W&MD/NVMW-congres sociaal werk, het hart v/h sociale domein

Interdisciplinaire samenwerking in wijkteam: de T-shaped professional

Congres

Sociaal werk, het hart van het sociale domein

De positie van sociale professionals en de drie decentralisaties

21 november 2013 Fulcotheater IJsselstein

Lies Korevaar, lector Rehabilitatie e.l.korevaar@pl.hanze.nl

Overzicht

•

Inleiding

•

_{Interdisciplinaire samenwerking in de}

Wijk: de T-shaped professional

•

_{Interdisciplinair onderwijs}

•

_Dilemma’s

Decentralisaties

•

_{Participatiewet}

•

_{Decentralisatie jeugdzorg}

•

_{Passend onderwijs}

•

Transitie en Transformatie AWBZ naar

Wmo

Per 1 januari 2015 gaan cliënten

van de AWBZ naar de Wmo

Totaal gaat het om ongeveer 180.000 mensen Naar grondslag: • somatische aandoening 38.000 • psychogeriatrische problematiek 14.000 • psychiatrische stoornis 56.000 • verstandelijke handicap 50.000 • lichamelijke handicap 14.000 • zintuiglijke handicap 5.000

Mensen met beperkingen participeren

in de wijk (en daar buiten)

Participeren doe je zelf,

anderen kunnen dit ondersteunen

Participatiedoelen

• _{Ik wil in het najaar van 2013 verkoper worden in ‘t}

Brughoes in Tynaarlo

• _{Ik wil de komende tijd met plezier blijven wonen in}

mijn 2-kamer flat in Paddepoel te Groningen

• _{Ik wil de komende tijd 1x per maand op zondag met}

een lid van de keyring naar de kerk

Gerichtheid

AWBZ

Wmo

Hulpverlening

Participatie

Cliënt

Wijkbewoner /

dorpsgenoot

Gedrags-

Rolfunctioneren

verandering

Uitgangspunten rehabilitatie

Burgerrol + omgeving

(van eigen voorkeur/keuze)

Vaardigheden + Hulpbronnen

Eigen

kracht Mantelz./soc. netwerk

Vrijwilligers

Professionele

ondersteuning

Samenwerken is een middel

en geen doel op zich

Samenwerken in de Wijk

Competenties van de

Oefening 1:

Wat vindt u belangrijk bij het

samenwerken met andere

disciplines (afkomstig uit

andere organisaties)?

Individueel niveau

Jongen 17 jaar

• _{Antilliaanse afkomst}

• _{Licht verstandelijke beperking}

• _{Bipolaire stoornis}

• _{Geen startkwalificatie}

• _Werkeloos

• _Schulden

• _{Dreigende uithuisplaatsing}

Gezinsniveau

Vader, moeder, oma, twee kinderen, kleinkind

• _{Vader werkeloos}

• _{Moeder diabetes en slecht ter been}

• _{Oma dementerend}

• _{Zoon LVG en bipolair}

• _{Dochter tienermoeder}

• _Burenruzie

• _{Huurachterstand}

Wijkniveau

Samenstelling wijk

• _{Multicultureel}

• _{Weinig sociale samenhang}

• _Vergrijzing

• _Ontgroening

• _{Hoge werkeloosheid}

• _{Relatief veel ‘kwetsbare’ burgers/gezinnen}

• _{Overlast: 4-5 ‘probleemgezinnen’}

Coördinatie & regie AMW / SJD Wijkagent Opbouw werk Woning-bouw Jeugdzorg / CJG Sociale Dienst / W+I Huisarts / Wijkverpl. GGz / VGz Wijkteam Sociaal netwerk Vrijwilligers Teamleider Gemeente

Sociaal Domein: Lokale wijkteams

Awbz

Wmo

Participatiewet

Jeugdzorg

Generalist of Specialist?

T-shaped professional

•

Monodisciplinair

I

•

_{Multidisciplinair}

_{I I I}

•

Interdisciplinair

TTT

Interdisciplinaire samenwerking

(T-shaped)

Betekent dat je niet alleen vanuit je

eigen referentiekader naar de

situatie kijkt, maar je ook verplaatst

in het referentiekader van de ander

en wat jij kan bijdragen aan het

oplossen van een probleem dat de

ander ervaart

I - competenties

Inzetten eigen specialisme:

• _{Uitgaan en ondersteuning van eigen kracht,}

eigen regie van burgers (met beperkingen)

• _{Ondersteuning sociaal netwerk / mantelzorgers}

• _{Ondersteuning vrijwilligers}

-- competenties

O.a.:

• _{Communicatieve vaardigheden}

• _{Dialoog - multiloog}

• _{Samenwerking: integratief denken &}

overbruggen van leemtes

• _{Creatief denken (out of the box-denken)}

• _{Basiskennis van andere referentiekaders}

• _{Integreren van eigen vakkennis in andermans}

werkgebied

• _{Interdisciplinaire consultatie}

Oefening 2:

Welke basiskennis van

andere referentiekaders (van

disciplines met wie u

samenwerkt in het wijkteam)

heeft u nodig om iets te

kunnen betekenen voor die

collega?

Oefening 3:

Wat zou u kunnen bijdragen

aan het oplossen van een

probleem die uw collega

(andere discipline) in het

wijkteam ervaart?

Situatie in de wijk

Individu

Gezin

Wijk

Ouders, oma, twee kinderen, kleinkind

• _{Vader werkeloos} • _{Moeder diabetes en}

slecht ter been

• _{Oma dementerend} • _{Zoon LVG +} schizofrenie • _Dochter tienermoeder • _Burenruzie • _{Huurachterstand} 12 verschillende disciplines over de vloer Samenstelling wijk • _{Multicultureel} • _{Weinig sociale} samenhang • _Vergrijzing • _Ontgroening • _{Hoge werkeloosheid} • _{Relatief veel} ‘kwetsbare’ burgers/gezinnen • _{Overlast: 4-5} ‘probleemgezinnen’ 28 organisaties actief

Kenmerken interdisciplinaire teams

• _{Het hebben van duidelijke doelen en het onderling eens zijn}

over deze doelen

• _{Het hebben van goede kennis van (en het respect voor) de}

bijdrage en de rol van andere disciplines, zonder vooroordelen

• _{Het beschikken over vaardigheden in communicatie,}

samenwerking, overleg en conflicthantering

• _{Een complementaire samenstelling van het team naar}

disciplines en rollen

• _{Effectief leiderschap en vergadermanagement, waarbij}

openheid en zelfreflectie wordt gestimuleerd

• _{Het werken met gezamenlijke bronnen en dossiers, die het}

delen van kennis bevorderen

Interdisciplinair samenwerken

in de wijk vraagt

interdisciplinair onderwijs

Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe

VAK-mensen

• _Vaardigheden

• _Attitude

Interdisciplinair onderwijs

Leren

Elkaar

Interdisciplinaire samenwerking vraagt om vier niveaus van actieve deskundigheid:

• _{het verwerven van de gewenste kennis over elkaars}

disciplines om te kunnen samenwerken; elkaars taal leren begrijpen en ten dele ook spreken

• _{ervaring opdoen door als team casuïstiek bespreken}

• _{als samenwerkend team praktijkkennis opbouwen}

• _{ervaringskennis van burgers, hun sociaal netwerk en}

van vrijwilligers erkennen en benutten als gelijkwaardige bron van kennis, naast

Ontwikkelde modules

• _{Interdisciplinaire samenwerking in de wijk}

• _{Zelfredzaam & Samenredzaam}

• _{Omgaan met burgers met psychische beperkingen}

(voor vrijwilligers)

• _{Governance: sturing door gemeentes}

• _{Participatie door rehabilitatie in de wijk}

• _{Het gesprek}

Oefening 4

Welke dilemma’s ziet of ervaart uzelf

in de praktijk?

Dilemma’s bij het samenwerken

in een wijkteam-1

• _{Hoe houd je je eigen specialisme op peil?}

• _{Verhouding generalisme-specialisme}

• _{Wat als er meer vraag is naar een specifiek}

Dilemma’s bij het samenwerken

in een wijkteam-2

Organisatorisch

• _{Welke kerndisciplines horen in wijkteam?}

• _{Onder wie valt het wijkteam; wie is de}

leidinggevende?

• _{Eigen belang organisatie}

• _{Betrekken burgers}

• _{Inzetten vrijwilligers in eigen wijk}

Financieel

• _{Detachering: zelfde functie, verschillende}

salarissen

Oefening 5: dilemma

U werkt in een wijkteam samen met zeven andere disciplines afkomstig van andere organisaties.

Een van uw collega’s is afkomstig van de Sociale Dienst en vermoedt dat de

werkeloze vader fraudeert door zwart bij te klussen in Duitsland. Hij vraagt u of u, als u langs gaat voor de tienermoeder, wilt checken of de vader buitenshuis betaald werk verricht. Wat doet u?

Niet alleen problemen in kaart brengen,

maar ook wensen en sterke kanten

Zoon:

• _{Speelt gitaar in een bandje}

• _{Helpt in wijk supermarket}

Gezin:

• _{Vader doet vrijwilligerswerk}

• _{Tienerdochter volgt opleiding}

• _{Moeder verzorgt oma}

Wijk:

• _{Organiseert jaarlijks wijkfestivals}

HARTELIJK DANK VOOR UW

AANDACHT & PARTICIPATIE

e.l.korevaar@pl.hanze.nl