De ··Intellectueel en de, Politiek

VRIJHEID 11

DEMOCRATIE

Zcaterdat 8 tept. 1954 • No. 41Z

Twee jubilea

(Zie pq. 8)

WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATII

De ··Intellectueel en de, Politiek

-lfn een voorgaand artikel schreven wij. over

· 1!.. het ketterse aspect van onze tijd, over~

· tuigd als wij Bijn dat het bij de beoordeling van -de hedendaagse politieke situatie en de daarin _

· ook voor de liberaal besloten mogelijkheden van belang is dit aspect niet te verwaarlozen.

· Thans willen wij aandacht wijden aan de

· vraag: hoe staat, in 't algemeen genomen, de hedendaagse intellectueel tegenover de poli- tiek?

* * *

D

Het liberalisme toch streeft vóór alles naar zakelijke, praktische politiek, het zoekt bij voorkeur naar een "juste milieu" en appeleert gaame à,aà.W "gezond verstand". Het moet daarom uur-éigèn overtuiging bijzondere aan- trekkelijkheid bezitten voor wie zich tot de in- tellectueleR rekenen.

' . • ! ' • '

,..., ~- . : ~.~ ... ••••

O^nget~féld behoort een ~root deel ~an on~ aanhang tot deze belangnJke groep onzer samenleving. Maar de ervaring leert, dat het ook voor de liberale partij moei- lijk is, haar geestverwanten, onder wie dan de hierbedoelden, tot aansluiting te bewegen. Er bestaat; oncler alle politieke schakeringen, een zekere verhouding tussen aangeslatenen en

"meelopers". Wij beschikken niet over percen- táges, waarin deze verhouding voor de verschil- lende partijen in cijfers kan worden uitgedrukt, maar wij menen ons niet te vergissen, wanneer we de veronderstelling uiten, dat die cijfers voor de liberale partij wat het aantal aangesla- tenen betreft, beneden het gemiddelde liggen, dat verkregen zou worden, wanneer men de èijfers voor alle partijen kon bereltenen.

Grootscheeps opgezette propaganda-acties voor ledenwerving hebben voor onze partij niet het· resultaat, dat andere - wij denken inzon- dérheid aan K.V.P. en P.v.d.A. - daarmede bereiken. Het individualisme, de liberaal den- kende eigen, speelt ons hierbij zeker parten.

Dit dwingt er ons te meer toe, ens van de psy- chische gesteldheid van "de intellectueel" ten aanzien van de politiek rekenschap te geven.

* * *

I

Haasse maakt in haar boekje_ "Zelfportret als Legkaart"

"Wat mij te doen staat- 'Zo lezen ~j daar ergens - is mijzelf geleidelijk distanciëren van iedere "schijn-werkelijkheid", dat dichte weef- sel van duizend en een innerlijke en· uiterlijke dingen dat wij gewoonlijk bedoelen wanneer wij spreken van "de wereld" en "het leven", alles waarin men zo graag de werkelijkheid wil zien, omdat het voor de hand ligt, en emdat het aanvaarden van deze praemisse ons schijnt te vrijwaren voor het moeizame, blinde verder- tasten in onbekende duisternis. Dit moet ik van ~ag tot dag ontdekken en mij eigen ma-

ken: dat deze zogenaamde realiteit, waaraan wij geloven als aan een vertrouwd bezit, een oeroud er( 1, iets wezenlijks dat blijft, wan- neer alle andere illusies ons begeven, op de keper beschouwd óók valt onder de_ categorie van "the .stuff that dreams are made of".

• • •

M

eer wensen, dat allen, die zich intellectueel noe- men, iets van dit diepere levensimicht in zich hadden.

Heila S. Haasse vervolgt dan:

"Tragiek van het lot van de mens: dat hij juist uit hoofde van zijn mens-zijn levenslang zowel vastzit aan die schijn-werkelijkheid als onophoudelijk bewust of onbewust verlangt naar een àndere in, àchter of bóven haar ver- · borgen waarheid. Wat kan tragischer zijn dan die vrijwillige knechtschap in dienst van dat ongrijpbare, onzichtbare, imaginaire en toch zo huiveringwekkend reëel schijnende, reusach- tige complex v~ stelsels én organisaties, ge- bruiken, wetten, voorschriften en conventies en religies, een toren van Babel, in laag boven laag opgetrokken uit het niets door de om zin- geving worstelende menselijke geest?

"Wat geeft zin aan het naakte lichamelijke bestaan, wanneer de mens heeft afgerekend met de schijn-werkelijkheid van zijn toren van Babel? Misschien de moed en de eerlijkheid, om zonder die schijn-werkelijkheid te durven le- ven, in het volle besef van eigen onvermogen om van wat is ooit méér te kunnen waamemen dan bepaald wordt door het feit van ons mens zijn. Zoeken naar een menswaardig klimaat om in te bestaan, naar de "oprecht"-heid, die, let- terlijk en figuurlijk, de mens bepaalt".

* * *

I

"moderne intellectueel" op, al zullen maar wei- nigen hunner het eigen beeld zo duidelijk in . zijn tragiek kunnen schildèren als Heila . S.

Haasse het vermag.

Zou een lezer ons nu vragen: wat heeft dit alles in een politiek blad als het onze van doen?

ons antwoord zou luiden: àlles.

Immers het is met de uit het hier getekende beeld voor ons oprijzende modeme intellectueel, dat ook de hedendaagse- politikus te maken krijgt, de liberaal niet in de laatste plaats. De vraag toch, die ons thans bezig houdt is deze:

hoe appeleert de hedendaagse politicus -·de liberaal allereerst - aan de psyche van de al- dus getekende modeme intellectueel en, omge- keerd,· hoe zal deze moderne intellectueel rea- geren op het appèl dat vanuit de liberale poli- tiek zoals deze principieel beleden en praktisch

bedr~ven wordt, tot hem uitgaat?

Dit zijn o.i. toch wel uitermate "praktische"

vragen!

* * *

H

en ook dit antwoord heeft ons als liberalen in al zijn vaagheid wel iets te zeggen, wanneer wij voor ons naar een antwoord zoeken op de vraag: hoe lql.n het hedendaagse liberalisme · _ appelleren aan gemoed en verstand van ^{de mo~}

deme intellectueel? ·

lmmerà voor onze schrijfster wordt het pro- bleem dan dit (en wij menen dat het voor vele harer soortgenoten niet veel ande~ ligt):

"In deze tijd bewust te kiezen voor de mens, vóór werk, voedsel, veiligheid en geestelijke vrijheid voor iedereen, zonder zich over te lev~

ren aan de beperkingen en eenzijdigheid van een politieke partij ?" ·

In deze woorden komt een positieve en een negatieve tendens tot uiting, die wij deels - wat het positieve betreft - kunnen waarde- ren, deels - wat de negatie aangaat, om haar onvruchtbaarheid afwijzen en op goede gro~­

den menen te kunnen weerleggen, maar waar- mede ook de liberale politikus in de praktijk van het hedendaagse politieke leven en bedrijf maar al te veel te maken heeft.

* * *

D

tieke kant van het hedendaagse leven.

Zij werkt beide tendensen uit over vrijwel alle levensgebied om dan tot de slotsom te komen, dat het eigenlijke probleem is: "als een koor4- danser te balanceren tussen waan en niets, tus- sen leuzen en verblinding, op het streepsmalle vlak van de waarachtigheid".

Vaag en gevaarlijk als dit positiekiezen moge zijn, zuiver liberaal drukt Heila S. Haasse zich . uit, wanneer zij dan, handelende ov:er de tijd waarin wij leven, deze noemt een tijd, waarin de noodzaak tot vormgeving van dag tot dag dwingender wordt. Zuiver liberaal, wanneeJ;" zij er op wijst, dat het in onze dagen een bijna bovenmenselijke moed en wilskracht vereist, om geestelijk onafhankelijk te blijven. "In aan- leg vrije en zelfstandige persoonlijkheden be- zwijken keer op keer voor 't lokkende vooruit- zicht van geborgen te zijn binnen de orde van een bepaalde groep, een bepaald systeem", zo lezen we-op pag. 111 van haar boekje. En even- eens aldaar: "Het is verbijsterend 1:e zien, hoe denkende. individuen, na kortere of langere weerstand, y_rij~llig of onder dwang, de gees- telijke onafhankelijkheid prijsgeven, omdat de siogan van onze tijd "kleur bekennen of vo- gelvrij verklaard worden" hun gevoel van ze- kerheid aantast".

* * *

M

Maar uit dit geheel leren we toch wel iets ken- nen van de geestesgesteldheid die de moderne intellectueel -kenmerkt. En die te kennen om haar dan begrijpend tegemoet te komen, is

•·mede taak van de liberale politikus voor wie immers een ding vaststaat: in de categorie van het modeme intellect schuilt een reservoir van mogelijkheden voor een liberaal reveil, een re- servoir dat het hedendaagse liberalisme sle<!hts heeft te ontsluiten om te komen tot de front- verbreding, die het ten· bate van land en volk

behoeft. de R.

VRLJBE1D EN DEMOCBATIB

Flitsen van Het Binnenhof

Eente Kamer behandelde Grondwetsherziening in tweede Ie·

zing. Het ontwerp tot voorkoming van een parlementair vacuum

• Prof. Molenaar ten striide tegen vele misvent~nden • Riikswet of niet?· Wel een meerderheid. maar geen twee derden. zodat het werd verworpen· Algemene beschouwingen van mr. De Vos van Steenwiik • Prof. Molenaar tegen Kameruitbreiding • Alle andere ontwerpen (elf stuks) aangenomen.

* * zoals ~ werd gevreesd, heeft de

·* Eerste Kamer het wetsont- werp tot het treffen van een nadere regeling aangaande het tijdstip van af- treding van de leden der Staten-Gene- raal - het oorspronkelijke l.nàtiatief- voorstel tot voorkoming van een parle- mentair vacuum - in tweede lezing niet met de vereiste meerderheid van twee derden aanvaard.

Het verkreeg wel een gewone meer- derheid _:_ 18 stemmen werden vóór uit- gebracht en 16 tegen ' - maar het zou er van de totaal 34 uitgèbrachte stem- men tenminste 23 hebben moeten be- halen. Tegen stemden alle aanwezigë leden van de P.v.d.A.-fractie (die, in tegenstelling tot de K.V.P.-ers, goed vertegenwoorl)igd waren), de K.V.P.- leden De Gou en Van Lieshout en de heer

A1gra (A.R.).

Uit hetgeen we ov~ dit onderwerp voor en na hebben geschreven zal men begrijpen, dat we deze beslissing, welke zo fuDdamenteel afwijkt van het tot twee maal toe met algemene &temmen aanvaarden door de Tweede Kamer, be- treuren.

· · Het is vooral de socialistische fractie geweest, die, onder de invloed kennelijk van prof. Van den Bergh, !lier de door- slag heeft gegeven.

Aan onze woordvoerder in ci_e Eerste Kamer over dit ontwerp, prof. Mole- naar, heeft het zeker niet gelegen. Met grote bekwaamheid heeft hij het ont- werp ook voor de tweede maal verde- digd, nadat onze geestverwant mr. De Vos van Steenwijk de algemene be- schouwingen over. de herzieningsont.

werpen in het algemeen had gehouden.

' · Prof. Molenaar had terecht verwecht, dat het Tweede Kamerdebat nu vol- doende opheldering had gebracht om te mogen aannemen, dat in de Eerste Ka- mer niet nog eens opnieuw een ver- band tussen de oorspronkelijke motie van mr. Donker en dit voorstel naar voren zou worden gebracht, met de be- doeling dit wetsontwerp te discrimi- neren.

PROF. MOLENAAR

• • • • geduld ••••

.het maakt het scheppen van eventueel noodrecht ook niet moeilijker.

Mr. Cammelbeeck, de woordvoerder van de P.v.d.A. in .de Eerste Kamer, sloot zich vooral aan bij het argument van prof. Van den Bergh van het ge- vaar van misbruik. Een tiental C'ollega.e proximi van de Amsterdamse hoog- leraar zou zich daarbij hebben aange- sloten.

Prof. Molenaar inmórmeerde belang- stellend naar de namen en naar de na- dere argumenten van die hoogleraren, maar. die kreeg hij niet. Minister Van Oven verklaarde, dat prof. Van den Bergh hem, op zijn nadere telefonische vraag, die namen wel had genoemd, maar hij had geen vrijheid, die ook in het openbaar bekend tè maken.

Onze geestverwant noemde die vrees voor misbruik "een afschuwelijk mis- verstand". Duidelijk toonde hij nog- maals aan, dat prof. Van denBergheen interpretatie van het voorstel had ge- geven, die niet alleen in proportie vér uitgaat boven zijn betekenis, maar die er ook geheel iets anders van maakt.

Pikant was daarbij, dat prof. Mole- naar aan de hand van een citaat uit een artikel, dat prof. Van den Bergh zelf jaren geleden over "Staatsnoodrecht.

vroeger en thans" had geschreven, aan- toonde, dat prof. Van den Bergh zelf e\genlljk zijn sterkste medestander was om te zeggen, dat hier eenvoudig een caricatuur wordt gemaakt van datgene,

wat het voorstel van de Tweede Kamer beoogt.

Prof. Van den Bergh betoogde daarin immers, dat wanneer het parlement zonder noodzaak zijn mandaat zou ver- lengen, zulks niet minder dan een staatsgreep zou zijn. Zeer juist stelde Prof. Van den Bergh daar: "Hoeders van de constitutie zijn hier de volksver- tegenwoordiging en - in laatste instan- tie - het volk zelf. Quis custodiet ipsos custodes?"

Zo is het, merkte prof. Molenaar op en als ook dit volk het slikt, is tegen een staatsgreep van de aard als prof.

Van den Bergh naar voren brengt, niets te doen. Maar zo'n staatsgreep is (zoals ook prof. Oud in de Tweede Kamer heeft betoogd) ook. bij de huidige re-

dactie van de Grondwet mogelijk!

• • •

was

leden van de Eerste Kamer,- die daar desgelijks over dachten (o.a. de ge- hele C.H.-fractie), dus geen twijfel aan, dat het misbruik, dat prof. Van den Bergh vreesde, een chimaire was, het

"argument" heeft niettemin haar werk

gedaan. '

Er was echter meer. De afzijdige, bijna afwijzende houding, welke- de Regering bij dit ontwerp heeft aangenomen, heeft ook in sterke mate haar invloed uit- geoefend .

Beter is het misschien te zeggen: de . houding, die minister-president Drees (en nu ook minister Van Oven) heeft aangenomen, want bij ons overzicht van de behandeling in de Tweede Kamer hebben we reeds vermeld, dat de als Ka- merleden aanwezige ministers Algera, Zijlstra, Cals, Van Thiel en Mansholt allen... vóór het ontwerp hebben ge- stemd.

Een vreemde geschiedenis!

En tenslotte is daar_ in de Eerste Ka- mer nu nog bijgekomen de te elfder ure nog opgeworpen vraag, of dit ontwerp, zoals het door de Regering was· inge- diend, niet in de vorm van een Rijkswet had moeten zijn gegoten.

Minister-president Drees heeft mede- gedeeld, dat toen dit in de Ministerraad besproken werd·, de gevolmachtigde mi- nisters Pos en Lampe die mening inder.

MINISTER CALS

••.. vóór ....

Het ontwerp wil onder bijzondere om-

standigheden voorkomen, dat er een parlementloze periode is. Die gedachte, zo kon prof. Molenaar verklaren, achten wij logisch en in de geest van onze con- stitutie liggen: onze staatsinrichting gaat uit van een permanent parlement en daarom kunnen wij ons met het op- vullen van een zich in de constitutie be-

vindende leemte verenigen. 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

Niettemin kwam men toch weer met de misvattingen, dat hier gepoogd werd,

"staatsnoodrecht" te regelen en dat -ge- vaar voor misbruik werd geschapen.

Prof. Molenaar heeft nogmaals met

~t geduld uitgelegd, · dat beide op- vattingen onjuist waren. M-ede aan de hand van een definitie van prof. Van der Pot, destijds hoogleraar in het staatsrecht te Groningen, toonde prof.

Molenaar aan, dat het hier g e e a rege- ling van staatsnoodrecht was.

·, De heer Molenaar wilde zich, wat het debat in de Tweede Kamer betreft nu ee_ns met opzet niet beroepen op ~rot.

Oud, maar op de socialistische ·woord- voerder aldaar, mr Van der Goes van / Naters, die zeer terecht had opgemerkt:

Regelen vooraf, ook "voor buitengewone omstandigheden, zijn geen noodrecht.

":t'foodrecht regelen vooraf" is eigenlijk een cóntradicti~. De verwerkelijking van het in het ontwerp heergelegde beginsel heeft met "noodrecht" niets ·te ma n.

Dit ontwerp regelt geen noodrecht en

VERENIGING VAN STATEN- EN RAADS-

LEDEN VAN DE V.V.D.

L Vergadering Statenleden.

De jaarlijkse vergadering van onze Statenleden met het- bestuur der Vereni- ging zal plaats vinden op zaterdag, 8 sep- tember a.s. (aanvang 11 uur) in Hotel des Pays Bas te Utrecht

Z. Vergaderingen ~dsleden.

15 september a.s. <11 uur) te Utrecht (Café-Restaurant Esplanade) voor onze Raadsleden van gemeenten van 75.000 en meer inwoners.

26 september a.s. <19.15 uur) te 's-Gra- venhage voor onze Raadsleden in Zuid-Holland.

29 september a.s. (14.15 uur) te Goes voor onze Raadsleden in Zeeland en West Noord-Brabant.

3 october a.s. (19.15 uur) te Dordrecht (Café-Restaurant Ter Merwe) voor onze fuuidsleden in Zuid-Holland.

8 october a.s. (19.15 uur) te Utrecht voor onze Raadsleden in de pro- vincie Utrecht en bet Gooi.

11 october a.s. <19.15 uur) te Zwolle voor onze Raadsleden in Overijssel.

12 october a.s. <19 uur) te Groningen voor onze Raadsleden in de pro- vincie Groningen.

13 october a.s. <l·U5 uur) te Leeuwar- den (Hotel Spoorzicht) voor onze Raadsleden in Friesland.

20 october a.s. (14.15 uur) te Arnhem voor onze Raadsleden ⁱⁿ Gelder- land.

22 october a.s. (19 uur) te Alkmaar voor onze Raadsleden in Noord-Holland met uitzondering van degenen, die in pet Gooi wonen.

27 october a.s. (14.15 uur) te Meppel <Ho- tel Ogterop) voor onze Raadsleden in Drenthe. -

111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

8 SEP'l'J!llll.ik UlJI - P A.G. I

daad bleken te zijn toegedaan. Er was op Jtorte termijn echter geen verande- ring meer in te brengen en toen werd maar besloten, dat b ei d e standpunten maar voor de Eerste Kamer zouden wor- den uiteengezet. Dat is ook geschied.

Minister Van Oven heeft betoogd, waar- om het z. i. niet noodzakelijk was en de heren Pos en Lampe hebben toegelicht waarom zij meenden, dat zulks eigenlijk w e 1 nodig zou zijn geweest. •

De heer Lampe, de gevolmachtigde minister van de Nederlandse Antill'=!n, gaf daarbij f\!Chter een interpretatie van het ontwerp, die prof. Molenaar weer in het geyveer moest brengen.

Genoemde minister sprak namelijk van een "blanco volmacht", welke in het ontwerp zou worden gegeven tot ver- lenging van de zittingsduur, hetgeen prof. Molenaar nadrukkelijk deed stipu~

leren, dat die interpretatie volkomen in strijd was met de bedoeling en ver uit- ging boven hetgeen zelfs de tegenstan- ders gemeend hadden ertegen te moe- ten aanvoeren.

• • •

De vraag: Rijkswet of niet, heeft ook gespeeld bij de ontwerpen tot uitbreiding van het aantal leden van de Tweede en van de Eerste Kamer. Hier voelde onze geestverwant prof. Mole- naar- vooralsnog wel ·iets voor de door prof. Logeman (buiten het parlement) aangevoerde argumentatie voor een Rijkswet.

In dit geval was de verhouding nu juist andersom en kwamen de heren Pos en Lampe betogen, dat een Rijks- wet hier n i e t noodzakelijk was.

Dr. Pos gaf toe, dat naar de Jetter misschien wel iets voor een Rijkswet te zeggen zou zijn geweest. De verschill~n­

de artikelen van het Statuut in onder- ling verband en samenhang gezien, maakten een andere uitleg echter zeer redelijk.

Er is ook verschil tussen "rake,n" en

"geldèn". Een regeling kan Suriname en de Antillen raken, maar behoeft daarom nog niet in Suriname en de Antillen te gelden. De vergroting van het ledental der Kamers is niet een kwestie, die de structuur van het Koninkrijk, zoals 1ie in het Statuut is vastgelegd, een wijzi- ging doet ondergaan.

Ook minister Van Oven gaf hierover nog zijn mening en prof. Molenaar leg- de zich daarbij ⁱⁿ zoverre neer, dat ^hij toezegde, deze betogen nog eens nader onder het oog te zullen zien.

Er is nog het een en ander meer over enkele punten te doen geweest, maar we zullen ons hier nu verder beperken tot de vermelding, dat onze geestverwant mr. De Vos van Steenwijk getuigd heeft van zijn ernstige bezwaren tegen een behandeling \fan een Grondwetswijziging in tweede lezing met een demissionair Kabinet en daarbij bovendien dan nog met een demissionaire minister van Bin- nenlandse Zaken a d i n t e r i m.

Eveneens legde mr. De Vos van Steen- wijk nog eens de nadruk op de onwense- lijkheid, tel-kens weer vrij onbetekenen- de voorstellen tot incidentele Grondwets- herziening aanbangig te maken.

Tenslotte zette mr. De Vos van Steen- wijk nóg uiteen, waarom het z.i nood- zakelijk was, dat de nieuw gekozen ledeo in b e i d e Kamers op hetzelfde tijdstip zullen optreden. Dit zal nu ook inder- daad geschieden. De uitbreiding van beide Kamers zal tegelijk, waarschijnlijk in november, plaats vinden.

De overige, bij vorige behandelingen reeds opgesomde ontwerpen, werden · alle a~nvaard. De meeste, bij hoofdelijke stemming, met algemene stemmen. Bij enkele ontwerpen stemde de heer Bran- denburg (Comm.) tegen.

.Prof. Molenaar stemde als enig lid van de Eerste Kamer tegen de ontwerpen lOt uitbreiding van het ledental van de Tweede en van de Eerste Kamer. Zijn medeleden van de fractie, de heren Wen- delaar, De Vos van Steenwijk en Lou- wes, stemden voor.

In de Tweede Kamer stemden, naar · men weet, de aanwezige leden van äe .V. V.D.-fractie tegen de ultbieiding.

'.

*

^{WEEK tot WEEK} *

Mevr. mr. E. A.]. Scheltema- Conradi 25 jaar gemeente- raadslid

Op 1 september 1931 werd onze partijge- note mevr. mr. E.A. J. Scheltema-Con- radi beëdigd als lid van de gemeenteraad van Haarlem en zij heeft sindsdien onafgebroken zitting in deze raad.

Na de bevrijding werd zij benoemd in de nood-gemeenteraad om in 1946 te worden ge- kozen voor de Partij van de Vrijheid, later de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie. Bij de laatste twee verkiezingen was mevr. Schel- tema lijstaanvoerster en zij zag de fractie van onze partij groeien van twee leden in 1946 tot het dubbele aantal van thans. ·

In dè Haarlemse gemeenteraad ~ mevr.

Scheltema thans het oudste lid en de verplich- tingen van de nestor van de raad vervult zij op voortreffelijke wijze., Haar toespraken alS nestor zijn steeds origineel, een afwisaeling van ernst met fijne humor.

Een paar jaar geleden bij het jubileum van een stenograaf, die 25 jaar de woorden van de Haarlemse gemeenteQ~.adsleden had opge- schreven en uitgewerkt, gaf zij hem een groot blijk van waardering door op te merken, dat menig raadslid na een speech, waarover hijzelf a:llerminst tevreden was, bij het nalezen van de notulen tot de gevolgtrekking kwam, dat het niet eens zo slecht en hakkelig was, als hij verwacht had. "Daarom willen wij u niet .rui- len voor een wire-recorder", voegde zij de ju- bilerende stenograaf toe.

Als . fractievoorzitster is haar belangstelling zeer uitgebreid. Mevr. Scheltema behandelt in de raad naast de algemene politiek ook· vele andere zaken, Het onderwijs is misschien wel het belangrijkst, maar vele andere gemeentelij- ke zorgen hebben haar belangstelling.

· Op 19 september zal mevr. Scheltema in een

q~1.1bar~ zitting van de Haarlemse gemeente-

raáa · wo.rden. ·gehuldigd. Wij bieden p:tevr.

Scheltema daarbij onze· gelukwensen aan en hopen, dat zij nog vele jaren voor oll!le partij in de raad van de gemeente Haarlem zitting zal hebben.

Ook wethouder dr. ·simon Thomas jubileerde

E

Ook hij heeft onafgebroken 25 jaar zitting in de gemeenteraad gehad.

ln 1952 werd hij tijdelijk tot wethouder be- noemd. Bij het optreden van de nieuwe raad werd hij in 1953 definitief tot wethouder v,an financiën gekozen. Vooral in deze functie heeft hij voor de gemeente Oegstgeest zeer veel ge~

daan en wel op zodanige wijze, dat zijn werk ook bij zijn politieke tegenstanders steeds gro- te waardering ondervindt.

Dit bleek o.m. toen dr. Thomas dezer dagen in een zitting van de gemeenteraad werd ge- huldigd. Bij deze gelegenheid werd hem de ere- medaille in zilver der gemeente Oegstgeest aangeboden.

Gaama wensen wij wethouder Thomas met zijn jubileum en met zijn onderscheiding geluk en wij hopen, dat ook hij nog vele jaren voor de belangen van zijn gemeente en onze partij zal kunnen opkomen.

Weer aan de slag (l)

D

al dan niet begunstigd door enigszins draag- lijk weer, in elk geval kunnen ontspannen en zich voor een korte tijd kunnen losmaken van de dagelijkse beslommeringen.

Thans gaat een ieder weer met frisse ideeën en vooral geestelijk uitgerust aan de slag.

Dit geldt ook - behoort althans te gelden - voor het politieke leven. ·

Het winterseizoen dient zich weer aan en het wordt zo langzamerhand tijd in de afdelingen de nodige voorbereidingen te treffen voor het

organiseren van de zo noodzakelijke activitei- ten.

Hopenl.ijk zal het in onze V.V.D. afdelingen aan deze activiteit niet ontbreken. Er zijn o.m.

twee belangrijke redenen om de komende win- . tercampagne tot een levendige en succesvolle

te maken.

In de- eerste plaats zijn daar de achter ons

Mr. Van Lanschot bepleitte de instelling van een dici.:::.~aat-generaal voor de militaire oor ..

logsslachtoffers, hetgeen ons zeker wel een ac- ceptabele eplossing lijkt.

In elk geval zou in deze wat meer eenheid geen overbodige luxe zijn.

Schreeuwend beeld

liggende verkiezingen, die plaatselijk en pro- Gelijk men in de dagbladen heeft kunnen vinciaal zeer zeker reden geven tot een ver- lezen, zijn door het Centraal Bureau dere versteviging van onze partij. _ d Statisti k d

Vooral in de gebieden, waar de V.V.D. haar voor e e e eerste voorlopige reaui- positie wist te versterken ^zal het een eretaak taten gepubliceerd van de onlangs gehouden

woningtelling.

zijn, de behaalde voordelen · te consolideren Voordat wij iets naders over deze resulta- door het nauwer aanhalen van het onderling ten gaan zeggen, is het ons zeker een behoefte contact tussen de leden en het winnen van }u,t ~ntraal Bureau . voor de Statistiek ee~

nieuwe aanhangers. Dit JDDet tocll Wel eeu taak . · woord van lof toe te zwaaien voor de wel zeer zijn, die men met vreugdeeen enthousiasme zal-. ·snelle wijze, Waarop het deze eerste voorlopige

vervullen. . resultaten heeft gepubliceerd.

Anderzijds zijn er weer plaatsen, waar de Een ieder ligt de woningtelling als zodanig V.V.D. bij de laatst gehouden verkiezingen wat ongetwijfeld nog vers in het geheugen en het terrein verloor. Welnu, in deze gebieden moet Centraal Bureau moet wel zeer snel en efficient het eveneens een eretaak zijn om door een ac- hebben gewerkt om de grote hoeveelheid ge- tieve propaganda het enigszins verloren ·ter- gevens zo snel tot een overzichtelijk geheel te

rein te heroveren. maken.

Het kan niet genoeg worden herha,ald hoe Overigens, de eerste resultaten zijn ronduit belangrijk het werk van· de plaatsel.ijj'ke. ·af de-. gezegd bedroevend. Het woningtekort wordt lingsbesturen van een politieke partij is en hoe op 258.000 geschat. Wellicht kan een nadere verantwoordelijk die taak is voor de opbouw correctie dit vreselijke getal nog iets naar be- van het gehele partijapparaat! neden drukken, doch dit neemt niet weg, dat

Onze Kamerfracties kunnen nog zulk een het tekort ook dan nog zeer aanzienlijk blijft.

belangrijk werk doen, het zal weinig baten als We willen geen oude koeien uit de sloot ha·

de betekenis van dit werk niet voldoende wordt len en nog eens de fouten van vroegere rege- uitgedragen en de kiezers niet in voldoende ringen in herinnering brengen. Immers, dit mate op de hoogte worden gehouden van het- geeft geen enkele baat en buitendien moet wor- geen door onze Kamerfracties, niet alleen werd den toegegeven, dat het woningbouwprobleem verricht, maar ook werd bereikt. een zeer moeilijk probleem is. Maar er zal toch Nogmaals, hier ligt een belangrijke taak waarlijk eens met grote spoed tot maatrege- voor de afdelingen door het organiseren van len moeten worden overgegaan, die een. v.er'"

debat en/of forumavonden, kortom door het snelling van de productie mogelijk maken. Dit blijven voeren van propaganda. moet mogelijk zijn, gezien de talrijke belangrij-

ke adviezen, die de laatste tijd door diverse in-

Weer aan de slag (11)

E

Zonder overdrijving kan men zeggen, dat de- ze ontwikkeling bij zeer velen een onbehaaglijk gevoel heeft gewekt en wat nog gevaarlijker is: een gevoel van een zekere onverschilligheid.

Tegen dit gevaar zullen wij als V.V.D.-ers zeker met de nodige felheid moeten strijden.

Het is toch wel onomstotelijk vast komen te staan, dat de twee grootste partijen in ons land, de P.v.d.A. en de K.V.P. een bedenkelijk spel spelen, dat de politiek als zodanig in een kwaad daglicht stelt. Het is onze taak, dit de Nederlandse kiezer op een zo groot mogelijke schaal duidelijk te maken.

We kunnen nu eenmaal de klok niet terug- zetten, maar wij durven de stelling te poneren, dat, indien op dit moment nieuwe verkiezingen zouden worden gehouden, zowel de P.v.d.A. als de K.V.P. van hun onvruchtbare arbeid de wrange vruchten zouden plukken.

Voor ons ligt er in elk geval de belangrijke taak in brede kring te wijzen op deze ongezon- de gang van zaken, waardoor het .politieke le- ven van dit ogenblik wordt. gekenmerkt ..

Wij willen vooruitgang en geen stagnatie.

Wij willen ook bij de kabinetsvorming een reële weerslag van de uitspraak van de Nederlandse kiezers en geen politieke touwtrekkerij, die de democratie in feite ondermijnt.

Daarom gaan wij strijdvaardig opnieuw de wintercampagne in, daarbij vooral een ernstig beroep doende op onze afdelingsbesturen om zich op te werpen als actieve strijders voor een militant liberalisme.

Onder zes departementen

T

Wij zouden zo zeggen: niet bepaald een voor~

. beeld van efficiency in ons overheidsapparaat.

stanties op dit gebied zijn uitgebracht.

Het woningnoodvraagstuk blijft voor ons Nederlandse volk vijand nummer één. Het doet wel hoogst eigenaardig aan, dat de twee groot- ste politieke partijen in ons land twisten over

"bezitsvorming", terwijl een veel ernstiger en groter probleem de onmiddellijke aandacht voor een sn~lle oplossing vraagt. .

Wij willen hiermede niets ten nadele zeggen over het vraagstuk van de bezitsvorming zelve met zijn vele. aspecten, die het bestuderen on- getwijfeld waard zijn.

Maar men kan nu eenmaal niet alles tegelij- kertijd oplossen. De woningnood is en blijft een nijpend probleem, dat bij voorrang om een op- lossing vraagt. Men krijgt zo de indruk, dat de P.v.d.A. en de K.V.P. in hun onderlinge naijver dit niet vermogen in te zien.

Onmenselijk en onbegrijpelijk

I

Inmiddels is er de noodtoestand afgekondigd en zijn tanks gebruikt om de orde te handha- ven. Er spelen zich onbegrijpelijke· tonelen van blinde woede af, waarin zelfs blanke gemeente- raadsleden de hand hebben.

Een onbegrijpelijke en onmenselijke verto- ning, die men in de twintigste eeuw nauwelijks voor waar kan houden.

Dit zijn zo van die berichten, die niet onmid- dellijk met de politiek te maken hebben, maar die ons niettemin somber stemmen en de vraag doen opkomen hoe zo iets in een democratische samenleving mogelijk is.

Nederland is een klein land en het vermag op de gebeurtenissen te Clinton geen invloed uit te oefenen. Niettemin vormen dergelijke ge- beurtenissen een waarschuwing het eigen volk te bewaren voor een dergelijke verderfelijke mentaliteit.

· Een gevoel van zuivere menselijkheid roept om een fel protest.

Opdat ons erf schoon' moge blijven en de kiemen niet mogen overwaaien, die een discri•

minatie tussen rassen propageert. Want ook hier staat het beginsel van de vrijheid op het spel.

\

Het "linnen

I SEPTEMB- 11111- PAG. I

hotel" verovert West-Europa

(11)·

Culturele aspecten van niet te onderschatten betekenis - Technische problemen vragen de aandacht

Men moet naar mijn mening de bete•

kenis van het kamperen van de hon- 4erdduizenden Nederlanders, Belgen, Luxemburgers, Britten, Denen, Zweden, Noren; Duitsers, Fransen, Jtalianen, Oostenrijkers, Zwitsers, Spanjaarden en Portugezen, niet gering ach&tten ~ Ik 'Wil buiten beschouwing laten of dit geza- menlijk kamperen van zoveel bewoners van de Westeuropese landen de onder- linge banden versterkt. Ik geloof wel, dat velen hunner wel eens met elkaar kennis maken op de kampeerterreinen, maar van buitengewone betekenis kan ik dit niet achten, omdat ik herhaalde·

lijk heb vastgesteld, dat de taalverschil- len een gesprek onmogelijk maken en bovendien velen zich slechts met hun eigen landgenoten bemoeien. Van veel groter betekenis is, dat de kampeerders uit de Westeuropese landen kennis ne- men van wat deze landen aan culturele waarden te bieden hebben.

Dat zij voorts kennis nemen van. de aard van het landschap, dat ze tot op zekere hoogte in aanraking komen met het volk en het volksleven.

Honderdduizenden zijn thans in staat de kunststeden als Ravenna, Venetil!,.

Florence, Pisa, Rome, enz. te bezoeken.

Dit zou onmogelijk zijn als ze een der- gelijke reis per trein of autobus moesten

~naken en in hotels verblijven. Voor V'ele Jezinnen bijv. zou dit op onoverkome- . . Jijke , kosten stuiten. De kampeerders

· · , .logeren voor ongeveer een gulden per , .. nacht per persoon op de meeste kam-

peerterreinen. Zij doen hun eigen potje zo nodig en kunnen in de meeste geval- len vrij behoorlijk eten tegen een niet te hoge prijs. Bovendien kunnen ze zo no·

dig etenswaren op reis meenemen. Op deze wijze kunnen zij de kosten aanmer- kelijk drukken. En dit stelt hUn in staat met het gehele gezin bijv. een reis te maken naar Florence, Rome of Zuid- Frankrijk.

:mn nu weet ik heel goed, dat velen , . wellicht. niet om Q.e Pieta van Michel

· Angelo of een bezoek aan het Pitty-pa- leis in Florence de tocht naar Italil!

ondernemen en dat even zovelen moge- lijk op de terugreis Orange voorbij rijden zonder er een bezoek te brengen aan het Amphitheater of Dyon passeren zonder zich bewust te zijn, dat daar de beroemde Mozesput van Claus Sluter te bewonderen valt.

Gondeliers van Venetië

Ik weet ook heel goed, dat voor velen de gondeliers van Venetil! veel interes- Santer zijn dan het. Dogenpaleis en dat de pracht van het San Marcoplein hun weinig zegt, maar dat neemt niet weg, dat duizenden anderen dat wèl weten en dat zij wèl genieten van deze eeuwen- oude cultuur. Ik heb herhaaldelijk kun- nen vaststellen, dat talrijke kampeer- ders, gewapend met plattegrond en reis- wijzers wel aandacht schonken aan deze monumenten van onze Westeuropese cultuurschat. En hoevelen keerden huts- waarts met foto's, die ze maakten aan de voet van de Keulse Dom, van de prachtige hekken van Nancy, van de fraaie Gothische kerk te Chartres, van de Kathedraal van Reims, enz. enz ..

Grote bewondering heb ik voor wat A.N.W.B. en K.N.A.C. in dit verband voor hun kamperende en reizende leden doen.

Het is mijn vaste overtuiging, dat honderdduizenden VVesteuropeanen door deze kampeertochten verrijkt worden en huiswaarts keren met het gevoel, dat ons werelddeel veel schoons te zien geeft.

Onbekend maakt ·onbemind. Het maakt ook onverschillig.

Wanneer }}et er ooit eens om zou gaan om te moeten strijden voor Euro- pa, dan zullen zij die eenmaal met eigen ogen aanschouwd hebben, wat dit deel van de aarde aan cultuurschatten bezit, ook weten waarvóór zij strijden.

Zeker, men behoeft mij werkelijk niet te vertellen, dat vele kampeerders slechts naar het buitenland trekken om- dat het zo ver is en omdat het nu eén- maal "staat'• als je zeggen kunt in Italil! geweest te zijn, of gezwommen te :hebben in de Adriatische Zee. En ik weet ook heel goed, dat velen door te·

kort aan kennis niet eens wetèn, wat er te zien valt in de plaatsen, die ze gaan bezoeken. Maar dat alles wordt beter, dank .zij de radio, de film en de televisie. Miljoenen mensen in West- europa hebben door deze moderne mid- delen van k8111lisversprelding hun ken- nis kUnnen verrijken en honderdduizen- den zijn wellicht daardoor gaan verlan- gen naar de dag, waarop zij dat alles eens van nabij zouden kunnen bezich- tigen.

Waarom trekken?

Men kan me tegenwerpen, dat dUizen- den alleen naar llet zuiden trekken, om- dat ze daar ten minste kans hebben op een paar weken zon, dat ze daar zich kunnen bruinen aan de Middellandse en de Adriatische Zee. Ik zal dit niet ont·

kennen, maar nooit ben ik sterker oVer- tuigd geworden van de betekenis van het kamperen in het buitenland dan tij- dens deze trektocht door zes landen van West-Europa, waar ik zelf heb kunnen zien, hoevelen geïmponeerd werden door wat ze zagen en hoorden. Ja ook hoor- den, want een concert op het grote bin- nenplein van 't Pitty-paleis in Florence bijvoorbeeld is een belevenis, die nk mand ooit meer vergeet. En laat er da1c duizenden alleen maar naar de Midde>

landse Zee trekken om de zon of om te genieten van de heksenketel, die er in deze zomermaanden in Nice en Cannes heerst, voor duizenden anderen - en misschien wel voor állen - heeft zo'n kampeertocht ook wat ariders betekend:

nl. het beleven van een andere wereld, dan die, waarin men de rest van het

jaar leeft. , ,

C.ple YHr 4lese rultr~e& n sendell •••••

M•J•Hr. Jelt. H. Sprl . . er, AlexeHer•

. . . . 141, " · · ·

BELANGRIJKE PLANNEN VOOR HET KOME~DE

WINTERSEIZOEN Aandacht voor onze tweedaagse conferentie

September in het land, de va-

" kanties aan kant", kunnen wij wel zeggen, al gaat dat niet helemaal op. Maar in elk geval komt alles langzamerhand weer op gang en worden er plannen gemaakt.

Ook de vrouwengroepen zullen binnenkort weer beginnen met haar bijeenkomsten. Mogen wij op een ver- slagje rekenen?

Verleden jaar kregen wij die. niet zo veel. Nu is het waar, dat zo'n ver- slagje lang ·niet altij'd in het week- blad geplaatst wordt; dat is met onze beperkte ruimte· nu eenmaal niet mogelijk. Maar er wordt wel aan- dacht aan gegeven en het wordt ge- noteerd en bij tijd en wijlen bewijst het nuttige dienst. Wij hopen ze dit seizoen dus bij stromen te mogen ontvangen:

Als wij kij·ken wat er landelijk op·

stapel staat, dan is er allereerst onze eigen

Tweedaagse conterentie op 6 en 7 oktober

zoals verleden jaar op de Pietersberg in Oosterbeek.

Ik heb er in de vorige bijdrage al op gewezen, dat het aantal campings in .de laatste jaren snel is toegenomen, maar het aantal goed ingerichte kampeer- plaatsen is betrekkelijk klein helaas.

Kampeer:terreinen als die van Ravenna, Florence, Montelimar, Innsbrück, LU·

xemburg, om er slechts enkele te noe·

men, zijn er niet zo heel veel. Dat is jammer. Want we mogen niet over het hoofd zien, dat slecht ingerichte ter·

reinen, vooral uit · gezondheidsoogpunt, een gevaar kunnen betekenen. Mijn er·

varing is, dat de gemeentelijk beheerde terreinen en de campings, aangesloten bij een federatie van kampeerterreinen, goed tot behoorlijk zijn. In het algemeen is hèt raadzaam alleen dergelijke kam•

peerplaatsen te kiezen. Overigens zorge men zelf voor de grootst mogelijke zin- delijkheid. Een ervaren kampeerder weet waarvoor hij zich hoeden moet.

Daarom moet een ieder, die voor het eerst gaat kamperen, dringend worden aangeraden zich op de hoogte te stellen van de gevaren, die aan het kamperen nu eenmaal verbonden zijn. '

Steeds meer kampeerders

r

Het aantal kampeerders zal in de ko- mende jaren ongetwijfeld snel toene- men. De reis- en treklust neemt toe en als we in West-Europa nog enige jaren de welvaart behouden, die we er thans kennen, dan zal het aantal scooters, motoren en automobielen zeker in een nog sneller tempo toenemen, waardoor de mogelijkheid voor lange tochten eveneens vergroot wordt. Herhaaldelijk heeft men in de laatste jaren kunnen bemerken, dat in de zomermaanden de.

'

Wij hebben gezocht naar actuele onderwerpen en zo zullen er behan- deld worden: lonen en prijzen; de nieuwe handelingsbekwaamheid van de vrouw (dit op verzoek); belastin- gen en de vrouw; en indr~kken -uit emigratiegebieden.

En voor het traditionele "vragen~

uur" op zondagochtend (een "uur"

van 90 minuten) kunt u zelf punten inzenden.

De totale kosten zijn I 9.90, maar bij aanmelding vóór 18 septembër krijgt u I 1.:- reductie.

Bijzonderheden staan op de convo- .caties, die door de centrale-veriegen-

w?ordigsters verspreid worden.

Verder is ons verzocht mede te cie- len, dat de najaarsledenraadvergäde- ring van de Nationale Vrouwenraad gehouden zal worden op woensdag 7 november te Utrecht. Suggesties en voorstellen voor deze vergadering worden gaarne vóór 16 september in- gewacht bij onze vertegenwoordig- ster mevr. mr. E. Veder-Smit, Ruys- daellaan 9, Huis ter Heide.

Tenslotte stuurt de afdeling Am- sterdam van Vrouwenbelangen ons een prospectus over een serie van 5 discussie-avonden, waarop de meest actuele onderwerpen uit de Tweede Kamer, ingeleid door mej. A. Nolte, besproken zullen wordên door afge- vaardigden van de 5 grote politieke partijen, dus ook de onze.

· Tevoren zal er een inleidings- avond zijn, waarop onze eigen mevr.

Stoffels als presidente van het Hoofdbestuur van Vrouwenbelangen,

"de politieke situatie in Nederland na de verkiezingen" zal behandelen.

Het zullen ongetwijfeld interessan- te, leerzame avonden zijn en daar nog altijd veel vrouwen weinig van politiek weten en nog meer er niets van durven of willen weten, verzoekt men ons onze lezeressen in Amst~r­

dam of omgeving er op te atten- deren.

Inlichtingen secr.

gen afd. Amsterdam, 608, Geuzenstraat 2.

Vrouwenbelan- Oranjehof, flat

J. H.S.

~---·-

botels de toeloop van vakantie-gangers niet kunnen verwerken. Deze zomer bv.

moesten velen in de auto of in een strandstoel of op een bank langs de boulevards van de Rivièra de nacht dool"brengen. De hotels a.ten vol en de particulieren die een bed over hadden, hadden allen een gast. Het is begrijpe- lijk, dat dergelijke ervaringen ertoe bij·

dragen, dat het volgende voorjaar en de komende zomer duizenden een kampeer- tent zullen meenemen.

Ook in ons land neemt het kamperen sterk toe. Men schat llet aantal kam·

peerders op Zeven tot achthonderddui- zend personen. En het zal ongetwijfeld in de komende jaren nog groter wor•

den. Het is duidelijk, dat deze kampeer- ders onmogeiijk in het eigen land zullen kunnen kamperen. De terreinen ontbre- ken voor een dergelijk groot aantal mensen. Men moet bovendien er reke·

ning mee houden, dat ook in de omlig·

gende landen het kamperen snel toe·

neemt en dat voor de bewoners daar een kampeertocht door Nederland iets aantrekkelijks heeft. Dit betekent, dat we ten onzent voor de buitenlanders ruimte moeten laten. Het probleem wordt daarmee alleen maar moeilijker.

De oplossing zal gezocht moeten wor.

den in uitbreiding van kampeermoge- lijkl:leid buiten de landsgrenzen. België, Luxemburg, Duitsland, Zwitserland, Frankrijk, Oostenrijk en Italil! en in de laatste jaren ook Spanje bieden die kans, maar dan alleen voor mensen, die over een scooter, motor of auto beschik·

ken. Nu is in de laatste jaren ook voor hen, die niet over een dergelijk ver- · voermiddel beschikken een oplossing gevonden .. Er bestaat nl. de mogelijk- heid zijn kampeermaterlaat per trein te laten vervoeren. Het komt mij voor, dat aan deze oplossing meer aandacht kan worden geschonken. Ik denk in dit verband aan de mogelijkheid van het inleggen van een kampeertrein die en•

kele wagons bevat voor vervoer van tenten en bij'behorende uitrusting.

In West-Duitsland sohijnt men meer en meer gebruik te gaan maken van kampeer-autobussen. Ik zag nl. in Ve•

netië en later in Ravenna en Pisa kam.

peerterreinen, die een deel van het ter- rein gereserveerd hadden voor kam- peer-touringcars.

Meer internationaal overleg

Een ander punt verdient tenslotte aandacht.

Het lijkt; me mogelijk, dat door over- . leg van de betreffende instanties in de West-Europese landen de verzorging van de kampeerterreinen verbeterd.

zou kunnen worden. Frankrijk bijv.

heeft 2000 campings, maar daarvan .is slechts een zeer klein gedeelte goed ingericht. Italil! heeft een aantal prima ingerichte terreinen. Oostenrijk en Zwitserland ook. Hoe het tn Duitsland is weet ik niet, maar de terreinen die ik langs de Rijn zag, waren niet best.

Luxemburg daarentegen beschikt over schitterend ingerichte kampeerterrei- nen. Het toezicht is er streng en de re- sultaten daarvan zijn terstond vast te stellen. In ons land zijn goede terreinen, vooral op de Veluwe, maar in het zul•

den vond ik campings, die beslist onvol- doende zijn ingericht. We wachten al enkele jaren op een kampeerwet. Het is te hopen, dat deze niet lang meer op zich zal laten wachten. Voor de be- vordering van het vreemdelingenbezoek aan ons land· is een net van goede cam ..

pings van de allergrootste betekeni& Er zijn al enkele gemeenten, die het be· ' lang daarvan hebben ingezien. Ik noem in dit verband o.a. Den Haag en Delft.

al rijst de vraag, of de kampeerplaatsen bij deze plaatsen niet té ver van de stad zijn verwijderd.

v. M.