De nieuwe Hollandsen Boots-gesel, Ofte Bataviers helden-stuk · dbnl

Bataviers helden-stuk

Behelsende de voor-naamste geschiedenisse, die in 't veroveren van de Spaense silver vloot te Vigos, en in meer andere zee en veldt-slagen is voor-gevallen: als mede verscheydene vryagie, vermakelijke kluchten,

herders en matroose gezangen

Voor-reden. Tot de Zangers en Zangeressen.

Stemme: Truytje mijn soete Engelin, etc.

Z

ngers en Zangeressen al, Gy kunt hier zingen naer geval, De lof der Vigos-vaerders met behage, En meer andere Helden-daet,

Die de matroosen en Soldaet In Zee en Veld-slage

Hebben betoont.

Gy zult ook vinden met genucht.

Soete Vryagie en Klucht,

Herders en Minne-klagte sonderlinge;

De mooyste Liedjes vinje hier.

Meest alle na de Nieuste zwier, Voor de Jonckheyt te zinge,

Noyt soo gedruckt.

De nieuwe Hollandsen Boots-gesel, ofte Bataviers helden-stuk.

Het Matroose-gesangh, of Quartiers-Liedt, dat gaet hier voor of.

Daer na kan men Singen haer Trouwe dade, en Helden-lof.

Op de Voys: Van Quart, Quart.

H

er zeylen wy met Godt verheve, Godt wil ons de sonden vergeven, Onse sonden zijn snoot en quaet, Godt is ons troost en toeverlaet.

2.

O Heer wilt dees Zeevaert doch zeeg'ne, Dat ons geen Rampen mach bejeeg'ne, Behoed ons schip, ons bewaert Jn dese, en de laetste vaert.

3.

t 'Quartiers Volck dat daer leyt te droomen Rijst uyt den slaep wilt boven komen, Stuermans Quartier komt uyt in Vree, Geluck en behouwe reys oock mee.

4.

Een zalige reys wil God verleene,

Goet weer en windt daer by met eene,

Een klaer gezicht en voorspoet mee,

Van hier tot op een goede Ree.

5.

Jsser niet een van onse Knapen:

Die binnen 't Schip noch leyt te slapen, Die onsen Godt en Vader eert,

Moeder, en Broeder, Suster weert.

6.

De Heer die wil ons Schip beware;

En al de geen die daer mee vare, Met al sijn toebehooren goet, 't Staet altemael in Gods behoet.

7.

Bewaert doch Heer ons Schip gepresen, Voor eenigh ongeluck mits desen, Voor vyer: voor storm, voor watersnoot;

En voor den boosen vyandt snoot.

8.

Heer helpt ons in behouwe haven Daer wy bevryt zijn voor angst en slaven:

En daer wy dancken uwen Naem, Quartier, her uyt: komt aen 't Roer staen.

9.

Quartier komt boven met verblyden, Bidt Godt den Heer ten allen tijden, Van gantscher herten, geeft hem Eer;

Soo krijgen wy goe windt en weer.

10.

Quartiers volck wilt boven komen, Legh af de slaep en wilt niet schromen, Sie datse jou niet seer en doet,

Voor ongeluck ons Godt behoet.

11.

Quartiers volck boven wy verlangen, Wilt haest ons Man aen 't Roer vervangen, Sijn glas is uyt, laet hem niet staen, Zo mogen wy na de kooy toe gaen.

Qartiers volck moet vier uren waken:

Een Victory-Liedt: Van 't veroveren van de Zilvere Vloot in de Bay van Vigos, Op den 23 Octob. 1702.

Voyse: Wanneer de Zon sijn Paarde ment.

I

't Jaer zeventien hondert klaer En twee, hoort mijn vermaen Augustus drie en twintig voorwaer, Quamen wy voor Cadix aen Wy lieten ons Anckers vallen, Al met de heele Vloot, En niemandt van ons allen, En schoot daer eenen schoot.

2.

Dit duurde drie dagen wilt verstaen, Wy deeden niemendal,

Doe zijn de Soldaten aen 't

Land gegaen,

Al aen de Spaense Wal, En hebbe Rottegen ingenomen, Dat was haer eerste stee, Porte Mary sonder schroomen, En Porte Royal ook mee.

3.

Sy hebbent daer allen genomen van daen, Ja alles tot eenen duyt,

Wy hebben al in de Schepen gelaen, Het was eenen schoonen Buyt, Doe hebben sy 't sonder schroomen, Gestoken al in den brant,

De Soldaten aen boort gekomen, Doe staken wy haest van kant.

4.

Wy lagen daer wel ses weken ontrent, Doe zeylde wy daer van daen, Wy quamen voor Vygos pertinent, Doe zeilde wy weer op aen, October drie en twintig wilt wete, Toen seilde wy daer op in, Wy hebbent ten anker gesmeeten En maekte een goet begin.

5.

Maer 's anderen daegs hoort mijn vermaen Doe zeylde wy dieper in,

Doe zijn de Soldaten aen 't Lant gegaen, Dat was een goet begin,

Doe zeylde wy, 'k Salt u zeggen, Jn de Morgen-stont root, Doe vonde wy daer leggen, De Zilvere Vloot.

6.

Den Admirael pasjaerden aldaer, Wie daer na toe sou gaen,

Vijf Engelsche Scheepe waren daer klaer, Drie Rotterdammers hoort aen,

Soo zeilde wy met ons achten,

8.

De Heer Vies-Admirael aenhoort, Al van de Roode Vlag,

Die kreeg straks een Brander aenboort, Soodra hy binne lag,

Maer hy gelijk de Vroomen, Koos straks een ander Schip, Hy dee den Vyant schroomen, En brogt haer in de knip.

9.

En ons Vys-Admirael valjant, Van Rotterdam hoort aen,

Die toonden hem ook heel konstant, Tegen sijn Vyant te staen,

Hy heeft daer stracks genomen, Een Oorlog-schip heel groot, Nu mogen de Franse wel schroomen, De Spanjaerts sitten in noot.

10.

En Capiteyn Van der Poth vermaert, Vogt als een Leeu verwoet:

En dat al op zijn houte paert, Hy gaf zijn Volck goe moet, Hy sey Corasy lustig, Sa Mannen weert u nou, Den vyant raeckte vlugtig, Hy nam vier Scheepen gou.

11.

En Wassenaer dien vroomen Helt, Die hielt hem mee Constant, Hy was mee als een Leeu in 't velt, Al tegen den Vyant,

Hy heeft daer ook genomen, Al met sijn Sloep hoort aen:

Een Galjoen sonder schroomen, Wel kostelijck gelaen.

12.

Den Admirael van Spanje groot,

Die was haest in den Brandt,

lot,

Ons Capiteyns Naem verheven, Hiet Barent van der Pot.

Een Nieu Lied van het Ruyneeren en verbranden van de Spaense Silver Vloot.

Op de Voys: Wel Mietje stout, etc.

W

t vreugden groot, Hoort men aen alle zijden:

Wilt u nu dog verblijden;

Want de Zilvere vloot, Js uyt de France hand;

Roept viva alle kant, Haer beste Oorlog-schepe:

Diese meenden weg te slepen, Hebben wy verbrand.

Onse Vloot quam Al op de Spaense kusten En dat met groot gelusten, Men kouragy nam, Om de Zilvere Vloot:

En France schepen groot Te nemen of te Brande:

En dan ook met een te lande, Schoon men noch so schoot.

Voor Vigos lag,

De France Schepen alle;

Aen weer zy stercke Walle, En daer by men sag, Een groote ketting daer, Die der gespanne waer Om daer niet by te komen,

Maer wy zeilden sonder schroomen,

Die haest van malkaer.

En sien of men ook vin, Het silver dat sy daere,

Hadden weg gestiert voorwaere, Dan men dat ook vin.

Het schrickelijk vier,

Dat men sag op de Sche-

pen,

De Franse heel benepen, Riepen om quartier, Men vogt daer alle kant, Men stack daer in den brant, Negen schepen te gaere, En vier stieten ook aldaere, Aen stuck tegen strand.

Wy namen daer,

Ses kloeke Schepen mede Die men sal soeken hede, Mee te brengen klaer, Soo dat de France Vloot Negentien schepe groot Gebrant zijn en genome, Daer is 'er niet een ontkomen, Van haer Oorlogs Vloot.

Doen heeft men klaer, Nog elf Zilver-Schepen, Met eene weg gaen slepen, Die nog lagen daer, En ses raekten in brand, En aenstuk tegen strand, Maer men hoopt nog gewisse, Het Zilver daer uyt te vissen, Voor ons abondant.

So dat wy daer,

Hebben met groote glory:

Gekregen nu Victory, Het een voor en naer, Wy hebben hier te Land, Godt dank de Overhandt;

Zoo Heerlijck mee gekreegen, En den Vyand afgeslegen, Van ons Vaderland.

Men mag met regt,

Nu wel victory branden

met vreugde in ons Lande,

Gelijk als men plegt

Wat sullen daer,

Soldaeten en Bootsgeselle, Het buyt-gelletje telle, Daer onder malkaer, Sa Vrou en Vrysters soet:

Houd nu maer goede moet:

Gy sult haest voor 't verlangen,

U Beminde Lief ontfangen,

Met een Kist vol goet.

Een Samenspraeck, tussen den Konink van Vrankrijk, zijn

Kamerbewaarder en Raads Heeren, over het verlies van de Spaense Zilver Vloot:

Op de wijs: Truytje mijn soete Engelin.

Koninck van Vrankrijck.

O

h och wat of men soo ontstelt, Jck hoor op 't Hoff een groot gewelt, 't Js of zij 't mijn hier niet en derve segge, Jck zie wel datter is geen deeg,

Komt spreeckt wat is 'er in de weeg, Wilt het mijn uytlegge,

Van stonden aen.

Konincks Kamerbewaerder.

Ach Majesteyt daer is een Tijng,

Dat mijn verschrikte sonderling, Jck durf het u voorwaer niet openbaere, Maer daer staet een Boo voor de deur:

Die u het droevige getreur Wel haest sal verklaere,

K.

Roept hem dan in.

K. boode.

O genadige Majesteyt,

En wreeckt op mijn niet het bescheyt, Als ick de waerheyt u niet en verzwijge, So staet te komen in der daet,

Een schrick die door u bloet heen gaet, En om zieckte te krijge.

K.

Wat is hier dan?

Boode.

Wel als ick het dan seggen moet, U gantse macht leyt onder voet,

Van heel u Vloot en Spaense Zilver schepen, Die u Vyanden hebben daer,

Gerooft ende verbrandt te gaer, En de rest wech gaen slepen,

Na Eng'landt toe.

Koninck

Och och hoe trilt mijn Jngewant, Js dan mijn schoone Vloot van hant, Js daer niet een Schip meer over gebleve, Hebbe zy al het zilver daer,

Soo sullen sy toekoment Jaer, Mijn wel anders doen beve,

O groot verlies.

Kosten die niet aen alle zy, Haer van 't Landt daer me houwe?

Dat schijnt mijn vreemt;

Boode.

O Maiesteyt 't was haest gedaen, Sy vielen daer als Leeuwen aen,

En smeten eerst veel duysent Man te Lande:

Die met moet aen alle zy, Kregen Kasteel en Battery, En doen ginck men aenrande

U Schepen al.

Haer kleynste schepen quamen dan;

En die settent op u Vloot an,

Dat Ketting Kabeltou, Masten en Palen, Die voor revier gespanne waer:

Die seylden sy daer van malkaer;

Kan niet al verhalen.

K.

Kom segh maer voort.

Doen de Kettingh aen stucken was, Doen quam haer zwaerste schepen ras, En sloegen tegen onse Vloot daer neve:

Maer wy kosten tegen haer niet;

So dat wy het met groot verdriet Mosten alles geven

En loopen heen.

K.

Kreegh dan den Vyand 't al in handt, b.

O neen men stack eerst in den brand, De meeste schepen, maer daer zijn genomen Ses van u schoonste scheepe daer,

En noch elf silver schepe zwaer, Niet een is 'er ontkomen,

Van d' heele Vloot.

Jck dacht naest God de wereldt te regeere, Och Raetslieden waer benje nou,

Die mijn wijs maeken dat ick sou Den Vyand ruwijneere,

Wie dat het waer.

Jck hadt gedacht toekoment Jaer, Hondert schepen te maken klaer,

En mijn Legers ook veel te gaen verstercke, En dat al door het Spaense gelt,

So meenden ick het groost geweldt, Noch eerst uyt te gaen wercke:

Jck barst van spijt.

Raets Heeren.

O Majesteyt ontstelt soo niet, Gy hebt een machtig groot gebiet, Daer is wel middel om gelt te fineere, Men heeft veel Pachten opgestelt, Daer gy het Volck me in 't Veldt, Krijgen kan na begeere.

Gebied het maer.

Koninck.

't Gebieden dat is niemendal, Maer seg waer 't Volck het halen sal, Jck heb och lasy soo veel geldt van noode, Eer ick mijn Legers altemael,

Haer achterstalle maer betael, Waer is 't geldt voor de Vloode

Weer op de zee.

Jck vrees dat men 't noch maken zult, Datter sal komen een timult,

Jck geef de moet by na schier heel verloore, Overlegt het nu so gy wilt,

De vloot is wegh, en 't geld verspilt, En ick ben geschoore,

Het is verbruyt.

Noch een Nieuw Liedt, van het veroveren der Franse en Spaense Vloot, in Vigos.

Stem: Wispeltreurige Matroos, etc.

H

e is de Lelie soo ontstelt, Of brand hy op Neptunis Velt, den Admirael van 't Franse Rijck, Heeft heel Spanjen met practijk, Met sijn vloot doen singen glorie, En victorie.

Jn Vigos lagen sy op de Ree, Sy meenden het was voor haer vree, maer d'Engelse en Hollantse Vloot, Die quamen haer met kruyt en loot, Op die Ree verwellekomen, Sonder schroomen.

Als sy de seylen sagen aen, Was Monsieur en Sinjoor belaen;

Eerst songen sy Te Deum siet, Daer na veranderden dat Liedt, En riepen Misereere,

Met hertseeren.

De Bomben gingen met practijck,

En het Kanon speelden Musijk,

de vlam,

Niemant om te blussen quam, Maer liepen sonder singen, Lustig springen.

Sinjoor die riep hoe gaet dat hier, Monsieur die sey non pa quartier, Loopen wy maer gelijcker hant, Steeken 't Schip self in den brant, Hier valt geen tijdt van rusten, Of verlusten.

't Js hacken, houwen, schieten, slaen, De drommel mocht hier blijven staen, Den brandt steekt in de Schepen al, En wy namen voort het getal, Wy Landen met ons machten, En ons krachten.

Elf galjoenen met Silver belaen, Die namen wy daer haest van daen, En dat daer noch al is gestrant, Valt ons alle in de hant, En doet heel Spanjen beven Door dit leven.

Wy hadden eerst wel tegen weer, Maer dwongen haer hoe langs hoe meer, Te wijken voor ons krachten sterk, Het was maer een begonnen werk Sa Franssen singt Victorie, Ons is de glorie.

De Franse Schepen gaen niet mis, maer krijgen haer lot ook gewis, Vijf genomen, En gesonken vier, En acht verteert door de vlam hier, Dat wy alle aensagen,

Met behagen.

Ons Officieren kloek van aert,

Waeren als Leeuwen onvervaert,

Zeylden de Rivier op met kragt,

Hier sal Vrankrijk om denken, En 't sal hem krenken.

Het silver dat sy daer hebben uyt, Zijn wy haer na om desen buyt, Te achterhalen in het Lant,

Den Hertog van Ormont met verstant, Spant aen alle sijn krachten,

En sijn machten.

Om desen buyt te halen mee, En ook te brengen hier ter stee, Daer zijn zy al op uytgegaen En om den Vyant te verslaen, En met het stael te groeten, En te ontmoeten.

Sa Britten en gy Nederlant,

Dankt Godt voor sijne trouwe bystant, Hy helpt u aen ieder ent,

Waer dat gy uwe machten went, Hem zy de Lof en eere,

Onsen Heere.

Een Avontuerlik Liedt van een Oostinjevaerder die 't geluk met de voet stiet.

Stem: Ik drink de Nieuwe Most.

W

er is 't Fortuyn nu ras, Dat my laetst gunstig was,

en boot mijn selfs geluck, in overvloet, maer ik als blint, Jk schoptent met de voet, Jk was wijs sonder verstant,

En eerst gekome uit Oostinje Land, Al mijn vermaek was ronkedore, Jck had noyt geen rou,

Als 't gelt maer duren wou.

Terwijl ick songh en sprongh, een sugjen haer ontgongh,

Doe dogt ick mede op die selfde stont, Dat sugje komt al uyt een diepe gront, Maer die Oostinje kent,

Zijn sulcke sugjes wel gewent, Jck sprack haer aen met soete reden, Dogter ick wou gy,

Oock dansten eens met my.

Doe schoot sy my een lonck, Maer ick rook datelijck vonck,

dat was geseyt, kom gaen wy hier van daen, Jk heb dat lonkje met 'er haest verstaen Jck heb adieu geseyt,

Dat schoon kint heb ik met mijn me geleyt,

Jonckman sey sy in Oostinje heb ick langh verkeert, Maer word daer niet geleert.

Doen ik in Jnje waer, Leefden ik als een baer

Metter tijdt wierdt ick een brackje stout, Jk ging werke in zwart Ebbenhout, Mijn bay hiet plompe wang,

die proste voor mijn, Bounus en Pinang, Backen en tydor mede,

Was gecallefaert

Maer hy kreeg noyt geen baert.

Jck heb na mijn begeert, Dit Ambagt wel geleert,

Jck heb een korfje basen wel behaegt, Sy hebben van mijn werrick noyt geklaegt, Mijn gemoet Poety kleur,

Dat gaf mijn by de Nontjes groot faveur, Al most ick drie vier schoft snagts wercken, Jck was altijt bereyt,

Jck versuymde noyt geen tijdt.

Gy spreekt een tael Jonkman, Die ik niet verstaen en kan,

Maer prompewangh is dat geen Vogel struys,

Neen 't is te seggen Hospes van het huys,

En schroomt geen snaren, maer denckt op u loon Terwijl de snaren gaen,

mijn radde leden hier niet stil en staen, Jk scheen als van de wint gedreve:

Kamperjolen ras, Dans ick hier op sijn pas.

Doen sey sy laet ons gaen, Gy hebt mijn wil voldaen,

Maer van u Ambagt daer gy soo van spreeckt, Wort dansen op een winckel niet geleert Bent gy nog ongetrout,

misschien wort ons bier hier te saem gebrout, Mijn Ouders rijck zijn hier woonagtigh, Binnen dese Stadt,

Versien van geldt en schat.

Doen dagt ick in mijn sin, Dit maekt een goet begin,

Wel dogter hoe sou ick zijn gepaert,

Daer ick mijn maegdom so lang heb bewaert, wel jonkman sey sy weer,

Blijft mijn getrou ik maek u tot een heer, Laet voortaen al u sorge varen,

Gelt en goet genoeg, Heb ick tot ons behoef.

Zy bragt mijn in een zael, Het scheen een plaets Royael,

De koele wijn heeft daer soo soete smaeck, Waer door haar hooft wat ligter is geraeckt, Het raeckten haer in 't hooft,

Sy schonk mijn 't plekje daer sy was geklooft, Het bosje digt met jonge boomen,

Daer noyt Jager door, En had gejaegt te voor.

Uyt min greep ickse ras, Daer sy het smalste was,

Wy vielen t 'same op het Swane dons:

De pot aen twee, Het was een vreugt voor ons,

Jk heb 'er opgelet,

beyts loon,

Die lijf in 't hembt, of de juwelen, maer de kostlijkheyt,

heeft mijn eylaes verleyt.

Doen sey sy weg booswigt, Gaet stracks uyt mijn gesigt,

versmaet gy my om dat ick hier stae naeckt, So zijt gy uyt mijn gracy heel geraeckt, Strijckt weg u laetste gaef,

Die gy selfs kiest, en blijft een anders slaef, Jck berst van spijt, en ga vertrecken, Want gy sult gewis,

Niet ruyken daer ik pis.

Terstont so ginck sy heen, En liet mijn in 't geween,

Jn mijn gemoet vervloeckte ick seer boos Dat ick het gout voor 't schoone lichaem koos, Dus Jonckmans leert hier door,

Wilt beter kiesen als 't u soo komt voor, Dan sult gy prijs en eer behale,

Jck was siende blint,

En vong een handt vol windt.

Oorlof tot een besluyt, 't Fortuyntje is met mijn uyt,

Wat baet nu al dat over schoon pleysier, Dat ick gehad heb met dat venus dier, Hoort dit gy Vryers aen,

Wilt beter doen als ik nu heb gedaen, Jck was gewent in d' Hel te leven, Want meenden gewis,

Dat daer den Hemel is.

Een Nieuw Vermakelyk Minne-Liedt.

Stem: Cupido was mijn Admirael.

Soo beurdent op een middendag, Op 't heetste van de Zon, Dat ick mijn dorst te lessen sagh, Uyt beek of koele bron,

So hoor ick 't lommer der boomen, Het ruyscchen van een Fonteyn, Jck spoeyde my na de Stroomen, Daer vont ick een Nimpje alleyn.

Die sat met haer Leden naeckt, Om spoelen in de vloet,

En 't scheen sy was in slaep geraeckt, Dat deed mijn nog soo goet,

Want geen Diana geleeckse, Noch ick geen Acteon, 'k Bleef stil staen En ick bekeeckse,

veel vreugden dat ick bevon.

Daer sag ick aen haer gout geel hayr, 't Geen krinckelde krulle was, Haer voorhooft als een pronck altaer, Soo wit als een Albast,

Haer Neusjen soo net besneden, Haer mondje korale root, Haer kaeckjes en andere leden, Die maeckten my levend doodt.

Nog sag ick dit Goddinnetje, Van lit tot lit in als,

Haer wit gekloofde kinnetje, Haer poesel blancke hals, Doe sagh ick nog wat lager, Jk was 'er tot kijcken gesint, Mijn lusjes die wierden wat grager, En worde door 't kijcken schier blindt.

Jck die voort op haer boesem sag, Twee Mammetjes wit en bol, Doorspraelt met blaeuwe aders ach, Van malck en honingh vol,

Haer Tepeltjes root koralich,

Daer druypter een Nectar uyt,

Maer ick omhelsden haer terstont:

En greep haer in mijn arm, Jck kuste haer lieve mont, Cupido blies allarm:

Haer bruyn ooghjes die lonckten, En sagen mijn vriendelijck aen, Mijn bloedt in d 'aders ontfonckte, En suchjen heeft zyder gedaen.

Een Nieu Liedt op de Groote Victory die men bevochten heeft in 't veroveren van de Stadt, en sterke Kasteel van Huy, op den 26 Augustus 1703.

Op de Wijs: O Hollandt schoon.

R

ept nu Victory alle kant, Met vreughden in dees dage, 't Casteel van Huy is in ons handt, Wie sou het oyt gewage,

Dat men in soo een korten tijdt, Dat sterck Casteel soo breedt en wijt, Met de Forten daer neve,

So ras sou zien opgeve.

Doen ons Leger quam voor de Stadt,

Schrickten sy ons 't aenschouwe

En gaven haer over seer rat,

Eer het haer mochte berouwe,

Maer doen gingen sy meenderhandt,

Jn de Forten om wederstant,

Aen ons daer te bethoone,

Maer 't kost haer niet verschoone.

Daer lagen drie Forten seer sterck, Sint Joseph hieter eene

Picard, en Rouge, wel opmerck, Die waren ongemeene,

Van Batteryen wel voorsien, Grachten rontomme oock mitsdien, Soo dat sy buyten vreesen,

Daer schier dochten te wesen.

Maer onse Generaels valjant, Stonden niet langh te tromme, Hebben 't Kanon daer strack geplant Mortieren en de Bomme,

En schooten soo vreesselijck daer, Dat d'eene voor en d'ander naer, Van die Forten deed beve, En mostent soo opgeve.

Doen vluchten sy weer op 't Casteel Dat was haer noch een slockje, Als dat wech was dan was geheel, En al wech 't laetste brockje, Dus wilden sy gelijkerhant, Tot laetste toe daer houwe stant, Maer 't vier quam haer soo blincke, Dat haer de moet deed sincke.

Sy sloegen de Chamade daer Om te Capituleere,

En dochten datmer maer uyt waer,

Als Krygs-lieden met eere,

Wy lieten haer 't Casteel van Huy,

De stadt, en Forten al den bruy,

Maer alse dit quam vrage,

Wiert in de wint geslage.

Omdatter dan geen bloet gestort, Sou worden op die keere, Soo sey men dat sy in het kort Sou moeten resolveere, Om haer te geven in ons handt, Of anders datse sijn van kant, Men sou te goeder trouwe,

Haer voor krijgs-gevangens houwe.

Dit klonck haer byster slecht in 't oor, Maer sach de doodt voor oogen, Als sy nu gaven geen gehoor, En 't was in haer vermogen, Ons niet te konnen wederstaen Soo gingen zy met kort beraen, Om te houwen haer lijve:

Ons krijgsgevangens blijve.

En soo kregen wy de stadt Huy, Casteel, en al de Forten,

't Js waerdigh men de klocke luy, Voor dat men nu het korten,

So'n stercke plaets wint door ons moet, En dat gekost heeft schier geen bloet, O 't Js een groote Zegen,

Die men soo heeft verkregen.

De Vermakelycken Hengelaer.

Op een aengename Voys.

O

langs ginck ik om wat Baersjes, By een Dorp niet ver van stee, 'k Maeckte Hengel, Zim, en Laarsjes, Canis, Worm-schoentje ree,

En ginck stijfjes heenen stappen, Met een pijpje in me mondt, 'k Wou een soopje laten tappen, Maer ick niemant op en vondt.

2.

'k Huerde van een Boere besje, Een kleyn schuytje, 'k kost wat Bier, Met een kooltje in een tesje, Om gestaeg te hebben vier, Hier mee voer ick deur een slootje, Tot in hol gebaggert nat,

'k Peylde strackjes met mijn Lootje, Of de Doppe diepte hadt.

3.

'k Streeck mijn pen, besloeg mijn haakje,

'k Kreeg een hoekje maer 't was mis, 'k sey, Eet Diefje 'k wed ik raackje, So men Worm maer taaytjes is, Hey daer isset, dats een quantje, Dats een baarsje als een ping, 't Moet al evenwel in 't mantje, Of ick nog wat grooter ving.

4.

't Was gedaen geen Visje hapte, 'k Roeyde na een ander kant, Daer een Meysje Turrif trapte, Op het uytgetrocke landt,

't Stondt en keeck staeg na haer treetjes, Dat ick 't Visschen schier vergat, Hoese doude metter leetjes, Hoese dreyde metter gat.

5.

'k Sprack wel troosje hoe dus druckjes, Hey wat doeje Arrebeyt,

Om de kluytjes, Floeder stuckjes, Rust een lutje ware Meyt, Lusje niet een reys te drincken, 'k Heb nog Biertje in men kruyck, Langje potje 'k sel wat schencken, Nu ey laptet in je Buyck.

6.

't Meysje liet haer wel geseggen, Jck ging by 'er sitten neer,

'k Liet mijn Hengel Tuygje leggen, 'k Dogt niet eens om 't Vissen meer, Doe geraeckte wy aen 't mallen, Na het drincken heel en half, 'k Kittelde haer Mamme-Balle, Datse quylde als een kalf.

7.

Na dit koddig ginne-gappen, Sey sy, og gy doet me seer,

'k Moet mijn stuckje af gaen trappen,

Keert gy aenje Vissen weer, Maer soo haest ik weer als vooren, Teeg na groene kruycke-blaen, Was mijn Worm slof verlooren, En ick bleef verlegen staen.

8.

'k Vraegdent sloofje naer het slutje, Sey, ten wasser niet estort,

'k Sey nou kom soek mee een lutje, 'k Loof je heb 't inje schort, Wel bevoel me sey sy strackje, 'k Hebbet zeker niet gesien, Jck deur sochter Boere packje, Daer ick 't vont, by bey 'er knien.

t'Samenspraek tusschen Vader, Moeder en Dochter, en een Doctoor,

Stemme: Pekelharing in de kist.

E

lieve Jan loopt met een set En haelt den Doctoor hier, Jck weet niet wat ons Neeltje let, Mijn deert dat jonge dier,

't Wort een zoo fraeijen Vrysterken, En sy is alsoo kranck,

Sy sugt sy steent zy maeckt geween, Haer lust nog spijs nog dranck.

Goeden dag Patroon, Goedendag Doctoor, Mijn Dochter gaet soo af, En weetje daer geen rade voor, Soo raeckt zy licht in 't graf;

En sou ick dan mijn jongste Kint, Mijn Dochter in mijn hert;

Die ick altijdt so heb bemint,

Die leyt in groote smert.

Waer is u Dochter beste man, Ag sy leyd in 't Salet,

Kom wil ick haer besoecken dan, En treden voor haer bedt, Jck heb soo meenig soete maegt, Genesen van haer pijn,

Och Doctor my dat wel behaegt, Wilt oock haer Doctor zijn.

Goendag Neeltje hoe is het al, U Sieckten is mijn leet,

U Pols die slaet zoo dapper snel, En 't heele Lijf is heet,

Maer na dat ick bemercken kan:

Patroon houdt goede moet, Een Vryer haer genesen kan:

't Js Liefde die 't haer doedt.

Sus, sus en wat geseg is dat, Js 't Liefde 't mogt de droes,

Jk schop de kleuter een voet voor 't gat De kop wort mijn soo kroes;

Ja 't is haer eerst en sy is jong, 't Js kalver liefde oprecht,

Die komt soo op een stel en sprong, en neemt de Jeugt heel weg.

Sta op jou kleuter dat 's een deun, Hoe stelje dus den dief,

Och vader 't is een Edelmans Seun, En ick heb hem also lief,

Hy heeft mijn met sijn praet verleyt:

Jck ben op hem so groen, Een vent die niemendal en heyt, Wat wilje daer mee doen.

Daer 's Jaques dieje wel begeert, Die staje niet te woort,

Hy is van alles gestoffeert:

Wat tot de winckel hoort,

Wat dunckt u dog van sulcken saeck, Daer 's Klaertje mijn speelmeyt, Zijn Suycker is niet soet van smaeck, Heeft sy mijn wel geseyt.

Ey hoor en wat geseg is dat, Hoe komt de jeugt so dom, Heb jy alsulcken praet gehad, Wel vader wel waerom, Als meysjes by malkander zijn:

En je weet niet wat een praet, Datter van sulke saken zijn, Al watter al om gaet.

Heer Doctor geeft wat goeden raed, Te halen in d'Apteek,

Op dat dees sieckte over gaet, Wat Pimpernel met eeck, En maegde palm en liefde kruyt Gestooten onder een:

O dat is voor een siecke Bruyt, Probatum ongemeen.

Danck heb heer voor het goedt bescheyt, Kom sit een weynig neer:

O Neen ik word al lang verbeyt,

Maer weest gerust ick zweer,

Dees sieckten isser veel aen vast,

Dus dunckt my met verlof,

(De Liefde is een groote last)

Slaet dog geen huw'lijk of.

Een Samen-Spraeck tusschen een Jonckman en een Dochter, Stem: Als 't begint.

S

hoon Jsabel aenhoort mijn minne-klagen, Hier leydt de heele fleur van mijn verslagen, Jck bid ey laet mijn tog niet langer wagten, Of anders moet ick door de min versmagten.

2.

Jonckman het is nog al te vroeg op heden, Jck kan mijn dienst nog niet aen u besteeden, Daer toe ben ick nog al te jonck van jaren Mijn Ouders soude mijn niet laten paren.

3.

Schoon Jsabel mijn overschoon godinne,

Jck hoop ik sal nog troost van u verwinne;

Gy zijt mijn Bruyd mijn Engel vol van waerde, Geen schoonder maget vond ick oyt op aerde.

4.

Jonckman ik sal mijn soetjes aen gaen klede En ick sal terstont met u gaen buyten trede, Buyten in 't veldt onder de groene linde, En hooren daer het Nachtegaeltje zinge.

5.

Buyten in 't veldt staet een bosje met blaedre, Daer loopt een haesje door dat boomtjes davre, Daer soeckt soo meenigh Jager door te jagen, 't Js om Vrouw Venus werckje te versaden.

6.

Schoon Jsabel daer na is mijn verlangen, Jck hoop ick sal dat wilt gediert wel vangen, By een Ryviertje sonder mincken,

Daer Cupidootje tracht eens uyt te drincken.

7.

Jonckvrouw ik sal mijn voor u nederbuyge, Schenken mijn Trou den Hemel sal 't getuyge, Jck sal u nimmermeer doch niet verlaten, Al souden wy samen doolen achter straten.

8.

Jonckman ick legh hier neder voor u voete, Gy kunt u geyle Min nu aen mijn boete, Jck heb u bemint eylaes tot geender schande, Kom toont Vrou Venus Kindt u offerhande.

9.

Als hy zijn wille had van de Maegt brave, Die langen tijd lagh in sijn hart begrave, Doe nam hy Oorelof en hy ging vaeren, Al naer Oostinje toe voor seven Jaren.

10.

O Hemel wie sal ick mijn noodt gaen klagen,

Daer leydt de heele fleur van mijn verslagen, Mijn lief is wech getrocken uyt de Lande, En ick blijf met mijn kleyne Kindt in schande.

11.

Oorelof Dochters en Maegden te gaere, Hebt gy een Lief so wilter mee gaen paere, Eer dat zy gaen en trecken uyt den Lande, Soo raeckt u jonge Fleur in geender schande.

Een Nieuw Liedt Van de Klagende Minnaer,

Op een aengename Voys.

K

arinde mijn Beminde, Ach mijn soetste Engelinne, Voor wien ick dach en nagt, Storte mijn droeve klacht, Want u bevalligheden, En u begaeftheydt schoon, Sijn d' oorsaeck van mijn reden, Ach mijn Engelinne schoon.

Jk sucht, ik ween, en ik kerme, Lief wilt u doch ontferme, Jck sterf als ick u zie, Van puer melancholie,

En om dat ick niet mach naken,

Met mijne bedroefde mont,

Ach d' Roosjes van u kaecken, Hebben mijn jonck hert doorwont.

Jck sucht, ick klaegh, en ick weene, Lief wilt mijn troost verleene, Geeft mijn een troostelijck woordt;

Of jaegter mijn van u voort, Gy sult het Vonnis strijcken, Dat ick moet sterven van pijn, Jck en sal van u niet wijcken, Lief wilt mijn genadigh zijn.

Jck hoop nog in u armen, Soete Lief mijn te verwarmen, Want u oogjes vol van gloet, Bewegen mijn gemoet, En doen ick de heldere stralen, Van mijn Lief had ontfaen, Doen most mijn zieltje dwalen, Want u licht schijnt als de Maen.

Hoe sout ghy konnen lijden, Een die u komt verblijden, Te helpen uyt de noot, Eer dat de droeve doodt,

Mijn doorschiet met scherpe pijle, Ach ach wat groote noodt, Ach mijn Engel wilt doch lijden, Dat mijn graf mach zijn u schoot.

Kan ick dan geen troost ontfangen, Daer ick so na verlangen,

Al mijn vreugden en pleysier,

Js gelijck een Blixems vier,

En dat ick van u moet scheyden,

Jck sterf van groote pijn,

En mijn geest die sal u quellen,

Als ick sal begraven zijn.

Een Pertinent Verhael van de Zee-slag die 22 Oorlogs Schepen, zo Engelse als Hollanders, tegen 82 France Oorlogs-Schepen geslagen hebben.

Stem: Wilhelmus van Nassou.

W

nneer men heeft geschreve, Duysent ses hondert Jaer, Tnegentigh daer beneve, Den derden July klaer, Seylden wy met genugten, Van Portsmuyden de Ree, Men hoorde vreemt geruchten, Wanneer men quam in zee.

't Was op Bedagh wilt weten, Dat men den Vyant sagh, 't En dient oock niet vergeten, Terstont de blaeuwe Vlag, Die joegh haer seer spoedigh Tot Sonne ondergangh, Den thienden July goedigh, Sagh mense in een rangh.

Elck gingh zijn Ancker lichten:

Het Schut raeckten te boort,

Men ginck ons onderrichten,

Gelijck als dat behoort,

En seylden met genuchten,

wilt wete,

Was Callenberg dien Held, Hy heeft hem wel gequete, Al op Nephthuynis velt.

En Karel van der Putten, Onsen Vies Admirael,

Om 's Vyands macht te stutten, Vreest hy geen vuur noch stael, 'k Hoop Godt sal hem beware, Voor het Vyands gebroet, Die hem uit het bezware, Genadig heeft behoedt.

O Schey ick moet u roemen, Als een vroom Schout by Nacht, Daer sagh men u af komen Tegen de Blauwe Vlagh, Men hoorden u kratouwen, Soo meenigen slagh op slagh, 't Was om te aenschouwe, Als men hem wijcke sagh.

De doodt moet ick beklagen, Van onsen Schout by Nacht, 't Was Brakel out van dage, Die Vuur noch vlam ontsag, Maer den Vyant bloetgierig, Heeft hem ter neer gevelt, Godt wil sijn Ziel bestieren, Boven in 's Hemels velt.

Jck moet nu oock verklaren, Van desen vroomen Helt, Die op Nephthunis Baren, Hem in slagorder stelt,

Het was Jan Dirck van Hooren, Die vroomen Helt seer groot, 't Leven heeft hy verlooren, Door een droevige schoot.

En van der Zaen wilt weete,

Als een vroom Man getrouw,

Van der Goes wilt het weeten,

Die vroomen Heer Valjant,

Sijn lof dient niet vergeeten,

Hy

sloeg aen elcken kant, Soo lang hy wiert genomen, Al van den Francen Haen, Dertig Man zijn 't ontkomen, De andere zijn gevaen.

Van Zeyl die sach men streven, Tot 't eynde van den dag, Het Kalf daer beneven, Den Boer niemant ontsag, En Pieterson verheven, Ende Convent en Snel, Hebben 't niet opgegeven, Maer sloegen even fel.

Callenberg seer moedig, Al op het Houte paert

En van der Poel seer bloedigh, Toonden hem onversaegt, Mosselman van gelijcke, Al soo dit Liedt vermelt, En sach men niet bezwijcken, Voor het Vyands gewelt.

By de Engelse ontrouwen, Was eenen Admirael,

Men mocht het wel aenschouwen, Hy vogt seer principael,

Harbert als een verrader, Die liet ons in den noodt, Jn plaets onse Vader,

Soo schoot hy niet een schoot.

Want hy had voor genomen, Ons te brengen in rou,

Maar Godt door zijn vermogen, Redde ons uyt benou,

Doen sag men hem verflouwen, Soo ras hy quam te Lant, Daer wiert hy vast gehouwen, Als een Hont aen de bant.

Wilt Godt den Heere loven,

De Agatha vermelt.

Soldate Lied, of Granadiers Musijk.

Op een aengename Voys.

S

, sa Liefhebbers van 't Oorlogs gezwier, Neemt u vermaek met een Venus dier, Voor mijn ick vindt geen meer pleysier, Als Venus, Mars, en Diaen,

Die mijn persoon ten dienst wil staen, Als den Tamboer vergaringh sal slaen.

Maer doen ick eerst ten Oorlog quam,

Verdoofden ick Venus met haer vlam,

En bey op Bacchus en sijne stam, Doordien dat Venus haer gekerm, Niet en verstont op Bacchus tarm, Maer beter op Soldaets allarm.

Sa wapent u mijn Granadiers, Jck heb raport ter Kameniers, Die tegen gaen de Neglantiers, Die dagelijcks te verwagten staet, Als den Tamboer allarm slaet, Dat men haer vliegens tegen gaet.

U regterhant aen u Snaphaen, En met denselve spant den haen, En op den halve maen legt aen, Geeft vuer, Set af, van u Kardon, Over u schouderen hangt om, En komt met u Granaet weerom.

Blaest af jou lont, steeck aen Granaet, Werpt hem en maeckt jou Banjonet paraet, Wanneer het op een inval gaet,

Velt Banjonet en val weer aen, Sla doodt laet niemant niet ontgaen, Als Venus u ten dienst wil staen.

Monsieur erbermt en geeft quartier, Hebt deernis met een Venus dier, En gebruyckt mijn maer tot u pleysier, Soo gy my maer in 't leven laet, Een brave Meyt die voor u staet, Js voor u een kameraet.

Sa, sa Tamboers slaet nu de Schans,

Verslagen soo lijt den Vyant gants,

Wy hebben nu veel beter kans,

Treckt in 't Quartier in 't Generael,

En singt en springt nu altemael,

En soent en doet in 't generael.

Een Nieuwe vermakelijke Vryagie, tusschen een Jonkman en een Jonge Dochter.

Op een aengename Voys:

T

uytje mijn soete Engelin, Gy zijt die geen die ick bemin,

Och laet mijn maer een Kus van u genieten, En dat door al de Minne smert,

Laet Kupidootje in u hert Sijn minne pijltjes schieten,

Truytje mijn Lief.

Dochter.

Wie hoor ick klagen voor mijn deur, Mijn dunckt het is mijn Serviteur,

Hy soeckt een lonckje van mijn t' ontfange Jonckman ey seght mijn voor het minst, Al watter is tot uwen dienst,

Waer na is uw verlangen,

Frisse gesel.

Jonckman.

Princesse van het aarts tooneel, Ach had ick u gaere tot mijn deel, Voor u is al mijn klagen, sugten, kermen, Helpt u Minnaer uyt de noodt,

Hy sal u trouw zijn tot der doodt, Ey wilt hem doch ontfermen,

Truytje mijn Lief.

Dogter.

Al de Jonckmans getrouwigheyt, En duurt niet langer als men vrijt,

Als men getrout is en komt uyt de Kercke, Dan is 't jou helse duyvelin,

Jou mager Teef, en jou vuylin, Jou pekel hoer jou Verke,

Stinkende hond.

Jonckman.

Eer sal verduystere de Maen, En oock de woeste Zee droog staen, Eer ik op Trou mijn Lief u sal veragten, O neen mijn alderliefste mijn,

Helpt uwen minnaer uyt de pijn, Stelt dit uyt u gedagten,

Truytje mijn Lief.

Dochter.

Jonckman nu is het dan al gedaen, Komt laet ons samen heenen gaen, Daer is op trou, mijn Lief en wel beminde, Door mijn Minnaers getrouwigheyt, Heb ick mijn selve nu bereydt, Om mijn te gaen verbinden

Wellekom vrint.

Jonckman.

Ag Liefste Lief tot onderpant,

Komt geeft mijn maer u regterhant, Op dat ick u een kus daer op mach geven, Jonckman als het is in fatsoen,

Als Bruyt en Bruygom samen doen, Laet ons in vreugde leven,

Wellekom vrint.

Een Nieuw Amoureus Liedt,

Op een Schoone Voys.

E

n Juffrou schoone, Sy spant de kroone,

Want haer schoonheyt behaegt my boven al, Zy is reyn van leden,

Zeer wel besneden, Zy spreeckt met reden, Als een Advocaet,

Als een Godin so gaet zy over straet.

Zeer Admirabel, Zeer presentabel,

Geen schoonder kander in de wereldt zijn, Een Engels wesen,

Moet zijn gepresen, Mijn uytgelesen, Klaerder dan de Maen, 't Js noyt volpresen, Om haer te spreken aen.

Haer gout geel hayr, Twee bruyne oogjes klaer,

Haer rooder wangen sijn mijn principael, Lyvore tande,

Sneeu witte hande:

Kloeck van verstande, Lipjes als Corael,

Haer stem verdooft de fiere Nachtegael.

Een Heerlijck Minne-Liedt, tusschen een Jonkman en een Dochter, Op een Nieuwe aengename Voys.

Jonckman.

J

k heb twee bruyn Oogjes in mijnen zin, Sy spelen in mijn gedagten,

Die mijn jonck hert seer bemint, Moet ick hier nog langer staen:

Jn dese kou en geene troost ontfaen, faen etc.

Og lasy wat sal ick doen, Moet ick 'er dan sterven,

Soo geeftere mijn maer een soen.

Dochter.

Schoon Liefjen al stade gy hier voor mijn deur Het saldere voorwaer niet lucken:

'k Heb een andere Serviteur, Jck heb een ander Lief in mijn zin,

Hy brengter mijn uyt, En wederom in, in, in,

En och laesy wat sal ick doen,

Moet ickere dan sterve,

Soo geefter mijn maer een soen.

Ionckman.

Des snagts als ik 'er leg in mijn rust, Speelt zydere in mijn gedachte, Jn het midden al van mijn lust:

En dan keer ik mijn om en tom,

En ik segger mijn Engeltje kom kom kom, En sy hoortere mijn niet;

Eylaes sy brengtere mijn hartje, Jn zwaer verdriet.

Dogter.

Jonkman en vertreckt maer wech van hier, Het saldere voorwaer niet lucke,

Met alle jou vals getier,

En als gy dere mijn had in het net,

En dan wasser mijn eer bevlekt, vlekt vlekt, Want het is 'er maer om de Blom,

Die gy soud willen nemen Van mijn magedom.

Ionckman.

En mijn Lief eer dat ick u verlaten sou, Jck wou dat mijndere de doodt quam plage, Mijn overschoonste Vrou,

En hou waer daer issere mijn handt, En een ring tot onderpant, pant pant En kom kom mijn Liefje koen, Geeftere u minnaer daer op een soen.

Dogter.

En Jonkman segt mijnder daer metter spoed, Wat datter u gaet bewegen,

Tegen mijn met liefde soet:

Jck ben een maget sonder goet,

Die u geen Eer nog troost aen en doet,

En gy Rijck en ook weeldrigh ziet, Daerom soo vertreckt van hier:

En gaetere naer u gebiedt.

Ionckman.

En Adieu dan mijn Liefje, En mijn waerde blom, Moet ick dan soo gaen scheyde,

Die docht te zijn u bruydegom, Nu is alle mijn hoop tot niet,

En ik leef 'er in groot verdriet, driet, driet, Nu moet ick sterven de doodt,

Om u liefde, Ende om u lieve schoot.

Een Samen-spraek, tusschen een Ruyter en een Dochter,

Stemme: Ick zit hier op mijn Stoeltje en ick schilder, etc.

H

t Jaertje doen ick jonck, En nog reynen Maget was, Doen ginck ick mijn vermeyden, Aen een groen Heyden, De Loosen stoute Ruyter, Die volgt mijn over al na, Hy soeckt mijn also waerlijck te verleyde.

2.

Rijd wegh rijd weg stout Ruytertje,

Rijd weg en Rijdt al uyt mijn Vaders pleyzier, Siet dat jou Graeu Rosje mijn Lammers niet en slaet.

Of jou sal geen goed van mijn geschieden.

3.

Geschied mijn dan geen goet, Soo geschiet mijn dan groot Leet, En al evenwel sal ick u Meysje niet verlate,

Jck wilder en ick salder mijn loose wil met jou doen,

't Spijt alle qua klappers tonge, En die ons haten.

4.

Wil jeyder en sal jeyder jou loosen wil met mijn doen, En sal ick dan geen reyne Maget van u scheyde, Soo set mijn stoute Ruyter op u schoon graeu Ros, En Rijdt my alsoo Var aen geen groen heyden.

5.

Den Ruyter setten het Meysje op sijn graeu Ros, Want siet de Ruyter moest sellefs voeteren,

Hoe lustigh doe het meysje haer Rosje met sporen stak, Als 't u belieft stout Ruyter, Soo kant gy mijn volgen.

6.

Maer doe het meysje te halver wegen quam, Haer jongste Sustertje en die quam haer tege, Segt mijnder wel jongste Sustertje van mijn, Waer gy dat graeuwe Rosje hebt gekregen.

7.

Sta stil mijn graeuwe Ros, Of de moort die sal jou slaen, Wat ongeluk komt mijn Ruytertje nu tegen,

Nou spijt my geen meer als van mijn schoone graeuwe Ros, Daer ik mijn schoonder goudt heb voor gegeven.

Een Nieuw Vermaeklijk Minne-Lied,

Het Nachtegaeltje kleyne.

A

die een Lief wilt minne,

Luystert toe in 't gemeyn,

Een Liet seer Cordiael,

Luystert ick sal 't u singe,

Van een kasteeltje reyn,

Niet ver van Poortegael,

Seer sterck van Fondament

Men schiet daert onvermeten,

Niemant

kan 't worde koen, Die sijn naem wilt weeten, 't Kasteel heet koel de moet.

De Son kan't niet beschijnen, Of ook de maen seer klaer, 't Kasteeltje na behoor, 't is met witte Gordijnen, Behangen oock voorwaer, Van agter en van voor, Met Laersen en met spoor, Kunt gy daer niet in raken, Den ingangh is te smal, Hy moet sijn muts afnemen, Die daer in komen sal.

Om dit kasteel t' aenrande, Wort menig Kapiteyn, Een deftigh kloecken Heldt, Die vreest geen Klip of Stranden, Met sijn geweer seer reyn, Schiet op haer met gewelt, Al is hy wat ontstelt,

Hy grijpt weer moet seer klaere, En stormter slagh op slagh, En sonder veel bezware, Schiet hy tot aen den dagh.

Meenigh Stierman ervaren,

Geleert op zijn Compas,

Te zeylen oost en west,

Over Nepthunis Baren,

Wort meenigh zeyl verbrast,

Dat weet hy alderbest,

En bevint het op 't lest,

Als hy laveert daer binne,

Al met een staende Mast,

Wie sou het al versinne,

Wat dat daer al op past.

Doen ginck men daer kouslers vinden, Om te snijden en om te binden, En om te perssen de koele wijn, En de Wijn die doet ons vrolijck zijn.

Doen socht men aen alle kanten, Naer de rijpste Druyven soet,

Een yder ginck daer Wijngaerts planten, Al langs de klaere water vloet,

't Was om de menschen te verheugen, En om te drincken groote teugen, En om te perssen de koele wijn, En de Wijn die doet ons vrolijck zijn.

De Wijn is goet voor veel gebreken, De wijn versterckt den Ouderdom, De wijn die doet veel zwijgers spreeken, Groote Klappers maeckt hy stom, De wijn die doet veel vreemde dinge, De wijn doet dansse, de wijn doet springe, Wijn, wijn, wijn, is Medicijn,

En de wijn die doet ons vrolijck zijn.

De Wijn is goet voor alle siecken, Maer voor die noch sijn gesont, De wijn is goet voor viese Griecken, Die in haer voorhooft zijn gewont, De wijn die doet deune zingen,

De wijn doet dansse, de wijn doet springen, Wijn, wijn, wijn, is Medicijn,

En de wijn die doet ons vrolijck zijn.

De wijn is goet voor de Soldaten, Om te maken heftigh bloedt, De wijn is goet voor d' Advocaten, Want zy d' herssens open doet,

De wijn brengt meenig mensch tot dansen,

Schotten, Waelen, Duyts en Fransen,

Papen, Nonnen en Bagijn,

En de wijn die doet ons vrolijck zijn.

De wijn die maeckt veel Jnstrumenten, De wijn doet Pijp en Snare slaen, Speelman, Speel-lien en Studenten, Pastoor, Paep en Kappelaen,

De wijn die vriendtschap heeft gebroken, De wijn kan weder vriendtschap stoken, Wijn, wijn wijn, is Medecijn,

En de wijn die doet ons vrolijck zijn.

Oorlof Monsieurtjes van het drincken, Schenker u glaesjes niet te vol, Het nat mocht in de schoene sincken, Of u herssens maken dol,

Dan wordt gy op het lest voor 't meeste, Erger als de stomme Beesten,

Wijn, wijn, wijn, is Medecijn, Maer al te veel dat is fenijn.

Een Nieu beklag van een Jongman die sijn gelt by de Hoeren heeft door gebragt:

Op de wijs, van Mieke stout.

V

ou Venus ach,

Weg Hoertjes met u zwieren, Gy sult mijn niet meer pieren, ik haet u gejach,

En ik moet na de vaert, Mijn poeijer is verhaert, Gepepert na Oost-Jnje, Jst niet wel geklaert.

Vervloeckt hoerdom,

Wat heb ik ondernomen,

Om by u te komen,

Jk was haer Vrint, So lang ik kan boeijen, Nu gaen sy mijn verfoeijen, als ik heb geen splint, Nu ist jou kalen guyt, Gy hebt niet een duyt, Wilt gy by ons verkeeren, So snuyster op uyt.

Dan salmen weer Jou weete aen te halen, So lang gy kunt betale Diene als een heer, En schencken jou haer lijf, Dan tot ons tijt verdrijf, Soo lang het nobel poeijer, Jn sijn stant maer blijf.

De hoertjes snoot, Die daer by verkeere, Raken van gelt en kleere, En alles ontbloot, En tot een slegten staet, Dat men sijn droeve daet, Veeltijds komt te betreuren, Als het is te laet.

Sy sulle my,

na dees tijt niet meer loeren, Weg vervloekte hoeren, met u valse schijn, Want door u genugt.

Raekt menig in tugt, Of in 't bedroefde Rasphuys, Daer men sit en sugt.

Daer men o kruys, Wat lijde en wat plage,

Soo bloedigh moet staen sagen,

Jn 't bedroeft Rasphuys,

Somtijds water en broodt,

En dat waer nog geen noot,

't Lijf dikwils vol mieren,

Stem: Als 't begint.

H

t wintje dat uyt den Oosten waeyt, Dat waeyt tot allen tijden,

Al die in sijn Liefs arme leyd, Die magh hem wel verblijde, Lief mondelijn rood,

Gy hoefter niet meer te Vryde.

Hy gincker voor zijn Liefs venstertje staen, Met een soo droeve sinne,

Slaept gy of waekt gy mijn soete Lief, Staet op en laet my inne,

Lief mondelijn root

my dunkt ik hoor jou stemme.

Het meysje uyt haer slaep ontsprong Wie klopt hier alsoo late,

Gy magh wel weder na huys toe gaen, Gaet t'huys wat legge slape,

Lief mondelijn root, Jck sal u niet in late.

Staet daer een ander in u hertje geprent, Van de min wort ik gesmete,

Mogt ik het eens weete wie dat het my doet, Het wort my dikmaels verwete,

Lief mondelijn root,

Wat hebbe wy een schoone tijdt verslete.

Jck sey Jonkman houd goede moet, Kiest een ander jonk van jare,

Als de Liefde van een kant komen moet, So valt het zwaer te drage,

Lief mondelijn root, Mogt ik vange dat ik jage.

Dat gy jaegt dat vangje wel, Liefje wilt daerom niet treure, Al ware wij duysende mijlen van hier, Dat God voegt sal gebeure,

Lief mondelijn root,

Laten wy daerom niet treure.

Een schoon Lied van een Oostindiaense juffrouw, en een Hollandse

Bootsgesel.

ging ick sitten drinken quansuys, Een kom Furi van de Boomen, Terwijl dat ick daer zat,

Een Bonkes rookte en een Pinah at, Sag ick daer een Monstiesje komen.

Jck heb haer so minnelijck gegroet, Gelijk een minnaer vleijen moet, Als hy uyt liefden soekt te minnen, Jk sey schoon kint kom hier,

Want in de Zonne schijn is geen playsier.

Daerom treed hier een weynig binnen.

Sy trad in en ik was seer verblijt, Zy sey jonkman ik en heb geen tijt, De Zon is also hoog gerese, Daerom so moet ick gaen,

Want ik neem u voor mijn geselschap aen, Op Jaketro moet ick 'er nog wesen.

Jck sont terstont na de stad ras, Of daer geen Kiper sol en was,

Die voor 't schoon Kindt sou zijn gedragen, Terstont so quamder een

Daer ben ick met 't schoon kint onder getreen, Niemand hoorden van ons bey klagen.

Wy gingen voor een groene Laen, Daer klaver gras en bloemen staen, Daer ginge wy wat sitte ruste, Jk heb haer so minnelik geseyt, Gelijk een Minnaer tot zijn meyt, Schoon kint dat ik u nu eens kusten.

En ick dorst 't haer niet doen, Daer op gaf sy mijn de eerste soen, Doen smaekte ick haer roode lipjes, Mijn hoofje lag in haer schoot, En mijn hantjes op haer borsjes bloot, Doen voelden ick haer roode lipjes.

't Js nu al lang genoeg gekust,

Ons heeten brant moet zijn geblust,

Wy lagen in Vrou Venus-spel, ja seper het ging daer zo wel, Sy wister aerdigh na te voegen Doen branden dat schoon Venus Kint, So dra als ick daer in schoot verblint, Doen kreeg ick datelijck mijn genoegen.

Wy benne beyde opgestaen, Haer kleetje heeft sy aengedaen.

Sy sey jongman wilt u wat spoede, Haer Neusdoeck die zy had,

die heb ik datelijck uyt haer hant gevat, Wiste mijn zweet, Want ick was moede.

Wy gingen te samen voort, Tot voor haer deur als dat behoort, Sy sey Jonkman weest wellkome, daer stont een boere Pons, Sy sey Jonkman dat is voor ons, Kom laet ons lustigh drincken omme.

De kop stont mijn so kroes, 't Was des avoes

Dat sal ick weer aen u besteden, So dra ick daer lust in kreeg,

Stak ik mijn hantje by haer boesem leeg, Ginck haer tot d 'onderrock ontkleeden.

Wy spronge lustig in de bogt, Sy sey dat maekter een nieuwe vogt, Toen schonk sy my nog drie Ryalen, En sey dat 's voor 't gelag,

Dat gy van desen dag nog drincken mag, En oock de Kipersol betalen.

Droeve ongetrooste Minnaers-Klagte, 't vleyen en smeken sijn Lief

niet agte.

Strax vloog de guyt omhoog, En schonk my uyt sijn boog, 't Was een pijl,

Vol fenijn, Wie sou denken Dat hy mijn so bedroog.

Nu ben ick door de min, Bedrogen in mijn sin, En die guyt,

Lagt mijn uyt, Nu mijn zinnen

Door hem gestolen zijn.

Die schone maegt, Die oyt de mode draegt, Vlugt van mijn, En laet sy mijn alleenig,

Hier in des Werelts pleyn.

Ag moet 't dan so zijn, Dat gy dus vliet van mijn, Jk wens de doodt, Also snoot, Mijn komt hale, Uyt des werelts kloot.

Og schone blom, Mogt ik u Bruydegom, Eensjes zijn,

Al mijn pijn Was genese,

Och alder Liefste mijn.

Maer gy o jeugt, Gunt my niet de vreugt, Maer gy seyd,

U Jonkheyd, Niet is waerdig,

Dus vroeg te zijn gepaert.

Daerom ly ick pijn,

Jn u hert, Al de smert, Doet gevoelen Die ik om u al draeg.

Wel adieu dan vreugt en pijn, En watter meer mag zijn, Jn dit dal,

Vrysters al, Leeft in vree Jck u dog prijsen sal.

Wel aen tot een besluyt, Jck schey met digten uyt.

En ik bemin, Jn mijn sin,

staeg de vreugde van

Bacchus druyve nat.

Een Nieu Lied, van een Jonckman en een Dochter, die malkander geriefde.

Op een schoone Voys.

I

k ben laestmael de Nieupoort uytgetreden, Wat vond ick in mijnen wege staen,

Een mooy Meysje wel opgedaen, Daer toe seer fraey van leden, En haer rooder mont,

En haer Borsjes ront,

En haer oogen vol bevalligheden, Haer blanken hals.

En haer Neusje welbesneden Haer tanden wit,

En haer oogen als een git,

En haer Kin die heeft een split,

Na beneden.

Jck sprack tot haer met soete Minne-klagten, Gy zijt mijn overschoon Godin,

Toont my maer eens weder-min, Want gy staet in mijnder gedagten, Ziet u Minnaer aen,

Droevig voor u staen,

Want gy kunt u minne pijn versagten, Of anders moet ik in de min versmagten, Schoonste Godin,

Toont my eens weder-min Sonder eenig tegen-zin, Of gedagten.

Jonkman door u soete Minneklachten, Hebt gy mijn jonger hert door-wont, Cupido schoot in de gront,

Wat heeft sy my laten halen, Met een Glaesje Wijn daer by,

Sy sey Jonckman en wilt niet schromen, Versterkt eerst jou hert en wilt dan by my kome, Op mijn Ledecant,

Om te blussen uwen brandt, Met een goet verstant, Sonder schroomen.

Doen ben ik met dat soete kint getrede, Op haer Slaepkamertje wilt verstaen, Jck gaf haer een kusje wel aengenaem, Cupido bliesser Allarm,

Jck gaf haer een steek, Dat sy niet week,

Sy pareerde het met magten, Doen was het al gedaen, Jk sprack van gaen met klagten, So hebben wy de Nagt,

Met vreugde doorgebragt,

Tot dat 's morgens den dag quam breeken.

Jonckman het is nu tijdt van scheyden,

Want siet den held'ren dag komt aen,

Vader en moeder souden my slaen,

Sy souden ons beyde bekijven,

En zie daer is u gelt,

Een Vermakelijcke Vryagie, tusschen een Dogter en een Jonckman.

Stem: Adieu schoon Lief.

M

n Amourant, mijn Engel Beminde,.

Mogt ick mijn trou aen u verbinde, En mijnen dienst in eerbaerheydt, En dat aen u o schoone Meyt, Want u bruyn Oogen, Mijn hebben gestolen En dat door u lieftalligheydt.

Och wat hoor ick hier al voor klagen, En dat in 't krieken van de dagen, Die hier so doet zijn minne klagt, Mijn dunckt 't is om zijn Engel ag, Jck hoor hem treure,

Voor mijn deure,

En dat so vroegh al op den dagh.

Jonckman gy kunt van hier vertrecke, Mijn dunckt gy komt met my maer gecke, Jck agt geen Jonckmans haer gevley, Want het is maer bedriegery, Als zy door woorden.

Een Dogter bekoorde,

Sy maken haer te stout daer by.

Neen mijn Engel, Mijn uytverkore, Sou ick u eer door schoone woorde, Soeken te brengen in zwaer verdriet, Zo wens ick dat het noyt geschiet, Jck zweer sonder fale

De doodt komt my halen,

O neen mijn Engel gelooft het niet.

Jongman is het in eerbaerheden,

Zo sal ick mijn aen u besteden,

Staeckt al u klagen en minne pijn,

U smert sal haest genesen zijn,

Wy sullen paren, En vergaren,

Al in den Trou uyt liefde reyn.

Wat grooter vreugt geniet ick op aerde, Van mijn Engelin vol waerde,

Liefjen ick geef mijn Trou te pant, Met een schoone Diamant, Engel gepresen:

Gy hebt mijn genese, En my verlost van dese bant.

Vlegt nu een krans van Lauwerieren, Wilt Bruygom en Bruyt vercieren, Speelt op Harpen en Luyt, Daer toe op Bassen en met Fluyt, Om dat zy paren,

Uyt liefde te garen,

Ter eeren van zijn soete Bruydt.

Een Nieuwe schoone t'Samen-spraek, tusschen Clorida en Silviander.

Op een aengename Voys.

I

het ruyssen der boomen het vogeltje fluyt, Door 't soetste gewoel

van bladeren koel, Worter meenig de Bruydt, Plaetse verholen stil en bequaem, Zijn voor de Minnaer heel aengenaem, So der dan by geval yet geschiet, Bossen en blaren verhalen 't niet.

Waer sal ick haer vinde mijn Clarisje soet, Dien ick bemin,

Met hert en zin, Uyt een zuyvere gloet,

Slange gedoken, Adder in 't groen,

Sijn om de minnaer haer klagten te doen,

Dat gy u jonck hert niet treurig verslyt.

'k Sal seper niet treure als ick bewaer, Mijn maegdelijck roem,

na 't plucken der bloem Toont mijn eerst gevaer,

Dies sal mijn wagten voor u soete praet, Want ick mijn dog niet op u verlaet, Salder geen bosse, blade, nog boom, Eenigsints brengen mijn hertje in schroom.

De schroom uwer herte sal haestig vergaen, Wanneer de vreugt,

En het soetste geneugt, Eens wort aengedaen,

Wie sal 't melden, Bomen zijn stom,

Bladere zwijgen, En het Wout en ziet niet om, Al melt het geen bos nog boom,

Evenwel blijfter mijn hertje in schroom.

Sal ick dan mijn liefje ach mijn Klorida, Noyt boete min

Met u sin, ag toont me gena,

Maer zy gaet vlugten en laet mijn alleen, Vol van droefheydt en gestadig geween, Hoe dat ick meer bid,

Hoe dat sy meer vliet,

En stelt alle mijn hoop tot niet.

Sy kan der u vleyen en woorden in schijn, En weet gy niet,

Wat zwaer verdriet, Dat steekt in 't Fenijn,

Maar hoor mijn liefste liefje hoort, Eer dat Silvander in 't vlieden versmoort, Jck zweer u mijn trou, Jk sal niet zijn gerust, Voor dat mijn vlamme door u sy geblust.

Een schoone Minnaers-klagt.

Mijn Jsabel die overschoone maegt.

't Js al om niet of ick al lammenteere, Geen troost kan ick verwerve van mijn Lief, Jck hoop dat zy haer stuerig hert sal keere, Jn eerbaerheyt, sal zijn tot mijn gerief.

Wat sou een Minnaer meerder konne wense, Als hem 't Fortuyn mag diene van een maegt, Zy schijnt voor mijn de schoonste der mense, 't Js eenen dief die mijn jonck hert behaegt.

Ach Jsabel en beyt dog niet tot morgen, Helpt uwen Slaaf och Lief van stonden aen, Het schijnt dat zy de Liefde draegt verborge, Ach ick sal van haer nog wel troost ontfaen.

Jck heb u lang genoeg mijn trouw gebode, En mijnen dienst ach overschoon Godin, 't Js tijdt mijn Lief ick heb u gunst van noode, Geneest mijn pijn of ick word dol van min.

Adieu schoon maegt wilt nog eens op my denke Die u ontmoet met soete gront,

Wilt mijn voor 't lest schoon liefje nog eens schenke Een kusje soet al voor u roode mont.

Bent gy beholpen met mijn doodt beminde, Jck seg adjeu tot in der eeuigheyt,

Gy sult mijn haest onder de aerde vinde, Adieu schoon Lief ick sterf om u vol spijt.

Samen-spraeck tusschen Moeder en Dochter, en op wat manier dat Hansken een nieu kleet kreeg.

Alst begint.

M

eder ik heb 'er geslapen,

Te nacht by een Heer,

ken,

Met Bier en Brandewijn, Daer van soo wierd ik droncken, Mijn docht het moest so zijn.

Dochter ik mach wel klagen, Dat gy soo zijt verblint, U naecken groote plagen, Gaet ghy zwaer van kint, Jck weet dat ghy wilt trouwe, Met Hanske onse knecht, Seker hy sal u schouwe, Weet hy de waerheyt regt.

Wat vrage ik na ons Hanske, Vrou Moeder zwijgt daer van, 'k En had noy beter kanske, Al mijn leve dan,

Sie daer sijn ses pistole, Al in ducate gout, En sulks blijft al verhole, Wanneer men is getrout.

Mijn liefste kind verheve, Doet den raet van my, Nu ghy dit hebt bedreve, Trout met ons Hanske vry, En wilt niet langh versinne, Doet dat in korten tijdt, Mijn hert dat sluyt van binne, Nu ghy u Eer zijt quijt.

Wat is er aen gelegen, Lieve Moeder ziet, Niemant kan 'er tege, 't Js al meer geschied, Maer ick sal Hanske make, Een Nieuw kleedt met spoet, Van 't alderbeste lake, Het is een goede bloet.

Hansken die lagh verborgen,

Hy heeft dit wel verstaen,

De Moeder vals en ergh,

Liep uyt den huys terstont,

Gingh na de Herreberrigh,

Alwaer zy

Hanske vont,

Sa Fielt gy moet mijn lange, Weder mijn kleeren strack, Of ik sal u doen vange, Waer op dat Hanske sprack.

Vroutje ick sal u payen, Swijgt maer een weynigh stil, Kunt gy die woorden graeyen, Hoort wat ick segge wil, Jk hebbe hooren konne, Van u Dochter so stout, Als dat zy had gewonne, Ses schoon pistoolen gout.

Jck versta wel dees reden, Sprak 'er dat vroutje gou, Hansje treckt uyt ter stede, En neemt dat kleet voor jou, Hansje die wierdt geprese, Maer melden niemant niet, En om dat men 't sou lese, Soo maeckten hy dit Liedt.

Een aengename schoone Minne-klagt.

Op een mooye Voys.

T

oosje mijn uytverkoore, Hoe komt dat gy so wreed zijt, Troost my of ick ga verloore, Al door de minne-strijt, Jn 't graf schoon Lief in 't graf, Ach in 't graf:

Eer mijn leven snijt af.

Jonckman schept nu der genuchten, En vare laet al u smert,

Want alle u minnesuchte,

groote waert,

Die sal ik my laten ontrucken, Al met een minne zwaert,

Op mijn eer, Ach soetjes mijn Heer, Ach ach mijn Heer,

En je doet mijn soo seer.

Lief als men de wech gaet maken, Soo moet gy wat pijn doorstaen, 't Js om de vreughde te rapen, De pijn is seer haest gedaen, 't Js om min,

Och och 't is om min, Het gaet naer mijn zin.

Nu hebje mijn eertje gestoolen, En gy geblust uwen brandt.

Waer door wij t'samen gekomen, Zijn in den Echten bandt,

Met verblijd, Schoon Lief met verblijd, Och och met verblijdt,

't Spijt wie 't benijt.

Een Nieuw Lied, van de overdaet der Ryke Juffers, en 't plagen van haar Dienst-maegden,

op de Wyse: Sinter Klaes goedt Heyligh man.

I

sie de Ryken vol in weelt, En veel armen in ellenden, Maer tot wien sal ik mijn wende, 't Werdt mijn klaerlijck afgebeeldt, Dat se beyde sijn geschapen, Van een Schepper en een Godt, Beyd' sullen sy ontslapen, Sterven is dog eens haer lot.

2.

3.

Sietmen niet veel Rijken schier, Als Dogteren Syons treden, Want gaen haer Lichaem kleeden, Op een wond're manier,

Moeten niet haer Dienaressen, Lopen draven altijdt schier, En haer kleeden als Princessen Na de aldernieuste zwier.

4.

Ja het Geldt in overvloet, Gaen zy rijckelijck spandeeren Maer 't is aen haer moye kleeren Komt daer eens een Armen bloedt, Dan so stoppen sy haer Ooren Met dien wree en Rijken man Hoe vervult dan haer Kantooren, Niet een duyt en mag 'er van.

5.

Soo moet den Armen verby, Daer zy in haer groote Zalen, Met veel pragt en pronk gaen pralen, O vervloeckte hooverdy.

Die zy stadigh gaen bedrijven, Daer een Armen zugt en schreyt En dan troosteloos moet blijven Leven zy in dertelheydt.

6.

Want haer Kelders vol met Wijn, en haer Tafels met Banketten, Hoe verciert zijn haer Saletten, Opgepronckt met Posteleyn, En haer Kamers van gelijcken, Daer zy dan den heelen dagh, Als Pauwinnens heen gaen strijcken, Met een Scepter van ontsagh.

7.

Moeten niet de Boden al,

Lopen wroeten wercken, draven,