Minder leerlingen definitief uitsluiten: utopie of realiseerbaar?

Minder leerlingen definitief uitsluiten:

utopie of realiseerbaar?

Dirk Lenaerts

Studiedag ‘Hoe werken LOP’s mee aan gekwalificeerde uitstroom?’.

16 december 2016

Minder leerlingen definitief uitsluiten:

utopie of realiseerbaar?

Resultaten van wetenschappelijk onderzoek (2015)

in 14 secundaire scholen van LOP-Antwerpen (5 onderzoeksvragen)

Conclusies

1. Profiel v/d definitief uitgesloten leerling

 Weinig verschil tussen Vlaams- en Antwerps profiel.

 Schoolse vertraging is in Antwerpen dominantere indicator.

 Verfijning van profiel door etniciteitskenmerk.

1. Profiel v/d definitief uitgesloten leerling

Geslacht Mannelijk

Leeftijd Vanaf 14 jaar of meer

Etniciteit Niet-Belgisch, mediterrane etniciteit

Onderwijsvorm Eerste graad & Beroepssecundair onderwijs

Studierichtingen BVL, 1B, 1A, Kantoor

Studiegebied Handel

Schoolse vertraging Vrijwel alle leerlingen hebben schoolse vertraging, vooral twee of meer jaren schoolse vertraging

Tijdstip van de uitsluiting

Vooral op het einde van het schooljaar (juni), maar ook in december, januari en maart

 In Antwerpen is schoolse vertraging een sterke voorspeller voor def.

uitsluiting.

2. Uitvoeren van tuchtprocedure

 Scholen communiceren vrij goed en volgen de tuchtprocedure.

Soms wordt een ‘alternatieve tuchtprocedure’ toegepast.

 Scholen ervaren regeldruk en vrezen voor procedurefouten.

Conclusies

3. Beïnvloedende factoren bij tuchtbeslissing

 Schoolcultuur:

Bepaalt hoe schoolteams omgaan met tucht o.a. groepsbelang >< individueel belang

 Samenstelling klassenraad:

Verschil in aanwezigheid v/d directeur en aansturing.

 Rol v/d directeur:

Samen beslissen >< autonoom beslissen

Conclusies

4. Drie tuchttypes:

Conclusies

Type 1: AUTOMATISCHE PILOOT

Directeur en klassenraad beslissen o.b.v. de ‘vastgelegde’

schoolafspraken (op papier) & schoolcultuur (‘in de hoofden’, traditie).

 Het tuchtsysteem bepaalt sterk de beslissing.

 Belang van het tuchtSYSTEEM & het belang van de ‘GROEP’

 Gemiddeld 4% definitieve uitsluitingen

4. Drie tuchttypes:

Conclusies

Type 2: CO-PILOOT

Directeur en klassenraad beslissen samen.

 De tuchtbeslissing is STEEDS GELIJK aan het klassenraadadvies.

 Belang van CONTEXTGEGEVENS & LEERLING  Gemiddeld 2% definitieve uitsluitingen

4. Drie tuchttypes:

Conclusies

Type 3: PILOOT

Klassenraad adviseert, directeur beslist autonoom

 De tuchtbeslissing is NIET steeds GELIJK aan het advies.

 Belang van CONTEXT & LEERLING

 Gemiddeld 1,5% definitieve uitsluitingen.

5. Invloed van tuchttype op aantal definitieve uitsluitingen:

 Het gehanteerde type Orde- en TuchtBELEID doet ertoe.

 Tuchttype Piloot leidt tot de minste definitieve uitsluitingen, type Co-piloot tot iets meer.

Type Automatische piloot leidt tot dubbel zoveel definitieve uitsluitingen.

Conclusies

Samenvatting - Besluit

Minder definitieve uitsluitingen, een haalbare kaart.

5 suggesties voor scholen:

1. Inzetten op verbindende communicatie 2. Inzetten op herstelgericht handelen

3. Beperken van schoolse vertraging

4. Orde- en tuchtbeleid o.b.v. een model

5. Tuchttype Piloot nastreven

Samenvatting - Besluit

Minder definitieve uitsluitingen, een haalbare kaart.

3 suggesties voor LOP’s, scholengemeenschappen,…:

1. Gedeelde visie op orde- en tuchtbeleid o.b.v. een model (Bv. vierlademodel)

2. Afstemming streefdatum laatste def. uitsluiting 3. Tuchtprocedure als norm = geen ‘alternatieve

tuchtprocedures’

Minder definitieve uitsluitingen, een haalbare kaart…

- Op weg naar een verbindend en herstellend schoolklimaat -