Die O.B. Jaargang 1, no.13

...

..

Get;egistreer aan die H.P.K. as 'n Nuusblac!.

e

Binnc die Osscwa-brandwag staan alma! en e!llcen vir alma!. r

EEHSTE

JAARGANG.

GENlERAA

lS

E

~

S

~()

.

ure

vVOENSDAG,

'

1 FEBRU.A.RIE

19-±2.

\VAN PE

RS

SE

O

.rB.

V

Y

AND~GH

E

~D

TlE!EN

Kan N

ie

~nstrume

nt

Steun

\Atat

Vern~eti

g

~

n

g

'

Beoog

van

Repub

~

~ke~n~e

Beweging

Die volgcnde brief det:r die sckretaris van die Kaaplanclse Behccrraad is op aan<f~ang van al die Gencraals aan die Direi,sic van die Nasionale Pcrs gerig . . Oie brief lui, (lal indien clio Pers nie voor 2 Feoruaric staking van vyandighcid teen die O.B. aanllondig nie, lecle van tile 0. B. geen publi!1asics van cfie Pcrs mcer sal ontvang nic:

, Die llchccrraatl van <lie O::,so\1 a brand wag,

Kaapland, he!, aan my opgodra om die volgentle vorklaring non tlio· Direk ie van die i\Ta:,ionalo

:Pars Bpk. voor io le.

, Op die Bohecrraadsvorgadering van l l Sep -icmbor 19-11 is dour die vorieonwootdigers van clio genoraalskappo in Kaaplnnd aangodring op

'n boslnit Len opsigie Yan die vorskrildike

vyanclige houding van u pot·s tocnoor die 0.13. Da:u is bosluiL om dour sokoro porsoonliko k:'l--nalo loclo nm die Direksio tc nador on hu1le Le

vr<'t om clio Diroksio t.c probccr bcwceg om 'n minclcr venynigc on k11·aadwi!ligc l10ndiJ1g aan lc neom in die stryd wat cleur leiers van die

U.N. P:LrLy teen die 0.13. aangcknoop is. lfi

or-die \'ertoe het vrngteloo~ gehlyk en <lie pers het steeds part.ydigor en venynige1· gewol'Cl en oorgegaan tot die moos afkettronswaardigo mete -des \·an aanhitsing on aanmocdiging Vjln lasior -liko aantygings en valse bcworings.

,Die govolg is 'n volslae skeuring in 1.he

\'olksgelecloro en 'n vcrclet· aanblasing en

vor-sprciding \·an vorclagmakenclo bcworiugs en

ondcrdrukking van die openbarc mcning.

I

,Dit, op ;,y bourt, hot clio tienduiscndo wat

u beleitl van keuso tnsson t.weo volksorganisasics

I'E'l'll'erp het, tol Yerdcre sLappe gcprildcel.

,Die stryd tleur Pnrl,y-leier.s aangelmoop en

deur n pers \'OOrLgopl:1nt onde1· die volk, was nooit 'n sLryd oor beginsels, soos lussen dio !'\asionaalgesinde Afrikanonlom on die jingo's

of 'appo uie. DiL was n i l die begin a[ gekon -mork en ycrklaar io wees 'n siryd teen pen;ono

w;u gedion hot t.ot aanhitsing v::m di.o h'wgslo monsliko karaktcrlrek van bolasicring onder ons Afrikauon·ol k.

,Daarloe he~ u [IOI'S bygccha soos weer blyk

ui~ 'n boworing wa[. dio rodaksio uiL 'n blad

soos Die 8uidorsiem gaan oorneem hot om dit

onder uasionaalvoolendo ~A. frikaners in Le planL.

U reclaksie het hom hier presies op dieselfclo sporL as die redaksie-kolomme yan u eer::;iydso

vy::md, maar nott bonclgenoot, dr. J.oock, gna11

plaas.

,Die O.B. so leiding hoL hom uuidolik en

beslis uilgesprook teen ins"lwk~ling me~ parLye of grocpo en sy st.andpunL verklaar.

,.'C pors daaronloon gaan voorl. om die O.B. -lciding as louonaars voor te :,tel me~ die

be-woring dat die 0.13. hom aan clio Pi1·ow-groep son gekoppel hcl. Die per., gaan voor& om aan

die ndres van die loiers v:m die O.B.

onecrlik-DR.

u'vffALAN

S

E

O

NTHULUNGS

VER

SKEf?P RE

G

ERIJ\

I

G

S

E

IN

TERNER

!NGSBELEID

Duid

elike Ve

rkl

a

ring

van fVffin

.

L

awrenc

e

Adv. H.

q

.

l.awrencc, Ministct· van Binnelamlse Sake, hct verlclle Vrydag in die Scnaat •n beroep gedoen op clie Parlemcnt om sy interneringsbeleicl goec! tc kcur op grond van c!ie onthullings wat dr. Malan op die Paarl gecioen i1et in vcrbaml met ,se!1erc binnc!<.ringe in die

Ossewabr~mJwag.''

Die verslag van li1in. Lawrence se tocspraak lui :~s volg in die Cape Times (Die Burger

het dit nie gcptaas nie):

,Tot omtrent vier maar.de gelede was die a?.ntal Unie-burgers wat ge'internccr was, -gering. Yoe, ewe p:otseling was daar •n vcnneerdering as gevo!g van die versl{yning van Robey Leibbrandt, pogir.gs om met Gestapo-agente in Lourenco Marques in aanral\ing to 11om, clio hernude uilbreldng van bomontploffings EN DIE OPENBAARNii\t<!NG VP.N DlE

BEDRY'IIIIGHEDE VAN "olE OSSEWABRANDWAG SE BINNEI<RING.

In sy vcrsock aan die Senaat om clio Regering se interneringsbe!eiu goecl tc !leur, HE"f HY HOM SEROEP OP VER!<I.ARINGS V/AT OEUP. Ofl. r/lALAN OP 1q NOVEM· BER IN DIE PAARL GEDOEN !S TOE HY OOR 'N BINNEKRING VAN OlE OSSEWA· BRANOWAG GEPRAAT HET.

En ncu lw!lcllteer dr. Malan weer vir dio gesinnc van daardie golntern<:erdcs wat op sy J;esag geyang is!

0 Die Ossewa-branuwag is nie begerig om te lei nie, maar bereid om te fy.

No. 13.

beid; valse rnotiewe

on

soos in die

inleidings-arLikel Yan Die Burger van 26 deser, vrr-ruad nau mode-A[J·ikuaers LOe i.e dig.

,Diegono wat ruc.t u leiding verskil b.Y. ten opsigle Yan die nard en karalder Yau die nn

·-langde republiek, ook mot u belcicl ten opsigle

van 'n slryd detll' ·n politieke pany t.eon 'n

\'Olksorganisasie, is ook intekenaars op u blaaie en atidcr uitgawcs en ook aandeelhouers. En

clit is teen hulle wai. die verbiiterde stryd deur u hlaaie voortgesii. wonl.

,J3elecligings teen <lie O.B. en venlagmalcing, sowel ns aantygings, waan•oor 'n ministc1· na -mens die Regering u Jeiding in <lie Raad bedanl;

het (sian hoofarLikol Dio Burger van JO Sep

-tember, 3 XovembC'r, 17 I:\oyember, 1911, (m 26

Jannarie, 19.J2); is :1anltlagte teen die 0.13. on

sy letle, intclcenaars op u koerantc, tydskrifto en uiLgawc:..

, Op die jongsio vergaderiug v;\u diP- I.scheor-raad. 22 Januarie, het (lie verleonwoot·cligors

(Vervolg op bls. •1.)

UITNODIGING

Die Belh·ille Kommando's nooi allo

Offi-siore, J3randwagte en Penkoppc, asook httllo

vrienclo na 'n Gese!lige Byeenkoms op

SA'I'ERD.AG, 7 l<'EBRl:ARIE 1942. Terrein :-Agter Theron so Garage,

BELLYTLLE.

TWE

E

.--

- -

- - - - -

- -

- -

---D

I

E SUlWERSTE EN BES

T

E.

liUi:STlEL DIT ONMIDDELLIK VAN

JJUR

GEN§

§CHOIEMAN

P

OSBUS

142

,

OUDTSHOO

RN

.

en

ONDERSTEUN 'N 100-PERSENT AFRIKAANSE FIRMA WVNE: Fonkelwyn

.

.

₅

_/

_-

₅

_/

-Lewenswyn

..

3/6

3

1

6

Vermouth

_..

2/~ 2/~ Hanekraai (Cocktail)

.

.

_{316 3/} -Likeurwyn

.

.

_21-

_1IIJ Jeroplko (Rooi) 112 11-(Wit) 1/2 1/-Soet Muskadel .. 1/- lld. Port

.

.

.

. 1/1 lld. Worcester Hock 1/- 10d. Pontak

. .

..

_{11- 10d.} Spesiale Sjerrie 10d. 9d. Sjerrie

.

_.

.

_.

9d. 8d . BRANDEWYNE: )choemannello

..

6/9 5/• Brandewyn Ekstra Spes.) 5/6

4

/

9

F.C.

..

. .

5

1

-

413 JiENEWIER

..

61-

5/-l.IKEURS: Kersi.e-Brandewyn

₅

₁

_-

₄

_/

₃

Anys-Brandewyn

5

1

-

4/3 Gemm er-Brandewyn

..

5

/

-

4

1

3

Lemoen -Brandewyn

..

_5/-

₄

₁

₃

Peperment-Likeur 5/- 413 Van der Hum

5

1

-

4/3 J EN EW EIR·LIKEU RS: Lemoen-

J

en.ewer

6

/

-

5

/

-Suurlemoen-J en ewer

6

1

-

5/

-•

-5/$3

5/G

5

1

-

5/-4/IS

4

1

6

4

/

-3/6 '16/6

25

/

-23/

-23/ -23/ -23/ -29/ -23/ -23/

-Word vcrkoop In 12-bottel·kleslc• ot !H;elllngvaatJieQ or groter. U klsslc van 12 groot bottels kan enlgc gctal Wyn, Brandewyn, Jene"•er, Llkcur. Vermoutb en H(Ule -kraal bevat. Voeg i ;- by vir kl~sle en bottels, en 10 ; -vt.r vaat)lc (lndlcn nlc a.ndertl ooreengekom met bestuur)

wat vergoed s:>l word by tcrugsendlog. Terme: K.M.B.,

plus trelnceld na sytyne ot K.B.A., plus trelnkom.mll!sJe.

V.O.S., Oudtahoorn.

SCIHIOJEMI

ANNIE

llO

C

DRANK

'

VIR KWALITEIT EN

TEVREDEN-HEID DIE

GOEDKOO

P

STE

105 Takke

AVJD)O

JO

Rescrwe

-40,000 Jl JQ)

IQ)

fonds

Lcdc £90,000

Hoofkantoor:

St

. J

ohnstraat

65, BLOE

M

FON

T

EI

N

BEGRAFNISSE. KISTE. KRANSE. GRAFSTENE

!DIE KOCJK

se

GA

IR

AGJES

VoortrckkerGtrnnt, MIDDELBURG, Tvl. Eienaar: 1 Horcford1trnat, GROBLF.RSDAL, T vi. D. D. DE KOCK

A&:ente vir Pontiac en G.M. Vra(!motors

Moet nie dat u motor vzr n mot:deloos maak nie - Laat ons dit vir u

splinternuut maak. V.l'l. K. A~NBEVEEL.

ONDERSTEUN O

NS

AIDVERTEERD

ERS

'

I

DI

E

O.

B., vV

O

ENS

DAG

, 4

F

E

B. 1942.

Verk

l

ari

n

g

van Sien

er

s

e

Gesig van

D

raaiende Kli

ppe

T

wee

R

e

publil<e

i

ns

e

B

e

wegings wa

t B

ots

OncJerstaande vcrkiaring oor die gesigtc van die Sicncr met bctrekking tot die rcpub!i~\einsc

strycl sal losers van Die O.B. intcressant vintl. Oie skrywer is goecJ op die hoogte met die

gesigtc v~n wyle oom Nicolaas.

Dit ~al \'OOrwaar 'n gruwclike ;.ondc \\('C~ as

on:; willcns en w<>tcn~> sou probecr om die ~~·si~lc

,.a11 wd<> oom :.:i<-olaas ,.a11 Hcnsburg !>O te \'er-tolk

o

r

~1

by ons eie dl<>ndigc politieke besl!onings

en aspirasie~ in le pas. Daarom is dit uilt'l'll

noodsaaklik vir elkecn wat hierdie sake b_,. wysc

nm publikasio :1an die wcreld \\'il opdis, om baic

\'ersigtig le wccs, en dingo wat OJWOr,(:1:1nh:tr~r 1s, liowor aglcrwcu to laai,. Di~ is _:;ekor nic

reg en billik lccnoor diegene wa~ mimlcr of niks van die 1Hrikanorprofeoi, weet, en tH>g

onbillikcr lecnoor oom )\licolaas self, om sonuncr

links en regs ic hcduie dah oom Sicol:l:ls dit

en dat gc>~e hc-l <>n sus en so gesien het ~ond~·t

om eers die min!>le verduideliking. om dit

,·cr-staanbaar lo maak, danraan toe te ,-o~g nie .

Daarom is di~ so oumoontlik om in die \lc~kry­

wing van hiordic dinge omsl:1gtigheid lc Vonny,

want andcrs kan clio gc\\·ono le:.er diL nk volg

nio, on is dit die tlnur papier wanrop diG ''crskyn nio word 11iO.

As ek lei, op die onsmaaklike brocclorL~·is van

<lie rcpnblikcinsgc,indo Afrikanerdom van

v:lll-dag wa& m:-tar nio 'u end wil kry nie, l1:1l dit my onwillck<>urig dink nan clio Seuntjic qn

K:tf-fenjio wat oom Xicola:ts hier te bndc ge,i(•n

het. I.,·.m. hierdie bcnaming ka£fcrlj~c>, wil

ck graag ncl cor:, konliks vortluid(•lil~. 'l'oc

oom Nicol:1as ccndag gcpraai, hoL van , ()sr·icmo

in l~uropa" it> ~y aandag daarop gcl'cstig rlat die rncuso in Eu rop:L nie met O'>Se work nie.

,

J

a.

ek weet," was sy antwoorcl, ,mnnr· God

op<mba:n hicrdie dingo aan my in dit vot·m

van hoenl<>ry. Boc\l'(lery "·aan·an ok kcnnis

dra, sodat. ck clio gcsiglc kan verslaan.'' Nuu

wcct ons d:1t. <lit. die boeregcwoonto is bm 1li1•

klein kaffertjic voor die tou te sit, <'n

s

f

ma:lk

die boer hom dan s:· ,.Ieicl··'. Danro n ,ic>n

oorn Xicolaas aile , l.ciers" in die gcda:u lc 'an

kaffcrtjie~. Die pcr;;oon word nic juis Lot die

stand ,.<111 'n klonkie '·erlaag nie. Tn di~· ge,·al van twco lciCl·s, 'n l>Clllltjio en 'n kaffcl'ljil', "il

dit to konne gee da~ Indio nic ncL a~leonlik

besta<~n nio, m:-~ar tln{, hullo ook noodwcndi~

mo~ mck:wr in holsing sal kom. Tioekqm dan

noodwendig? Omdal. ook in so 'n gC\·al (lie

vt•r-skil tnsscu die hn:oe lciers openbaar gemaak

word len op>.ig;le van die gehallc en stoffa,.,i!' ,·an elk ,-an die lcicrs, en diL weer om <;'lie

oor-winna:-tr hckcnd te maak: die seuntjie wat in elkc op,ig ho die lwHcnjie &taan. fz t•nige

konflik i-; dit. maar 11 d vir ons nodig om uit

lC vind \lie die Reuntjie or die E:aff<'dji(' is, l'll

ons wcet ook wit• die oorw.inn:Jar gaan WP<'s.

ln Die Volksblad van 27 Aug. ] 9-J I hC'(. 1•k na nanleiclin~ van tlic dreigenclo lJoL~ing (nsson

clio Oos~cw:1bmndwap; en die } fcrenigdq 'P:nl.v Teeds die :-tnml:tg op bogeno<>mde twc4 Icier~

hier lc Iande gc,·c::.lig. en kan ons m~ar die

sank gen1:~ nou ons ,·crdere nandag i:kcnk. Ou~

wil non gra:~g \\'('e( wie ili wie. Ek :<al die

bcskr:·,ling \':llr die ,'cuntjic wccrgcc, d.1u kan ons 'n sockto~ aangaan en kyk of ons ho1t1 r:t:lk-loop. Die g<>sig lui :1!< volg:

,.Toe is hicr 'u klein s~untjio en 'n ltomh<'rs

kom oor hom, die oorLrckscl is s~ukkcml maar

die lwmbcrs iR ~koon."

om~ sion dus <lal hierdio scnni,jie meL

I

n

hom-bars 'rO:h: is. i\l<'ns bm hom nie sicn n•CI, wc>ol

nie hoc hy lyk nil'. weet nic wic dil i:-. nit•.

'n Onh<'kcndc figum·. Iem:-~nd wal nog nio "·'·

lllCrk gem:1<lk he( niC. 'n I.eier W:ll nic lei nie. Die ecrste pcr~oon wat ons kan in :i

anm<>r-king nccm is gcnl. Hcrb~og.

By

is <>at<>r nie

toe nic, sy h<>lc lcwc lank was hy feidik In Ieier.

Oop en hlool. Almal ken hom, alm:1l !iil'n I'll

weeb van hom.

Tr

y

is nio 'n onhekerfclc ni1•.

Get1l. Smuts dan? \Vel, l1y is neL so oop (Ill

bcken~l as gcnl. ltorlzog, Lowens was lr~· noj.!;

nooiL 'n t\frikancrleicr nic. Dus los hon\ maar.

Dan is daar nog dr. )lalan. l3cantwoord hy

mi~kien a an die beskrywing? .Ewemin. Hy is mos ook al ,·ir die l:lasle Z;") jaar ·n beprocfd<> Ieier. Elkccn ken en sicn en weet ,·an hom ook.

Ook h:v is nie ondc1· '11 kombers toe nio. D~111

nog d;..

\~an

Rensburg. \Vel . . . . Fiy was

allyd onbekend. Kooi& 'n lcidcnde aandeel in

clio openb:we !ewe gcnecm nio. Niemand hot

hom geken nie of van hom gowcoL' of hom gesien

nie. Dus hy was onder 'n kombors toe. 'roldat eensldaps die komhcrs \':'Ill hom afgeLrck is, eu

hy (soos 'n padd:1slool) op die lonecl ,·orskyn hct. Eensldaps hcl hy die tou van die Ossewa t:!:evat. (L. '"- nio op die wakili in die hoedanig -hcid ,-an ·u drywcr nie). En byna eenskb ps het die slryd 'n aarwan~ geneem. Die kombor;; is af, en die Seumjie hcl sy ,·crskyning \'OOr

die lou gemaak.

1\s ons him·dio ui(c<>nscl~ing aanneem, d:-tn '''<'OL ous wie gaan wen, as die oorwinning nie

reeds bohaal is nic.

Non is daar nop; clie komber:,; die is nie ,-an

mindcr belang nie. Die kombers is ,skoon".

PRAGTIGE SAl\IE

W

E

UK

IN

G

TUSSJ~N

0

.

8

.

EN PA

UTY

'n 'freffendo hcwys ,·an clio eenheicl ,·an clio volk en gocie samewerking Lnssen clio O.:R. en die lLN.l'. waar die lciers van !aasgenoemde no~); nio daurin geslaag hoi,

om

tweedrag Lo sani nio, word gelewer dcur die skiLlerendo rcnksio in :IIiddelhurg

(10\:~p) op die oproep van Die O.B. insake clio ken;fonds vir ~elntcrneerdcs sc

kinder;;. , 'o rapponcer mnr. A. R{)S -souw. adjudanl nm hoofkommandant

U. A. 8<-hoeman, daL kollcktclysle rondge

-stuur is wat sower deur die Hoofkomman· dant as die voorsilter van die Party onder· teken was. Die ophrong:; heb £23-19-4

bc-dra. Die gees en samewcrking tussen die

twce organisasies in daardic dec! is uit·

stekend en dit Jaat mens terugdink aan clio

hccrlike samewerking wat cJaar tusscn die twec liggamc as geheel was voor die party· Ieier sc oorlogverklarins a an die 0. B.

Dit was onder die llr:tndwa~lc :-.e Q,;;ewa wat 1lic Seuntjic gelc en wa~ hel. Dus onder 'n

0. n.-ko01bers. Die O.sscwnhrandwag, die

.,r,koonste", mooisle on cdelsLo beweging wat

di<' Afrikaners nog gehad hot.. (Die paddastoe l-vyande van die O.H. lwL di.~ ook gister en co

r-gi~tcr gcso.)

,,Die oortr<>kscl is slukkcnd.'' DiL wys duicl

c-Jik dat die kombcr.s die eicndom ,·on arm mense

i~. \\'aiter dec! von dio Afrikanordom is diL

wat hoof,aaklik binne die

0.

13

.

saamgesnoer is?

\\'alter decl is dil wnt die noodsaaldikheid ''an

die :;lryd teen die knpitali~mc rncer insien? \\'ie

is dit wat Ieiding oor dio hele land, onde1· die

abnormaalste druk <>n bcdreiging in die O.B.

IIN'Ill? :Xiem<liHl andcrs as die eiena.rc ,·a:1

sGukkcnde komhcrse nic.

Tot sever die Seunljic en sy kombers. Nou die t"·eo hewc~inp;s :,elf wot nog net so

-,·ccl duidelikheid op die sank wcrp. Die bctro k-ke bccld lui as volg:

..Twec wir srcnc draai teen mekaar en die

ccn ;1an die oostckani. draai in die and.ereen in rlat dit net cen steen is."

'rwec "·it stcnc ( rc>pnblil;<>inse bewcgings)

dr:tai teen mekaar (is in 'n stryd gewikkel).

Ko11 is die vrang weer wnllcr ecn nan die ooste

-kani, is, want dis hy wn!. gaan wcgrank. l\Jaklik SOll dit '''ees ns ons weoL wie die Sc11ntji~

i

n

<lio

(Vervolg op bl~. 3, kolom 1.)

...

'

•

•

DI

E O.B

.

,

W

OE

:\

S

D

AG, 4 FEB

.

19-12

.

EENSTJEMIVJUGIE VJE

RG

A

DE

!

UNG

VAN KAAPJLANDSIE

BEHEERRAAD

,Stryd Gaan om

R

e

dding v

a

n V

o

lk

s

e

Karakter"

:

Genn

l.

JJ.

A

.

Smi~h

Die 1\aaplancl~c Uehecna:Hl het Donderdag,

22 Januaric, in Kaapstad onder voorsittcrskap van hoofgcul. dr.

J!'.

D.

dn 'J'. van :6yl in Kaap-stad \'<'r!!:adcr.

'n T\<'nmcrk \'l\11 die ,·crgaderin~ was die vurigc gcc~drif wat by alma! hccrs on die groo~

ecnsgesinclhcid waL uiL die hcsprekiug

deurgc-1\t ra!ll hcl. Dit \\·as bykans onuodiJ!: om oor

\·oorstcllc to stem, daar die bcsprekin~ 'n

,,·ccr-spicclinp; was ,·an die censlommigheid. 'n Eukclc

kccr hot dib gcblyk of eon of Lwee lode 'n saak

teen ta:111, maar J!:OU het dil. aan die li~ gckom

daL hullc onder 'n vcrkccrdc indruk is en in

worklikhcid nog vnrigcr voorstandol'S dann·an is.

In sy tocspraak hct die A.K.G., J!:<•nl. J . . \.

, 'mith, daarop g;cw_r:; dat di.:l Ecnhcithkomilo<' nog ni<' onlbind is nio, on dat die voon;iUor hom ~cnadcr hot in Yorl):\lltl met die hou van nog · n \'Crgadcrinp;.

:;\ fcL von\·y.sillg Jla die volhardcndo

propa-ganda van clio Parlyleiding as sou die O.J3. gckoppcl woes aan die :\Tnwc OrdC'-grocp, hC'L gcul. Smith weer cons beklcmtoou dat die O.ll. so bclt'id is om hom gccnsins te koppel aan

onigc Pnrly of pnrlcmcntOro groop nic. Die O.B. ~aan self ook gceu knndidatc sll•l

nic-hy is bok:111t hicrdic soort funksic \'Orhcwc. InLusson voer clio O.B. 'u stryd nic aileen van poli!icko nard nio, maar in die laasto

in-~!ansic 'n cliese stryd, hcL ~pr. ,-erkl::lar. Dis 'n slryd teen bcdrog, onccrlikhcid en bclastc-ring. 'n Stryd leon ccdbrt'kors en die onder-myuing van dio volk so karakter. .Die

o.

n.

docn ,n bcroep op die k:naktcr van die ,·olk om daaruit. die ccnhcid to luy. ,._\.IIC'cn langs da:trdio wcg kan ons hoop om 'n ('hrislelikc nasionalc slaat ic \·crkr_y. Ons moot ccrs die cor eu karakter \'an ons \'Oik red wat dour die

parLypolilick ,·er·woes is.

Op die \'orgadcring was ook tW<'<' ,· erlecn-woordi~Cl·:; van Suidwes-.\frikn.

AI dio offisiero I ret bevel onl vang om ofllsi ors-,·ergadcrings in hul gebicdc to hou en om die

konunantlo's dccglik te organi~ccr.

Oor eli<' houding ,·an die Na~ionalc Pcrs

tecn-oor die O.B. is stork afkeuring \lilgcsprcck, en

daar is Vc.'dtlaar <lat. brandwaglc oral aaudrinJ!:

O.

ll

.

-Lcde

C'H

T

n

ss

c

n

ve1:

ki

cl:i

ing

s

.Alle offisiere t•n brandwagle in ldesafdc

-liugs waar tus~llll\'orkicsing:; gchou word,

soos hy voorbt>cld in clio van Rivorsdal, sc aandaf~ word bt•paal by dit' \·orklaring van

die Dagbcstunr van die (; rootraad, nl. dat

die 0. B. allcou kandidal(• sal sLmm wat 'n

Chris[t,Jik-nasionalo rcpublick voorsl:tan en

wat nic die O.B. bcveg nic. \Vaar die Party

soda11igc kandidatc lccuoor clic -·muls-party

stcl, sal die 0. B. sy vollc f.(owig inworp in die st r,,·d (con die Imp,erialiJ>mc.

J':ni~c kandidnat wat eli(' O.H. bO\'<•g. van

w:ul<'r party onkal, stcun tlic sn·ycl van die

Empire-party tt'('ll aic ..1\ frikauerdom in S)'

ropublikeinse st rewe. .Oio l1.N.I'. kan

:::onclor moei tc p;cskikto lm ndida to lo-y IYa t gocic pany-manne is en nio die

o.n.

bc,·eg nie.

op ·n hen:! om gcen pnblikasie vall daanlic per:>

meer to ondorslcun nie. 'n Hoslui~ is dan ook

i1t die \'Crband gonccm, en ,·crskyn elders in

bierdic uilgawc.

Die oproep \'all die Kommandant-gcnoraal vir· ondcr;;(l)uning Y:\n die afktnklikos vnn goinlcr

-neerdes is met, grooL geesdrif onb·ang. Offisicro het opdr:tg ouh·a11g om 'n sterk fonds ,;r die dool in die Jo11'o to rocp.

V erklaring van

Sie

n

e

r

se

Gesig van Dra

a

i

ende Kl

i

ppe

(Yorvolg van hls. 2.)

:;iryd is om ook lc wcct waller bewcging (steen) sal stannde bly, want die SciiJHjie kan tog n!c

wen on sy \'olgcliugl' verloor nio. Duidolikheids-halwo bring ons ma:w Jiewcr die stone ook onclc1·

'n YCrgrootglas. Hchalwc <bL die cmt steen aan

die ooslckant is, is hulle absolunt centlcrs. Die ,ooslclmnV' is cl11s al kcnit'kcn waL om; boL, en mocl ous eers uil\·ind w:lt eli(, bclcken ah ·o-rcns on~ kan uit\'ind watt'cr steen die mcrk d.ra.

Xie maar 'n rigting uic.? Kee, ·n bowegit1g

waL oo1· die hole l:~nd besla:1n, kan nic ook

tor-!'clfderLyd net in cen cnkclc rigling wee~ nic. Die oostc s;:~l dan vir die Knpcnaar ook nic dic-sclfdo wccs as vir die Prctorianor nic, en kan maklik vorwarring v<'roorsr~ak. Jiitliko koro kom dit. duidelik \'OOr in die aantckcnings van oom

::\icolaas dat die oostc die Brits-Imperiale kraal

betoken, en die wcslc daarcntcen die Afrikaan-so. So ook meL hicrdio onderhawigo goval. l\Jy

vortolkinp;s lei ck hoofsaaklik af van oom Nico-laas so \'Crklarings, dus ha:\1 ck sy ,•ic woorde maar weer aan om bo-gcmeldc l>cworiug to

slaaf. OiL is soos hy diL nildruk: ,l,<jk hot tweo noumcnse in oosiclikc rigling sicn loop; dit is

dicgenc wat moen dat die mag \':In J~ngcland onbreckb:l(lr is, en waL non tclcurgcslcld wcg-loop."

HuJlc is telcurgc,tcld in ,,ons" -loop van ons nf wcg na die onoon,·inlikc Groor-13rittanj•• (na, die ooslc leo). Dus die steen wat gaan ophou om t.o lwslaau is die con waL Brils-Impcrialis!ics georicnteerd is.

Dcmokrasie is die J3ritso en J3rits-gc:,indc lando sc rcg01·ingslt'lsol. PoliLicke partyo is die

uit,\'lo~isel yan die dcmokra~io; on

di('o

Jl.N.P, of Y. is 'n dcmohaticsc polilickc party. Dns wat sy hcrkoms, '·orm en wosc bctrcf, Brits

(aau oo~tckant).

Die politicke part~· bet clie slryd ontketcn,

j\liS tor bchoud van die pa dy; wil sy docl hcrcik

by die dcmokratit•sc ~tembus; \'Crkics die dem o-kratic~c (miskicn hictjie gcdoklel'(l) ho cnigc andcr stclscl; glo in die voortbcstaan \·au poli -lickc parlyc, die lwn van algcmonc vcrkiesings,

en govol~lik ook dio vcrwisscli11g van n•gerings. Dus \raL s~· siaalsidcologic bctrcf, J3rils

(oostc-kam).

Die poliUoke }):trly(leior) hcL 'n ullimatum

aau die JHrikanordom soos !iaamgcsnocr l>innc

die

o.n.

gcrig, en ten spy!c \'rill die kapitulasic

van die ]{aUt V:\n die 0.]3. (dcur clio lCI'lll;tl'Ol<· king van bcye] 1/ll) Log nog 'n Yornici.igin

g-stryd lt·cn hicrdio Afrikancrorganisasic aan

gc-knoop. 'n Ongcskrewe bondgcnootsklp is dns

met \'t'ltlrnaarskalk Smut~ en Kie. aangegann,

om die, rieur die lrnpcrialisLicsc clemcnlc gohaLo Ossownbrantlwag ((' help vcrniclig. Dns wat sy

doen en late bel ref, Brits (a an die oostckaut). So :sicn ons hoo die con :.leon aan die

oostc-kant is, t'n weot dm; watLor eon dii; is wai; gaan

wegraak. Hicrdic wcgraak mocL egtor nic non \'Crwag word uic, want die vcnleeldhcid \'an die .L\ h·ikanernasic f;:ll volgens oorn ::-licolaas }' Oorl-duur toldaL clio Rc,]ccl (o01·log) oor ons gcgaan

hot. Dan sal clio (wee bekcudc blokkc, con moL

gate en tlio andcr mot penn<', saanl\'oog sodat gcon na:l L gesicn kan wonl nic. 'J1 \' olmaakto cenheid waL gccnsius onder die dcmokraLicso

slelscl van verde('] en hccrs vcrkry kan IYOrd

nie. J I.

J

. D

Rli)Y'~ijT{. • enekal, 12 .Tan. 19.J2.

DRI

E

DAGBREEK KARTELS

word gtJdra deur

Df.FTIGE

DAMES

Skakel 2·5662

Eo Man.h U Botlellio(l

~AGBREE

·

K~

1Jl)

ames

JHla

r

everrsorrghmg

a

~~~

~

·

.Salon

Langmarkstraat

141

KAAPSTAD

~-- - OO<=GII & C;:;"CIU II.II;IIJ:;:";I9

I

0

G.

A

.

:

FI

C

HAUDT

,

B

PK.

_~

:'\fA JL"'-.J:HIE, YS'r.EII\\'A'RE

I

I

EX l'ROOUI{TE ll1\ X 1) t:LA:UtS

I

l70_oon

BLOE

MF

O

N

TE

I

N

Opgcrlg

'

~00 1818

'

~-

---

--

..6

Voorsien in 'n noodsaaklike behoof to ....

LENINGS verkrygbaar vir enige rcg -maLigc doc! !eon uiters billike torme. LEEl'' OP 'X KO::\TAX'l'DASIS E::\ DLY

0

EIE

BAAS.

Duiscndo maak gebruik van SASBANI{ fasiliLCito om hulle van die ekonomieso

juk te bevry.

S

AS

lB

ANK

is 'n kind nn die Volk on dien die Volk.

Raa

d

pl

ee

g Sasbank.

PAARL: Porci-Boedelgebou,

RoofsLrnat 327, Posbus 266. KAAPSTAD:

Parlcmeotstraat. 32, Posbus 2387.

WORCESTER:

Leadorgebou, Hoog~Lraat 4, Posbus 57.

@

KS

is d

wars

(

l

c

ur

di

e U

nie,

s

owcl

as

bu

it

e

sy

gr

c

nsc,

b

e

kcnd vi

r

goc

ie dr

uk

w

c

rk

teen

k

o

nho.

1r

erend

e pr

yse

.

'

E

S

T

E

is om ons te

ra

adple

eg

in

ve

r

ba

n

d m

e

t

u

bc

n

odi

g

-hcd

e

.

Prysn

otc

rings wo

rd

gra

tis v

erska

f.

Enigc

so

o

rt

d

n

1k

w

e

rk

•an v

isit

eka

arte

tot

ge

l

ee

rd

c

Diss

e

rtasies

wor

d ondern

cc

m

.

HO

U

KOER

S N

A

Dru

kke

rs

, Uitgewe

rs

en

B

oe

k

binde

rs.

VIER

1\'0EJ:\BDAG, l FEBHUAHII<) 19·12.

Di

e

Volk

s

e P

er

s

'n J( wart or11 gl•lrdc, too d ic 1\ f rilmnordom hom moes ont.worslcl hot aan die grcep van dit' 13.-itsc Imperiali,mc onder Ieiding van Afrikan

cr-\·oormanne, en too da;:tr on- en anti-:\frikaansc

invlocdc op die oortuiging vau 'n groot dccl van

ons \'Ollc ingccnt is dour

'n

magt igo )3rilso pors, hrL daar vir die Afrikaanso vryhciclsboweging

~o.lNtn gekom in die \'Orm van 'n l·io l\asionale

Per·,;. Op ·u tyrbtip toe die volk geroepc wa:;

om op groot skaal gcldelikc hulp nan \·en·Qigdo .\frik:mcrs tc \·erlccn .onder Jc•iding van die

J lt·lpmclmar, on too 'n groot dccl van ons volk

nog moes wo1'slol 0111 uiL die pninhope van die

'l'wccdc Vl'yheidsoorlog op dio hecn to kom, lwi manne en nouc oor die hole land mel hul

:-paa rpcn.ning:; gokom \·ir die oprigting van daa1·<lie pers. ~lot die ,teun Y!ln di<' gansc volk hct dit in die afgl•lopc j!l1·e gegroci

tot

·n mag w:tL deur die vy:Jllclc Yan on~ volk erken mocs

word. Danksy hit>rdio gcduglc wnpen kon ons

\·olk allc aanslac op "Y nasionalc he~ta::m die hoof hied. Die indoed van hienlic per:. hcl hykans elke .\frikaansc huis binnegedring en ondc>J· die rcglc besLuur was clil• moontlikhcdo onr clio volk lot idenlisticse hoogles op to vocd c-n hom i.e l>ekwa:un vir sy vryhcidsaanvaardiug onhcrckcnbanr.

)let so 'n m:~glige w:~pcn mo<'l d:~:~r cgter

\·crsiglig gespccl word. \Vanrteer hy nie ml.'cr teen die vyando van jou volk grrig is nie, maar iron 'u grooL en bclangrikc dcol van JOn cit

Yolk, word hy 'n groter ge,·a:~r· as die vyan(IC-likc pers teen wie die volk so vooroordeel reeds

a:~ngewakkcr is. :\reuse dink nit• mcer

self;;tan-dig nie. Daar is nie mcer soieh as 'n

selfslan-c1igc oponbare mcning nie. ~o onlangs nog a~

2r) i\faart vol·lcdo jam· hot clr. 0. l!'. :\[alan l1om as volg oor die mag van dit' ]>l'rs op Stt'l lenlJosc-h uitgelaal:

,;Maar hoe word oo!c die publicke mcning ge-vorm? Dit is veral clcur die pers, wat die slcool vir volwasscnes is. Oaardie pers is nie vry nic.

Dit is in die lewe gcrocp deur sekerc geldelikc

bclange. DIE PERS MOET SY BAAS OlEN

en op die wyse word die publieke mening in

Suid·Afrika gemanipuleer deur die geldmag." Dio Nasionalo P"rs wat dour die hole volk

in die lowe gc1·oep is vir 'n prysonswanrdige do<'l

hct ongelukkig lanp;samerhanrl meor en mcer

die kapitalislie~c weg opgegaan. H y was naticr

-hand oo!\ nie mccr vry nie, maar die party-leicrs het hom gcmanipuleer ten bchoewc 'va;, die party. Yandag veg daanli(' nn•-tylcicrs

ogLer 11io roccr lN•n die vyandl' vnn ons ,·olk

G!<~KERAALS

EIS

STAKI~G

VAN

PERS

SE

VYANDIGHE

I

D

(Y en·olg van bl~<. I.)

\":lll die also belcdigd(' lcde \":Ill die

o.n

.

op hnl

a:-~ndrang eenparig opdrag aan die Dr~ghestutn·

gt'gcc ori'l u meu to dcol dat as 11 nic ophou en voor of op 2 l!'t'lmr:wie die \'t'l',,<'lwring clcur middol van die [lilt's gee dat 11 nie Ianger ~:11

voortgaan met hiN·dio aautygings en valse

voor-!->LPIIing van fcilc nie. die nllisicre sender bc\·el 'l':ln Hoofkwarl ier aile O.H.-IL'de sal

\"t'r-soc·k om hul onrlt'rstouuing van a! u uilga\I'<'S tr onttrck en nio Ianger rcgslrcc•ks of

onrcg-slrt'eks 'n inslrumcn~ to slcun wa! gcmik is

op clir vorniol iging van hicrc1ie volksorgnnisasit' en rli<' Regeriug ;~anspoor jn ~y hclcid ,·an ver·-volging en ondPnlrukking van medc-Afrik:lnNs

ni<'.

, Da:trom bring dio Hoofkw~nl ier boslaando frilt' fangs hierdie W<'g onder u anndag on iQ dit•

hoop dat waar clio pl·rs oor helnugrike begin~('! punt<' van dio van clio O.B. soos in clio Eenheids-,.erJdaring en die dcnr beide part~·c aangcnom<' ,.grondwet"' ll<'ergoW, vero;kil, u per~; hom aileen dnnrhy l)opa:-~1. v~m die kant van die O.B. :;ul di<>sclfflo l)elcill grvolg word wat u v~rkics om

t .. volg."

nie, maar teen die republikeinso be11·cgrng ''<lfl die Afrikancrdom. Vandag word daanlic w:rpqh 11io leon die vyande gcbruik nic, m:-~ar lcdn mcde-Afrikaners en die redo d:latvoor is nfl omdat lllllle ook rcpublikeins is!

Die pers moeL sy baas tlicn, en op die wy <-word die opcnbare mening v~mdag <leur 'n

grocpie polilici gemanipulcor on \Ycrtl die \'Oik

so gc\·cel iccnmckaar opge~wccp sodat die ocr. Afrikaner vambg die antler by die H.egering g:~an aankla t•n \"CI'r:J:Ji. J)ic di~siplinc wal deur die Osscwabr:1ndw:1g in die afgelopc jare opgc-bou is en hom reeds skit.lcrcnd laat geld her., word non dour hi01·dic pers wat in vcrke<'nle handc is, op 'n gruwcliko wysc ondcrmyn oi1

vernietig. A frikanervoormanne word die eon ocmblil< swart gesmeer as Smutsmanne, di'! vo\

-gende dag as Ouitse Sai>PC en op die derde das

word dieselfde rnanne uitgenooi om 'n ret)ub!i·

lleinse rcgerins te help vorm.

]~Ike kecr word die pen; in aksie gcbriug om

die manne en 'n \'clksbcweging in die Jig \·oqr

to stcl w:~:nin die parLyleiding hulle :,.kildeJ:.

J::n hul verskoning vir hi01·dic grnwclike mi~­ bruikiug v:tr, 'n volkswapcn is: ,Die \'Oik

\'Cl,'-gect haio goul" .Die volk sc mcniug kan maa,r opgcsweep on die dissiplirw ondermyn word, want allcs ~al regkom omclal die volk gou \·er-geer. Dit. is dio fondamenl waarop die base \'fin die ::\asionalc Pers die afgelope tyd bon in hnl stryd !N•n ·n ..-\frilmauso organisasio wat hulle necs dnlk die l'OlHlhlick \·ir die 1\ frik:tnct ·-dom sal bring.

KLERE

DHAG

O

P

YHYHE

I

D

S

D

A

G

Die klcredrng vir die groot vierings dwar,;deur clio land op \"RYBElDSDAG

(2i Fehru:~rie) is ''ir mans gry,., ])roeko en

oop,

''iL

ht'mdc (sporldrag) met 'n nt'k-dock van vorskillende ldeur ,.i ,. clke pro-vinsie. K:tapland so !dour. is blou (<l

ie-selfdc as die blou van (lie annhande), 'l'ran&,·aal green, \''t·ys(aal oranjo en N:~lnl wit.

.Die nouc :,al wit- rokko dra. \\·aar mcn'e nie die re!-(lC klere heL ni<-, maak diL gcen

saak 11io on hulle moot de<'lneem.

Bevel VOI'I'CllCle offisicre moet sorg <laL d:tar op clkr feesicrroin 'n groot O.D.-vlag wappcr. cu wei in die lip: en nie weggc·

sleek in die donkcr nit• .

.Die J<'akkol, w11:1rmec die vlam n;~ die icrrcin gcbring word, is in die ,·or·m \"1111 'n spccl-jukskci (bot.lch·ormig) met 'n gat. in die dik punt geboor waarin die f;ll.:kt•l in die ,·onn \':ln 'n kcr,; gcsit word.

Die fal<kcb \'an die jeugfront \Yfl:lrnH.'C

die nyhoid~,·tmr aangcslcck word, kan

go-maak word dcur blikkics fl:ltl 'n sLnk hout. le heg. me hlikkie be~·;\~ dan Jampolic en deur 'n gaatjic in die deksel word 'n

stuk-kie ashe::; gestcek w:1t dien as pit. Die ashes kan dc~noocls ook los le in die lampolit'.

Die O~r,cwnbranchmg hel hom teen a! die anntyging-; w:\t cintlik hedocl was om gou dcur die ,·olk '"<'rgect to wonl-\·ordedig. Hy hct

sy saak geslol en onder clio :l:tndag van dit' volk probcor brinp;. Die Nasionalc Pers i1et hiorclic

meningsuiting van die Osscwal.lrandwag ondcr

-druk en vir die volk weggcsteek. Wanncer 'n

onware bewcring as sou die O.B. hom aan die Pirow-groep I<Oppel dcur die O.B.-bestuur an

t-ken word, word daardie verklaring in die

meningskolomme wcggcstcell. Maar die volgcn·

de dae hou die Pers aan met sy bewering te

heri1aa! om soclocnde sy aantyging, wat in stryd is met .die waarheid, by die volk te laat insinll. Langer ];on hierdic vcrgift ip;ing \"an dit' volk so sicl en hicrdic misclncligc ondcrmynin~ \·:m

ons volk st• !lissipline en cct·ge\·oel nic geduld word nie. l•:lko Afrikaner w:1l dit. langt'r oog

-luikend toclant, maak hom skuldig aan hicrclle rnisbruik \·an '11 wapcn len behoewc \'l\11 'n groep .met. hnl seksionele bcl:tnge. Jn hicrdic: vcrkeerdc h:mclc hot die A ft·ikaanse pen; 'n positiewc gevaar geword vir ons volk en sy ideal c. 'l'erwille vnn die .\ frilmnerdom en

l<'t·-DIE O

.

B.,

WOE:\SDAG, 4

F

E

B. 1942

.

¥/APJEN§JKOlU

Dr

.

Va

n l

?

e

nsb

u

rg

s

e

Bood

s

lwp

Tn die \'Oikstryd mocL hart, en brcin en spierc Len ,·ollo ingespan word. \Vilskmg C'n offer

-vaardighcid is van die allcrgrootslc waanle.

:.\ faar ~onder doelhcwustheid en heldcrhoid kan hulle op dwaahvec \'Cr~and.

.,\\'apcnskou·', die amptelike orga:m ,·an die

A.?\.S., :.tam uit dcukcndc kringc van jong

Afrikaner, wat trag om hcldcrhcid to \·ind en

te vcrsprci.

As ~odauig verdicn di~ die noukeurige aandag \·an die strydende gcledcre.

J.

P. YAX ·m~:\~B ·nc.

*

•

•

Opro

c

p K

G

.

Wapcnskou, die ampleliko blad \'lln A.i'\.S. en nuder jeng-organis:tsies Yan ens 1:\nd, lmn

,·anda~ as 'n akademiesc gids dicn hy die bc

-sluclering van volks\'J'a:tgsl ukke. Die bbd ge -niet tlie rtldicwe medcwerking vnn die I'Omaam

-sLc deskumligcs op ous nnivcrsitcite t'n in die YOJhJC\\e.

Dil k:1n ook as pnblib~ic-medinm \"ir studie· kringe clien.

Die intel<engeld is slcgs

5

/

-

vir vier uitgawes

per jaar. *

*

l

n

t

c

h

e

u vo

nn

Die t · i tgowers, \Vnpenskon, l3us 28, Rtcllenboseh. ". aarcle Heer, Jngeslotc vincl inLck<:ngcld op jaar/jnrc ... .. 1\ DH 1~.': u ... _ ... _... as ,.\\'11pcnskou" Vll' die

W AGTE BY

M

O

TOR

S

Asst.-,·el<lkornct TJ. Lorenzen van Stcllonbosch hcL onlangs onder die nnndag van die Hoof-k\\'arlier die feit gebring daL kwa:~dwilligos op die vcrgaclering ,·an 10 Descmber •op Delh·ille gepenlcr hel met die wicle \·an motors wai.. naby

die lerrein gcslaan hct. Verskcie lugskcpc

,..-as losgNlrani on die wiclc hot" pap gost.aan.

Sulko dingo mag nio toegelaat word om to

gebeur nie. Bike offisier wat in bc\·cl ,·an 'n hycenkoms is, moet sorg dat claar wagtc go

-plans word wat. die lcclc teen hierdic soor!, ge -meenhcicl kan vrywaa r.

willc ,·au die nyhcid wnarna ons slrcl\·e is dio Osse\\'abrandwag, ook onder drnk \·an sy lode, gcnoop om uou uit to roep: tot bierloo on nie

vordN nie!

Die Ossowabr:1ndwag is bereid om die

Afri-kaansc pers verder tc stcnn - talle \·an sy !cdc is tewens aandeclhoners daarin - maar dan

moet die pers clie volk as geheel dicn en nic scltsionclc bclange binnc die vole< nic, want clan

word ily net so 'n gcvaar as die i1apitalistiesc

pers waarteen dr. Malan gcwaarsku hct.

Die t-is wat. deur dio T\ aaplandse ill'hccrmad

..!'lan die direksie ,·nn die Xasionale Per;; gestel is om die eensydige en P<'rsoonlikc st.ryd lcen

die O.sscwahranchmg slop to sit, behool'(., indien clit aanvaar word, onlsaglik bai() by Ll' dra tob die oplos:;ing Yan die kunsmatige broedertwis. Die

o.n.

hct nog altyd \'Oigehou dat. daar gcen

grond \·ir sodanigc slr,\"(1 heslaun nic, en dat <laar onmiddellik n cdo lam kom soclm die P:trLyleicrs en die pOl'S hut stryd Leon die

o.n.

6tank. \Vord die eis cgtor geweicr, Sill die volk

die tup; in t'io handc moct ncem en die \"Olkspcrs tot n:J!.iediens cl\\·ing.

D

I

E

O

.B.

,

\

:VOEKS

D

AG,

4

FEB.

1942

.

\

VYF

Staat

Moet

Draer

Wees

van

Vol!<

se

Persoonlikheid

: ,)

SN

AAf(S

Die 13rilse per:> "erkondig dacliks hoc die

Hussc sou ,·order en om; Ices \'an die vcnllett -gcncle "lao teen die '·lugtondc J)uitsers. Die nood aan die Oos-fronL ~>Ou vir die Duilscrs so hoog wee~ dnl hullc sclfs soldalc uit .l!'rankryk

in alloryl por "licgtuig na die slagveld moot haas. 'n )[ens sou so daL dio Duitsors op die

punt slaan ,·an 'n algeholc mililcro ineensto

r-ling. Dicselfdo blaaie waarsku cgtcr gedurig teen die moonl.likhoid daL Hitler non op 'n

ander pick gaan slaan. 13crigle \'Cr::>kyn van

i)uitsc lrocpcsmnctrckkiugs in uicl-Europa, in

li:tlie on sclfs ook aan die grcns van Spanjo.

Dubbel

e

Nasie

s

l<ap

v

an

Vereis

Kleurlose

Optrede

Ove

r

he

i

d

TV.

In ons vorigo artH{el oor ens vryheidstrewe hot ons anngetoon dat die ideaal van ons voorouers nie in die eerste plaas staatl\Unclige onafhanklikhcid was nie, maar nasionale

vryhcid. By hullc het die vryhcidstryd nic gegaan oor 'n staatsvorm nic,

nwar

oor die staats!{arakter. Dit moes 'n Boercstaat wecs met 'n Soerc·karakter; dit moes die tuistc

gewees het van die Boerenasic, 'n staat waarin hulle nie aileen tocge!aat sou word om tc handel

volgcns hul oortuiging nie, maar wat self ook die lewcnsbcskouing en bcginsels van die Boere·

nasie sou h:mdhaaf en toepns in sy staatspraktyk.

Vir ons kern diL baic snaaks YOOr dat 'n land

wie so leers ann die oostckant loruggcdr·yf word

dcur \'cnroedo Holsjewislic~c maglc, hom owe

bcclaanl kan voorberei orn elders Lc slaan.

1):1ardeur· sal lry mos nio sy posisie 1·crbetcr nic,

maar ,·cr:;wak? Aileen vir die l3ribe mcntali

-ioit waL in 'n nedorh:1~ soos Duinkcrko 'n

oorwinning kan sicn, is diL tnoontlik om hicrdic tccnstrydigheid blykl>aar tc begryp.

Yanda~ l'·onl daar dour hajc gepra:H Yan '

republib1ni~me :lS lullle dink aan ous \'ryheid -sLrowo en '11 rcpublick as lmllc dink aan on~; idcaal. Die gc,·olg i~ dat char 'n wanbegrip onlsl:tan hot nie aileen by ander nio, lll:l:tr ook by onssCIIf oor wnt ous wil. So prnaL die Nasio -nalo P:trt~·konstil.usic Yan 'n rcpublikeinsc

staatsvorm war. hy as ons ilicaal bc~kr·yf en ondomeem om LQ, bo~kenu. Somrnigo hot dan

ook al die gt•dagto in aile crns uilgcsprcck, cr\ clit by baic ,·erantwoordelil>c ~clecnthcclc, dal ons die Goewcr·neur-gcnoraal non maar

prcsi-denL meet nocm, d::m hob ous rnos 'n republickl Andere met 'n klein hierjie mccr intclligcnsic hot voorgestcl dat ons tlic Gol·ll·crncur-~cncranl

moeL kics, dnn het ons

'n

republiok ':\fanr al

sou ons alt.wco hierdio dingo docn, he! ons nog uic 'n rcpubliek nic, altaus nic clic staal waarn::t

ons strowo nio.

Dit, sal mibkien goccl wees as ons nio rnccr pra:H v:tn rcpublikanisrnc 11ic, maar weer ,·an

nyhcid, wan(, waama ons strowc is die \'l'yhoid

van die Bocrcnasio

o

m

io regccr· en gorcgcor tc

word oorccnkomstig die bcgi nsels en

lcweus-bcskouing Yan die Bocrc-~icl. Uil mocl 'n stanL

woos w~\t on~fhnnklik staat, teonoor cnigo

auclcr ~lnat en onafhnnklik l0cnoot· enigc grocp

binno in hom hehalwc die n~bic in diens

waar-,·an hy staan, en ons crkon in die gcv::tl not. eon no~ie in Ruid-J\frika.

Die groot. font waL l'::tncl:tg in om; poliLicl<c

stryd gcmaak word, is dat daar nic oudcr;:,koicl gcmaak word Lnssen die begrippo swat en na~io

nie. Die is hccltemal moontlik dat ons volk c-J·eglclik heellcmal ny is :~s ,.,raal, m::ta1· a'i

nasio in die groot~to slaworny kan \'erkccr.

Onder die invloed van die liberal isme, vir wio die staat 'n gesag is oor 'n bonte versameling

van cnkelinge binne •n bepaalde landstreek, hel

ons voll{ die nasie al meer en mcer besi(Oll as

iets behorende tot die kultuurterrcin, terwyl die bevolking die staatsgebied uitmaak, m.a.w. die staat is losgemaak van die nasie, die siol

is losgemaa!< van die liggaam. Vir dio

libcra-listic,c idee is dit hecllcrual moonUik dat, claar

binne ccn staatsgebied t wee of mcer na~ies lmn

wecs. Dit bcl.ckcn binno ccn liggaam- wan\.

ons glo dat die staat die liggaarn van die na-;i(\

i s - is Lwcc ~ielc. Ons ken die \'er~kym.el ,·an

'n per,oon waarbinno moor as ccn gee!> sy inl.rck

genccm het-ceu i~ gcwoonlik 'u hose gee~.

So 'n mens hCl gecn pcrsoonlikheid nie en in die Bybcltanl wor1l hy 'n hcsetcnc ~euoem.

Soos rlie besclcne \':lll Cadara wab hornsclf me!.

klippe stukkcnd gc~laan hel, so is 'n staat

waarin ook rneer as een nasie woon: hy het gecn persoonlikheid nie, geen karakter nic, hy ver· teenwoordig gccn nasie nic, hy is bloot 'n lig·

gaarn, in gedurige stryd met homsclf. Daarom \'Or)ang ons nic net. staat.kundige \'J'~·hci<l Jll\',

maar bowc-al nnsioi'J'yhcid, ,·ryhcid uio ;rllccn na buite nie, maar ook na binnc. En nie ccn

,·an die hrce hot- ons '·amla~ nio. Oic Boor<'·

nasic, die et•r!.,,·dso hccrscrs 1·an twt'c Bo

orc-rcpublicke, word \':llHi:lg gcle<'l' om homsclf as

'n ,,scksie" \'an die • uid-Afrikaanso ,·olk lc

beslwu - 'u volksdecl!

Hy

hot maar mede· sep:~cnslmp in dio Suid-Afrik:~anse slant, on a~

jy JlO\l ·n ~oeie burp;cr wil wces, mocL jy die and('l' volk~clccl, jou medc-burgors, nooii enigo

aamaoot gee nic. Dit bcte:ten dat die Boer se lewensllcskouins en lewensbeginscls nie uitgc·

leer kan wore! nie, want hy mag dit mos nie as

,goocl South African" in die kelc van sy Engel·

se mode-burgers afdruk nic. Die gevolg is

noodwcndig ncutraliteit en l<lcurlooshcicl op aile

terreine van die staatslcwc.

i'o ook mag clic ,taat ~oclf as reg;,.,h:.llulh:t\\'CI' nio ec•n \':tn diP !.wee of moor ,·olksclelo bo die nnclcr hcguusli~ nic. lly moct ook llt'ltlraal woes. H<'ntraal ten op,.,ig:t.e ,·:ut allcs binnc in

hom c11 neut.m:1l ton op;;igte va11 niles builclcant

hom. In die volkerewcrelcl daarbuite 111ag hy

nie die lewensbeskouing, die karak!,cr van ·n

besondere nasie uitdra nie. H y moet ((OUd en

siclloos wees. H y meet deur niksdocn albei

die scksics wat hy verteenwoordit;, tevrede stel.

~Iaar hoc k:tr\ 'n nasic op hicrdie maniN sy

van C:ocl gcgowo rocping vcnul as die cnigsto

kanaal waarlanf..(s by hom in <lit• volkcrcwcrclrl

kan laat. geld "Y !'.bat- he\ rorc i:s?

8'1'1\'l'E SOJ"\08R. P]<}H.SOONr,m~IJ 1•~1 D Ons 11:1sie is nie VJ'Y nic. Ons knn :~lleen \Ty

wees wanneer on:s 'n oic slant ht·t deur middel wn::tn·nn ons ous 1·ocpiug as nasic knn vcrvul dour ongcsloonl ons om'elTalstc

lcwensh<'slcou-ing in die Yolkcrcwcrcld sowcl :t'i in on

maat-skapliko of l>inncstaallikc lewc too tc pas on uit tc lref. Oi0 hcginscl wat hiorn:1n ton

grond-slng ll', is dat clke nasic 'n eic staat moct he:

Een ;.t:lnt ecn nasie, Cln ecn 1111~io ccu stanL

Lande soos BclgW, Suicl-Aft·ikn 011 clio voorrnaligc 'l'sjeggo-. lowal;yc is gl·t>n uorm:rlc stale uic.

maar abnonnalc statP, want hnllo hN gccn

nasionalc pcrsoonlikhcid nio. 1 fullo is soos

mcn~Q. in ge~lig!c of soos swa IJ>eling(' ;.;onder per~oonlikbeid. ilullc 1$ wel mcnse. maar is

nic in slaaL 0111 dio rol'ping van 'n men~; nn to kom nic:. Op hul be:;lc is hulJC' maar mt-apor;,. 1·an diPgene na wie lnlilc op~it•n. Sulkt• soorl stale "onder nasionalo pcr;;oonlikheid \'crwerp ons ns 'n onnalmulikc ,.el·skyngc11 'n kun

s-mali~t· ><kcpping wat clic I<iem v:tn omhinuing in l1omsclf rondclr:l ons het. r..:enoe~ onder-vindiul.( daal'\'an in Fluid-Afrika. \~oral geld eli~ ons ci.- laud 11':1:11' dit clic onig;,lo pick i!> waar die Bocrcna-ic 'n tui,lo l1ct. in tccn,tclling met under dorgeliko state wn~ slogs broksLtlldm van andcr nasies bovat.

\\'annccr ons ons op hierdic slaudpunt !<tel,

is daa1· sokc.H'(' kou~e)<ll'cnsies

"'"t

in

aanmoT-king gcnccm mocL word. Die vcTnn:lmsto is rlat as jy hiunc t'lkc s!..'lal ncl eon nasie erkcn,

jy nrc allc•en nn immigrante \'CI'II'ag om lntlle

in clio beslaaudo nnsic lo laat oplos nio, mnar

jy ~al jou cie land so cmigraolc moct prysgee :is hullc na 'n under l:lnd Yerhuis. ,\s Olll) die

libcralislicsc 1><:-ginscl lnrldig en nio toclanlr dat

'n irnnrigrant clio nosioualitcit moet aannecm ,-an die nasic in wio se st:'lat. hy hom bcYiud nic,

sou die gcskictlcnis waarskynlik 'n bnie andc1·ste Joov gchad hcL. T~ ons cio land sou dit. dan \'Crkccrd gewcc,; het \'an die dcstychc Goewcr

-nem· om cloelhowustc ::.tappe tc docn ten cinde die Ji'ranso ffugcnoLe dour dio J Lollandcrs to laaL ah,.orbccr. Ons sou cbn J·ceds ,·an t9e af

'n dublwlc na~iesl:np moos crken hct, en dan

sou ons \:elk va.mhg ui!. vier nasics mot clkcon

sy eio laal be~>lann het.

In J~uropa-om maar 'n paar \'OOrbccldc to

nocm-sou ::\'apoTcou as Korsikartn nie die w

c-rclrl !.en bchocwc ,·an Frankryk probccr YCrowor

hct Jlit•, mnar Frankr~k mel die res len bl.'hocwc

van Korsika, w:1nL l1y mocs nooit Fran~llll1U

gewonl hot nio, maar Korsikaan gobly hoL.

In Duilsland \'andag mocs Billet· dan nooit.

nuit~er p;oword lJct nic, maar Duitslaud 1·ir Oosl.enr·ylc verowcr !Jet in plaas vnn Ooslcnryk

1•il· Duilsl:tnd, wnnL hy moos Ooslcnryker gcbly

hct.

Die ~eskicdcnis self hcwys clus dnt 011s st

and-punt reg is on <lat 'u vrccrndcling Leon wil en <lank dil' nasic~kap van :-;y llU\\'c \':\dcrland moot

aanneom.

.Per :>lot; 1·an s:tko le clio kcuso hicr Lusscn Lweo

clinge en clio naag is waLler weep; die swaarsle:

On~ moCit kies lnsson 'n na;.ie as p;chcel sy

roc-ping to !nat mi~ dour horn nie 'n cie slant io

gnn nic of die nnsic as gchccl sy cio slant te

!!;CO me-t prysgcwing ,·an die brokswkke wat;

huitc ~~· st.aat. val. Ons moet Ides tussen die

aanspraal< van die nasie as geheel of die aan· spraak van die enkele nasie·brol\kies in die vreemde.

Iu ons \'Olgcnclo artikcl sal ons rncor in heson

-dcr 011s houcling !eenoor die .l!:ngelse in S

uid-.\frika in die Jig ,·an hicrclie beginsel beh:1ndel.

(Word vcnolg.)

Vryheidsv

Lm

oor

Len

gte en

Bre~dte

van K

a

apland V

e

rspr

e

n

By

geleentheid

van die Beheerraacls\·ergadering

op

22

Janual'ie

in

J<aapstacl is

die uyheidsvlam

wat

van l\Iaj

uba

af

-

na

die I<aap

l

andse

lloofkwartier

gebring is,

en

waar cliL nog bra

ndend

geho

u

word, cleur

di

e

gcneraa1

s

na

hul

verskcie gcbiede gencem

waar dit in bewaring gehon sa

l

word

by die vcrski!lende

v

era

ntw

oorde

like

offisiere tot

op

27

Fcbr

uarie

(Vryheiclsdag) wanneer vry'hcidsvurc

dwar,scleu

r

die

Janel

aangesteek sa

l

wo1

·

d. Dit

sal nic aileen 'n vicring

va

n

die oonvinning· op

1\Taj

u

ba

in

1

88

1

wees nic, maar

tcrselfdertyd

'n

bewys

Yan die

Y

aste

voorneme va

n

die

A

f

r

ikancrvolk

om

hom

in

die

vryheidstryd

te werp totdat

die

oo

rwinning

n

ogmaals

behaal

is

.

Die vlam wat

in

1938 cleur

di

e

Voorlrekkerljies

na Pretoria

gedra

i

s,

en

Yir

die afgelope twee jam:

by

?.laj

uba

brandencl

g

ehou

is,

wo

rd tan

s

op die wyse oo1·

die

helc

land

versprci.

Daar

word

aan die hand gedoen

daL die vlam van die

generaal

of

ander

h

oofoff

i

sier af na die

Yer

.s

killencle fcesterreine

in aflos-spanne

g

ed

ra

SES

DI

E O.

B

., W

O

E

::-\

S

D

AG

,

4 FEB

.

1

942

.

VOLKSKAS

lP

snrlemerm~

HJ)ryf

§]p)((Di

me~ Ge$~g

eirn W

Slarndlngllileild

W

e

t

ge

w

en

d

e Gesag Verne

d

er toi 'n Vermaa

kli

khe

i

d

~S

U

IE~E

virr

IP'oli~id

BA

NK

~

F

onds

e

oorshry

£1,

500

,000.

Hoofkantoor:

Volkskas-gebon,

Seatraa

l

straat,

PRETO

RI

A

Volks

k

as (K

o

ope

r

atief) llp

k

.

(0JlJ;('rlg lua;;tcns die l{o-OI)t~tlc\\'1' Wet)

M

A~KAGENT§KA

IP

V

r

oee

Morr~

M

a

rk

KAAPSTAD

0

Betaling g

e

ski

e

d onmilld

c

llik

,

•.v

e

eldihs, nwand

e

liks of soos

verlang.

Beata Heernende Pryne.

M

INNAA

R &

VAN

SCHOOR

.

Eienaar: Gustav :lctief. Telefoon 2-0212.

'roo die sogcnanmdc v:tlb,yl by die opening van

tli<' parlcmenh.itlin,:: inge1·oer is <leur die Ecrsto

)linistcr het die Icier 1·an die opposisic ,-erklaar

daL hiordie soori. oplrede die Parloment ,iu di:-;rc•spek by die 1·olk srtl bring." Genl. Smuts

hct daarop ge:lnlwoord cbt nie die inkorLing

,·au tocspr:~kc nic. maar juis daardie I'ClTOiigc

loc-..prakc <lie P:nlcmcn~ by die volk in disrcspck

brin~. Die Icier Y:ln die oppo::>i~ic was reg en gcnl. Smuts wa:-; ook reg. En clkcen wat iets in 1·crband meL die P:1 rle111ent koppel :~an die ,di

s-rc.-,pck'' van die Yolk, sal reg wecs, want as daar ooit. 'n instcllin~ was waL die spot dryf

nwt die gcsag wa l nan hom vcrlcen is, dan is

dit. hierdie inslt•lling war by ons bekcud staar; as d it• Parleme11 !..

Van die liggnam wnL belas is met die hoogst.c

wt>lg<·ll·ing van die laJ)d, w:1L bel:1s is met die

hoo~stc gesag oor die wcl eu wee \'an die volk, :-al 'n mens 'n waartligheid l'<'rwag wat pas h,r

dit• t•rn» van s.r lnak. 'n ~.fens !>al ook n1n die

ledc wat ~barhcen ge~!.uur word danrdic l

owens-erns 1·crwag wat jy sock by 'n runn wat uowns

is 1·an sy vcrnulwoordelikheid lcouoor sy volk

en dicgcne wat hul ~aak ann hom loc,·crtrou hot.

Yir die besoeker W<tt meen om hicrdie eien

-,..]wppc daar aan le lrcf, W<1g tbar 'n skokkende

lc-lcursielling- so 1·ir 'n rukkie all.ans. Dit.

rJt•t•m hom eglcr nio lank voordat. hy al die sorgo

en lcommer 1·:ut die lcwe en sy 1·olk 1·crgeet nio,

w:111L sodra hy oor :sy eerste ~kok gekom hot,

word hy oormeesler deur daardic aangenamc gC'vocl wat 'n mens beetpak as jy 'n vcnnaak

-likhcid soos 'n hioskoop of sirkns bywoon. Daar

hcers 'n almosi'eer vol grappige spanning, en

meL genot~·olle bt'lang,tclling \'Oig jy die helo d!.'bat. J y word meegcvoer deur lang toesprake vol lnssenwerpsels meL ·n gemu rmel \'an siemmc

O[l die aglcrgroml soos op 'n vcndusie. J3y wylc word die toneel wild en onstuimig. Dan moe(,

D

K

JE VJE

i

lLJGE VE

IR

IBANNIER VAN

A

lL

lLIE

JP>

YNlE

HOOFPYN, SINKINGSPYN,

RUMATIEK, VROULIKE

PYN, TANDPYN

EN

VERKOUES EN

INFLUENSA.

Ke~rkRaan,

KAAPSTAD.

1\-iadf.dandl§it:J.raat,

IBLOJEMIFONlfEllN

AS

U HANDELAAR U

NIE DAARVAN KAN VOORSIEN

NIE

VRA

HOIVI

OM

DIT

VIR U TE BESTEL.

D

I

E TRO

T

§

VAN

.

_{ELKE BOER}

0

o

§y

lEne !Besighend

o

Be

d

ie

nin

g

i

n

Sy

Ei

e I aa

l

I

I

I

Grys Sajet Broeke

29

/

6

Groen

0

.

8.

Halsdoeke

2

j

a

elk

Withemde

8

/

6

ONS SUKSES

IS U SUKSES

TAKE OP: Kaapstad, j ~}?at1t1eslbur~,

BetNmi

en

Vereeni~h1~

die ~pcaker ~>.'· aanwesigheid ,·cnaai met. 'n

~crckte uilroi'p l':tn ,oourdo!'' Dan vit· 'n

oomblikkie ~tiltc en daar bars dit wcet· lo~.

Hier le 'n ,agbare lid'' oor die bank en gescls met 'n kollcga, daar leun 'n ander !een sy bank met ui tgerek te voete bo op sy !cssenaar, ver· skcic gaap in mekaar se gesigte en nog mecr is besig om in en uit te stap. En hier, ja hicr word wette gemaak vir en oorlog verklaar namens 'n helc volk!

Dit is onmoontlik om in hierdie plelt onder, die indruk van die gewigtigheid te kom wat 1:ie behoort te wces aan die raadsaal waarin die oppergcsag oor die land en sy inhoud setel.

Di~ is niks amlcrs as 'n dure klug en 'n 1·or -maak vir dio declnemers waL hulle vorl us! ig

<~an grappigc Lussenwerpseb e11 die hole insLe l-ling verdcr nit.buit ,·ir parlypoli~ieke propa

-~anda nie. \'ir elkc per~oon "·at 'n pa1·lemcn

-lere debat bywoon, is dil duidelik soo;; daglig da~ voll,sake &legs gcbruik word as loopgr:twc

1'<111 wtJaruiL die strydendc parLyc mekaar bo

-skiet en uiioorlc. \Vat die niLslag \·an '11 slom

-ming is, is 'n saak waaroor blykbaar net die

klerkc vnn die ,,IInis" en die pcrs bckommerd

is. want wat die opposisie 1·oon;tel, word eenpa rig denr die Regeringspany (of die oorblyfsel ,·an

hom wat tecnwoordig is) afgcstem, en wat. die

Hcgering voorslcl, word ecnparig dour die oppo -sisic bctwis. AI nuL van die bl:'sprekings is dat

die volk dir in die kocranie lees, en vir him·dic propaganda bolaal die sraat nie 'n beskeio be -drag n!c.

Dit is ook him·die ydolc dob:1:_ttccrders wat

cenmnal glo nog sal moot bcslis oor die reptl·

uliek waarin die hoogstc en emstigsto iucalc

,-an die Afrikanerdom beliggaam sal wees.

V ryheidsvlam

W ek Groot

Geesdr

i

f

'n Voorickcn van die gewcldigc geesdrif waL

op 27 Fcbruaric by gclecnthcid 1·an die ,·iering

\'an Y ryheid~da~ die ,-olk sal bcdpak, is

,·oor-,·erlede Satcr<l:lg op Robenson waargeneem too

die Vryhcidsvlam daar nit, Kaapsra<l nan~ckom

hot. DiL is diesclfcle vlam wat in 1938 dour rlie VoorLrekkcr-boweging van Kn:tpstad per fnJ,kcl

na Pretoria gedra is.

Op Robert on was 'n samctrekking ,·an die

Robertson-llonnie,·ale-komm:tndo's en by die

gcleenlhoid het genl.

J.

A. ,'mith, A.K.G. Yan Kaapland, daat· O}Jgotrcc. Die l'!am, wat, va,n :\lajuba af, waar dit die nfgclope Lwco jaar ul

brandcnd gehou word, gehring is, is met. gewe

l-dig ge!.'sdrif deur die :1anw!.'sigcs oniNang. 'fwco dogters Van Zyl 11':\~ :llbei die dam in

Ul3S n:t die noonlc gehelp dr:t hot, het; met, die

fakkel op dio vorgadering vorskyn. Hicrvan

-daan is die vlam dour vcrskcic lode nn hul ltUise geneem waar dit brandcnd gehou sal word totdat; die nyheids1·uur op 27 l<'ebruarie daarmec aangesteck sal word.

F

oon 62

Poshu

s

5

3

H El L1BRON

tftM tc wcct dit is die plek waar u kan

koop na u smaak en sover u bcurs dit toelaat

ll)) ET EKE N oneindig veer vir u, waar u

ID>

met vriondelikheid bedien word in u eic taal.

DIE MODHRNEWINKEL