Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder
Cultuurbedrijf Noordoostpolder
Jaarverslag 2019
April 2020
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder
Inhoudsopgave
Bestuursverslag Inleiding
Algemene gegevens Resultaten
Inhoudelijke toelichting Theater ‘t Voorhuys
Centrum voor Cultuureducatie en Amateurkunst Museum Schokland
Kunstuitleen Emmeloord Crossovers
Zakelijke verhuur
Inzet en effect op de vier domeinen Personeel
Gebouwen
Risico-paragraaf Financiën
Toekomstperspectief
Jaarverslag Raad van Toezicht Jaarrekening
Balans
Exploitatierekening Kasstroom overzicht
Toelichting op de jaarrekening
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Toelichting balans
Toelichting exploitatierekening Overige gegevens
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
05 05 06 07 08 08 12 18 20 22 25 26 29 30 30 33 35 37 42 42 43 44 45 46 48 53 60 62
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
→
3
→
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder
Bestuursverslag Inleiding
In 2019 – het eerste jaar van ons Bedrijfsplan 2019-2022 Cultuur als motor van de samenleving – hebben wij de eerste stappen gezet in het meer integraal werken in domeinen en onze nieuwe rollen verkend. Dus niet ‘alleen maar’ programmeren, maar ook faciliteren en regisseren. Niet meer alleen streven naar groei in aantallen en een gezonde financiële exploitatie, maar ook in effect, partnerschappen en inhoud.
Grote mijlpalen daarin waren de realisatie van twee voor ons nieuwe zaken: Zomer op
Schokland en de externe audit voor het Kwaliteitscertificaat Cultuur en Taal. Als dit Jaarverslag wordt gepubliceerd, is de auditrapportage beschikbaar en mogen wij ons een gecertificeerde culturele organisatie noemen.
Het was heel plezierig en leerzaam om te ontdekken dat onze inzet wordt herkend en
gewaardeerd, op alle domeinen: cultureel, educatief, sociaal-maatschappelijk en economisch.
Natuurlijk zijn er ook leerpunten: wij zijn en blijven een organisatie van doeners die niet altijd genoeg tijd nemen om expliciet te evalueren en bij te sturen. Toch worden wij er steeds beter in.
Daarbij wil ik de gerealiseerde groei in theater-, museum- en expositiebezoekers natuurlijk ook vermelden. Net als het stabiele bereik in cultuureducatie, zowel onder schooltijd als buitenschools. Die is niet vanzelfsprekend en vraagt dag in dag uit grote inzet van onze medewerkers en vrijwilligers. Wij hebben onze targets gehaald, daar mogen wij trots op zijn.
Nadat mevrouw H. Bogaards het eerste kwartaal als interim-bestuurder fungeerde na het vertrek van de heer P. de Haan eind 2018, mag ik sinds 1 april 2019 deze mooie organisatie leiden.
Een voorrecht. In de Noordoostpolder gebeurt veel dat inspireert, en het geeft veel energie te zien hoe Cultuurbedrijf Noordoostpolder op zijn beurt veel mensen in deze mooie polder inspireert.
Dit Jaarverslag gaat over 2019 en is vastgesteld tijdens de coronacrisis. De kracht en schoonheid van kunst, cultuur en erfgoed stimuleert, daagt uit, verbindt en ontroert, ook nu. Wij zetten die kracht graag in onder het motto Cultuur is de motor van de samenleving.
M.C.G.M. Jansen
Directeur-bestuurder Cultuurbedrijf Noordoostpolder
5
→
Algemene gegevens
Doelstelling en activiteiten
Krachtens de statuten is de doelstelling van Cultuurbedrijf Noordoostpolder:
Het toegankelijk maken van kunst en cultuur voor iedereen op een inspirerende en
ondernemende wijze vanuit de overtuiging dat kunst en cultuur het leven verrijkt en bijdraagt aan een vitale en waardevolle samenleving.
In het Bedrijfsplan 2019 -2022 Cultuur als motor van de samenleving vat de stichting haar missie en visie op basis van deze doelstelling als volgt samen:
Missie: Het Cultuurbedrijf maakt op inspirerende en ondernemende wijze kunst, cultuur en erfgoed toegankelijk voor iedereen in de Noordoostpolder, door een breed palet aan cultuuraanbod te faciliteren, regisseren en programmeren.
Visie: Het Cultuurbedrijf opereert vanuit de overtuiging dat kunst & cultuur het leven verrijkt. Door de cultuursector in de Noordoostpolder te laten bloeien, bevorderen we de leefbaarheid en dragen we bij aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat. De inspanningen die het Cultuurbedrijf levert, werpen zowel op individueel niveau als voor de hele
gemeenschap waardevolle vruchten af.
De activiteiten bestaan uit een divers palet van culturele, educatieve en maatschappelijke activiteiten op het brede vlak van kunst, cultuur en erfgoed. Onder de merken en locaties Theater ’t Voorhuys, Museum Schokland, Cultuurbedrijf Noordoostpolder en Kunstuitleen Emmeloord kunnen mensen van alle leeftijden, gezindten en herkomst bij ons terecht voor culturele en educatieve ontmoetingen, zoals voorstellingen, concerten, workshops,
rondleidingen, exposities (vaste en tijdelijke), lessen, cursussen, lezingen, excursies enz.
Daarnaast stellen wij onze ruimten graag ter beschikking aan zakelijke en culturele-maatschappelijke partners.
Rechtsvorm en bestuur
Cultuurbedrijf Noordoostpolder is een stichting, gevestigd te gemeente Noordoostpolder en onder nummer 62136852 ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
De stichting hanteert als besturingsmodel het Raad-van-Toezichtmodel met een eenhoofdig bestuur (directeur-bestuurder). Directeur-bestuurder a.i. van 1 januari 2019 tot 1 april 2019 was H.R. Bogaards-Simonse, vanaf 1 april 2019 is M.C.G.M. Jansen de directeur-bestuurder.
Zie voor de samenstelling van de Raad van Toezicht het Jaarverslag van de Raad van Toezicht verderop.
→
→
→
→
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder 7
Resultaten
Amateurkunst - talentontwikkeling Aantal leerlingen stand einde kalenderjaar Omzet
Cultuureducatie
Aantal leerlingen primair onderwijs Aantal leerlingen voortgezet onderwijs Omzet
Theater ’t Voorhuys - podia
Bezoekers professionele voorstellingen Bezoekers amateurvoorstellingen Omzet
Museum Schokland - erfgoed Bezoekers
Omzet
Kunstuitleen Emmeloord - kunst Abonnementen
Omzet
Verhuur (zakelijk en maatschappelijk-cultureel) Aantal (theaterzalen/museum/lichtwachter) Omzet
Mutatie algemene risicoreserve
Jaarplan 2019
1.200
€ 318.000
10.000 1.400
€ 72.000
18.000 7.500
€ 334.000
37.500
€ 186.000
320
€ 23.000
140
€ 191.000
€ 34.000 Realisatie 2019
1.070
€ 312.000
11.020 1.445
€ 113.000
18.105 5.842
€ 284.000
42.299
€ 176.000
299
€ 23.000
130
€ 211.000
-/- € 20.000
Jaarplan 2020
1.120
€ 331.000
10.500 1.250
€ 95.000
18.000 6.000
€ 347.000
42.500
€ 178.000
275
€ 20.000
150
€ 198.000
€ 16.000
→
Het Cultuurbedrijf heeft bij de verschillende opdrachten in 2019 de volgende resultaten behaald.
De laatste kolom vermeldt, als referentie, de jaarplancijfers voor 2020.
Inhoudelijke toelichting Theater ‘t Voorhuys
HET AANBOD
Programmering
De programmering bestond uit 137 voorstellingen, gericht op verschillende doelgroepen. Circa één vijfde deel betrof amateurproducties. Er was een evenwichtige verdeling tussen traditioneel en vernieuwend aanbod. Vier producties hadden een duidelijk maatschappelijk thema, deze voorstel- lingen werden goed ontvangen. We realiseerden ook aanbod buiten de muren van het theater: Prins te Paard speelde tijdens de Zomer op Schokland tien voorstellingen in de buitenlucht.
Bezoekersaantallen en omzet
We ontvingen in 2019 in totaal 18.105 bezoekers voor de professionele producties, ten opzichte van 15.984 in 2018. In plaats van de beoogde stijging van bezoekers aan amateurproducties zagen we juist een daling van 1500. In 2019 waren er 5.121 bezoekers, ten opzichte van 6.654 in 2018.
Toch bleef de omzet € 50.000 achter bij de begroting. Dat heeft twee oorzaken. Meer bezoekers betekent niet automatisch meer omzet voor het theater, dat hangt af van de zakelijke afspraken met de artiesten en impresariaten. Tevens hebben we omzet toegerekend aan Crossovers omdat een deel van de professionele producties in dat kader is georganiseerd.
Kaartverkoop
De kaartverkoop, voor voorstellingen die nog moeten plaatsvinden, loopt eind 2019 ruim voor op vergelijkbare periodes in voorgaande seizoenen.
Klantbeleving
De aankleding van de foyer en randprogrammering is volgens plan bij iedere voorstelling zo goed mogelijk aangepast, om de totale theaterbeleving voor de bezoeker te verhogen. De omloop boven is opgefrist met kleur, kunst en nieuw meubilair.
Hier zijn we trots op
11 professionele voorstellingen zijn volledig uitverkocht. Het betrof uiteenlopende genres:
• 3x cabaret
• 3x klassieke muziek
• 2x kindertheatervoorstelling 2+
• 1x jeugdmusical
• 1x theaterconcert
• 1x muziektheater
De voorverkoop van Fred van Leer liep als een trein. René van Meurs stond het afgelopen jaar tweemaal op het podium in Emmeloord, zijn optreden in de grote theaterzaal was uitverkocht.
→
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder 9 Voor het eerst waren er twee speciale 2+-voorstellingen: Nijntje en Dikkie Dik. Met als doel
jonge kinderen (voor een eerste keer) theater te laten ervaren. De voorstellingen duurden slechts een half uurtje, waren erg toegankelijk in prijs, tijd en setting.
Hoewel het aantal bezoekers van Prins te Paard nog beter had gekund, onderging het aanwezige publiek een bijzondere belevenis op Schokland. Naast de magie van deze unieke locatie - niet voor niets UNESCO Werelderfgoed - maakte de kwaliteit van dit lokale
theatergezelschap ook indruk.
Niet alles zat mee
In totaal waren er negen annuleringen, waarvan vijf vanwege tegenvallende kaartverkoop.
Om organisatorische redenen werden drie voorstellingen vanuit hun impresariaat teruggetrokken.
Fred van Leer heeft zijn voorstelling om gezondheidsredenen verplaatst naar juni 2020.
We hadden graag eind 2019 onze nieuwe site gelanceerd, die het ook voor klanten makkelijker maakt om hun weg in ons aanbod te vinden en kun kaartjes online te kopen. Bij het verschijnen van dit jaarverslag zal de site wel live zijn.
PR en marketing
We genereerden op verschillende manieren aandacht voor ons aanbod, met als hoofddoel de kaartverkoop te stimuleren. We hebben extra geïnvesteerd in de previewavond en de theaterbrochure (grotere oplage, bredere verspreiding). Naast Facebook zijn we actiever geworden op Instagram (wat meer volgers heeft opgeleverd). Naast het promoten van concrete voorstellingen is geprobeerd de meerwaarde van theater in onze publicaties naar voren te brengen.
Zakelijke verhuur
Voor het eerst in de geschiedenis van Theater ‘t Voorhuys waren er meer verhuringen dan geprogrammeerde voorstellingen. Toch is dit geen doel op zich. We willen zoveel mogelijk bedrijven verwelkomen in ons theater om hun vergadering, seminar, jubileum, etc een
theaterbeleving mee te geven. Dat is in 2019 met 96 verhuringen goed gelukt. De primaire rol van het theater blijft de podiumfunctie voor de Noordoostpolder.
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder 11 WAT VERTELT 2019 ONS?
Reflectie op het aanbod
Iedere voorstelling evalueren we van A tot Z. We proberen met ons voltallige theaterteam de succesfactoren te achterhalen, zodat we de programmering steeds beter kunnen afstemmen op de (veranderende) behoeftes van ons publiek. We krijgen geleidelijk meer inzicht in de beste data en tijdstippen voor programmering in ons theater. Het blijft een uitdaging voorstellingen bij de impresariaten ook zoals gewenst ingekocht te krijgen.
Trends en ontwikkelingen
We zien dat de bestaande amateurgezelschappen afslanken (en dus minder bezoekers trekken) en dat nieuwe amateurverenigingen ons weten te vinden.
Publiek uit de Noordoostpolder lijkt nog altijd een sterke voorkeur te hebben voor muziek en commercieel bekende (cabaret)titels. Onbekende namen hebben het bij ons relatief lastig.
Het aandeel last-minutebeslissers in de kaartverkoop neemt duidelijk toe, behalve voor de echt populaire namen.
We signaleren dat ‘serieus’ aanbod (met bijvoorbeeld een thema als zinloos geweld) voor de jeugd van 12-18 jaar, maar ook de kinderproducties van Bonte Hond niet (meer) aanslaan. Om toch deze doelgroep te blijven boeien en binden, zoeken we meer voorstellingen die een thema behandelen dat voor meer generaties interessant en prikkelend is.
Bij sommige doelgroepen is het imago van theater in het algemeen ‘stoffig’. Wij proberen ons
theater op te frissen door ieder seizoen een ‘hipper’ aanbod te creëren. Tegelijkertijd voelen we ook de toegenomen concurrentie van het overweldigende aanbod van thuisentertainment (on demand), waardoor mensen niet meer de deur uit hoeven voor vermaak. Dat betekent dat wij inspelen op de steeds hogere eisen die bezoekers stellen aan de ambiance, de ontmoeting en de gastvrijheid die je niet thuis maar wel in het theater kunt ervaren.
Aandachtspunt voor 2020
We willen ons serviceniveau verhogen en de klantvriendelijkheid verbeteren, door onze bereikbaar- heid voor klanten te optimaliseren. We vinden dat we de klant nog meer centraal kunnen stellen in onze processen en willen onze bestaande klanten nog beter koesteren.
Kansen voor 2020
We willen niet per voorstelling, maar voortdurend een breder verhaal vertellen. Dit doen we door ons publiek niet alleen meer verdieping in content te bieden, maar ook vaker een ‘kijkje achter de schermen’ te geven. Het is een logische stap in de wens om laagdrempelig toegankelijk te worden voor, aansluiting te vinden bij en een band op te bouwen met een breed, regionaal publiek.
Intensievere samenwerking met andere pijlers van Cultuurbedrijf Noordoostpolder, met externe partijen én ons publiek moet geleidelijk leiden tot vorming van het concept ‘Podium van de Polder’.
Een waardevolle broedplaats voor culturele zaken.
Centrum voor Cultuureducatie en Amateurkunst
Terugblik op 2019
HET AANBOD
Cultuureducatie onder schooltijd Primair Onderwijs
We realiseerden met het aanbod Klas@Kunst een bereik onder nagenoeg alle basisschoolleerlingen in de gemeente Noordoostpolder. 38 scholen maken gebruik van ons aanbod, één school niet.
Daarmee bereikten we 11.020 leerlingen met culturele en creatieve activiteiten. De vraag vanuit Urk nam toe, tot vijf basisscholen.
Cultuureducatie onder schooltijd Voortgezet Onderwijs
Individueel contact heeft geleid tot 100% bereik van de VO scholen in de Noordoostpolder.
We faciliteerden vraaggericht en op maat met diverse workshops en excursies, onder andere naar Schokland.
Cultuureducatie in de vrije tijd
Het reguliere aanbod betrof alle kunstdisciplines en was gevarieerd qua inhoud en duur. Er is op locatie meer variatie in Muzieklabs geboden. Einde kalenderjaar was de stand voor het cursusjaar 2019-2020 1.070. Einde seizoen 2018-2019 was het aantal 1.528. Daarmee zien we een stijging van het leerlingenaantal ten opzichte van voorgaande jaren. Het aantal cursisten voor de jaarcursussen muziek en ballet bleef het meest stabiel. De animo voor ensembles en samenspel groeide, net als het aantal cursisten dat meerdere cursussen afnam. Het aantal deelnemers voor theater kende na de zomer een korte dip, maar herstelde zich. Het aantal cursisten beeldend is afgenomen.
De grootste groep klanten had een leeftijd tussen de 6 en 12 jaar, gevolgd door volwassenen.
Ons bereik was het geringst onder jongeren van 12 tot 18 jaar.
Er is in meer en mindere mate samengewerkt met diverse beeldendekunstinitiatieven
(Kunstenaarsvereniging Flevoland, De Verbeelding), amateurverenigingen (Flevobrass, La Mascotte).
Met Artistique hebben we onze vaste hechte samenwerking gecontinueerd.
Nieuw: Eut de kunst Urk
Vanaf maart 2019 heeft Cultuurbedrijf Noordoostpolder op verzoek van de gemeente Urk de ac- tiviteiten van de voormalige Muziekschool Urk overgenomen. Niet alleen muziekactiviteiten, maar ook danslessen en beeldende cursussen zijn in het voorjaar gestart. Wij hebben de werving van docenten en de organisatie van de doorstart voor onze rekening genomen. Op 6 september 2019 hebben we met een feestelijke Open Dag de naam Eut de kunst Urk bekend gemaakt, die uit een prijsvraag onder de bevolking is gekozen. Vanaf november hebben we de samenwerking met de gemeente geëvalueerd en na enkele gesprekken heeft de gemeente Urk besloten ons structureel, zij het op bescheiden niveau, te ondersteunen. Zo kunnen wij enkele uren coördinatie en promotie
→
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder
HIER ZIJN WE TROTS OP
Cultuureducatie onder schooltijd Primair Onderwijs
We waren in staat ons bereik te continueren en te voldoen aan de toenemende behoefte aan structurele inzet van vakdocenten. Er was duidelijk toegenomen interesse voor de nieuw ontwikkelde educatie in samenwerking met Kunstuitleen Emmeloord, met als hoogtepunt de expositie COBRA van drie basisscholen. De doorgaande leerlijn met workshops en modules Schokland staat inmiddels stevig en zijn goed ingezet, met als opvallend hoogtepunt de Cultuureducatiedagen - waarin alle kunstdisciplines zijn vertegenwoordigd. Er was veel belangstelling voor deze activiteit vanuit alle scholen.
Cultuureducatie onder schooltijd Voortgezet Onderwijs
Er is een samenwerkingstraject ontwikkeld met X-tuur, de afdeling zelfsturend Voortgezet
Onderwijs van het Zuyderzee College, voor een betekenisvolle praktijkopdracht. Het Aeres College realiseerde een doorgaande leerlijn lokaal erfgoed in co-creatie met ons als culturele partner, waarin een programma op locatie Schokland een vaste component is geworden.
Cultuureducatie in de vrije tijd
Er was ruim belangstelling voor de lessen op locatie (muzieklabs). Door jong en oud is gebruik gemaakt van de extra mogelijkheden die we boden voor samenspel en podiumpresentaties/
exposities. Door de disciplines muziek, theater en dans is hard gewerkt aan de jaarlijks
terugkerende eindpresentatie in Theater ‘t Voorhuys, waarvoor traditioneel veel belangstelling was.
Ten slotte noemen we ook graag de doorstart van Muziekschool Urk als Eut de Kunst Urk.
NIET ALLES ZAT MEE
Cultuureducatie onder schooltijd Primair Onderwijs
Ondanks diverse gesprekken is het nog niet gelukt om met het primair onderwijs nieuwe bestuurlijke afspraken te maken over de bijdragen van scholen aan cultuureducatie. We zien het gemiddelde bedrag wel licht stijgen (van ca. € 6,75 naar ca. € 7,50; het doel is gemiddeld € 9), maar de verschillen tussen scholen blijven heel groot.
Cultuureducatie in de vrije tijd
De beoogde intensievere samenwerking met amateurverenigingen kwam voorzichtig van de grond. We hebben gemerkt dat iedereen nog zoekende is naar de meest geschikte vorm waarin we elkaar kunnen versterken.
We hebben nog weinig ‘voorschoolse’ leerlingen (2-4 jaar) aan ons weten te binden.
PR en marketing
Er is een gevarieerde mix ingezet, waarmee we onze doelgroepen goed hebben bereikt.
De nieuwe website vormde hierbij het belangrijkste communicatiekanaal. Via social media realiseerden we relatief veel bezoekers naar de website. De docenten speelden eveneens een grote rol in het informeren en enthousiasmeren van mensen voor ons aanbod. De maandelijkse nieuwsbrieven worden goed gelezen en de persberichten en advertenties in De Noordoostpolder bleken effectief.
13
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder 15 WAT VERTELT 2019 ONS?
Reflectie op het aanbod - onder schooltijd
Het combineren van erfgoed (de inhoud) en kunst (de vorm) op een bijzondere locatie als Schokland is een groot succes. De interesse in erfgoededucatie stijgt. De combinatiefunctie (regeling) creëert op basisscholen stabiliteit voor structurele inzet van vakdocenten in de disciplines muziek en beeldend. We merken dat basisscholen relatief weinig producten ter ondersteuning van deskundigheidsbevordering afnemen en constateren juist stijgende vraag naar structurele inzet van onze vakdocenten en maatwerktrajecten.
Reflectie op het aanbod - in de vrije tijd
De Muzieklabs voorzien in de behoefte aan laagdrempelig aanbod op locatie, dus in de dorpen.
In ons reguliere aanbod zijn de (jaar)cursussen muziek en klassiek ballet onverminderd populair.
Binnen de discipline muziek stijgt de behoefte aan samenspel.
Een gedeelte van de nieuwe initiatieven (bedoeld om het cursusaanbod te moderniseren) zoals nieuwe cursussen in de discipline beeldend slaat aan.
AANDACHTSPUNTEN VOOR 2020
Cultuureducatie onder schooltijd Primair Onderwijs
De samenwerking met en rol van Fleck in het kader van het project ‘de Culturele Haven’ behoeft aandacht.
Cultuureducatie onder schooltijd Voortgezet Onderwijs
De contacten met scholen zijn goed. We zetten in op een intensivering en structurering van de samenwerking.
Cultuureducatie in de vrije tijd
Binnen deze afdeling werken veel docenten met vaak een kleine aanstelling of opdracht. Hierdoor hebben we soms moeite om docenten aan ons te binden en kost interne communicatie extra tijd en inspanning. De doorstroom vanuit de Muzieklabs en Play Ins (nu 40%) kan nog beter. We gaan onderzoeken hoe we dit kunnen realiseren.
De afspraken met onze samenwerkingspartners willen we verduidelijken en beter vastleggen, juist met partijen met wie wij al een langjarige goede relatie hebben, zodat verwachtingen over en weer helder zijn en blijven.
KANSEN VOOR 2020
Cultuureducatie onder schooltijd Primair Onderwijs
De vraag naar meer structurele inzet van vakdocenten is een kans om te groeien en tegelijkertijd de kwaliteit van ons aanbod te optimaliseren.
Cultuureducatie in de vrije tijd
De polder vergrijst. We zien potentie in aanbod voor ouderen, mede in het kader van eenzaamheidsproblematiek (zie ook onze ambities in de vier domeinen).
Om de positionering van Cultuurbedrijf Noordoostpolder te versterken is gedegen onderzoek naar de behoeftes van onze doelgroepen noodzakelijk, naast een goede inventarisatie van het bestaande (particuliere) aanbod in de regio. Hiermee kunnen we beter inspelen op behoeftes in de markt en ons aanbod gerichter invullen. Publiek dat Cultuurbedrijf Noordoostpolder tot nu toe weet aan te trekken heeft een sterke voorkeur voor het traditionele aanbod, maar we hebben eigenlijk onvoldoende zicht op wat we mogelijk nog laten liggen.
Voor wat betreft de (online) vindbaarheid van Cultuurbedrijf Noordoostpolder liggen er nog onbenutte kansen.
We vragen cultureel ondernemerschap van onze docenten en zien hierin wisselende resultaten.
Tegelijkertijd merken we dat de invloed van docenten op onze (potentiële) klanten groot is. Voor 2020 willen we hier verder in investeren.
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf NoordoostpolderJaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder 171717
Museum Schokland Terugblik op 2019
Het aanbod
Het museum trok in totaal 42.299 betalende bezoekers. Hiermee is de doelstelling voor 2019 (37.500 bezoekers) ruim behaald. We verwelkomden 7.000 bezoekers meer ten opzichte van 2018.
De reden dat we een iets lagere omzet zien dan begroot, is dat ook hier omzet is toegerekend aan Crossovers.
We trokken meer gezinnen, het afgelopen seizoen waren 1.934 bezoekers jonger dan 18 jaar.
Hiernaast bracht een groot aantal kinderen uit de Noordoostpolder, in de lijn van onze doelstelling, via de route cultuureducatie onder schooltijd een bezoek aan ons museum.
Hier zijn we trots op
De Scandinavië Markt werd dit jaar weer goed bezocht (4.500 bezoekers).
Het festival Zomer op Schokland heeft het gebied van UNESCO Werelderfgoed Schokland, met daarin ons museum, nadrukkelijk op de kaart gezet. De begrote 10.000 bezoekers die dit festival moest opleveren zijn ruim gehaald. Een deel daarvan heeft als betalende bezoeker ook ons museum bezocht. Het meest aansprekende onderdeel van het festival bleek de internationale kunst- en poëzieroute ‘Dichter op het land’. Een afwisselend en kwalitatief hoogstaand project door 20 kunstenaars van over de hele wereld onder leiding van curator Pat van Poeckel, die bezoekers via een wandelroute door een groot deel van het gebied leidde.
De realisatie van de natuurlijke speelelementen betekende een verrijking van het buitenterrein voor de jeugd.
Tijdens de volledig volgeboekte Cultuureducatiedagen vormde Schokland voor vele basisscholen uit de regio een interactief decor voor een geslaagde multidisciplinaire leeromgeving.
Niet alles zat mee
De wisseling van de wacht bij PR en marketing heeft een groot beroep gedaan op het
improvisatievermogen van het museumteam en de promotieslagkracht. De wens om intensiever met externe partners, in het bijzonder Flevolandschap, samen te werken (in de gebiedspromotie en ten aanzien van activiteiten) kwam niet goed van de grond, mede door vergelijkbare
personeelswisselingen bij Flevolandschap.
PR en marketing
Er is een marketingmix ingezet van gericht adverteren, social media en free publicity.
Voor festival Zomer op Schokland is prettig samengewerkt met Omroep Flevoland. Dit bleek effectief, door het grote regionale bereik en het repeterende karakter.
→
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder
Zakelijke verhuur
Het aantal verhuringen in De Lichtwachter zat in de lift: bijna 50 verhuringen in 2019.
Tijdens de Zomer op Schokland vonden verschillende lezingen en muzikale optredens plaats in De Lichtwachter. Veel bezoekers hebben zo kennis gemaakt met dit mooie object.
De samenwerking met Museumrestaurant Schokland verliep goed.
WAT VERTELT 2019 ONS?
Reflectie op het aanbod
We zien dat onze bezoekers door interessante en goed georganiseerde aanvullende activiteiten en evenementen Museum Schokland weten te vinden.
We signaleren dat het aanbieden van een mix van verschillende kunstdisciplines aanstekelijk werkt. Museumbezoekers kwamen tijdens Zomer op Schokland in aanraking met beeldende kunst, poëzie, muziek en theater.
Het toevoegen van speelelementen voor jeugdige bezoekers maakt het museum aantrekkelijker voor (jonge) gezinnen.
Aandachtspunten 2020
Tot nu toe lijken de jaarlijks gestelde ambities op basis van de behaalde resultaten haalbaar en lijkt verdere groei van bezoekers nog mogelijk. We schatten in dat we de volledige potentie met de huidige inzet en middelen nog niet hebben bereikt.
Het museum vertelt ‘het verhaal van Schokland’ en speelt daarmee een belangrijke rol in het bewaren en bewaken van ons erfgoed. Dit blijven we uitdragen en uitstralen.
Kansen 2020
Door de geplande vergroting van het terrein kunnen buitenexposities verwezenlijkt worden
waarmee we nog meer kruisbestuiving onder bezoekers kunnen realiseren. Tevens ontstaat er dan op eigen terrein ruimte voor evenementen en openluchtvoorstellingen, wat het organiseren hiervan vereenvoudigt.
Meertalige informatievoorziening komt de kwaliteit van een museumbezoek door internationale bezoekers ten goede. Het aantal internationale bezoekers schalen we op door in te zetten op groepsreizen i.s.m. toeristische partners.
We zien potentie in een steviger samenwerking met lokale relevante partijen, met als doel het gebied van UNESCO Werelderfgoed Schokland in zijn geheel te promoten richting het grote publiek. Het museum fungeert als centrum en spil binnen deze ambitie. De eerste belangrijke stap, namelijk het van de gemeente overnemen van de gebiedspromotie van UNESCO Werelderfgoed Schokland in samenwerking met Flevolandschap, zetten we in 2020!
19
Kunstuitleen Emmeloord Terugblik op 2019
HET AANBOD
Het uitlenen
Het aantal leden in 2019 daalde naar 238 (52 opzeggingen en 28 aanmeldingen). Voor de nieuwe doelgroep kinderen is er de KinderKunst Speurtocht en de Kinderkunstuitleen gerealiseerd.
Educatie
Kunstuitleen Emmeloord heeft verschillende educatieve modules ontwikkeld. Diverse basisscholen volgden een workshop met een thema of kunstenaar uit de collectie van de Kunstuitleen, ook leenden scholen zelf kunst, voorzien van een bijbehorende opdracht. Er was een speciale kinderexpositie COBRA, in samenwerking met drie basisscholen.
Inspiratie en verbinding in de regio
Het doel van Kunstuitleen Emmeloord is een breed publiek laagdrempelig kennis te laten maken met beeldende kunst, van goede kwaliteit. Anderzijds wil het (lokale) kunstenaars een podium geven en met elkaar verbinden. Er is een begin gemaakt door diverse exposities op verschillende en soms zeer bijzondere locaties, waaronder de Poldertoren.
HIER ZIJN WE TROTS OP
De positieve en enthousiaste reacties van de basisscholen op het nieuwe aanbod waarin de collectie en kunstenaars van Kunstuitleen Emmeloord centraal staan.
De expositie van de lokale kunstenaar Anca Blok, die we in samenwerking met de gemeente Noordoostpolder, in de Poldertoren hebben georganiseerd, hiervoor was veel belangstelling.
De locatie heeft hierbij ook een rol gespeeld in het succes van de expositie, evenals de actieve rol die de kunstenaar zelf speelde in de promotie van de expositie. Kunstuitleen Emmeloord heeft een aantal van haar werken aangekocht, die inmiddels worden uitgeleend.
De expositie van Alice Valk in Cultuurbedrijf Noordoostpolder trok veel lokaal publiek. Alice is zelf afkomstig uit de polder en toonde haar examenwerk voor de fotovakschool in Apeldoorn.
NIET ALLES ZAT MEE
Er is onvoldoende progressie gemaakt om de lokale beeldende kunstinitiatieven goed in kaart te brengen en hiermee contacten te leggen, deels vanwege het ontbreken van een curator gedurende een aantal maanden.
WAT VERTELT 2019 ONS?
Reflectie op het aanbod
In de polder is behoefte aan echte kunst die geleend kan worden en zijn we in staat om nieuwe leden te werven. Dat geeft bestaansrecht voor Kunstuitleen Emmeloord.
→
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder 21 Het enthousiasme van scholen op educatie en van een breed, regionaal publiek op onze profes-
sionele exposities sterkt ons in de gedachte dat we met het leren en exposeren van beeldende kunst voorzien in een behoefte.
Vrijwilligers spelen een belangrijke rol in de voorlichting en service richting (potentiële) klanten, leden en bezoekers.
AANDACHTSPUNTEN VOOR 2020
Voor volwassenen is er nog geen educatie of verdieping in ons aanbod, dit moeten we ontwikkelen.
Wat opviel in de ledenmutaties was dat leden die kunst kochten (tijdens het opschonen van de collectie), daarna veelal hun lidmaatschap beëindigden. Dat gegeven vertelt ons in de toekomst terughoudend te zijn met het frequent verkopen van werken uit onze collectie.
De Kunstuitleen wordt gerund door een curator, die ondersteund wordt vanuit de backoffice van Cultuurbedrijf Noordoostpolder, beide voor enkele uren per week, en een team van 5 vrijwilligers.
De continuïteit is daarmee kwetsbaar. Het werken met overlappende curatoren, waarmee we in 2020 starten, vormt een vangnet en versterkt het inhoudelijke profiel.
Een specifiek marketingplan voor Kunstuitleen Emmeloord ontbreekt nog en willen we volgend jaar maken. De centrale boodschap is tweeledig: kunst is voor iedereen (op verschillende manieren) bereikbaar en van meerwaarde; en in de Noordoostpolder is veel goede kunst te vinden bij diverse kunstenaars.
Om de zichtbaarheid van Kunstuitleen Emmeloord te vergroten en de verkoop van artikelen te stimuleren, en tegelijkertijd de ontvangst van onze gasten te verbeteren, komt er een frisse nieuwe balie in de foyer van Cultuurbedrijf Noordoostpolder.
KANSEN VOOR 2020
De Poldertoren blijkt een interessante en ook mooie locatie, die een groot gevoel van eigenheid oproept. We kunnen hiervan profiteren door er vaker te exposeren.
In de PR en marketing bepaalt een actieve rol van de kunstenaar zelf mede het succes van de expositie, deze moeten we actief betrekken bij dergelijke activiteiten.
Kunstuitleen Emmeloord legt haar focus niet enkel op het aantal leden, ook nadrukkelijk op haar bereik (door exposities en educatie) bij een breed publiek. Als verlengstuk wordt gedacht aan het verkopen van ‘klein werk’ uit de collecties van lokale kunstenaars uit de regio.
Crossovers
Terugblik op 2019
HET AANBOD
Een Crossover project staat nooit op zichzelf, maar dient altijd een groter doel dat past binnen de vier domeinen waarop Cultuurbedrijf Noordoostpolder actief is. Samenwerking met en ondersteuning van interne of externe partijen vormt een belangrijke taak. De aard en omvang is in ieder project anders, afhankelijk van de ambities, het doel en type samenwerkingspartner(s).
We doen en willen veel, maar waren ook in staat beter te filteren en prioriteiten te stellen.
In 2019 waren er verschillende projecten:
• 9x Cultureel
• 3x Educatief
• 3x Sociaal maatschappelijk
• 2x Economisch
Vier projecten waren gedurende het jaar in de voorbereidende fase en komen tot uitvoering in 2020. Vier projecten zijn niet tot uitvoering gekomen, wegens organisatorische problemen of onvoldoende animo.
HIER ZIJN WE TROTS OP
Cultureel, Educatief, Economisch
Met het drie maanden durende festival Zomer op Schokland is een evenement van grote artistieke kwaliteit gerealiseerd en een groot bereik. Naast de culturele impact hebben we een sterke educatieve component aan het project verbonden. Het festival trok veel toeristen en gaf een impuls aan het economisch domein. Dit festival hebben we alleen kunnen realiseren dankzij fondsen en sponsoren. Wij danken de Provincie Flevoland, Zabawas, Gravin van Bylandt stichting, Prins Bernard Cultuurfonds, het Par Terra fonds, het Van Lange fonds, het Pauline fonds en het W.J.O. de Vries fonds voor hun bijdragen.
Sociaal Maatschappelijk
Het project Wereldschatten omvatte workshops met 20 allochtone vrouwen van het Vrouwen- centrum Noordoostpolder. De eindpresentatie in de grote zaal met boekpresentatie, modeshow, muziek en nazit met wereldbuffet was spraakmakend en trok 150 bezoekers. Het project gaf een nieuwe, positieve prikkel aan het sociaal maatschappelijk domein, hier danken wij de Rabobank voor hun bijdrage aan het project.
NIET ALLES ZAT MEE
Crossovers dienen onder meer als ‘smeerolie’ in de organisatie. We moeten nog meer investeren in interne communicatie om geen kansen en mogelijkheden te missen.
→
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder 23 WAT VERTELT 2019 ONS?
Reflectie op het aanbod
Projecten binnen het culturele domein krijgen duidelijk verdieping door de inhoud te voeden met crossover ingrediënten en boren dan een breder publiek aan.
Uit projecten die de overige domeinen raken blijkt dat de deelnemers en vaak de
mede-organisatoren positief verrast zijn over de kracht van kunst en cultuur. Deze kracht is lastig meetbaar, maar wordt doorgaans ervaren als een verbindende factor. Een crossover project slaat een brug tussen inhoud en gevoel, laat mensen anders kijken (en denken), wat kennis biedt over en begrip oproept voor verschillende werelden.
Aandachtspunten 2020
Crossovers zijn en blijven divers, door hun verscheidenheid aan inhoud, doelen en partners. Het vereist continue alertheid op ontwikkelingen en kansen en vraagt een aanjagende houding We merken bij Crossovers dat de naam Cultuurbedrijf Noordoostpolder, als naam voor zowel de overkoepelende organisatie als het Muzisch Centrum, toch nog niet overal duidelijk geland is en om uitleg blijft vragen.
Kansen 2020
De organisatie van ieder Crossover project is anders en daardoor steeds opnieuw een zoektocht.
Ieder project wordt geëvalueerd en we baseren toekomstige keuzes op basis van ervaringen.
De kracht zit grotendeels in herhaling, ons lerend vermogen en aanhoudende nieuwsgierigheid.
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder
→
25
Zakelijke verhuur Terugblik op 2019
Qua zakelijke verhuur is 2019 een recordjaar. Voor het eerst in de geschiedenis van Theater ’t Voorhuys zijn er meer verhuringen dan geprogrammeerde voorstellingen, namelijk 96. Toch willen we benadrukken dat dit geen doel op zich is. De primaire rol van het theater is een podium te bieden aan de amateurverenigingen uit de Noordoostpolder en Urk en aan de professionele gezelschappen. Daarnaast willen we zoveel mogelijk bedrijven verwelkomen in ons theater, om hun vergadering, seminar, jubileum, etc een theaterbeleving mee te geven. We zien, onder andere ook vanwege de vergrijzing, dat het aantal amateurverenigingen afneemt en daarmee hun bezoekersaantallen. Toch zien we ook dat nieuwe, kleine amateurverenigingen ons (weer) weten te vinden. Ook zijn er samenwerkingen tussen de verenigingen onderling, met daarbij een mooie rol voor de medewerker crossovers van Cultuurbedrijf Noordoostpolder zijn.
Daarmee kunnen we als theater echt een podium in de polder zijn.
In Museum Schokland en de Lichtwachterswoning ontvingen wij 106 zakelijke en feestelijke bijeenkomsten, waaronder tientallen huwelijken.
Inzet en effect op de vier domeinen
In de vier domeinen vinden we een logische gemeenschappelijke basis, van waaruit we met verschillende middelen breed inzetbaar zijn. Deze ordening stelt ons in staat op een unieke manier in te spelen op verschillende behoeftes in de Noordoostpolder. Conform het jaarplan waren we in 2019 met de volgende doelen en op de volgende wijze actief:
Cultureel
PodiaErfgoedKunstuitleenCrossoversCultuur educatie
Sociaal- maatschappelijk
Onderwijs Economisch
Betekenisvolle ervaringen & bevorderen
cultureel klimaat
Faciliteren cultureel netwerk in de polder,
Programmeren evenementen.
Vaste tentoonstelling, Buitenpodium bieden,
Exposities.
Uitlenen, Exposities, Verbinding lokale kunstinitiatieven.
Landelijk gekend multidisciplinair
festival.
Producties met maatschappelijk karakter.
Podium van de polder.
Community projecten, Samenspel
regisseren.
Community museum, Vrijwilligers uit de lokale
gemeenschap.
Vrijwilligers uit de lokale gemeenschap.
Cultureel bijdragen aan externe maatschappelijke
projecten.
Kennismaken met kunst en cultuur & bevorderen van een leven lang leren.
Educatief aanbod onder schooltijd en in
de vrije tijd.
Educatief aanbod onder schooltijd en in
de vrije tijd.
Educatief aanbod onder schooltijd en
in de vrije tijd, Kunstroutes.
Maatwerk VO scholen met meerdere disciplines.
Directe en indirecte bijdragen met positief
effect op de regio.
Bevorderen cultuuronderwijs,
Bevorderen leefbaarheid.
Zakelijke verhuur, Verdiepende modules, Toeristische
stimulans.
Verdiepende dienstverlening voor
bedrijven.
Bevorderen leefbaarheid,
Toeristische stimulans.
→
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder 27 DE GECREËERDE MEERWAARDE BINNEN DE DOMEINEN
Theater ’t Voorhuys - podia
Het theater heeft laten zien dat zij er niet enkel is voor vermaak, maar ook in staat is tot het bieden van een gewaardeerde betekenisvolle ervaring met een educatief dan wel maatschappelijk karakter. Het theater bood bewust een podium aan nieuwe/kleine amateurgezelschappen die anders niet in staat zijn (tegen commerciële tarieven) in een theaterzaal te spelen, daarmee zet zij een stap in de richting van Podium van de Polder.
Centrum voor Cultuureducatie en Amateurkunst - talentontwikkeling
De mogelijkheid kennis te maken met kunst en cultuur en hierin zelf actief te zijn droeg bij aan het welzijn van mensen en leverde voor kinderen en jongvolwassenen een waardevolle bijdrage aan hun ontwikkeling. Met de gelegenheid voor samenspel en presentaties stelden we mensen in staat tot ontmoeting. Het culturele klimaat in de polder is versterkt door de mogelijkheden voor talentontwikkeling, de verscheidenheid aan podiumpresentaties en onze kennisdeling met en facilitering van partners in het veld.
Kunstuitleen Emmeloord - kunst
Er is door exposities zichtbaarheid van en verbinding met een aantal lokale beeldend
kunstenaars gecreëerd. Een breed publiek maakte kennis met kwalitatieve beeldende kunst van eigen bodem. Kinderen zijn door onze educatievormen in een vroeg stadium geprikkeld in hun creativiteit en ontwikkeling.
Museum Schokland - erfgoed
We vervulden een belangrijke rol in het bewaken en bewaren van internationaal erkend cultureel erfgoed. Een bezoek aan het museum stond garant voor een betekenisvolle culturele ervaring, verpakt in een ‘dagje uit’. In sociaal maatschappelijk opzicht betrekt het museum vrijwilligers uit de lokale gemeenschap bij het vertellen van ‘het verhaal van Schokland’.
Vanuit commercieel belang voorzagen we in de verhuur van ruimtes, waaronder de museumkerk, voor verschillende activiteiten zoals huwelijken en zakelijke bijeenkomsten, wat derden in staat stelde de verdiepende meerwaarde van Schokland voor hun eigen evenement te benutten.
Daarnaast was het museum en de aanvullende programmering een belangrijk toeristische trekpleister voor de regio.
Crossovers
Crossover projecten waren volop in ontwikkeling en altijd een co-creatie met andere partijen.
Duidelijk werd dat door meer culturele ingrediënten toe te voegen aan bestaande initiatieven er op ieder domein een verdiepende laag kan worden gecreëerd. Een groot deel van het rendement van deze inspanningen zal pas op langere termijn en op meerdere fronten merkbaar zijn.
Doorgaans niet direct meetbaar in aantallen, maar uit te drukken in gevoel of beleving en bijvoorbeeld leidend tot meer begrip of verbinding.
LEERPUNTEN IN DEZE RELATIEF NIEUWE MATERIE
Theater ’t Voorhuys
Het is niet eenvoudig snel veranderingen in het theater door te voeren. De planning van voorstel- lingen ligt vaak lang van tevoren vast, soms jaren, Daarnaast vraagt het leggen en onderhouden van contacten met partners in het veld tijd en aandacht.
Centrum voor Cultuureducatie en Amateurkunst
Met de discipline beeldend zijn voorzichtige experimenterende stappen in de richting van de rol als faciliterende netwerkpartner gezet. We ontdekten dat het beleid met betrekking tot deze rol nog niet helder genoeg is. Een evaluatie vindt plaats in 2020, van daaruit bepalen we hoe we hiermee verder gaan.
Om sociaal maatschappelijk meer impact te creëren is intensieve samenwerking met relevante partners nodig.
Kunstuitleen Emmeloord
Beeldende kunst is voor iedereen. Laagdrempelig aanbieden betekent alert zijn op elitarisme en zoveel mogelijk vormen van bereik omarmen, ook op verrassende locaties.
Museum Schokland
Voor bezoekers en veel partners is het museum de meest zichtbare en toegankelijke
samenwerkingspartner in het beheer, behoud en bekendmaken van UNESCO Werelderfgoed Schokland. Echter, er zijn diverse andere partijen, waaronder overheden, net zo betrokken en zij hebben alle hun eigen bevoegdheden, verantwoordelijkheden en activiteiten. Dat betekent dat het afstemmen van doelen, activiteiten en belangen veel tijd en aandacht vergt. Met het gezamenlijk vastleggen van een nieuw managementplan voor de periode 2020 - 2025, onder leiding van de siteholder gemeente Noordoostpolder, is een belangrijke voorwaarde geschapen om dit verder te gaan stroomlijnen.
Crossovers
Crossovers zijn projecten, maar het is ook een rol. Eentje waarin we voorop lopen, zowel intern als extern. Dit vraagt voortdurende alertheid, van meerdere partijen, en korte lijnen om elkaar snel te kunnen vinden / tippen.
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder 29
→ Personeel
De gemiddelde formatie van 2019 bedroeg 25,2 fte. We mochten 7 nieuwe werknemers
verwelkomen en hebben afscheid genomen van 6 werknemers. Door de groei van de activiteiten op zakelijk vlak ontstond behoefte aan en ruimte voor een extra medewerker theatertechniek.
Cultuurbedrijf Noordoostpolder heeft een organisatiestructuur gebaseerd op de inhoudelijke activiteiten en locaties als voornaamste ordening (theater, museum, cultuureducatie), ondersteund door een afdeling bedrijfsvoering & control. De dagelijkse operatie wordt aangestuurd door een management-team, waarin naast de directeur-bestuurder het hoofd bedrijfsvoering & control en het afdelingshoofd AK/CE (zijnde verreweg de grootste afdeling in personele omvang) zitting heeft.
De directeur geeft daarnaast rechtstreeks leiding aan de teams theater, museum en marketing.
De Ondernemingsraad van Cultuurbedrijf Noordoostpolder, bestaande uit 5 leden, heeft in 2019 verkiezingen gehouden, hetgeen heeft geleid tot 3 nieuwe leden, 1 lid dat de werkzaamheden continueerde en 1 vacature. De Ondernemingsraad heeft in overleg met de directeur-bestuurder actief en passief kiesrecht toegekend aan zzp-ers en zal in het eerste kwartaal van 2020
haar reglement dienovereenkomstig aanpassen. Tevens is in het eerste kwartaal de vacature vervuld, waardoor de Ondernemingsraad weer op volle sterkte is. Tijdens de reguliere
overlegvergaderingen zijn diverse onderdelen van het arbeidsverhoudingen- en
arbeidsomstandighedenbeleid aan de orde geweest, alsmede de algemene gang van zaken, het jaarplan en de activiteiten en de ontwikkeling van de financiële exploitatie.
Naast de werknemers in dienst, heeft Cultuurbedrijf Noordoostpolder ook zpp’ers met een opdracht. Jaarlijks geven circa 40 zzp-docenten cursussen aan zowel het onderwijs (primair en voortgezet) als de amateurkunst/talentontwikkeling.
Cultuurbedrijf Noordoostpolder hecht waarde aan maatschappelijke betrokkenheid. Zo hebben wij naast nieuwe werknemers ook nieuwe vrijwilligers verwelkomd. Bij alle onderdelen van Cultuurbedrijf Noordoostpolder zijn vrijwilligers actief, voor Cultuurbedrijf Noordoostpolder zijn vrijwilligers onmisbaar.
Studenten en scholieren krijgen bij Cultuurbedrijf Noordoostpolder een kans om ervaring op te doen. Met vijf voltijd beroepsstages en enkele oriënterende stages over 2019 heeft Cultuurbedrijf Noordoostpolder een bijdrage geleverd aan hun loopbaan.
2019 is op opleidingsgebied een mooi jaar geweest. Meerdere werknemers hebben succesvol hun studie afgerond. Daarnaast zijn in groepsverband meerdere cursussen gegeven waaronder een BHV cursus en een hospitality cursus. Tevens zijn werknemers gestart met een studie.
Een Preventief Medisch Onderzoek (PMO) is in 2019 uitgevoerd. 18 werknemers hebben aan het PMO deelgenomen. In 2019 is een verzuimpercentage van 1,47% gerealiseerd. Afgezet tegen het landelijke verzuimpercentage van ca. 4% is dat een goede score. Over 2019 zijn er 20 verzuim- meldingen geweest, waarvan het kortdurend verzuim de meest voorkomende verzuimlengte is.
→
→
Gebouwen
De in 2018 vernieuwde permanente opstelling in Museum Schokland, de vernieuwing van de museumwinkel en het museumrestaurant hebben ook in 2019 hun effect gehad op de ontwikkeling van de bezoekerscijfers. Aandachtspunt blijft wel de routing van het bezoek door winkel, over terras en het overige terrein.
Het onderzoek naar exploitatie en locatie van een Werelderfgoedcentrum Schokland is in 2019 doorgezet, maar nog niet tot een eindresultaat gekomen.
Het ‘programma van dromen’ voor een nieuw cultureel-maatschappelijk gebouw in Emmeloord, ter vervanging van de verouderde huisvesting van Theater ’t Voorhuys en Cultuurbedrijf
Noordoostpolder is eind 2019 afgerond, in samenwerking met de gemeente Noordoostpolder en FlevoMeer Bibliotheken. We hopen in 2020 goede stappen te kunnen zetten op weg naar meer concrete plannen.
Het Arbobeleid is aangevuld met maatregelen voor beschermingsmiddelen. De RI&E’s van de drie locaties zijn geactualiseerd en de maatregelen uitgevoerd.
Risico-paragraaf
Het risicomanagement van Cultuurbedrijf Noordoostpolder onderkent strategische, financiële, operationele en compliance risico’s.
STRATEGISCHE RISICO’S
Afhankelijkheid subsidies
Een groot deel van de inkomsten bestaan uit subsidies. Wijzigingen in beleid van de subsidieverstrekker hebben direct effect op ons resultaat.
Ontwikkeling: door het toenemen van de inkomsten uit marktactiviteiten is het percentage inkomsten uit subsidies gedaald van 66% in 2018 naar 63% in 2019.
Maatregel: wij informeren het gemeentebestuur actief en regelmatig over de resultaten van Cultuurbedrijf Noordoostpolder en vindt regelmatig overleg plaats met andere (culturele) instellingen in ons werkgebied, de regio en landelijk.
Ambitie: onze maatregelen hebben tot doel om de goede relatie met de subsidieverstrekkers te behouden, het belang van Cultuurbedrijf Noordoostpolder voor de samenleving te
benadrukken, samenwerking met andere (culturele) instellingen te vergroten en meer inkomsten uit marktactiviteiten te genereren.
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder 31 FINANCIËLE RISICO’S
Bij financiële risico’s gaat het om risico’s met betrekking tot financiering, het financiële resultaat, de financiële stabiliteit van partners en om fiscale risico’s. De belangrijkste risico’s worden hieronder besproken.
Liquiditeitsrisico
Dit is het risico dat over onvoldoende liquide middelen beschikt wordt om de lopende betalingen te kunnen verrichten.
Ontwikkeling: de current ratio is gestegen van 0,83 in 2018 naar 0,92 in 2019 en de netto schuld is afgenomen.
Maatregel: wij monitoren het werkkapitaal en de liquiditeit regelmatig.
Ambitie: onze ambitie is om te komen tot een current ratio van 1 of hoger.
Solvabiliteitsrisico
Bij het solvabiliteitsrisico is het risico dat de organisatie op korte- en lange termijn niet aan haar betalings- of aflossingsverplichtingen kan voldoen. Ontwikkeling: de solvabiliteitsratio is gelijk gebleven (0,17).
Maatregel: subsidievoorwaarden maken het niet mogelijk om deze ratio substantieel te verbeteren.
Met de subsidieverstrekker zijn gesprekken gevoerd over de begrenzing van het eigen vermogen.
Ambitie: onze ambitie is om te komen solvabiliteitsratio van 0,25 (vrij besteedbaar eigen vermogen / balanstotaal).
Verkoop kaarten Theater ’t Voorhuys
Ontwikkeling: het aantal kaarten dat in de voorverkoop verkocht wordt laat in 2019 een stijging zien ten opzichte van 2018. De landelijke trend is dat meer en meer kaarten op het laatste moment gekocht worden.
Maatregel: de stand kaartverkopen Theater ’t Voorhuys wordt intensief gemonitord.
Ambitie: onze ambitie is om het aantal verkochte kaarten te verhogen.
OPERATIONELE RISICO’S
Bij operationele risico’s gaat het om onverwachte ontwikkelingen die een negatieve impact kunnen hebben op interne processen, medewerkers, klanten en systemen. De belangrijkste risico’s worden hieronder besproken.
Datasecurity en -wetgeving
In het digitale tijdperk is het veiligstellen van data belangrijk. Door cybercrime of falen van IT-systemen kan vertrouwelijke informatie in verkeerde handen vallen of systemen buiten ge- bruik worden gesteld.
Ontwikkeling: door het opgestelde programma voor de AVG heeft dit onderwerp extra aandacht gekregen en is de kans afgenomen.
Maatregel: wij hebben regelmatig contact met leveranciers van de systemen over de dataveiligheid. Daarnaast zetten we stappen voor de beveiliging van informatie en
informatiesystemen van onszelf en van klanten. Van leveranciers van kritieke ICT-systemen toetsen wij of zij ISO 27001 gecertificeerd zijn.
Ambitie: onze ambitie is om dit risico verder te verlagen.
(Crossover) projecten
Een goede projectbeheersing is belangrijk voor het slagen van projecten.
Ontwikkeling: in de afgelopen jaren stijgt het aantal projecten dat Cultuurbedrijf Noordoostpolder uitvoert.
Maatregel: vooraf en tijdens uitvoering van projecten wordt getoetst of het project voldoet aan de eisen die fondsen en wet- en regelgeving aan ons stellen.
Ambitie: onze ambitie is om de projectbeheersing binnen de organisatie verder te verhogen.
COMPLIANCERISICO’S
Onder compliance risico’s vallen alle zaken die kunnen leiden tot onder meer reputatieschade, juridische schade en financiële schade als gevolg van het niet voldoen aan
wet- en regelgeving. De belangrijkste risico’s worden hieronder besproken.
Reputatieschade
Ongunstige berichtgeving over Cultuurbedrijf Noordoostpolder in de pers en via andere kanalen kan de reputatie van Cultuurbedrijf Noordoostpolder schaden.
Ontwikkeling: Cultuurbedrijf Noordoostpolder heeft een positieve pers, dit valt mede af te leiden uit de toenemende hoeveelheid positieve en neutrale berichten over onze activiteiten en de positieve evaluatie van de benchmark in de gemeenteraad.
Maatregel: in het afgelopen jaar is van iedere medewerker, lid van de raad van toezicht en vrijwilliger een verklaring omtrent gedrag opgevraagd.
Ambitie: ons doel is om de kans op dit risico verder te verlagen.
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder 33
→ Financiën
BALANS
Materiële vaste activa
In 2019 is voornamelijk geïnvesteerd in een vernieuwde website voor alle onderdelen van Cultuurbedrijf Noordoostpolder.
Vlottende activa
De overlopende activa zijn toegenomen door nog te ontvangen fondsen voor het festival Zomer op Schokland.
Voorzieningen
In 2019 is een akkoord bereikt voor de CAO Kunsteducatie, hierin is, voor het eerst, een jubileumgratificatie opgenomen. Voor de toekomstige uitgaven is een voorziening gevormd.
Langlopende schulden
De aflossingen voor de langlopende schulden zijn verricht en betreffen leningen met de
gemeente Noordoostpolder met een looptijd korter dan vijf jaar. De in 2015 aangegane lening is in 2019 volledig afgelost.
Resultaat
Het exploitatieresultaat, en daarmee de mutatie algemene reserve, bedraagt € 20.066 verlies na resultaatbestemming (begroot € 33.654). De belangrijkste verklaringen voor de afwijking zijn onderstaande eenmalige uitgaven:
• Boekverlies verkochte activa € 12.000
• Afrekening subsidie gemeente Noordoostpolder € 17.000
• Uitgekeerde transitievergoeding € 22.000
• Dotatie voorziening jubileumgratificatie € 15.000
De bezoekersaantallen Museum Schokland zijn hoger dan begroot. De omzet is lager dan
begroot, dit heeft heeft te maken met de toekenning van een deel van de omzet aan het festival Zomer op Schokland van € 19.000.
Liquiditeit, solvabiliteit, rentabiliteit
Ratio Methode Ultimo 2019 Ultimo 2017
Liquiditeit Vlottende activa/kortlopende schulden 0,92 0,83 Solvabiliteit Algemene reserve / balanstotaal 0,17 0,17 Rentabiliteit Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening / -1,9 % 0,9 % Totale baten * 100%
BATEN
Algemeen
De inkomsten uit marktactiviteiten zijn toegenomen met € 185.000 ten opzichte van 2018, voornamelijk door bezoekers festival Zomer op Schokland, meer cursisten cultuureducatie en meer bezoekers bij Museum Schokland.
Cultuureducatie in de vrije tijd (amateurkunst)
De omzet cultuureducatie in de vrije tijd valt lager uit dan begroot door afname van het aantal leerlingen beeldend.
Museum Schokland
De inkomsten zijn gestegen van €164.000 in 2018 naar €176.000 in 2019. De begrote omzet is niet gerealiseerd, dit heeft te maken met de toekenning van een deel van de omzet aan het festival Zomer op Schokland.
Theater ’t Voorhuys
De behaalde bezoekersaantallen zijn inclusief de locatievoorstellingen van Prins te Paard op Schokland. Het aantal bezoekers in het theater liep achter op begroting en hierdoor vallen de inkomsten lager uit dan begroot.
Overige opbrengsten
De overige opbrengsten vallen hoger uit dan begroot in verband met een detachering van een docent van de afdeling cultuureducatie in de vrije tijd (amateurkunst).
LASTEN
Inkoopkosten omzet
De inkoopkosten omzet zijn gestegen ten opzichte van 2018 in verband met de kosten voor festival Zomer op Schokland en meer inkopen voor de museumwinkel. De inkoopkosten vallen lager uit dan begroot doordat marketingkosten festival Zomer op Schokland hieronder waren begroot maar zijn verantwoord onder marketingkosten.
Bedrijfskosten
De personeelskosten liggen hoger dan begroot door meer inhuur ZZP-ers en hulp- en vervangingskosten. De studiekosten liggen lager in verband met minder teamtrainingen, assessments en coachingstrajecten dan voorgaand jaar.
In 2018 zijn incidentele kosten gemaakt voor de werving van een directeur bestuurder en een lid van de raad van toezicht, hierdoor zijn de kosten voor accountancy en advies in 2019 lager.
Huisvestingskosten liggen hoger dan begroot door de huur van de locatie voor kunstencentrum Eut de Kunst Urk. De marketingkosten liggen hoger dan begroot door uitgaven in verband met het festival Zomer op Schokland en kosten voor de nieuwe websites.
De kantoor- en administratiekosten liggen hoger dan begroot door meer automatiseringskosten
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder
→ Toekomstperspectief
Dit Jaarverslag gaat over 2019 en is vastgesteld tijdens de coronacrisis. De tijdelijke sluiting van Cultuurbedrijf Noordoostpolder, hoe noodzakelijk ook, heeft ongetwijfeld grote gevolgen voor de toekomst.
Toch staan wij niet stil, en hopen wij ondanks deze forse tegenslag vanaf de tweede helft van 2020 weer te kunnen bouwen op basis van ons Bedrijfsplan en Jaarplan. Door de resultaten van 2019 voelen wij ons daarin gesterkt.
Wij bouwen de rol van gids steeds verder uit. En hebben plannengemaakt om een verdere gestage groei te kunnen laten zien.
In 2020 investeren wij in uitbreiding van het museumterrein, zodat wij meer buitenactiviteiten kunnen organiseren en ook het organisatorisch en financieel beheersen daarvan beter kan verlopen. Daarnaast leveren wij in het voorjaar de nieuwe sites op van het museum en het theater.
In samenwerking met de gemeente Noordoostpolder realiseren we het noodzakelijke onderhoud en de vernieuwing van de balie in het kunstencentrum.
Veel tijd en aandacht is geschonken aan het plan voor de integrale aanpak van het gehele eiland, samen met partner Flevolandschap. Eind 2019 heeft de gemeente Noordoostpolder hiervoor een flinke investering goedgekeurd; inzet is om in de eerste helft van 2020 de resterende
financiering te regelen zodat in de tweede helft van 2020 de realisatie kan beginnen.
Voor de langere termijn blijven de plannen voor (her)huisvesting Emmeloord (voor theater, kunstencentrum en kunstuitleen) en Bezoekerscentrum UNESCO Werelderfgoed Schokland ook in 2020 en verdere jaren veel tijd en aandacht vragen.
35
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder 37
Jaarverslag Raad van Toezicht
Inleiding
Het jaar 2019 is het vijfde jaar in het bestaan van Stichting Cultuurbedrijf Noordoostpolder.
Cultuurbedrijf Noordoostpolder begint steeds meer een begrip te worden in de lokale samenwerking. In 2019 is de interne samenwerking verder vorm gegeven door mooie
zogenaamde crossover projecten (bijvoorbeeld Zomer op Schokland). Ook naar buiten heeft Cultuurbedrijf Noordoostpolder haar veelzijdige gezicht laten zien door een keur aan culturele activiteiten, zowel zelfstandig uitgevoerd en vormgegeven, als ook met andere veelal lokale partijen. Het bedrijf is in de basis een gezonde en goed georganiseerde onderneming.
We zijn er trots op dat een en ander in een goede samenwerking met de gemeente Noordoostpolder door onze (interim)directeur-bestuurder, samen met alle medewerkers, tot stand is gebracht.
Onafhankelijk toezicht
De Raad van Toezicht heeft een positief oordeel over de algemene gang van zaken in de stichting, zoals geschetst in het Jaarverslag 2019 van de directeur-bestuurder. De Raad heeft naast zijn adviserende taak ook de belangrijke taak om kritisch toe te zien op het door de directeur-bestuurder gevoerde beleid en daarover ook steeds een onafhankelijk oordeel te geven. Bij de vervulling van zijn taak laat de Raad zich leiden door de belangen van Cultuurbedrijf Noordoostpolder als onderneming en de culturele en belangrijke maatschappelijke belangen van deze specifieke, brede culturele organisatie.
In 2019 heeft de Raad diverse besluiten genomen die met name betrekking hebben op de algemene bedrijfsvoering. In de vergadering van 6 februari 2019 is de heer M. Jansen benoemd tot directeur-bestuurder. Van 1 januari 2019 tot aan zijn start per 1 april 2019 is de functie van interim directeur-bestuurder vervuld door mevrouw H. Bogaards. De Raad van Toezicht heeft in de vergadering van 21 maart 2019 de jaarrekening en –verslag over 2018 vastgesteld. De Raad van Toezicht heeft na goedkeuring van de jaarstukken kwijting verleend aan de directeur-bestuurder over het gevoerde bestuur over het boekjaar 2018. Verder is in de vergadering van 18 september 2019 de begroting vastgesteld en in de vergadering van 3 december 2019 het bijbehorende inhoudelijke jaarplan. In de vergaderingen van de Raad van Toezicht zijn verder aan de orde geweest: de halfjaar- en kwartaalrapportages, de prognose van de (meerjaren)liquiditeit van de onderneming, de (subsidie-) overeenkomsten met de gemeente Noordoostpolder en de management letter van de accountant. Op basis van de door de externe accountant
gesignaleerde risico’s worden gericht acties geformuleerd door het management. De Raad van Toezicht controleert en bespreekt periodiek de voortgang van deze acties met de
directeur-bestuurder.
37
De remuneratiecommissie is de eerste maanden van het jaar vooral bezig geweest met werving en selectie van de nieuwe directeur-bestuurder en vervolgens met het mede vormgeven aan een goede inwerkperiode. Periodiek zijn (voortgangs)gesprekken gevoerd met de nieuwe
directeur-bestuurder en hiervan is verslag gedaan aan de Raad van Toezicht.
In het jaarverslag van 2018 is melding gemaakt van het vertrek van een lid van de Raad van Toezicht. De daardoor ontstane vacante positie is per 1 juli 2019 weer ingevuld door de benoeming van mevrouw M. Rietveld.
In de vergadering van 18 september 2019 heeft de Raad van Toezicht besloten een commissie Kwaliteit en Portfolio te starten. Deze commissie dient voornamelijk als klankbord voor de directeur-bestuurder voor wat betreft de inhoudelijk kant van alle activiteiten van Cultuurbedrijf Noordoostpolder. Tegelijkertijd zijn de auditcommissie en governancecommissie samengevoegd tot één commissie Audit en Governance.
In zijn vergadering van 9 juli jl. heeft de Raad van Toezicht het momenteel gehanteerde
besturingsmodel (zijnde het Raad-van Toezicht-model) geëvalueerd. De raad heeft vastgesteld dat het voldoet en passend is, gezien de omvang en complexiteit van zowel de exploitatie, de interne organisatie en de omgeving waarin Cultuurbedrijf Noordoostpolder functioneert, ook in vergelijking met andere culturele organisaties. De Raad van Toezicht heeft op 9 juli jl. tevens besloten hier elk jaar bij stil te staan.
Samenstelling
De Raad van Toezicht bestaat uit de volgende leden:
• De heer J.H. Sweers, voorzitter;
• Mw. A. Weterings, vicevoorzitter;
• De heer J. Kempenaar, lid; voorzitter audit- en governancecommissie
• Mw. L.F. Withaar-Weijns, lid;
• Mw. M. Rietveld, lid; per 1-7-2019
In de bijlage worden de functies en nevenfuncties van de leden van de Raad van Toezicht vermeld alsook het rooster van aftreden. Mevrouw L.F. Withaar-Weijns is benoemd voor een tweede termijn als lid.
Werkwijze
De Raad van Toezicht heeft volop aandacht voor de criteria en de discussie over goed bestuur en toezicht in de culturele sector. De Governance Code Cultuur is de leidraad. De Raad heeft in 2019 vijf maal regulier vergaderd en heeft daarnaast eenmaal een strategische bijeenkomst gehad op 13 november, waarbij met de directeur-bestuurder is gesproken over de toekomst van Cultuurbedrijf Noordoostpolder en meer in het bijzonder over Schokland, huisvesting theater en kunstencentrum en de organisatieontwikkeling.
Jaarverslag en jaarrekening 2019 | Cultuurbedrijf Noordoostpolder 3939 De leden van de Raad laten zich middels cursussen regelmatig bijscholen. Er wordt vergaderd
aan de hand van een vaste (jaar)agenda, welke door de directeur-bestuurder en de voorzitter van de Raad wordt opgesteld. De volgende punten worden altijd geagendeerd:
• Verslag / actie– en besluitenlijsten
• Mededelingen / actualiteiten
• Primair proces: o.a. realisatie doelstellingen / resultaat afspraken / risicobeheer/ beleidsvoornemens
• Financiën
• (meerjaren) Jaarplan
• Governance
De Raad heeft op dit moment drie vaste commissies. De commissies bereiden de
besluitvorming van de Raad van Toezicht ten aanzien van het beleid op de diverse onderdelen voor. Zij ontvangen daartoe alle stukken van de directeur-bestuurder die voor een adequate besluitvorming noodzakelijk zijn. De remuneratiecommissie kwam twee keer bijeen en heeft tot taak de (voorbereiding van de) benoeming, beoordeling en beloning van de directeur-bestuurder, als ook de vervulling van vacatures in de Raad van Toezicht. Voorzitter, vicevoorzitter en
wisselend een van de leden van de Raad van Toezicht onderhoudt twee keer per jaar contact met de Ondernemingsraad van Cultuurbedrijf Noordoostpolder. Begin 2019 is de remuneratiecommissie een aantal maal extra bijeen geweest in verband met de
wervingsprocedure voor een nieuwe directeur-bestuurder.
De auditcommissie heeft vijf keer vergaderd. De commissie ontvangt alle financiële stukken die aan de Raad van Toezicht worden voorgelegd, zodat zij die kan beoordelen en de bespreking van de onderwerpen in de Raad kan voorbereiden en de Raad kan adviseren. Het betreft in ieder geval de onderwerpen als de begroting, tussentijdse cijfers, jaarstukken, administratieve organisatie en interne beheersing (AO/IB).
De governancecommissie bewaakt de juiste naleving van de statuten en de vastgestelde reglementen op de wijze zoals de Governance Code Cultuur die voorstelt. Tevens bereidt zij de zelfevaluatie van de Raad voor. De commissie kwam twee keer bijeen. Zoals eerder vermeld is deze commissie samengevoegd met de auditcommissie per september 2019.
De nieuw gevormde commissie Kwaliteit en Portfolio heeft één keer vergaderd. Daarnaast had de voorzitter geregeld overleg met de directeur-bestuurder(s). Tijdens reguliere vergaderingen gaat de Raad van Toezicht met enige regelmaat in gesprek met het managementteam en de programmeurs van de onderdelen, waarbij er dieper wordt ingegaan op de diverse specifieke onderdelen van de inhoud en de bedrijfsvoering van de verschillende onderdelen van het Cultuurbedrijf.
Er is door leden van de Raad van Toezicht tevens informeel contact met partners en stakeholders van Cultuurbedrijf Noordoostpolder.
Zelfevaluatie
Op 9 juli heeft de Raad van Toezicht een zelfevaluatie gehouden. Uitkomst is dat de Raad zich, mede met de hulp van de externe accountant en de aangereikte informatie vanuit de Nederlandse Vereniging Toezicht Cultuur waarvan zij lid is, voldoende capabel acht haar taken uit te voeren.
De Raad van Toezicht heeft waardering voor het vele werk dat de medewerkers en de vrijwilligers van Cultuurbedrijf Noordoostpolder ook in 2019 weer hebben verzet. De Raad constateert met voldoening dat de werkorganisatie zich steeds verder ontwikkelt, plezier en bevlogenheid uitstraalt naar zijn omgeving en deze bij het werk betrekt. Wij willen de medewerkers en directeur-bestuurder bedanken voor hun inzet.
Emmeloord, 12 februari 2020
J.H Sweers, voorzitter Raad van Toezicht Cultuurbedrijf Noordoostpolder
