Algemene Directie Dienst Vreemdelingenzaken Mensenhandel en zwaardere vormen van mensensmokkel (MH)

(1)

Algemene Directie Dienst Vreemdelingenzaken

Dienst Vreemdelingenzaken : jaarlijkse statistieken MH – 2019

Mensenhandel en zwaardere vormen van mensensmokkel (MH)

Jarrdelijk statistieken voor het jaar 2019

(2)

Woord vooraf

Het doel van dit rapport is het bijeenbrengen, voorstellen en vormgeven van de gegevens gegenereerd door de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) inzake de afgifte van het verblijfsdocument in het kader van de artikelen 61/2 tot 61/5 van de wet van 15/12/1980, voor potentiële slachtoffers van mensenhandel en mensensmokkel in verzwarende omstandigheden.

Gemakshalve gebruiken wij in dit rapport het acroniem MH. Het verwijst zowel naar mensenhandel als naar zwaardere vormen van mensensmokkel. Op het niveau van de afgifte van de verblijfsdocumenten is er geen procedureel verschil tussen handel en smokkel.

(3)

Inhoudsopgave

1 Nieuwe verblijfsaanvragen ingediend op basis van de MH-procedure 4

1.1 Nieuwe aanvragen per type uitbuiting 4

1.2 Verdeling van de nieuwe aanvragen per nationaliteit 5

1.3 Nieuwe aanvragen, per geslacht en sector 7

1.4 Nieuwe aanvragen per leeftijdsgroep 8

1.4.1 Nieuwe aanvragen per type uitbuitingssector en leeftijdsgroep 8

1.4.2 Nieuwe aanvragen betreffende minderjarigen 10

2 Afgifte van de verblijfsdocumenten op basis van de artikelen 61/2 tot 61/5 van de wet

van 15/12/1980 12

2.1 Eerste document ontvangen in het kader van de procedure in 2019 14

2.2 A-kaarten afgeleverd op basis van artikel 61/4 15

2.3 A-kaarten afgeleverd op humanitaire basis 16

2.4 Aantal B-kaarten afgeleverd op basis van artikel 61/5 16

2.5 Aantal B-kaarten afgeleverd op humanitaire basis 17

3 Methodologie 18

1.1 3.1 Betrokken bevolking 18

1.2 3.2 Bronnen 18

1.2.1 3.3 Rekeneenheid 18

1.2.2 3.4 Woordenlijst 18

4 Contact 21

(4)

1 Nieuwe verblijfsaanvragen ingediend op basis van de MH- procedure

¹

1.1 Nieuwe aanvragen per type uitbuiting

Tabel 1. Nieuwe aanvragen per type uitbuiting, sinds 2010

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Totaal

Economische 73 82 65 80 87 62 62 65 75 88 739

Seksuele 43 33 52 38 43 44 47 55 33 52 440

Bedelarij 2 1 5 0 8 10 1 0 4 3 34

Orgaanhandel 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 2

Smokkel 14 20 30 13 18 14 13 19 19 10 170

Andere² 6 11 5 0 1 1 9 1 3 1 38

Totaal 138 149 157 131 157 131 132 140 134 154 1.423

Grafiek 1. Evolutie van het aanvragen per type uitbuiting, sinds 2010

1 Gemakshalve verwijst het anagram MH zowel naar de mensenhandel als naar de zwaardere vormen van mensensmokkel. Op het niveau van de afgifte van de verblijfsdocumenten is er geen procedureel verschil tussen handel en smokkel.

2 Op het moment van de eerste aanvraag is de uitbuitingssector nog niet duidelijk bepaald.

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

2 0 1 0 2 0 1 1 2 0 1 2 2 0 1 3 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8 2 0 1 9

Economisch Seksueel Bedelarij Orgaanhandel Smokkel Andere

(5)

1.2 Verdeling van de nieuwe aanvragen per nationaliteit

Tabel 2. Nieuwe aanvragen volgens de meest voorkomende nationaliteiten in 2019 – evolutie van deze nationaliteiten sinds 2010

Nationaliteit 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Totaal

Marokko 15 17 19 22 13 11 21 17 20 23 178

Brazilië 4 0 1 2 5 2 1 0 2 21 38

Nigeria 1 7 21 7 6 12 23 45 19 16 157

Egypte 4 0 1 5 2 1 10 6 16 11 56

Roemenië 14 25 22 21 39 23 13 4 11 9 181

Bulgarije 24 14 8 3 9 5 3 1 0 8 75

Vietnam 0 1 1 0 0 0 4 0 4 8 18

Algerije 1 3 3 2 6 3 3 0 2 4 27

Hongarije 0 2 1 3 2 8 5 12 2 4 39

Spanje 0 0 0 1 0 1 3 0 1 4 10

Andere 75 80 80 65 75 65 46 55 57 46 644

Totaal 138 149 157 131 157 131 132 140 134 154 1.423

Grafiek 2. Verdeling van de nieuwe aanvragen volgens de meest voorkomende nationaliteiten in 2019

Marokko 15%

Brazilië 14%

Nigeria 10%

Egypte Roemenië 7%

6%

Andere 48%

(6)

Tabel 3. Nieuwe aanvragen van economische uitbuiting volgens de meest voorkomende nationaliteiten in 2019 – evolutie van deze nationaliteiten sinds 2010

Nationaliteit 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Totaal

Marokko 12 14 13 19 10 11 21 15 20 19 154

Brazilië 3 0 0 2 3 1 1 0 0 16 26

Egypte 4 0 1 5 2 1 10 6 16 11 56

Vietnam 0 0 0 0 0 0 1 0 1 4 6

Algerije 1 3 3 2 5 3 3 0 2 3 25

Burkina Faso 0 0 0 1 2 1 0 1 3 3 11

Spanje 0 0 0 1 0 1 3 0 1 3 9

Andere 53 65 48 50 65 44 23 43 32 29 452

Totaal 73 82 65 80 87 62 62 65 75 88 739

Tabel 4. Nieuwe aanvragen van seksuele uitbuiting volgens de meest voorkomende nationaliteiten in 2019 – evolutie van deze nationaliteiten sinds 2010

Nigeria 1 7 18 7 4 10 23 42 18 16 146

Roemenië 12 4 14 7 9 5 3 1 4 6 65

Bulgarije 14 6 4 3 4 2 3 1 0 6 43

Brazilië 1 0 1 0 2 1 0 0 2 5 12

Hongarije 0 2 1 3 2 6 2 2 2 3 23

Andere 15 14 14 18 22 20 16 9 7 16 151

Totaal 43 33 52 38 43 44 47 55 33 52 440

Tabel 5. Nieuwe aanvragen van smokkel volgens de meest voorkomende nationaliteiten in 2019 – evolutie van deze nationaliteiten sinds 2010

Vietnam 0 1 1 0 0 0 0 0 3 4 9

Marokko 0 1 1 2 0 0 0 0 0 3 7

Andere 14 18 28 11 18 14 13 19 16 3 163

Totaal 14 20 30 13 18 14 13 19 19 10 170

(7)

7

Dienst Vreemdelingenzaken: jaarlijkse statistieken MH – 2019

1.3 Nieuwe aanvragen, per geslacht en sector

Tabel 6. Verdeling van de nieuwe aanvragen per geslacht en sector sinds 2010

Jaar

Mannelijk Vrouwelijk

Totaal

Economische Seksuele Bedelarij Orgaanhandel Smokkel Andere Totaal Economische Seksuele Bedelarij Orgaanhandel Smokkel Andere

2010 60 1 1 0 13 4 79 13 42 1 1 2 59 138

2011 67 1 0 2 13 1 84 15 32 1 7 10 65 149

2012 55 5 4 0 20 0 84 10 47 1 10 5 73 157

2013 68 2 0 0 11 0 81 12 36 0 2 0 50 131

2014 75 5 5 0 9 0 94 12 38 3 9 1 63 157

2015 52 2 8 0 7 1 70 10 42 2 7 0 61 131

2016 52 0 0 0 8 9 69 10 47 1 5 0 63 132

2017 47 1 0 0 13 0 61 18 54 0 6 1 79 140

2018 66 0 2 0 12 3 83 9 33 2 7 0 51 134

2019 65 3 1 0 6 0 75 23 49 2 4 1 79 154

Totaal 607 20 21 2 112 18 780 132 420 13 58 20 643 1.423

Grafiek 3.

Verdeling

van de nieuwe aanvragen per geslacht sinds 2010

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Mannelijk Vrouwelijk

(8)

8 1.4 Nieuwe aanvragen per leeftijdsgroep

³

1.4.1 Nieuwe aanvragen per type uitbuitingssector en leeftijdsgroep

Tabel 7. Nieuwe aanvragen per type uitbuitingssector in functie van de leeftijdsgroep van 2010 tot 2019

Sector

per leeftijdsgroep 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Totaal

0-17 jaar 9 20 19 5 10 19 8 9 15 14 128

Economische 0 7 2 0 1 3 2 4 1 7 27

Seksuele 6 5 9 4 1 5 4 1 3 3 41

Bedelarij 1 1 0 0 2 6 0 0 3 1 14

Smokkel 1 5 8 1 5 5 2 4 8 3 42

Andere 1 2 0 0 1 0 0 0 0 0 4

18-25 jaar 34 52 47 38 41 34 39 60 40 44 429

Economische 7 27 9 19 18 9 9 13 14 13 138

Seksuele 22 17 30 16 19 22 22 40 20 28 236

Bedelarij 0 0 0 0 1 0 0 0 1 1 3

Smokkel 4 7 7 3 3 2 6 6 5 2 45

Andere 1 1 1 0 0 1 2 1 0 0 7

26-30 jaar 40 25 24 26 42 17 24 31 36 27 292

Economische 25 12 11 13 27 6 13 14 25 11 157

Seksuele 7 8 6 8 12 7 7 12 7 12 86

Bedelarij 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1

Smokkel 5 3 5 5 3 4 1 5 4 3 38

Andere 3 2 2 0 0 0 2 0 0 1 10

31 jaar en meer 55 52 67 62 64 61 61 40 43 69 574

Economische 41 36 43 48 41 44 38 34 35 57 417

Seksuele 8 3 7 10 11 10 14 2 3 9 77

Bedelarij 1 0 5 0 5 4 0 0 0 1 16

Orgaanhandel 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 2

Smokkel 4 5 10 4 7 3 4 4 2 2 45

Andere 1 6 2 0 0 0 5 0 3 0 17

Totaal 138 149 157 131 157 131 132 140 134 154 1.423

3De leeftijd is de leeftijd op het moment waarop de procedure begint.

(9)

9

Grafiek 4. Evolutie

van de nieuwe aanvragen per leeftijdsgroep sinds 2010

Grafiek 5. Verdeling van de nieuwe aanvragen in 2019, per geslacht en leeftijdsgroep 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

0-17 jaar 18-25 jaar 26-30 jaar 31 jaar en meer

20% 15% 10% 05% 00% 05% 10% 15% 20%

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55

Mannelijk Vrouwelijk

(10)

10 1.4.2 Nieuwe aanvragen betreffende minderjarigen

Tabel 8. Verdelingen van de minderjarigen, in functie van leeftijd

⁴

en geslacht, van 2010 tot 2019

Jaar Mannelijk Vrouwelijk

Totaal 0-13 jaar 14-15 jaar 16-17 jaar Totaal 0-13 jaar 14-15 jaar 16-17 jaar Totaal

2010 2 0 0 2 4 1 2 7 9

2011 4 1 2 7 6 1 6 13 20

2012 9 1 0 10 3 0 6 9 19

2013 1 0 1 2 2 1 0 3 5

2014 2 0 1 3 4 1 2 7 10

2015 7 0 0 7 4 4 4 12 19

2016 0 0 3 3 1 0 4 5 8

2017 3 0 1 4 3 1 1 5 9

2018 2 0 4 6 7 0 2 9 15

2019 4 0 1 5 5 1 3 9 14

Totaal 34 2 13 49 39 10 30 79 128

Tabel 9. Verdeling tussen begeleide minderjarigen (BMV) en niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV)

⁵

, van 2010 tot 2019

Jaar BMV NBMV Totaal

2010 6 3 9

2011 12 8 20

2012 11 8 19

2013 3 2 5

2014 6 4 10

2015 14 5 19

2016 1 7 8

2017 6 3 9

2018 8 7 15

2019 9 5 14

Totaal 76 52 128

4 Het gaat om de leeftijd op het moment van de eerste aanvraag.

5 Een NBMV die een mogelijk slachtoffer is, maakt het voorwerp uit van een signalement aan de Dienst Voogdij, indien dat niet gedaan werd. Na de identificatie door de Dienst Voogdij zal een voogd aan hem worden toegewezen.

(11)

11 Grafiek 6. Verdeling van minderjarigen tussen BMV en NBMV

0 5 10 15 20 25

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

BMV NBMV

(12)

12 2 Afgifte van de verblijfsdocumenten op basis van de artikelen 61/2 tot 61/5 van de wet van 15/12/1980

Opgelet: De beslissing die gemaakt werd in een bepaalde periode hoeft niet noodzakelijk betrekking te hebben op een aanvraag ingediend in diezelfde periode

Tabel 10. Afgifte van verblijfsdocumenten op basis van de artikelen 61/2 tot 61/5, 2010- 2019

Verblijfsdocument 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Totaal

BGV 45 dagen 29 29 36 28 32 17 10 3 0 0 184

Bijlage 15⁶ 0 0 0 0 0 0 0 20 44 43 107

AI 114 115 140 117 133 114 116 112 113 136 1.210

Verlenging AI 14 10 12 15 11 22 26 31 19 16 176

A-kaart/MH 103 67 104 98 84 90 84 97 91 108 926

A-kaart/HUM 2 1 4 2 2 6 2 0 3 3 25

Verlenging A-

kaart/MH 443 433 437 458 443 425 413 383 348 370 4.153

Verlenging A-

kaart/HUM 74 42 44 31 30 29 20 29 20 26 345

B-kaart/MH 48 47 35 44 33 36 49 50 61 42 445

B-kaart/HUM 25 11 11 24 21 36 22 23 18 26 217

Totaal 852 755 823 817 789 775 742 748 717 770 7.788

Grafiek 7. Evolutie van het aantal eerste documenten die afgeleverd werden, per type, van 2010 tot 2019

6 De bijlage 15 vervangt het bevel om het grondgebied “45 dagen “ te verlaten sinds 21/05/2017.

0 20 40 60 80 100 120 140 160

2 0 1 0 2 0 1 1 2 0 1 2 2 0 1 3 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8 2 0 1 9

BGV 45 dagen Bijlage 15 AI A-kaart/MH

A-kaart/HUM B-kaart/MH B-kaart/HUM

(13)

13 Grafiek 8. Evolutie van het aantal verlengingen van documenten per type, 2010- 2019

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

2 0 1 0 2 0 1 1 2 0 1 2 2 0 1 3 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8 2 0 1 9

Verlenging AI Verlenging A-kaart/MH

(14)

14 2.1 Eerste document ontvangen in het kader van de procedure in 2019

⁷

Tabel 11. Eerste document ontvangen per type van document en nationaliteit

Nationaliteit Bijlage 15 AI

Totaal Economische Seksueel Smokkel Totaal Economische Bedelarij Seksueel Smokkel Totaal

Marokko 8 0 0 8 12 0 0 2 14 22

Nigeria 0 6 0 6 1 0 8 0 9 15

Egypte 8 0 0 8 7 0 0 0 7 15

Brazilië ¹ ⁰ ⁰ ¹ ⁴ ⁰ ⁵ ⁰ ⁹ ¹⁰

Roemenië 0 0 0 0 3 1 5 0 9 9

Andere 16 3 1 20 27 2 16 6 51 71

Totaal 33 9 1 43 54 3 34 8 99 142

Grafiek 9. Eerste document per nationaliteit

7 Het gaat om de bijlage 15 en het eerste AI die in 2019 afgegeven werden. Als een persoon tijdens het referentiejaar een document van elk type heeft ontvangen, wordt alleen het eerste in aanmerking genomen

Marokko 15%

Nigeria 11%

Egypte 11%

Brazilië 7%

Roemenië 6%

Andere 50%

(15)

15 2.2 A-kaarten afgeleverd op basis van artikel 61/4

Tabel 12. A-kaarten afgeleverd op basis van artikel 61/4 - volgens de meest voorkomende nationaliteiten in 2019 – evolutie van deze nationaliteiten sinds 2010

Nationaliteit 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Marokko 10 17 21 18 14 10 19 8 17 25

Egypte 3 0 0 2 6 2 2 3 8 21

Nigeria 2 8 6 8 3 8 19 39 22 13

Brazilië 3 3 1 2 2 3 1 0 2 6

Vietnam 0 0 0 1 0 0 1 2 2 6

Andere

85 39 76 67 59 67 42 45 40 37

Totaal 103 67 104 98 84 90 84 97 91 108

Grafiek 10. Verdeling van A-kaarten afgeleverd op basis van artikel 61/4 per nationaliteit volgens de meest voorkomende nationaliteiten in 2019

Marokko 23%

Egypte 19%

Nigeria 12%

Brazilië 6%

Vietnam 6%

Andere 34%

(16)

16 2.3 A-kaarten afgeleverd op humanitaire basis

Het aantal kaarten afgeleverd op humanitaire basis is laag. Om identificatie van de betrokkenen personen te voorkomen, werden deze gegeven niet verder geanalyseerd.

2.4 Aantal B-kaarten afgeleverd op basis van artikel 61/5

Tabel 13. B-kaarten afgeleverd op basis van artikel 61/5 - volgens de meest voorkomende nationaliteiten in 2019 – evolutie van deze nationaliteiten sinds 2010

Nationaliteit 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Nigeria 3 3 3 4 2 1 9 9 21 16

Benin 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6

Bangladesh 0 0 0 0 0 0 2 3 0 3

Roemenië 3 3 1 5 1 2 3 5 2 2

Albanië 1 0 1 1 1 4 4 0 1 2

Marokko 1 9 5 6 2 9 5 13 4 2

Irak 0 0 0 2 1 0 0 0 4 2

Andere 40 32 25 26 26 20 16 20 29 9

Totaal 48 47 35 44 33 36 49 50 61 42

Grafiek 11. Verdeling van B-kaarten afgeleverd op basis van artikel 61/5 per nationaliteit in 2019

Nigeria 38%

Benin Bangladesh 14%

7%

Roemenië 5%

Albanië 5%

Marokko 5%

Irak 5%

Andere 21%

(17)

17 2.5 Aantal B-kaarten afgeleverd op humanitaire basis

Tabel 12. B-kaarten afgeleverd op humanitaire basis - volgens de meest voorkomende nationaliteiten in 2019 – evolutie van deze nationaliteiten sinds 2010

Nationaliteit 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Marokko 2 1 1 4 4 11 7 5 5 11

Algerije 0 0 0 1 0 0 2 1 0 4

India 0 0 0 2 1 1 1 2 1 3

Andere 23 10 10 17 16 24 12 15 12 8

Totaal 25 11 11 24 21 36 22 23 18 26

(18)

18 3 Methodologie

3.1 Betrokken bevolking

Elke persoon die verklaard heeft dat hij een potentieel slachtoffer van MH is en voor wie een verblijfsaanvraag op basis van de artikelen 61/2 tot 61/5 van de wet van 15/12/1980 werd ingediend.

3.2 Bronnen

Voor de nieuwe dossiers zijn de statistieken geproduceerd op basis van een telling van de verblijfsaanvragen op basis van de artikelen 61/2 en volgende van de wet van 15/12/1980 die door de Cel Kwetsbaren in de databank van de DVZ (Evibel) geregistreerd werden.

Voor de afgifte van de verblijfsdocumenten werden de statistieken geproduceerd op basis van een telling van de documenten die op basis van de artikelen 61/2 en volgende van de wet van 15/12/1980 door de Cel Kwetsbaren van de DVZ afgeleverd werden, in de databank van de DVZ (Evibel) en het Rijksregister. Opgelet: de beslissingen in een periode hebben niet noodzakelijk betrekking op de aanvragen die gedurende dezelfde periode ingediend worden.

3.3 Rekeneenheid

De statistieken die betrekking hebben op de eerste aanvraag verwijzen naar personen. Voor het deel met betrekking tot de documenten is de genomen beslissing de rekeneenheid.

De leeftijd is de leeftijd van de persoon op het moment waarop de beslissing genomen werd.

3.4 Woordenlijst

Bijlage 15 (het vroegere bevel om het grondgebied te verlaten 45 dagen) - art. 61/2, § 2 van de wet van 15/12/1980

Een bijlage 15 wordt voor een periode van maximum 45 dagen afgeleverd en dekt de reflectieperiode.

Dit document zal niet worden afgeleverd indien het slachtoffer een rechtstreekse klacht indient of verklaringen tegen de daders aflegt. Tijdens de reflectieperiode ontvangt de NBMV onmiddellijk een attest van immatriculatie.

De bijlage 15 vervangt het BGV 45 dagen sinds 21/05/2017 en de inwerkingtreding van de wijziging van artikel 110bis van het KB van 08/10/1981. De wettelijke basis en de voorwaarden voor het bekomen van het document zijn niet veranderd. Enkel het type document is veranderd.

Attest van immatriculatie (AI) – Artikel 61/3 van de wet van 15/12/1980

Een attest van immatriculatie is een verblijfsdocument dat toegekend wordt terwijl de magistraat onderzoekt of het slachtofferstatuut zal worden toegekend. Het is drie maanden geldig. Het kan een enkele keer, voor een nieuwe periode van drie maanden, verlengd worden.

A-kaart/MH – Artikel 61 van de wet van 15/12/1980

De A-kaart, die zes maanden geldig is, is een verblijfstitel met een duur van zes maanden die toegekend wordt wanneer de magistraat het voorlopig statuut van slachtoffer van mensenhandel en/of zwaardere vormen van mensensmokkel heeft toegekend.

(19)

19

Humanitaire A-kaart (A-kaart/HUM)

Deze A-kaart is een verblijfstitel met een duur van zes maanden die om humanitaire redenen, op basis van de artikelen 9 (bis) en 13 van de wet van 15/12/1980, wordt toegekend.

B-kaart/MH – artikel 61/5 van de wet van 15/12/1980

Het gaat om een machtiging tot verblijf van onbepaalde duur die aan het slachtoffer wordt afgeleverd indien zijn verklaring of klacht tot een veroordeling geleid heeft, of indien de magistraat in zijn vorderingen de tenlastelegging van mensenhandel of mensensmokkel onder de verzwarende omstandigheden voorzien in artikel 77quater weerhouden heeft.

Humanitaire B-kaart (B-kaart/HUM)

Het gaat om een machtiging tot verblijf van onbepaalde duur die om humanitaire redenen, op basis van artikel 9 (bis) van de wet van 15/12/1980, wordt afgeleverd.

Niet-begeleide minderjarige vreemdeling

Het begrip "NBMV" wordt gedefinieerd in de artikelen 5 en 5.1 van de programmawet van 24 december 2002. - Titel XIII - Hoofdstuk VI: Voogdij over niet-begeleide minderjarige vreemdelingen.

 Art. 5. Elke persoon :

• van minder dan achttien jaar oud

• niet begeleid door een persoon die het ouderlijk gezag of de voogdij over hem uitoefent

• die onderdaan is van een land dat geen lid is van de Europese Economischee ruimte,

• en verkeert in één van de volgende situaties: ofwel de erkenning van de hoedanigheid van vluchteling hebben gevraagd; ofwel niet voldoen aan de voorwaarden inzake toegang tot en verblijf op het grondgebied vastgesteld in de wetten betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen.

 Art. 5/1. Elke persoon :

• van minder dan achttien jaar oud

• die onderdaan is van een land dat lid is van de Europese Economischee ruimte of van Zwitserland

• niet begeleid door een persoon die het ouderlijk gezag of de voogdij over hem uitoefent op grond van de wet die van toepassing is overeenkomstig artikel 35 van de wet van 16 juli 2004 houdende het Wetboek van internationaal privaatrecht

• die niet in het bezit is van een gelegaliseerd document waaruit blijkt dat de persoon die het ouderlijk gezag of de voogdij uitoefent de toestemming heeft gegeven om te reizen en te verblijven in België

• die niet ingeschreven is in een bevolkingsregister

• ofwel een aanvraag voor een tijdelijke verblijfstitel hebben ingediend op grond van artikel 61/2, § 2, tweede lid, van de wet van 15 december 1980⁸ betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen; ofwel zich in een kwetsbare toestand bevinden.

Signalement van een niet-begeleide minderjarige vreemdeling

Wat het signalement van een NBMV betreft, moet de procedure die vermeld wordt in de omzendbrief van 8 mei 2015 betreffende de signalementfiche van de niet-begeleide minderjarige vreemdelingen en hun tenlasteneming gevolgd worden.

Indien de persoon in kwestie een (potentieel) slachtoffer van mensenhandel of bepaalde zwaardere vormen van mensensmokkel is, beantwoordt de dienst die belast is met het signalement de vragen die op de signalementfiche in de rubriek « kwetsbaarheid » gesteld worden.

Voorlopig statuut van slachtoffer van mensenhandel en/of bepaalde zwaardere vormen van mensensmokkel

De magistraat is de enige persoon die bevoegd is om dit voorlopig statuut toe te kennen. Hij houdt rekening met de adviezen van de andere betrokken partners (erkende gespecialiseerde opvangcentra, DVZ, politie- en/of

8 Afgifte van een verblijfstitel op basis van mensenhandel en mensensmokkel (MH)

(20)

20

inspectiediensten), om de multidisciplinaire aanpak te garanderen. Op basis van hun kennis en hun praktijkervaringen sturen de politie- en inspectiediensten en het Cel Kwetsbaren alle elementen waarover ze beschikken naar hem. Binnen de grenzen van het beroepsgeheim en de deontologie stuurt het erkend gespecialiseerd opvangcentrum de relevante informatie waarover het beschikt naar de magistraat.

Op verzoek van de Cel Kwetsbaren van de DVZ, beantwoordt de magistraat van het OM op de volgende 5 vragen:

1. Loopt het onderzoek of de gerechtelijke procedure nog steeds ? 2. Kan de betrokkene in deze fase beschouwd worden als slachtoffer van het misdrijf bedoeld in artikel 433quinquies van het Strafwetboek of, in de omstandigheden bedoeld in artikel 77quater, van het misdrijf bedoeld

in artikel 77bis?

3. Geeft de betrokkene duidelijk blijk van bereidheid tot medewerking ? 4. Heeft de betrokkene alle banden met de vermoedelijke daders van het misdrijf verbroken?

5. Wordt de betrokkene geacht de openbare orde of de nationale veiligheid te kunnen schaden?

Mensenhandel

In artikel 433 quinquies van het Strafwetboek wordt mensenhandel als volgt gedefinieerd : « de werving, het vervoer, de overbrenging, de huisvesting, de opvang van een persoon, het nemen of de overdracht van de controle over hem met als doel hem uit te buiten ».

De uitbuiting omvat:

• Economischee uitbuiting

• Seksuele uitbuiting

• Bedelarij

• Illegale orgaanhandel

• De verplichting om wanbedrijven te plegen Mensensmokkel

Dit begrip wordt in artikel 77bis van de wet van 15/12/1980 gedefinieerd. Dit artikel bepaalt het volgende: «Levert het misdrijf mensensmokkel op het ertoe bijdragen, op welke manier ook, rechtstreeks of via een tussenpersoon, dat een persoon die geen onderdaan is van een lidstaat van de Europese Unie het grondgebied van een lidstaat van de Europese Unie of van een Staat die partij is bij een internationale overeenkomst betreffende de overschrijding van de buitengrenzen, die België bindt, binnenkomt, erdoor reist of aldaar verblijft, zulks in strijd met de wetgeving van deze Staat, met het oog op het direct of indirect verkrijgen van een vermogensvoordeel ».

Zwaardere vormen van mensensmokkel

De verzwarende omstandigheden worden vermeld in artikel 77 quater van de wet van 15/12/1980:

1° ingeval het misdrijf is gepleegd ten opzichte van een minderjarige;

2° ingeval het is gepleegd door misbruik te maken van de bijzonder kwetsbare positie waarin een persoon verkeert ten gevolge van zijn onwettige of precaire administratieve toestand, zijn precaire sociale toestand of ten gevolge van zwangerschap, ziekte dan wel een lichamelijk of geestelijk gebrek of onvolwaardigheid, zodanig dat de betrokken persoon in feite geen andere echte en aanvaardbare keuze heeft dan zich te laten misbruiken;

3° ingeval het is gepleegd door direct of indirect gebruik te maken van listige kunstgrepen, geweld, bedreigingen of enige vorm van dwang;

4° ingeval het leven van het slachtoffer opzettelijk of door grove nalatigheid in gevaar is gebracht;

5° wanneer de handeling een ongeneeslijk lijkende ziekte, hetzij een blijvende fysieke of psychische ongeschiktheid, hetzij het volledig verlies van een orgaan of van het gebruik van een orgaan, hetzij een zware verminking heeft veroorzaakt.

6° in geval van de betrokken activiteit een gewoonte wordt gemaakt;

7° ingeval het een daad van deelneming aan de hoofd- of bijkomende bedrijvigheid van een vereniging betreft, ongeacht of de schuldige de hoedanigheid van leidend persoon heeft of niet.

Elke persoon die geen onderdaan is van een lidstaat van de Europese Unie of van een Staat die partij is bij een internationale overeenkomst betreffende de overschrijding van de buitengrenzen, die België bindt, kan het slachtoffer van mensenhandel zijn.

(21)

21 4 Contact

U vindt andere statistische rapporten op de site :

https://www.dofi.ibz.be//dvzoe/NL/Statistieken/Pages/default.aspx.

Voor elke vraag met betrekking tot de statistieken kunt u een mail met uw vraag naar stat.dvzoe@ibz.fgov.be sturen.