LANDBOUW-ECONOMISCH INSTITUUT
DEN H A A G (Schev.) - V A N S T O L K W E G 29 - T E L E F . 65.23.60 - G l RO 41.22.35Aanvulling Rapport No 115 BEREKENING VAN IQ ONDSENRtÊEESBELAS'l'lNG ALS A al: VULLING OP RAPP'T'T NO
115-"BEREKENING VAU DE WAARSCHIJNLIJKE R ENI!'ABT LITE IT VOOR HET GEÜIDDELP VEENICOLONIAAL BEDRIJF VOOR OOGST :949, ALSMEDE V A N I)E WMRSÇHJ^LIJKE
PRODUCTIEKOSTEN VAN ROGGE, HAVER EN FABRIEKSAARDAPPELEN" <£ %
-» * In rapport no 115 is geen rekening gehouden mot â.a ondernemersbolasting, welke met ingang van het belastingjaar 1947 oc,li'- voor do landbouwbedrijven geldt.
Daar de ondernemarsbelasting tot de zakelijke belastingen behoort, dienen de kosten in het rentabiliteitsoverzicht en de productiekosten van de afzonderlijke
gewassen opgenomen te worden. De berekening stuit echter op een bijzondere moeilijkheid om welke reden in de laatste rapporten over kostprijzen alleen de ; belasting op grondslag van het bedrijfskapitaal is berekend.
Ondanks de hieronder to noemen moeilijkheid volgt hier een volledige berekening, die zo goed mogelijk bij de practijk aansluit.
De berekening van de ondernemersbelasting is gebaseerd op de volgends grondslagen?
Ie de bedrijfsopbrengst 2e het bedrijfskapitaal.
Achtereenvolgens worden onderstaand de wijze van berekening van beide grondslagen en het belastingbedrag gegevon, terwijl op do bijlage I een gespe-cificeerde berekening is vermeld»
1 • Grondslag bedrj jf spjjbrengst.
De bovengenoemde moeilijkheid is hierin gelegen dat de belasting die in een bepaald jaar betaald moet worden, gobaseeri is op do belastbare opbrengst van het afgelopen boekjaar. Echter mag de werkelijk betaalde belasting in het geval van een hoge winst niet ten volle in de kosten worden doorberekend. Het door te berekenen bedrag moet gebaseerd zijn op een redelijke winst. De werke-lijke winsten over het afgelopen jaar waren ons nog niet bekend; evenmin het bedrag dat als een redelijke winst moet worden beschouwd. Derhalve hebben we ons gebaseerd op de in rapport 115 berekende winst van het jaar zelf. Een bezwaa hiertegen is dat deze winsten gelden voor bepaalde veronderstelde prijzen, en dat niet vaststaat dat deze prijzen verkregen p.ullen worden.
Verder zij opgemerkt, dat voor ondernemingen die niet vallen onder de vennootschapsbelasting, de winst verminderd wordt met f. 3000,-»
De rente van schulden langer dan een half jaar aangegaan, moeten bij de winst worden opgeteld. Met doze bepaling werd geen rekening gehouden. Uit-sluitend de berekende rente werd bij de winst opgeteld.
Indien in de berekening ervan uitgegaan was dat de boer tevens eigenaar van het bedrijf is dan had de brut o---.Tins t (d.i. in dit geval de winst vermeerder met de kosten van de grond) verminderd dienen te worden met $fo over de verkoop-waarder der onroerende goederen. In feite zou de aldus berekende ondernemers-belasting op vrijwel hetzelfde bedrag zijn uitgekomen als in het geval van een pachtbedrijf, waarvan hier is uitgegaan.
Het tarief geheven over de belastbare opbrengst bedraagt 4$ van de eerste f. 2000,- en jfo van alle volgende bedragen van de op f. 100,-- naar beneden af-geronde bedrijfsopbrengst.
Het bedrijfskapitaal is het bij het einde van het boekjaar berekende eige vermogen volgens de aangifte van de vermogensbelasting, yerjain^derd meb
ij Ie de verkoopwaarde van de onroerende goederen}
2e de waarde van de deelgerechtigheid in het kapitaal van andere onder-i n nemonder-ingen>
3 3e de privé-vermogenstestanddelen voorzover uit de balans blijkt dat deze niet tot het bedrijfsvermogen zijn te rekenenj
en vermeerderd met Ie de schulden welke langer dan een half jaar zijn aangegaan Onder het bedrijfskapitaal wordt dus begrepen het kapitaal, vastgelegd in de dode- en levende inventaris en het zgn., omlopend kapitaal* In feite dus het kapitaal dat de pachter elk jaar nodig heeft om het bedrijf te voeren. Verde wordt geacht dat de werkelijke kapitaalbehoefte van het bedrijf niet wordt over-troffen en dat schulden langer dan een half jaar aangegaan niet aanwezig zijn. Het bedrijfskapitaal is dus gelijk aan de gekapitaliceerde rente, zodat dit kapitaal gevonden wordt door de uitkomst van 100 x berekende rente.
%u
3« 2âLââUSSÎl1£^&;.
Hei; belastingbedrag is de uitkomst van de vermenigvuldiging van het samen-gestelde grondbedrag met een yermenigvuldigingscijfer. Dit vermenigvuldigings-cijfer is niet voor elke gemeente even groot; het meest voorkomende vermenigvuldigings-cijfer is
2,4.
4» Wi jziging van de productiekostjairi en_.de __£ent,abiliteit_.
Op bijlage II wordt een overzicht gegeven van de uitkomsten van de pro-ductiekosten per gewas en van de uitkomsten van het gehele bedrijf nadat de ondernemersbelasting in de berekening is opgenomen.
Aan de verdeling van de berekende ondernemersbelasting over de ver-schillende producten zijn deze moeilijkheden verbonden dat het karakter van de belasting tweeledig is en verder dat elk product in verschillende mate bijdraagt tot de totale winst en het benodigd bedrijfskapitaal voor elk van de producten niet gelijk is. Voor een juiste berekening zou het nodig zijn de redelijke winst van de afzonderlijke producten in het voorafgaande jaar te kennen. Mede omdat
de ondernemersbelasting hier berekend moest worden op basis van de voorgecal-culeerde winst in het jaar zelf lijkt ons de meest juiste oplossing om de be-lasting in evenredigheid met de bruto-opbrengsten der producten te verdelen, Globaal kan verondersteld worden dat de winst per gewas evenredig is met de
bruto-kosten resp. bruto-opbrengst. Bovendien kan aldus de verdeling van de be-lasting over beide grondslagen op dezelfde wijze geschieden.
Samengesteld doors De Directeur,
J. Hoornweg, i
Afd, Calculatie landbouw. y HfxM-^j^
M H • o •ri m «3 ft EH CO ë El W «! % m H <3 © H
§ 1
ni 2 •z) o cd « i Ö a) © ra P i r H to P 3 P ni ä I ». VO eu ( M <H 1 0 0 * t C?\ a> *— * <H ** 1 OO 0 0 VO CM • •H T— <-n (M • «H VO 0 0 «H 1 T -o vo • <H 1 1 t > - o8 8
LT\rO • * «H "H I I t — o8 8
CVI CVI o OD O OO <H ' H «H ' M Oo
o
t o <H «H « H I I O I •N m •> O . •«* m «H vo CM + I •» « O <H CO CVI <H I I 9 \ « co vo V O CVJ ON CV) <H H «Ft OJ O i r \ C •«t CVJ «H 1 LP %— ; L O 1 — CVJ • «H 1 1 * \ 9 LCNcO rn T -L C i r n CVJ CVI » • <H <»H i n CO -=t <H 1 O v o * 1 1 9» <r L T i O LOirO • • ' H <H 1 I L A O ^ • < * CVI CVI I I 9 \ 9 Ö O CO CVI <H <H * H * H <H O o o I T » •» O •• > mCVl V O r n «H m «*> <H <H I I'ÎÎ
T V CM • • O o ""M v t CVI ><H1
« H a» p . P t (4 0 ' d O ÖP cd K! © r-i <D p . Pi g P. 3 c* o T J fit co . I T S5
C — CVI CVJ «M 1 o (M o o CVI • «H 1 ! os »• «=tcO CVI T -C— r n CVI CVI » • «H <H CVI •*t o I I I I I O VO «H r n o ^ i - o vo O L T N r n <H «H I I r n o o o • * t o co i-n vo vo CVI CVI «H <H <H " H o o o t II I O O VO r n rn m • /-n O VO '••A' I/N <H • * t V O CO r n v o r n ON <H <H «hi « H I <H « H CVI tH •St c— • = * CVJ «H 1 t~-m ITi v— CVJ • «H 1 1 O CO VO T -•e— r n m evi « * <H «H CO «H 1 *— o vn • «H • Ü O v O t — o o o VO r n • • «H <M I I 9% 9 « o \ o c - o o o r n <^l I I a s o> o o CO L P <H " H <SH < H <H o o o Os O •* 3 . <*T=t n »co «H r n \ & OS VO «H «H L 1 m •«* o co CVI rr, • a i ^ l + o M ' t CVJ t r i <H ba a • H bo ä H • r j •H H ^ 1 O ta H O +••' ta W Ö ai H +> P O C/i tH • n •H h t i es ^> h( cd i H tu a o fH O H ' - ^ - * » • o f » m • H cd £> • r H • r-l O tq - 0 ^ 3 • — H m • , o U u o ö ,a 0) a © P l - H <B += O Kl S3 01 t » ^ m o <*H 0) M •o a TJ i •H <B S O H +• O +> • d Q 3 <D O © fH .P > i X) , û Pi © © © 0) r-j r j M M cd cd a rel •H -P fH +> ö o © o EH EH m EH fH OJ O 'p'-rt •ri I © cd H +=> © O T J •s s ra ^ | fH o !> o O • p eu bo cd .-J • r j •rH P . © • r l 6 0 © to ti a o O fH I I 1 moo co evi t—o> o l - J cd o © bfl•a
&A
© ri t J ta ö ' d ro © © P f t fH © -4 m ' n <H 'M H^> a > H 1 .3 os rîH O a O © O © ra • n cd • H r H M OJ M O cd T -^ . © ' M P i fH O cd id Ti fi Ö 1^• 2
• • O r j O O cd O cvj cd O +» w • o « H E H «H A O fH © tlO fH =H cd <A EH9§
> i> • A > A • s t LPv•a
cd • H rd ta «H •n •ri fH • d © S1 r H ta t ) Ö Oâ
tr\ CVJ O «H O VO <H O ,5 K
60 cd rH (Q <d ä o ©!
o fi> •MÄ. bfl CVJ P i •ri « H + » © to • r i cd r4 <0 P i O ß O • H •3 b O cd5
> ••A n •ri bo ö •ri +» ta cd cd . d fH CD P. bft •ri E H PU © ©Bijlage II
Rapport No 115 0>lz. 9)
a. DE KOSTPRIJZEN VAN DE AFZONDERLIJKE GEWASSEN.
Omschrijving
!0, Kostpr. p*100 kg excl. onder-nemershelasting 10. Kostpra p.100 kg incl.
onder-nemer sbelasting Verschil Rogge . A f.17,90 f.18,28 f. 0,38 B f.18,54 f.18,86 f. 0,32 Haver A f.15,84 f.16,14 f. 0,30 B f.16,28 f.16,53 f. 0,25 Fabrieksaard. A f.4,-f.4,08 f.0,08 B f.4,15 f.4,20 f»0,05 Rapport No 115 (blz, 12 punt 4) Omschrijving Netto overschot Ingecalc. v. handenarbeid v. boer Arbeidsinkomen Geval A (zonder ondernemersbelasting) + 50^ aard,in bouwplan per ha •f. 154,-f. 101,-f• 255,-totaal f.3542,- f.2318,-
f.5860,-Geval A (met onder-nemer sbelast ing) +_ 50^ aard.in bouwpl per ha f.137,- f.101,- f.238,-totaal f.3160,- f.2318,- f.5478,-Ver» schil per ha f.17,- to-taal f.382,-Rapport No 115 (blz. 12 punt 5) Omschrijving Netto overschot Ingecalc. v. handenarbeid v. boer Arbeidsinkomen Geval B (z< _jmdern_eme_r + 50$ aard per ha f. 124,-f. 101,-f. 225,-ander abelasting) .in bouwplan totaal f.2845,- f.2318,-
f,5163,-Geval B (met onder-nemer sbelast ing) + 50$ aard. in bouwpl per ha f,110,- f.101,- f.211,-totaal f.2535,- f.2318,- f.4853,- Ver-schil per ha f.14,- to-taal
f.310,-LANDBOUW-ECONOMISCH INSTITUUT
D E N H A A G (Schev.) - V A N S T O L K W E G 29 - T E L E F. 66.23.50 • GIRO 41.22.35
Rapport no 115
BEREKENING VAN DE WAARSCHIJNLIJKE RENTABILITEIT VAN SEtï GEMIDDELD VEENKOLONIAAL BEDRIJP VOOR
OOGST 1949, ALSMEDE VAÏÏ DE. V/AARS CHI JNLIJKE PRODUCTIEKOSTEN VAN ROGGE, HAVER EN
FABRIEKSAARDAPPELEN.
De b e r e k e n i n g e n , welke i n d i t r a p p o r t worden gegeven, z i j n g e t o e t s t aan h e t o o r d e e l van een Commissie van A.dvies*
Deze was a l s v o l g t s a m e n g e s t e l d ;
I r H.T. T j a l l e m a , ( V o o r z i t t e r ) D i r e c t e u r van de Akker- en Weidebouw ' s - G r a v e n h a g e I r T.A. E d z e s , H. H i l g e n g a , P . KIoen, Pzn, I r J . Neuteboom Pi S c h i p p e r Landbouwer Sappemeer Landbouwer Drouwenermond (Dr„) Landbouwer ïïildervank • • • • • • L e r a a r R i j k s l a n d b o u w w i n t e r s c h o o l Veendam B e s t u u r s l i d van de Algemene N e d e r l a n d s e L a n d a r b e i d e r s b o n d Groningen
Bovengenoemde commissie kon z i c h mot de inhoud v a n h e t r a p p o r t v e r e n i g e n , De v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d voor de b e r e k e n i n g e n b e r u s t b i j h e t Landboüjè-Economisch I n s t i t u u t . ' ' ' De D i r e c t e u r ( Dr J i H o f ï ï n g ) • s - G r a v e n h a g e , 22 A p r i l 1949 Samengesteld doors
' I r J.A.W. van Heusden Drs AoR. van Nes
2
-Rapport No 115»
I n l e i d i n g ,
In vorige rapporten werden de kosten volledig gebaseerd op admini-stratief verkregen gegevens.
Tegen deze handelwijze valt aan te voeren, dat uit de gemiddelde bedragen niet valt af te leiden welke arbeidstijden, resp. kwantiteiten ermede corresponderen en dus moeilijk valt te controleren of de admini-stratief doorgevoerde kostenverdelingen overal op de juiste wijze zijn uit-gevoerd. Gebleken is, dat speciaal bij fabrieksaardappelen de kosten van pootaardappelen (vooral ook bij de teelt voor eigen gebruik) vaak niet zuiver konden worden afgesplitst.
Tevens is in het gemiddelde van een aar.tal bedrijven alle variatie van bouwplan en werkmethode, verkaveling enz. verwerkt. Het is derhalve heel moeilijk, zo niet onmogelijk, de representativiteit van het gemiddelde te beoordelen,,
Thans is een andere werkwijze gekozen, waarbij werd uitgegaan van een "standaardbedrijf", waarmee bedoeld wordt een bedrijf waarvan de grootte, het bouwplan, de verkaveling, de grondsoort enz, typerend voor de streek zijn. Ook werd hiervoor een werktuigenbezetting aangenomen, welke op dat bedrijf is afgestemd, doch bij de opstelling ervtin werd rekening gehouden met de variatie in werktuigenbezetting op de andere bedrijven.
De arbeids- en paarde-uren, welke de verschillende gewassen vereisen, werden theoretisch uit de arbeidstijden, benodigd voor de afzonderlijke bewerkingen opgebouwd. Ook de andere kostenfactoren werden theoretisch be-rekend. Doch deze borelceningen werden uitgevoerd op basis van de gegevens, welke uit de kcstprijsboekhouding werden verkregen.
In bijlagen VII A t/m C worden de theoretische berekeningen verge-leken met de bedragen zoals deze voor oogst 1946 en 1947 uit de kostprijs-boekhouding zijn verkregen.
Tevens is het een vereiste de berekende productiekosten en kostprijzen voor de afzonderlijke producten te zien in het kader van het bedrijf als geheel.
Bij de berekeningen in dit rapport zijn alle kosten tot in bijzonder-heden gedetailleerd. Met behulp hiervan is het mogelijk de finantiè'le resul-taten van het standaardbedrijf te berekenen zoals deze zouden zijn bij elk prijsniveau, bij elk opbrengstniveau en bij elk bouwplan, dat als basis genomen kan worden.
Allereerst was het van belang om na te gaan in hoeverre de totale finantiè'le resultaten van de kostprijsbedrijven, welke in 1947 vrij veel zaaizaad en pootgoed voortbrachten, voor oogst 1947 gemiddeld afweken van die van het standaardbedrijf.
In bijlage V, sub A wordt de rentabiliteit van het standaardbedrijf berekend bij de werkelijke kg-opbrengsten, welke op de kostprijsbedrijven bij oogst 1947 gemiddeld werden verkregen en bij de kosten, zoals deze op het standaard-bedrijf voor oogst 1947 werkelijk zouden zijn gemaakt.
Een vergelijking van deze berekening voor het standaardbedrijf met de werkelijk geconstateerde gemiddelde rentabiliteit van de kostprijsbedrijven voor oogst 1947 s wcrdt gegeven in bijlage VI A. Uit deze nacalculatie blijkt
, dus de invlced van de zaaizaad en pootgoedteelt op de kostprijsbedrijven in dat oogstjaar,
In de tweede plaats diende te worden vastgesteld welke uitkomsten het standaardbedrijf voor oogst 1949 vermoedelijk zal geven. Dit is berekend in bijlage V, sub B, Hierbij werd van "genormaliseerde opbrengsten" uitgegaan
d.w.z. opbrengsten welke onder gemiddelde weersomstandigheden op het redelijk goed geleide bedrijf mogen worden verwacht. Verder werd deze vooroalculatie uitgevoerd voor de waarschijnlijke prijsverhoudingen voor oogst 1949» waarbij de prijzen van de landbouwproducten gelijk aan de huidige richtprijzen
werden gehouden. Voor 1949 werd een vooroorlogse bemesting ingecalculeerd.
3
-Rapport No 115*
In de derde plaats is het interessant om na te gaan, hoe de finantiële uit-komsten zullen zijn bij een geringere aar'dappelverbouw« Bij de berekening
sub B, werd + 50$ aardappelen in het bouwplan aangenomen. In J2Ai3jy^ .X JIÏÏÎLJ?.
is nu ook nagegaan hóe de finantiële resultaten in 1949 zullen zijn, bij _+ aardappelen in het bouwplan.
In de vierde plaats is er nog een ander belangrijk, punt. De verschillen tussen de nacalculatie, Xaub A) en de voorcalculatie (süb B ) worden engrzijjd^ ver-oorzaakt door prijswijzigingen, doch anderzijds door opbrengstverschillen
(lage graanopbrengsten en hoge aardappelopbrengsten in 19471) e n door
.•••yer-schillen in gebruik van meststoffen (voor 194-9 werd een vooroorlogse be,- .
mesting aangenomen, terwijl dit in 1947 noS niet het geval w a s ) .
Daar het van belang is vast te stellen in hoeverre wijzigingen in het prijs- en kostenpeil sedert 1947 de rentabiliteit van het veenkoloniale
be-drijf beïnvloeden werd in bjjlaj£e_V_lMjub_J) nog een berekening gemaakt voor
het geval dat voor oogst 1947 pok de vooroorlogse bemesting zou zijn gegeven en de genormaliseerde opbrengsten zouden zijn verkregen. Hierbij werden 50$ aardappelen in het bouwplan verondersteld. De verschillen tussen de b-erekening sub B en sub D geven dus uitsluitend de invloed van veranderingen in het prijs-en kostprijs-enpeil weer.
Samengevat wordt in b_i,i]age__V dus de rentabiliteit van het g t an daar db e dr ij f
berekend voor de volgende gevallens , A. Werkelijke opbrengsten, werkelijke kunstmestgaften en werkelijke
prijs-verhoudingen van oogst 1947 (50$ aardappelen in het bouwplan)*
B. Genormaliseerde opbrengsten, vooroorlogse bemesting en waarschijnlijke prijsverhoudingen van oogst 1949 (50$ aardappelen in het bouwplan). C. Idem bij 4°$ aardappelen in het bouwplan.
D. Genormaliseerde opbrengsten, vooroorlogse bemesting bij de prijsver-houdingen vän oogst 1947 (50$ aardappelen in het bouwplan).
4
-Rapport No 115« I I , H e t s t a n d a a r d b e d r i j f w a a r v a n w e r d u i t
-g e -g a a n .
U i t g e g a a n werd van een gemiddeld V e e n k o l o n i a a l b e d r i j f . Het g r o n d -g e b r u i k werd a l s v o l -g t aan-genomens
± 50$ a a r d . i n bouwplan + 40$ a a r d , jn bouwpL
Granen* Rogge Haver Fabrieksaardappelen
Pootaardappelen (voor eigen gebruik) Voederbieten Grasland 6,0 3,0 10,9 1,1 0,2 1,8 ha ha ha ha ha ha 8,0 4,0 8,2 0,8 • 0,2 1,8 ha ha ha ha ha ha Totaal 23,0 ha • 23,0 hà Stoppelgewassen
stoppelklaver 4 ha (hoofdzakelijk groenbemesting) stoppelknollen 0,5 ha (veevoer)
stoppelrogge 4 ha (groenbemesting) De veestapel werd als volgt aangenomens
2 werkpaarden 2 melkkoeien 1 pink 1 kalf
Varken(s) en kippen werden buiten beschouwing gelaten.
Het was logisch geweest, 1 ha suikerbieten in het bouwplan te ver-onderstellen met het oog op een goede werkverdeling. Eenvoudigheidshalve Werd dit gewas achterwege gelaten«
De oppervlakte stoppelgewassen is vrij ruim gesteld in verband met de neiging welke bestaat om de teelt van groenbemestingsgewassen in de Veenkoloniën uit te breiden.
Een vergelijking met het bouwplan voor oogst 1947 op de geadministreerde kostprijsbedrijven is te vinden in bijlage VI A.
Wat betreft oppervlakte pootaardappelen voor de teelt van pootgoed voor eigen gebruik, werd gerekend met een uitpootverhouding van 1 s 10.
Tractorarbeid werd buiten beschouwing gelaten.
vin de werktuigeninventaris welke voor het standaardbedrijf werd aan-genomen, werd de variatie in werktuigenbezetting zoals deze in de Veenkoloniën voorkomt verwerkt.
Evenzo is bij het vaststellen van de uren welke benodigd zijn voor het
oogsten van granen en poten van aardappelen rekening gehouden met de variatie in werkmethode.
Aangenomen werd tenslotte dat, behalve 'de boer, geen gezinsleden' in het bedrijf medewerken. Het aantal werkuren (handenarbeid) van de boer werd op 2600 gesteld.
III, D e b a s i s g e g e v e n s .
De theoretische berekening werd opgesteld aan de hand van de tijd-schrijf gegevens van de kostprijsbedrijven in de Groninger Veenkoloniën in 1942 en 1943 en aan de financiële- en tijdsohrijfgegevens van de Veenkolo-niale bedrijven, welke in 1946 en 1947 werden geadministreerd. De bedrijven waren als volgt over de Veenkoloniale gebieden verspreid!
Groninger Drentse Overijsselse Ve enkelpniën Veenkoloniën Veenkoloniën oogst 1946 19 2
5
-Rapport Ho 1 1 5 . IV. K o r t p u n t A. DE KOSTEN e b e s c h r i j v i n g v a n e n v a n h e t r a p p o r t « d e b e . I a n g r i j k s t e1. arbeidstijden rogge en haver«
In bijlage I worden de man-uren en paarde-uren voor rogge nader ge-motiveerd aan de hand van de tijdschrijfgegevens van 1942, 1943» 1946 en 1947»
Onder "overige indirecte uren" worden de uren verstaan welke besteed worden aan drooghouden, onderhoud door eigen personeel, bemesting (incl.
stalmest, excl. N.) In totaal is hiervoor 65 uren gerekend, uitgaande van de veronderstelling dat het aantal uren in 1947/'48 wat aan de hoge kant is ge-weest.
De uren voor oogsten zijn na de oorlog sterk verminderd, tengevolge van machinaal weïken. Op de toenmalige kostprijsbedrijven werd in 1943 bijv. slechts 53$ van de rogge met de zelfbinder gezicht, terwijl dit in 1946 voor 80$ het geval was. De uren, welke thans voor oogsten zijn berekend, zijn ge-baseerd op een gemiddelde van 80$ maaien met zelfbinder, 15$ maaien met de aflegger en 5$ zichten met de hand.
Ook zijn in bijlage I de arbeidsuren voor haver aangegeven. Over het algemeen lopen de arbeidsuren van de granen niet veel uiteen.
Hieronder volgt nog een vergelijking van de directe arbeidsuren voor rogge én haver.
GEMIDDELD BESTEDE UREN PER HA VOOR ROGGE EN HAVER OVER DE JAREN 1939.t/m 1944 EN VAN 1946 EN 1947 IN DE GRONINGER VEENKOLONIËN*
Manuren Zaaien Verplegen Oogsten Dorsen, bewaren en afleveren Paarde-uren 1) Zaaien Verplegen Oogsten Dorsen, bewaren en afleveren 1) incl. omgerekende 1939 t/m 1944 Rogge 8 12 95 14 7 4 27 2 t.u. (1 1 Haver 9 30 89 19 9 7 32 2 t.u. = 4 F 1946 Rogge 7 8 78 9 7 4 34 2 •u.). Haver 9 18 73 14 9 7 36 2 1947: Rogge 7 10 59 • 10 8 3 29 1 Haver 9 12 70 10 9 4 - 29 1
Op grond van bovenstaande cijfers werden de uren voor zaaien en verplegen van haver gezamenlijk 12 m.u. en 4 p.u. hoger gesteld dan van rogge.
De uren voor oogsten zijn voor haver en rogge gelijk aangenomen, ondanks het feit dat de oogsturen van haver in 1947 belangrijk hoger waren dan van rogge.
De werkzaamheden ten behoeve van de granen worden in de Veenkoloniën vrijwel niet in accoord verricht.
Nog zij opgemerkt dat de uren voor oogsten van rogge en haver in de
Drentse en Overijsselse Veenkoloniën gemiddeld voor 1947 aanmerkelijk hoger waren dan in de Groninger Veenkoloniën en dan in de theoretische berekening werd aangenomen.
Zij waren gemiddeld als volgtj
UREN VOOR OOGSTEN, OOGST 1947 Groninger Veenkoloniën Rogge Haver 59 70 Drentse Veenkoloniën 79 90 Overijsselse Veenkoloniën
69
93- 6 - Rapport No 115. 2» De arbeidstijden van fabrieksaardappelen^
Hiervoor wordt verwezen naar Bijlage II.,
De aantallen uren voor grondbewerking en overige indirecte uren zijn Uiteraard gelijk aan die van rogge, daar het hier een omslag over het gehele bouwland betreft.
De uren van poten zijn theoretisch afgeleid»
Bij het aantal uren benodigd voor vergleden werd er van uitgegaan dat zoveel mogelijk verplegingswerkzaamheden machinaal verricht worden. Het aantal uren voor wieden met de hand werd op 35 uur gesteld;
Wat evenwel de arbeidstijden van het oogsten en het afleveren betreft, geven
de. tijdschrijfgegevens onjuiste resultatenv daar de uren van de pootgoedteelt
en speciaal ook de uren, welke besteed zijn aan het ongekeurde pootgoed voor eigen gebruik, in de boekhouding niet zuiver gescheiden konden worden gehouden van de uren van fabrieksaardappelen. Dientengevolge werden de arbeidsuren voor rooien en afleveren theoretisch gesteld.
Voor het rooien werd verondersteld, dat dit steeds volledig in ac-coord geschiedt, waarvoor ingevolge het C.A.O. contract 64 et per rij van 70 .m of f. 174»— per ha in rekening is gebracht. Aangenomen werd dat 70 m
een gemiddelde percèelsbreedte is. Inclusief toeslagen voor zeer vuil land, doorweekte grond enz. is dit bedrag verhoogd tôt f, 180,~ per ha. In dit
bedrag is het nazoeken begrepen. Voor oogst 194-7 werden deze kosten gesteld op f. I7O»- per ha. Voor loofeggen en branden, dat door de boer zelf geschiedt, werden 10 m.u. en 4 p.u. ingecalculeerd.
De uren voor afleveren bedroegen volgens de tijdschrijfadministratie in de Groninger Veenkoloniën respectievelijk 89 m.u. en 23 p.u. in 1946 en
120 m.u. en 49 p.u. in 1947» Deze aantallen zijn veel te hoog om redenen hiervoor uiteengezet.
Hierbij komt, dat in 1947 <*Q uren voor afleveren tevens verhoogd werden tengevolge van de abnormaal lage waterstand, waardoor de wijken niet bevaarbaar waren.
Als gemiddelde werd voor afleveren 50 m.u; en 25 P«u. ingecalculeerd, hetgeen in bijlage II uitvoerig is gemotiveerd. Het gemiddelde werd ge-nomen van een zeer gunstig en een zeer ongunstig geval.
''3* De diverse kostenfactoren voor oogst 1949<? .
Voor een nadere motivering van loon, paarde- en werktuigkosten, de kosten van zaaizaad eri pootgoed en van de bemestingskosten wordt verwezen naar bijlage III.
a. Loon
Uitgegaan werd van een gemiddeld uurloon van 73»5 °t zijnde de ge-middelde verdiensten.voor vaste arbeiders op weekloon en losse arbeiders in uurloon. Dit bedrag is ook voor arbeid door eigen gezinsleden toege-rekend.
Voor sociale lasten werd 23,5$ berekend, behalve voor het rooien van aardappelen in accoord, waar het op 19$ werd gesteld. In dit gebied behoeft voor accoordwerk geen vereveningsheffing te worden betaald. Bovendien werd ingecalculeerd de loonsverhoging en de meerdere sociale lasten, welke voortvloeien uit hôt instellen van het bedrijfspensioenfonds per 1 Mei 1949«
b, Paardekosten
De pa.ardekosten werden in Bijlage III B berekend op f. 0,50 per uur. Dit lage bedrag wordt veroorzaakt door het hoge aantal werkuren, dat de paarden in de Veenkoloniën gemiddeld maken.
Voor het standaardbedrijf werd dit aantal op 1250 berekend.
L.E.I, 366.
7
-Eapport no 115 c . Werktuigkosten.
In b i j l a g e I I I C worden de werktu igko sten u i t v o e r i g gemotiveerd. De gemiddelde vervangingswaaxde werd op f . 3 6 0 , per ha cultuurgrond b e -c i j f e r d .
d. Dorsen. '
Wat de dorskosten b e t r e f t werd uitgegaan van een u u r t a r i e f van f.22,50 i n c l . p e r s o n e e l en perödraad. In verband met da invoering van het bodrijfspan-sioonfonds i s d i t bedrag op f . 2 3 , - g e s t e l d .
Do gemiddelde u u r - c a p a c i t e i t word op _+ 1200 kg verondersteld, zowel voor rogge a l s voor haver. Hot aantal dorsuroh per ha rogge word op 2-J- en voor haver op 3 uur aangenomen.
e . Zaaizaad en pootgoed.
In b i j l a g e I I I D wordt can s p e c i f i c a t i e van h e t verbruikte zaaizaad gegeven. Voor rogge i s uilgogaan van 150 kg zaaizaad per ha. Verder werd verondersteld, dat j a a r l i j k s voor één p e r c e e l ( l ha) origineel zäad wordt
aangekocht, waarvan het zaaizaad voor h e t volgend jaar wordt gewonnen. Voor haver werd de hoeveelheid zaaizaad gesteld op 140 kg, v/aarvan 90 kg aangekocht ( i e nabouw). In verband mot de nieuwe rassen, welke de l a a t s t e jaren z i j n verschenen word de zaaizaadvorwisseling voor haver'hoog aangenomen. Voor h e t pootgoed werd aangenomen, dat d i t vrijwel v o l l e d i g op eigen bodrijf wordt voortgebracht, hetgeen in overeenstemming i s met de gegevens van do kost-p r i j s b e d r i j y e n .
Vorder werd verondersteld, dat d i t pootgoed gemiddeld C-waardig i s . De p r i j s werd gebaseerd op do gegevens vermeld i n de c i r c u l a i r e van hot B.nE.A. dd.10 September 1948 i n c l u s i e f de bewaarloon vorgoeding.
Het te vorpoten kwantum word op 2150 kg genomen zijnde h e t gemiddelde van de maten 35/55 en 35/45»
f. Bemesting.
In B i j l a g e I I I E wordt eon t o e l i c h t i n g op de berekende bemestingen
ge-geven. Uitgegaan werd va*1 de vooroorlogse werkelijk gestrooide hoeveelheden,
waarvoor werd aangenomens
Rogge en haver Aardappelen S t i k s t o f 80 kg N 140 kg N
Fosfaat 60 kg.JPgO 60 kg P O Kali 130 kg KgO 190 kg KgO
De k a l i werd evenwel op grond van de o n t t r e k k i n g s c i j f e r s en n i e t volgons de gestrooide hoeveelheden toegerekend.
g. Coloradokeverbestrijding.
Wat de coloradokeverbestrijding b e t r e f t , zal d i t j a a r geen spuilglich^, doch wel een b e s t r i j d i n g s p l i c h t worden opgelegd. In overleg mot de Planten-ziektekundigo Dienst werd de b e s t r i j d i n g g e s t e l d op gemiddeld één halve b e s p u i t i n g , r e s p . b o s t u i v i n g . Als kosten worden h i e r v o o r f . 1 0 , - por ha
ingecalculeerd. h . Pacht.
Voor pacht en onderhoud van bedrijfsgebouwen voor rekening van do
pachter werden in de v e r s c h i l l e n d e gebieden gemiddeld in hot boekjaar 1947/1948 de volgende bedragen betaald»
Pacht (na a f t r e k van de Onderhoud huurwaarde van de woning) b e d r i j fsgeb ou won Groninger Veenkoloniën 97»- 2 .
Drentse Veenkoloniën 8 8 , - 1 Overijsselse VeenkoloniSn 7 5 , - 5 Gemiddeld werd voor pacht, i n c l u s i e f onderhoud f.95>- ingecalculeerd,
8
-Rapport no 115 z i j n d e h e t gemiddelde van de Groningor en do D r e n t s e V e e n k o l o n i ë n . Volgens mededelingen v a n de Consulent voor Grond- en Pachtzaken i s de gemiddelde p a c h t i n de O v e r i j s s e l s e VoenkoloniGn n l . hoger dan h e t gemiddelde van de k o s t p r i j s b e d r i j v e n . I n w e r k e l i j k h e i d l i g t do pacht p u s s e n d i o v o o r do a n -d e r e V e e n k o l o n i a l e gebie-den i n .
B . DE OPBRENGSTEN.
B i j . oen k o s t p r i j s b e r e k e n i n g z i j n do o p b r e n g s t e n , welke men tegenover do k o s t e n aanneemt m i n s t e n s even b e l a n g r i j k a l s do k o s t e n op z i c h z e l f . Voor de k o s t p r i j s b e r e k e n i n g m00 t wordpn u i t g e g a a n van g e n o r m a l i s e e r d e o p b r e n g s t e n , w a a r b i j do i n v l o e d van g u n s t i g e of o n g u n s t i g e w e e r s o m s t a n d i g h e -den i s u i t g e s c h a k e l d .
Evenwel z i j n w e i n i g opbrengstgegovons u i t h o t v e r l o d o n b e s c h i k b a a r om de g o n o r m a l i s o o r d e o p b r e n g s t e n op t e f u n d e r e n , t e r w i j l de v a r i a t i e van b o -d r i j f t o t b o -d r i j f on van j a a r t o t j a a r z e e r g r o o t i s .
De g e n o r m a l i s e e r d e o p b r e n g s t e n worden aangenomen v o o r h o t r e d e l i j k goed g e l e i d e b e d r i j f , wolko o p b r e n g s t e n i e t s boven h e t gebiodsgemiddoldo l i g g o n . D i t v e r s c h i l met h o t gob io ds gemiddeld e i s t e m o t i v e r e n d o o r h o t f e i t , d a t de k o s t e n g e b a s e e r d worden op de gegevens van de k o s t p r i j s b e d r i j v e n . I n d i o n , z o a l s doorgaans wordt aangenomen, de o p b r e n g s t e n op deze b e d r i j v e n boven h e t g e b i e d s g e m i d d o l d o l i g g e n , dan z u l l e n de k o s t e n op deze b e d r i j v e n g e -middeld ook i e t s hoger z i j n dan b i j h o t ge-middelde s t r o e k b e d r i j f .
Daar voor h e t v a s t s t e l l e n van do g o n o r m a l i s e e r d e o p b r e n g s t e n geen
goede b a s i s aanwezig was, z i j n deze o p b r e n g s t e n i n b e s p r o k i n g e n met deskundigen v a s t g e s t e l d a l s onder i s aangegeven. Rogge H a v e r F a b r i e k s a a r d a p p e l e n G r o n i n g e r V e e n k o l o n i ë n R e d e l i j k g o e d g e l . b e d r i j f 3000 3 7 0 0 29OOO ; . G e b i e d s -g e m i d d . 29OO 36OO 29OOO i n k g / h a gomo t e n D r e n t s e V o o n k o l o n i ö n R e d e l i j k •goed g o l . b e d r i j f 2800 3600 28000 G o b i e d s g e m i d d 27OO 3500 27OOO m a a t O v e r i j s s o l s e V e e n k o l o n i ë n - R e d e l i j k . g o o d g o l . b e d r i j f 2800 3600 29OOO
Op grond van b o v e n s t a a n d e c i j f e r s werden do b e r e k e n i n g e n u i t g e v o e r d v o o r 2 c o m b i n a t i e s van o p b r e n g s t e n n l . Geval A 29OO 3700 29OOO Geval B 2800 36OO 28000 Rogge Havor F a b r i e k s a a r d a p p e l e n
Op deze w i j z e komt ook t o t u i t i n g , v/elke ' i n v l o e d een n c e r o p b r e n g s t van 100 kg g r a a n on van 1000 kg a a r d a p p e l e n op hot b e d r i j f s r e s u l t a a t h o o f t , v e r o n d e r s t e l l e n d d a t do k o s t o n g o l i j k z i j n .
S t r o - o p b r e n g s t e n .
Do s t r o - o p b r e n g s t van 1 ha rogge word aangenomen op 4500 kg en v o o r 1 ha h a v e r op 3800 k g .
Volgens de i n z i c h t e n van h e t B e d r i j f s c h a p v o o r Hooi en S t r o i s h e t w a a r s c h i j n l i j k d a t v o o r oogat 1949 &G h u i d i g e s t r o p r i j s z i c h h a n d h a a f t . D i e n t e n g e v o l g e -werd do s t r o p r i j s op f . 3 0 , - por ton gehouden.
9
-Rapport no 115 V. D e r e s u l t a t e n v a n d e p r o ' d u c t i e k o s t e n
-e n r -e n t a b i l i t -e i t s b -e r -e k -e n i n g . c n .
i
a , DE VERMOEDELIJKE PRODUCTIEKOSTEN EN KOSTPRIJZEN VAN DE AFZONDERLIJKE GEWASSEN.
Hiervoor wordt verwezen naar bijlage IV 'A t/rn C.
De resultaten zijn als volgts .
1. Opbrengst in leg per ha 2. Opbrengst per 100 kg 3. Geldopbrengst korrel 4« Geldopbrengst stro 5« Geldopbrengst per ha 6. Bruto kosten per ha 7. Winst per ha 8 . Winst i n fo v . d . b r u t o k o s t e n 9 . N e t t o k o s t e n p e r h a ( 6 - 4 ) 'Jo. K o s t p r i j s p e r 1Ö0 kg Rogge 2900 X o C.X. j ' " 609 ,• '• 135, • f«
744,-f.
90",-1 3 , 8 # .f. 5 1 9 , -" 17 SC B 2800 f. 2 1 , -" 588,-" 135,f. 7 2 3 ,
-f.
69,-10,65s f. 5 1 9 , -" 18,54 Haver 3700 f. 17,50 " 6 4 8 , " 1 1 4 , f. 7 6 2 , -11 , 7,0,0,.-62, 8,9e/ 'f. 5 8 6 , -11 15,84 B 360O f. 17,50 " 630,f . 7 4 4 , - "„1.00.1.f . " 4 4 , -6,3$S f . 5 8 6 , -" 16,28 P a b r i eksaardappel en 29.OOO f. ..-4,75 " 1378,-M f.1378,-" n 6 ia ¥ . ' 2 1 7 , -18,75= f.1161," 4 , -B 28.000 f. 4 , 7 5 " 1 3 3 0 , f . 1 3 3 0 , " 1 1 6 1 , -f. 169, - ~ 14,65; f . 1 1 6 1 , -"• 4 , 1 5 Voor n a d e r e d o c u m e n t a t i e wordt v e r d e r verwezen n a a r B i j l a g e VII a t/m C
en B i j l a g e V I I I A t/m D., w a a r i n do k o s t e n a o a l s deze voor o o g s t 1949 z i j n b e r e k e n d z e e r g e d e t a i l l e e r d v/orden v e r g e l e k e n met do k o s t e n z o a l s deze voor o o g s t 1946 en oogst 1947 u i t de boekhouding n a a r v o r e n kwamen. H i e r b i j moet e r r e k e n i n g mede worden gehouden d a t deze k o s t e n v o o r 1946 on 1947 °P b e p a a l d e o o g s t j a r e n b e t r e k k i n g hebben, t e r w i j l de v o o r c a l c u l a t i e voor o o g s t 1949 °P gemiddelde weersomstandigheden b e t r e k k i n g h e e f t . Ook z i j n voor f a b r i e k s a a r d -a p p e l e n de kosten v o o r o o g s t e n en -a f l e v e r e n i n de k o s t p r i j s b o e k h o u d i n g e n gemiddeld t e hoog om r e d e n e n z o a l s h i e r v o o r onder IV A-2 i s u i t e e n g e z e t . b . DE RENTABILITEIT VAN HET GEHELE BEDRIJP.
Het i s t e v e n s Van b e l a n g de p r o d u c t i e k o s t e n en de o p b r e n g s t e n van do v e r s c h i l l e n d e gewassen t e b e z i e n b i n n e n h e t kader v a n de t o t a l e . b e d r i j f s r o s u l -t a -t e n .
NACALCULATIE.
In B i j l a g e VI A worden deze voor de V e e n k o l o n i a l e b e d r i j v e n over oogst 1947 g e g e v e n , i n v e r g e l i j k i n g met de n a c a l c u l a t i e v o o r h o t s t a n d a a r d b e d r i j f . Er z i j op gewezen d a t b i j d i t o v e r z i c h t do i n e i g e n b e d r i j f v o o r t g e b r a c h t e p r o d u c t e n , welke weer i n e i g e n b e d r i j f v/orden v e r b r u i k t n i e t ondor de k o s t e n of o p b r e n g s t e n werden opgenomen.
B i j v o o r b e e l d i s de h a v e r welke, afkomstig u i t e i g e n b e d r i j f , aan de p a a r d e n werd v e r v o e r d , n i e t i n de c i j f e r s v e r w e r k t , evenmin a l s d i t h e t geval
i s met de v e r v o e d e r d e v o e d e r b i e t e n e n z . D i t o v e r z i c h t h o e f t dus h o t k a r a k t e r van een gewone f i s c a l e b o e k h o u d i n g .
E c h t e r i s e e n u i t z o n d e r i n g gemaakt voor z a a i z a a d en p o o t g o e d . Voor zover d i t i n e i g e n b e d r i j f werd v o o r t g e b r a c h t , i s h e t e n e r z i j d s oader de o p b r e n g s t e r a l s a f z o n d e r l i j k e p o s t opgenomen, a n d e r z i j d s i n d e b e t r e f f e n d e k o s t e n f a c t o r v e r w e r k t .
U i t b i j l a g e VI A c o n c l u d e e r t men d a t een b e d r i j f dat geen z a a i z a a d en _£0otg_oed v o o r t b r a c h t i n 1947 ongeveer d e z e l f d e w i n s t p e r ha b e h a a l d e a l s een
gemiddeld k o s t p r i j s b e d r i j f met een b e l a n g r i j k p e r c e n t a g e z a a i - e n p o o t g o e d . Hot o p b r e n g s t - , zowel a l s h e t k o s t e n n i v e a u v a n h o t s t a n d a a r d b e d r i j f i s e c h t e r f. 2 0 0 , - l a g e r .
-• 10 - Rapport no 115
DG b e d r i j f s r e s u l t a t e n van oogst 1947 werden wol zoor b o i n v l o e d door de b i j z o n d e r e omstandigheden i n h o t a o e r droge j a a r hogo a a r d a p p e l o p -b r e n g s t e n , l a g e g r a a n o p -b r e n g s t e n .
Door d e . z e e r . h e g o f a b r i e k s a a r d a p p e l e p b r e n g s t e n v/as h e t f i a n t i ö l e v o o r d e e l van de p o o t a a r d a p p e l t e o ] <, d a t j a a r n i e t v o e l g r o t e r dan van de f a b r i e k s a a r d a p p e l t e e l t . I n de G r o n i n g e r Veenkoloniën v/as de gemiddelde v/inst pei» ha f a b r i e k s a a r d a p p e l e n volgons hot k o s t p r i j s o n d e r z o e k ^ f . 4 0 7 ,
-t e r v / i j l deze p o r ha p o o -t a a r d a p p o l o n gemiddeld f. 4 8 2 , - b e d r o e g .
B i j de b e o o r d e l i n g van do r e s u l t a t e n d i e n t e r r e k e n i n g mode t e . v/or-den gehouv/or-den, d a t op do k o s t p r i j s b e d r i j v e n i n 1947 meer loon b e t a a l d v/erd dan de C*A.0. on-aangeven ( r o e i e n van a a r d a p p e l e n i n a e c o o r d ! ) .
VOORCALCULATIS .
In bijl_ag_e_}ri__B worden voor h e t s t a n d a a r d b e d r j j f de b e d r i j f s r e s u l -t a -t e n van .9J3g3Jï_l£42 b e r e k e n d b i j g e n o r m a l i s e e r d e o p b r e n g s -t e n en b i j oen v o o r o o r l o g s e bemesting«. De b e r e k e n i n g v/erd u i t g e v o e r d b i j + 50 f> en b i j
40 fo a a r d a p p e l e n i n h e t bouwplan ( z i e voor s p e c i f i c a t i e b i j l a g e V, sub B en C ) .
De u i t k o m s t e n voor 194? v/orden b o v e n d i e n v e r g e l e k e n met de t h e o r e -t i sehe r e n -tab i l i -t e 1 -t s b o rokening_voor h e -t s -t a n d a a r d b e d r i j f voor h e -t g e v a l d a t voor o o g s t 1947 A^P-LüaS o p b r e n g s t e n zouden z i j n v e r k r e g e n a l s v o o r oogst 1949 v/erd v e r o n d e r s t e l d en b i j d e z e l f d e b e m e s t i n g , v/elke voor o o g s t 1949 v/erd aangencrr.on ( s i e voor de s p e c i f i c a t i e b i j l a g e V, sub D) .
Door v e r g e l i j k i n g v a n de op deze w i j z e b e r e k e n d e r e n t a b i l i t e i t v o o r o o g s t 1947 '»©''• de v e r m o e d e l i j k e r e s u l t a t e n van oogst 1949 wordt een i n z i c h t gegeven i n de m a t e , w a a r i n v e r a n d e r i n g e n i n h e t p r i j s on k o s t c n -, p e i l s i n d s o o g s t 1947 de r e n t a b i l i t e i t van h e t v e e n k o l o n i a l e b e d r i j f
hebben b e i n v l o o d .
T e n s l o t t e zi j nog opgemerkt, dat de r e n t a b i l i t e i t s b e r e k e n i n g e n a l s z o d a n i g een g l o b a a l k a r a k t e r hebben. S p e c i a a l de k o s t e n en de o p b r e n g s t e n met b e t r e k k i n g t o t de v e e s t a p e l z i j n g l o b a a l g e s t e l d . Voor g e d e t a i l l e e r d e g e g e v e n s wordt n a a r B i j l a g e V v e r w e z e n . B i j de b e r e k e n i n g e n v/erd u i t g e g a a n van de g e n o r m a l i s e e r d e o p b r e n g s t e n van h e t g e v a l A, v / a a r b i j dus de r o g g e o p b r e n g s t op 2900 k g , de h a v e r -o p b r e n g s t -op 3700 leg en de a a r d a p p e l -o p b r e n g s t -op 29.000 kg v/erd g e s t e l d . Wanneer de o p b r e n g s t e n van de g r a n e n 100 k g l a g e r on do a a r d a p p e l o p -b r e n g s t 1000 kg l a g e r wordt aangenomen (geval B) i s -b i j d e z e l f d e k o s t e n
de g e l d e l i j k e o p b r e n g s t en. dua ook h e t b e d r i j f s r e s u l t a a t f . 6 0 0 , à f . 7 0 0 , -l a g e r . Ui't b i j l a g e VI B v a l t t e c o n c l u d e r e n dat- b i j v e r m i n d e r i n g v a n de o p p e r v l a k t e a a r d a p p e l e n van 5 2 , 2 cja t o t 39>1 7° va n de o p p e r v l a k t e c u l -t u u r g r o n d de k o s -t e n p e r ha c u l -t u u r g r o n d me-t f . 6 6 , - de o p b r e n g s -t e n e c h -t e r met f. 8 7 , - v e r m i n d e r e n . Do b e d r i j f s r e s u l t a t e n z i j n p e r ha c u l t u u r g r o n d dus f. 2 1 , - o n g u n s t i g e r .
Een v e r m i n d e r i n g van de a a r d a p p e l o p p e r / l a k t e met ongeveer 10 fo van de t o t a l e o p p e r v l a k t e c u l t u u r g r o n d b e t e k e n t dus voor een gemiddeld b o -d r i j f van 23 h a e a i v e r m i n -d e r i n g van h e t b e -d r i j f s o v e r s c h o t met 23 x + f. 20,--»+ f. 4 5 0 , - .
In B i j l a g e VI B ?,ordt t j v c a i v o r g e l oker: de v o o r c a l c u l a t i e met + 50 % a a r d , i n liet bouwplan met de jlieçreti_sc_lie b e r e k e n i n g voor oogst
2ML*
Hieronder wordt nog een samenvatting van de betreffende c i j f e r s g e -geven.
- 11 - Rapport No 115.
REÏÏTABILITEITSOVERZICHT STJJHDAAEDBEDRÏJF ( i 50$ a a r d a p p e l on i n h e t bouw-p l a n ) 9 '
Kosten por ha cultuurgrond ; Loon en sociale lasten i Overige kosten
Totale kosten ! Opbrengst per ha cultuurgrond ! Granen
! Fabrieksaardappelen Opbrengst stro
Zaaizaad en pootgoed uit eigen bedrijf voor volgende oogst Melk en rundvee
Totale opbrengsten Resultaat per ha cultuurgrond Winst por ha
Berekende arbeidskosten voor boer
Inkomen boer per ha
Oogst 1947 Theoretische berekening gld 348,- 542,- 890,- 212,- 653,- 45,- 107,- 53,- 1070,- 180,- 89,- 269,-Oogst 1949 Voorcalculatie gld. 389,- 533,- 922,- 218,- 653,-45,- ' 104,- 56,- 107-6,- 154,- 101,-
255,-H i e r u i t b l i j k t , dat de arbeidskosten met f , 4 0 , - per ha cultuurgrond z i j n gestegen wegens verhoging van h e t gemiddeld uurloon van 67 et t o t
73,5 e t en door de i n s t e l l i n g van hot bedrij f spensioaifonds ( z i e b i j l a g e IIIA) (Er z i j op gewezen, dat b i j de r e n t a b i l i t e i t s b o r e k e n i n g de kosten van het bedrijfspensioenfonds over een half j a a r z i j n ingecalculeerd). De overige kosten z i j n i e t s gedaald v n l . door de post zaaizaad en pootgood. Wat de opbrengsten b e t r e f t i s de g e l d e l i j k e opbrengst van de granen i e t s gestegen
daar voor oogst 1949 a l s r i c h t p r i j s i s aangehouden f . 2 1 , - , tegenover
f . 2 0 , - voor oogst 1947» De fabrieksaardappelprijs i s voor beide jaren g e l i j k
verondersteld, n l . f.4,75 Pe r 100 kg (op b a s i s van 400 g r . )f
Bij deze veronderstelde p r i j z e n van granen on aardappelen is de winst por ha cultuurgrond u i t e i n d e l i j k voor oogst 1949 vermoedelijk f . 2 6 , -per ha lager dan z i j volgons het kosten- en p r i j s p e i l van oogst 1947 zou zijn geweest. Het bedrag aan t o t a l e arbeidskosten dat voor de handenarbeid van de boer per ha cultuurgrond wordt ingecalculeerd is echter f . 1 2 , -g r o t e r dan b i j het loonpeil van 1947» Hierdoor i s z i j n inkomen per ha cultuurgrond t e n s l o t t e f . 2 6 , - minus f . 1 2 , - = f . 1 4 , - k l e i n e r dan h e t b i j het p r i j s - e n kostenpoil voor oogst 1947 zou z i j n geweest.
- 12
-•-VI. 31qtbeachouT,d.ng. -•-. ..: . '
.. 1 . D e rentabiliteit van het veenkoloniale bedrijf wordt in de ear's te plaats bepaald .door .de. pr'ij,s,, yayi.de fabrieksaardappelen. Nu de aardappel-teelt sal- moeten inkrimpen, neemt de betekenis weliswaar af maar toch
worden de geldelijke inkomsten bij\+ 40$ 'aardappelen in het bouwplan nog voor ruim 50/? door de aardappelen opgebracht (zie bijlage V, sub B ) . Een verandering van de aardappelprijs beïnvloedt daardoor in hoge mate de bedrijfsuitkorasten. ' " '
Gok zij naar voren gebracht, dat de aardappelopbr;engst in kg het 10-voudige van die van-rogge bedraagt, zodat per ha gewas een wijziging vaïi de roggeprijs met f» 1,- gelijk staat met een wijziging van d«
fabrieks-aardappel prijs met .10 cent.»
2. Bij de huidige prijsverhoudingen is de teelt van fabrieksaardappelen meor'winstgevend dan van granen. Bij een opbrengst van 2900 kg werd de
winst van rogge per ha op f. 90.- becijferd, die van haver op f. 62,- (bij een opbrengst van 3700 kg) en van fabrieksaardappelen op f. 217,- (bij een opbrengst van 290O0 kg).
3. Dientengevolge worden de winstmogelijkheden van het veenkoloniale :
bedrijf door het inkrimpen van de aardappelteelt beperkt. In bijlage V wordt berekend, dat wanneer de aardappeloppervlakté van + 505" op + 40/o . va.i de. oppervlakte, cultuurgrond wordt' teruggebracht, de winst per~ha
cultuurgrond met f. 20,- vermindert of wel + fc,' 450,- voor een bedrijf
van 23 ha. .. .. •
. 4« Op een gemiddeld veenkoloniaal bedrijf (het standaardbedrijf van . 23- ha met +• 5Ó/0 : aardappel en -in' het bouwplan") • bedraagt, bij bovenvermelde opbrengsten,, het vermoedelijke kostenpeil voor 'oogst 1949 en de voor granen 'en aardappelen .veronderstelde prijzen, de winst; f.. 154»- per ha cultuur-; -grond. "cultuur-;Bit 'is voor 'he't bedrijf van 23 -lia f. 3542,-.
De bedrijfsleider 'wëfkt in de Veenkoloniën' gewoonlijk volledig mee. • -Voor het geval .dat -van hét-'gezin alleen'de boer medewerkt, wordt voor zijn
handarbeid, :inbi. bijbehorende sociale lasten f. 2318',- ingecalculeerd. Het totale gezinsinkomen voor een bedrijf van 23 ha bedraagt dus' ; f. 3542 + f. ,2318 = f."5860. Bij 'vergelijking'van dit inkomen met dat
van andere böroqpen zij opgemerkt, dat uit dit inkomen de boer ook moét : zorgen voor de oude dag en er ook de kosten voor'ziekte, enz. uit moet
bestrijden, welke kosten bij arbeid in loondienst gedeeltelijk door de werkgever worden gedragen.
• 5« Indien op het bedrijf in plaats van 2900 kg voor de rogge, 3700 kg
'vo.or de h'avor en'29000 kg voor de fabrieksaardappelen de opbrengsten ge ' -• middëld niet hoger zijn dan resp. 280.O kg, 3600 kg en 28000 kg dan bedraagt
de winst op.het bedrijf + f. 650,- minder dan in sub 4 is aangegeven, dus + f. 29OO,-. Het inkomen van de boer is dan + f. 5200,-, ook weer bij 50$ aardappelen in het bouwplan.
o. Het kostenpeil van het bedrijf is nog 3teeds stijgende tengevolge van het stijgen van de arbeidskosten. Weliswaar vertonen verschillende kostenfactoren een dalende tendentie (zaaizaad en pootgoedkosten, paarde-kosten, werktuigkosten) doch deze kostendalingen worden overtroffen door de stijging van de arbeidskosten. Door de stijging van de arbeidskosten wordt het bedrag, dat voor da handarbeid van de boer wordt toegerekend, ook hoger. IJveiiwel werd voor het standaardbedrijf (met + 50/° aardappelen) berekend, dat de boer voor oogst 1949 vermoedelijk f. 14«- por ha cultuur-grond aan Inkomen derft tengevolge van de veranderingen in het prijs- en kostenpeil sedert oogst 1947 of voor het bedrijf als geheel 23 x f. 14,-= + f. 320.•-.
- 13 - Rapport No 115.
7« Samenvattend kan e c h t e r worden geaegd, d a t de economische b a s i s van h e t v e e n k o l o n i a l e b e d r i j f s m a l l e r wordt3
a) Door de i n k r i m p i n g van de a a r d a p p e l t e e ^ . t . " . - •; ~
'• b) Door de mindere m o g e l i j k h e d e n , welke d e . p o o t g o e d t e e l t momenteel b i e d t ,
c) Door de s t i j g i n g van h e t k o s t e n p . e i l .
8 . De v e r m o e d e l i j k e k o s t p r i j z e n , welke voor o o g s t '49 werden b e r e k e n d , worden h i e r o n d e r vermelds Gewas Opbrengst p e r ha K o s t p r i j s p e r 100 kg Hogge 29OO kg f. 17,90 38OO kg ' " 18,54 Haver 3700 kg " 1 5 , 8 4 3600 kg " 16,28 • F a b r i e k s a a r d a p p e l e n 29000 k g " 4>00 28Ö00 kg " 4 , 1 5 0 0 0
-- 1 4 T TOELICHTING B i j l a g e I . 1. D o c u m e n t a t i e a r b e i d s u r e n r o g g e . Manuren. Grondbewerking
Overige indirecte uren Totaal indireote manuren Zaaian
Verplegen
Maaien, binden, hokken Inhalen
Dorsen (eigen personeel) Bewaren en afleveren Totaal directe manuren Paarde-uren (incl.omgerek. tractorurens 1 tu= 4 pu)
Grondbewerking
Overige indireote uren Totaal indirecte paarde-uren
Zaaien Verplegen Oogsten Afleveren
Totaal directe paarde-uren Gron 1942 (llheàr^ 36 65 101 ' 8 22 16 \ .33 ) 8 4 151 ~" 45 8 53 7 5 21 1 34 inger Veenkoloniën • 1943 C20bodu) 37
15
T Ï 2 " — -; 7 10 9 4X ) 10 6 127 50 9 : 5 9 7 5 29 3 44 1946 (2Hiedr.) 46 45 ' 7 8 4 11 ) ) 34 j 6 3 99 58 6 -S4 7 4 40 2 53 1947 (I9h3dr.) 42 67 109 7 10 56 j 6 4Ti
54 10 ~ ~ T 4 ~ 7 3 29 1 40 Drentse , 1947 (lObedr.) 40 75 II5 8 8 79 j 9 3 107 58 11 ^ 8 2 33 -43 1 Overijsselse 1947 (llbedr.) 42 76 118 •:•-6 9 69 ] 7 6 9 T 52 11 63 7 3 32 2 44 1948 (I7"bedr,) 39 • • 7 7 60 « * • 45 • ; « 6 3 32 • • l ) Vergelijk gevolgde oogstmethoden (in $ van t o t a a l geoogste oppervlakte van a l l ebedrijven)
Gezicht met binder Gezicht met a f l e g g e r Gezicht met de hand
53$ 9
2S4L
5%
De omstandigheid dat i n het j a a r 1943 een zo g r o t e oppervlakte met de hand g e r i c h t werd moet tevens gezocht worden i n het d e s t i j d s bestaande t e k o r t aan t r e k k r a c h t .
2 . A r b e i d s t i j d e n v c o r o o g s t e n t/m o p h o k k e n « a. Met zelfbinder Kanten zichten Maaien (l m, 3
5Î-
»)
Ophokken Totaal P. mu 4* 5* 13 23 Gewogen in de verhouding 30 mu en 1^ pu. £E 18 18 a s b b. Met aflegger Kanten zichten Maaien (2m,2p, 7 u) Binden Ophokken Totaal mu 3* 14 22 11 50 £E 14 14 s 0 = 80 s 15 s 5 verkrijg c. Met de hand Zichten Binden Ophokken Tot aal t men gemiddeld mu 40 25 11 76 T . . K . T .15 -H o g g e .
Arbeidsuren (zie tool.l)
Bijlage I.
Indirecte uren* Grendbewerking Overige indirecte uren
Directe uren. 2aai on Verplegen
Maaien, binden, ophokfc»n (zie toel.2) Inhalen
Dorsen (eigen personeel) Bewaren, afleveren Totaal mu 40 65. 105 7 .10 30 34 91 196 J2H 50 9 59 17 17 47 106 H a v 9 r. Arbeidsuren Indirecte uren» Grondbewerking
Overige indirecte uren
Directe uren. 2aaien Verplegen
Oogsten, dorsen, bewaren en afleveren (als bij rogge)
mu
40
65
I05
9
20 74 Totaal 103 208 50 9 9 6 3659
5
1,
'110T o e l i c h t i n g
1 , Documentatie a r b e i d s u r e n f a b r i e k s a a r d a p p e l e n . . Bijlage II.
Manuren Gröndbewerking Overige i n d i r e c t e P o t e n Verplegen P a a r d e - u r e n ( i n c l . t r a c t o r u r e n s 1 tu= Gröndbewerking Overige i n d i r e c t e P o t e n Verplegen u r e n omgerek. = 4 pu) u r e n Groninger V e e n k o l o n i ë n 1 9 4 2 . (llbedr.) 36 65 5.8 83 45 8 17 22 - 1943 C20b3dn) 37
75
58 82 50 9 13 24 1946 (l8badr.) 46 45 56 83 58 6 9 29 1947 (16 bear.) 42 67 52 79 5 4 10 10 25 D r e n t s e Veenkol. 1947 (10 bedr. ) v 40 75 54 71 58 11 -: 16 ' 26 O v e r i j s s e l s e Veerücolp^iën I947 (9 bedr.) 42 76 54 . 63 52 11 15 27 1948 (7 bedr. 1 39 • 48 65 '45 • 17 25 2. Potent specifioatie van de arbeidstijden.1) Achter de ploeg Strepen trekken 3 mu 3 pu Inleggen 28 Totaal 31 mu 3 pu Met de hand Vooreggen 2 mu 2 pu Strepen trekken 4 4 Dolen 60 -Nabewerking 3 3 Totaal 69 mu 9 PU Met plantgatenmaker Vooreggen. 2 au 2 pu Strepen trekken 3 Gaten maken Inleggen Nabewerking Totaal
•5
30 3 3 5 43 mu 13 pu Bij toepassing van de versohi 11 ende pootmethoden in de verhouding 4 i l : 2krijgt men als gemiddelde 40 mu en 7 pu. Bij vergelijking van de uren gesteld voor 1949 met de uren gevonden uit de kostprijsboekhoudingen moet in aanmerking genomen worden dat voor oogst 1949 verondersteld werd dat een groter oppervlakte achter de ploeg gepoot zal worden, dan destijds het geval was.
l) De uren voor het ploegen zijn begrepen in de gröndbewerking. 3. Verplegen met de hand.
Bij de huidige dure arbeidskrachten wordt zo weinig mogelijk met de hand gewied. Een ha handwieden kost ongeveer 20 mu. Verder wordt veelal nog een keer om de stammen gewied.
4. Afleveren.
a. Zeer gunstig gevals van hoop rechtstreeks in schip. Prestaties '2 scheppers en 2 kruiers 1000 hl in 10 uur. Per ha is dit 530 hl in 5 uur of 20 mu.
Extra voor tijdelijke bedekking en minder gunstig gelegen percelen, welke men op gunstig gelegen bedrijven altijd heefts 10 mu en 5 pu.
Totaal dus gemiddeld 30 mu en 5 PU. b. Bedrijf met rij-afstand 500 m.
Met .4 man (2 scheppers en 2 voerlui) 50° hl in 10 uur. Per ha dus 40 mu en 20 pu.
Als aardappelen onder dek zitten 5 mu extra.
Indien wipJtar niet direct in schip gekiept kan worden s 10 mu extra, c. Bedrijf met rij-afstand van 1000 m.
Met 6 man (2 scheppers, 3 voerlui eo 1 man, die helpt bij inladen)s 500 hl in 10 mu.
Per ha dus 60 mu en 30 pu.
d. Zeer ongunstig geval (afstand tot vaarwater 2 km)
6 paarden, 7 man (waarvan 3 halve krachten) + transporteur + 4 wagens (waarop per vracht 40 hl *» 2-J ton) verschepen in 8 à 9 uur 50 0 hl»
( 3 scheppers, 3 voerlui, 1 man helpt bij lossen). Per ha nodig +^ 70 mu en 50 Pu»
L.E.I. Voor gemiddelde omstandigheden wordt de aflevering begroot op 50 mu en 25 pu» 366. Dit is het gemiddelde van de gevallen a en d.
- 17 - B i j l a g e I I . F a b r i e k s a a r d a p p e l e n . A r b e i d s u r e n ( z i e t o e l * l ) Indirecte uren. Grondbewerking v •
-Overige i n d i r e c t e u r e n / drooghöuden, "bemesting ( e x c l * s t r o o i e n F ) , onderhoud enjj« mu • 4P 65 105 £U 50
59
Directe uren. Potens Aanvoer pootgoed Poten (zie 2)3
40
43
17
Verplegen:: N strooien 2 x eggen 1 x overschoffelen 2 x doorechoffelen Aanaarden •' VViedon mot, de hand (zie 3)Stuiven (éénmaal de halve oppervlakte)
.6 3 8 15' . 5 35 1 1 3 8 15 5 r _
73
3?
Hooien. •Met de hand aan wijk of laan geleverd, incl, nazoekerïj accöordtarief f. Ï80,~
Loof eggen en branden Afleveren.
Gemiddeld benodigd (zie 4)
Totaal generaal 10 50 60 281 4 25 29 128 L.E.I-.
- 18 - B i j l a g e I I I Ai TOELICHTING OP DE BELANGRIJKSTE KOSTENFACTOREN.
. • * . ; • • • • • • • < - ' ' - • . - ' . • D e l o o n k o s t e n . O o g s t 1949» D e v e r h o u d i n g v à n d e arbeidjsuren v o o r a r b e i d e r s o p w e e k l o o n e n v o o r a r b e i -d e r s o p u u r l o o n i s g e l i j k a a n 2 8 1. H e t w e e k l o o n v a n a r b e i d e r s , w e l k e 3 weken^per" jaar i n a c c o o r d w e r k e n , b e -draagt v o l g e n s contract f. 3 6 , 7 5 Pe r w e e k . B i j e e n aantal w e r k u r e n p e r jaar v a n 2 6 0 0 b e d r a g e n d e l o o n k o s t e n p e r u u r f. 0,73P. V e r m e e r d e r d m e t d e d u u r t e t o e s l a g v a n f. 1 , - p e r w e e k of f, 0,02 p e r u u r , geeft dit e e n u u r l o o n v a n f. 0,75-*« Het u u r l o o n v a n losse a r b e i d e r s b e d r a a g t f. 0,68 v e r m e e r d e r d m e t d e l o o n -t o e s l a g v a n f. 0,02 p e r u u r geeft een u u r l o o n v a n f. 0 , 7 0 .
Het g e m i d d e l d e u u r l o o n b e d r a a g t d u s voor h e t jaar 1948/'49»
ilJLl£l±_lLiJOi .
73,5
o t p e r u u r.
Voor sociale l a s t e n werd een percentage van 23,5$ berekend. Dit bestaat u i t de volgende kostens Ziektewet 2 $ Ziekenfondsverzekering 1,8 " Vereveningsheffing 4,5 " • Kinderbijslag 6 " Ongevallenwet 1,8 " . Ouderdoms- en invalidi-teitsverzekering 1,5 " Verlet, kort verzuim,
vancantie 5>9 „ 1)
Totaal 23,5 $
De kosten van verlet, kort verzuim, vacantie, enz. hebben betrekking op doorbetaling van loon voor uren, waarin niet gewerkt wordt. Het percentage van 5>9$ werd ontleend aan de resuit aten*van de boekhouding over 1947/'48.
Voor aardappelrooien in accoord behoeft in de Veenkoloniën geen vereve-. ningsheffing te worden betaald. Hier bedraagt het percentage sociale lasten
dus 19$. •>
K o s t en b e dr ij fep en s i o enf ondSj_
In b o v e n v e r m e l d e l o n e n e n s o c i a l e lasten zijn d e k o s t e n v a n het b e d r i j f s -p e n s i o e n f o n d s , dat -p e r 1 M e i 1 9 4 9 in w e r k i n g zal t r e d e n , niet b e g r e -p e n . D e z e k o s t e n b e d r a g e n f." 2;50 p e r w e e k , w a a r v a n d e h e l f t b e s t a a t u i t e e n l o o n s v e r h o g i n g v a n 2-J et p e r u u r , w a a r o v e r o o k n o g s o c i a l e lasten b e r e k e n d m o e t e n w o r d e n . De r e s t e r e n d e 2-J ot v o r m e n h e t a a n d e e l v a n d e w e r k g e v e r i n de totale p r e m i e . V o o r h e t b e d r i j f s p e n s i o e n f o n d s w e r d e n v o o r d e v e r s c h i l l e n d e gewassen de v o l g e n d e bedragen i n r e k e n i n g g e b r a c h t s Granen s u r e n n a 1 M e i + 8 0 u u r A a n d e e l w e r k n e m e r s L o o n s v e r h o g i n g 8 0 x 24- et •= f. 2 , 0 0 " w e r k g e v e r s B i j d r a g e 8 0 x 2-J et => " 2 , 0 0 ' E x t r a soc. l a s t e n v o o r 2-y- et h o g e r loons 23-g- # v a n l o o n s v e r h o g i n g à f. 2 , 0 0 " 0,47 T o t a a l f. 4,47 afgerond f. 4 , -l ) I n v r o e g e r e b e r e k e n i n g e n w e r d d e z e 5 > 9 $ o n d e r " -l o o n " o p g e n o m e n . L.E.X. 366.
19
-B i j l a g e I I I A.
F a b r i e k s a a r d a p p e l e n .
A. Werkzaamheden i n u u r l o o n . Uren ha 1 Mei _+ 130 uur.
Aandeel werknemers loonsverhoging 130 x 2-|- ot = f. 3,25 Aandeel werkgevers Bijdrage 130 x 2-| et » " 3, 25 Extra sociale lasten voor 2-J- ot hoger loon
23-J f> van loonsverhoging à f.3,25 = " 0,76 B. Werkzaamheden in a o o o o r d l o o n .
Aandeel werknemer i s b e g r e p e n i n a c c o o r d t a r i e f
Aandeel w e r k g e v e r ; 3 weken à f . 1 , 2 5 p e r week = " 3 , 7 5
T o t aal f . 1 1 , 0 1
a f g e r o n d f . 1 1 ,
-Oogst•1947 «
L o o n k o s t e n . De b e r e k e n i n g van- h e t u u r l o o n g e s c h i e d d e op d e z e l f d e w i j z e a l s v o o r Oogst 1949» Het weekloon van a r b e i d e r s werd g e s t e l d op .f.34>50, d i t g e e f t een u u r l o o n van f . 0 , 6 9 . Het u u r l o o n van l o s s e a r b e i d e r s b e d r o e g f . 0 , 6 4 . Het gemiddelde u u r l o o n b e d r o e g dus v o o r h e t j a a r 1 9 4 7 / ' 4 8 Ï
(2 x 69 ) -f ( 1 x 64 ) ,n .. '
\ ^_/—__j x_/ „ 67 c t p e r u u r .
Voor sociale lasten werd hetzelfde percentage van 23,5 $ aangehouden.
L.E.I. 366
20
-P a a r d e k o s t e n
B i j l a g e I I I B.
Op 10 b e d r i j v e n i n de Groninger VeenkoloniSn zonder jonge paarden waren de jemiddelde Içoetsai per.paaxd a l s onder i s aangegeven.
Loon en s o c i a l e l a s t e n A f s c h r i j v i n g ' Rente V e r z e k e r i n g Z i e k t e b e s t r i j d i n g D i v e r s e k o s t e n K r a c h t v o e r s aangekocht 2) haver ' ( u i t e i g e n b< Ruwvoederkosten ( i n c l . g r a s l a n d k afs s t a l m e s t R e s t e e r t A a n t a l werkuren Kosten p e r u u r R e s u l t a t e n b e d r i j f s b o e k -houding o o g s t 1947 9 9 , 5 0 , - 18.,3 2 , 3 , 3 0 , 4 1 , s d r i j f ) 2 1 3 , Dsten) 2 2 1 , 7 0 7 , 2 0 , 6 8 7 , -1250 0 , 5 5 W i j z i g i n g s -c o ë f f i -c i ö n t 1,15 0,60
o,8o
0,80 1 , -1 , " 1 , , , -V o o r c a l c u l a t i e o o g s t 1949 1 1 4 , -' 3 0 , - ; ." 1 4 , -. -. 2 6 , - ; ' 3 , 3 0 , 4 1 , 1 3 1 , ... 2 5 0 , 6 3 9 , 2 0 , 6 1 9 , -1250 0,50 Het a a n t a l p a a r d e - u r e n op h e t " s t a n d a a r d b e d r i j f " i s a l s v o l g t : 8 ha rogge à 106 = 848 4 ha haver à 110 = 440 9 ha a a r d . à 128 . = 1152 0 , 2 0 ha v o e d e r b i e t e n à 125 1,80 ha g r a s l a n d à 10 0 , 5 0 ha s t o p p e l k n . a 3? 4 , - ha s t o p p e l r o g g e à 3 Rundvee ( d i v e r s e n ) 25 18 15 12 15 To t a a l v o o r 2 p a a r d e n Per paard 2525 1250 ''''De a a n k o o p p r i j s i n 1947 b e d r o e g f . 7 0 0 , - , deze i s t h a n s g e d a a l d t o t f . 5 0 0 , - . 2' H e t k r a c h t v o e d e r v e r b r u i k v/as i n 1947 a l s g e v o l g van de k r a p p e n i w o e d e r p o s i t i e zeer h o o g .V e r b r u i k t werd f . 2 1 3 , - J f« 17,50s + 1200 kg h a v e r . Volgens de mening van de Commissie v a n Advies b e d r a a g t h e t h a v e r v e r b r u i k onder normale omstandigheden gemiddeld 15 h l (750 kg') p e r paard p e r j a a r ) .
De k o s t e n worden dan 7,50 x f . 1 7 , 5 0 = f . 1 3 1 , - p e r p a a r d .
21 B i j l a g e I I I C, Y / e r k t u i g k o s t e n .
U i t g e g a a n wordt van de v o l g e n d e i n v e n t
Y/erktuig I
A. Toe t e r e k e n e n aan g e h e l e bedrijf Luohtbandenwagen, ' • • " " • • ïïipkarren - " . Ploegen C u l t i v a t o r •• ' Eggen Landrol K u n s t m e s t s t r o o i e r Maaimachine R u i t e r s Motor. S u b t o t a a l B. Toe t e r e k e n e n g.an g r a a n t e e l t Z e l f b i n d e r Zaaimachine Wiedmachine Wanmolen . • ' . . . - " - S u b t o t a a l 0 . Toe t e r e k e n e n aan de a a r d a p p e l c u l i P I a n t g a t e n m à k e r A a r d a p p e l s c h o f f e l t u i g A a r d a p p e l z e e f S o r t e e r m a o h i n e A a r d a p p e l z e e f t r a n s p o r t e u r Kiembalcken S u b t o t a a l T o t a a l g e n e r a a l a r i s s Aantal a t . 1
4
4
14^
1/2 1/4 1/4 25 1/2 2 / 3 1/2 1 1/2 uur 1/3 2 1-1/2 1/4 250 V e r v a n g i n g s -waarde g l d . 1300 1800 700 120 400 150 120 125 60 200 4975 1200 325 300 75 1900 150 400 ' 5 0 . 200 250 310 1360 8235 Afschrijving1>
4
5.
'7
7
5
125
12 47
5
5
4
5'
5
5
7
. 7
17
'• ! AfsohrijYWg! g l d .52
90
49
84
204
14
6
7
8
334
84
16
15
3
118
8
20 3 14 17 53 115567
De v e r v a n g i n g s w a a r d e b e d r a a g t p e r h a c u l t u u r g r o n d 8235 : 23 = f. 3 6 0 , - . R e n t e . ' ' 'De" r e n t e van w e r k t u i g e n wordt berekend op 4/° van 60$ van de V e r v a n g i n g s -w a a r d e .
Per ha granen moet worden t o e g e r e k e n d !
2,4fo v a n ( 4 9 7 5 : 2 3 ) + (l9Ö0s12) = -fftg. x (216 + 158 j00 Per ha a a r d a p p e l e n b e d r a a g t de t o e r e k e n i n g voor r e n t e s 5) = f. 9 . 0 0 . 2 , 4 $ van(4975s23) + (,1360s9) 100 (216 + 151) .«= f. 9 , 0 0 . Afschrijving. " . ' ' • "
Per ha granen wordt voor a f s o h r i j v i n g b e l a s t met:
( 3 3 4 : 2 3 ) + ( 1 1 8 S 1 2 ) = f . 14,50 + f. 9 , 8 0 = f. 2 4 , - .
Per ha a a r d a p p e l en wordt t o e g e r e k e n d ;
( 3 3 4 : 2 3 ) + ( 1 1 5 : 9 ) = f' 14,50 + f . ' 1 2 , 8 0 = f. 2 7 , - . Onderhoudskosten en de aanschaffing van klein gereedschap«
Deze kosten werden voor de, granen en, de fabrieksaardappelen gesteld op re'sp. f'. 17,- en f. 24, r- per ha,'waarbij de uitkomsten Van de bedrijfsboekhoudingeE op de bedrijven van + 23 ha als basis van berekening werden aangenomen.
Oogst 1947.
De kosten van afschrijving en. rente worden voor oogst 1947 5$ hoger aan-genomen. De onderhoudskosten en de aanschaffing van klein gereedschap werden niet gewijzigd.
B i j l a g e I I I D. Z a a i z a a d e n P o o t g o e d .
Rogge.
Op 9 bedrijven welke voor oogst 1947 niet aan d<s keuring deelnamen, werd gemiddeld per ha verzaaid 50 kg aangekocht zaad (ad** nabouw) + 87 kg afkomstig uit eigen be-drijf. Volgens de mening van de Commissi-i van Advies was 1947 een afwijkend jaar, aangezien geen origineel zaad beschikbaar was. In overleg met genoemde Commissie werden voor oogst 1947 d e zaaizaadkosten voor rogge berekend op basis van de aan-koop van origineel zaad voor + 1 ha per bedrijf. De opbrengst van dit perceel wordt bestemd voor zaaizaad voor de volgende oogst. Voor dit zaaizaad uit eigen bedrijf werd f. 23,- per 100 kg in rekening gebracht. De berekening van de kosten voor oogst 1949 bij gemiddeld 7 ha rogge is als volgt s
1 ha s 150 kg à f. 40,- = f. 60,-6 ha s 60,-6 x 150 kg à f. 23,~ = f.
207,-Totaal voor 7 ha = f. 267,- d.i. per ha f. 38,-De zaaizaadkosten voor rogge welke in het rentabiliteitsoverzicht over oogst '47 (zie bijlage V sub A) zijn aangehouden bedroegen8
50 kg à f, 32,70 (2de nabouw aangekocht) f. 16,35 100 kg â f. (uit eigen bedrijf) f.
22,-II • tP.tHI.Wl-.il !••!•
Totaal f. 38,50 Haver.
Op de 9 hierboven vermelde bedrijven werd verzaaid per has 108 kg aangekocht (ie nabouw).
53 kg uit eigen bedrijf.
Oogst 1949. Oogst 1947. De kosten per ha zijn gesteld ops
90 kg aangekocht à f. 30,- =• f. 27,- 90 kg à f, 29,- = f. 26,10 50 kg uit eigen bedr. à f,20,- = f. 10,- 50 kg à f, 20,50 = f, 10,25
Totaal f. 37,- ïotaal f. 36,50 Fabrieksaardappelen.
Doorgaans wordt voor fabrieksgewas het pootgoed op eigen bedrijf geteeld door eigen selectie (buiten de keuring om).
Voor oogst 1947 werd in de Groninger Veenkoloniën 2038 kg en in de Drentse Veenkoloniën gemiddeld 2200 kg verpoot. Uitgegaan werd van 2150 kg, d.i. het gemiddelde voor de maten 35/45 (2000 kg) en 35/55 (2300 kg).
Oogst 1949.
De aangenomen prijzen zijn gebaseerd op de telersprijzen, volgens de circulaire van de B.E.A.. II dà. 10 September 1948 voor klasse C, inol. bewaarloon.
Deze zijns Voran C 35/45 f. 10,30 Noordeling en C 35/45 f. 9,50 C 35/55 f, 8,60 Record C 35/55 f. 7,50 Gewogen in de verhouding Voran 1 Noordeling + Records 3 8 1 ia ^-e gemiddelde prijs voor C 35/45 f. 10,10 en
voor C 35/55 f. 8,33.
De kosten voor het pootgoed per ha zijns
2000 kg G 35/45 à f» 10,10 = f. 202,-23OO kg C 35/55 à f. 8,33 = f. 192,-Gemiddeld 2150 kg à f. 9,20 = f„ 197,-,
Oogst 1947.
Voor Voran waren de prijzen voor oogst 1946 'ten naaste bij gelijk aan die, welke hierboven werden aangenomen.
Voor Noordeling en Record waren ze 15/& hoger. Laatstgenoemde rassen namen toen gezamenlijk ongeveer 1/3 van het areaal in. De pootgoedkosten bedroegen toen dus + f, 205,-,
De teelt van pootgoed voor eigen gebruik.
De pootgoedkosten van de oppervlakte, waarop het pootgoed voor eigen bedrijf wordt geteeld, werd f. 100,- per ha hoger gesteld door de pootgoedkosten van een normaal fabrieksaardappelgewas. Als arbeidskosten voor deze oppervlakte pootgoed werden in de rentabiliteitsberekeningen van bijlage V de arbeidskosten van
![Distribution of lymph node metastases in esophageal carcinoma [TIGER study]: Study protocol of a multinational observational study]()