1
Emotionele arbeid in het gezin
Een kwalitatief onderzoek naar het verrichten van emotionele arbeid door au pairs
Diede van der Gun 10014330 Bachelorscriptie Sociologie 2015 Woordenaantal: 13498
Begeleidster Marguerite van den Berg Tweede begeleidster Anna Aalten Universiteit van Amsterdam
2 Inhoudsopgave
Inleiding ………...3
Au pairs, het wonen en werken in het gezin………...3
De beweegredenen van de au pairs….………...4
De taken van de au pairs………..………..…5
Emotionele arbeid in een theoretisch kader………..…7
Omgaan met emotionele arbeid………...8
De moederrol in een theoretisch kader………...9
Het ideaalbeeld van het moederschap: intensief moederen……..………...10
Methodologie, veldwerk en beperkingen……….13
Analyse van de interviews met de au pairs en strategieën……….18
Scheiding van werk en privé, uitbuiting, loyalty en strategieën..………18
De opvoeding, een frustratie voor de au pair ...…….……….…..24
Emotionele management , micromanagen, vervreemding en de moederrol…....26
Conclusie……….30
Discussie………..32
Literatuur………...34
3
Au pairs, het wonen en werken in het gezin
Au pairs zijn jongeren, vooral jonge vrouwen, die een periode naar het buitenland gaan of nu in Nederland zijn om te wonen en te werken bij een gezin. De au pairs wonen in huis bij het gezin en zorgen voornamelijk voor de kinderen. De enige verblijfplaats die zij hebben is bij het gezin waar zij werken. Zij verlaten de woning niet om bij een ander bedrijf te werken. Zij wonen `op` hun werk. In het gezin leveren ze in een vreemd land emotionele arbeid.
`Emotionele arbeid in het gezin` luidt de titel van dit onderzoek. Maar wat is
emotionele arbeid? Het is arbeid dat veel interactie vereist met mensen. In the Managed Heart van Hochschild (1983) wordt er gesproken over emotionele arbeid. ``I used the term
emotional labor to mean the management of feeling to create a publicly observable facial and bodily display; emotional labor is sold for wage and therefore has exchange value`` (1983:7). Het is de bedoeling om met het lichaam bepaalde emoties te tonen en niet gewenste emoties te onderdrukken. Het werk vereist dat de werknemer op bepaalde momenten de juiste emotie toont. Deze emotionele arbeid wordt ingezet en levert een salaris op. Dit zijn de belangrijkste kenmerken van emotionele arbeid (ibid).
Een voorbeeld van werk waar veel emotionele arbeid verricht wordt is de zorg voor kinderen. Het zorgen voor kinderen vindt op meerdere manieren plaats, binnen de informele zorg (familie, vrienden en bekenden) en binnen de formele zorg (kinderdagverblijven)
(Schans 2014). De verzorging die onderzocht wordt, is de verzorging van de kinderen door de au pairs die inwonen. Deze zorg is uitzonderlijk want de au pair is een `vreemde` voor de kinderen. Zij komt direct terecht in de intieme sfeer van het gezin, in hun woonruimte. De zorg die au pairs aan de kinderen in het gezin geven heeft formele en informele kanten. De formele kanten bestaan uit het contract en de betaling voor het werk dat zij verricht. De informele kanten zijn de zorgtaken die zij moet uitvoeren in de intieme sfeer van het gezin.
In dit onderzoek wordt gekeken naar de emotionele taken die worden uitgevoerd door au pairs. De au pairs krijgen te maken met de taak een vervangende moeder te zijn. De moederrol kan gezien worden als een uitvoering van emotionele arbeid. In hoeverre au pairs zich ook als een vervangende moeder voelen of helemaal niet is belangrijk voor het uitvoeren van hun werk met de juiste emotie. De vragen die in dit onderzoek centraal staan zijn: hoe gaan au pairs om met hun emoties tijdens de emotionele arbeid die zij verrichten? En welke strategieën ontwikkelen au pairs om het werk te volbrengen?
4
De beweegredenen van de au pairs
Uit een van de interviews voor dit onderzoek wordt de keuze om au pair te worden door Amalia als volgt uitgelegd: `` So I thought what is the easiest way to learn a culture, learn a language, to be in another country. It is an au pair, you get a room, pocket money and they pay for the food. You are included in the family, you have a social environment. They live in really nice areas. It is the easiest way to do it``.
Uit Schans et al. (2014) komen een aantal redenen naar voren waarom iemand een au pair wil worden. De meeste au pairs hebben meerdere redenen om au pair te worden. Om een andere cultuur te leren kennen (94%), voor mijn persoonlijke groei (78%), voor het avontuur (63%), om mijn Engels te verbeteren (52%), om te werken en geld te verdienen voor
mijzelf/mijn familie (51%) om ervaring op te doen met het werken met kinderen (43%), ik wilde onafhankelijker worden/meer vrijheid hebben (42%). Au pair zijn wordt gezien als een veilige manier om ervaring op te doen in het buitenland met de garantie van voedsel en onderdak. De au pairs die in Nederland verblijven eten meestal mee met het gezin (82%), in de meeste gevallen mag de au pair in overleg bezoek ontvangen (52%) en (16%) mag dit zonder overleg, (33 %) heeft regels hoe laat ze mogen thuiskomen. Hoewel de meeste au pairs zichzelf wel als onderdeel van het gezin zien zijn er maar weinig die zich echt een
gelijkwaardig lid van de familie voelen. (au pair betekent letterlijk op gelijke voet). Wel vindt 31% van de au pairs dat de verzorging van de kinderen voor het grootste deel op hen
neerkomt (ibid). Uit het rapport van Schans staat het volgende citaat en hieruit blijkt de frustratie over de verzorging van de kinderen: ``I talked to my host father about the ridiculous amount of hours I take care of the baby, but he says the mother cannot deal with it and the child needs me. The baby actually calls for me in the morning, not for the mother! He did agree to give me a two hour break a day, but actually it doesn’t happen. Now, I just stick with it cause my contract is almost finished and I will go to Denmark to be au pair with a family there. I hope it will be better.`` (Schans 2014:52).
Wat naar voren komt is dat niet het geld maar de verrijking, de ontwikkeling en de ervaring het grootste motief is om au pair te worden. De vraag is krijgt de au pair de `betaling` die ze met haar emotionele arbeid heeft ingezet? Krijgt ze de kans om de taal te leren? Is ze in staat een museum te bezoeken? Krijgt ze de vrijheid om te leren, een cursus te volgen? Als au pair zijnde is er één grote vraag. Is er een match met het gastgezin of niet? Is het een prettige woon en werkomgeving en denken de gastouders ook aan de au pair. Dit bepaalt of de au pair een leerzame tijd gaat hebben. De au pair Christine vertelt : ``Ja en in het begin was
5 het heel leuk bij de familie, maar het eindigde met tranen en ik ben weggegaan met ruzie. Het was echt verschrikkelijk, ik werd langzamer aan, gewoon echt, ja ik was gewoon een huiself. Ik werkte super lange dagen, ik kreeg heel erg weinig betaald, ik zat soms echt 8 uur lang met die jongste opgescheept, van 1.5 en soms had ze gezegd dat ik een middag vrij was, maar dan toch niet, ik moest allemaal klusjes doen. En één keer had ik geen eten gekregen omdat ik de hond niet lang genoeg had uitgelaten``.
Dit is een voorbeeld van een van de uitspraken van een au pair die een negatieve ervaring heeft met een gezin. Zeker niet alle ervaringen van de au pairs zijn negatief. Dit citaat is gekozen omdat het in enkele zinnen uitlegt wat er mis kan gaan binnen het gastgezin en hoe scheef de machtsverhouding binnen het gezin kan liggen. Het zijn jonge vrouwen die naar het buitenland gaan om een nieuwe ervaring op te doen: taal, cultuur en vrijheid
interesseert hen. Zij worden niet een au pair om gestraft te worden als een klein kind, die geen eten krijgt als ze iets verkeerd doet.
De taken van de au pairs
In een breder perspectief kan men zich afvragen waarom er een vraag naar au pairs is: waarom zijn au pairs nodig? Sinds 1950 zijn er steeds meer vrouwen op de arbeidsmarkt ingestroomd (Kohlman 2003). Ze zijn nog steeds primaire verzorgster van de kinderen en moeten deze zorgtaken dus combineren met werk (ibid). Het ideaalbeeld is de moeder als primaire verzorgster. ``We live in a unique historical moment: fulltime, at-home mothering is no longer the dominant mothering practices, even for middle-and upper-class women, yet the ideology associated with this practice is still powerful``(Macdonald 1998:26). Opvang binnenshuis zorgt ervoor dat het ideaalbeeld van de moeder als primaire verzorgster in stand wordt gehouden. Het ideaalbeeld is dat het kind thuis en door één persoon moeten worden verzorgd die er constant bij is. Maar moeders zijn niet meer de hele dag thuis (ibid). De moeder moet de woman with the flying hair zijn(Hochschild 1989). Dit is een begrip van Hochschild in zijn artikel `The second shift: working parents and the revolution at home`. The woman with the flying hair is een lachende vrouw die moeiteloos een voltijdbaan en een lachend kind onderhoudt. ``By some personal miracle, this image suggests she has managed to combine what 150 years of industrialization have split wide apart- child and job, frill and suit, female culture and male ``(Hochschild1989:258). Het ideaalbeeld van het moederschap heeft gevolgen voor de rol van de au pair. Is de au pair er misschien om de mythe in stand te houden, dat het allemaal te doen is om de moeder, haar carrière plus kind? Gaat het om een goede carrière en een gezin dat niks te kort komt? Is het moeilijk voor de moeder om toe te
6 geven dat ze hulp nodig heeft? Hoe blij is ze met de au pair of is zij een ongewenste
noodzaak. De moeder wordt geholpen, want met een au pair kan zij carrière maken. Het lijkt mij gevolgen hebben hoe de au pair gezien wordt. De au pair krijgt van de moeder de meeste zorgtaken opgelegd. De vader is minder met de huishoudelijke taken bezig. Hij heeft minder contact met de au pair. In het artikel van Hochschild wordt bevestigd dat de vaders maar een derde van de huishoudelijke taken op zich nemen en de moeder de rest (Hochschild 1989).
7
Emotionele arbeid in een theoretisch kader
Mijn onderzoek wordt geleid door twee belangrijke concepten die in dit onderdeel uitgelegd zullen worden. Het betreft de emotionele arbeid: de zorg voor de kinderen als taak en het moederschap als rol. De taak en de rol zijn belangrijk in het werk van de au pair.
Het werk dat de au pairs verrichten is heel intiem. Hochschild definieert emotionele arbeid: ``I used the term emotional labor to mean the management of feeling to create a publicly observable facial and bodily display; emotional labor is sold for wage and therefore has exchange value`` (1983:7). De au pairs verkopen de oppas/moederrol en zullen in deze rol te maken hebben met het reguleren van de emoties. De kinderen moeten zich geliefd voelen maar de verzorging houdt ook weer op wanneer de au pair terugkeert naar haar vaderland. De au pairs kunnen zich niet te veel aan de kinderen hechten. Het kan zijn dat de au pair de kinderen niet aardig vindt maar toch liefelijke emoties moet tonen.
In het artikel `People work: emotion management, stress and coping` wordt er verder ingegaan op deze emotionele arbeid (Mann 2004). De auteur noemt drie componenten van emotionele arbeid. Het vervalsen van emoties die niet gevoeld worden(1), het verstoppen van emotie die men voelt (2) en de voorstelling van emotie management om aan de verwachtingen tegemoet te komen binnen de werkomgeving (3) (ibid). Mann gaat verder op de emoties die het werk eist van `people work`. Zij legt uit dat er geen simpele match is met de emoties die werknemers voelen en de emoties waarvan ze verwacht worden ze te uiten tijdens het werk. Werknemers kunnen controle over deze emoties uitoefenen en zullen hiervoor formele en informele verwachtingen over de emoties een rol laten spelen. De formele en informele verwachtingen worden display rules genoemd. Deze verwachtingen komen tot stand door normen in de samenleving, door normen binnen de beroepsgroep en door normen binnen de organisatie(ibid). In het artikel wordt een onderscheid genoemd tussen expressed feelings en experienced feelings (ware gevoelens). Er worden hier drie vormen van besproken. Er is sprake van emotional harmony als er een match is tussen de getoonde emotie, de ware gevoelde emotie en de display rules. Er is sprake van emotional dissonance als er een match is met de getoonde emotie en de display rules, maar niet met de ware gevoelde emotie. Er is sprake van emotional deviance als de getoonde en de ware gevoelde emotie matcht maar de display rules niet met de organisatie overeenkomen(ibid).
Samengevat heeft Mann (2004) het over het verrichten van emotionele arbeid met drie emotionele varianten. Er kan sprake zijn van emotional harmony, emotional dissonance en emotional deviance.
8 De auteur noemt twee vormen van performen. Surface acting of deep acting. Surface acting behelst het aanpassen aan display rules door emoties te simuleren die niet gevoeld worden. Er wordt een zorgvuldige presentatie gegeven door verbale en non-verbale gebaren zoals
gezichtsuitdrukkingen, gebaren en de toon van de stem(idem). De deep acting daarentegen behelst dat de werknemer daadwerkelijk de emotie probeert te voelen die zij wil tonen aan de klant. Gevoelens worden hierbij actief geforceerd vanuit de psyche. In surface acting is er meer focus op gedrag naar buiten toe, terwijl deep acting meer focust op innerlijke gevoelens (idem). Als werknemers meer gebruik maken van surface acting dan deep acting zullen zij zich nog wel kunnen scheiden van de werkrol. Maar maken werknemers meer gebruik van deep acting dan kunnen zij zichzelf teveel identificeren met de beroepsrol die zij hebben. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor deze werknemers, zoals stress, maar ook vervreemding (idem). De werknemer komt er niet meer aan toe zijn eigen gevoelens te hebben, hij raakt van zichzelf vervreemd.
Emotionele arbeid wordt genoemd als een double-edged sword (idem). De voordelen liggen volgens Mann (2004) met name bij de klanten en de organisatie, maar de nadelen, zoals de stress en de vervreemding liggen bij de werknemer. Mijn verwachting is dat de gastgezinnen er baat bij hebben dat de au pairs liefelijke emoties tonen aan de kinderen. Of de au pair dat ook daadwerkelijk voelt, is niet of minder van belang, maar wel zeer belangrijk voor de au pair. Het mes kan de au pair twee keer snijden. Zij werkt geforceerd en zij voelt zich vervreemd. Ik verwacht deze vervreemding tegen te komen in dit onderzoek. Een au pair gaat bij een onbekend gezin wonen en moet liefde tonen en voor de kinderen zorgen. Dat is haar werk, maar slaagt zij erin die gevoelens te managen?
Omgaan met emotionele arbeid
De vertoning van liefelijke emoties is kenmerkend voor de verzorging van kinderen. Uit het artikel, `Learning to Labour with Feeling: class, gender and emotion in childcare education and training` komt volgens Colley (2006) de realiteit van het emotionele werk naar voren. Aan de ene kant levert het werk een fijne relatie met kinderen op en geeft dit voldoening. Aan de andere kant wordt het belang benadrukt van het leren van het tonen van de juiste emoties naar kinderen toe, omdat het zorgen voor kinderen een beroep is met gedragsregels, normen en waarden. ``It might be argued that mothering is a very pleasurable activity and we are making it sound totally oppressive. We certainly agree that such pleasure is crucial and yet we would also argue… that such pleasure is also produced and regulated –correct and incorrect, normal and abnormal- and cannot be seen as given`` (2006:18). Moeder zijn is een
9 ingewikkeld proces met individuele emoties, maar ook gedragsregels en culturele normen en waarden (idem). De ‘rol’moeder zijn draagt de individuele emoties, de gedragsregels en culturele waarden voor de au pair met zich mee. Maar voor de au pairs is de moeder zelf een complex gegeven waar zij rekening mee moet houden.
De moederrol in een theoretisch kader.
De werkdag van een au pair heeft veel overeenkomsten met een dag van een moeder die thuis is bij haar kinderen. De kinderen worden uit bed gehaald, aangekleed en gedoucht. Er wordt ontbijt voor ze gemaakt en ze worden naar school gebracht. De au pair verricht deze rol en zorgtaken. Zij doet het emotionele werk dat de moeder doet, inclusief een knuffel. Maar zij is de moeder niet, zij heeft een rol. Het werk lijkt op een vervangende moederschapsrol. In de internationale wetenschappelijke literatuur is er veel geschreven over de transnationale moederschapsrol. Er wordt gesproken over de moederliefde die deze vrouwen tonen aan de kinderen die zij verzorgen. Zij verzorgen, spelen en troosten de kinderen. Het behelst hier een persoonlijke emotionele relatie tussen mensen onderling, die als ruilgoed aangeboden wordt. Dat wat deze au pairs aanbieden is het transnationale moederschap. Het moederschap is op de arbeidsmarkt geplaatst: commodified motherhood (Lutz 2001). Op de markt is de zorg voor kinderen niet hoog gewaardeerd. Het is een laagopgeleide baan. Het valt onder de devaluation of care work (Nomaguchi 2010). Dit heeft als gevolg dat het werk dat de au pair doet niet erg gewaardeerd wordt.
De moeder is in het gezin de dominante persoon als het om de zorg voor de kinderen gaat. Binnen het gezin, waar de au pair haar taken en werk heeft, is de moeder de belangrijke vertegenwoordigster van normen, opvoedkundige waarden en culturele waarden (Colley 2006). Zij is de voornaamste werkgeefster voor de au pair in het gezin. De moeder heeft specifieke verwachtingen van de au pair, die zorgtaken en huishoudelijke taken op zich neemt. Het is belangrijk om stil te staan bij de delegatie van de moedertaken, want deze bepaalt grotendeels hoe de dagen van de au pair eruit zien.
In een bespreking van het boek `Shadow Mothers` van MacDonald wordt de delegatie van het moederwerk van de moeders aan de au pair beschreven (Nomaguchi 2010). Zij legt de relatie bloot tussen moeder en verzorgster die geleid is door specifieke culturele waarden en institutionele grenzen. Het overgrote deel van de moeders verwacht van haar au pairs dat ze te werk gaat als shadow mothers. Er is sprake van een surrogaat moederrol, waarbij de au pair exact zoals de werkgeefster zou handelen handelt. Sommige moeders gebruiken puppeteer management strategies (ibid). Bij deze strategie is er sprake van een strak schema voor de
10 kinderen met activiteiten en handelingen. Er zijn eisen aan taal en socialisering. Ook worden de au pairs op verschillende wijzen gemonitoord. Andere moeders gebruiken de paranormal management strategies. Hierbij wordt uitgegaan dat er een natuurlijke gelijkheid is tussen moeder en verzorgster. De au pair zal gelijke besluiten nemen als de moeder, zo denkt de moeder. In alle vormen proberen moeders de invloed, de persoonlijke relatie en hechting van de verzorgster met het kind te beperken. Het beoogde doel van de au pairs is het verhogen van de plaats van de moeder in het leven van het kind. Zodra de moeder thuis komt moet de au pair weg zijn (idem). De au pair heeft een werkgeefster die haar de moederrol niet graag
toestaat.
Het ideaalbeeld van moederschap: intensief moederen
Het idee dat de au pair een shadow mother moet zijn komt volgens Macdonald door drie factoren. Intensive mothering, unsupportive workplaces en devaluation of care work. Het intensief moederen realiseren ze door het nauwgezet managen van de au pairs. Omdat de moeder lang van huis weg is ontstaat er onzekerheid. Er ontstaat hierdoor een noodzaak om de au pairs te micromanagen (idem). Zij erkennen niet de vaardigheden van de au pairs (unsupportive workplaces). Dit komt door de markt logica waar zij bekend mee zijn. De kinderopvang wordt beschouwd als een laag opgeleide baan (devaluation of care work). MacDonald moedigt een relatie van trusted partner aan (idem).
Mijn verwachting is dat de au pairs over het algemeen graag de rol van trusted partner zouden willen aannemen. Als trusted partner is de au pair een vertrouwenspersoon van de ouders en wordt de verzorging van de kinderen aan de au pair toevertrouwd. De au pair kan met de ouders over de opvoeding van de kinderen meepraten. In het interview vraag ik naar de vrijheden ten opzichte van de kinderen: hoeveel beslissingen met betrekking tot de opvoeding mochten de au pairs zelf maken?
In het artikel Manufacturing Motherhood: The Shadow Work of Nannies and Au pairs (Macdonald 1998) worden nannies en au pairs geïnterviewd over het gedeelde moederwerk wat zij doen binnen het ideaalbeeld van intensief moederen (intensive mothering). In de 20e eeuw overheerst het ideaalbeeld over de opvoeding van kinderen dat het is: […]``child centered, expert guided, emotionally absorbing, labor intensive, and financially expensive, and should be performed by the mother alone`` (1998:30). Intensief moederen is de eerste drie tot vier jaar van het leven van een kind een voltijdbaan. Het kind moet de voorkeur hebben voor de moeder, boven alle andere verzorgers. Moeders bereiken dit door een aantal
11 zijn de dagelijks handelingen die voor de kinderen gedaan moeten worden. Spiritual is wat de moeder doet: het overzien van de zorg voor de kinderen. De nannies/au pairs voelen deze verdeling aan en zijn daarom constant bezig met ``simultaneously building and concealing affective ties, and the work of maintaining family functioning while at the same time shoring up the myth of nuclear family self-efficiency``(1998:34). De moeder probeert de band van de kinderen met de nannie/au pair te verkleinen (de moeder wil het belangrijkst zijn) maar ook te vergroten (een goede liefelijk verzorgster is belangrijk voor de kinderen). De moeders
verminderen het belang van de au pair/nannie. Dit doen de moeders door de au pair/nannie buiten de echte familie te plaatsen (the nuclear family). De rol van de moeder in de familie wil zij vergroten. Zo monitort zij de verdeling van het werk door een systeem van `keeping the books`. Bepaalde taken zijn alleen voor de moeder weggelegd en zij houdt bij wat de kinderen met de au pair/nannie doet en hoe zij hier invloed op kan houden. Het belang ligt in quality time(idem). De moeders kunnen immers nooit op tegen het aantal uren dat de au pair/nannie de kinderen verzorgen dus gaat het om intensiviteit en kwalititeit. Het vergroten van de rol van de moeder wordt een peak performance concept. Het intensief moederen ideaal wordt aangepast: beter meerdere verzorgsters die fris en`pieken` dan verveelde of opgebrande verzorgsters. Ook het gebruik van het woord mama voor de nannie/au pair wordt als iets goeds en slechts gezien. De nannie/au pair doet het goed, anders zou het kind haar geen mama noemen, maar het is niet de bedoeling. Het artikel legt ook uit dat er bewust gekozen wordt voor een verzorgster die na een jaar weer weg is. De hechting wordt zo beperkt (idem).
Ik vat dit op als een spanningsveld. Het ideaalbeeld is de moeder als primaire verzorgster. Moeders zijn niet meer de hele dag thuis, maar wij hebben het
moederschapsideaal als voorbeeld. Dit moederschapsideaal is gebleven en tegelijkertijd moet de moeder nu een carrière kunnen maken. Zij is de woman with the flying hair (Hochschild 1989).
Au pairs maken het leven van een werkende moeder mogelijk. Waar de moeder geen tijd voor heeft, heeft de au pair wel de tijd voor (Schans 2014). De vervangende
moederschapsrol is het werk voor de au pair. McDowell (2009) spreekt in haar artikel `Service employment and the commoditization of the body` over de toename van de dienstensector. Doordat men zoveel werkt worden de taken die voorheen in huis werden gedaan uitbesteed op de markt (commodification). De aanbieders zijn de werkers die de ruimte opvullen nu er geen tijd meer is voor de voltijdse verzorging van de kinderen. ``[…] we are witnessing the commodification of many of the types of work that were previously undertaken mainly in private homes and for `love`(2009:6).
12 Als we kijken naar de positie van de au pair op de arbeidsmarkt dan heeft zij een aantal mogelijkheden. In het artikel `Exit Voice and Loyalty. Responses to Decline in Firms, Organisations and States` van Albert O. Hirschman (1970) spreekt hij over drie
mogelijkheden om invloed uit te oefenen bij onvrede over de huidige werksituatie. Dit is exit: vertrekken, voice: protesteren (letterlijk: stem verheffen) en loyalty: de bestaande situatie accepteren. Aan de hand van deze mogelijkheden zal in de komende hoofdstukken duidelijk gemaakt worden hoe de positie van de au pair is en wat haar strategieën zijn: kiest zij voor voice, loyalty of exit?
Dit theoretisch kader laat zien dat de au pair te maken heeft met een intieme verzorging van de kinderen waarbij zij haar eigen emoties moet uitdrukken en onderdrukken. De au pair moet opletten dat zij zich nog wel kan scheiden van haar werkrol, dat zij niet vervreemd raakt van haar eigen gevoelens. De au pair wordt gedomineerd door de moeder, die een goede moeder wil zijn en daarom nauwlettend de au pair in de gaten houdt. De marktpositie van de au pair is beperkt tot exit, voice of loyalty. Dit theoretisch kader wordt een leidraad om te kijken hoe de au pairs hun emoties managen. Er wordt gekeken hoe zij omgaan met de moederrol en welke gevolgen dit kan hebben voor de au pair.
13
Methoden, veldwerk en beperkingen
Voor dit onderzoek is er gekozen om interviews af te nemen bij au pairs. Persoonlijke
interviews lenen zich goed voor het onderzoek naar emotionele arbeid gezien de persoonlijke inzet van het onderwerp. Als interviewer ben ik betrokken en vraag ik de respondent naar haar persoonlijke ervaringen. Ik stuur het interview en stel gerichte vragen. Het is van belang de context te betrekken. Ik stel de vragen, in wat voor gezin waren de respondenten au pair, hoe was de verdeling qua taken en tijd, hoe zorgden ze voor de kinderen. Om vervolgens meer specifieke vragen te stellen over de emoties bij deze au pair baan. Door middel van interviews is er veel informatie verzameld over de emotionele arbeid van de au pair. Het open karakter van het interview en de selectie van tien vragen zorgden ervoor dat de respondenten hun ervaring vertelden. Er was in het interview ruimte om in te gaan op interessante zaken die tijdens het interview gezegd werden. Met het doorvragen merkte ik dat het een juiste manier was om antwoord te krijgen op de gestelde vragen.
De vragenlijst (zie bijlage) bleek goed te werken. De tien vragen waren overzichtelijk genoeg om ze te kunnen onthouden. Ik hoefde nauwelijks tijdens het interview op het
interviewblaadje te kijken, maar had juist de tijd en ruimte om extra notities te maken over opmerkingen waarover doorgevraagd diende te worden. De opbouw van de vragenlijst zorgde ervoor dat de respondenten eerst ‘makkelijke’ vragen kregen en er daarna naar gevoelige vragen overgegaan werd. Dit was voor mij ook een prettige opbouw. Je leert elkaar een beetje kennen voordat de ‘moeilijke’ vragen komen. Er is een vraag elf toegevoegd in het eerste interview omdat het belangrijk bleek om nog eens expliciet te vragen naar het werken en wonen in dezelfde ruimte. Dit kenmerk is uniek aan het au pair zijn en daarom van belang voor het onderzoek in verband met de hoge mate van de persoonlijke inzet. Ook is de vraag hoe is de band met de ouders opgesplitst naar hoe is de relatie met de moeder en hoe met de vader. Ik merkte op dat dit veel meer informatie opleverde. Vaders waren meestal veel aan het werk en de vader werd grappig gevonden. Terwijl de au pairs vaak op de moeders heel veel kritiek hadden. De au pairs regelden ook de meeste zaken, huishouden en kinderzorg, met de moeder. Sommige vragen hielpen elkaar onderling. De vraag: heeft iemand wel eens gedacht dat jij de moeder was, was een prima inleidende vraag om vervolgens naar de moederlijke gevoelens van de au pair te vragen, zonder dat de au pair overvallen werd.
Respondenten
In totaal zijn er voor dit onderzoek 14 personen benaderd (zie tabel 1). Een contact reageert na een tijdje niet meer, één au pair heeft uiteindelijk afgezegd na eerst toegezegd te hebben. Ook
14 is er een berichtje verstuurd en daar is nooit een reactie op gekomen. Een au pair is afgewezen omdat deze maar twee weken au pair is geweest en zelf aangaf weinig van de vragen te
kunnen beantwoorden. Een heel interessant interview heeft plaatsgevonden met iemand die 1.5 maand (relatief kort) au pair is geweest en vanwege een onhoudbare situatie binnen het gezin opgestapt is. Voor dit onderzoek is dit een kostbaar interview. Het vinden van respondenten is goed gegaan. Medestudenten van de UVA, een medestudent van de
universiteit in Lund, Zweden en bekenden van de middelbare school verwezen mij door naar au pairs. Soms zijn afspraken afgezegd en verzet maar nooit meer dan een paar dagen.
In totaal zijn er tien au pairs geïnterviewd. Sommige au pairs waren twee of drie keer au pair geweest en spraken in de interviews over alle ervaringen. Ook hoe lang de
respondenten au pair zijn verschilt van 1.5 tot 16 maanden (meestal langer dan 6 maanden). Acht van de au pairs zijn in persoon geïnterviewd en twee au pairs zijn via Skype
geïnterviewd. Deze twee au pairs zijn op dit moment actief als au pair. Hierbij waren twee interviews in het Engels. Een Duitse jonge vrouw die op dit moment au pair is in Stockholm is geïnterviewd. En een Zuid-Amerikaanse jonge vrouw die op dit moment studeert aan de UVA, maar nog wel eens zwart oppast bij haar gastgezin in Nederland, waar ze au pair was.
De twee Skype interviews zijn in mijn huis afgenomen in een rustige omgeving. Een interview is in een café opgenomen, één op een terras en de andere zes op de UVA (in een lokaal of andere studieplek). De respondenten waren erg begripvol over het opnemen. Elk interview werd ingeleid met een korte inleiding over het onderzoek, dat het anoniem kan zijn en dat er geen goede of foute antwoorden zijn. Dit gebeurde om de respondenten op hun gemak te stellen. De meeste respondenten zeiden na het interview dat ze het plezierig vonden weer over hun au pair ervaring te praten. Bij één Skype interview is de opname helaas mislukt en niet meer terug te halen. Dit interview wordt wel gebruikt, omdat tijdens het interview direct aantekeningen en notities zijn gemaakt. Dit gebeurde omdat de Skype verbinding naar Australië slecht en vertraagd was en er werd gevreesd voor de kwaliteit van het geluid. Dit interview is ook het slechtste en meest rommelige interview. De verbinding viel een keer uit en vaak moest er gevraagd worden naar wat de respondent precies zei. Tabel 1 geeft een overzicht van de namen van de respondenten, de nationaliteit en het land waar zij au pairs zijn geweest. In kolom vier vermeld ik de wijze waarop ik het interview afnam.
15 Gefingeerde naam
van de au pairs
Nationaliteit van de au pairs
Landen waar zij au pair zijn geweest
Vorm van het interview
Amalia Duits Engeland (2x),
Stockholm (2015)
Skype
Christine Nederlands Australië, Amerika (3x)
In persoon
Dina Nederlands Australië Skype
Elisa Nederlands Australië In persoon
Elisabeth Nederlands Ierland In persoon
Eva Nederlands Engeland In persoon
Lisa Nederlands Nieuw-Zeeland In persoon
Loes Nederlands Frankrijk In persoon
Marieke Nederlands Italië In persoon
Melissa Zuid-Amerikaans
(UVA 2015)
Nederland In persoon
Tabel 1 Overzicht van de respondenten
Beperkingen
Een beperking van dit onderzoek kan zijn ik zelf via mijn (internationale) contacten gezocht heb naar mensen die au pair zijn geweest. Het voordeel is dat de ervaringen van de au pairs recent zijn. Ook is er via een respondent de volgende respondent geregeld. Dit zorgt ervoor dat de onderzoeksgroep bestaat uit jonge, meestal hoog opgeleide vrouwen. Deze vrouwen lijken in hoge mate op mij. Dit heeft de voordelen dat ik deze vrouwen begrijp, ze zijn van dezelfde generatie en hebben vergelijkbare levens(stijlen). Zij vertellen heel open over hun ervaringen. De au pairs delen liefdesverdriet, een miskraam, ziekte en verdriet. Een nadeel kan zijn dat er een kleine specifieke groep au pairs aan het woord zijn geweest. Een ander nadeel kan zijn dat doordat ik deze jonge vrouwen persoonlijk leuk en aardig vind, er bias in de interviews te vinden is. Tijdens het transcriberen is dit een leermoment. In sommige interviews ben ik sterker dan in andere interviews. Ik vind mezelf sterk als ik weinig reageer
16 en enkel doorvraag. Als interviewer heb ik een geïnteresseerde doorvragende houding, wat positief is omdat de vraag compleet beantwoord wordt. Een nadeel is dat er soms wel veel herhaald wordt en dat sommige verhalen wat langdradig worden. Ik merk dat ik soms meer reageer op een verhaal dan wenselijk is. Een interview met weinig reactie van mijn kant kan een onnatuurlijk gesprek opleveren. Ervoor zorgen dat het gesprek goed voelde en daarbij niet veel reageren verschilde per interview. Ik reageerde soms meer op een verhaal dan ik zou willen. Ik geloof niet dat ik de respondenten bepaalde antwoorden in de mond heb gelegd. Maar ik reageerde geschrokken toen een au pair vertelde dat ze geen avondeten kreeg omdat ze de hond niet lang genoeg had uitgelaten. Haar verhaal werd bevestigd in plaats van neutraal te reageren. Als ik dat interview terughoor dan merk ik ook dat zij bevestiging van mij wil van haar verhaal. Iets wat ik als onderzoeker zelf eigenlijk niet wil doen. Ik wil geen kant kiezen of een oordeel vellen. Meepraten met de respondent wil ik liever ook niet.
Analysemethode
In de eerste fase van de analyse heb ik korte samenvattingen per interview gemaakt en werden er stukken gemarkeerd uit de uitgeprinte transcripten. In het begin is er nog zoveel te schuiven met de data: wat zegt dit citaat precies, onder welk hoofdstuk valt deze? In welk transcript stond iets vergelijkbaars? Wordt dit wel één hoofdstuk of kan het beter worden opgesplitst? In de tweede fase is besloten om met Atlas.ti te werken, omdat ik behoefte had aan overzicht over de data. Atlas.ti zorgt ervoor dat de data wordt gecodeerd, gecategoriseerd, maar nog steeds heel dicht op de tekst blijft, omdat er hele stukken tekst gecodeerd kunnen worden. Een bijkomend voordeel is dat het helpt boven de tekst te komen. Het was makkelijker
overeenkomsten te zien als ik per code een lijst met citaten bekeek, in plaats van de quotes alleen binnen de context van het gehele interview te bestuderen. Het leverde overeenkomsten en verschillen op tussen de au pairs en makkelijker werd het om te zien onder welk kopje de uitspraken hoorden. Ik heb gebruik gemaakt van acht codes die in het schema hieronder zijn weergegeven (tabel 2). Vervolgens zijn lijsten met citaten uitgeprint en vergeleken met de literatuur. Tijdens het interview proces heb ik heel veel notities gemaakt van onderwerpen die mij opvielen en thema’s waarop ik wilde analyseren. Na het analyseren aan de hand van de codes en citaten ging ik terug naar de samenvattingen: heb ik alle belangrijke zaken
benoemd? Het was een constant proces van verschuiven, schrappen en aanvullen. De codes komen overheen met de kopjes die ik heb gemaakt in het analyse onderdeel van dit
17 Gebaseerd op deze vraag van de
vragenlijst
Codes uit Atlas.ti
11: Hoe ging je om met de ervaring dat je werkplek en je woonplek hetzelfde waren. Je woonde waar je werkte, hoe heb je dat ervaren?
Scheiding werk en privé
3: Wat waren je verwachtingen en wensen van het au pair zijn? 4: Wat moet/moest je doen als au pair? 9: Kun je een ervaring of moment tijdens je verblijf schetsen die erg gevoelig lag? Anders geformuleerd: kun je een moment tijdens je au pair verblijf beschrijven waarin je veel emotie had?
Uitbuiting
8: In hoeverre kon je binnen het gezin, als au pair zijnde, je wensen en gevoelens uiten?
Opvoeding
8: In hoeverre kon je binnen het gezin, als au pair zijnde, je wensen en gevoelens uiten?
Vervreemding
8: In hoeverre kon je binnen het gezin, als au pair zijnde, je wensen en gevoelens uiten? 10: Kun je een situatie schetsen waarin je je emoties moest bedwingen of inhouden?
Aanpassen aan de familie
8: In hoeverre kon je binnen het gezin, als au pair zijnde, je wensen en gevoelens uiten? 10: Kun je een situatie schetsen waarin je je emoties moest bedwingen of inhouden?
Emoties bedwingen
6: Hoe zou jij je relatie/je band met de kinderen beschrijven? 7: Heeft iemand wel eens gedacht dat jij de moeder was? Vervolgvraag: kan je je vinden in die moederrol?
Moederrol
5: Hoe zou jij je au pair rol beschrijven? Wat was je positie in het gezin? 6: Hoe zou jij je relatie/je band met de kinderen beschrijven? Hoe zou je je relatie met de moeder beschrijven? Hoe zou je je relatie met de vader beschrijven?
Familierol
18 De analyse van de interviews met de au pairs
Emotionele arbeid: weinig scheiding tussen werk en privé, uitbuiting, loyalty en strategieën Dit onderdeel zoemt in op een uniek gegeven van het au pair zijn: zij werkt op de plek waar
zij woont. Er is weinig scheiding tussen werk en privé binnenshuis. Dit heeft een aantal voor en nadelen. De voordelen zijn dat werk niet altijd als werk voelt. Er kan een goede en
liefelijke band met de kinderen en ouders zijn. Vaak zijn het de rijkere gezinnen die een au pair nemen, zij wonen dan ook in een groot mooi huis op een mooie locatie.
De au pair komt in een lastige positie terecht, ze zit tussen werknemer en familielid in. Ze is juridisch gesproken geen van beiden. Daarbij is ze tijdelijk aanwezig. Als de au pair ziek is gaat het werk vaak door, ze is immers al op de werkplek. Eva vertelt: `` één week toen was ik ziek, een soort van ontsteking in me buik, alles wat ik at deed pijn, alles wat ik dronk deed pijn, maar ik moest wel gewoon doorwerken. Want als je ziek bent kun je wel nog even naar de overkant lopen om de kinderen naar school te lopen. Want de ouders moesten gewoon werken en ik was wel heel erg ziek. Ik voelde me gewoon heel erg slecht, alsof mijn maag niet werkte. Dus ik kon gewoon echt niet eten. Maar even naar de overkant, de kinderen halen van school dat gaat gewoon door. Als moeder zijnde ga je ook gewoon door, je gaat niet zeggen, ik ben ziek dus mijn kinderen komen niet naar school.`` Ik vraag haar was het jouw keus om te zeggen ik breng ze naar school? Eva antwoord met nee: ``zij hebben mij geen opties gegeven. Het ging gewoon door``. Ik vroeg haar wat ze daarvan vond:``ja als zij ziek zijn hoeven ze niet naar werk als ik ziek ben dan gaat het werk gewoon door. Dus dat vond ik wel vervelend. Maar misschien hadden ze dan ook wel gezegd dat ik mijn geld niet zou krijgen. En dat had ik wel nodig.``
Overuren werden over het algemeen niet uitbetaald. Wanneer doe je iets als werk en wanneer help je een (mede) familielid is een lastige vraag. De verblijfplaats van de au pair was niet haar eigen huis en ook de eigen kamer was niet altijd privé. Alle tien geïnterviewde au pairs gaven aan geen privé kamer te bezitten. Marieke vertelt: ``ja ik had wel een eigen kamer, maar die was niet zo groot. En het was eigenlijk ook niet echt mijn kamer want de kinderen dachten ook leuk Marieke! Dus het kon ook gewoon om 7 uur s’ochtends als ik was uitgeweest: `Marieke, Marieke, Marieke!`` De kinderen lopen in en uit. Twee au pairs gaven expliciet aan dat zij graag au pair hadden willen zijn zonder bij het gastgezin te wonen. Mann (2004) schrijft over het belang om zich te kunnen scheiden van de werkrol. Een eigen kamer wensen kan men zien als een strategie om zich te kunnen scheiden van de werkrol.
19 was, was bij au pair Loes. Zij mocht haar ramen niet openen in de zomer en mocht haar slaapkamerdeur niet dichtdoen omdat zij bereikbaar moest zijn. Ik vroeg haar wat ze daarmee bedoelt: `` ja dat ze zomaar binnen kunnen lopen. Terwijl ik zoiets had van ja je kan ook bij me aankloppen. Ik zat tussen de woonkamer en de keuken en zij liepen vaak nog heen en weer, keken natuurlijk televisie s’avonds. Dus als mijn deur open zou staan, zou ik gewoon alles horen, ook hun gesprekken en ik wilde een beetje rust en ik wilde hun s’avonds rust gunnen. Ik kan me voorstellen, dat is tenminste mijn gedachte, dat zij ook s’avonds een momentje voor hunzelf willen. (…) Dus dat heb ik toen ook maar geslikt, dan laat ik de deur maar op een kiertje staan en ben ik met oordoppen gaan slapen. Terwijl ik nu iets zou hebben van ja sorry ik doe de deur dicht en als er iets is maak je me maar wakker. (…) Maar ja, je bent in zo’n ander land, je hebt niks om op terug te vallen dus je bent heel afhankelijk van dat gezin. Dus ja toen heb ik maar met de deur een stukje open geslapen.``
De controle van de ouders op de au pair is opvallend als je deze vergelijkt met wat de au pair regeling eigenlijk inhoudt. De au pair regeling houdt in dat er verzorging voor de kinderen moet zijn en er licht huishoudelijk werk moet worden verricht (Schans 2014). Zelfs de nachten claimen (bereikbaar zijn) en doorwerken tijdens ziekte komt niet overeen met de au pair regeling. Uit alle interviews bleek dat de au pairs veel voor de kinderen zorgden (soms meer dan de ouders) en dat er huishoudelijke klussen op de schouders van de au pair lagen. Het lastige was dat er van tevoren geen duidelijke afspraken gemaakt werden over wat er precies gedaan moest worden. Soms waren er wel afspraken (au pair contract) maar werd er langzaamaan meer verwacht van de au pair. De au pairs vonden het over het algemeen
moeilijk om zelf de grenzen en afspraken aan te geven. Marieke vertelt: ``nou op een gegeven werd het zo, dat als dat meisje het leuk vond om zondag ook de hele dag bij mij te blijven, dat dat oké was. Maar eigenlijk moet je dan als ouder zeggen nee jij gaat mee naar waar wij ook naar toe gaan. Want de au pair heeft vrij. Maar ik had eigenlijk nooit vrij want mijn vrij was ook mijn thuis en mijn thuis was ook mijn werk dus dat was een beetje lastig te scheiden. En ik was natuurlijk 17 en ik was van ik wil alles voor jullie doen. En ik wil niet taken krijgen, dus ik had het al gedaan voordat ze überhaupt het had gevraagd. En op een gegeven moment kon ze niks meer omdat ze zichzelf heel erg zwanger vond. Dus die wilde niet meer
schoonmaken, de was niet meer doen. En toen ik daar een half jaar woonde, beviel zij van een tweede kind. Was het hier Marieke alsjeblieft, heel veel succes, ga er maar de stad mee in. Ga maar lekker in bad, de hele mikmak. Het was nog geen eens dat ik dacht dat ik zoveel deed, maar iedereen daaromheen noemde me Fatima dus ja.`` Marieke geeft aan dat ze zich
20 uitgebuit voelt. Twee andere au pairs in mijn onderzoek voelden zich ook uitgebuit. De au pair Lisa had het idee dat er optimaal gebruik van haar werd gemaakt. In de au pairtijd waren er regels wat de kinderen mochten doen en hoelang, terwijl die regels niet bestonden als de au pair vrij was en de ouders de zorg van de kinderen hadden. Lisa kreeg de opdracht veel verschillende activiteiten te ondernemen, terwijl in de tijd van de ouders er nauwelijks wat werd ondernomen. Dan mochten de kinderen wel lang voor de televisie zitten. Een andere au pair, Marieke is nog een keer met het gastgezin op wintersport gegaan en heeft daar niet voor betaald gekregen, terwijl zij veel oppaste op de kinderen. ``Er bestaat niet zoiets als gratis personeel`` zegt Marieke. Een andere au pair, Melissa, sprak over haar frustratie dat ze geen geld kreeg als ze meer werkte, dit in tegenstelling tot andere au pairs in de buurt, die wel extra geld kregen als zij extra oppasten ``I wanna get my money’s worth , not abuse``, vertelt Melissa.
Op het moment dat de au pairs onbetaalde arbeid verrichten valt het onder uitbuiting. Het is van belang om aan te kaarten dat er voor deze groep jonge vrouwen een aantal
obstakels zijn om op te komen voor hun positie. Zij hebben geen eigen ruimte: het blijft het huis en de kamer van de gastouders. Er is geen sociaal vangnet (soms wel gecreëerd door contact te leggen met au pairs in de buurt). Maar geen eigen familie. Door weinig formele afspraken wordt er door middel van informele hints eisen gesteld aan de taken van de au pair. De au pairs in dit onderzoek waren jong. De geïnterviewde au pairs waren tijdens hun verblijf tussen de 17 en 23 jaar oud. Dit zorgde ervoor dat de au pairs onervaren waren in het
huishouden en zorg voor de kinderen en niet voor zichzelf opkwamen.
Om de ervaringen van de au pairs in verband te brengen met de theorie over emotie management het volgende. Er is hier geen sprake van emotional harmony er is geen match met de getoonde emotie, de ware gevoelde emotie en de diplay rules. De emotional
dissonance overheerst. De interviews tonen aan dat er een match is met de getoonde emotie en de display rules, maar niet met de ware gevoelde emotie (Mann 2004). Alle geinterviewde au pairs moesten zich vaak aanpassen en emoties tonen die zij niet echt ervaren.
De moeilijke arbeidspositie die deze au pairs hebben kan uitgelegd worden aan de hand van het artikel `Exit Voice and Loyalty. Responses to Decline in Firms, Organisations and States` Albert O. Hirschman (1970). Hirschman spreekt over drie mogelijkheden om invloed uit te oefenen bij onvrede over de huidige werksituatie. Dit is exit: vertrekken, voice: protesteren en loyalty: de bestaande situatie accepteren. Zoals eerder aangegeven staan de au pairs zwak tegenover de werkgevers. Besluit zij om te vertrekken dan zijn er voor de
21 geld. En het is eng om het opnieuw te proberen in een ander gezin in de buurt: wat als het weer misgaat? Er is sprake van machtsongelijkheid. Er staan twee volwassen ouders tegenover een jonge onervaren vrouw. De werkgever heeft veel alternatieven, een andere betaalde oppas of wellicht een nieuwe au pair. Bij voice heeft de au pair kans op ontslag of represaille. Heel duidelijk was dat de tien geïnterviewde au pairs liever de confrontatie vermijden dan het aangaan en zich schikken. Dat wil zeggen het voelt anders maar het kan niet anders, er is sprake van emotional dissonance (Mann 2004). Het derde mechanisme is loyalty, dit is het accepteren van de bestaande situatie (Hirschman 1970). Alle tien au pairs probeerden de situatie niet te veranderen. Ze vinden confrontatie moeilijk. Het feit dat ze tijdelijk aanwezig waren zorgde ervoor dat ze niets probeerden te veranderen. Het gezin gaat ook na het verblijf van de au pair door en de au pairs hadden hier begrip voor. De loyalty ten aanzien van het gezin kwam door de hechting met de kinderen. Zelfs in een situatie waar ze ontevreden waren vonden de au pairs het moeilijk om weg te gaan en de kinderen achter zich te laten.
Wat zijn de strategieën van de au pair?
Een strategie van de au pair is het zoeken naar contacten buiten het gezin. Au pairs zochten vaak andere au pairs op. Er bestond een netwerk in steden van andere au pairs (au pair community). Sommige au pairs zorgden ervoor dat ze veel afspraken hadden buitenshuis zodat ze niet voor meer taken gevraagd konden worden. De au pairs gingen expliciet naar buiten of naar hun kamer om te ontsnappen. Lisa legt dit uit: ``Als je in de familieruimte bent en één van de kinderen wil met je spelen dan is het moeilijk om te zeggen nee, mijn werktijd is over``. Kinderen begrijpen dat niet, zij voelen zich afgewezen. Het is voor de au pair een belangrijke strategie om het huis te verlaten. Zij leren andere mensen kennen in een ander land. Spreken een andere taal en maken kennis met een andere cultuur. Afspraken met andere kunnen snel geregeld worden door gebruik te maken van Facebook. Facebook is een vorm van strategie. Christine vertelt: ``Ja ik had heel snel een groep vrienden gemaakt in Australië, dat was echt heel fijn, echt een community. We hadden ook een Facebook groep en daar kon je gewoon een berichtje op zetten van vrijdag tussen 1 en 4 ben ik vrij, wie wil er mee naar het strand en dan ontmoette je allemaal mensen. Dat was heel leuk. Heel veel vriendinnetjes, ook echt een vaste groep, waaronder Elisa en we belden ook echt heel veel. En Elisa’s familie vroeg ook van kom hier eten en logeren en die waren echt heel aardig voor me en Dani woonde heel dichtbij, dat is ook een Nederlands meisje, ik kon echt met een kwartiertje lopen bij haar zijn. Zij had ook niet zo’n leuke familie, zij moest echt heel veel schoonmaken. En ja
22 zo’n 15 minuutjes van mijn huis een stukje strand, dat was een soort main beach, en dan gingen wij daar s’avonds, het was nog 25 graden, beetje sigaretjes roken en bijkletsen. En lekker frisse lucht, even naar buiten, ja lekker. De meiden deden dat wel, het is toch lekker uit huis te gaan, het is toch je werkplek. Uitgaan is ook leuk, leer je wel weer mensen kennen. Ja binnen en buiten huis was echt een wereld van verschil.``
De au pair Marieke ging ook veel plannen, ze vertelt: `` ja ik had toen wel dat als ik eenmaal thuis was, dat ik toch wel alles ging doen. Dus toen heb ik me aangemeld voor de plaatselijke hockeyclub, twee dagen in de week op dinsdag en vrijdag, van acht tot tien, dus dan wist ik gewoon dat ik dan weg was. En dan kwam ik terug en dan lagen ze meestal al op bed. En in het weekend zorgde ik dat, dat mijn weekend al had volgepland, dat als ze vroegen kan jij dit of dat. Dat ik dan zei van oh nee ik heb al plannen. Dus dan ging ik ook expres en op vrijdag en op zaterdag uit. Dat kwam dat als ik vrij was, dan kan er ook helemaal niks meer tussenkomen. ``
Dit hoofdstuk benadrukt dat de scheiding tussen werk en privé niet gehandhaafd werd. De eigen kamer van de au pair werd betreden. De au pairs moesten meer beschikbaar zijn dan afgesproken of wat in het contract stond. De vrije tijd werd vaak met taken ingepland. Overuren werden niet uitbetaald. Au pairs zochten elkaar op en planden in de vrije tijd veel activiteiten zodat zij zich niet meer in de werkomgeving zouden bevinden. De andere strategie, die zij in het gezin kunnen ontwikkelen is het emotionele management. De emotionele arbeid vereist emotionele management.
23
De opvoeding, een frustratie voor de au pair
Er blijkt weinig vrijheid in opvoedkundige kwesties. De au pairs spraken over de gelimiteerde vrijheid die ze hadden in opvoedkundige kwesties. Het belangrijkste voorbeeld dat alle au pairs noemden was het snoepen voor het avondeten of het snoepen voor school. Alle au pairs vonden dit niet goed en reageerden gefrustreerd. Er iets van zeggen tegen de ouders werd nauwelijks gedaan, deed een au pair dit wel dan werd het weggelachen door de ouders. De kinderen hadden hier ook een trucje voor: zei de au pair nee, dan liepen zij naar de vader of moeder en die zei vervolgens ja. De au pair wordt door de ouder opzij gezet in de opvoeding. Dit geeft negatieve gevoelens bij de au pair. In het eerder genoemde theoretisch kader heet dit unsupportive workplaces (Nomaguchi 2010) . De opvatting van de au pair wordt niet
gewaardeerd.
Alle tien de au pairs drukten de eigen regels niet door omdat ze begrepen dat ze voor een tijdelijke periode aanwezig zouden zijn. ``ik ben er tijdelijk ik begin er niet aan`` zegt Zia. ``Ik ga ze niet opvoeden daar zijn de ouders voor `` vertelt Lisa. Een eetstoornis van een van de kinderen, probeerde ze ook niet als haar probleem te maken en liet ze over aan andere familieleden vertelt Elisa. Een au pair vond het heerlijk als de moeder op zakenreis was: dan was er ruimte om de kinderen op haar eigen manier te hanteren, vertelt Lisa. En er was geen confrontatie met de moeder.
Zes au pairs werd het in meer of mindere mate verboden om de kinderen aan te spreken/ te corrigeren op gedrag. Ook werd niet altijd het oordeel van de au pair serieus genomen. Een van de kinderen had volgens de au pair duidelijke psychologische problemen, maar de moeder wuifde het weg: het gebeurde immers in de au pairtijd, niet in de tijd van de moeder. ``je kunt er niet tegenop, er zijn al regels. Als jouw eigen manier van leven niet aansluit dan moet je je heel snel aanpassen, dus ja dat is wel lastig. Want hoe meer de familie op jou lijkt hoe makkelijker jij je aanpast aan de omgeving`` vertelt Christine.
Lisa vertelt wat de ouders verwachten van haar au pair rol en hoe dat verschilde van hoe zij het zag, Lisa vertelt : ``dat was ook lastig omdat ik daar een ander beeld van had dan de ouders. Zij wilden dat ik lief en licht was. En op een gegeven moment zeiden zij, we willen dat jij hun favoriete persoon bent. Dat het altijd een feest is wanneer jij er bent. En dan dacht oke.. maar ik heb ze de hele dag en als zij met hun eten zitten te kloten en als zij om twee uur, ik heb ze zo vaak vergeleken met honden. Zij piesten in de tuin, ook als het niet lekker weer was en we speelden binnen en ze moesten plassen dan liepen ze naar buiten en gingen ze op het terras piesen. En ik werd daar heel erg boos over. En ook dat de ouders het vervelend vonden maar er verder geen consequenties aan verbonden. En dan dacht ik ja laat
24 maar, ik ga ze zelf niet opvoeden, dat doen ze maar lekker zelf. Maar ik, hun favoriete
persoon, dat gaat het natuurlijk nooit worden, ik ben natuurlijk een heel leuk persoon en heel aardig. En ook naar hun heel leuk en aardig, maar als zij iets doen wat niet mag, wat niet fijn is, dan ga ik er wat van zeggen. En eigenlijk wilden die ouders dat niet. Eigenlijk deed ik dat ook stiekem, als ze er niet bij waren of als die moeder het niet kon horen. Want ja ik ga er wel iets van zeggen. En dat werkte altijd. Als die moeder dan een week naar Australië was, dan kon ik echt doen wat ik wilde. En dan wisten de jongens de moeder kan het niet horen, alleen ik. En (…) dag twee was dan zo leuk. Want ze wisten wat ze aan me hadden, wat wel en niet kon. En dat ging altijd prima en ze waren zo blij, dat werkte gewoon.``
Het niet kunnen meepraten over de opvoeding, het aanpassen aan de regels voor de kinderen zorgden voor veel emoties die niet zijn geuit en ingehouden zijn. Het resultaat is dat de au pair over kan gaan op een zorgvuldige presentatie van emotie door verbale en non-verbale gebaren zoals gezichtsuitdrukkingen, gebaren en de toon van de stem. De au pair voelt niet daadwerkelijk die emotie), want zij is het niet eens met de keuzes van de ouders (Mann 2004). De au pair Lisa paste haar persoonlijkheid aan omdat ze merkte dat haar gedrag niet beviel in het gezin: `` Ik ging me dus iets minder gek gedragen. Ik ben prettig gestoord. Thuis dan doe ik af en toe een gek stemmetje en lachen. Dat merkte ik al snel dit is niet de familie om dat hier te doen, ik moet me aanpassen, dan deed ik het als ik met au pairs was, dan gingen we samen koken deed ik muziek aan en gingen we gek dansen. Want ja het moet er gewoon uit, dus dat was aanpassen.``
25
Emotionele management, micromanagen, vervreemding en de moederrol
Het aanpassen van de au pair aan de familie is aan het gedrag te zien: de au pair gaat niet zomaar op de bank liggen, hard muziek draaien of schreeuwen bij een ruzie in huis. Eigen emoties werden ingehouden. Naar de kinderen werden emoties ingehouden als zij het
vergelijkt hoe ze bij haar eigen familie is. Dan was een hardere aanpak gewenst, zei Elisa. In plaats van geduldig te wachten tot het kind van de WC kwam had ze de deur gewoon open gedaan. Soms werden er taken verwacht van de au pair, terwijl haar werktijd over was. De au pair wilde de prettige sfeer bewaren dus ging ze de confrontatie niet aan vertelt Melissa. Meerdere au pairs kozen ervoor de confrontatie te vermijden en de ouders niet op problemen of oneerlijkheden te wijzen.
In een geval werd zelfs de persoonlijkheid aangepast van de au pair: de au pair ging minder gek doen. Ze was te excentriek zeiden de ouders, dus bewaarde ze haar uitspattingen wanneer ze met vriendinnen buiten het huis was, vertelt Lisa. Het uitstellen van haar emotie werd een strategie om om te gaan met de situatie en de emoties tijdens werk.
Een enkele moeder ging zo ver dat ze elke gedraging en handeling van de au pair ging bepalen en alles wat de au pair deed ging bekritiseren: ``maar het is echt, het is echt zo beklemmend als iemand zich werkelijk met alles gaat bemoeien. Met je raam, wat je zelf eet, met die kinderen snap ik nog wel, want dat is van haar, dat zijn haar kinderen. Maar mijn, mijn persoonlijke dingen, ja oké ik ben jong, 18, maar toch nog een volwassen persoon. En daar moet je mij wel de ruimte in geven om mezelf te zijn`` vertelt Loes. Dit komt overeen wat er geschreven is door Nomaguchi (2012) de moeder gaat zo gedetailleerd zeggen wat de au pair moet doen. MacDonald noemt dit micro management en puppeteer management strategies (ibid). Loes vertelt: `` want ook als ik dingen aan het doen was, dan deed ik ze onhandig vanwege mijn zenuwen. Dus met koken, op een gegeven moment als zij dan ook thuis was, dan ging ze me enorm commentaar geven op, maar ook echt dat als ik met een lepel iets omroerde dat ze dan zei: gebruik een andere lepel. Dat soort bullshit. Ja dat ik er echt heel zenuwachtig door was. En dan ging ik echt wiebelen met pannetjes en dat soort dingen, echt van de zenuwen, want ik dacht nog ooh dat komt dat komt door haar.`` Wat de au pair moest doen met de vrije tijd van de kinderen werd ook nauwlettend ingevuld. In dit geval leverde dit veel stress op bij de au pair en die is uiteindelijk na 1.5 maand weggegaan. Voor haar was exit de enige hanteerbare strategie (Hirschman (1970).
Vijf andere au pairs melden dat de vrije tijd soms moest worden aangepast: in het weekend uitslapen was lastig, s’middags een film kijken kon ook niet. Marieke uit haar
26 verbazing en schetst een situatie: `` wel dat ik dan s’avonds iets wilde doen en dat zij dan al voor me invulde dat ik dan eerst het kind in bad en in bed moest leggen. Terwijl ik dan dacht huh jullie zijn allebei thuis. Ja ik, ik wil eigenlijk wel een uur eerder weg. En dan toch liet ik me overrulen wat zij wilden en dan durfde ik niet te zeggen dat het mij eigenlijk beter uitkwam om eerder weg te gaan. Ik was wel heel erg naja niet soort van onderdanig maar ik doe het liefst wat zij willen en niet wat ik wil. Maar ik vond het niet erg, maar achteraf vond ik confrontatie met hun niet fijn, dus ik zorgde altijd wel dat ik dan maar me eigen wensen een beetje liet varen en voor hun invulde.``
Vervreemding
In haar onderzoek noemt Mann (2004) drie componenten van emotionele arbeid. Het vervalsen van emoties die niet gevoeld worden(1), het verstoppen van emotie die men voelt (2) en de voorstelling van deze emotie management om aan de verwachtingen tegemoet te komen binnen de werkomgeving (3).
Zoals Mann noemt en het ook uit de interviews blijkt is er geen simpele match met de emoties die werknemers voelen en de emoties waarvan ze verwacht worden ze te uiten tijdens het werk. Er zijn formele en informele verwachtingen. Een van de formele verwachtingen van de au pairs is dat zij zich realiseren, dat zij zich in moeten houden: de opvoeding is immers de taak van de ouders. Zij krijgen weinig zeggenschap dus passen zij zich aan aan de informele verwachtingen. Gevoelens die wel geuit mogen worden is liefde voor de kinderen.
De uitvoering van de emotionele arbeid vindt volgens Mann plaats door surface en deep acting. Als werknemers meer gebruik maken van surface acting dan deep acting zullen zij zich nog wel kunnen scheiden van de werkrol. Maar maken werknemers meer gebruik van deep acting dan zullen zij wellicht zichzelf teveel identificeren met de beroepsrol die zij hebben. Een aantal au pairs hadden moeite met zichzelf van de werkrol te scheiden. De werktijd was afgelopen maar ze waren fysiek en emotioneel nog aanwezig in het gezin. De au pairs hadden verschillende beroepsrollen: au pair, moeder, zus en werkneemster. Deze rollen konden ook nog wel eens verschillen. De ouders wilden dat de au pair een vriendin van hen werd, terwijl de au pair zichzelf zo niet zag. Alle geïnterviewde au pairs waren nauw verwant met de kinderen (met name met de jongste kinderen 1,5 tot 4 jaar) en deze verbondenheid eindigde niet als de werkuren over waren. De grens in werktijd is er niet.
Het emotionele werk, in dit onderdeel het aanpassen en het bedwingen van de emoties zorgden voor stress. Maar ook het helemaal opgaan in het gezin wat zorgde voor een `fijne band en plezier` in het werk, zorgde voor veel stress bij het verlaten van het gezin. De fijne
27 band en plezier is hier tussen haakjes gezet omdat het in tegenspraak is met de gevoelens van de au pair. Ze heeft zich aangepast.
Een van de au pairs, Elisabeth, was voor de terugkeer naar huis helemaal ziek van emoties dat ze weg moest gaan en bij aankomst in Nederland wilde zij niemand zien en alleen in bed liggen. Elisabeth vertelt over het afscheid van de familie: ``ja heel zwaar, het viel voor mij echt heel zwaar. Ik was er echt wel klaar mee, op een gegeven moment wil je ook wel naar huis. Dan heb je het wel gezien en ik wilde heel graag weer studeren. Maar aan de andere kant, emotioneel stelde ik het nog wel heel erg uit. De laatste paar dagen was ik gewoon ziek en ik dacht ik moet naar de huisarts. En toen zei die ja je hebt waarschijnlijk gewoon stress om naar huis te gaan. Ik wilde in de eerste week dat ik terug was niemand zien, ik heb alleen maar in me bed gelegen.`` Zij had zichzelf zo ingeleefd in haar rol en genesteld in het gezin dat het even duurde voordat zij weer haar `eigen ` relatie met de familie aankon. Dit is een voorbeeld van vervreemding.
Een ander voorbeeld van vervreemding is van een au pair die zich zo op haar plek voelde als moeder zijnde dat ze zelf van plan was jong kinderen te nemen. Tijdens de
bevalling lag de moeder in het ziekenhuis en werden de kinderen achtergelaten bij de au pair Marieke, zij vertelt: ``En toen ja regelde ik eigenlijk het heel reilen en zeilen in huis en ik zette ook alles klaar in huis, de cadeaus, de muisjes. En dan ging ik de kinderen van school halen en dan gingen we samen naar het ziekenhuis en daarna weer naar huis. Gingen we samen weer naar huis, ging ik de kinderen naar bed brengen. En s’ochtends weer naar school. Dus het was eigenlijk die dagen dat ik echt het gevoel had dat ik een gezinnetje onderhield. Dat het echt al, ja, zo is het dus als je later groot bent en kinderen hebt. Zo regelen. Soms voelde het zo. Ik ben ook wel een moedertype. Ik vind het ook wel lekker. Het heel zorgzame. Die structuur een beetje over te nemen. En dan weet ik heel goed. S’ochtends opstaan, het hele ritueeltje en s’avonds naar bed. Dus ja op een gegeven moment zit je er zo in. Was toen ook wel heel erg toe aan kinderen. ``
Het niet uiten van de eigen emoties en het aanpassen van de gewenste emotie in een gezin en ook wonen en werken in dezelfde plek kan negatieve gevolgen hebben voor de au pairs, zoals stress, maar ook vervreemding (idem). De werkneemster komt er niet meer aan toe haar eigen gevoelens te hebben, zij raakt van zichzelf vervreemd. Als er sprake was van surface acting dan hadden de au pairs over het algemeen strategieën om met deze discrepantie tussen gewenste gevoelens en ware gevoelens om te gaan. Was er sprake van deep acting, dan had
28 de au pair geen strategie om hiermee om te gaan. Dit leidde tot vervreemding van de eigen emotie. En in dit geval dat de au pair zich ziek voelde en niemand wilde zien.
De Moederrol
De au pair is bereid om veel te werken. De verzorging van de kinderen vinden de au pairs erg belangrijk. De meeste au pairs spendeerden meer tijd doordeweeks met de kinderen dan de ouders. Dit komt door het drukke werk van beide ouders. De meeste au pairs hechten zich ook binnen het gezin: zij voelen zich deel van het gezin. Sommige au pairs hebben nog steeds contact met het gastgezin en sommigen gaan nog terug voor een bezoek. Er is vaak veel verdriet bij het verlaten van het gezin. Met name bij gezinnen waarbij er een jong kindje is, pasgeboren tot 4 jaar, is er sprake van vervangend moederschap. Vier au pairs uit dit onderzoek zeiden een vervangende moederrol te hebben. Andere au pairs zagen wel overeenkomsten maar wilden dit niet als `moeder zijn` definiëren. Christine deed dat wel. Christine zegt: ``op een gegeven moment ging Esther mij ook mama noemen en naar me toelopen als er iets was.`` Ik vraag haar: wat vond je daarvan? Vond je jezelf ook een beetje een moederrol hebben? Christine antwoord: ``Ja met Kim wel ja, ja. Ze was nog maar 1,5 en daar zat ik wel echt de hele dag mee, samen naar de speeltuin en ik zorgde voor haar eten en ik verschoonde haar en het middagdutje en boekjes lezen en dat soort dingen. Dus op een gegeven moment ja wordt het ook moeilijk om te stoppen, je ziet die kinderen ook en dus dan bleef ik. Daardoor heb ik het ook enigszins lang volgehouden.`` In dit geval bevond de au pair Christine zich in een gezin waar het niet uit te houden was, zij wilde graag weg maar vond het heel moeilijk om het meisje van 1.5 achter zich te laten.
Dat de kinderen de au pair mama noemen wordt in de literatuur beschreven (MacDonald 1989). De au pair Lisa vertelde dat ze het een compliment vond om mama genoemd te worden `` één ding is dat de jongens zich vergisten in mijn naam. Op het einde gebeurde dat eigenlijk continue dat ze zeiden mam ohnee Lisa. Toen noemde ze mij mama toen dacht ik oh wat leuk, nu ben ik echt goed bezig.``
De au pair Loes geeft ook aan hoe zij haar moederrol aanvoelde, zij vertelt `` ja zeker, toch wel ook echt omdat de ouders er vrij weinig waren, ze werkte echt zoveel dat (…) ze waren er heel weinig, dus ik bracht veel meer tijd door met de kinderen dan de ouders en dat was niet alleen spelletjes spelen zoals een oppas. Maar ik deed veel meer, voor ze koken, op woensdagen waren ze de hele dag bij mij. En dan ging ik ook s’middags met ze eten en ik
29 probeerde, ik vond het ook altijd wel leuk om ze dingetjes te leren. En tuurlijk neem ik niet echt de opvoedrol over, maar het deed, het gebeurde toch ook wel. (…) Ik nam zeker wel de taken van een moederrol over. ``
In de literatuur over moederschap wordt er gesproken over peak time (MacDonald 1989). De quality time tussen moeder en kind moet leuk zijn, de moeder ziet haar kind immers al zo weinig. De au pair Eva reageert op mijn vraag nam jij de moederrol een beetje over? Eva zegt: ``ik was sowieso niet de moeder. De moeder zag de kinderen amper. Dat was maar een half uurtje op een dag en in het weekend. En dan moet het allemaal leuk zijn. De moeder kan niet dan boos zijn als zij ze maar een half uurtje ziet. Op het begin had ik daar heel erg moeite mee, van we moeten op een lijn zitten qua opvoeding``.
De volgende au pair laat zien wat er gebeurt als het erop lijkt dat de rol van de moeder minder belangrijk lijkt, de au pair Loes zegt: ``Wat ik later heb zitten bedenken, vroeger met de vorige au pair was het een hele strijd. En dan kwam de moeder thuis en dan was het mama mama mama en zo blij haar te zien. Toen ik au pair was, had ik het eigenlijk altijd heel gezellig met de kinderen, als zij thuis kwam, waren ze vaak zo druk met een spelletje of iets, dan waren ze vaak zo verdiept in een spelletje, dan hoorde ze niet eens dat de moeder thuis kwam. En ik denk dat ze dat niet echt leuk vond of dat ze dat gewoon niet kon hebben. Dat de kinderen haar niet zo erg misten, dat ze dat niet kon hebben. Altijd zo blij van mama ik heb je zo gemist en nu waren ze eigenlijk heel tevreden. En dat ze dat niet kon hebben. ``
In mijn interview hield de au pair, Lisa, er rekening mee dat zij weer weg zou gaan en was zij voorzichtiger met haar gevoelens naar de kinderen. Zij vertelt: `ik was zeker niet moeder. In het begin leer je ook au pairs kennen die dan er al 9 maanden zitten en die zeiden ik ga ze zo erg missen ik houd van ze. En dat ik wow dat vind ik wel ver gaan. Nog steeds denk ik, ja tuurlijk mis je ze wel. En ja je bent ook wel van ze gaan houden, ik vind ze heel lief maar ik ben niet hun tweede moeder. Ik was daar ook wel heel realistisch in, ik zit straks aan de andere kant van de wereld. En hebben ze alweer een nieuwe au pair, die heb ik ook nog ontmoet, toen ik terug kwam van reizen. Zij hadden alweer een nieuwe au pair sinds twee weken. Misschien was ik vantevoren daar heel duidelijk voor naar mezelf, dat ik wat voorzichtiger was. ``
De moederrol is voor elke au pair in de taken die zij uitvoeren terug te vinden.Vier au pairs noemen zichzelf een vervangende moeder. Andere au pairs waren voorzichtiger om zichzelf een vervangende moeder te noemen, zij hanteerden andere begrippen. De au pair Melissa
30 vond zichzelf niet een vervangende moederrol hebben maar wel `influential`. De kinderen hadden soms moeite met het onderscheiden van de au pair en de moeder, dit uitte zich in het vergissen in de namen.
31 Conclusie In mijn onderzoek wordt gekeken naar de emotionele arbeid die wordt uitgevoerd door au pairs. De au pairs zijn geïnterviewd en hebben de hoofdrol in dit onderzoek. Zij hebben de wens hun horizon te verbreden en gaan werken in een gezin in het buitenland. De au pairs krijgen te maken met een vervangende moederrol, die gezien kan worden als een uitvoering van de emotionele arbeid. In hoeverre de au pairs zichzelf als een vervangende moeder voelen is onderzocht. De hoofdvraag van dit onderzoek is: hoe gaan au pairs om met de emotionele arbeid die zij verrichten binnen het gezin. En welke strategieën ontwikkelen au pairs om het werk te volbrengen?
De au pair werkt en woont op dezelfde plek. Zij bevindt zich direct in de intieme sfeer van het gezin. Dit heeft een aantal nadelen. De eigen kamer van de au pair wordt betreden door de kinderen en daarom is deze kamer niet echt privé. De au pair Loes moest zelfs haar kamer s’nachts op een kiertje laten. De au pairs moesten meer beschikbaar zijn dan afgesproken was of wat er in het contract stond. De vrije tijd werd vaak met taken ingepland en overuren werden niet uitbetaald. Dit noem ik uitbuiting.
De mening van de au pair werd nauwelijks gewaardeerd. Zij stond altijd onder het toezicht van de ouders. De au pair kon vaak niet meepraten over de opvoeding. De au pairs moesten zich aanpassen aan de regels voor de kinderen, dit zorgde voor veel emoties, die niet geuit zijn en frustraties die ingehouden zijn. Het feit dat de au pairs zoveel zorg voor de kinderen dragen maar zelf weinig input hebben is lastig. Er is sprake van emotional dissonance, er is een match met de getoonde emotie en de display rules, maar niet met de ware gevoelde emotie van de au pair (Mann 2004). Dit heeft het gevaar dat de au pair niet aan haar eigen gevoelens toekomt. Zij gaat zich teveel identificeren met de beroepsrol die zij heeft en dit kan tot vervreemding van haar eigen gevoelens leiden. Bij twee interviews heb ik dit opgemerkt en als vervreemding beschrijven.
De belangrijke opvattingen over opvoeding en culturele waarden zijn anders, maar deze worden niet met de au pair en de moeder en de vader besproken. Het eigen gedrag is vaak niet gewenst. Vrijheden om buitenshuis contacten te hebben worden beperkt. De gastouders zijn verbaasd of vinden het jammer als de au pairs weekenden weg van het gezin zijn.
De verzorging van de kinderen in het gezin wordt lastig gemaakt door de informele verwachtingen van de ouders en vooral van de moeder. De moeder heeft strategieën en een carrière buitenshuis. De moeder als werkgeefster is heel ingewikkeld. De vervangende
32 moederrol is voor elke au pair in de taken die zij doen terug te vinden. Vier au pairs voelen zichzelf een vervangende moeder. Zes au pairs hebben de taken van een vervangende moeder maar voelen zich niet zo.
De tweede vraag van dit onderzoek is: welke strategieën hebben au pairs ontwikkeld om het werk te volbrengen? Om het werk goed te kunnen doen ontwikkelen de au pairs de volgende strategieën. Zij proberen de taken zonder confrontatie te doen. Zij proberen vrije tijd en een privé kamer te handhaven. De strategieën die de au pairs toepassen is aanpassen (tien au pairs) of weggaan (twee au pairs). Er is vooral sprake van loyalty en niet van voice en weinig van exit (Hirschman 1970). De au pairs proberen de thuissituatie niet te veranderen. Zij spreken zich niet uit en gaan ook niet weg. Als er sprake is van aanpassen heeft dit grote gevolgen voor de au pair zelf. Gedrag en emotie die in het gezin gewenst zijn kunnen dissonantie vertonen met het gevoel die de au pair zelf ervaart (Mann 2004). Er blijkt vaak een match te zijn met de getoonde emotie en de display rules, maar niet met de ware gevoelde emotie (ibid). Stress en vervreemding is een nadelig gevolg van emotionele arbeid in een gezin. Andere strategieën die de au pairs ontwikkelen zijn: contact zoeken met andere mensen vooral buiten het gezin (1), controle houden over hun eigen gevoelens (2) en management van de verwachte emotie in het gezin (3). Het contact zoeken met mensen buiten het gezin gebeurt via Facebook en de mobiele telefoon. De au pairs komen zo in contact met andere au pairs in de omgeving. Het contact buiten het gezin geeft hun veel voldoening.
In mijn onderzoek komt naar voren dat de wens van de au pair om haar horizon te verbreden niet uitkomt. De positie van de au pair is zo penibel, dat ze niet voor zichzelf kunnen opkomen.
