1
Podstawy sieci komputerowych
Wstęp,
pojęcia podstawowe i wprowadzenie
Spis rzeczy
Model komunikacji
Sieci komputerowe a telekomunikacja Zadania komunikacyjne
Transmisja analogowa i cyfrowa
Kodowanie – analog/cyfra – cztery rodzaje
szybkość transmisji, przepływność, przepustowość Łączność i transmisja danych
sieci LAN, MAN i WAN ( technologie ) protokoły
warstwowy model komunikacji warstwowe modele sieci standaryzacja i jej waga
Model komunikacyjny
Źródło
generuje dane które mają być przesłane
Nadajnik
zamienia dane na sygnał
System transmisyjny
przenosi sygnał
Odbiornik
zamienia sygnał na dane
Cel
odbiera przesłane dane
Model komunikacyjny - diagram
3
Kluczowe zadania komunikacyjne
Wykorzystanie systemu transmisyjnego Interfacing
Generowanie sygnału Synchronizacja
Zarządzanie centralą
Wykrywanie i korekcja błędów Adresowanie i routowanie Radzenie sobie z błędami Formatowanie wiadomości Bezpieczeństwo
Zarządzanie siecią
Uproszczony model komunikacyjny
przesyłania danych
Kodowanie sygnałów zamiana obrazu sygnału
Dane cyfrowe, sygnał cyfrowy
sieci komputerowe, pokonanie dużych odległości
Dane analogowe, sygnał cyfrowy
telefonia, telekomunikacja, telefonia cyfrowa
Dane cyfrowe, sygnał analogowy
modulacja, pokonanie dużych odległości
Dane analogowe, sygnał analogowy
rozproszenie mocy, przeciwdziałanie zakłóceniom
Kodowanie to nie szyfrowanie !!
Kodowane - przykłady
telefon analogowy
modem telefoniczny analogowy telefon cyfrowy
5
szybkość transmisji, a szybkość modulacji
szybkość transmisji (danych cyfrowych) podajemy w b/s ( bitach na sekundę ) nazyana jest przepustowością
kb/s, Mb/s i Gb/s Tb/s (103, 106, 109, 1012) mnożnikiem jest typowo 103 nie 1024
kanał transmisyjny ma zawsze ograniczone pasmo przenoszonych częstotliwości w Hz
liczba zmian sygnału na sekundę to szubkość modulacji w baudach ( 1 baud )
jeśli sygnał jest kodowany binarnie to szybkość transmisji == szybkość modulacji
prawa Shannona i Nyqista opisują związki tych wielkości Przepływność jest miarą natężenia strumienia informacji (danych), podczas gdy przepustowość jest cechą toru lub kanału telekomunikacyjnego
szybkość transmisji,
przepływność a przepustowość
Przepływność jest miarą natężenia strumienia informacji (danych), podczas gdy przepustowość jest cechą toru lub kanału telekomunikacyjnego
Obie mierzone w bitach na sekundę
Przepływność (prędkość transmisji, prędkość przesyłu, bit rate) - w telekomunikacji i informatyce częstość z jaką informacja (mierzona w bitach) przepływa przez pewien (fizyczny lub metaforyczny) punkt.
Przepustowość (pojemność kanału, throughput) - w telekomunikacji i informatyce maksymalna ilość informacji (mierzonej w bitach) jaka może być przesyłana przez dany kanał telekomunikacyjny lub łącze w jednostce czasu
Łączność i komunikacja
Połączenia punkt-punkt nie są zwykle praktyczne
Urządzenia są zbytnio oddaloneOlbrzymia ilość urządzeń wymagałaby nie praktycznej ilości połączeń
Rozwiązaniem jest sieć komunikacyjna Transmisja w kanale może być:
jednokierunkowa – simplex ( radio, telewizja )
dwukierunkowa naprzemienna – half duplex (CB radio) dwukierunkowa jednoczesna – full duplex ( telefon )
Uproszczony model sieciowy
sieci LAN, MAN i WAN
7
Sieci WAN
Olbrzymie geograficzne obszary
Nieograniczone formalnymi granicami W oparciu o wspólne łącza transmisyjne Technologie alternatywne
Komutacja obwodów Komutacja pakietów Frame relay
Asynchronous Transfer Mode (ATM)
Przełączanie obwodów (circuit switching)
Zestawiana, dedykowana ścieżka komunikacyjna podczas trwania rozmowy
Np. sieć telefoniczna
Komutacja pakietów
Dane nie są przesyłane w kolejności
Porcjami są małe fragmenty (pakiety) danych Pakiety przesyłane z węzła do węzła pomiędzy źródłem a przeznaczeniem
Używane dla połączeń typu terminal - komputer i komputer - komputer
Frame Relay
System komutacji pakietów ma duży narzut by skompensować błędy
Nowoczesne systemy są pewniejsze
Błędy mogą być wychwycone w odbiorniku
Większość ww. narzutu jest odrzucana
9
Asynchronous Transfer Mode
ATM
Wynik ewolucji Frame Relay Mały narzut na kontrole błędów
Stała długość pakietu (zwanego komórką) Od 10Mbps do Gbps
Stała szybkość transmisji używająca techniki komutacji pakietów
Integrated Services Digital Network
ISDN
Zaprojektowany by zastąpić telefonię publiczną Szeroki wybór usług
Komunikacja wyłącznie cyfrowa
Sieci LAN
Mniejszy zakres
Budynek albo obszar kampusa
Zwykle używane przez jedną organizację Dużo większa szybkość transmisji
Na ogół technika rozgłoszeniowa
Obecnie ponad 90% sieci LAN wykorzystuje technologie Ethernet 802.3
kilka procent sieci bezprzewodowe 802.11 pozostałe to:
Token Ring 802.5 100VGanyLAN 802.12 MAP/TOP 802.4
Protokoły
Używane do komunikacji między obiektami w systemie Muszą komunikować się w ten sam sposób
Obiekty
Aplikacje użytkownika Usługi e-mail
terminale
11
Kluczowe elementy protokołów
Składnia
Format danych Poziomy sygnałów
Semantyka
Informacje kontrolne Obsługa błędów
Taktowanie
Ustalanie prędkości Sekwencjonowanie
Architektura protokołu
Zadania komunikacyjne podzielone na moduły Na przykład transmisja plików może być rozbita na 3 moduły funkcjonalne
Aplikacja przesyłania plików
⌧Obsługa nazw i katalogów w różnych systemach
⌧Kontakt z użytkownikiem i systemem „z drugiej strony”
⌧Protokół porozumiewania się systemów końcowych
Moduł usług komunikacyjnych
⌧Podział pliku na fragmenty, obsługa zdarzeń wyjątkowych
⌧Realizacja komunikacji aplikacji końcowych
Moduł dostępu do sieci
⌧Realizacja połączeń w praktyce, w danej fizycznie sieci
⌧Dostarczanie usług niezależnych od technologii
Uproszczona architektura przesyłania plików
Trójwarstwowy model
Warstwa dostępu do sieci Warstwa transportowa Warstwa aplikacji
MODEL NAJMNIEJSZY, nie ma znaczenia
praktycznego
13
Wymagania adresowe
Wymagane są dwa poziomy adresowania Każdy komputer potrzebuje unikalnego adresu Każda aplikacja w komputerze wielozadaniowym wymaga swojego unikatowego adresu (multi- tasking)
Punkt dostępu do usługi (SAP)
Architektura protokołów i sieci
Protokoły w uproszczonej architekturze
Protocol Data Units (PDU)
W każdej warstwie protokoły używane są do zapewnienia komunikacji
Informacje kontrolne są dodawane do danych w każdej warstwie do własnych potrzeb
Każda warstwa może fragmentować i składać dane Każdy fragment ma dodany nagłówek transportowy
Docelowy SAP
15
Zasada działania architektury
Architektura protokołu TCP/IP
Rozwinięty przez US Defense Advanced
Research Project Agency (DARPA) dla ich sieci komutacji pakietów (ARPANET)
Używany globalnie obecnie w Internecie Bardziej model ‘roboczy’ niż ‘oficjalny’
Warstwa aplikacji
Połączenie host-host lub warstwa transportowa Warstwa Internetu (sieci)
Warstwa dostępu do sieci ( liniowa) Warstwa fizyczna
Warstwa fizyczna
Łącze fizyczne pomiędzy urządzeniami
transmitującymi dane (np.. komputer) i medium transmisyjne lub sieć
Charakterystyka medium transmisyjnego Poziomy sygnałów
Szybkość transmisji Rodzaje złącz
Sposób kodowania sygnału
NIEZAWODNE DOSTARCZANIE BITÓW
Warstwa dostępu do sieci
Wymienia dane pomiędzy systemem końcowym a siecią lokalnie
Adres odbiorcy jest adresem sprzętowym Usługi w rodzaju priorytetów, itp.
Znalezienie drogi od nadawcy do odbiorcy w
połączeniu lokalnym
17
Warstwa Internetowa (IP)
Systemy mogą być podłączone do różnych sieci Funkcje rutowania poprzez wiele sieci
Znalezienie drogi od nadawcy do odbiorcy, od LAN nadawcy do LAN odbiorcy, „najlepszej”
Zaimplementowane w systemach końcowych i routerach na brzegach sieci LAN
Dostarczanie danych nie jest gwarantowane,
„the best effort”
Usługi bezpołączeniowe, datagramowe
NIEZAWODNE DOSTARCZANIE PAKIETÓW
Warstwa transportowa (TCP)
Niezawodne dostarczanie danych NIEZAWODNE DOSTARCZANIE SEGMENTÓW DANYCH
Udostępnienie aplikacjom różnych usług:
połączeniowych (TCP) bezpołączeniowych (UDP)
Transmitowanie „w kolejności”, retransmisja, obsługa braków i duplikatów
Ustanawianie połączeń o charakterze sesji
łączności
Warstwa aplikacji
Wsparcie dla aplikacji użytkownika lub Realizacja usług użytkownika
Protokoły usług wykorzystują mechanizmy z warstwy transportu:
TCP (połączeniowe) : HTTP, SMTP, POP3, FTP, UDP (bezpołączeniowe): NTP, SNMP, TFTP
Jeśli używa UDP, to sama realizuje część funkcji warstwy transportu lub rezygnuje z nich
Architektura protokołu TCP/IP
19
Niektóre z protokołów w zestawie protokołów TCP/IP
Model OSI
Open Systems Interconnection
Rozwijany przez International Organization for Standardization (ISO)
Siedem warstw
Model teoretyczny, powstały zbyt późno
TCP/IP jest faktycznym standardem dla warstw wyższych ( od internetu, sieci w górę )
IEEE 802, ISO 8802 jest dominującym
standardem dla warstw niskich ( fizyczna i łącze
danych)
Warstwy modelu OSI
Aplikacji Prezentacji Sesji
Transportowa Sieciowa Łącza danych Fizyczna
OSI na tle TCP/IP
21
IEEE 802 na tle OSI
Standardy
Wymagane w celu umożliwienia współpracy różnego sprzętu
Zalety
Zapewniają duży rynek dla sprzętu i oprogramowania Pozwalają na komunikację pomiędzy sprzętami różnych producentów
Wady
Hamują rozwój nowych technologii
Może istnieć wiele standardów dotyczących tej samej rzeczy
Organizacje standaryzujące i ich dokumenty
społeczność internetowa
dokumenty nieformalne:
⌧RFC (request for comment) numerowane
⌧FYI (For Your Information)
ISO
Normy np. ISO 11801
ITU-T (dawniej: CCITT)
zalecenia np.. ITU-T G.711 „Represent 8 bit compressed pulse code modulation (PCM) samples for signals of voice frequencies, sampled at the rate of 8000 …..”
IEEE 802.
Np.: 802.11b WLAN
ATM forum, Frame Relay forum,
Przykłady dokumentów normalizujących
http://www.ietf.org/rfc/rfc1149.txt
http://www.itu.int/rec/recommendation.asp?typ e=products&parent=T-REC-g
http://www.ieee.org
23
802.3
Przykład 802.3
ISO 11801
Przykład RFC
Network Working Group D. Waitzman Request for Comments: 1149 BBN STC
1 April 1990
A Standard for the Transmission of IP Datagrams on Avian Carriers Status of this Memo
This memo describes an experimental method for the encapsulation of IP datagrams in avian carriers. This specification is primarily useful in Metropolitan Area Networks. This is an experimental, not recommended standard. Distribution of this memo is unlimited.
Overview and Rational
Avian carriers can provide high delay, low throughput, and low altitude service. The connection topology is limited to a single point-to-point path for each carrier, used with standard carriers, but many carriers can be used without significant interference with each other, outside of early spring. This is because of the 3D ether
25
Dalsze informacje
Stallings, W. Data and Computer Communications (6 wydanie, Prentice Hall 1999, rozdział 1
Strona WWW książki Stallingsa
www.shore.net/~ws/DCC6e.html
Strony WWW organizacji IETF, IEEE, ITU-T, ISO RFC
Grupy dyskusyjne
comp.dcom.*
comp.protocols.tcp-ip pl.comp.networking