Bepaling van de optimale dimensionering van een richtmerk voor een richtkijker

Bepaling van de optimale dimensionering van een richtmerk

voor een richtkijker

Citation for published version (APA):

Mot, E. (1964). Bepaling van de optimale dimensionering van een richtmerk voor een richtkijker. (TH Eindhoven. Afd. Werktuigbouwkunde, Laboratorium voor mechanische technologie en werkplaatstechniek : WT rapporten; Vol. WT0104). Technische Hogeschool Eindhoven.

Document status and date: Gepubliceerd: 01/01/1964

Document Version:

Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record

Please check the document version of this publication:

• A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can be important differences between the submitted version and the official published version of record. People interested in the research are advised to contact the author for the final version of the publication, or visit the DOI to the publisher's website.

• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.

• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page numbers.

Link to publication

General rights

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain

• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.

If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, please follow below link for the End User Agreement:

www.tue.nl/taverne

Take down policy

If you believe that this document breaches copyright please contact us at:

openaccess@tue.nl

providing details and we will investigate your claim.

,...---_....:"'::...' ---~ ... . . - - . - - - ,

~

lechnisc:he hog.sclloo_ ·ttindhoven _.

_,

laboratorium yoor mechanisc:h. tec:hnologi • • n werlcplaatstec:hniek rapport yon de .eetie:

_MeteD.

titel:

Bepaling

vn.n

de optir.,ule dirnan.sionc ..

.

ring van een richt::;~er1t voor aen

rjchtki jker ...

- - - 1

r

---~~----··-··· auteur(s): E. Hot • . i - - - . -.. ~~.---~--.---__'_/ sectieleider: hoogleraar: samenvatting

.

prognose Drs.J. Koning prof.dr.F.C. Veenstra'

Van een type richtmerk is ex~)erimen .. ~eel nagegaan, of een optimale di-mensionering mogelijk is. Ben variax-tie-analyse toont aan dat dit niet

het geval :;'5. Uit i1et e?=periment

volgen

een aantal conclusies met

betreY~ing tot de toevallige fout bij een meting.

r

biz. 1 van

4

biz.

rapport nt'. 0104

M9b

M3

trefwoot'd: richtkijker

..

datum:

12

juni

1964

oantal biz.

4

+

3

grate

geschiktvoor publieati. in:

o

5 10 15 20 25 30

rapport nf. 0104 biz.

2

,an,.

biz.

;~ichttr.erken yoor richtkijkerlJ :,~ .~o.: in twoe principieel verschillende ui tvoeringen. :

a) De kruisdraad moet worden in ~ tl~.ssen de twee j.ijnen van een ducbelstreep

(fi€e

1).

_r

b) De kruisdraaj werdt symmetriscL gele,;d t.o.v. twee lijnen, die een

h 0'" ,.. "" me t e l k ' aar t'lS..Ke n . ( ~ ... 1. . g • .::: - , I •

I

1

II

II

'J

I

£ig.1 fig.2.

Op rich t:>1er::en var. ty?e Ii) wordt ir.:.eestelcl, door de hoeveellleid licht aan

weerszijden van de kruisdraad binne~ de dubbelstreep zo goed mogelijk te

l'!Wken.

Het mechanis~e van het instellen op cen richtmerk van type b) versehilt

hier ,:,:ezenlijk Ya~, : hen ;~,OE'!t nu n.l. (zie fig. 3)

zo

instellant dat de

puntcn !;. en 3 rccht boven el}:aar komen te lig-gen. Je~e puntcn A en B zijn gedefinieerd ala de punten, waar men nOb juist licht waarneemt

A

~!~"'8--~C:::E

tussen de rand van de kruisdraad en

een

been van de hoek. Voor richt ...

merken van dit type is door de sectie

Keten nae;ega8.n, welk yerband er beat •• tU5sen oe grootte van de invanghoek ( C1: en c.e namvkeuric:heid .aarllee d. im:telling kan worden verricht. Au

di t ex~eri!!lent lagen de volgende

ver-f'i~.~.

.,,,,c

tingen ten (;Tondslag :

~:aakt me::l de hoek« ta klein, d[~n is ['1~ili~};: te zicn of de punten A en 50 (I rec:~ t bO'Ien elkaar li(>~~:n, Joordat de over,:;ang licht-donker slecht ••

ar-nEemL.3.a:- is. ~'

,lxt

1:::en de hoc:: te;'~'uot, ian verscr:uiven voor eeD gegeftn

ve::-;::l ;;.atsinG :te punten J. en ;::, te 'd?::"nii~ t.o. v. elkaar. Men gaat dan

recht-stree'~6

or

het :'t.idlelF.lnt van het :J';;:r. in.stellen.

rapport nr.

0104

biz.,

VIA

4

biz.

0,. Op grond va.n deze redenering zou men een optillale .. aarcle van • • irwachte ••

In een poging, dit o~t~mum te bepalen, ~erden 11 ricntmerken YerY~

(op documentfilm

24

%

36

am) met

ho~ken

tU8sen.2 en

36°.

Door

6

ge-05 f- oefende waarnemers werden op elk :nerk 10 inatelllngen verricht.

oa

.t- .

arijkingen door oo!!!ermoeidheid t·) vocr;':or::.en werden

ce

"'3arnemingea

ge-splitst in

3

series • .3ovendien w£:rd voor elice waarnemer

afzonderlijk

U 10

r15

-volgordc waarin hij op

de

versc~~llende merken moest installen door lotiag vastgesteld. O!l} de objectiviteit zo &root I:logelijk to houden waren de merken in willekeuriE,'e volf,'orde naast elkaar opgeplakt, tel"'lrijl de OJ

b.et

merk aangebrachte gradena!'.nduio.i:1,::; onzichtbaar was r.err.aakt en veJ'vaogen

door een Ie t h:raan'::uirlin

_o•

De afste.nd. ~icht:djker - richt'!erk Wall

oDge-veer

3,5

meter.

Van elke reeks van 1 G waarnemin,-en (x

1 ••••••• %10) werd de

standaarddevi-20 c- ati9 bepaald. :Jeze 'A'orcit aau,<:couf'l !;:at de letter :3.

25- 30- 35- ~-Dus :

_s

=

Re8ultat~n : I

7,9

I I

3,6

I I I

5,9

IV

5,0

V 3,2

VI

5,3

2 (x.-·X) ~ n-1 S-t< bel. 11

,5

~.;:,5

7,9

10,5 10,t

8,6

9,5 6,(

14,2

6,5 9,8 8,2

11,3

4,7 6,6

4,9 8,5 5,2

122,~

7,8

B,?

7,1 o ,

,,-

6 7

,

5,2. 13,4

5,7 8,2

8,5 6,6

),9

.3,2

6,2

7,4

4,9

5.7 5.8

7,4 11,6

13.8 12,7

12,0 13,4

6,8

1:),3

8,5

13,9

8,.: 5,8

8,2

5,9

5,2 11,7

7,~

15,4

5,(

?O

7

,lj

4,2

So. per merk

'5,9 54,2 53,0 SO,7

60,0~,a

41,4 54,2

~7,7

42,2

,a,O

100,6

97,3

103,8

102,6

76,9

77,9

a _ In de crafie;-en ""1 en A2 is voor elke waarnemer het verband t11ssen S en

• ui t!,;eze t.

5O~

Grafiek 3 ~eeft een frequentieverdeling

van

alle

66

gevonden

S· •• arden.

Door de onderafdeling dar ~iisl~unde is een v:triantie-analyse ult~.o.r4 , waarbij daze

66

S-waarden als !lwa3rne~::inzenlt werden beachou.d.

Ret resultaat was : (l:!et 95 ,\;i tweezijdige betrouwbaarheid)

rapport nr. 0104

0 - 1. De

verachillen

tussen

de rijen

zijn

niet significant.

2.

De

verechillen twssen de kolommen zija. niet

signifieant.-·

3. Alle S-.aarden

tU8aen

1.9 en

1{,1

verachillen niet signifioant •

•• a.". a11een de

wur!le.ing

22 t 7

un

"yet_.

ti8Ch afwijk.ea van cle

-andere.

De juiatheid

Yan

deze

uitspraak

wordt eehter weer siader

, .

zeker,

olldat de

yerdeling

van er·' f:: fl!k B a.fwijkt Yan de noraale

verdeling.

to r;-

'l'en.lotte

werden de richttner~(en microscopisch onderaceht. Bij euel.

werden kleine onregelmatigheJen ceconntateerd. Deze

merken

bleken niet

overeen te komen met die, waarv~n een bogesom

per

merk

.&6

gevonde.

15

-(zie

tabel blz. 3) •.

CRnclusies

1. Het i8 in

dit

experift!ent niet lIogelijk gebleken een opti!l.al.e

nard.

20 - voer de hoek CI

te

vinci en.

25-2. De momentel. lichaaelijke en geestelijke conditi. van de waarll ••• r

is

'kli grater invloed 01' zijn instelnauw)ceurigileid dan :

a) zijn

meettectniache

ervarinc.

b) de constructio van het richt~erk.

c} de afwerking van het richt~erk.

3.

Op

Grond hiervan verdient het aanbeveling het bepalen van .en at ...

r.-

30!-devia.tie van een inatru.ment direct voor ~n direet na een raetiag te 4oe~

geachieden.

4.

net

is misleidend yoor de gebruiker dat ao~~lge fabrikanten b1j hun

35!-- i!"'d~trU::tent een maximale to~vallire rout opgeven, omdat de

werkelijb

toey&llige

rout

hier

in het alce:leen a.:J.~ienlijk van zal vereehillen.

Zie in dit verband oak grafiek 3.

40-Bijl.

3

gra!:;'eken.

1 fotocopie.