J
GPV en
RPF
over de publieke
.
-
.
.
moraal
~''_
.
~ -c~<:·;~~~.:.
~
._·""--~~-·_.·· ~ ~··
. -_..~:.:;/-~~__.--.~;~~~-.
·.~·~,·~-
...
~-
__..
- _-_,~ ·-~.~~-.
-·
z
0
u
A
publiekan het ace tuelme oraadebat l over hebbede nonlangs ook het GPV en de
RPF een gezamenlijke bij
-drage geleverd met het rapport ' Geluk-kig is het land'. Volgens de kleine chris
-telijke partijen is het met de publieke
moraal in ons land slecht gesteld. En dat komt vooral omdat het liberalisme
met zijn opvattingen over vrijheid,
markt en commercialisering dominant is geworden. Tevens wordt onze
sa-menleving gekenmerkt door individu
-alisme, moreel relativisme, seksuele l
os-bandigheid, gezagsondermijning en
verval van de democratie. Allemaal ve
r-schijnselen van desintegratie van de
samenleving.
Volgens de kleine christ
e-lijke partijen zou er een
'politiek van erkenning'
moeten komen: de erk
en-ning van God en zijn
ge-boden in de publieke sa -menleving. Die erkenning
wordt beschouwd als
ken-merkend voor de geschi
e-denis van ons land. Na de bijbel behoort de geschie
-geschiedenis. Bepaalde historische ge -beurtenissen worden geïnterpreteerd als Gods grote daden. Aan die gebeur
-tenissen wordt een normerende en
inspirerende betekenis toegekend.
Bijvoorbeeld een overheid die garant
staat voor vrijheid van godsdienst en andere vrijheidsrechten wordt b
e-schouwd als een uiting van Gods
voor-zienigheid. Zo'n interpretatie van de
geschiedenis kan men verdedigen, mits er goede argumenten voor zijn en Gods voorzienigheid niet wordt ge
monopoli-seerd.
Het genoemde rapport gaat mijns in
-ziens net iets te ver. Er wordt gesteld dat in de zestiende eeuw de mensen in
ons land zich geheel af
-hankelijk van God wisten
en dat de dienst aan God
door het onderhouden van bijbelse geboden in de pu
-blieke moraal was veran
-kerd. Op die manier trek
-ken GPV en RPF de
geschiedenis te veel naar zich toe en ontaardt chri
s-telijk-historisch denken in
een romantiseren van b
e-denis onze leermeesteres
Prof dr
.
HES Woldring
paalde perioden van dete zijn.
Als zodanig toont het GPV
-RPF-rap-port een christelijk-historische manier
van denken: 'Er staat geschreven' (in de
bijbel) en 'er is geschied' (in de geschi
e-denis) Dat wil zeggen dat het geloof in
God en zijn voorzienigheid doorwerkt
in de beleving en interpretatie van de
geschiedenis.
Religieuze
retoriek
Het rapport toont ook een antirevol
u-tionaire denktrant: er wordt verzet
aan-getekend tegen hoofdgedachten va~ de
verlichtingsfilosofic en de Franse
Revo-lutie, terwijl goede voortbrengselen uit
die tiid dankbaar· worden aanvaard, zoal-, vrijheidsrcchten van burger<, en af,chaffing van privrlcges. Her rapport maakt echter dezelfde lout die vcel an-tirc-volutionaircn vrocgcr n1aaktcn. Zij he.,chouwden hct calvinisme al., de 'knn dn natre' en '>trccfden naar ecn puhlicke erkerming van de 'norm van Cod-, woord' en 'goddelijke gchoden' lndren men echtn niet precic'> aangeeft wat cbamndcr wordt
vn-de wet. Bovendicn kunnen zij vanuit hun eigcn opvattingen een bijdrage lcvercn tot de puhlicke moraal, zondcr te claimen dat hun hijdrage de enig jui<;te t'>.
Terechte kritiek
De kritiek van CI'V en Rl'f op het lihc-rali-,me en de de'>integr<Jtie van de
'>arnenleving i'> terecht Dre kritiek
toont grotc ovcrccn...,tcm-...,taan in vcrhand met
tiCtu-clc pol it iekc vraagstukkcn, dan ontaardt antirevolutio-nair dcnken ir1 relrgieuzc
GPV en RPF lijken
mrng met hetgedachte-goecl van het CD;\, zoals te lczcr1 is in het 'Program vZin uitgang...,puntcn' 'Pu-hlieke gercchtigheicl' er1 'Nicuwc wcgcn, vo...,tc
waardcn' t'dijn vraag i-,
welke nreuwc hwlr·age
het rapport Ievert aan het dehat over- de puhlieke
n1oraal Vonwcgc hct
chri'>telirk getuigenis kan
moeite te hebben
r-ctorrek
met het aanvaarden
CI'V er1
Rl'f
li,kcrl mocitcvan onze
tc hchhen met het
aan-vaJrdcn van onzc <..,ZJJllcn-
samenleving met
lcving met hilar lcvens-hesclwuwclijkc
plurilormi-haar
Ievens-lert. I )c puhlickc nwraal rn
beschouwelijke
ccn plurrlorme samenlc-
pluriformiteit.
\'ing hctckcnt cbt cr cnigc
OVCITC!lqCillllli ng hcr..,tJJt (U<..,'-.CJl
tllCil-'>etl met vcr-<,chillcncle lcvcnsovcrtuigin-gcn waMdoor zi1 met clkililr in vrede kur1ncn '>amcnlcven. Dankzq die pu-hlicke nwraal kunr1en zi1 hurl opvattirl-gcrl in hun cigcn Jc,·cn in pr·<lktirk hrcn-gcn, uitcriJllrd hinncn de grcnzcn VJ!l
t I l\' ' ·
het rilpport in elk geval worden gewaardend als een hiidrage tot vcrstnking van de puhlieke mo-raal