Communistische filosoof op zoek naar ,.de mens

IJZERWERKEN

Bevordert deugdelijke las

N.V. EERSTE VLAARDINGSE VERFFABRIEK

.VLAARDINGEN

Telefoon 3692 MAANDORGAAN

NAADLOZE STALEN BUIZEN

N.V. Riinstaal

vlh J. W. OONK & CO . ARNHEM

VAN DE JONGEREN ORGANISATIE VRIJHEID EN DEMOCRATIE Tel. 24941/45 Postbus 42

Communistische filosoof op zoek naar ,.de mens

De

Het zij dan ook verre van ons, de beteke- nis ervan te verkleinen, al menen we in dit verband toch niet voorbij te mogen gaan aan de woorden van de Amsterdamse hoogleraar prof. mr. Van den Bergh, die er op wijst, dat de jongste Russische resul- taten op het gebied van de ruimtevaart in feite niets met werkelijke ruimtevaart hebben te maken, omdat men er in de wereld (nog) niet in is geslaagd een inter- planetair verkeer tot stand te brengen.

Nog steeds is het niet mogelijk op de maan te landen, laat staan er te verblijven. Dit is ook niet het geval met betrekking tot de verschillende ons omringende planeten.

Het blijft dus de vraag of de wereld in dit opzicht veel met de Russische successen is opgeschoten. Niettemin blijft het een won- - derbaarlijke prestatie, die respect af- dwingt. Dat Rusland niet zal nalaten met deze successen de nodige politieke propa- ganda te bedrijven is eveneens zeker.

* * *

Doch hierover wilden wij het echter ditmaal niet hebben. Onze aandacht werd n.l. getrokken door een bericht van het A.P. uit Warschau, dat wij, wat zijn betekenis betreft, zeker gelijk zouden wil- len stellen aan de Russische ruimtevaart- successen.

Volgens genoemd persbericht heeft Adam Schaff, leraar in de marxistische dogma- tiek van de Poolse communistische partij, in het openbaar de waarschuwing laten horen, dat "het communisme bezig is de strijd om het bezit van de geest van de mens te verliezen, tenzij de communisti- sche filosofie zich gaat verdiepen in de mens en diens bestemming".

Schaff pleit voor een radicale omwenteling in de traditionele marxistische denkleer en verwijt de communistische filosofen, dat zij de vragen, die betrekking hebben op "de betekenis van het leven" verwaar- lozen.

Het alarm van Schaff heeft des te meer

opschudding verwekt - en is daarom ten volle cok onze aandacht waard- omdat hij een communist is van de oude, harde, Stalinistische stijl.

Destijds, toen Stalin nog leefde, is hij steeds een overtuigd aanhanger geweest van diens absolutisme.

Ook toen in het najaar van 1956 in Polen en in Hongarije opstanden uitbraken, hield Schaff het er voor, dat het "liberale"

communisme van Chroestsjev fout was.

* * *

Een forum, waarop jonge studenten vragen stelden, die hij - Schaff - beantwoordde, is de gelegenheid geweest, waarbij de partij-leraar de ontdekking deed van het "verwaarloosde terrein": de mens en zijn bestemming.

"Ik heb toen voor het eerst beseft, hoe belangrijk het is op deze kwestie een ant- woord te geven", schrijft hij. "Toen een van de aanwezigen mij plotseling zei:

"Maakt u zich alstublieft niet kwaad maar zoudt u zo goed willen zijn en uit uw eigen levenservaring willen verklaren welke zin het leven heeft", was mijn eer- ste reactie, aldus Schaff, een ongeduldig schouderophalen.

Ik beschouwde het als een misplaatste po- ging om de spreker - mij - onaangenaam te zijn. Maar toen ik de vragensteller aan- keek en de andere, honderden jonge men- sen mij bleven aanstaren, drong het on- middellijk tot mij door: dit is een serieus bedoelde vraag.

* * *

Filosoof Schaff wijst dan op de tekort- koming in de marxistische levens- leer inzake de mens, die in de communis- tische maatschappij slechts een onderdeel is, waarop bepaalde sociale wetmatighe- den worden toegepast.

Maar "zolang er mensen sterven en bang zijn om te sterven, dierbaren verliezen en bang zijn om die te verliezen, in hun lichaam en hun geest pijn lijden .... zolang zullen zij niet alleen een verklaring eisen voor de verschillende vormen van maat- schappelijk leven, maar ze willen ook nog hun eigen moeilijkheden kunnen begrijpen en willen weten hoe zij moeten handelen", schrijft Schaff nu.

Het marxisme moet, volgens hem, onmid- dellijk deze problemen 0p'1emen.

* * *

. D e lezer zal het met ons eens zijn, dat deze verklaring van de communis- tische filosoof bijzonder belangwekkend is. Zij tast de communistische leer in het hart aan en stelt een poging in het werk de mens in zijn geestelijke uitingen cen- traal te stellen.

Natuurlijk staat Schaff hier als een een- ling, althans voor zo ver hij de moed heeft in het openbaar van een afwijkende me- ning te getuigen. Waarop deze vrijmoedig- heid hem is komen te staan vermeldt het A.P. helaas niet. Maar zij vormt een hoop- vol teken aan de wand. Even hoopvol als de belangstelling, die de honderden jeug- dige studenten toonden, die zich onder zijn gehoor bevonden.

Het is een bewijs, dat het communisme op den duur niet straffeloos de mens als gees- telijke factor zal kunnen negeren.

Niemand kan ons overigens wijsmaken, dat dit zo belangrijke probleem niet zou leven in de hoofden en de harten van de vele miljoenen, die gedwongen zijn onder het communistische regiem te leven.

Schaff heeft de moed gehad het vraagstuk in het openbaar aan de orde te stellen. Het gaat hier om een heel, heel klein licht- puntje, dat door het ijzeren gordijn zicht- baar is. De betekenis ervan mogen wij ze- ker niet overschatten.

Maar anderzijds blijkt er opnieuw uit, dat de menselijke geest niet bij voortduring kan worden geknecht.

In Schaff's woorden tintelt iets van een liberale levensovertuiging, die er ons in kan sterken, dat wij in de westerse we- reld op de goede weg zijn. In die mate zelfs, dat er in het Oosten misschien na vele jaren en na veel strijd, zich een an- dere geestesgesteldheid ten aanzien van de mens gaat ontwikkelen.

Die weg zal nog heel lang en zwaar zijn.

Het is evenwel een verdienste van Schaff, dat hij ons optimisme te dien aanzien slechts heeft kunnen verstevigen.

De Poolse communistische partij-leraar heeft de mens "ontdekt".

Een feit van betekenis, dat wij onze lezers niet wilden onthouden. G. S.

J.O.V.D ·organiseerde te Rijswijk een week-end over de kinderbijslag

P.v.d.A. liet gedeeltel{ik verstek gaan

Op 8 april waren een aantal JOVD-,ers verzameld in het jeugdcentrum

"Overvoorde" t,e Rijswijk ter bespreking van het kinderbijslagvraagstuk.

De KVP had haar medewerking gerealis,eerd door ,e,en prominente inleider ter beschikking te stellen: drs. De Hey, secr,etaris van d,e sociale commissie van de Katholieke Boer1en- en Tuindersbond en lid van de S.E.R.

Met de PvdA was d,ez,e maal niets te bereiken. Te elfder ure slaagde men er

"à titre privé" in de socialistische heer E. Berg, voormalig lid van het Haag- se Jongerenparlem,ent e~en min of meer persoonlijk standpunt te doen ont- vouwen.

Zoals kon worden verwacht, hield de visie van de heer De Hey voor ons geen nieuwe standpunten in. Hij verdedigde de rechtsgrond van de voorgestelde A.K.W. met de stelling, dat de huidige inkomensverdeling geen rekening houdt met het funda- mentele recht op de vorming van een gezin.

re mogelijkheden en toonde zich ge- porteerd voor lage prijzen van de primaire levensmiddelen, uiteraard gepaard gaande met een intensiever subsidiebeleid van de regering en voor kosteloos onderwijs ook aan hoge scholen en universiteiten.

Tegenover een belastingverlaging en afzwakking van de huidige progres- sie t.a.v. de "middengroepen", pro- pageerde hij een verhoging van de successierechten en van de vermo- genswinstbelasting.

Ook de heer Berg voelde wel voor het recht op bijslag ten behoeve van de eerste 2 kinderen van zelfstandi- gen.

Na de inleidingen ontspon zich een geanimeerde discussie, die zich ech- ter meerdere malen dreigde te ver- liezen in weinig terzake doende dé- tailleringen van technisch-admini- stratieve aard.

De volgende middag, 9 april, onder- wierpen de aanwezigen de gepubli-

ceerde uitgangspunten van de Com- missie aan een kritisch onderzoek.

Enkele waardevolle suggesties kwa- men ter tafel, waarmede de Com- missie terdege rekening zal houden bij het opstellen van de concept- resolutie.

Onze voorzitter, Evert Hoven, meen- de te mogen terugzien op een vruchtbaar en gedegen week-end en sloot de bijeenkomst met het ver- trouwen uit te spreken, dat het con- gres te Arnhem aanstonds een door- wrochte resolutie zal aannemen, middels welke onze onafhankelijke, liberale beginselen in de openbaar- heid zullen kunnen schitteren.

F.L.M.

Omdat de economie evenmin reke- ning houdt met een boven de mid- delmaat liggend kindertal, dient derhalve een correctie te worden toegepast in de vorm van een her- verdeling van het nationale inko- men. Hij noemde de vigerende Nood- wet voor de kleine zelfstandigen een vorm van "armenzorg", waaraan ten spoedigste een einde dient te wor- den gemaakt.

Kinderbijslag en bevolkingsgroei

De heer De Hey verdedigde voorts met klem de "sociale verzekerings- gedachte", welke aan de A.K.W. ten grondslag ligt. Een herverdeling van de inkomens kan n.l. heel goed ge- paard gaan met een financiering door premieheffing, zonder dat ge- zegd wordt, dat men zich voor een

"risico" verzekert. Het principe houdt in, dat een overdracht van gelden wordt verkregen van gezin- nen met geen of weinig kinderen naar de gezinnen met veel kinderen.

De hieraan door de regering verbon- den "solidariteitsgedachte" kon de spreker dan ook ten volle onder- schrijven.

Het klonk daarom wel enigszins pa- radoxaal, dat hij er ook de persoon- lijke verantwoordelijkheid en de in- dividuele vrijheid ter bepaling van de gezinsomvang bijsleepte; een hierop geënte vraag, waarom dan sedert jaren het beruchte artikel 451, ter W.v.S. niet kan worden ge- schrapt, werd bij de beantwoording logischerwijze door de heer De Hey met een overmaat van omhaal van woorden nogal kinderachtig om- zeild.

De vraag van welk kind af bijslag moet worden verleend, vond de in- leider opportunistisch. Uit een oog- punt van solidariteit vond hij het echter wel aanvaardbaar, als de zelfstandigen eveneens voor de eer- ste 2 kinderen bijslag zullen ontvan- gen. De instelling van een inkomens- grens wees hij af.

Van een ander gehalte was de visie van de heer Berg. Hij wees het be- ginsel van de sociale verzekering af, juist omdat het hier gaat om een herverdeling van de inkomens. Men betaalt nu eenmaal geen premie om de "produktie" van andermans kin- deren te financieren!

Wel onderschreef hij de plicht van de gemeenschap om bij te dragen in de kosten van opvoeding, vorming en opleiding van kinderen van ge- zinnen, die hiertoe niet ten volle in staat zijn op grond van het feit, dat hun kindertal financiële beperkin- gen met zich brengt.

De heer Berg onderschreef daar- mede in principe een algemene kin- derbijslagvoorziening, ongeacht de technisch-financiële vorm daarvan.

In dit verband wees hij op meerde-

Met demografisch aspect dient ter dege rekening te worden gehouden

Bij de behandeling van het kinder- bijslagvraagstuk in De Driemaster van maart 1961, wordt het demogra- fisch aspect van de kinderbijslag buiten beschouwing gelaten op grond van de overweging, dat niet bewezen is, dat gezinsuitbreiding in ons land door de kinderbijslag zou worden gestimuleerd.

In Frankrijk wordt dit verband wel degelijk door officiële instanties toe- gegeven, en ook met feiten ge- staafd. 1)

Dat de kinderbijslag bij ons daarom geen demografisch effect zou heb- ben, is daarom al zeer onwaar- schijnlijk, er zijn echter ook voor Nederland sterke aanwijzingen, dat een dergelijk demografisch effect wel degelijk bestaat.

Een veel betere aanwijzing voor de bevolkingsantwikkeling geeft de z.g.

"netto-vervangingsfactor". ²⁾ Deze steeg in de beschouwde perioden van 1,18 tot 1,42, dus met ruim 200fo!

Gaan wij de oorzaken na van deze enorme stijging, dan blijkt, dat het aantal levend geborenen per 1000 vrouwen van 20 tot 44 jaar gestegen is van 88,2 per jaar in de periode 1930-1939 tot 102,7 in de periode van 1950 tot 1959.

Het is deze stijging van het aantal levend geborenen per 1000 vrouwen van 20-44 jaar, die het meest tot de toeneming van de nettovervangings- factor heeft bijgedragen.

De geboortestijging wordt voorna- melijk veroorzaakt door een ver- hoogde huwelijkssluiting. Zo steeg

zekerheid, waartoe ook de kinderbij- slag behoort, dat dit heeft bewerk- stelligd.

Welk aandeel de kinderbijslag in het totaal van sociale maatregelen, dat tot de verhoogde huwelijkssluiting heeft geleid, inneemt, is natuurlijk moeilijk uit te maken.

Dat onder het complex van sociaal- economische factoren, dat tot de ver- hoogde huwelijkssluiting heeft ge- leid de kinderbijslag zou moeten worden uitgezonderd lijkt mij toch wel heel onwaarschijnlijk.

De bewijslast drukt hier op degenen, die menen, dat de kinderbijslag van geen demografische invloed is. Zo- lang zij in gebreke blijven dit aan te tonen, moet deze invloed op bo- venstaande gronden worden aange- Laten wij eens de periode 1930-1939 het percentage gehuwde vrouwen in nomen.

vergelijken met de periode 1950- de betreffende perioden van 38,1 tot R. VAN HASSELT 1959. (De abnormale omstandighe- 44,60/o! Men huwt tegenwoordig jon-

den gedurende de oorlog en de ja- ren vlak na de oorlog laten we met opzet buiten beschouwing).

Wanneer we de geboortecijfers per duizend inwoners van beide perio- den vergelijken, zien we slechts een geringe stijging van 20,7 tot 21,6 0/00.

Deze cijfers geven echter een onzui- ver beeld, omdat zij geen rekening houden met de verandering in de leeftijdsopbouw van de bevolking.

Liberaal

ger en daardoor is het percentage gehuwde vrouwen hoger.

Waarom huwt men tegenwoordig jonger? Zonder twijfel voor een be- langrijk deel omdat de sociaal-eco- nomische omstandigheden voor de massa dermate verbeterd zijn, dat eerder tot gezinsvorming kan wor- den overgegaan dan vroeger.

Het is het hele complex van maat- regelen tot verhoging van de sociale

1) De betekenis van de KINDER- BIJSLAG en haar invloed op de BEVOLKINGSAANWAS, Uitgave van de Stichting Bevolkingsbeleid, v. Heemstralaan 35, Baarn.

2) De nettovervangingsfactor is een getal, dat de tendens van de toe- komstige bevolkingsgroei aangeeft.

Is dit getal groter dan één dan zal de bevolking toenemen, is het klei- ner dan één dan zal ze afnemen.

is -vooruitstrevend

Het liberalisme is geen dogma, doch een be- ginsel, dat geestelijke vrijheid waarborgt en geen belemmering is voor een gezonde evo- lutie. Daarom is het wezen van de in 1844 geboren NRC, die uit liberale beginselen wordt geredigeerd, jong en vooruitstrevend.

Vraagt vrijblijvend proefnummers

POSTBUS 824 · ROTTERDAM . TELEFOON: 111.000

Daarom is de NRC het dagelijkse voorlich- tingsorgaan voor de J.O.V.D-er, die in onaf- hankelijkheid zijn mening wil vormen.

NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT

MARGINALIA

De Russen zijn er in ge- slaagd het eerst een mens een ruimtevaart te Laten ma- ken. Een ongekend knappe prestatie, waar we op d~ze

plaats niet verder op zullen m- gaan.

Wat ons opvieL waren de woor- den, die de eerste ruimtevaar- der bij zijn terugkomst sprak:

"WiLt U de partij, de regering en Nikita Chroestsjew op de hoogte stelLen van mijn geslaag- de terugkomst".

De partij is inderdaad het be- Langrijkste in de Sovjet-Unie.

De Partij is er in geslaagd om in veertig jaar Rusland tot één van de twee machtigste staten ter wereld te maken. En zelfs in technisch vernuft de Amerika- nen voorbij te streven.

Het laatste succes van de Rus- sen zal volledig in de koude oor- log worden uitgebuit. Wij kun- nen loyaal zijn en het succes de Russen gunnen, maar het zijn uiteindelijk onze vijanden.

Het was dan ook geen wonder, dat er in de Amerikaanse Se- naat harde woorden werden ge- sproken. Eén senator stelde voor het ruimte-onderzoek op oorlogsbasis te brengen; dit zou een versnelling teweeg kunnen brengen.

Dit zou geen luxe zijn. We zijn tenslotte in een koude oorlog gewikkeld. Hoe groot de weten- schappelijke prestatie van de Russen ook is, ze dient aller- eerst als politiek strijdmiddel.

* * * Gagarin (ll)

Dat Yuri Gagarin een goed partijman is zal niemand meer ontkennen na zijn opmer- king: "Mijn toetreding tot de communistische partij was de belangrijkste en gelukkigste ge- beurtenis in mijn leven voordat ik de tocht door de ruimte maakte.

Hij vertrouwde echter wel wat te veel op de partij toen hij zei:

"Tijdens mijn ruimtevlucht was ik ervan overtuigd, dat de par- tij en de regering voortdurend gereed stonden mij te helpen als ik in moeilijkheden zou komen".

Veel meer dan schietgebedjes, denken we, had die hulp niet kunnen zijn, beste Yuri . ...

* * *

Powers

Vlak voor de topconferentie in Parijs vorig jaar werd een U-2-spionagevliegtuig "door de Russen naar beneden ge- haald". De piloot was niet ge- dood, noch gewond. Chroestsjew gebruikte de spionagevlucht als argument om de topconferentie te laten mislukken.

Er werd een proces tegen Powers gehouden. Hij werd tot

tien jaar gevangenisstraf ver- oordeeld. Een zeer lage straf voor een spion. Nauwelijks een half jaar na de veroordeling zal Powers nu vrij komen en geeft hij te kennen in de Sovjet-Unie te willen blijven wonen en zijn vrouw en kinderen te laten overkomen uit de V.S.

Voor ons is het altijd een bij- zonder merkwaardige samen- loop van omstandigheden ge- weest dat juist vlak voor de ' . topconferentie een U-2-vlteg- tuig "door de Russen werd neer- gehaald", dat Powers het over- leefd.e, hij geen zelfmoord vol- gens zijn instructie pleegde en zo'n lage straf opliep. Met deze directe vrijlating wordt het spelletje wel erg openlijk ge- speeld.

Zou bij alle vermoedens, die er over de U-2-vlucht zijn gedaan, misschien deze kunnen worden toeg'evoegd: heeft de heer P~­

wers W'ellicht zijn toestel VnJ- willig in handen van de Rus- sen gespeeld op een voor hen zo nuttig mogelijk ogenblik?

* * *

Schmidt (I)

De Ned.erlander H. Schmidt, die jarenlang een speel- bal was van Soekarno en on- schuldig van de ene naar de an- dere gevangenis werd gebracht, heeft een boek geschreven. Het heet "In de greep van Soekar- no" en is uitgegeven bij A. W.

Sijthof, Leiden (prijs f 9.90).

Als het vreselijke leed, dat de heer Schmidt in Indonesië is aangedaan, hem niet was over- komen had hij waarschijnlijk nooit eeri boek geschreven. Dat hij het nu wel gedaan heeft is begrijpelijk. Men leest het als een spannende avonturenro- man. Maar het is helaas geen verzinsel, maar waar gebeurt.

Het tart werkelijk alle verbeeL- dingskracht.

Het laat ons zien hoe de heer Schmidt volkomen ten onrechte werd gearresteerd, hoe tiental- len getuigen werden omgekocht door de "officier van justitie".

Hoe ze hem bij een geënceneer- de ontvluchtingspoging wiLden neerschieten. Kortom het maakt duidelijk, dat er geen draadje recht meer in Indonesië te vin- den is.

Het is goed dit boek te lezen, omdat wij uit de krantenversla- gen, die wij indertijd van de processen Jungschläger en Schmidt hebben gelezen beslist geen totaalbeeld van de rechts- verkrachting in Indonesië heb- ben gekregen. De heer Jung- schläger is jammerlijk omge- komen. De heer Schmidt is aan de klauwen van Soekarno ont- komen en heeft voor het nage- slacht kunnen vastleggen wat in het Indonesië van nu recht is.

* * *

duidelijk, dat als Schmidt gewiLd. had, hij zich had kun- nen uitkopen of had kunnen ontvluchten. Hij heeft dit niet gedaan, omdat hij dan de Ne- derlandse naam in diskrediet zou hebben gebracht. Als men leest wat de heer Schmidt heeft moeten doorstaan, getuigt dit van grote morele moed.

Hoewel Schmidt geen directe aanval op de toenmalige Neder- landse regering doet of op het Nederlandse Hoge Commissa- riaat in Indonesië, kunnen we uit enkele passages uit het boek wel opmaken, dat hij echt van de Nederlandse regering wel wat meer steun had mogen ont- vangen.

* * *

Schmidt (lil)

De heer Schmidt geeft twee voorbeelden, waaruit blijkt, dat het Hoge Commissa- riaat soms "vreemde dingen"

deed.

"In Band.ung had ik negen maanden samengewoond met twee Nederlanders, de heren Leebeek en Hartog. De eerste was al voor mijn arrestatie ge- repatrieerd, maar de laatste be- vond zich nog in Indonesië en zou in staat zijn belangrijke ontlastende verklaringen over mijn handel en wandel in Ban- dung af te leggen. Herhaalde- lijk drong ik er bij de Neder- landse consul op aan dat Har- tag, die op het punt stond naar Nederland te vertrekken, ver- zocht werd ten overstaan van de Indonesische justitiële autori- teiten een beëdigde verklaring af te leggen. Maar dit is niet gebeurd. Eén van m~jn beste getuigen vertrok uit Indonesië zonder dat hij mij had kunnen helpen. Men zal zich kunnen voorstellen, dat zo iets mij wanhopig maakte.'è

"Het tweede geval betrof een Nederlandse slager, de heer Tim, die zich vrij~illig bij het Hoge Commissariaat had aan- gemeld als getuige à décharge, omdat hij kon bewijzen, dat ik op de datum dat ik van een overval beschuldigd werd, bij hem in de winkel was geweest.

Hij wilde dit graag onder ede bevestigen, maar het Hoge Commissariaat gaf hem de raad zich maar niet met mijn zaak te bemoeien. Wat moest ik daar- van denken?"

* * *

Schmidt (IV)

De , heer Schmidt schrijft voorts: "Zo vertelde me- vrouw Bouman mij, dat zij eens op een receptie een vooraan- staand Nederlands zakenman uit Medan ontmoette, die haar onomwonden zei, dat het beter was om Jungschläger en mij maar te laten hangen voor de belangen van de Nederlandse handel. Door al dat rumoer, dat

het onrecht, dat ons werd aan- gedaan, werd de sfeer maar vertroebeLd. . . Uiteindelijk stonden er vele miljoenen op het spel en wat maakten dan een paar mensenlevens uit?

Ik weet nu wel, dat niet alle za- kenlieden in Indonesië er zo over dachten, maar toch .... In de omstandigheden waarin ik toen verkeerde, kreeg ik uit zulke berichten en ook uit uit- latingen van de consulaire ver- tegenwoordiger, het idee, dat wij, Nederlandse arrestanten, volkomen alleen stonden. Ik vreesde, dat de Nederlandse re- gering de publiciteit in ons voordeel eerder tegenwerkte dan bevorderde.''

* * *

Schmidt (V)

Toen het vonnis levenslang over Schmidt was geveld, vroegen buitenlandse journa- listen aan de heer Schaap, voor- lichtingsambtenaar van de Ne- derlandse vertegenwoordiging, wat hij van het proces dacht.

"Tot mijn ontsteltenis ant- woordde hij", schrijft de heer Schmidt, "dat het een 'fair trial' was geweest . ... Deze uitspraak werd nog later in de Indonesi- sche pers geciteerd als bewijs, dat zelfs de Nederlandse rege- ringsvertegenwoordigers had- den moeten toegeven, dat in In- donesië onpartijdig recht werd gesproken.''

Over schaapachtigheden gespro- ken ... .

* * * Dokter

A Is U binnenkort een dok- ter moet raadplegen, moet U hem behalve Uw keel- pijn of buikklachten ook Uw salaris meedelen. Al naar U verdient worden de tarieven toegepast.

Wij vinden dit ronduit een be- la~helijke zaak. Zeker, dat dit initiatief uitgaat van artsen.

Enfin, het zal nu niet lang meer duren of de groenteboer, de melkboer, de bakker en de krui- denier zullen in een tarieven- boekje naar aanleiding van Uw salaris nakijken wat de b Zoem- kool, de fles melk, het "hele wit" en de bruine bonen U kosten!

F. A. HOOGENDIJK

In verband met gebrek aan plaatsruimte moesten

enkele verslagen van afdelingsvergaderingen

blijven overstaan.

Staalconstructies voor alle doeleinden Speciaalbedrijf voor zwaar plaatwerk

Constructiewerkplaatsen

w.

Afgang: Marx est mort, -vi"ve Marx!

De partijkameraden zijn weer bijeen geweest; hun leiders hebben stoom af- geblaz,en.

De strijdliederen zijn we,er ten gehore gebracht; de rode vaandels hingen droef en stil omlaag als brachten zij ,een laatste hulde aan de afgang van het socialisme. Want een afgang wàs bet!

Wie dacht, dat er op grond van het vernieuwde beginselprogram van de PvdA constructieve zaken zou- den worden opgediend, is bedrogen uitgekomen. Het conservatisme en de vermolming hebben zich daaren- tegen uitbundig gemanifesteerd toen de eminente rode oppositieleider uit de Tweede Kamer de hem resteren- de kreupele, hier en daar wat op- gepoetste marxistische paarden van stal haalde, in de verwachting de aanwezige kameraden tot vervoering te kunnen brengen met enige num- mertjes politiek dressuur in zijn ver- burgerlijkte circus.

Hoe akelig is de voorstelling verlo- pen! Zelfs het collectief georgani- seerde applaus klopte soms niet ge- heel met de timing van 's heren Burgers tiraden.

Zeker, de eisen waren er, en ze lo- gen er ook niet om.

Vooral de vierde deed ons - even maar - verbleken, waarna wij ons onmiddellijk met gevoelens van de grootste deernis afvroegen of de heer Hofstra daar wel onbekommerd zijn nachtrust mee zou hebben door- gebracht.

van de materiële welvaart van zijn rode schapen.

De geestelijke welvaart en het bij- brengen van "de cultuur" schijnen nu plotseling hoognodig te moeten worden gepropageerd. Wanneer de heer Suurhoff er bijvoorbeeld in zou slagen om zijn rode omroepvèr- eniging op een hoger cultureel plan te brengen, dan zouden wij daar uiteraard geen enkel bezwaar tegen hebben.

Zolang echter de PvdA zich stelsel- matig blijft verzetten tegen elke constructieve poging om tot een na- tionale omroep met verantwoorde programma's te komen en zolang zij gespeend blijft van een waarlijk progressieve werkelijkheidszin ten aanzien van de commerciële televi- sie - los van welke politieke partij dan ook - staan wij vooralsnog uitermate sceptisch tegenover een socialistische cultuurvorming.

Negativisme

Het is toch waarlijk wel bedroevend te achten, dat het linkse negativisme steeds weer de boventoon kan voe- ren in de PvdA.

Spinners en Twijners van

Weef- en Tricotgarens

De heer Burger eiste n.l. kort en krachtig een forse verhoging van de vermogensbelastingen, om zodoende de bezitsspreiding te bevorderen en de minder draagkrachtigen te laten delen in de welvaartskoek. Het is weer het oude liedje: stelen van de rijken, om de grote filantroop te kunnen uithangen tegenover de armen.

Blijkbaar slaat dit bij de kiezers en bij de partijleden nog altijd 't meest aan. Hetgeen overigens niet pleit voor de geestelijke rijpheid en evenwichtigheid van een belangrijk deel van ons volk. Pogingen om te trachten tot een basis voor con- structieve samenwerking en een grotere politieke eenheid te komen worden zodoende bij voorbaat wel- haast onmogelijk gemaakt.

Anderzijds mag het misschien ver- heugend worden genoemd, dat het Nederlandse socialisme op deze wijze bezig is de kraaienmars te blazen. Het bewijs daarmede, dat het liberalisme toekomst heeft, een toekomst, die gevormd zal moeten worden door de jongeren van heden.

Het is daarom voor de JOVD ook goed eens even stil te staan bij de failliete boedel van het na-oorlogse rooms-rode compromissenbeleid, welke boedel met man en macht moet worden gesaneerd.

rHBu HËiu,

Wij dachten, dat de heer Burger ietwat wijzer zou zijn geworden na zijn afgelopen oppositieperiode. Hij had nota bene onlangs nog kunnen beluisteren, dat N.V.V.-voorzitter Roemers de uitwerking van de gedif- ferentiëerde loonvorming after all niet al te beroerd vond.

Maar neen, de heer Burger hield de verzamelde kameraden een gans andere visie voor.

Dat de oppositie-pil hard bezig is het socialisme in een aangenaam hoog tempo "van de wieg naar het graf" te dokteren liet de heer Burger op de bekende, tactische wijze even- eens blijken. Het gelonk naar de KVP in verband met een mogelijke kinderbijslagcrisis, waardoor wel- licht weer een rooms-rode basis zou kunnen ontstaan, sprak boekdelen.

Gesteld echter, dat die crisis zou ontstaan, dan geloven wij dat daar- mede gepaard gaande vervroegde verkiezingen alleen de VVD in de kaart zouden kunnen spelen.

Geleid,e cultuurvorming

De nieuw gekozen parijvoorzitter Suurhoff probeerde het over een andere boeg te gooien. Het leek alsof deze voormalige vakbondsstrijder thans is uitgestreden op het gebied

Het is duidelijk, dat dit karwei slechts positief ingestelde, geeste- lijk volwassen krachten vergt, ook uit het midden van de VVD.

Verheugend mag het dan ook wor- den genoemd, dat er zowel uit libe- rale als uit socialistische kring een wil tot toenadering en samenwerking kon worden geconstateerd tijdens een te Amsterdam gehouden discus- sie-avond, waaraan o.a. de heren Den Uyl en Stempels hun medewer- king verleenden.

Het wachten is nog slechts op de definitieve afbraak van het àl-we- tende, bedilzuchtige marxisme in de

PvdA. F. L. MEIJERS

I

I~~,A~~~~~

I ... _ ..

I I I I I I

Suriname is groter dan

alleen Paramaribo .••

Laat één van de Nederlandse kantoren der H.B.U. - de bank met haar vele over- .zeese vestigingen - uw mogelijkheden in dit land met u onderzoeken.

Ook voor Suriname:

de HBU

I I I I I I I I I

HOLLANDSCHE BANK-UNIE

N.v:.J

AMSTERDAM - DEN HAAG - ROTTERDAM

---

Over gebondenheid en betutteling

Een antwoord aan dr. Remko de Maar

Het verheugt mij, dat dr Remko E. d·e Maar naar aanleiding van mijn be- schouwing in het de,cembemummer over "Vrijheid - of vrijheid in gebon- denheid" ·een nadere toelichting in het januarinummer geeft op zijn (door mij aangehaalde) artikel in Vrijheid en Democratie van 8 oktober jl.

Voordat ik inga op de door dr. De Maar gemaakte opmerking wil ik duide- lijkheidshalve mijn beschouwing kort samenvatten. Na constatering van het feit, dat in de Nederlandse liberale wereld weinig of geen bezinning is op het liberale kembe.grip "vrijheid" heb ik getracht een begin te maken met een gedachtenwiss·eling hierover, door uit te gaan van de in het beginsel- program van de VVD staande· woorden: dat "vrijheid, verantwoordelijkheid en sociale gerechtigheid de fundamenten behoren te zijn van een op christe- lijke grondslag bemstende samenleving als de Nederlandse".

Zonder de pretentie te hebben, dat historisch gezien dit de enige oor- sprong is - zonder twijfel hebben ook andere geestelijke stromingen hun invloed op het liberalisme ge- had - , maar omdat "de Partij er diep van overtuigd is, dat de grond- slagen der Nederlandse beschaving wortelen in het Christendom", heb ik de liberale woorden vrijheid en gebondenheid vanuit het christelijk geloof inhoud gegeven.

Daarna heb ik de gebondenheid, die in het artikel van dr. De Maar over de hekel gehaald werd, wederom onder aanhaling van het beginsel- program - "de VVD ziet de uit het gemeenschapsverband voortvloeien-

de gebondenheid van de individuele mens niet als een beperking zijner vrijheid, doch als een onmisbare voorwaarde om die vrijheid rech- tens en feitelijk te verwezenlijken"

- getracht een positieve klank te geven.

"Kerkelijke binding"

Wanneer ik nu het antwoord van dr. De Maar lees, zie ik, dat hij meent, dat ik met de woorden "een op christelijke grondslag berusten- de samenleving" een kerkelijke bin- ding voor de VVD-leden suggereer.

Dit is bepaald onjuist, want ik heb uitsluitend een christelijke oorsprong van de begrippen vrijheid en gebon- denheid aangegeven en ben het ge- heel met hem eens, dat een liberaal er uiteraard geheel vrij in is, of hij wel dan niet een kerkelijke binding aanvaardt.

In vorige artikelen in de Driemaster heb ik juist zeer sterk voor deze vrijheid gepleit, opdat een ieder, uit welke levensbeschouwelijke hoek hij ook komt, zich in de liberale kring thuis kan voelen en mij verzet tegen het bij vele zg. liberalen levende idee, dat men als goed katholiek of orthodox-protestant hier niet thuis kan horen, een gedachte, die uiter- aard door de confessionele partijen wordt aangewakkerd.

Men proeft deze denkwijze weer bij dr. De Maar: "Zij, die een kerkelijke binding aanvaarden, aanvaarden daarmede een extra gebondenheid in hun leven, waarmede zij uiter- aard zeer tevreden zijn (sic F. W.).

Maar zo zij die specifieke gebonden- heid ook in hun politieke leven wil- len realiseren, dan horen zij eerder thuis bij één der christelijke par- tijen".

Het ontgaat kennelijk vele liberalen, dat een Christen, ook een liberaal Christen deze specifieke gebonden- heid in zijn hele leven, en dus ook in zijn politieke leven zal willen rea- liseren. Waarom je dan naar de christelijke partijen wordt verwezen, is mij een raadsel en, dunkt mij, in tegenspraak met die geroemde vrij- heid voor elke liberaal.

Dr. De Maar gaat voorts in op de

"gebondenheid". Het is spijtig, dat hij niet inhaakt op de positieve ge- bondenheid, die ik getracht heb te

omschrijven, maar zijn betoog op- hangt aan het verschil tussen zelf- standigen en in loondienst werkende personen, waarbij het merendeel der laatsten er op uit blijkt te zijn door gereglementeer, dirigisme, perfec- tionisme en betutteling de zelfstan- dige het leven onmogelijk te maken en zijn vrijheid de nek om te draaien.

De gebondenheid komt er nu uit te zien als een zwarte draak, die de laatste zelfstandige pilaren der vrij- heid, in afspraakjesmentaliteit, wil verslinden. Het is inderdaad een to- taal andere aanpak van de begrip- pen vrijheid en gebondenheid, en niet gemakkelijk met mijn benade- ringswijze in harmonie te brengen.

Vooral wat het begrip gebondenheid betreft, blijkt een diepe kloof ons te scheiden, waarbij ik me op m'n libe- rale schouders durf te kloppen, om- dat het beginselprogram van de VVD aan mijn zijde van de afgrond staat.

Het kunnen nu wel verstarde of verouderde begrippen zijn, w~araan

we geen behoefte meer zouden heb- ben, maar de liberalen hebben altijd voor hun principiële grondslagen gestreden en deze vrijheid in ge- bondenheid in hun banier gedragen:

de Vrije persoonlijkheid in de ge- meenschap. Dit wordt dus verant- woorde en verantwoordelijke vrij- heid.

Het begrip vrijheid zonder meer krijgt al gauw het uiterlijk van vrij- heid voor zichzelf, zonder rekening te houden met de vrijheid van de buurman of collega, zodat de bot- singen gaan optreden (vooral de zelfstandigen onderling zijn er sterk in).

De liberalen van vroeger

Deze ongebreidelde vrijheid en de onliberale hantering ervan, heeft, om ook de vrijheid van anderen te waarborgen, tot een groot aantal voorschriften geleid. De liberalen van vroeger (Laissez-faire) hèbben door hun onliberale houding de so- cialisten en de betuttelaars alle wind in de zeilen gegeven, zodat nodig èn onnodig gereglementeer ontstond.

Natuurlijk zijn alle liberalen er op uit de onnodige vrijheidsbeperkin- gen aan de kant te zetten en te voorkomen. Een zo groot mogelijke liberale invloed is zeer wenselijk, zodat de vrije maatschappelijke krachten met het belang van de hele gemeenschap voor ogen hun dyna- mische gang kunnen gaan.

Ik ben het uiteraard met veel wat dr. De Maar schrijft eens, vooral als hij de betutteling attaqueert, maar acht het onjuist, dat hij het doet voorkomen, alsof een zelfstandige een liberalere levenshouding heeft dan diegene, die een betrekking heeft (waar komt het woord krui- denierspolitiek vandaan?).

Wat te denken bv. van allen, die

hun plaats in het bedrijfsleven vin- den. Ik vermoed, dat onze industrie haar plaats niet had kunnen ver- overen, als elke jonge bankwerker of ingenieur na het behalen van zijn diploma zelfstandig een bedrijf was gaan oprichten. Dit heeft meer weg van super-individualisme dan van vrijheid, afgezien nog van de onmo- gelijkheid ervan.

In een onderneming kan men met visie en werkzaamheid zeer veel be- reiken en de uitbreiding van vele grote maatschappijen is aan deze eigenschappen van velen te danken.

De uitspraak, dat de zelfstandigen de ondernemersdrift bepalen, is dan ook op z'n zachtst gezegd wel wat eigenaardig.

Ik moge er op wijzen, dat het over- grote deel van de beroepsbevolking en eveneens dat der liberalen niet tot de zg. zelfstandigen behoort. De gebondenheid dan ook uitsluitend uit deze hoek te bekijken, lijkt me onjuist.

Ik ben door de reactie van dr. Rem- ka E. de Maar niet overtuigd, dat de liberale beginselprogramwoorden

over de gebondenheid wel kunnen vervallen en propagandistische on- juist zijn. Principieel zijn ze voor 1000/o liberaal en dienen daarom ook onverkort gehandhaafd te blijven.

De liberalen ijveren voor een ge- meenschap van vrije individuen, maar in de strijd tegen de overregle- mentering mag het woord gemeen- schap niet onder de tafel raken. Dit mogen sommige liberalen zich wel voor ogen houden, omdat anders de beginselen verloochend worden.

Het zou een zeer belangrijke daad zijn, als bv. de Teldersstichting de woorden vrijheid, gebondenheid, verdraagzaamheid e.d. eens op zijn liberale merites zou beschouwen.

Het wordt hoog tijd, dat niet de strijd tegen de betutteling ons sa- menbindt, maar de strijd voor de liberale beginselen.

De liberalen zijn voor vrijheid, maar het moet toch niet zover gaan, dat interpretaties over liberale begin- selen lijnrecht tegenover elkaar ko- men te staan. Een overdenking hier- van lijkt ons een dringende eis.

F. WAGENMAKER

Groot aantal afdelingen actief in ledenwerfactie

Zwolle nog steeds aan de kop

Wederom hebben in de afgelopen maand een groot aantal afde- lingsbesturen velerlei activiteiten ontwikkeld om hun ledental op te voeren. De lijst met de tot en met maart bijgewerkte ledenstand van de afdelingen, welke dezer dagen op mijn bureau neerdaalde, hield een grote verrassing in.

De stand volgens de stijgingspercentages ziet er thans als volgt uit:

1. Zwolle 33.30fo 9. Zutphen 6.50fo

2. Zaandam 20.50fo 10. Alkmaar 4.90/o

3. Gouda 19.40fo 11. Rotterdam 4.30fo

4. Oost-Groningen 15.90fo 12. Amsterdam 1.80fo 5. Ede-Wageningen 14.30fo 13. 's-Gravenhage 1.60fo 6. Amersfoort 10 ⁰/o 14. Groningen 1 fl/o

7. Breda 7.10fo 15. Assen 0.90fo

8. Vlaardingen/Schiedam 7 ⁰/o

Een vergelijking met de laatst gepubliceerde ranglijst leert, dat de afdeling Zwolle nog steeds fier aan de kop gaat en dat de afdelingen Zaandam en Oost-Groningen één resp. drie plaatsen zijn gestegen.

Van de afdelingen, die de vorige maal nog niet in de standenlijst voorkwamen, boekte de afdeling Gouda het fraaiste resultaat, door in een ruk op te marcheren naar de derde plaats. Een eervolle ver- melding verdient eveneens de afdeling Amersfoort, die ineens op de zesde plaats belandde.

Om te bereiken, dat deze ledenwerfactie een groot succes wordt i::>t de medewerking van alle JOVD-leden noodzakelijk. Steunt daar- om Uw afdelingsbestuur waar dat mogelijk is, om de voor Uw af- deling geplande actie een succes te doen worden.

JAN W. VERBEEK

N.v. Tee,.., Bitumen• on ve .. tindust,.ie

Touwen & Co.

Vierwindendwarsstraat 1, AMSTERDAM, tel. 246275-245393

FABRIKANTE VAN PRODUCTEN VOOR:

Houtbeschel"ming IJze,.beschel"ming Betonbeschel"ming Vochtige mu,.en

(diverse kleuren) (op bitumen + teerbasis) (op bitumenbasis) (op siliconenbasis)