Geregistreer aa11 die JloofposlraJ 11:>r n:s 'n Nun::;
OOJEO
fi~OET
F AKK·
JEJL
I8~ENJDA
·G
OORJHlANDIG
0 0 0At\AN
"TIJE
?
Jrg. 6. Kaapstad, Woensdag, 30 April 1947.
oor
Betekeni§
Die J{ommandant-generaal, dr. Hans van Rensburg, rig onde•·-staande OIH'Oep ann oucrs en offisiere van die Ossc\\'abrand\\·ag:
,Die st•·.rd \\'at ons vaders begin het, Sal woed tot ons sterf of gewin het."
- -- - - -·
----
-Nr.
22.
1
Bostaande besieling van die digter het vii· die lede van die Afrikaner-Stryclbeweging, die Ossewabranclwag, besoncle1·e b
e-en betekenis as dit nie op dio jeug van daa.nlie volk gemil\ is nie; as dit nie so aan die werlc gaan dat tlit la.tCI·, wanneer die strydende gcslag se uur slaan, die fal\l{el van <lie stryd aau die opkomende geslag Imn oorhan-rlig met die bede: ,Dra die fak-kel verder .... na die best cm-Die konfernesie van ministers
van buitclandse sal<c in Mos-kou, wat die v1·ede met Duits-Jand en Oostenryk moes bep:an, het verlecle wcel< ten eindc ge-loop sender dat enigc oereen-stemming bereil< is. Die Russe was stug en ontoegeeflik op
1 alle belangrike en onbclangril<e
punt e.
Hoewel genl. Marshall en Be-vin ,·elgens die pers sou gese het dat huJ:e nog hoopvol is oor die toelwms, betel<en hierdie mislul<l<ing inderdaad dat Euro-pa in twee politiel<e en militere.
kampe ben·ies is, wilt die ver-houdinge en agterdog tussen Oes en Wes by die dag sal laat toeneem.
Dil is tlan nul< reeds helu•nd dat Rusland hesig is om sy J)uitsc luygsgcvangenes in die Hooi Leet· te stop. J)uitso ln-ygs-gcv::wgr·ncs in Suid-Afrilm wio
l\farshall
sc familie !n <.lie Hussicse b e-set tingsgebicd \'el'l-cer, hct; <lringende vcrsoclw \'an hul l111isc ontvang om in gecn
om-Rornma
nn
Nog In
lewe
Sapa-Reuter berig dat die Britse polisie opdrag aan aile v.:e£>velde. ,·eral in Egipte, ge-gee-het om op die uitl<yk te w~s vir 1\lartin Bornmann, H it-ler se adjunk, wat deur die Keurenbergse hof in sy afwesig-heid ter doocl vcroordeel is. Die vermoede het voorheen bestaan dat Bornmann in Berlyn gedoed is veer die eincle van die oorlog.
(Vervolg van l<olom 5)
O.B.-Iwmmnnclant en O.B. -1<emmandante, u taal< is om te sorg dat die jeug wat reeds ann die werk is, of wat in die nabye toekoms aan die we1·1< kom, in-geskakel is in u organisasie ... en wcl as UITERS BELA:>lG -RIKE DEEL VAN DAARDIE ORGANISASIE.
1.iAAK STERK DIE
OSSE-W ABRA:-JD\V AG VAN MoRE
E:--1 OOR':\IoRE.
':\fAAK STERK DIE BOERE-JEUG!
J. F. Yan Rensburg.
standighcde na J)uitsland terug te l•ce•· nie, aangesien die Russe Duitse seuns wat militcre ou-derdom bCJ·eil•, opl•ommandeer \'ir opleiding in Rusland.
' tel,enis. Aan die ecn l<ant om-dat tlaardie lied en daardie woorcle op 'n gcsl<iedlnmclige oomblik cleur agt-en-vyftig van ons kamcrade wat in lcw ensge-vaar vet·kee1· het uit voJ:e bors gesing is, toe hulle in die ondcJ·-grondse gevangenisselle van die Magistraatshof te Johannes-burg op aanl<lag van hoogvet·-t·aad gelc het. Onder daarJic omstandighede was die .,Lied ,·an Jong Suid-Afrika"
werk-lik 'n bekentenis dat hulle hul O.B.- en S.J.-eed gestand gaan doen. l\Iet die ,Lied ,·an Jong Suid-Afril<a" op die Iippe het hulle hu:seiL op die altaar van die Afrikanervryheid gelc.
1\Iaat· ook verder as daardie agt-en-vyflig man strek die be-tekenis van die gedagte wat in die lied behels is.
OORHANDIG
Geen voll• se st.rytl het inhoutl
ming toe!"
MA.AR WAT
GEEN JEUG IS
FAK·KEL OOR
NIE?
AS DAAR
01\f DIE TE NEE:'vf Dan was die hele stryd te,·et·-geefs! Onbaatsugtig ... ja, ool<, soos in die ge,·a: van die O.B. se stryd, histories en .toegcwyd. :Maar nietemin ... te,·ergeefs.
Laat ons asseblief ,·erstaan dat die Boerejeug (die J eugbe-weging van die Ossewabrand
-wag) vir die hele strewe en die hele toekoms van die Ossewa-brandwag van deurslaggcwendc
betekenis Js. As lwmmando·s van die ,Groot O.B.'' (soos die Jeug ons noem) we! decglil< hul kommandopligte teenoo1· die Noodhulpfonds en teenoor die
hldiras®
~m~ft®bndar~ ~~sw
Vtal~~~ ~©&\ruJm®nt~ U~t
r
Onwettige Binnekoms In Unie
Die
r
eger
ing be
s
kik
oot·
ge
n
oegs
ume inligtin
g
om
scker
t
e
wee
s
dat danr
v
an
t
yd
tot
tyd
onwettige
lndicr-immigrant~ oordie greuse
v~u~af h~mrstn~ed
i
e
land
hinne
sluip
so
n
der dat
'
n
haa
u
oo
tt
w
ee
r
dam·na
kraaL
D1e
Ume
sc
gt·
e
n
se
word
slegs
op
'n
paar
p
le
k
k
e
hy
die
S}
>oodyn
hewaak
en di
e
Olt·w
eHi
o-
e
aa
nk
omelino-e maak
hicrvau
g
e
h
r
n
ik
om
t
e
voel
e
n
p
er moto
r
hiun
e
tc
sh~i
]
).
As
lii
erdi:
onw
e
tti
ge
per
s
o
n
e
n
ic per toeval
later
me
t
d
ie
g
e
w
o
n
e
la
ndswette
in
hoLsin
g
k
om
n
ic,
:
i
s
dam· geen
under
ma
nier
waarop
lmJlc
aan
d
i
e
man
gehr
ing ka
n
word
n
i
e
.
Versl,cie
llCr
s
one i
s
op
bierdie man
ier h
et
r
ap.
Daar bestaan ool• gTond om sommige dolmmente wat van die Indiese rege1·ing aflwmstig is en ,.,aari.n die idcntitoit van , wettige' immigrante verstrek word, in twyfel te
trfllc In werldil<heid hot hie• ·-die persono geeu reg om die Unie binnc te Jwrn nio.
AFSPRINGPLEK Hierdie insluiping oor die
grense vind plaas tussen Trans-vaal vanaf Suid-Rhedesie en Mozambiek, en hoewel die r ege-ring daarvan bewus is, kan hy dit nie verhoed nie, omdat clic
(Vervelg op bladsy 8)
MlllilJHI:I!il!Ul8li:I'CI'III'Illl EJ1ili!DII:II8'11 'B'
As gevolg van <lie oorlogs-\'en\'oesting het <laar 'n
groot vraag mL Iwrlddok-l;:c <lwarstleur Europa. o nt-staan. Die foto toon 'n \\·erker wa t besig i~ om die Jdok af te t·ond met die ,aansldct" \'an dif' verguldsel. Ily .'.s gcl•let> in 'n beskei·men(le pal• ten cinde hom te vrywaat· van gc,·aarlil<e gas::.e.
van Jeu
g
gedagtegang \'an die Ossewa-bl and wag nakom, maar hnlle be•kou die .Teug as mimler be-Jangl'il• of sclfs as oorbotlig ... dan is <la:tl(liC Kommando's, ten spyte van al hul ywe1·, bcsig om ln!l cie tlorl en hul cie toelwms te verydel.
BUITEI'\GEWONE VOORREG Die Ossewabrandwag het die uniel<e voorreg om op 'n ge-sl<iecllwnclige oomblik in ons
Ge•il. Di•·lt. van Rooy vell<slewe besenclere besieling aan die Afrik::merjeug te l<an. bicd. Daal(!ie vooncg het hy danksy die taaie en moedige strycl wat hy in ses jaar· se Em-pire-tronl<e en l<onsentrasie-kampe sander \Tees of blaam ''olstl y het. As hy <lie bcsie-ling nie OJ.l die jeng oordra nie, is dit nie omctat die uesieling nic, maa1· wei omdat die Jeug onthreclc :\let antlCJ' \\'oorde, die Os,;rwauraud\\'ag moet sorg tlat hy die geledere ,·an <lie jeng yan die Afrilmnenlom stcrl\ en doelbewus organiseer.
DAARTOE IS DlE BOERE-JEUG VAN DIE OSSEWA-BRANDW AG DAAR.
Ons hct reeds die kern van die beste en mecs teegewyde Jcugbeweging wa.t ons volk nog ooit gehad het. Seuns en mei-sics wat nie net die stryd van hoarse l<en nie, maar in baie geval!e die stryd meegemaak het, terwyl hul vaders of hul b•·ocrs as politieke gevangenes in Iwnsentrasiekampe en tronk -selle gesmag het. Ons taalt is om daanlic jeug ten YOIIe te ondcrsteun E'n, waar <lit nog nie pcsge\'at hct nie, dit te stig en cllw ldnd vau c!l\e O.B.-gcsin by die Jeughooflm·artier aan te n;cld, as daar nog nie 'n plaas-lil•e ''eldlwrnE'tslmp ,·an die
I
noc•·cjeng bcstaan nie.I
DIE JEUGLEIER Tn generaal professor Dirk
I
van Rooy het ons 'n Jeug-Jeier soos ons een n!e altoos
I
sal 'n liefcle l<an !try nic; besield en 'n 1 m~ttoewyding v;r ' die jeug van sy Boerevoll' en
I
vnsberade om daardie jeug na1 clie hoogtes te voer. Maar
I
claartoe meet die neclige toegang hy tot die luy. jeugI
I
II
I
I
O.B.-vader, O.B.-meedcr·, u taalc is om te sorg dat die band tussen die Ossewabrandwag e-n u seun of u dogter sonder ver-suim gele word. As daar· geen plaas:ike Jeugveldkornetskap is nie meld hulle dan aan by die.Bo
~
rejeng-Hoo
flm
·
articr,
I\Ieyer grbou 9, J<erhstraat, l'oteh ef-stroom.BLADSY TWEE ,DIE O.B.," WOENSDA.G, 30 APRIL 1947
ADJ1UNK
KeGo
T
R
E
I
\ NA GEORGE
Gis§ill1lgs oor
Politieke
Kombinasies
Braaiv8ei$
Op
StellenboS>ch
'n Braaivleisaand wat die
O.B.-\'l'Ottekommando van
Ste:-lenbosch gehou het op Sater
-dag, 12 April. was 'n groot sult
-ses. Die doel was om Brand
-wagle gesellig bymekaar te bring en fondse \'ir 8 Augustus
(O.B.-dag) in te samel.
Genl. J. A. Smith, Adjunk
-kommandant-generaal van die Ossewabrandwag. wat die afge
-lope sewe jaar in \'Oilydse diens
van die Ossewabranclwag ge -staan het, en ook in die afgc
-lopc paar jaar die adminislra -tiewe werk van organisasieleier
behartig het, heL besluil om hom naby George n1etterwoon le gaan vesUg, w:tar hy 'n plaas
gekoop hel. Gcnl. Smith bly nog.
Adjunlc-Jcic.r· van die Osso wn-branclwag, :unar· sal in die om-stan<Jig·hede nir mcer· bc,la~ wccs
met die orgauisasiclmntoor
nic, wnt nou na l'a·ctoria
oor-~;eplaas word.
:Met die sitting van die
Uit-yocrende Raad van die
Groot-1·aad 'n paar wel'e gelede het
genl. Smith sy besluit bekend gemaak. Die \'Oor·sitter, genl. ds. S. J. Stander. het met opreg-le spyt ,·an die stap kennis ge -neem en ook die K.G .. dr. Hans
van Rensburg, hel met
waar-dering Yan clie dienste van genl.
Ver
gadering
Van
·
GenU.
Smith
Die 1\djunk·IC.G., gcnl.
J.
A. Smith, sal op Donderdagaand, 22 Mei, 'n vcrHadering in dieHofmeyrsnal, Knapstad, toe• sprcck, by wattc~ gelcentheid
doar ook dcur die Kaapse offi· sicre en Brandwagte afskcid van
hom H<:neem sal word met die
oog op sy verhuising na George
~~~~illrc!ff~.ffi!millmi~J~m~~~~
@JF~@JE~
@}M{
JMHEIElffi.
~1rEUW
Die Sni!!-i\fril>aanse Xood
hulp-liga \\'at so !J:lS 'n snb-lmntoor
\'ir tlie orj:-ani'-a!iic in BellYiiJc gcopen hct, doCn 'n dringendc oprocp on1 ;.leun en fondse iu 'n
Ycrldal'ing wat deur die org
a-nisccnlcr Yan 1\anpland, mnr. S.
van Hf•nshurg, aan Dle O.R.
oor-hnntlig is.
Die Suid-Afrikaanse
Nood-hulpliga is die afgelope twaa!f
jaar bcsig om die Afril<aanse volk op gcson.clhclclsgcbied te dien, en hct in hierclie vcr·band
sowal 10,000 verpleging- en
noodhulpgeva lie behandel. Die
oorgr·ote meerdcrheicl van die gevalle wat verpleeg is, was
persone wat minder bevoorreg
is.
\\'at gesonclheiclsop,·oeding betrcf, het die organisasie 3,000 lesings en praktiese
de-monstarsics gehou om sy per
-sonecl \'OOr le :ig. Geclurende hierdie tyd is 3,760 persone op
-gelei.
Aan clie \Vitwatersrand het die gekwalifiseerdc personeel clie medewerl<ing van die Arme
-sorgraad Yan die N.G. kerk, en sowat 700 minclerbeYoonegte gevalle is behandel. Aan 'n
groat aanta! persone is clo
klers-hulp verleen en ann baie is gr a-tis medisyne geskenl<.
FOJ:\DSE
Ontsaglik baie Conclse is
dcrhalwe nodig. ,Afrikaners steel< u hand cliep in u sa I'
en gee u groolste bydrae. Hulp aan die Suid-Afril<aanse no od-hulp:iga is hu!p aan 11 volk,"
lui die oproep. Verder word
'n beroep gedoen om takl<e te
stig waar nog nie lakke be
-staan nic.
Aile bydracs en tHl\'l'ae moet gerig word aan die Organiseer
-der, S.A. Noodhulpliga, Voo r-trekkerweg 193, Bellville.
GEKL. J. A. SMITH
J. A. Smith as Organisasieleier·
melding gcmaak. Die taak was
geen ligte nie, en die eise wat dit aan die tyd en l<ragte van die bel<ieder gestel het, was
kwaai, het hy gese.
Die Uit\·o~rende Raacl het
die .Acljunk-K.G. Yan harte be-dank vir sy toewyding en
be-sluit dat die organisasiekantoor
na Pretoria verskuif moet word. Die A.cljunk-K.G. het beldem
-toon dat sy dienste nog steeds
lot besldkl<ing van die Bewe -ging staan, a~ sal dit nie meer in voltydse hoedanigheid wces
nie.
Genl. Smith bly nog in K
aap-stad tot die cinde van M.ci, en by 'n latere geleentheid sal
for-meet van hom afskeid geneem
word. Aile sal>e betreffciHle die organisasiehoofl>wartier moet \'Oortaan na Posbus 1059, Pre
-tot·ia, gedg word.
Snaakse Plel{
T
oegewys
Aan
.
Ossewabraumdwag
Die politiclcc partye het tlie afgelope ty<l 'n hele trommelvmu·
bcspicgclings oor· scttc en tcensctte in hul persorgane gehatl wat gewissel hct van ~cl(versel,ea·de stellings tot: die willlste \\'en
s-lienlccry.
Die sluise is geopen deur 'n
berig in die opposisiepers <.lat die Verenigde Party pogings aanwencl om die lwmmunistiese oorsl<iet van die Arbeider·sparty
nader tc trek as 'n bondgenoot. Daat· is \'erldaar· dat g('nl.
Smuts onlangs mecgedccl is dat
die Vercnigde l'ar·ty in die stcdc
maar swak sal Yaar indien daar onafhanl<Jilce )(andidatc teen ~y
lmndic.latc ge~tel word, Yerai
non na die \'Cr·eniging \'an oppo
-Sisieluagte. Al uitwcg wat die
Verenigde Party teen so 'n
ge-vaar· kan sien, is om met die oorblyfse:s van die
Arbeiclers-paa·ty 'n verdrag te sluit ten
einde driehocldge gevegte wat
die sctels aan die opposisie sou
kan gee, te vermy. Verklaar is dat scl<ere lcdc van die Arb d-dcrsparty, onclet· wie mm·. J. R.
Sullivan, lc vinde sal wees vir 'n clergclllce ooreenkoms.
ANDERSOM
'n Paar clae !ater het die Cape Argus geantwoor·d met 'n tcenbewcring clat die H.K.P. be-sig is om die A rbeidersparty le
pols vir 'n \'erkiesii16SOoreen
-koms. \'olgrn!'l die brr·ig sou die
IJ.N.P. :1an <lit' At·'l)cidNs ten
minste ncge :,ete.ls aan dir
nand waarborg, maar die Ar-beiders sou eercler samewcrl<ing
met die Verenigde Party oor -weeg.
Die wi:dste broldde politiel<e ,nuus" is egter deur Arthur
Barlow se weekblad opgedis. Sy politieke korrespondent, wat
daa!·mec spog dat hy baie selcle 'n fout maak, weet te vertel dat
die Duitse geinterncerdcs nou
weer met die oog op die cor
-log met Rusland genaturaliseer
sal word en dan vir genl. Smuts in die verkiesing sal stem.
,Daar ·bestaan gl'en twyfrl nic
dat da:u· 'n vct·andering by di<' .lmbinet en 'n groot aantal pnr·
-lementslede in get rce het ten op -sigtc Yan die Suid-Afril;aam;c
Duitsers," aldus <lie blad.
WILDE BEWERING
Die grootsle ,·errassing van die aancl was die onverwagte
besoek van die cggenotes van
die K.G. en A.K.G. - mev. dr. Van Rensbua·g en mev. J. A.
Smith. Ons waard()er hul be
-langslelling.
Die toespraak van genl. Erika 'l'l'lea·on oor indrukke van Ame
-ril<a het groot !Jyval gevind. Ka afloop van die toespraak het die studente-lwmmando 'n
l<ampvuur gchou en 'n aange
-name gesel:ige atmosfeer ge
-sltep met grappies en
gesa-mentlike sang.
:::.rnre. Botha en Fourie, wat
onlangs uit die ge,·angenis vry
-gelaat is. het ook een en ander ,·ertel \·an hll! onden·indings gedurende die jare ,.at:~ ge,·an
-geneskap. Die ,·ertellings was
grappig maar die gehoor het
ter·selfdertyd 'n bese( gekry ntn wat die jong mans gely het
en dat bulle geloof in die O.B. onwrildJaar is. - (Ingestuur).
was nic soos die Nasionale Par-ty nie, wat voorgegee het om
aan die kant van die ander man te wees, maar nooit iets gecloen
het nie, dog tuis gebly en dit
vir politiel<e oogmerke gebruik hct en geen geld bygeclra het om die gei:nterneerdes te help
nie.''
,SOLDATE"
V~tr§klmi~i~~ W~lOil
FK(Jru~~Ir
...
~tan~b~~H@l
Dis egler nog nie al nie. Die
Jwrrespondent waag dit om tc
beweer clat die Ossewabranclwag
hom ook agtcr genl. Smuts sal
inwerp! Daar sou dan 'n groot gedeelte in die O.B. wees wal voel ,dat hul toclwmstige
tuis-te by die Smutsparty moet wees en nie by die Malan-party
nie.'' En dan hef die blad clie
volgende lofsang oor die Osse
-wabrandwag aan: ,\Va.t 'n mens
oolr a! Yan die Osse\\'abrandwa~
ondet· Ieiding ,·an dt·. \"an Rens -burg mag se, moel mens cri<Cn · dat hierdie groep by hnl ,.l
m-nonne'" gestaan het l'n ber<'id
\\·as om gc'internect· tc word. Hulle was in werltm>hei<l ·r l'-beUe,' soldate wat aan die ander· Jmnt geveg het. U mag nie
liaarvan hou nie, maar hullc ht'l die moed gehad om <lit te doen.
Hnlle was die mense wnt die
geld bymelmar gcmaal' het om
die vrouc en ldndcr·s van die ~c
intornecnles tc vorsorg, en het
nie daar·oor· gehuil nie. HuJ;e
Dan becluie hy dat die O.B.
sal redeneer dat genl. Smuts 'n soldaat is en die oorlog .. deur
-gesien" het en dat die O.B. die
oorlog ,·an sy kant probeer .. deursien" het, maar dat met
die oog op die Russiese ge -vaar, die soldate nou bymekaar
moet staan.
Hiet·die artikel is baie subtie! geskryf. maar hv verongeluk
sy eie cloel aan die end waar
hy die \'Olgende onmoontlike
kombinasie in die vooruitsig stel: Smuts, die gemengde
vak-boncle, clie Arbeidcrspaz·ty, die
l<ornmuniste· die O.B., die natu -reiJe en Indiers( !) teenoor Ma
-lan, Havcnga, ,'n groot aantal prediltante" en die Broederboncl.
Dit sal moont:u, gedurende
~Ieimaand finaal besluit word waar die standbeeld van pres.
Kruger voortaan sy staanplek sal he. Die plan van mnr. Ge-rard Moerdyk om Kerkplein, Pretoria, te omsl<ep in 'n groot
amfiteater en clie stancl])eeld
van pres. Kruger voor die sui-delil<e ingang daarvan le plaas, word tans dcur die stadsraacl
van Pretoria oorweeg.
Die ooglopende kenmerk van die amfiteater sal die 130 voet hoc graniettoring wees. Die to-ring sa! SO\\·at 30 voet hoer wees as die gecoue van die
mid-destad. Die p:an is om 'n klok
met Jdokkespcl in die taring aan te bring. Indien die plan goedgekeur word, sal die
stand-beeld van pres. Kruger op 'n platform ,·oor die toring geplaas
\\'Ord.
Die amfiteater sal sitplek bied aan 15,000 mense. Indien die plan aanvaar word, sal met
die werk dadelik begin word.
Die poging om die standbeeld
\·an wyle pres. Krug~r van die stasie na Kerkp:-;in te versl<uif,
sloer a! jare Janie
P
o$
g
eff
d
·
Us
Nou laer
V:\llaf more ;s !lie lilliYCpos-tariewe soos <leur <HP. J\fitl;sler \an l"inansics a.angekondig, \"all
l>rag. Posgeld ,·ir brie\YP. binr:e die {jnie en Suid\\'o, is v,.>orwan
l!d. ,·ir die eerste ons en 1 d.
'\il' ell.:e ons wat dit met•r is.
~n
Huwelik
Bevestig
Onderwyl die son vriendelik
detn· die gekleurdc glasvensters
van die Lutherse Kerk in die Paal'l geskyn hct, is Ger·da
Voigt en Pierre du Toit cleur
ds. E. Botha van Caledon in die huwelil< bevcstig. Ds. Botha is 'n oom ,·an die bruidegom.
Die bruicl wal in 'n gecmbos
-seerde satynrok en Brusselse
sluie,~· met lemoenbloeisels ge
-klee was, is die dogter ,·an mnr. en mev. George Voigt \'an die
Paarl. ::\tev. Voigt is hoofl<om
-mandante Yan die Ossewa
-brandwag in clie Paarl en het waargenecm as hoofvrou ty -clcns die afwesigheid van dr. Erika Theron. Die bruiclegom
is die oudste seun van mnr. en
mev. N clu Toit van Rawson-ville.
Die bruicl met 'n ruiker van wit rose en hcrfsldeurige an-geliere is bygestaan deur mej. Brunhilde Louw van Durban
-ville. Sy was geklced in 'n groenldeurige Mos Crepe role
Die strooijonl;er was mnt·. Ko-bus Dcellefts van RawsonYille en student aan die Universiteit
Stellenbosch. Die blommemei
-sietjie was Jeanette Grondman. Die rcsepsie het plaasgevind in die Royal Hotel waar cis. Botha die heildronk ingestcl
het. Genl. \V. Marsh het die
heildronk op die ouer::;. ingestel.
;
(Vcrvolg in .vo'gende kolom)
DIE
PERSBELEGGING
SKORPOH
ASIE B
E
PERK
.
(
PE
USKOR)
Aan aile Betangst('llendes en \'ricmle in I\" A TAL GRIEf\WAL:\_."'D-OOS
LET OI'!! LET OP!:
NOG
NET 6,000
AAN
O
E
LE
Yan 5/- ell' is beskil<baar vir belangstellendes in Katal en Griel<waland-Oos.
lnskrywings word
•
O
nherroep
li
k Gestaak on
30
Jnuie
1947
Jongsle ontwiltlteling(' maal> hienlic aandele
UESONDE it W AA HD ~VOL
'l'rec dadelil• ;n verbinding met:
L.
STEl~ ,P
.
a_
E.
B.
CADLE,
,Twyfelfolltein,
.,DIE O.B.," vVOENSDAG, 30 APRIL 19,17 BLADSY DRIE
Mur~
DEl'R ':'\ 0 'DGE\".-\:\GE:'\E
In dh· Sentrale Gt'v!lugC'ni;. te Pretoria is daar manne wat
reeds van die begin 'au I !H3 af as l;riminclc beskou en be handel
won I.
Hicrdic mannc het hu:te nie
uit sct(;;ugtigc moliewe teen
die samelewing ,·crg-ryp nie,
maar hct daadwerl<lik in op
-stand gel;om teen 'n regering
wat
l<oorsagtig sy lmie voo1· 'n vrecmde god wou gat.tn IHiig, en in sy offernHtrdighcid die ;;eunsen dogtcrs van die volk op 'n onhcilige altaar in rool< wou
laat opgaan.
Omdat hicrdie manne die oor -Jogspoging .van die regering
met 'n teenpoging g-edwarsboom het, is hulle soncler meer in hcgtcnis geneem en
gevange-nisstrawwe opgch! wat buite
aile ,·crhouding tot d•e misdade
is, waaraan hut:e hul skuldig gemaak het.
BUITE~CE\VOON
Die rcgering hei. dit nodig
ge,·incl om spesiale regulasies daar te stet, wat nooit deur 'n parlement bcl<rag-llg of goedge -ileur is nie, ten einde hom
in-staat te stcJ om hic1·die manne
die spesiale sl!·awwc deur 'n
spesialc hoi tc laat ople. Hulle
moes nie meer instant wees om die regering in sy hcilige oo r-tog te dwarsboom nie.
Die !'Cgering hct sy oor:og
gcwen en reeds vir meer :l!l
twee jaa1· ifl daar al vrcdc. Hicl
·-dic slagoffOl'S van die regerlng
se oorlogspoging sit alma! nog
in die gcvangenis - be!1alwc
die wat normaalweg hul st!·aw -we uitgedien hct en ontslaa11 is.
ERCER
Die oorlog waaroor die rcgc-ring so begaan was en waarom hierdic manne su.lke onbehoor
-likc strawwe opgele is, het 'n toestand gcsl<ep ergcr as die toestand wal die !'Cgel'ing
be-wecg het om tot die heilige
strycl toe te tree.
So pas hct die Ecr,.,tt· :i\lini
s-tcr yan clico;elfde reg-rring- o
n-omwonde \'Crl<laar uat hy be
-now! \'Ol'l. Volgcns hom moet
Duilshtncl, as die bolwel'l~o ,·an
die Europcse bcsl<o.wing, gere
-habilitccr word, ande1·s is die \Vestc gedocm. 'n VJocdgolf van.
Oostcrse barbarismc ct1·eig om
selfs die maarsl<alk tot sy sinne te bring-.
Die maarskall< openb:-tar in -tlenlaad 'n vcrsiendc staa ts-mansblill, maar hy ,-irn tc laat en tc \'Cr. Se,., jaar ~rtctlc. toe• hy lJl'g-in hCt om dic•,.,t•lfdc Ouit s-land tc help \'1'1'\\'0\'" wat hy non ,.,o graag wit lwr,.,td het ~y cic landseuns jn op,.,htnd gel,om um hom in "'Y dolll· ,·aa1·t te probCl'r stuit; eli(• ,-uart wat
hom en die \\'c!'tCr!'c wc•·etd in
die chaotiese torstund beland hct waarin hullc tan~ ,·eri;Cl·r.
OOR ErE SEU:'\S
Die maarskn!l< sien te !aut omdat Duitsland 1·eeds ldaur ,·erwoes is en hy sien te ,·er omdat hy in sy vcrsiende blik dwarsoor sy eic !andseuns hccn
staar wat nog steeds in die ge-vangcnis sit vlr 'n .fout wat ni~ hu11e nie, maar hyself gemnal<
het.
Sou dit tr vee! van die
maar-skalk ,·envag wces as hy
ver-soek word om vir 'n oomblik
sy blik op sy cic land te vcstig
en soos 'n man te erl<en dat hy
'n fout bcg-a11n het om daardie scuns in die tronk te stop? Die wercld WCl't dat h~· 'n fout gcmanl< hC't en hy !;an dit strg-« ten dele herstel deur dit riddcr -Jil; tc cri<Cn rn nan dir vyftien slagoffcrs ,·nn sy onheilig~ oot ·-tog amnc!<tiC' tc sl<enlc
Dam·die vyftien mannc in die
tronk vra nie om genadc nie.
Hulle vra net dat reg aan hullc
moet geskied. Net so 'n reg
soos die wat die maarskalk tans
wens om tc sien dat jecns die ve1·woesle Duitsland moet
ge-skicd.
Di
<e Ko
nin
g
fEn
N<a
<t.
uurr(lmpe
. ,Be<!el \'ir Engeland," :Mid-delburg, skryf:
Volgens koerant,·erslae hct die koning eergister in Pre:o -ria glo 'n toespr.J.ak gelewer waarin hy \·era! baie nitg-ewy
het oor hoe ocgaan en bekom-merd hy voel oor sy voll< sc ,.ellende en lyding'' in E nge-Jand sedert hy in Janua1·ic claar weg is.
Het hy at vir een oomblik
gedink hoe Oom Pau! as
ban-neling in Switscrland gevocl
het oor die ellende van sy eic volk, wat nie weens die
na-tuurranrpe in ellende gedryf is, soos met die Engelse nou die
geval is nie, maar deur <lie
w1·ede rowerhand van sy (die
koning se) volk '? Die Engelse het maar net 'n bietjie l<oud
gekry en ·n bietjie baie 1·e:mt
gehad, en daaroor \'Oel hy nou so danig aangedaan, maa1· Oom Paul sc volk was deur sy (die
koning sc) nasie \'erp!clter. ,·crbrand, ,·ermoor, \'erban en
beroof. Hy kuier vry en lck-ker hier, maar Oom Paul moes \'ir sy !ewe ,·Jug. Sy \TOU en
dogters is ny en ,·eilig h!cr
by hom, maar Oom Paul se gesin was op die \'lug \'OOr die engelse hordes uit, of in 'n moordkamp. Hct die lwni:1g miskien daaraan g~dinl< voor
-dat hy sy toespr.:tak begin het? Hy praat van 'n broederbancl
en van vergeet wo.t vcrby is.
Misldcn 'n broedcrband van
horn met die uitlanclcrs in
hiCl·die land, maar nie van die Boer nie. En vcrgeel wat V'}!'·
hy is? :--JOOIT!
Sal ons Eerste Minister vir hom en sy vrou en cloglcrs nic
bictjic een van ons moot·dkamp· l<erl<howe gaan wys nie.-Hicr
op ons dorp le drie sull'e kerk -howe.
Ons is sat ,·an a! die gehui
-gel in hul toesprakc om die hcle ,·olk oor een kam tc skeer :lS hullc praat ,·an die danige
b!'Ocderlikheid ,·an die ,·olk met Engcland.
Het hy '\·oor sy toespraal( so 'n bietjie oor die
t-eenswoor-dige uitgemoordc Duitse Volk
en die se e!lende gcdink?
Vr
ars
Uit.
K
offiefonteon
Me\'. J. Theron van Koffic -fontein, skryf:
As lid en oUisiere van die
O.B. het ek scdcrt my
inswe-ring die beleid en strewe van
cie Beweging getrou gevolg.
Vir my was die doelstelling
altyd suiwer.
:--Jou met die pog!ng tot saamwe::-l<ing met die oog op die a.s. ,·erkiesing kom ons weer in die Koffiefont-cin-k ies-afdeling in aanralting m'et die H.X.P. Hulle wil ons nou op
ons pligte wys en verwyt ons selfs dat ons kwaai gevoelens by ons kinders aanwal<kcr
om-dat ons dogtertjie geweier het
\
!
Gaan
S
aa1nw
erk
rf
ce
n Britte
Die twee Joodse tcrroristiese
organisasies van P31cstina het bes:uil om hulle ondcrlinge ge -sldllc
t
c
staak en voortaan saam tc we1·l< as cen o1·ganisa-sie. Dit is die Irg1.1n Zvai Leumi en die Sternbende.
om 'n medalje van die koning in die skool aan lc neem.
Deur middel ''an die pers wil el< graag op 'n paar \Tae antwoord
h
e .
(J) Die 11.1'\.P.-voorsittet· bcweer dat \'Oordat. die O.B. ie:s gedoen het om die lot \'an
geinterneerdcs te \'Crsag, daar
etlil<e duisende ponde dew· hul-tc spandcer is. dat hy pel·soon -lik daarmee bch~tlpsaam was en dat hulle sclfs tot 50 ge -slagte skape op een keer die
)(amp ingcstuur het. Ccdut·cn
-de die cerslc jaar sou hullc ool< 'n g~·ool l<ersmaaltycl Yir clie geln tcrncercles voorberci
hel. Rk belwyfel dit nie, maar
dit is vi1· my oniJel<<e!Hl. Dil
bt·ing v1·cug-cle om te weet clat daar sull<e H.N.P.-tald<e wns wal in da:lrclic lye! die belange \'..'In ons brocrs op hul hat·te
gcdra hct. Waarom kan ons
dan nic sonder om ons iden -titeit pt·ys te gee hulle same -wcrking not! vcrkry nie '?
(2) 'n Vct·dere vraag in \'er
-band met die ,·erkiesing te
Kimberley l913. Die onder
-,·oorsitster
"an
d!e plaaslike H.K.P. \'Crl~olaar dat sy per-soonlil< 'n omsendbrief w:tt tc Kimbel'icy \'Cl'Sprei is, gclecs
hct. Sy gee die vct·scl<ering
clat dr. Van Rensburg dil per
-soonlik ondertcken hel. Enige
minute later kon sy nie met sekcrh.:!id s6 of dit dall< die A.l<.C. W:'LS nic. Haar grief
teen die Ceweging is ·dat die omscnclbricf 'n dirckte bevel gegcc hct om nie vir die H.N .P. -I<andid:13l, maar ,.il. die V.P.
-l<:tndidnnt, dus pro-Empire, te
stem.
Al; el< reg onLhou, hcl die OI111;C'll<.lbrief gclui clat lecle
\'!'ygcl:'l!lt word om volgens h;ttl
~ic l<eusc le handel, maar om
in elk ge,·al as hulle stem, anti-Empire te stem.
Nicmand hoei tc probeer om
die onwrikba1 e vcrl!·oue wat
om; in die Ieiding van die K.G.
hct, te ondermyn nie. Sy lei -ding hel IJ.nl<al die ,·ertroue gebring. (\'crlwtt, Red.).
((1) lndicn H.:\.P.-lede
plaaslik le Kofficfon~cin byge
-dl·a het vi1· die geinterncerdcs. lwn ons nel waardering daar -voor h6. Hul pers het e,;u:r
ad,·ertensies ten behoewe \ r:1
die gein tcrncerdcs gewcier. (2) Cecn dcrgelike omsend·
brief Yan cnige vemntwoordcli -kc O.B.-leict· sui deur cnigie -mand tc VOO!'Sl<yn gcbring kan word nlc, want dit bcstaJ.n nie. - Reel.)
SAK-
KRISIS
"
Die 1\'finisler van Landbou het bel<cnd gemaak dal vit.· die mielie-oes ,·an meer as 23 mil
-joen sal< ,·anjaar net 1 milj.:>~n
graansakke beskil(baar s'll wces. :IIel die 006 op hierdie
krisis sal g"een sakke aan boer.~
verkoop word nie, maar n':!t ty
-dclik verhuur word dcu~ han
-delaars en die !IIieEerau•l ~e
bcrgingsagente wnnneer oaar
gcdors word.
·•
Stuur u l'OSBESTELJ ... lNOS vir
o
K
ANTOOHBEN
O
OICDUEDE
e
n
o
S
K
R
YFBEIIOEFTES
na
SOL
l\IS
VA ~NIEKE
R
K
Orooto U.erkgcbou, Pnrlementstraat, K.:\APSTAD - Foon 2'i017
A
.
V
.
B
.O.
B
.
L.yt~bee;or~en, Orntst~nmnlt~ro,
BegTQ.tnbveN~elccm.n.r&
PLUIMVEE
Ule 8c11te t"lrma om o J•LUl;\!\'£1"}
t::U:US en ancJcr J,ltOUt;;J\.'1'1:: nao
te etuur I&:
C.
l\1
.
E
L
OFF
EN
K!E.
61oemfonteln - Protorla
180 Tnld(o (Eom•.> Upll
MOitE~tAJtf{ (l'o•bu& 7186) ::'e.wto:~
Ly
k
H
i
e
rd
ie J
aar
O
p U
B
e
st
e
Ons
bied d
i
e
All
c
rjon
gs
t
c
og
g
end-
en
mi
~
d
a
_;
rokkc aau
.
Lo
.. e
n Frernode Ko
s
tuum
s
-
-
-=
...
=
Bring- u oogarts so voorslo·if vi1· IJI·illc na ons.
GOEIE \VERI\. TEEN BILLIKE l'RYSE.
GEHOO
flA
PP
ARAAT
Diie V
«»®
m.
~
ttrr
~
~lli:~Jr
..
.~.
~£P)
Lt
~elk
K
e
r
kl
aa
u
,
KA
APS
TAD
.
1\iai
tland
st
raat, B
L
O
EMF
O
N
T
EIN
.
Besoel< ons of slu·:yf om I3csondcrhede.
K
e
nnis
v
an
di
e
A
W
ERELDS
A
K
E
Ve
r
e
i
s Be,;;
tu
.
d(
•
t·
i
n
g
v
a11
S1'AATI\.U.
\
'
DE
.
S
l
wf di
e
r
o
l
ge
nd
e B
o('/
ie
v
t
r
uamt
.
DIE i\IODERXE ~TA:\T
dcur ProL L. J. du Plessi;;
llEAJ{. 'l'HE 0'1\11!<;1{. SIDE,
The Afril<aner and German Side
TilE GREAT <;LOnE 1'1' ELF
By W. C. Bullitt
2/!J pOS\'I'y,
11 /!J poswy. ,The only totalitarian Imperialism that. threatens
war to-day is the Soviet Union."
'!'liE ))ART( SIDE OF 'l'llE l\1001\" l 6/G posHy.
,Consists of a selection of personal narratives of Poles who ha,·e suffered during the Russian occu -pation.''
THE SO\'IET DIPACT 0:'\ '!'liE TI'ESTEH:'\ WORLD
By Prof. E. H. Carr
REPORT ON THE HUSSIAKS
By W. L. White
)1Y A.'-"S\YER. by Oswald Mosley.
HEi>vRT H~O:\I GEIC\1:\:'\Y,
By Leonard 0. Mosley
S
UI
D
-
AFR
I
KA
'K TUIS'l'E VIR DIE Ni\GESLAG
Deur Prof. dt·. C. Cronje
-'n Blywende oplossing \'an S.A. AFRIKA SO~DER DlE :\Sl:\A'r
Dcur Prof. dr. G. Cronjc
-I3EJIIND THE PR.ESS IN SOUTH
H. Lindsay Smith - -'i
/
3
posn y. 13/6 pOS\'J'y. 5/3 posny. - 13/- l)OS\'I'y. sc rasscuaagstukl\('.-
] 3
/
-
pOS\'l'y. AFHICA -- !l/3 posn y. THERE ARE KO SOU'l'll AFRlCAl'\i:iBy G. H. Calpin 13/6 pOS\'!'y.
Pro
Ecc
!
esi
aaa
Boeklh
a
l1l
di
e
l
POSB
US
2
9
STELLE~"BOSCH'
'
BLADSY VIER ,.DIE O.B.,'' WOENSDAG, 30 APRIL 19{7
---~---
-,.DIE O.B.," WOENSDAG, 30 APRIL 19·17
By Engelssprekende Suid-Afrikaners wat in noue aanraking met Boereseuns op die slagvQlde van die oor!og gelwm het, het daat· 'n gunstige herrangsl<ilddng van standpunt plaasgevind. Uaat· is talle voorbeelde van sulke Engelssprcl<endes, sommige in heel vcrantwoordelike posisies, wat bewus geword het van 'n
nuwe nasionalisme waarin daar waardering bestaan vir wat eie aan Suid-A frika is. Hulle het respek gekry vir die Afrikaanse
taal en Afrikaanse tradisies. en in enke:e gevalle het hulle selfs Afrikaans as huistaal aam·aar. Ons twyfel nio daarann nic da.t Jlienlie verskynsel e~n ,·an die groot be\\'eegrellos \\'liS vir die
bcsoek van die Britsc I\Oning wat; as 'n poging moos dicn om die ont\\'nl•endo nasionalismc ,•an }~ngelssprelcende Suid-Afl'ilca in die
kicm to SlllOOI',
Die amptclike houding van die Engclse - en daanncc bedoel ons vera! die pers - was in die vcrlede nog steeds dat Afrikaans
en wat claarmee saamhang 'n ,\'erdclende faktor" in die Britse Empire is. Daaz·om is pogings sclfs deur wetgewing aangcwend
om dit tc likwideer. Toe daarin nic ges:aag is nie, is dit as 'n
onvermydclike ergernis geduld en is die hoop op ondcrploeging
daarvan gevestig op ,.miljoene en miljocnc" immigrantc in die
toelwms. Daarom lees ons vandag in die Engelse koerantc in verontwaardigde taal dat Afril<aansc simbole soos ons volkslicd en vlag - al is !aasgenoemde nog maar 'n halwe simboo!
-slegs as ,byvocgscls" aanvaar is, en nic as plaasven·angers van
die Britse simbolc nic.
VLEITAAL
J\faar in diesclfde pers lees ons in die jongste tyd ook heelwat soetsappigheid omtrent Afrilmans en Afril,aanse tradisies. Dit is
nic uit liefde nic, maar uit noodsaak. Die Afrikaanse nasionalismc
was vir die Brit onvcrnictigbaar as 'n openlike vyand, en daarom word die toevlug nou geneem tot die serenesang van die meermin.
Vii· die Afrihaner· wat gt'm·illig J.s om die Britse simbole en iuees tc aanvaar - die kornpas na sclfvcrnictiging - is daar !of en crkenning in die Rriise pcrs.
So het ons enige jarc gclede heelwat smaadhede moes ver
-duur toe jukskei as Boeresport herleef het. Tot onlangs het die Engelse pers nog smalend daarvan gcpraat as.,'n dom spe!etjie." Aanvanklik is dit sclfs met heftige vyandskap bejcen. Verledc week egter het een van die Enge:se dagblaaie 'n hoofartikel gewy
aan jukskei en hom daarin verbly dat die koning .,een van die
oudstc dog ook een van die jongste ,Suid-A.fril,aanse sportsoorte" crl<en het by geleenthcid van 'n ,.gelukkige klein plcgtigheidjie" in die koning se kantoor. H.icrdic verlreffing van juksl;:ci tot die
J<oninldikc sfecr het gc~ldcd nadat 'n aantnl Afr·ikaansc parl c-mcnt~!cde die ko.ning Qll koningin 'n stel jul<~:;l{cie as anndcnking p.rcscnt. gcgee het. 'n I.oja!o gcl>aar verdien immcrs 'r~ Jojale cr!;:cnning!
,0. !3.-SOLDATE"
En omdat daar van Afrikaanse !'ant clruk mcegedoen is om
die koninklike toer ,'n sukscs" tc maak - 'n sul,ses natuurlil' as
vcrstcwiging van <Jje Britsc Rylr - is die Afril<aansc taal selfs
tot. bamcr-opskrif in die Engclsc pers verhef. 'n Kaapse oggen
d-blad se afskeid aan die 1\on_inklil<e gesin Donderdag was 'n banier-opskrif met die woordc: ,NOT GOOD-BYE BUT TOT SIENS.'' Dicsc:rde lofsange word tans gehoor in Arthur Barlow se
wceJ;.blad. ln die hoop da.t 'n paar O.B.-Jede uit verbittcring weens
na.astc-vorvolging huiJc sal laat gebrnil( as Empire-stcmvce, be
-sing die blad die dcugdc Yan die O.B.-Afril,aners. Kou skiclik is
die 0.13. nio meer yyftlckolonners en ,·crraaiers nie, maa.r ,soldate
~Yat aan die antler l'ant gevcg hct," manne "·at ,by ltul J;:anonne bly staan hct" en die moed dann·oor· gchad het!
'n Opregte en praktiese er·kenning va.n die Afrikaner en sy taal dour die Engclse pers sal deur ons van harte verwell,om word, maar· hienlie soetsappighcde bejeen ons met die agterdog waarmce die omhelsing van 'n ysbcer bcjeen word. Solanlc hicrd.ll
, tocgeef.ildrcdc'' net gelwppel word aan die Britse honing· \\'at moes (lien as imperialistiese sweisbout, of aan ·partypoliticl•e hocJ,e, solank ru.l• ons daarin <lie ascm van die reofdicr. ·
Oillll'-cntccn verwclkom ons die vricndshap en blyl•c Yan waanlcring Yan da~ruic Engclsspt·ekendes \\'at die Afr·ilcaner aanvaar as Afrikaner en nic as nagcmaalde Rrit of handlanger n.ic.
Jo
d
e
'
;
lag
Onder
Britte
Die oplrede van Joodsc ter -roriste in Palcstina hct sedert Augustus 1945 die dood ve1·oor
-saak van 113 per::;onc waaron
-der soldate, polisie en burge
r-likes. In dicsc:fde tydpcrk is 2·19 pcrsone verwoncl.
lGS J ode is van terroristiese
bedrywighede aangckla, ~3 is gcdood en 29 gcwond. Die doo d-vonnis is oor 28 uitgesprcek.
Slegs vier hiervan is uitgcvoer. Die res is tot lewenslangc st.raf vcrander.
'
V
e
r
ku~
sffng
Vir
My
nwer
l<
ers
Beff
o
of
Die verkicsing van clie alge
-mcne raad, Jwmitees en skag -vuormanne van die Mynwe; ·-kersbond sa! so gou as wat dit
moontlik is plaasvind, het die Ministe1· van Arbeid verldaar. Opdrag in hict·die verband is
reeds aan die kommissie van
ondersock gegcc. Die
kommis-sie het sy taak verlede week aanvaar in opdrag van die
Mi-nister. Hy hct die hoop uitge
-spreek dat die moeilikhede
spoedig bcsleg sal word.
K
r
is
i
s
_
Di
e
·
I
n
Die
Sko
l
e Vaum
V
e
renigde
State
Swak
O
n
d
er
wys
van
L
e
ie
rst
mat
,Met
'
n
akute tekort aanondcrwyscrs asook vcrlaagde
moraal by die diensdocndc on•
dcrwyscrs as gevolg van on•
gunstigc. tocstande waaronder
hullc moet werk, staan die
opcnbarc ondcrwys voor die
crnstigste krisis in sy geskiedc•
nis." So is vcrlede maand op
'n konEcrensic van Amerikaansc
skoolinspektcurs verklaar. Hierdic Juisis hct ba.ie oo
r-sake waa rvan die belangriksle
die volgendc is:
(1) Di.e tocname in die getal
!cinders in die skole as gcvolg
van die vcrhoogdc geboo
rtesy-fer, asook die verhoogde in
-komste in die orlogsjarc en
beter werksgcleenthede van o u-ers waardeur baie Jdnders
Ianger op skoo! gehou word.
(2) Die swal< salarissc van
die onderwysers in die op
en-,bare sowel as die private skole
in vergelyking met die salarisse
in ander professics en nic-pro -fcssionele werk.
(3) Die radil,ale vcrsldl in
die onderwys-standaa1·d in die state met 'n hoe inl<omste in vergelyldng met die stale met 'n lae inl<omstc.
(·i) Die lae profcssioncle en
sosiale stand van die ondcrwy
-ser vandag in vcrge:yking met
vrocer.
(5) Die gebrek aan bclang -stelling en samewerldng van
die oucrs.
SKOOLSTAKINGS
As gevolg van 'n kombinasie
,-an al hicrdic oorsake is daar 'n groot tekort aan onderwyscrs
in die Vcrenigde State. 'n
Grootskaalsc verlating van die beroep is steeds nog aan die
gang en 'n stork mate van on-tevrcdcnhei<l oor hul lot is tc
bespeur by dicgene wat nog in diC"beroep staan.
Dit hot reeds gelei tot 'n stuk of twaalf slcoolstaldngs sedcrto
September.
Volgcns 'n onJangse opmeting van die sa!arissc van onderwy-sers in 1•11 scl<ondcre skolc in
New York Boslon en Philadel -phia -
~lt'ie
van die !'YI,ste state - is die gcmiddelde mini-mum salaris .£400 en die gemid
-delde mal<simum salaris £750
In diesclfde state is dit Yantlag
· onmoontlilc om 'n snclsluif-ti
k-ster te l'ry vir mindcr as £600. 'n joernalis by '11 stcdolilm nuusblad sal maklik £1,000 of
mccr ontva11g· en 'n spoor\\'eg
-rnasjinis £1,800.
NOG SvVAKKER
Maar die bogenoemde sal
a-risse van die ondetwysers is nog
hoog in vergelyking met wat
op die platteland belaal word waar onderwyscrs- met klassc
van 30 tot 60 ldnclcrs in swak
to·egeruste skolc wat gchoue
so-wei as apparaat l:jptref - sa
-larisse kry van £100 tot £150
per jaar. Dit word nic net aan
-gctref in die suidclil<c, armc1· state of in die ncgerskole nie maar dwarsdeur die land. \Vecns die gebrck aan ondcrwysers word in baie sko:c persone aa n-gctref met
'
n
l<arige opleidingvir hulle werk. ·])it word be -rol<on dat in die hods van hicr
-die jaar daar in die vcrcnigdc
Slate ~00,000 swak opgclcidc en
onbckwamc ondcrwyscrs sal
Deut· dr. Eril<a. '1'hcr·on
wees \\'at 'n mindc·rwannligo ge
-lmlt·o van onderwys sal gee aan
:i miljoen ldntlcrs. Teen 1950 sal daar 'n tclcort van ;250,000 ondcrwysers \\'CCS.
El< onthou nog goed 'n ge
-sprel' wat ek gehacl het met 'n
onderwyseres van 'n twce
man-skool vir blanlw ldnders in die
bcr·gc van Kentucky. Die skooltjie, die kinders en die o n-clcrwyseres ·het alma! ewe
ar-mocdig gelyk. Op die naag walter opleiding sy gehad hct was die antwoord: ,.I've been to college some." (Die ,.some," so hct el< later uitgevind, was
glo 'n paar maande aan 'n op
-Jeidingslwllege in dieselfdc staat.)
ARMES AFGESKEEP
\Vaar elke staat vir sy eic onderwys moet sorg, betoken dit ook dal die armer state- waar gocic ondcnvys tog net so n o-dig is vir· die kinders!- swak
-• l<ct· ondcrwysfasiliteite bied as die ry.l<.cr stale. Daarby word in baie state aan clke ,county'' ( e:l<e staat is vcrdeel in ,coun
-ties'') proporsionecl net soYcel geld. vir ondcrwys - en andcr doclcindes toegeken deur die staat as wat die ,county" tot die belastings bygedt·a het. Op die manicr luy die swaldwr, arme1· gcbicdc in die land nooit l'ans om tocstan<le tc verbctcr
nic en :sal al(o()s met minde
r-waardige dicnste tc doen Juy. Dit lyk JliC cintlik nn gelylce
l'anse Yir aJrnnl in die Verenigde State nie!
Soos reeds hierbo gemeld, het
die onderwysers, om hulle posi
-sie te verbetcr, begin staal<, Een van die eerste staldngs was in St. Paul, l'I-Iinnesota.
Die staking het 'n hele paar wel'e geduur. Die skolc is deur
pickets" bewaaJ;, en optogtc
-~~aar
aan
in sekere gcvallc ook die skoolkinders declgenecm hct- is georganisccr.
TE VERHE'vVE
Hierdie stakings het nogal 'n opslwdding vcroot·saal< want dis
Jode N
ee
1n
V
v
r
aak
.
Uit weerwraak omdat die
Britto vyf Joodse terrot·iste op
-gehang hct op aanldag van tcr -rorismc en oproer, het die on-dcrgrondse Joodse beweging vcrledc \Vee!' 'n trocpctrein in
Suid-Palesti na opgeblaas waar
-by vyf Britse soldate die Jewc ingesldet hct. Drie ander
bur-gerlikcs het ook omgckom tcr·
-wyl 41 persone bcseer is. Die Sternbende het verldaar
dat van hul Jcdc tot in die hart van Londen cleurgedring hot.
Bewys hicrvan is die born wat
in die l<antoor ,·an die Britsc dcpartcmcnt ,·an buitelandsc
sake gcvind is.
Vier lccle van die Britse
poli-sie, ins:uitcnde 'n inspekteur, is verlede Vrydag gcdood, en ses mcnse is bcscer deur 'n on t -ploffing wat dour die Joodse terroriste veroorsaak is by 'n polisiel<amp.
Die Palestynse vraagstuk
word hierdie week dour die al· gcmenc vcrgadering van die V.V.O. bchandel op 'n bu iten-gewone sitting te Lal•e Success.
nog altoos aangeneem dat die
ondcrwysers nie huEc .,verhewc beroep" so sou ,·erncc1cr nic.
In a1 die gevalle is dan ool• eers
na lange beraadslaging bcsluit om tot staking oor te gaan. Baic van die onderwysers is !cdc \'an 'n vakunie wat onder be -hecr is van die C.I.O.
Daar word ook verldaar dat die ouers dccsdae nie -[!leer die
simpaticke samewerking met
skool en ondcrwysers toon soos
\Toeer nie en dat dikwels, son
-der deeglil<e ondersoek, vir die
kind party getrek word. Dit is 'n aanklag wat ons natuurlik ook mcer en mecr in ons eic !and hoor. Een persoon stel dit
so: ,Die mocdcrs wat nie
twee-maal sal dink om aan Bet of
Koos 'n oon·eeg te gee ,·ir kle i-ner oortredings or omdat hulle ,.net Jastig'' is nie, sal hoogs gehelg skool-toc stap as ccn
Yan die kinders met Jn·okodil
-tr·ane huis-toe kom met k
lag-tes oor juffrou se dissiplinc. Van juffrou word vcrwag ge -duld, humorsin, die vermoe om
van ander mense se l<inders tc
hou en die senuwees Yan 'n oor -logshe!d!" KIND TE VRY Die A.meril,aanse kind moct buitcndicn nie te maklik wees om voor onderwys lc gee nie. Nic aileen word hulle baic vry
-gclaat by die ouerhuis nic maar die ,nuwer" soort ondcrwys in die Amerikaanse skole lei d
aar-toc dat die kinders ,·eel mecr lc se hct as wat goed en paslik is vir hu! ouderdom. 'n Engclsc
ondenvyseres wat vir 'n jaar omgeruil het met 'n A
mcri-kaansc l<ollcga, het haar o
n-langs baie sterk in die openbaar
uitgc:aat teen die Amerikaansc kind wat vo!gens haru· sondcr:
dissipline, onbeleefd en astrant. is. Die antwoord Yan die skool
-hoof waar die ondcrwysercs
werksaam is, was dat die Am
c-rikaanse kind in die ,gees van
die dcmoluasie" grootgemaal<
en ondcrwys word!
Dit is sekcr hierdie ,.gees"
wat in hulle vaardig rs in die .,subway" en op die busse van New York. sodat g'n skoolkind ooit sal droom om 'n sitplek te ontruim \·ir 'n bejaarde man
o
r
\TOU nie. Dit was sekcr ook
die uitwerking van die ,.gees"
wat onlangs in New Jersey 'n
J,:omp slwo ll\inders laat staak hct omdat 'n scl<ere vakansie -dag nie aan hulle toegestaan is
nie. l\[ct ,pickets'' by die skool
-hekke en optogtc en baniere is
die hele petalje georganiseer.
As Lewis l<an stank, waarom
i~an
ons nie ool' staal' nic"-het hulle verldaar!
W
<OJ~
Doen U?
Die middelweg word so clikwels geloop deur dieg~ne
wat nie wect waarheen hulle gaan nie, en vind dus behae
in die feit dat hulle g{)sclsl<ap a,:m albei !'ante hct.
Dio partypers kronkcl en konkel langs \'Cl'Skillende wee
om stemme te Yang: U cic dagblad l<en net een wcg en dit is die pad van Suid-Afl'ilca.
Koop Pcrslwr-aandelc.
,DIE O.B.," WOENSDAG, 30 APRIL 1947
--
---
---
---
----
---
--
---~@~~~~
~
~~~~~~£~~£
~N
~~~~oo@~@
~
~
~
(E~~IDJ~
r
W®~r~ei~t~BITD[g
~
ffil
lr
~®w
e
,
On
s
s
o
l
d
atc
gl
o
nic
me
e
r aau
go
d
s
di
c
n
s
n
i
e
. . .
Ek is
daa
r
trots op
dat
ck
di
e w
aarh
eid
geYi
n
d
h
e
t
,
clit
.
is
clat
rclig
i
c
op
,
aard
hew
in
gs"
ge
h
on
i
:-:;,
e
n
v
a
l:;
i
s,
en d
i
e
r
es
va'J
t
d
.i
e w
a
arheid wat
ek
gev
i
nd
het
i
s
da
t
d
i
e
me
n
s
van
'n
h
oer
di
c
r
af
ge
s
tam
he
t.
Dit
i
s
klaar bewy
:;
. . .
0 JISs
oldatc
v
ra
Hd
ringe
nd
om
di
e
Yo
l
gende
ho
eke
te
l
ees
. . .
"
Bostaande aanhalings uit 'n
brief van die sclo-etaris van die
Springbol' l.cgion, Melville,
Jo-hannesburg, ann l'ro Ecclesia
-Druld,ery, is op sigsc1f nw wei·
nig wa::udc, wa:-; tlit nie dat. ·n
i!ergelike bi·i()( dCUI' 'n perSOOn,
vermocdelik 'J> oudsoldaat, uit
31achadodurp kor! gclede in 'n
Engelse wccl•blall ,·crsl<yn het
nie. Ilierdie t wco briewo mci dieselfdc strei•I<ing, dog versldl
-•lende oorspro.11g hct die vraag
hiat ontstaan of die .S•>nngbok
Legion gebruik won! as lmna.al
om gocllose pl"OiJnganda. onder
die Sui<l-Airil;aansc oudsoldatc
ie versprei? '.Be:;tanu daar
bin-ne die Spriugbol• Legion 'n or
-ganisasie vjr die \"Crspreiding
van go<llose propaganda. soos in
J\usland '?
,,VERNIETIG"
Die brief van die sekrctaris
van die Johannesburgsc Sprin
g-bot; Legion is geskryf na aan
-Joiding van die pamflet: Die
Koning - Is Hy \Vclkom? Die
sl;rywer is baie gebelgd <laaroor
en vcrheug hom daarin dat clit
verby is met die Afril<ancr en
vcrltlaar: ,Ons soldate en ons
nagcslag sal die koning of Jw
-l11ngin van Engeland weer uit
-nooi in die toekoms. ,OrL« is ho
u-ticnlduisende soldate, wit en gc
-ldet•rd, l'n miljoene naturclle en
blanlrcs wat loja.al is, wat 1-:'C·
trou is. wnt anti-O.B. is, en wat
die Ironing of koningin \\'Cer s:-tl ·
wiJ sicu. Goddank, O.B.- en
Afrikanc•·bobaasspelery is deur
die oorlog- vir goC<l vernictig
. . . l)io U:t\0 (Verenigde Voll;u)
sa! ons ook verder beskerm ...
\Vie .lmn nog glo as .hy daanlic
gehate 11amflut gclecs het? :K ee,
duisende A fril;ancrs het nyde
n-J,ers gewurtl, en my op11110 is
dat hulle hci" 1·eg gcdoen !"
,AARDBE\X.'INGS''
bcwings gebou is." On:; wcicr
om ons vooroucrs se ''alsu gods
-dions of religio te volg. Hulle
was ongeleerd en bygclowig;
ons is dit nie meer nic; ons het
gecn rede om valse tradisics
van ons Voortrekkcroucrs of
wic ook te aanbid nic. Ons is
oorluig daarvan dat ons reg i>;.
Ons is net suJke patriotte as ons
voorouers, maa1· hnlle Joodsc
,rollo' of ,boel<e' en ,gode' en
,gcest.o' en xeligie erken ons nic.
JJcc~> asb. en vertel die ,wa•·c
Afril•ancrs' en l.oninghaters om
die vulgcndc bocke to lees . . . Ons sold a I e vra 11 dringend on•
<lit te Ices en kennis op to
doen.''
Dan noem hy die name van
vyf boel\C van atelstiese skry
-wers.
,SOORTGELYK"
Studentc-vcreniging om die ,·ol
-gende boeJ;e tu Ices .... "
Hy noem dan vier bocke van
atelsticse skrywcrs, ·waarvan
drie vool"icom in die lys van die Springbok Legion sckretaris. vVEERKAATSING Die metode en st1·ckking van die twee briewc is so in die oog -lopcnd eners, en tog so \"ersk il-lcn<l in styl. dal dit die indruk. skep dat ons hiet· tc docn het mot die weerkaatsing van 'n
geo1·ganiseerde , yoorligting"
onder oudsolclate wat ccnvoudig
soos pappegaaic napraat wat in
die donl,er aan hu:te voorgese
word.
Daarom kom die vraag op:
Is <laar ~ binne die Springbok
Legion 'n organisasie wat god
-Jose propaganda stclselmatig
onder lecle van die ,Legion"
versprci?
Jn die padcmcnt het, adv. R. \\'. Bowen 'n })aar wel•e gelcclc gcso: ,.Oie Springbok Legion i'> 'n ktiiTintlu:istiesc organisasic en ~Y bcstuur is .l<ommunistic~ gcol'icntcer.''
li\omm uiDliste
liiDl
Kanada
...
.
Die ecrst0 minister van Que
-Daar i\ "n groot vraag na Ronde Kom-mando in d•e Had rond
Hulle h koel. rook lekker met 'n e•e
geur wat hullc elke dag meer vrlendc
be\org.
· BLADSY VYF
SH lSBS
Aande
le
KENNISG
E
WI
N
G
Vit· algcmcne inligling word hicnnco bclwnd g-emaaJ;; dat
uaax· nog 'n bcperl.:te a.a.nta.J (gcwonc) VQJ,KSKA S-ua.mlelo vir insl.:rywing besl•il,baar is.
Vollcdige,· bcsondorhcde is Yen·at in die betrokke pros -pel,tus waar\'an el•scmplare Ycriu·ygbaar is \'an aile
takke of van die Hoofl<antoor Yan die Banlr, Posbus 57!$,
Li;:] "' -~·
r
,.,
.
'~'
Pretoria. ,~~·.,..-.VOLKSKAS
~
EfERK
PRETORIA . Hooflmntoor: BanltiersHy gaan clan voo1·t ( m te be·
duic dat godsdicns ,op aar
d-Die ander brief het in die
Forum vcrskyn. Daarin lui dit
o.m.: ,Die vcrsldllende gods
-dienste en tcologico is g·egrond
op aardl;cwings duiscnde jan> gelodc toe ons vooroucrs bar -bare en grot hewoners was .... As die miljoenc lidmate van kcr -ke maar net. wil clink en die oorsprong ,·an godsdicns \\'il na
-gaan, sai hullc oortuig raak dat
hullc \"erl•eerd is en dat hulle
gel\ke van hulsclf maal'; hullc
volg maar net die vuctspoor van.
hnl oncrs en die prcdilcantc son-·
c1c\· om die waarheid tc probeer
ontdek. Baie mensc woon die
)\cr·k by omdat hulle dink die
Bybel is die ,woord ,·an God,'
maar hullc maak 'n fout. Die
,rolle' of ,boeke" is gcskryf dcur
ongclcerde, bygclowigc p•·ofcte
.... As mense soos die joe
rnalis-te van die F'orum en ander gocie
koerante maar net die wcrcld
rcguit wil vertcl da.t die mens
van 'n dier aflwmstig is en dat
dit die waarheid is, soos ons almaJ weet of behoort tc wcet.
sal ons vrede op aarde
h
e
.
...
sc usscblicf aan die Christelilw
bec, l\'iau.-ic~ du :Plessis, hot in
die \Vctguw-cndc Vergadcring
verklaar dat. hy mcen dat die
l.;.onmwniste ~·ourbcreidngs t re:f
vir 'n rovolu sic in Quebec om die honde•·dstl} vcrjaardag van Karl 1\larx in J.!H'l to llcnlenlc Hy het ,·crwys 1n dolmmcule waarop onlaugs. !>.'slag .~•!le is.
EXCELSIOR WYNE,
BUAN
D
EWYNE
EN LIKEUHE
.
.
0
n.
dlerw
·
y
§er
U
it
GoudkUJs
DiJ3 Unh•eJ·sitcit ,·an J-o n-df :n het 'n sl•cma ont worp v :aan·oJgcns st udentc vau sy l.olonics vir 'n lw n<us, vfan J 2 tot 18 maandc 'n intensiewe opl<'i•ling aan
die onderwysinsf.ituut
on-tlergaan. Gedurendu die tyd gee hulle dan oolc
ou-<lf.'rwys aa.n die Britsc
jeug. J)le foto toon 'a;
ncgc>· Yan die Cou<ll;:L•x.-<:
hc;.ig om 'n storic :mn sy ldas tc yertcl.
&JIO nromi>C"CJH1C tl.roni,Jes. JHc stcoonste van kleurJ tHe fyw~te ,·nn ~eur ''':\t
u oou J;er•rOc llet. urnnldlo!s wnt nJe atletn I•r)·se \Yen or~ tcntooustellings :lie:
mn:tr wnt tleur nile fyHprocwers aalJg('prys word.
PHY S L \ ' S Ou Port lnwolldc Port Spesfnal Svc~ Wit en nool J eripiko Wit en P.ool :\fnlmscy \Vit en Roof ~1uskadel Soet l'or~ , . . . . . . . Port, Pontnk, 2!~ 3/3 .. 2/'i} .. 2/· .. 2/· .. 1/11 .. 1/ll worcester Hoc!< .. 1/10 Spcslalc SJerrle (Soctcrlg) 1/10 Goudl<leurlge SJcrrle . . . . 1/9 Ou Dru!JJ Sjcrrle . . . . . . 2/G ,.Cocl<tall" . . . . . . . . 4/3 Vermouth (Oroos O( Soet) 3/· Swartberg SJcrrlc . . . . . • 2/9 JHtOC 1\'L"\'E: BoergonJc (Rool) Riesling (Drw Wlt) .. 2/· .. 1/9 .
.
, 12/G 10/· J0/ -9/G 0/G U/· U/· ll/Gr n
Ys
1. }' \'ONJU:LII'\'XE: Grand Spumanto E tJ) El!D . ~E~ 0(~5 1-~«. "' <0 ~1.11> (Soeterig) . . . . , . . . 10/3 Grande Splendorc (J)roog) 7/9 vonkel Boergonje . . . . S/9 HK\ s rn:wvx: Aurora V.s.Q. (Ole allerbeste) 10/· Eurel<n . . . . . . 8/G A.l. . . . . . . 8/· Hoynl . . 8/G lloegoc . . . . . . 7 I G J.IHI':UJt: Pcperment, ?erske, Ap· pelkoos, Piesa•ng 71 ·J{crsie, Anys, ~mmer,
Naaltjie 6/6
Van <!er Hum . . . , . . 6/G ,n:xr;II'J::It (GfXl:
Oro~. Lemoen, Suurlo·
moen . . . . . . . . . . 7/6
VJ::l<K.OUl'l:WOOJ<WAAHt>ES: (1) Bcstelltnss moe~ bestaan u!t 1:t ootto 1 or
5 gelling vaut)lc, or vcclvou<l aaarva•n. (~) voor; by "1.0/· <lepos!to per va tJie or 5/· per 1<tss1c met oottels. Hfcr<He <Jcpostto's wor<l ctncte!IK aao u tcrugbc ·rnl op ontvanss vnn die 1c~ ~;ocd, vraggcl<l betaat<l na Vlnktcplaats·sta-ste. (3) Sl 1r
J<ontnnt plus (1eposllo's met l>cstell!ng or andcr !ewer ons k.!'l.a. u nnaste .sta
