Interdisciplinaire samenwerking:
de T-shaped professional
in relatie tot de participatie van burgers met ernstige en langdurige beperkingen
Presentatie VWS
Lies Korevaar
Ontwikkelingen
• Participatiewet (WWNV) • Decentralisatie jeugdzorg • Passend onderwijs
Cliënten van de AWBZ naar de Wmo
Totaal ongeveer 180.000 mensen Naar grondslag: • somatische aandoening 38.000 • psychogeriatrische problematiek 14.000 • psychiatrische stoornis 56.000 • verstandelijke handicap 50.000 • lichamelijke handicap 14.000 • zintuiglijke handicap 5.000 3
Mensen met beperkingen participeren
in de wijk (en daar buiten)
Participeren doe je zelf,
anderen kunnen dit ondersteunen
Participatiedoelen
• Ik wil in het najaar van 2013 verkoper worden in ‘t Brughoes in Tynaarlo
• Ik wil de komende tijd met plezier blijven wonen in mijn 2-kamer flat in Paddepoel te Groningen
• Ik wil de komende tijd 1x per maand op zondag met een lid van de keyring naar de kerk
Werkwijze
Rehabilitatie
Rol + omgeving
(van eigen voorkeur/keuze)
Vaardigheden + Hulpbronnen
Eigen
kracht Mantelz./soc. netwerk Vrijwilligers Professionele ondersteuning Succes + Tevredenheid Lectoraat Rehabilitatie
Voorbeelden van praktijken
• Activerend huisbezoek door vrijwilligers aan
wijkbewoners in Groningen met een
psychische of verstandelijke beperking
• ‘t Brughoes in Tynaarlo
• Samenredzaam door keyring Opsterland
• Onderwijsmodule voor vrijwilligers in de
omgang met brugers met een psychische of
Samenwerken in de Wijk
Competenties van de
professional
Situatie in de wijk
Jongen 17 jaar • Antilliaanse afkomst • Licht verstandelijke beperking • Schizofrenie • Geen startkwalificatie • Werkeloos • Schulden • Dreigende uithuisplaatsing 7 verschillende hulpverleners betrokkenIndividu
Gezin
Wijk
Ouders, oma, twee kinderen, kleinkind
• Vader werkeloos • Moeder diabetes en
slecht ter been
• Oma dementerend • Zoon LVG + schizofrenie • Dochter tienermoeder • Burenruzie • Huurachterstand 12 verschillende disciplines over de vloer Samenstelling wijk • Multicultureel • Weinig sociale samenhang • Vergrijzing • Ontgroening • Hoge werkeloosheid • Relatief veel ‘kwetsbare’ burgers/gezinnen • Overlast: 4-5 ‘probleemgezinnen’ 28 organisaties actief
Sociaal Domein: Lokale wijkteams
Awbz
Wmo
Participatiewet
Jeugdzorg
Generalist of Specialist?
T-shaped professional
•
Monodisciplinair
I
•
Multidisciplinair
I I I
T-shaped competenties 1
I = Eigen vakinhoudelijke competenties
-- = Interdisciplinaire samenwerking: betekent dat je niet alleen
vanuit je eigen referentiekader naar de situatie kijkt, maar je ook verplaatst in het referentiekader van de ander en wat jij kan bijdragen aan het
oplossen van een probleem dat de ander ervaart
I - competenties
Inzetten eigen specialisme voor burger/cliënt:
• Uitgaan en ondersteuning van eigen kracht,
eigen regie van burgers (met beperkingen)
• Ondersteuning sociaal netwerk /
mantelzorgers
• Ondersteuning vrijwilligers
-- competenties
Inzetten eigen specialisme voor collega’s, o.a.:
• Communicatieve vaardigheden • Dialoog - multiloog
• Samenwerking: integratief denken &
overbruggen van leemtes
• Creatief denken (out of the box-denken) • Basiskennis van andere referentiekaders
• Integreren van eigen vakkennis in andermans
werkgebied
• Interdisciplinaire consultatie
Wijkteam
Sociaal netwerk
Vrijwilligers
Coördinatie & regie AMW / SJD Wijkagent Opbouw werk Woning-bouw Jeugdzorg / CJG Sociale Dienst Huisarts / Wijkverpl. GGz / VGz Wijkteam Sociaal netwerk Vrijwilligers Teamleider Gemeente
Visie
• Eén hulpverlener in één gezin met één plan. • Eigen kracht en samenkracht
• Midden in de wijk • Ontkokering
• Versterking maatschappelijke basisvoorzieningen
• Generalist in het gezin, specialist in het team
Scholing
•
Module interdisciplinaire
samenwerking in de Wmo
•
Governance: sturing door gemeentes
Vragen?
Wmo gaat uit van zelfredzaamheid
Zelfredzaamheid vs Zelfstandigheid
•
Zelfstandigheid / autonomie
betekent dat
je woont in het huis van je keuze, dat je
zelf bepaalt wie je vrienden zijn en
wanneer je ze wilt zien, dat je kiest hoe je,
binnen beschikbare mogelijkheden, je dag
doorbrengt
•
Zelfredzaamheid
betekent dat je je eigen
huishouden kunt doen, dat je je vrienden
zonder hulp kunt opzoeken en dat je de
activiteiten die je op de dag wilt
ondernemen zelf kunt uitvoeren
•
Vermindering van zelfredzaamheid
betekent niet dat er ook verlies van
zelfstandigheid / autonomie
plaatsvindt
Wijkteam
Sociaal netwerk
Coördinatie & regie AMW / SJD Wijkagent Opbouw werk Woning-bouw Sociale Dienst Huisarts / Wijkverpl. GGz / VGz Wijkteam Sociaal netwerk Vrijwilligers Gemeente Jeugdzorg / CJG
Eigenaarschap
•
Wie is de eigenaar van de wens en/of
het probleem?
•
Wie is er eigenaar van het
ondersteuningsplan?
•
Wie is er eigenaar van het
participatietraject?
Individueel niveau
Jongen 17 jaar
• Antilliaanse afkomst
• Licht verstandelijke beperking • Bipolaire stoornis
• Geen startkwalificatie • Werkeloos
• Schulden
• Dreigende uithuisplaatsing
Gezinsniveau
Vader, moeder, oma, twee kinderen, kleinkind
• Vader werkeloos
• Moeder diabetes en slecht ter been • Oma dementerend
• Zoon LVG en bipolair • Dochter tienermoeder • Burenruzie
• Huurachterstand
Wijkniveau
Samenstelling wijk
• Multicultureel
• Weinig sociale samenhang • Vergrijzing
• Ontgroening
• Hoge werkeloosheid
• Relatief veel ‘kwetsbare’ burgers/gezinnen • Overlast: 4-5 ‘probleemgezinnen’
Kenmerken van een participatiedoel
•
Stuurt de diagnostiek
- openlijk onderzoeken wat de persoon/cliënt zelf wil - vanaf het begin betrokkenheid v.d. persoon/cliënt - grotere motivatie
•
Vernauwt de richting van de
diagnostiek
- i.p.v. alle mogelijke vaardigheden en
ondersteuning/hulpbronnen die de persoon/cliënt nodig kan hebben, beperk je je tot die welke
gerelateerd zijn aan het halen/behouden van het eigen participatiedoel