Een vergelijkend onderzoek aan de onregelmatigheid van de hartslag, bij mentaal belastende taken aan de binaire keuze generator en een pseudo-industriele proefopstelling

(1)

Een vergelijkend onderzoek aan de onregelmatigheid van de

hartslag, bij mentaal belastende taken aan de binaire keuze

generator en een pseudo-industriele proefopstelling

Citation for published version (APA):

Mercx, R. J. M. (1968). Een vergelijkend onderzoek aan de onregelmatigheid van de hartslag, bij mentaal belastende taken aan de binaire keuze generator en een pseudo-industriele proefopstelling. (TH Eindhoven. Vakgr. organisatiekunde : rapport; Vol. 6). Technische Hogeschool Eindhoven.

Document status and date: Gepubliceerd: 01/01/1968

Document Version:

Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record

Please check the document version of this publication:

• A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can be important differences between the submitted version and the official published version of record. People interested in the research are advised to contact the author for the final version of the publication, or visit the DOI to the publisher's website.

• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.

• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page numbers.

Link to publication

General rights

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain

• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.

If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, please follow below link for the End User Agreement:

www.tue.nl/taverne Take down policy

If you believe that this document breaches copyright please contact us at: openaccess@tue.nl

providing details and we will investigate your claim.

(2)

•

Afdeling der Bedrijfskunde i.o. Groep Organisatieleer

Rapport no.

6

R,J.M. Mercx

Een vergelijkend onderzoek aan de onregelmatigheid van de hartslag, bij mentaal belastende taken aan de binaire keuze generator en een pseudo-industriele proefopstelling.

19

december

1968

bss

(3)

Eindhoven

R.J.M. Mercx

Rapport no.

6

Een vergelijkend onderzoek aan de onregelmatigheid van de hartslag, bij mentaal belastende taken aan de btnaiteekhuze generator en eenpseudo-industriele proefopstelling.

Inhoud: blz.

A. Inleiding, beschrljving proef en hypothesen 1

B. Proefopstellingen 2 C. Uitvoering

4

D. Uitwerking meetgegevens

9

E. Resultaten

7

F. Conclusie

8

G. Literatuur Lijst van bijlagen Bijlagen

9

10

Dit onderzoek is uitgevoerd door een aantal bedrijfs-kunde studenten, ale onderdeel van practicum arbeids-studie II, met medewerking van ire W.G. Koster van het Instituut voor Perceptie Onderzoek te Eindhoven.

De verkregen gegevens werden verwerkt door de heer W.J.M. de Haas.

(4)

- 1 -A. Inleiding, beschrijving proef en hypothesen.

In hun proefschriften stellen Kalsbeek (1) en Ettema (2), dat men tale belasting gemeten zou kunnen worden, door het toenemen van de regelmatigheid van het hartritme te bepalen. De regel-matigheid zou een functie zijn van de mentale belasting. De on-regelmatigheid wordt sinusaritmie genoemd en zou dus afnemen bij toenemende men tale belasting.

Kalsbeek en Ettema hebben uitvoerige pro even gedaan met proef-personen die mentaal belast werden door middel van een binaire keuze generato~).Dit is een toestel, dat met een regelmatig, in-stelbaar ritme een stimulus produceert. Deze stimulus kan zijn het opflitsen,volgens een toevalsprogramma,van een van de beide lampjes,die voor de proefpersoon zijn aangebracht, of het afgeven van een lage of hoge toon. De proefpersoon moet hierop reageren door de btjbehorende knop of pedaal in te drukken. Een nadere om-schrijving van dit apparaat is te'vinden bij Kalsbeek (pag.

34

en

35)

of Ettema (pag.

34

en

35).

Kalsbeek en Ettema vonden beiden bij gebruik van dit apparaat een significante afname van de sinus-aritmie bij een ~oenemende belastende taak.

"Door het verrichte onderzoek is de basis gelegd om te komen tot een meer succesvol onderzoek in de industriel Naast het onderzoek tlhjdens het werk kan elke proefpersooh enkele mal en ttgeijkt" worden met behulp van de binaire keuze generator, waarbij dezelfde fysio-logische functies worden gemeten als tijdensde uitvoering van de industriele taak. Op deze manier is het mogelijk,de tijdens de taak gevonden fysiolmgische verschijnselen te vergelijken met die, welke tijdens de binaire keuzetaken werden gevonden. Vindt men bij-voorbeeld tijdens de uitvoering van de industriele taak een sinus-aritmieonderdrukking, die even groot is als tijdens de uitvoering van een binairekeuzetaak van 40 sign/min, dan zal de mentale lasting van de industriele taak overeenkomen met een men tale be-lasting van een taak met 40 Sign/min. Een vertaling van de

indus-triele taak in een goed gekwantificeerde taak kan zo tot stand komen". (Ettema (2) blz. 137-138).

In verband met bovenstaande theorie werd bij onze proeven bij een aantal proefpersonen de polsfrequentie en sinusaritmie volgens me-thode Kalsbeek/Ettema gemeten ~n aan de binaire keuze generator en

(5)

,I

tijdens een van beide industriele t~ken nl. het controleren aan de lopende band ,van weerstanden (weerstandcontroleurs) of het maken van tijdstudies (tijdwaarnemers). De industriele taak duurde onge-veer een uur. De fouten van de weerstandcontroleurs konden nagegaan worden door verge~ijking van de meetresultaten met het uit 6 cijfers bestaande nummer van de weerstand waarin de weerstandwaarde met een code in verborgen was.

Fouten van de tijdwaarnemers werden vastgesteld door vergelijking van de door hen verstrekte gegevens met elektrografische tijdmeting. Tenslotte werd voor en na de test aan de BKG en voor en na de taak als weerstandcontroleur respectievelijk tijdwaarnemer de subjectieve vermoeidheid gemeten volgens de methode van Wendt

(3)

en

(4).

Van te voren zijn een aantal hypothesen opgesteld die in dit onder-zoek ~~. de semi .. industriele taak getoetst zouden worden.

1. de sinu~aritmie is tijdens de taak.,situatie kleiner dan tijdens de rust-situatie.

2. de onderdrukking va~ de sinusaritmie wordt groter naarmate de taak zwaarder wordt.

3.

de onderdrukking van de sinusaritmie neemt toe naarmate de

ver-moeidhe~d groter wordt.

4.

het aantal fouten neemt toe naarmate de vermoeidheid groter wordt.

5.

in het begin in-lee~ effect in cyclustijd: gemiddelde en spreiding

nemen af.

6.

aan eind met toenemende vermoeidheid nemen gemiddelde en spreiding van de cyclustijd toe.

B. Proefopstellingen.

1. Proefopstelling voor het uitvoeren van de industriale taken. Als industriale taken zijn gekozen: het controleren van weer-standen aan de lopende band en het tijdwaarnemen. Er zijn

6

tafels aan het frame van de lopende band geklemd (bijlage I). De tafels hebben dezelfde hoogte als op het loopvlak van de band. Op iedere tafel is aanwezig (bijlage II fig. 1):

1) een klemblokje

2) _{een universeelmeter}

3)

een codeerli;jst

4)

een invulf6rmulier

5) een glijgootje

(6)

3

-weerstand gedrukt worden, waardoor tegelijkertijd een micro-switch bediend wordt. De micromicro-switch is in een ci~cuit met een

meer·kana11ge t1jdschr1jver opgenomen. De universeelmeter (Unijor IS) 1s 1ngesteld op het meetgebied 0-3 m A. Om het aflezen te

verge-makkelijken is de meter onder een ~oek van 300 geplaatst.

Op de codeer11jst (bijlage III) is het meetgebied verdeeld 1n 10 klassen k (k

=

0, ••

,9).

De gebru1kte weerstanden (1 Watt type) zijn overtrokken met gele kr1mpkouseun voorz1en van

6

zwarte

c1jfers. Het op een na laatste c1jfer 05 1s zodan1g dat 05

=

k-1. De andere 5 cijfers zijn w1llekeur1g gekozen. De resultaten, het nummer van de weerst~nd en de code van de gemeten weerstandwaarde wordt door de controleur op het 1nvulformul~er (b1jlage IV) 1nge-vuld. De weerstand wordt vervolgens via het glijgootje op de hand afgevoerd.

Deklemblokjes en un1verseelmeter z1jn volgens schema op b1jlage II. f1g. 3#aangesloten op het voed1ngsapparaat. De tijdschrijver 1s voorzien van 12 kanalen. Snelhe1d van het pap1er: 2 mm/secy

De t1jdschrijver is 1n serie met de m1crosw1tch op het klemblokje geschakeld. Als de weerstand tussen de klemmenn op het klemblokje gedrukt wordt, slaat de schr1jverpen van het betreffende kanaal

±

5 mm. u1t.

De hartfrequent1e van tijdwaarnemers en weerstandcontroleurs worden gemeten met behulp van een cardiotachometer

en

op een shhr1jver gereg1stree!d. Een elaktron1sche teller telt het aantal hartslagen (b1jlage V). Op b1jlage ~ 1s een voorbeeld van reg1s-trat1e van de hartfrequent1e gegeven. De verwerk1ng van de gegevens geschiedt volgens de methode van Kalsbeek (n) en Ettema (2) (resp. page 43 en 4~.

Het controleren van weerstanden gesch1edt door weerstandcontroleurs. Bij iedere w~~rstandcontroleur staat een t1jdwaarnemer die met be-hulp van een 'tweehorlogeplank de cyclust1jd van de betreffende weer-standcontroleur meet.

2. Proefstel11ng Bina1re ~euze Generator.

De bina1re keuze generator (b1jlage V) is gelijk aan

Hae

apparaat, door Kalsbeek/Ettema gebru1kte. In- en output: lampjes/toetsten. Voor

(7)

De hartfrequenties worden op dezelfde wijze gemeten als bij de uit-voering van de industriele taken. (zie proefopstelling voorhet uitvoeren van industrielen taken)

3. Bepaling subjectieve vermoeidheid.

De toename van de subjectieve vermoeidheid ten gevo~ge van de proeven aan de binaire keuze generator en de industriele taken

we~d gemeten volgens de methode van Wendt (3) en (4). Voor de

gebruikte vragenlijst zie bijlage VI.

c.

Uitvoering.

1. Algemeen.

De proefpersonen zijn verdeeld in 4 groepen van 6 proefpersonen die ieder ;l;wee zittingen meemaakten nl. een zitting "binaire keuze generator" en een zitting "industriele taken". De volgorde van deze twee zittingen werd per g~~J volgens onderstaand schema verdeeld.

Groep a b c

_I

d

~,

data industriele taak 18/3

_--

--,---, 20/5 ..

zittingen binaire keuze generator 19/3 21/3 13/5 24/5 c_

industriele taak 25/3 17/5

2. Uitvoering industriele taken.

Zoals uit bovenstaand schema blijkt, zijn er vier zittingen ge-houden nl. op riB maart, 25 maart, 17 mei en 20 mei 1968.

De tijdwaarnemers op de zittingen ~regen de instructie op bijihage VII. Op 19 en 25 mei is hun taak verzwaard door het invoeren van een

extra meetpunt (bijlage VIII). Hun waarnemingen werden vastgelegd op eeh formulier volgens bijlage IX. Bijlage VII bevat eveneens de instructie voor de weerstandcontroleur. Opgemerkt werd dat de weer-standcontroleurs zich betreffende het inleren van de codes van de

weerstanden en het onthouden daarvan zich niet steeds aan de instructie hielden.

De proef is gesplitst in 5 periodes, een rustperiode en daarop volgend 4 gelijke taken T1 tim T

4, die voor de proefpersonen ongemerkt in elkaar overgaan. Tijdens de rustperiode

(!

15 minuten) bladeren de

proef-personen in geillustreerde tijdschriften. Tijdens de vier taken werken de tijdwaarnemers en weerstandcontroleurst continu, volgens de instrudtie

De proefpersonen zijn niet op de hoogte van de duur van de proef. In de rustperiode en per taak wordt van iedere proefpersoon

(8)

.5

-gedurende 2 minuten de hartfrequentie gemeten. Een taak duurt derhalve 6 x 2 minuten (6 proefpersonen). Totale duur proef

!

60 minuten. De gegevens op de tijdschrijv~r worden eveneens

in T1

tim

T4 verdeeld. Proefleider (Bijlage I) geeft dit aan op een hiervoor gereserveerd kanaal van de tijdschrijver (17 en 20 mei Op 18 en 25 maart is het totaal van de tijden op de tijdschrijver verdeeld in vier taken door per kanaal een vierde deel van het totaal van alle cyclustijden te berekenen.

3. Ui tvoering proef Binaire Keuzegenera.tor (BKG).

Zoals aangegeven zijn er vier zittingen gehouden nl. op 19, 21 maart, 13 en 24 mei 1968.

De proeven BKG zijn uitgevoerd volgens het volgende basisschema R1-C1-R2-C2-R3-C3-R4-C4-R5-C5-R6-C6-R7. Hierin zijn R1

tim

R7 opeenvolgende rusten van elk 2 minuten C

1 tim C6 opeenvolgende condities van elk 2 minuten.

Tijdens de condi~tas worden aan de proefpersonen afhankelijk van de conditie een bepaald aantal stimuli aangeboden.

Proefpersoon, conditie en volgorde van de condities zijn in een latijns vierkant gebracht. (Bijlage

X).

D. Uitwerking meetgegevens.

1. Proeven aan de lopende band.

Gegevens zijn verwerkt volgens schema van bij~age

XI.

a. Uitwerking gegevens tijdschrijven en tijdwaarnemers. Het tijdschrijversignaal wordt met een liniaal in milli-meters opgemeten en via de omrekeningstabel (Bijlage

XII)

omgezet in cmin.

Deze waarden worden ingevuld op form. K (bi31age

XIII).

Op form. K worden tevens de cyclustijdeh van de tijdwaarnemers overgenomen. Op Form.K hebben we gegevens:

- taken Ti i

=

1, •••• ,i _max - cyclustijden v.d. schrijwer

i _max

=

4

t_ijk

waarbij j

=

1t •••• 'jm~x eyeli per taak per proe.fpersoon k

=

1, •••• , k proefpersonen k

max

=

6 max

!

--cyelustijden v.d. tijdwaarnemer £ijk

,Als maat voor het aantal fouten van de tijfwaarnemer nemen we het percentage metingen dat meer dan. 1cmin. afwijkt van

I

(9)

,

=

Ala _{Als' ijk}

t

>

1

===>

f ijk

=

1

A

_ijk

_{~ 1~fijk}

₌

0 ~ :!: fijk P f

=

J k • 100 i jmax k max

b) Uitwerking gegevens weerstand controleurs.

-Per zitting is van alle weerstand-controleurs de gemiddelde cgyclustijd en de spreiding van de cyolpstijden berekend. Als

uitgangspunt zijn de tijden van de schrijver genomen.

-Per zitting zijn ook v.Aftcalle weerstandcontroleurs het aantal fouten bepaald. Als criterium voor foyt is aangenomen: de op-gegeven dode voor de weerstandswaarde klopt niet met het num-mer van de weerstand (C5

F

k-1). Deze kunnen dus zowel meet-, coderings- als schrijffouten zijn.

c) Uitwerking gegevens van de hartfrequentie metingen. Stel:rust/resp. taak

minuten rust resp. taak proefpersonen Rustwaarden: Rl 1

₌

1 m

₌

1 , 2 n

₌

1, •• , Taken 1

=

1, •• 4 m

₌

1 , 2 1

₌

1, ••• 1 m

₌

1, ••• m n

₌

1, ••• n n

₌

1, ••

,6

te berekenen is nu

~=

1 m max 1 n max m n max max' ~. m

~

z:

n R Imn T ltmn max max max

relatieve gemiddelde polsfrequentie

=

@nd~gapercentage.

• 100

Uit de meetgegevens zijn de sin~itmie-scores volgens de methode Kalsbeek afgeleid. (Kalsbeek (1) pag.44).Hieruit is het

ge-middeld onderdrukkingsn percentage berekend.op dezelfde wijze als hierboven de relatief gemidde~de polsfrequentie bep~ald is.

(10)

7

-2. Uitwerking gegevens binaire keuze generator.

De meetgegevens zijn, evenals bij de uitwerking van de indus-triele taak, volgens methode Kalsbeek bewerkt. Relatief ge-middelde polsfrequentie en onderdrukkingspercentage zijn op dezelfde wijze als boven gedefinieerd. Bij het verwerken van deze gegevens is gebruik gemaakt van het formulier bijlage XIV.

E.

Resultaten. Grafiek bijlage XV.

Het onderdrukkingspercentage blijkt tijdens aIle 4 de proeven duidelijk af te nemen met het toenemen van het aantal aangeboden stimuli per tijdseenheid.

De gemiddelde waarde van spreiding tijdens rust en belasting blijkt significant te versch~llen als men de rangtekentoets van Wilcoxon toepast.

p

<

0,02 voor de 12 personen ,,;. 190368 en 210368 p

<:

0,05" " " " v.130568 en 240568

Grafiek bijlage XVI.

De polsfrequentie

heef~~~~gnificante

toe- of afname bij het aan-bieden van stimuli.

Grafiek bijlage XVII.

Noch uit het verloop van de relafief gemiddelde polsfrequentie, noch uit het verloop van het onderdrukkingspercentage kunnen enige conclusies getrokkenworden. Het aantal proefpersonen is door storingen in de registratie beperkt.

GEafiek bijlage XVIII.

Het gemiddeld aantal afwijkingen groter dan 1 cmin blijkt slechts tijdens twee van vier zittingen toe te nemen als functie van de tijd, bij een zitting neemt ze af, bij de andere blijft ze vrij constant.

Grafiek bijlage XIX.

Gemiddelde van de cyclustijden blijft tijdens aIle vier de proeven vrijwel konstant. Uit het verloop van de spreiding valt nietsaaf te leiden.

(11)

r

Resultaten subjectieve vermoeidheidstest.

Het test resultaat was zodanig dat er een significant verschil was tussen de toename van de vermoeidheid bij de weerstandscon-troleurs en taak aan de binaire keuze generator. De taak als weerstandcontroleur werd significant als zwaarder ervaren

(T toets op

0,999

niveau). Er was geen significant verschil tussen de taken van tijdwaarnemer en binaire keuze generator, en de taken weerstandcontroleur en tijdwaarnemer.

R.

Conclusie.

1. Bij de proeven aan de binaire keuze generator werd een goede reproduktie verkregen van de resultaten van Kalsbeek (1) en Ettema (2). De hypotheses 1 en 2 werden onder de omstandig-heden van deze proefopzet bevestigd.

2. Bij de semi-industriale taak werd geen van de van tevoren gestelde hypotheses bevestigd. Het aantal proefpersonen was evenwel te klein om tot een gefundeerde verwerping van deze hypothesen te komen. Betreffende hypothesen

3, 4

en

6

is het mogelijk dat de taken niet voldoende zwaar waren resp. de proef niet lang genoeg duurde.om tot vermoeidsheidsverschijnselen van de proefpersonen te komen.

~ het geringe aantal proefpersonen zou geconcludeerd kunnen

worde~ dat klaarblijkelijk de afname van de sinusaritmie als

.

~~ill¥

l~an~

methode voo e n a elasting bij andere taken dan de binaire

keuze generator niet zonder meer toegepast kan worden op een proef-persoon, die met een industriale taak belast is.

Nagegaan zou moe ten worden of het mogelijk is te achterhalen waarom bij deze semi-industriale taak geen afname van de sinusaritmie geconstateerd is.

(12)

9

-(5'. Literatuur.

(1) J.W. Kalsbeek, Mentale Belasting.

v. Gorcum

&

Comp .. N.V. Assen 1967 (THE QB 6711)

(2) J.H. Ettema, Arbeidsfy-siolog~sche aspecten van Mentale Belasting.

4 '

v. Gorcum

&

Compo N.V. Assen 1967 (THE TC 6783 bma)

(3) dr. phil. Hans Georg Bartenwerfer, Beitrage zum Problem der

psychischen Beanspruchung 1.Teil Westdeutscher Verlag/KSln 1960.

(4)

W.H. Wendt,l Uber Ermudungsindikatmren.

'-Psychologie und Praxis

2,

129 (1956).

(5) J.F. Schouten, J.W.H. Kalsbeek and F.F. Leopold. On the evaluation of perceptual and mental load. Argonomics 5, 251-260, jan. 1962.

(13)

}.

A

r·

Lijst van Bijlagen.

Bijlage

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

. XIII

XIV

XV

XVI

: XVII

I I

XVIII

XIX

···xt

opstelling aan de lopende band details opstellen lopende band doderingslijst

invulformulier weerstandcontroleur opstelling BKG

vragenlijst subjectieve vermoeidheid

instructie weerstandcontroleurs entt.~jdwaarrremer~

" tijdwaarnemers invulformulier tijdwaarnemers

schema uitvoering BKG + latijnse vierkanten schema verwerking gegevens

omrekenings_tabel formulier K

gegevens binaire keuze generator

onderdrukkingspercentage aan binaire keuze generator relatief gemiddelde polsfrequentie aan binaire keuze generator

onderdrukkingspercentage en polsfrequentie bij proeven aan lopende band

fouten tijdwaarnemers aan lopende band

gemiddelde en spreiding weerstandsmetingen aan lopende band.

(14)

(15)

~,

&..n"~

~

I

S

t I f T

-.

j ₁ . r;: ( :"'3

N-

f

1"

,..

r

I

".

CQ-a

D

wnic:. ... o-~w:~- 1---...

".

,

'" VOC.cl~ ... , DeJftl...

Dt.k.h"o...\,1<6..

1)o~o-1

(16)

·-,--.----,...,...---~.,.-~ ... -.--~---<-"'"""" .... I '

o

II

!

13,S'

. , ! I , i !.~' ~ I i :

.

,: I!J-I

I -i - I' I'

,·1 :

I ; ' i ! :

~Oc:leC"iln~s

j 1 I ' , I ! I

I

I ~St: ! !

(17)

-.i~A~H

1_,_:_:

...

_!"~'

: _ ' ... ; _ : __

1

1. i . ! I . rf 'tl "11 . i I . . , I I . ~ '. --

;.

;

, t)ATU'H.

,

; I 1 !.

! :

~._. I " 1 _ i j . I

l

r , ..

!

! ~

0'#

' . .

Z5

S;

I ! ! .~ ~ '-. '. :

_1_;

-f=o_~_;

...

~_J

....

:_:_a_I-P'_~-r-!...;r-_L_~_",_K~_:_:_~_, -i--~"""""~==~*' _:~=~ ~

...

~_~

....

:~_~

....

!

"'*"'~ E,,;_u_~

....

~_~_l _~_er.t._~_i -p=====I==~lf-=iI:

~

I . : : ' I : :

j

I , r

i

r--

I

'i

!

~---~---4~~---~---+~II--

,_.

-i~~I~:~-4--'--r-*-.'~I~'--~-:-+--,~r- ~.

5

~---~--~.---~~~~---~~+---~-+-r·I"

!

~

~---~---4---I----+-4I---!--'-4--I--r-II-~~'~---'-fl----"--

rn

.--: 1 i 1 ; 1 i

'7\l

! -11~----~'~1-1-- ·-·II-~+-·---';"'-I----+-H I I , f I i !

I

I I i r_---~~~--__+~r_---I---~-lf---~-_+;--+~---·I----~, ~,~~~--~I·~~ - - - I - - - I - - I I - - - . - - r - - - I r -I --.;._l~I-,--f.-1 - ____ I--;.l--il _ _ _ i -

1-:-"'-I 1 ; I l I t r _ - - - t - - - · -- . - - - _ . -... "-'.' ... -. '- , . - .• ..:.-... - ' ---:.----,-'--1---1---11-1 _ _ _ _ _ ... _ ... _~_ •. ____ • __ •• ...; ___ .-' •• _. _ .• _ ... _ .. _._. ___ ... 1_~._1.

_

. - 1 . .. _ . . . ~ I._L .. ;..._;-' _ .. ' __ ... 1"_..

I _

, ! ' " I

!

: ~---~---4~~---~~~~---~--,~I-4----~·I~--~:--~~~·I_~!--r_ I I

i

. I

_i

_:

cJI

-\

:0

Z

o

Z

fI1

-;

2 ffi

z

~---+-~+-~--~----~4_--4_~~--~-'~~'--I--~,

_' ____

~,

__

I __

i-r'-r:-r~

:

, 1

+11-

i ! : '

I

1

~---~---4~~~---,----~I----t__.I~--~-,--~-,-4--~~II--~,~!~i~I--:--r-~l-+~ ;

'r

',,~

1 I

~

i

1

I

9======-=I==+....ft..===---=--+-==I==II--,---! --...

'~~-+-=/J=-i--,--'

-,

....jo-:==9F=it

'1'''

! '

_.i _.. _{, I}_: , I i , I.

T-I .~~~_

~ ! 1 ! ! ' : ! l

: : !

l

i ! t---....,...-, -+---+~~----,--...:....-~-,--, -+-H---,--'--, -:-;

-+,

-4---+-*----....

,...,1-1:---:-1

-+~I-t-tt

"['-3n.v-t-=========-9==f=lF=--!-=====+========:J.==!I===!======'

=::l:'

=I====F=tI='====='

~'~==,i

'1====i===tI

~E

....

1---:--~--_4-!~~--- ---

.--L-___

I -~-.-- ' - _. -.;..' -.;-'--ii--.;....-·t--'-t--tt

I I' )1

I

, , , i ; I ! '

~-...;...----+--~--II---...:-~...:...-+-II---'--:.-~·+--4-.. - -_. ...-.,.-...;~-,..---I--....-t-~

1'-, " ' I ! ' I , ' i

I_~"""'-_'

- - ! --+---+--11----...,---'---1---'--- _ _ _ ' ...;...1--+-1...;...' --+---1---11--;-' -+' -;..i -;..i -!...I _1-__..' -+--H· ..

-l .. · ..

- ' - - - . . . . , . - . . . . ; ' -11---- _._.. I ' • I ' ... ...l_.. I 1 I : . I

• ~_ r I _.,' . ---"-I _._-_ ... - ... !. _.. -_.'--- - - I .. -:·· .. •• .... ·-~i-.... ·!i---'-.. ·- : - ' .. !-t--"-~-~·

--

i , . -

i

;- , T

i i i

: I i i :

h

i

1

t-...---:--!--~I ~--; -+~r_'--_--...o.-_-+-_'

-+-11-.._1

_;-.1 ,...:..1

--;-'-,1--,:-1-

_;!.~+-i

--,'

...:.'-t'-"":!-I-1+.

T

I ; ; i

J

i j ; j 1 ; 1 I

;q~U69=====,========~,=======:==:~====~~=====I==:===i~==:~=9F====~==i====:~F==I=t=91

!

"1 i

l

-I I . r---+---4~~---~~--_+~i~---,----4_--~-j~~,~:---·t-~~~

!

(18)

(19)

. ,

"

Is.

V. - SCHAAL

I

Instruktie.

U ziet op het volgende blad allemaal lijnen. Naast die lijnen

staan woorden. Veronderstel nu dat er een lijn zou zijn die

het weer zou voorstellen,

~jvoorbeeldl

" .' mooi

elecht

We kunnen nu voor i.der soort weer aangeven hoe mooi

ot

hoe

slecht we het weer vinden door eenvoudig op deze lijn een klein

vertikaal streepje te zetten.

Vinden we hetweer erg sleoht,

d~

zetten we'het streepje ale

volgt:

mooi

:"i

\

J.

_elecht

Is het weer'nietbijzonder mooi en ook Diet erg slecht. dan

. , . .

plaatsen we het streepje ongeveer in het midden. Vinden we

het weer meer naar de mooie kant, dan plaatsen

~e

het'streepje

. . . , . . . ., . . . '0' . . . ' " . ' , . . . . . . • , . , •

meer na,ar links. Bet invullen van deI3aFagen;Li;Jst gaat op de

manier ale boven beechreven,

maar

hetVnu Diet over het weer,

" . .~ "

maar over Uzelt en wel over de manier waarop U zioh

'RU voel~

• .

. . , , " , , . t i ," ". ""f:' ., ,

.'

" .. ~., 'I

.

\ ( I: "

(20)

"

HOE VOELT U ZIOH

1.

utie!

2. klaar

wakker

,. houd van snel

afwisselendo·

', ..

bezigheden

, it-.

merk

alle~ I:

op. '

-~: . "

6. fris van geest ..

7.

kan

gemskkelijk

de aandaoht erbij

houden als men

&an

iets bezig is

, . ;

8. heeft

belangstel-ling vooralles

(s.V.z.>

•

. .

geen·zin om

~etB

te doen

slaper1g

houd Diet van snel

afwisselende

b ezighe den

afgeatompt, merk

niets

loom

geestelijk vermoeid

lean

moeill.jk de

.

I

,I

I

. J l ,

i

I

I .

aandacht erbij

I

houden als

men~aan '1

1

iets bezig is

!

heeft voor Diets

belangstelling

i

l

f

[

.[ I .. r

.

_i.

t

i

l

f

j

I

_! I. . j" , I I' L

(21)

i ' I '

I

!

I.

j

I . i

I'

I

i

I

.

Iilatruktle" "

Bet .olgen~e blad slet .r preo1ea so ult ala het .oorgaande.

maar"nu

plaatatV het atreepjen1etc1aar.

waar

V, den1ttdat

Vzelf onge.eer ataat opde .lij!t:. maar welwaar V den1tt dat andere deelnemera,:a8.n.d1t,praltt11tumonge ... eer staan op de l.ijnen.

,U moet daarbij Diet dellken un een bepa,al~~ ftiend of aan een

bepaalde peraoon die V bijzonderopva1t. maar wel aan de deel-Demers in het algemeen.

, \ ',; " , ' .. ~ " ~ ."1' 1, ,~';J , ) i " ,v~ , ' . . ; ... ' "

(22)

...

HOE VOELEN. DE .ANDEREDBP.:L'RDIERS ZICK

2.

ldaar wakkeJ!'

;-5.

houden yan snel

aidsselende

bezlgheden

4. merken alles op

5.

fit

6. iris yan geeat

7. kunnen geJD8ltk:elijlc

de aandaoht erbij

houden als men

.

_{aan iets bezig}

_is

8. hebben

belanstel-ling yoor alles·'

: ; ,

RM/MyL

., I . ),

..

, ,

• .

geen-sin om leta

te doen·

slaperig

, ~

bouden ,niet van

snel atw1sselende

bezigheden

[

. l

atgestompt. mer ken

Diets op

loom

geestelijk verao.id

kDDnen moeilijk d.

aandaoht erbij

houden als men

&an

1ets bezlg ls

\ !

hebben yoor Diets

belangstell1Dg

(23)

Instructie Controleur.

Op de lopende band worden aan de uiterste zijden, genummerde weerstanden toegevoerd. Het is de bedoeling dat U deze weer-standen m.b.v. een ampere-meter meet en vervolgens in bepaalde klasse indeelt.

Op Uw tafel vindt U een formulier waarop U de resultaten van Uw metingen kunt invullen. Voor de uitwerking van de resul-taten is het van belang dat U een naam, de datum, Uw plaats-nummer invult.

Werkmethode:

1. U neemt aan de rand van de band een weerstand af. Het nummer leest en onthoudt U.

2. De weerstand drukt U tot de aanslag in de klemmen. Zorg dat de uiteinden van de weerstand tUBs en de klemmen terecht komen en nietUw vingers.

30 Op het formulier sohrijft U nu het nummer van de weerstand OPe

4.

Op de meter leest U de waarde af op de scha,l 0-30 juist boven de spiegel.

5.

Rechts naast de meter vertaalt U de gevonden waarde op de meter in een klasse. Deze klasse vermeldt U achter het nummer van de weerstand.

6. De weerstand haalt U uit de klemmen en laat U via de glijgoot op de band terechtkomen.

Instructie tijdwaarnemer.

Het is de bedoeling dat U een tijdstudie maakt van een oontroleur aan de band. Hiertoe krijgt U van de leiding een tijdstudie plank met bijbehorend formulier. Om Uw gegevens te kunnen uitwerken is het van belangdat U Uw naam, de datum en het plaatsnummer van de oontroleur invult. Als begin- en eindpunt van een meetcyclus neemt U het moment uat een weerstand in de klemmen gedruktwordt. De gevonden tijden schrijft U opeenvolgend van boven naar beneden op Uw formulier.

Voor de uitwerking van Uw gegevens is het van belang dat de volg-orde van Uw metingen overeenkomt met die van de controleur. Daar-toe zijn de formulieren in vakken van 10 metingen verdeeld. Con-troleer per 10 metingen of U gelijke tred houdt met metingen van

(24)

X

Instructie

ti~dwaarnemer

Het is de bedoeling dat U een tijdstudie- maakt van een controleur

aan de band. Hiertoe krijgt U van de

leidi~g

een tijdstudie plank

met bijbehorend tormulier. Om Uw gegevens teo kunnen verwerken is het

van belang dat U Uw naam, de datum en het plaatsnummer van de

con-troleur invult.

Per meetcyclus van de controleur aan de band doet U

twe~

metingen.

'" ; .

De meetpunten zijn aangegeven met een kruisje in onderstaande

werk-•

methode v.d. controleur.

1)

_{Paktweerstand.}

2}

Leest

n~mer

at.

3}

Drukt weerstand tussen de klemmen.

4}

Schrijtt nummer

OPe

5) Leest waarde op amptlre meter at.

6) Codeart de gevonden waarde.

7) Schrijtt code

OPe

8) Haalt weerstand uit de klemmen.

9) Gooit weerstand weg.

V~~r

de.uitwerking van Uw gegevens is het van

be~ang

dat de

volg-orde van Uw metingen overeenkomt met die van decontroleur.

Daartoe zijn de tormulieren in

vakke~

van 10 metingen verdeeld.

Controleer per 10 metingen ot U gelijke tredhoudt met metingen

van de controleur.

(25)

-

,

_, I

,

, ! , i

,

i

,

I ': ~

!f

--"I--i-- j

INAAM:

I ,

r

L I !

JIi

_I T _I • I ! t ',--- ---4---

---0-' -- .---' --

----r--:---.• -_. - - ' --r---+--.L--t--~ 1 - - - --:----i,-'-.!.-..;....- ' - - - ----..,...-{-...;..--- i I. ;

r-

,

t--~-r-t-t-~..;...-I----+-~-I-'--+-~'--l---'_+-....-"')....;i'-t-~..:-+-!,,-:...-t

.

r

J

l __

L

I I I

· i

r---+---r'~~--o---~---I-~--r-+-~--~~~~~~--~4--~--~----~

T

t---;----t---+---I---t--~-_I_~__l_-_+_....;,..,....:...j_-__t_-__.I

-

r]~-, I

i

IJi

'

:i ,.

-, "=!=====t====I====I:====,====!=====I:====I=======*====J,=====I=====l====I=-, -T'

l,L-i

!

i

~

t

, I i I

: r

, : ,

"-+-q

IT

"r"

_{- '.-- r}

j-I.

,.-j.

-+-

_I

-T

r-r

"

I

- I , , I I

(26)

Be.v..l~~k~'(\A~c;... Uitkcms"toQ."" T'JdlVo.c.u"n-e.l'Yler ,Tt,d~rgve-I'- Col'\-t-rol~ TiJd ':=oc.hrD \/(.,... Elek \--r. ';fM.e.1-i!.i"\ C. ~ c..l\.L ~

+-.:;

cA C. k T:Jdw~hen-.e,... h-I,b.v. s+o~~ ~m~b c~"'1dt.

...

fo't"~.,g

,

k

o

1"11,,,1«:1'1 ~wt

-

W

ror-ml4-l i e r

o.j 0 0\ r -e. k<..ne.",

~ ~t5 i-=t chchr. nuC\.1

Ia) I.»r~~ tqds{).yf. I;~ ~~dM...~ VJQ.tv(~ ... [v.e.~~~~y~

'\7

J(\

t:",r't-k.

~~

L.

ITo(~ jer '

L

h'

~ WI L

fFl

~ .f,.e-r

d4

s ()

~

v.

CI.U.t.. ~tV ~

r

~c'Y d().M. I CW\ ~ tCA.Cl..tc. ib)

Y6

~ v. ch.1£!., \KN stJ.,..\..1 k ...

C.

oY\tY'ol~ ... W(l.(!."~~",,d Wld-Li,~

forM.

II

~ ror~vlie.,...

c.

o/O~~r ~ ~ / t (>.",-11" a.~ WQ.fW~t" ct~~ tM..+

fo"vm

If;.

~ ~r.~Aeb ~

_n.

'ttn-IM.

e...

6--rP ~

p

(jl

m

~

(27)

-

8IJla..s~;ur

·

"

PRACTICUM ORGANISATIE LEER I - Mei

1968-.

I

Omrekeningstabel van Tijd Schrijyer Signaal.

~

lengte

tijd in

lengte

tijd in

lengte

tijd in

lengte

tijd

· in m.m.

c. min.

in m.m.

c. min.

in m.m.

c. min.

in m.m.

c. m

..

10 8,3

20 16,7

30 25,0

11 9,2

21 17,5

31 25,8

12 10,0

22 18,3

32 26,7

13 10,8

23

19.2

33 27,5

14 11,7

24 20,0

34 28,3

15 12,5

25-

20,8

35 29,2

16 .

13,3

26 21,7

36 30,0

7 5,8

17 14,2

27 22,5

37 30,8.

8 6,7

18 15,0

28 23,3

38 31,7

9 7,5

19 15,8

29 24,2

39 32,5

·

I t ·

Tijdschrijyer (m.m.) x

t

=

Tijd in C min.

·

(28)

"'-1 ~'I _,I !

"T

r

T' ,I

I

J _! I

-1

I

,J

_,·1

,

i ~, t I _i , l. i " " i I ! (\A;tlU

_J)

: I ~I---+---+---Io-~

"

f~~-+~-=~:~~+--r--~--~--~

I i --1---+---1-0'6 i I i I I 1---+---4---~----4_~--~----~--~--~_+----+_--_+O,

:3

1:

:

+

Q/.

Je

~

t~

Jf.

,

i

IP

-

+

::J

-

+

~rl

11

<t il i '

jJ

:il

1

<t'

~ ~,

I ! i :l iD 3 dJ

i..LJ.

01 t

a

1:

:.t..:rJ

~ ~

~~

Q d)

lLtJ

g

Q I : !

_t3.

2 -:t UI ":').

-'::1 IV,

i :

i _! , '

c:.

t:.

c:

f='''"'

~ 2 'j : , i _I .!. i i

(29)

~

I

i

..

'-( j ~ I

-KJ

I

r-I... f - - I - - - I - - -

- -

I - _I .~ ~

I

C\.J I... _... I _! .cL

-~l

~.;

...

"

_-....S) ~

-

,--_.- ---~

---

' -,

_{- -}

.

,

~

~-- ~

.

_\.J

I U ... _: I ~ "

~

I

•• <... 0'

'''''

IJ..

~

!

~ - - ~ --.0- r - -

-_ 0 I ~

cc

-I

u

:

Ls:J

cl

I '.,' _"

I

t , ~ ~

~

~ . . . 10 00 \l.

~

f - - ' - - - - ~"- --..• --- . .

.-i

-I

.~ _...

d

~"'ttI"t,...n I 2 ' !J)

VJ

J) .. /hl) if)

cl

Ls:J

I·

( j

_~

~

I r : - - 1 - - . -

- -

~

I

\

--

_"

o' J

I~

~

N

- -

[ "

-l~

0"

...

[SJ

.

;)

t...; r -:r - - -

-~

ct.

u'

...

.

"".

I

~ ~ _O. urO

- -

-

-~

I

Q

-

-... ... I

U

I

~.

• ~ 0 " elrO _~

-

_-~ f - - ,

-~

I

~ ...

I u

I

'

-~

~

_I

0

I ~

U'

~

- -

r--

l -

f-.---K

I

-....b !:) ... ~

\-I

0:-~

f"j

N

.

0 N l

-N

eJ':>.,

cr

I - - I - - _{r - - '} ~

'-

-

..

.

_.

c- "

.~ ~

~

.,() ~

,.

, 9 ~ -e~

-

_{I - -} _f----.:.- _{I -} _{, I - -} _{I - -} _I

-K

i ' -:oJ ~ O~

_U

.

I

!u

... ... Cf"t .1 • .l ~ cl "

I'"

~

t

N

.

"

-

r - -

-

I -

- -

i

-K'

~

~ ~ ~ ~.

I

-f

1

~

t

.;0-I _~~ III V'J~

N~

~- '("

'"

.0()

-~

~

...

-\I) \I) if) \f)

(30)

(31)

(32)

(33)

(34)

+'r, . It t B ',iI I~

8±

t'JP

'WI :l'J ttl"[J'J I E I 1

;1=1'

, , .r~

:,

1;:

e:

H ,. f.:j _±ri. I !ill t~ J.t r !±! _~Ct!

_'

rn ;.,., IT 5:£ I lIt ~ ±t-l:fl!1+ ~. I::i: ~~~'fi

n

n:i~Jt , 1;1[;1 !I~ ':'~

,J1t1.

,l!E

hIlIE

f~fj ;~:i-':'lt '! Iii I ~ 11:1 ~l _I:J. I fnl:f~ i;~ 1',1 1 '

tr

ee, :2:t~ ,

;b[m

lJi'

l~l I~ [!. ' I." ~ F tHE ~~ ~~i ~2t E ~:;:~. '.r;. [! _, :::;', !.," ·tt E ' , . l!1: 1" jJ