Boekbespreking Lopen op water

AFZETTINGEN WTKG20 (3), 1999 50

Boekbespreking

Lopen

A.J.+(Tom) vanLoon*

Nederland geen waterland

Over de vraagof Nederlandnuwelofgeenwaterlandis, laat Dufour zich niet_duidelijk uit._{Hij geeft} aan(Tabel 29) dat in Nederland

perjaar 923,2 miljoen m3waterwordt verbruikt-_een

schatting (!)voor1967(!)-terwijl_er1900

miljoen m 3

zoet grondwaterbeschikbaar is. Er_lijktdus geenvuiltjeaande lucht.Anderzijds vermeldt deauteur

(paragraaf 8.1) dat dehoeveelheidneerslag minus ver-dampingin Nederlandniet_{hoog is,}n.1.680m3_per inwo-ner,terwijl dat in andere landen vaak veelmeer is (inde

Verenigde Staten 10.230m3). Dat deze verschillen wel

voornamelijk moeten _afhangenvan de verschillen in be-volkingsdichtheid, vermeldt Dufour niet.

In_{talrijke kaarten,} tabellenen_grafieken wordt

aangege-venhoe de_{watervoorziening} in_ons land zich heeft

ont-wikkeld. Dat is natuurlijkeen_{belangrijkgegeven,}al_zijn

historische_{ontwikkelingen natuurlijkgeen}betrouwbare

leidraadvoortoekomstige ontwikkelingen.Het is daarom jammerdater(te?) weinigaandacht wordtbesteedaande recente _periode en aan het_huidige beleid. De_toekomst krijgtzelfs_{bijna geheel}

geenaandacht(hethoofdstukover

toekomstige ontwikkelingenomvatslechts 3 blz.enis ge-Wiezou erniet in staatwillen_zijn om overwater te lo-pen? Volgens de_hydrogeoloog F.C. Dufour kunnen we dat niet alleen_allemaal, maardoenwehet ook. Onlangs is_{namelijk zijn}boek ‘Grondwaterin Nederland’

versche-nen, metals ondertitel ‘Onzichtbaarwaterwaarop we lo-pen’.Met dieondertitel, die_{overigens noch op de} voor-kant noch op de rugvanhet fraaien stevig uitgevoerde boek is

terugtevinden, lijktal direct detoon_gezet. Het gaat namelijk nietzozeer om een_{boek dat zich richt op} vakmensen,als welom eenuitgebreidoverzichtvoor die-genen die-hetzijvia hunwerk, hetzijvia hun interesse in

de _gesteldheid van Nederland- _{min of}

meer zijdelings

metgrondwater temaken hebben.

Een_{dergelijke doelgroep}heeft_natuurlijkin eerste

instan-tie behoefteaaneen_goedoverzichtvande_huidige

gege-vens,gevatin_eenraamwerkdat leidttoteenbeter_begrip

vande_huidige situatieentotinzicht in de_gevolgen die ingrepenvandemensin denatuurlijke hydrogeologische processen kunnen hebben. Indatopzicht lijktDufour ge-slaagd, mede_dankzij de_{uitvoering van} dit boekwaarbij kennelijkkosten noch moeite_{zijn gespaard.}Het boek heeft zeerbrede marges(makkelijkvooreigen aantekeningen),

enisrijkelijk geïllustreerdmetduidelijke, relevante

figu-ren. Al lezend door de tekst doet ook de

‘amateur-hydro-geoloog’ zo eenschataan_{gegevens op. Wat}die gegevens overigenstemaken hebbenmethet_{‘lopenop onzichtbaar}

water’, komt- helaas- verder niet

meer aande orde. De keuze vande ondertitel_blijftdaarom_intrigerend.

AFZETTINGEN WTKG20_(3), 1999 51

speend vanenig cijfermateriaal). Toch kanmenzichniet aande indruk onttrekken dat deauteurzich zorgen maakt over detoekomstige waterhuishouding van onsland,en in het_bijzonder overdedrinkwatervoorziening. Een dui-delijk voorbeeldvan dezorgendie deauteurzich maakt

vormthoofdstuk _{11, gewijd}aandegevolgenvan mense-lijk ingrijpen. Nederlandverdroogt daardooris de bood-schap, endat wordt met talvankaartjes engrafieken on-derbouwd,ook al merkt deauteurzelfop dat de definitie

van het_{begrip ‘verdroging’ moeilijk}isenzelfs_{(maar hij} gebruiktdaarvooreenanderewoordkeus) manipuleerbaar. Als _{op het gebied} van de beheersing van grondwater-standen _{werkelijk grote problemen dreigen,} dan had de auteurdaar_{overigens duidelijker}de_{vingerop de}zere_plek

kunnen_leggen; enmoeten_leggen,wanteenboek als dit is

bij uitstek_geschiktom als informatiebronte dienenvoor beleidsmakers.

Lopen overwater, zweven tussen_doelgroepen Met_{zijn nogal}brede_doelgroep voor_{ogen heeft Dufour}

logischerwijze beslotenomecht vanaf de basiste

begin-nen. Dat leidttot hoofdstukkenover_{hydrologische}

be-grippen, de_{hydrologische kringloop,} klimaaten

water-huishouding, ende _geologie vanNederland. Pas daarna

komt de ‘echte’ hydrogeologie in vier hoofdstukkenter

sprake, gevolgd dooreenflink aantal hoofdstukkenover het_gebruik enhet beheervanhet_grondwater, vooral in

hetkadervande drinkwatervoorziening. Dit‘hoofddeel’

vanhet boek wordtafgeslotenmeteenmijnsinziens

one-venredig lang deel met noten_{(15 hlz.),}

literatuur-verwijzingen (20 blz.),eenlijstmettabellen_{(3 blz.),}een lijstmetfiguren (8 blz.),eenlijstvanafkortingen (2 blz.), eenregister (22 blz.)en eencurriculum vitae_{(1 blz.)}

Alleen alaandezeopzetiste merken dat Dufour moeite

heeft_gehadzich teonttrekkenaanzijn

technisch/weten-schappelijke achtergrond en zich inte leven in wat_zijn doelgroep precies wil weten. _{Daarentegen geldt} zonder meer dat deauteur zich wel _degelijkbewust is _geweest vande vaakongetwijfeld gebrekkigekennisvanzijn

doel-groep.Hijzorgtdaaromvoorduidelijke uitleg (ookal is die niet_altijdcorrect: zo zijnniet_{geconsolideerde} sedi-menten zeker geenafzettingen zondervast _verband!) en illustratieve_{plaatjes (die overigens} ookeen _onjuiste

in-druk kunnen_scheppen, zoalsde_tekeningvan_kleideeltjes

in de_figuren 1.11 en 1,12).

Het boekvormt, kortom, eenbronvan veel informatie,

metsoms watongelukkige keuzes enomissies. Hetzou meechter niets verbazen alserooiteentweede drukvan

ditvooralvoorbeleidsmakerszeerinzichtelijke boekzal

komen. _Hopelijk zullen dan de_foutjes wordenhersteld,

desomswathortendeschrijfstijl versoepeld, enhetsoms

teoverdadige spelen met de_{typografie (teveel cursief,} vooral in _{onderschriften) ingeperkt.} Maar laat niemand wachten

opdie tweede druk. Ooknuvind ik het boek_zijn prijs waard, ook al_slaag ik er _nogsteeds niet in om te

lopenover water,zonder dat dat wordt

ingesloten door niet-geconsolideerde sedimenten.

F.C._Dufour, 1998. Grondwater in Nederland: onzicht-baarwater waaropwelopen. - Nederlands Instituut_voor

Toegepaste Geowetenschappen TNO (Delft), 265 blz. ISBN 90-6743-536-8_{(gebonden). Prijs ƒ 65,-.}

*A.J. _(Tom) vanLoon, Geocom_{B.V., Benedendorpsweg} 61,6862 WC_Oosterbeek, tel _{026-3390908, fax} 026-3390783,email_{tom.van.loon@wxs.nl}