RIJKSLANDBOUWPROEFSTATION VOOR VEE
VOEDERONDERZOEK WAGENINGEN.
Het voorkomen van melkzure zouten in oliezaden
DOOR
DR. IR. G. B. VAN KAMPEN.
(Ingezonden 16 Februari 1926).
Bij een onderzoek naar de chemische samenstelling van vergiftige beukenotenkoek 1) heb ik gevonden dat in de beukenoten eene vrij belangrijke hoeveelheid melkzuur voorkomt en wel in den vorm van het magnesiumzout : (C3Hä03)2Mg + 3 H20 . H e t hieruit afgescheiden melkzuur is inactief.
Voor zoover dit uit de literatuur blijkt is de aanwezigheid van melkzuur slechts in enkele planten bekend, nl. in opium 2) ; in geringe hoeveelheid naast appelzuur in Tamarindus indica L 3) ; als mag-nesiumzout in duizendguldenkruid ( E r y t h r a e a Centaurium) 4) ; in de bladeren van de framboos ( E u b u s Idaeus) 5) en in die van de b r a a m (Kubus fructicosus) 6) .
Nu mag' h e t zeker merkwaardig genoemd worden dat ik, bij pogin-gen die ik gedaan heb om iets naders t e weten t e komen o m t r e n t de chemische samenstelling van eene partij schadelijk katoenzaadmeel zoowel als van sojameel dat de beruchte zg. , , B r a b a n t s c h e z i e k t e " had veroorzaakt, èn in het katoenzaadmeel èn in het sojameel de aanwezigheid van melkzuur, zooals hieronder nader zal worden beschreven, heb geconstateerd. Dit zuur k o m t dus meer algemeen voor dan tot nu toe bekend was en het schijnt van belang na t e gaan of het melkzuur in meerdere oliezaden, w a a r v a n de resten, achter-blijvende na persing of extractie, als veevoeder gebruikt worden, aanwezig is.
1) Diss. Delft, 1925.
2) W E H M B E , Die Pflanzenstoffe, 1911, 238. 3) I.e. 831.
i) HABERMANN, Chem. Z t g . 1906, 30, 40.
5) PRANZEN, H A R T W I G en STERN. Zeitschr. f. physiol. Chem. 115, 1921, 270. 6) FRANZEN, HARTWIG en KEYSSNER. Zeitsehr. f. physiol. Chem. 116, 1921, 166.
20
Katoenzaadmeel.
Nadeelige gevolgen v a n katoenzaadmeel-voedering zijn geen onge-woon verschijnsel en voornamelijk Amerikaansche onderzoekers hebben getracht de oorzaak van die schadelijke werking tot klaarheid t e brengen. Daarbij heeft veel verschil v a n meening geheerscht.
D e onderzoekingen d a a r o m t r e n t v a n W I T H E R S en CARRUTH *)
hebben echter m e t vrij groot zekerheid aangetoond dat in h e t alge-m e e n een in h e t katoenzaad voorkoalge-mende stof, door MARCHLEWSKI 2) gossypol genoemd, voor de vergiftige werking aansprakelijk t e achten is. SCHWARTZE en ALSBERG 3) hebben aangetoond dat h e t gehalte aan gossypol in verschillende soorten van katoenzaad zeer a a n schomme-ling onderhevig is. D e door h e n onderzochte meelen b e v a t t e n van 0,4 t o t 1,2% gossypol. Deze w a a r n e m i n g is in overeenstemming m e t het in de praktijk bekende feit, dat verschillende katoenzaadmeelen een verschillende graad v a n vergiftigheid bezitten k u n n e n .
H e t lag dus voor de h a n d om h e t a a n h e t Eijkslandbouwproefstation ontvangen schadelijk 'katoenzaadmeel eerst op de aanwezigheid van gossypol t e onderzoeken. Dit deed ik volgens de modificatie van
SCHWARTZE en ALSBERG v a n de anilinemethode v a n CARRUTH,
waar-bij a a n h e t in p e t r o l e u m a e t h e r opgeloste residu v a n het aetherextract, aniline wordt toegevoegd. Bij aanwezigheid van gossypol scheidt deze stof zich in den vorm v a n de anilineverbinding uit de vetoplossing af. H e t k a n in dezen vorm af gefiltreerd en gewogen worden.
E e e d s CARRUTH 4) heeft waargenomen dat bij toepassing v a n deze m e t h o d e in verschillende gevallen geen neerslag optreedt, zoodat dan m a g worden aangenomen dat in het meel zeer weinig of geen gossypol aanwezig is.
Ook bij h e t door mij onderzochte katoenzaadmeel was geen afschei-ding v a n gossypol in den vorm v a n de anilineverbinafschei-ding waar te n e m e n , terwijl h e t bedoelde m e e l zonder twijfel schadelijke eigen-schappen h a d . D a a r e n t e g e n gelukte h e t mij wèl uit verschillende r e s t a n t e n v a n monsters katoenzaadmeel, waarover geen klachten waren vernomen, volgens genoemde m e t h o d e gossypol af t e scheiden.
Uit deze waarneming volgt dat er bij h e t door mij onderzochte katoenzaadmeel eene andere oorzaak d a n de aanwezigheid v a n gossy-pol voor de vergiftigheid moet bestaan en dat dus de uitspraak van W I T H E R S en CARRUTH, dat de uitslag v a n de vervoedering van katoen-zaadmeel nauwkeurig vooruit voorspeld k a n worden, al naar gelang het chemisch onderzoek de of afwezigheid v a n gossypol aan-toont, in zijn algemeenheid niet juist is.
1) GOSSYPOL, t h e toxic s u b s t a n c e in cottonseed. J o u r n . of a g r . r e s . Vol. V, 1915, n ° . 7, 261. Vol. X I I , 1918, n ° . 2, 83.
2) GOSSYPOL. ein B e s t a n d t h e i l der B a u m w o l l s a m e n . J o u r n . f. p r a k t . Chem. GO, 1899, 84.
3) Q u a n t i t a t i v e v a r i a t i o n of gossypol a n d its relation t o t h e oil content of cotton-seed. J o u r n . of a g r . res. Vol. 25, 1923, 285.
4) Methods for a p p r o x i m a t i n g t h e r e l a t i v e toxicity of cottonseed p r o d u c t s . T h e J o u r n . of biol. chem. 32, 191V, 87.
21
Zoekende naar de aanwezigheid v a n organische zuren op overeen-komstige wijze als dit door mij bij de vergiftige beukenotenkoek gedaan was, trof mij h e t optreden van microchemische melkzuur -reacties m e t cobaltacetaat en m e t zinkcarbonaat in het filtraat dat achterbleef, wanneer de waterige extracten van het katoenzaadmeel, na zuivering m e t loodacetaat, m e t phosphorwolframzuur t e n behoeve v a n h e t onderzoek op organische basen, w a r e n neergeslagen.
H e t vloeibare zuur, verkregen door uitschudden m e t aether van het filtraat, waaruit de overmaat v a n phosphorwolframzuur verwij-derd was, gaf een zinkzout m e t de volgende analyse :
gevonden : berekend voor Z n ( C3H ~ 03)2 + 3 H , 0 :
i 1 ä Ol o / H,0 /o, H , 0 18,16 % 2 ) 18,23 % 2 . /o ZnO ! 2 6'9 4 % ZnO 27,37 % ( 27,31 % / 0 H 5,23 % H 5,38 % C 24,16 % C 24,21 % D a a r m e d e is dus de aanwezigheid van melkzuur in het katoenzaad-meel aangetoond. Dit melkzuur is inactief.
Sojameel.
I n de l a a t s t e jaren heeft zich, voornamelijk in het Zuiden v a n ons land, onder het vee eene ziekte voorgedaan, bekend als de B r a -b a n t s c h e veeziekte, die wordt toegeschreven aan h e t voederen m e t bepaalde soorten sojameel.
Bij h e t chemisch onderzoek van sojameel dat deze ziekte h a d veroorzaakt heb ik van eenvoudig samengestelde organische basen alleen choline k u n n e n aantoonen en m e n mag wel a a n n e m e n , zooals ik bij het onderzoek der beukenotenkoek nog nader heb toegelicht, dat dit bestanddeel voor eene nadeelige werking niet aansprakelijk gesteld k a n worden.
H e t onderzochte sojameel was een geëxtraheerd meel, dat nog 0,4 % vet b e v a t t e .
H e t waterige extract, dat een zure reactie bezat, werd n a toevoe-ging v a n eene voldoende hoeveelheid loodacetaat, filtreeren en ver-wijderen van het lood m e t H2S , zoover ingedampt dat de vloeistof stroopaehtig begon t e worden. De vloeistof werd daarna bij lage t e m p e r a t u u r eenigen tijd aan zichzelf overgelaten waarna zich daar-uit een 'kristallijne stof h a d afgezet. Deze kleverige kristalbrij werd op een zuigfilter zoo goed mogelijk van moederloog bevrijd. D a a r n a heb ik de massa m e t een weinig gedestilleerd water aangeroerd, de kristallen laten bezinken en opnieuw op een zuigfilter af gefiltreerd. Door deze bewerking waren zij veel lichter van kleur geworden. Ten slotte werden zij enkele keeren uit water omgekristalliseerd.
22
E r blijkt hier een magnesiumzout aanwezig t e zijn; de bepalingen van de gehalten aan H20 en aan MgO k o m e n zeer goed overeen m e t de berekende gehalten van deze bestanddeelen in h e t magnesium-lactaat, zooals uit onderstaande cijfers blijkt :
gevonden : berekend voor M g ( C3H503)2 + 3 H20 : H20 21,03 % H20 21,06 % MgO 15,71 % MgO 15,72 %
De waterige oplossing, m e t zwavelzuur zuur g e m a a k t , geeft na uitschudden m e t aether en afdestilleeren van deze laatste een kleur-looze stroop waarin melkzuurreacties optreden.
Microscopisch zijn de kristallen van het Mg-zout geheel gelijk aan die van het m a g n e s i u m l a c t a a t , dat door mij uit de beukenotenkoek is geïsoleerd.
I k m e e n hiermede m e t voldoende zekerheid t e hebben aangetoond dat ook in de sojaboonen melkzuur aanwezig is.
Opvallend is de overeenkomst in bindingsvorm van het melkzuur in de beukenoten en in de sojaboonen, terwijl, zooals boven reeds vermeld is, door HABERMANN het melkzuur in het duizendguldenkruid eveneens in den vorm van het magnesiumzout is aangetroffen.
H e t is mij tot h e d e n nog niet mogen gelukken uit t e m a k e n in welken vorm het melkzuur in het 'katoenzaad voorkomt, aangezien de uit het katoenzaadmeel verkregen extracten bij i n d a m p e n min of meer gelatineus worden, hetgeen het tot kristallisatie brengen ervan belet.
The presence of lactates in oil-seeds.
A summary of the foregoing -pages.I n t h e course of an investigation after t h e chemical composition of poisonous beechnutcake, I showed t h a t lactic acid is present in beechnuts, more particularly as a m a g n e s i u m s a l t : M g ( C3H503) ,
+ 3 H20 .
Recently searching for t h e poisonous agent in cottonseedmeal and soybeanmeal, t h e feeding of which h a d proved harmful to cattle, I was able to prove t h a t t h e inactive lactic acid, a-oxy-propionic acid, is also present in these feedingstuffs and so far as soybeanmeal is concerned, as t h e magnesiumsalt.
As to t h e cottonseedmeal, I did not succeed as yet in finding with which base t h e lactic acid is combined.
