5

r H r H

a. a.

a

CO

5

m o

8 8

^o _m ^{I D in m CD Sm cd} _£ ^cd _{a x:} ^{cd cd}

8

^{r H rH Ti •4"}

8

_{TJ-o o o o}

•J V

TJ- •J

V

CD

•P

.. ^{• " ^}

u ^'m,

o + •

o ^{CD CD}

> ^N _bo

& 2

^{P CD} • P r > ^{CD CD}

CM _S CD +» a a a a

c E* ^{O -H • r l O -H -H}

CD c ^CO +* 3 3 ^{a 3 3 bO}

CD H M CD •P 0 U U >> r. JH C

•o _bO ^CD | ^{bO cd U •P •H}

& ^{h mi cd} a o ^{o O 0 P}

•H a ^{CD 3 rH i-l •P •P b0 V -r> 0}

1

^{cd CD •P a at S 3 P} •H 3 0> h

1 8

^C

8

^{•P h .* M U h •P cd 5 r. CD im CD C •O «H CD •H i i C tab r l}

eg at o ^{CD CD o •rl 3 CD}

A cd ⁰¹ * ^Z *H ^mm as >

5.

De bouwkosten.

Door het ontbreken van een tasruimte in de normen van dit nieuwe schuur- type kan worden volstaan met een kleinere hoogte. De dakhelling kan hierdoor worden teruggebracht tot 15 . Bij deze helling kunnen geen dakpannen als be- dekking worden gebruikt, zodat alleen platen in aanmerking komen. De keus valt dan op asbestcement, omdat platen van ander materiaal zoals aluminium of staal duurder zijn.

De topgevel en een strook onder de gootlijn zijn eveneens in asbestcement gedacht.

Voor het overblijvende deel van de wanden zijn verschillende wandconstruc- ties begroot. Ondestaande tabel geeft hiervan een overzicht. De prijzen zijn inclusief de nieuwe omzetbelasting (B.T.W.), voor zover bekend. Voor alle schu- ren is een heifundering gerekend met een paallengte van 6 m ' .

Volledigheidshalve moet worden vermeld dat de loonstijging die in april 1969 zal plaatsvinden, niet in de prijzen is verwerkt.

Kostprijzen van de nieuwe schuren met diverse wandconstructies

wandconstructie 40 ha 40-52 ha 525-80 ha 80 ha 2

a. gemetselde muren van B

grindbetonblokken, dik 10.5 69.400,- 76.000,- 82.600,- 89.200,- b. houten wand met gepotdeksel-

de delen 70.150,- 76.750,- 83.350,- 89.950,-

c. gemetselde muur £ steens van

baksteen 71.400,- 78.000,- 84.600,- 91.200,-

d. betonelementen, breed 50 cm,

dik 6 cm 71.400,- 78.000,- 84.600,- 91.200,-

e. schokbeton elementen, Iang

4,50 m', dik 14 cm 72.800,- 79.400,- 86.000,- 92.600,-

f. waterleiding + sanitair 800,- 800,- 800,- 800,- g. elektrische installatie 3.650,- 3.700,- 3.900,- 3.950,- h. bliksembeveiliging 1.350,- 1.400,- 1.450,- 1.500,-

i. erfwerkzaamheden w.o. dammen, bestratingen en grondwerken Totaal van de posten f t/m i

10.150,- 10.300,- 10.450,- 10.600,- bestratingen en grondwerken

Totaal van de posten f t/m i / 15.950,- / 16.200,- / 16.600,- / 16.850,-

Naast de hiervoren genoemde wandconstructies is dezelfde schuur als die voor bedrijven van 40 - 52 ha begroot met een pannendak. Bij deze dakbedekking moet de dakhelling om technische reden worden verhoogd tot 25 , waardoor de op- pervlakte van de topgevels groter wordt. De prijs van de schuur met pannendak X/69/52/6/5

6.

is / 6200 (8% van de bouwkosten) hoger.

Het bedrijfsgebouw voor 40 - 52 ha van het nieuwe type is te vergelijken met het bestaande type PL„.

Op vergelijkbare basis kost een PL„ / 96.165,- 2

Nieuwe schuur met B blokken 76.000,- Verschil / 20.165,- Dit is dus + 21% goedkoper en 54 m groter. 2

Uitgevoerd in grote schokbetonelementen is het prijsverschil _+ 17%.

Gebleken is dat de schuur met het asbestcementen dak bij een dakhelling van 25 even duur is als bij een dakhelling van 15 . De werkgroep is van mening dat een dakhelling van 15 de voorkeur verdient omdat dan het aanbrengen van een zolder boven de aardappelen (isolatie) niet nodig is, deze schuur esthetisch veel beter is en omdat de hoogte die bij een dakhelling van 25 ontstaat toch nog te gering is voor b.v. tasruimte.

Wat betreft de wandconstructie heeft de werkgroep eenstemmig voorkeur 2

voor gemetselde muren van B grindbetonblokken, dik 10.5 cm. De wanden van de woning bestaan dan uit hetzelfde materiaal, zodat een esthetisch verantwoord geheel ontstaat. Bovendien kunnen de grindbetonblokken in iedere gewenste kleur gespoten worden.

De werkgroep stelt voor de bovengenoemde typen te bouwen, te beginnen met een twaalftal bedrijven in sectie U, uitgifte 1968.

V.

X/69/52/6/6

r-

VOORGEVEL

D O O R S N E D E

_ e.v. garage

-T'i

aardopptlbtiaring

I I

! ! : . i

: i

- - 8

*

§

a in r«

est

werkplaats werktuigenberging

-i -

^ ^{2 3 Q Q}

P L A T T E G R O N D voor 4 0 - 5 25H A oppervlakte 6 3 3 m ? schaal 1 - 2 0 0

M O O

• • - *

'A -

IN

• • :

j . i a . . * n ,

2 3 0 0

< 4 0 ho opp. 5 2 * re

4 0 - 5 2 ' ha o p p *.32⁵«*²

J&

»~r**--T

4- aaoo

•m

\r H'*i** -

* • " " " • # ?

.„ .

tt

^{— i .} •a..., .una.

O

<a>

rt

? 3 0 0 52 - B O h f l

O P I . 7 M H

> SO ha o p p 8 3 9⁵ m*

/

OVERZICHT P L A T T E G R O N D E N »chaal 1: 5 0 0