Zaterdag 30 november 1957 • No. 4n
•
en DEMOCIATIE
Indrukken parlementaire NATO-conferentie te Parijs
(Zie pag. 3)
GRENZEN DER SOCIALE ZORG EN BE1,ALING VOOR DIENSTEN
Bij een gedachtenwisseling met minister Suurhoff gaf onze geestverwante, mevrouw Fortanier-de Wit, enige tijd gele- den .in de Twèede Kamer te ken- nen, dat na de totstandkoming van de algemene ouderdomsver- zekering en nadat ook de - on- zerzijds zeer gewenste - alge- mene weduwen- en wezenverzeke- ring zou zijn tot stand gekorr..en.
de vraag gerechtvaardigd was of nu niet, in de grote lijnen, het ge·
bouw van onze sociale verzeke- ringen geacht kon worden te zijn afgebouwd.
Een onzer geestverwanten in de Eerste Kamer, de heer Louwes, stelde bij de behandeling van de vorige begroting van_Sociale Za- ken op zijn beurt de ernstige vraag aan de orde·: Heqt gij, bij het tot stand brengen en verbete- ren van de sociale wetgeving, de innerlijke fatsoensnormen, waar- aan de mens kan beantwoorden, niet overspannen?
Hij noemde bijvoorbeeld het dtc · kantjes-er-af-lopen door sommi ..
gen, die een bepaalde uitkering krachtens de . sociale verzekering genieten.
Wie in het dagelijks leven zijn ' ogen de kost geeft, ziet, dat et·
vele gevallen zijn, waarin op een onredelijke wijze van de mogelijk- heden, die de sociale wetgeving biedt, wordt geprofiteerd.
Terecht legde hij er de nadruk op, dat dit allerminst een requisi- toir was tegen de sociale wetge- ving, maar hij meende toch de vraag te mogen stellen: waar lig- gen de grenzen, hoe ver kunnen wij gaan, waar stoten we op der- gelijke kansen van misbruiken, dat we halt moeten houden? Die vraag moet voortdurend aan d':":
orde zijn!
Bij de ontvangst in de Kame:r- zaal van de deelnemers aan het Congres van de J.O.V.D. waar- schuwde weer een andere voor- aanstaande V.V.D.-er, ons Kamer- lid drs. Korthals, dat het streven naar sociale zekerheid n i e t mag betekenen, dat de mens volledig door de Staat wordt verzorgd, maar dat zOdanige omstandighe- den dienen te worden geschapen, dat de mens op dit punt zoveel mogelijk eigen lot in handen heeft.
Daarom stellen de liberalen de individuele (en niet de collectieve) bezitsvorriting ook centraal. De kracht van. · de individuele mens moet worden versterkt, opdat hij niet wordt tot massamens.
Hoe juist deze en dergelijke uitlatingen en waarschu- wingen van liberale zijde waren en hoezeer deze visie in steeds breder kring begint door te dringen, heb- ben enige feiten en gebeurtenissen van de laatste weken aangetoond.
In de eerste plaats is daar de enquête, welke de Partij van de Arbeid onder een groot aantal (men noemt het getal van 300.000) Nederlanders heeft inge- steld.
Een der resultaten van deze enquête heeft mr. Burger inmid- dels onthuld: de meerderheid der geënquêteerden wenst, na de tot stand koming van de voorgeno- men algemene weduwen- en we- zenverzekering en een nieuwe In- validiteitswet, geen nieuwe sociale verzekeringen meer.
Andere behoeften zouden, zo i~
die meerderheid van mening, op grond van individuele verantwoor- delijkheid moeten worden vervuld.
Wij weten niet, of dit voor alle socialisten een erg aangename verrassing is. Voor o n s is zij dat in ieder geval wel, omdat dit r~
sultaat voor ons een teken is, dat een belangrijk deel van ons volk ook op dit punt nog gezond weet te denken.
Het stelt een duidelijke grens aan de collectieve voorzieningen en wenst buiten die grens nadruk- kelijk eigen verantwoordelijkheid te dragen.
Wij zijn door de verzorgende ge- meenschap goddank nog niet zó verslapt, dat wij de "van de wieg tot het graf"-theorie als een ideaal aanvaarden.
~!::on) DE VERTROETELDE NEDERLANDER
Drees: "Hij krijgt er geloof ik genoeg van"
Maar er is meer.
Dr. W. Drees Jr., - de zoon van "vader Drees" - direc- teur der rijksbegroting, heeft voor de Vereniging voor Staathuishoud-
kunde een pre-advies geschreven over: "Inflatiebestrijding, wense•
lijkbeid en mogelijkheid".
Inflatie, zo schrijft dr. Drees Jr.
blijkens een overzicht in "Het Vrije Volk", is geen gevolg van een bewust streven van bepaalde groepen in onze samenleving, maar van het tegen elkaar opbie- den bij het naar voren brengen van sociale wensen en van de compromissen, die daaruit voort- vloeien.
\Vat zou er, zo dachten wij toen wij dit lazen, een gehuil van "re- actionairen" zijn opgegaan, indien een van onze I i b e r a I e voor·
mannen dit zo rauw had gezegd en had gewaagd van "tegen el·
kander opbieden" en van "belan·
gengroepen". ·
Men weet, hoe minister Suur·
hoff zich opwond, toen de heer Oud zich in de Kamer het woord
"verkiezingsloonronde" liet ont- vallen!
Wij keren weer terug tot de heer Drees Jr.
Adviezen tot bestedingsverrui- ming, aldus dr. Drees Jr., zijn veel populairder dan adviezen tot be- perking en het gevolg is, dat i n • f I a t o i r e adviezen - van wel- ke kant ze ook komen - veel meer kans maken gevolgd te wor- den dan d e f I a t o i re adviezen.
De tegenkrachten zijn veel te zwak.
Belangengroepen worden naar de mening van de pre-adviseur systematisch op de voorgrond ge•
schoven. "Zie de P.B.O. en het ge- organiseerd overleg. Er is een uitdijend firmament van commis·
sies en adviesraden van de over- heid, met als hoofddoel het plei- ten voor meer overheidsuitgaven".
* * *
Het is allemaal hoogst be- langwekkend, maar onze gedachten gaan toch wel even te·
rug naar de voor-oorlogse tijd', toen er nog geen socialisten in de Regering zaten.
Toen vooroorlogse ministers zich genoopt zagen, in een onge·
kend ernstige economische wereld·
crisis, welke uiteraard ook ons land niet voorbijging, "neen" te zeggen tegen allerlei bijzondere verlangens, waren de demonstra•
ties b u i t e n en de interpellaties i n de Kamer niet van de lucht en
(Vervolg op pag. 3),
Flitsen van Het Binnenhof (1) aan een commissie, laat staan aan een•'>
staatscommissie. Men heeft het ook niet gedaan bij de totalisatorwet.
Begroting van Justitie in Tweede Kamer- Mr. dr. C. Berkhouwer over de puzzelrCICJe - Regering vraagt advies van Staatscommissie
• Bescherming van de burger tegen misbruik van staatsm~cht •
Mej. mr. J. J. Th. ten Broecke Hoekstra kritiseert begroting van Maatschappeliik Werk.
Deze is in 1948 in een zucht - ik zal het andere woord niet gebruiken - tot stand gekomen. Dat was gauw gebeurd, terwijl het intrinsiek op volkomen het- zelfde terrein lag.
Thans wordt er wekelijks in het sei- zoen, zelfs nu nog in bepaalde gebieden van het land in de week, voor honderd- duizenden guldens vergekt, Jetterlijk ver- gokt, terwijl de voetbalpool zich zal be- perken tot het onschuldige gedoe van een aantal mensen, die een paar kwartjes of een paar gulden in de week vergokken.
Met een rustige beheersing van de wisselende situaties in het debat en met een slagvaardigheid, die later in de wandelgangen algemene waardering oogstten, heeft ons jonge Kamerlid mr.
dr. C. Berkhouwer vorige week het rege- ringsbeleid in beschouwing genomen aan de hand van de begroting van Justitie.
Wat betreft de loterijwet, de voetbal- pool, de prijsvragen en de puzzels, consta- teerde hij, dat wij ons min of meer in een labyrinth bevinden.
Naar zijn mening is de nieuwe puzzel- rage psychologisch te verklaren als ge- volg van de kunstmatige beslotenheid van de KNVB-pool. Ware dat niet zo, dan zou de voorliefde voor het kleine gokje - hij ziet dat niet zo tragisch - zich heb- ben kunnen uiten op het voetbalpoolfor- nlulier.
Ik maak mij sterk, aldus de heer Berk- bouwer, dat als er een behoorlijk geregel- de nationale voetbalpool zou komen, het met de puzzels goeddeels zou zijn gedaan.
* •
*
Wanneer de ontwikkeling zich aldus zou voortzetten, dat loterijen op charitatief en maatschappelijk gebied door de puzzels gevaar lopen, zal er wel- licht over te denken zijn de loterijwet aan te vullen. Ik geloof, zei mr. Berkhouwer, dat met een eenvoudige aanvulling, door over aantallen mensen te gaan spreken, die kunnen deelnemen, al gauw de bodem . van deze zaak zou zijn ingeslagen.
Deze zaak bestaat natuurlijk dank zij bet enorme aantal mensen, dat eraan meedoet. Het is, naar het mij voorkomt, wetstechnisch niet moeilijk daaraan paal en perk te stellen.
* * *
Met de actie tegen de voetbalpool (waarover de twee AR-ministers hun veto hebben uitgesproken bij de ka- binetsformatie) zijn wij nu eenJaar ver- der en het enige dat wij weten Is: dat de Haagse rechtbank de KNVB-toto (ver- volgd wegens hazardspel) niet heeft aan- gemerkt als hazardspel, maar heeft ge- zegd: het is een loterij. Daarvoor kon de , Haagse rechtbank echter geen straf op-
leggen, want ten aanzien daarvan was zij niet bevoegd. Daarbij kwam dat vóór de oorlog reeds in diverse instanties ten aan- zien van de Engelse en andere voetbal- pools was uitgemaakt, dat het een over- treding van de loterijwet was. Waarom is de KNVB dan niet vervolgd wegens over- treding van de loterijwet?
Gesteld: de Hoge Raad verwerpt de be- roepen van de procureur-generaal. Krij- gen wij dan weer nieuwe vervolgingen, te beginnen bij de alsdan wèl tievoegde in- stantie? Moeten wij dan weer een jaar of anderhalf wachten voor wij weer aan het einde zijn? Ik zie de geachte afgevaar- digde de heer Bruins Slot ietwat dubieus knikken.
De heer Bruins Slot (AR): Helemaal niet dubieus.
De heer Berkhouwer: Is de heer Bruins Slot er misschien van overtuigd? In zo- verre zijn wij dan echter weer wat dich- ter bij 1960! Dat staat natuurlijk vast en 'wie dan leeft, die dan zorgt.
De heer Bruins Slot: De minister hoeft toch niet te wachten tot de uitspraak van de Hoge Raad is gevallen? Wij hadden • ook veel eerder kunnen beginnen.
De heer Berkhouwer: Dat vragen wij ons dan misschien samen af. Op dit punt zijn de heer Bruins Slot en ik het dus eens. Wij zijn het natuurlijk niet, althans waarschijnlijk niet, eens over de oplos- sing van deze zaak ten principale.
De heer Bruins Slot: Zeker niet.
Minister Samkalden: Ook op djt punt is de heer Berkhouwer het niet eens met de heer Bruins Slot, namelijk op het punt van het ingrijpen zonder uitspraak van de Hoge Raad af te wachten.
De heer Berkhouwer: Ja, daarover zijn wij het eens, want de heer Bruins Slot zegt mij dat het theoretisch kan. Waarom kan het niet? Hoe die vervolging afloopt is vers twee.
Min~ter Samkalden: Het is hier niet alleen een vraagstuk van kunnen, maar ook van wenselijkheid.
De heer Berkhouwer: Daarover hebben de heer Bruins Slot en ik ons niet uitge- laten.
Toen hij enige weken geleden plotse- ling op het televisiescherm verscheen, zei de heer Berkhouwer over het werk in de Kamer, dat hij hield van wat leven in de brouwerij. Het bovenstaande stukje le- vendige debat bevestigt die uitspraak wel.
MR. DR. C. BERKHOUWER . . . .leven in de brouwerij ...
In het vervolg van zijn rede zei de heer Berkhouwer: ik wens te stel- Jen, dat ik volkomen respecteer het standpunt, dat men in confessionele en met name in AR kringen voor zichzelf ten aanzien van de voetbalpool inneemt, hetgeen een eis is van de verdraagzaam- heid. Maar het is de vraag - zoals. ook de anti-rev. prof. Zuiderna die heeft ge- steld - of altoos een bepaalde minder- heid kan vorderen, dat strafbaar blijft wat een duidelijke meerderheid niet als strafwaardie aanmez·kt.
Tot die meerderheid, die deze zaak niet zo gevaarlijk acht, behoren ook wij. Er bestaat bij ons niet zo'n grote beboette
B\i de paardetotalisator wordt echter voor honderdduizenden vergokt door men- sen, die van de paardesport net zoveel weten als een ijsbeer van de hitte op de equator.
Zoals bekend heeft hernieuwd beraad in het kabinet ertoe geleid, dl!.t de rege- ring toch advies zal vragen over de pools en puzzels en· eventuele wetswijziging, aan een breed samengestelde commissie onder lêid.ing van prof. mr. G. W. Wiarda, lid van de Hoge Raad.
* * *
Een belangrijk deel van zijn rede heeft de heer Berkhouwer gewijd aan de noodzaak van een administratieve rechtspraak ter bescherming van de bur- ger tegen overschrijding van bevoegdhe- den van de uitvoerende macht.
Vooral in deze tijd van toenemende macht van de overheid, doet deze behoef- te zich steeds sterker gevoelen. Ik moge de hoop uitspreken, aldus de heer Berk- houwer, dat de Nederlandse rechtstaat gediend zal worden met een zodanig stel- sel van administratieve rechtspraak, dat de burger recht' kan krijgen tegen de overheid.
In dit verband ook aarzelde mr. Berk- houwer niet te zeggen, dat de militaire rechtspleging zich thans bevindt in een vertrouwenscrisis, die is geconcentreerd rond de strafzaak-majoor K. Hij beriep zich daarvoor op de zojuist tot bijzonder hoogleraar in het militair strafrecht be- noemde kolonel mr. De Graaf, die van oordeel is, dat er in deze rechtspleging zeer veel mankeert aan de regeling van het voorarrest, het voorlopige onderzoek en het verkeer tussen verdachte en raads- m!ln.
Dit militair strafprocesrecht dateert van 18U, is geschreven in een archaïsche en goeddeels onleesbare taal en is, wat de materie betreft, in wezen Inquisitoir.
CELLOTHEN E Veer vacuumverpak~il"g gas· en vochtd,ch\i
Laminerin~an Cello~phane
metSIDAC NI/. p 0 L y ETHyLEEN
UTR'E:::HT ook in meer kleurendruk FILMS - ROLLEN · ZAKKEN - PLASTICS • FLESSEN
DEZE BURGER
wenst alle aardige mensen een heel heerlijk avondje toe, alle mensen van goeden wille, maar vooral alle mensen van kwaden wille, want wie kwaad doet is het dub b e 1 waard, dat hij goed ontmoet.
Deze burger wenst mijnheer Oud rust-in-waardigheid als emeritus hoog- leraar toe, en dat hij de vrijkomende uren moge besteden tot heil en zegen van 't vaderland. Hij wenst mijnheer Berkhouwer een mooi voetbalpoeltje en mijnheer Van Leeuwen een meneer Zijlstra van sjokola met een marsepeinen hoofdje om er z6 àf te bijten en mijnheer Korthals een uitgebreide luns in Straatsburg, mijnheer Cornelissen een middenstand in 't harrenas en mijnheer Van Riel een gouden toverdoos tot de rand gevuld met illusies, zonder welke de mens niet zalig leven kan.
Hij wenst iedereen een stukje glinsterende waarheid en professor Romme een mooi brok bezitsvorming voor alle roomse rakkers die nog wat overhou- den van hun Sinnieklaaspresentje aan Zwarte Piet Hofstra.
Wat zou hij de freule beter kunnen wensen dan een rose fondantehart van·
haar rose fondantelilanus? Mijnheer Emanuel Sassen dat iederen aan de si- gaar zal geraken, want de sigaren-industrie is zijn hartekind.
Een bronzen medalje voor Doctor Vader Drees en een kooi vol goedlachse leeuwen voor alle kamerleden die zich acht jaar -lang bene meriti de patria hebben betoond.
Een klein beetje goedlachsheid en innerlijk welbehagen - voor één op de zes dagelijkse stukjes - voor de brommeiertjes van mijn ochtendblad en een hele vette pot voor mijnheer Samkalden.
Deze burger zit vandaag boordevol prettige wensen voor alle mensen-op- aarde. Voor de goedaardigen een pakje nijdigheid, voor de kwaadaardigen een doosje goedmoedigheid, voor de groten een zakje nederigheid en voor de nederigen een grote mand met liefde.
En tenslotte een tuiltje geduld-in-blijheid voor
-
SO NOVEMBER 1957- PAG. 2
Ik zie niet in, vervolgde de heer Berk- houwer, wat betreft het materiële militaire strafrecht, waarom een Neder- lander, als hij in gewapende dienst treedt, in een veel slechtere rechtspositie dient te geraken dan waarin hij verkeerde als burger; waarom in tijd van vrede een mi- litair ook voor een commuun delict niet voor de gewone rechter kan verschijnen en waarom, wat betreft de de~icten, be- gaan in de militaire sfeer, nog altijd geldt de fictie, dat wij leven in een tijd van oorlog.
Gaarna sluit ik mij aan bij de woorden van de heer Meulink (AR), dat de aange- kondigde wetsontwerpen tot herziening van het militair strafprocesrecht en het militair strafrecht ons zeer spoedig zullen mogen bereiken, opdat de gesignaleerde tekortkomingen zo spoedig mogelijk tot het verleden zullen behoren.
* •
*
Met de heer Meulink was mr. Berk- ,houwer het eveneens eens, dat als een eis van rechtsgeHjkbeid ook de werk- nemer strafbaar dient te zijn voor het be- ding van zwarte lonen. '
Artikel 17 'BBA zegt, dat het toeken- nen door de werkgever strafbaar is. Maar die werkgever kent de zwarte lonen niet con amore toe. Die worden bedongen door de wederpartij, die vrijuit gaat. Dan denkt men aan het rapport van het con- vent der christelijk-sociale organisaties
"dat men onvoldoende rekening houdt met de Yerantwoordelijkheid, welke ook de werknemer als partij bij de vaststel- ling der Jonen en andere arbeidsvoor- waarden draagt".
Vorig jaar heeft de heer Berkhouwel' gepleit voor een betere rechtspositie van de vreemdelingen. Daarom was hij zeer verheugd, dat nu ook de heer Baeten (KVP) er zo'n boeiend betoog over had gehouden .
Onze geestverwant mej. mr. J. J. Th . ten Broecke Hoekstra, die vorig jaar in de Tweede Kamer is benoemd, voerde vorige week voor bet eerst het woord bij de behandeling van de begro- ting van Maatschappelijk Werk. Zij deed het op een prettige toon, die sympathie en aandacht wekte voor hetgeen zij met warme belangstelling voor bet onderwerp en met deskundigheid door ervaring, had te zeggen.
Zij sprak van papier, zoalB dat bij een begrotingsbehandeling onvermijdelijk is, maar dit verhinderde haar toch niet te reageren op de haar voorafgaande spre- ker.
De minister van Maatschappelijk Werk, mej. dr. M. A. M. Klompé, is bezorgd over de stroom van puzze18 voor een cha- ritatief doel, omdat daardoor in wezen de zin voor liefdadigheid wordt ondergra- ven want de prijzen en niet de vcrant- w~rdelijkheid voor de medemens zijn hoofdzaak geworden.
Als een van de hoofdoorzaken voor het tekortschieten van het particulier initia- tief ziet de minister het volkomen gebrek aan behoorlijke voorlichting over doel en betekenis van het maatschappelijk werk.
Een betere voorlichting, zei mej. Ten Broecke Hoekstra, is zeer zeker dringend gewenst en zal ongetwijfeld van nut zijn voor de werving van vrijwilligers, maar of daardoor de bevolking ertoe zou ko- men meer gelden ter beschikking te stel- len zonder kans op prijzen, zoals de mi- nister stelt, is twijfelachtig.
Wij weten allen, dat het Nederlandse volk onmiddellijk bereid is zich extra of- fers te getroosten ten behoeve van slacht- offers van grote rampen. :Maar wij zijn van mening, dat verhoging van regelma- tig periodiek terugkerende bijdragen, voor een belang,;ijk deel van de bevolking te bezwaarlijk is, zolang de belastingen zo'n grote aanslag doen op het Inkomen als thans reeds jaren het geval Is.
Natuurlijk waarschuwde onze geest- verwante tegen onnodige verzui- ling omdat het èn verspilling van geld, werkkracht en energie betekent èn soms ook verarming van het eigenlijke werk, hetgeen weer ten koste gaat van de mens.
Zou het niet mogelijk zijn, vroeg zij voorts, de subsidie-regeling zo te redige- ren, dat de lagere overheid niet "vrij"
zelfstandig, maar "geheel" zelfstandig kan beslissen ten aanzien van haar eigen subsiediebeleid. Ik heb met genoegen ge- hoord, dat de heer Verberk eigenlijk ook op dit standpunt staat, al heeft hij het beperkt tot bepaalde subsidies.
Overigens vond mej. Ten Broecke Hoekstra het subsiediebeleid als geheel nog allerminst duidelijk.
Zij had voorts kritiek op de gang van zaken bij het leegstaande bungalowkamp Twenbaarsveld bij Holten in de jongste zomer. Zij nam het op voor de bejaarden in de bejaardentehuizen, voor de gerepa- trieerden in de contractpensions en drong er evenals andere sprekers op aan Zuid-
(Vervolg op pag. 5 onderaan)
30 NOVEMBER 195'7 - PAG. I
Indrukken van de jongste NATO conferentie te Parijs
Het inter-parlementair contact IS
•niet
•zo
eenvoudig als u denkt
Wij weten allen. dat de wereld politiek gezien op het ogenblik in drie delen uiteenvalt. De vrije landen uit het Westen, de Russen en hun satellieten, en de min of meer neutralen zoals India.
Een belangrijk deel van de westelijke volkeren heeft zich militair georganiseerd in de NAVO: Noord-Atlantische Verdrags Organisatie, die in het Engels NATO heet en in het F~s OTAN.
Die NATO is dus in de eerste plaats een militair verbond, misschien ook nog wat meer. In zijn opzet een op voet van gelijkheid, zoals dat heet, op militair gebied samenwerkende groep van souvereine mogendheden. Niet een supra.
nationaal orgaan, als de Kolen en Staalgemeenschap of straks de Euromarkt.
Voorschriften kan de NATO als zodanig niet geven, alleen adviezen, en het bu- reau van de NATO is niet meer dan een apparaat, dat werkt onder leiding van een Raad van Ministers.
Bij een dergelijke opzet past geen par- lement. De uiteindelijke beslissingen val- len immers in de verschillende nationale parlementen; terecht, want zoals gesteld, de meerderheid bindt de minderheid hier niet, en het werkapparaat op zichzelf be- hoeft niet door een parlement te worden gecontroleerd.
Toch is de NATO wel heel belangrijk.
Ook hier kan onder omstandigheden blij- ken van verschil tussen theorie en prak- tijk, zelfs in zaken van leven of dood in letterlijke zin.
Wanneer de Russen ons op een ogen- blik aanvallen, en tegenmaatregelen ter- stond moeten worden gelast, zullen de NATO-ambtenaren, leest de NATO-gene- raals, dat doen, met machtiging van de president van de Verenigde Staten, en als er tijd is op diens uiteindelijk bevel te wachten, voornl voor wat het luchtbombardement met waterstofbom- men betreft. Daarnaast kan Engeland een rol spelen, dat immers ook over de H-bom beschikt, zomede over snelle bombarde- mentsvliegtuigen en installaties ·tot het afschieten van geleide projectielen.
. Op deze. manier kan ten aanzien van aile NATO-volkeren het uiteindelijk lot worden bepaald binnen het raam van een in theorie niet supra-nationaal orgaan.
Ondanks de minder straffe formulering geloof ik daarom te kunnen zeggen, dat de NATO niet minder. belangrijk is dan de Kolen en Staalgemeenschap of de Euromarkt.
Samenstelling
Nederlandse delegatie
Dat brengt met zich mede dat, al is er dan geen parlement, er wel behoefte be- staat aan overleg van parlementariërs.
Deze komen daartoe sinds juli 1955 op gezette tijden in Parijs bijeen.
Dit jaar werd vergaderd van 11 tot 16 November en de Nederlandse delegatie bestond uit de Eerste Kamerleden mr. J.
in 't Veld (P.v.d.A.), C. G. Matser (K.V.P.), mr. H. van Riel (V.V.D.), J. Tjalma (A.R.), de Tweede Kamerleden M. R. H. Cal-
(Vervolg van pag. 1)
"Het Volk" kwam kolommen te kort om zijn verontwaardiging over zoveel "hardheid" te luchten.
Ondertussen is het goed, geen misverstanden te wekken en w e I te onderscheiden.
Er is kort geleden in de Kamer een debat gevoerd over de ambte- narensalarissen en ook onze geest- verwant mr. Van Dijk en zijn fractiegenoten hebben de motie- W eijers, welke hervatting van het georganiseerd overleg vroeg, ge- steund.
Hier gaat het niet om een steeds opvoeren van sociale zorg, en ook niet om zaken, die onder bepaalde omstandigheden a~s een zekere luxe moeten worden beschouwd zoals het subsidiëren van op zich- zelf niet onsympathieke zaken.
Hier gaat het om de s a 1 a r i ë- r i n g door de overheid als werk- geefster, dus om de redelijke 1Je..
taling van bewezen diensten. En terecht stelde de heer Van Di;jk het aldus: wanneer de - beschei-
meyer (C.H.U.), J. J. Fens (K.V.P.), F. J.
Goedhart (P.v.d.A.), Th. D. J. M. Koersen (K.V.P.), dr. c. L. Patijn (P.v.d.A.), mr. A.
B. Roosjen (A.R.), E. A. Vermeer (P.v.
d.A.), Ch. J. I. M. Welter (K.V.P.), jkvr.
mr. C. W. I. Wttewaall van Stoetwegen (C.H.U.) en de griffier, mr. J. L. Kranen- burg, terwijl mejuffrouw Tissing als se- cretaresse van de delegatie optrad.
Iets over wat ik zag en hoorde mag ik U misschien vertellen. Het was de eerste keer, dat ik aan een dergelijk internatio- naal overleg van Kamerleden deelnam.
Verschillende aspecten, die mij frappeer- den leken mij ook voor de lezers van ous partijblad wel vermeldenswaardig.
De reis naar Parijs is tegenwoordig prettig en eenvoudig. De TEE brengt U er in een uur of vijf. Taxi's zijn er weer ruim voldoende, en minder duur dan bij ons. Als men er mede rekent dat 100 francs maar 72 centen waard zijn, is het in Parijs niet bijzonder prijzig, ten- zij U het heel goed wilt hebben. Dat geldt echter ook voor Amsterdam en Den Haag.
De beraadslagingen vonden plaats in het Palais de Chaillot, als tijdelijk gebouw neergezet, nu dienend voor huisvesting van het talrijke NATO-personeel. Een ma- tig verblijf.
De organisatie Vflll de conferentie op zichzelf was stellig niet beter dan matig.
't Geval lijdt onder gebrek aan middelen;
de parlementariërs hebben immers geen officiële status, en de verschillende lan- den zijn met hun periodieke donaties niet scheutig. De permanente staf is dàardoor te klein en dat wreekt zich.
Voorgezeten werd de conferentie door onze landgenoot, het katholieke Tweede Kamerlid Fens, oud-beroepsofficier.
Die leiding was uitstekend, en slechts met bewondering kan ik spreken over de wijze waarop zowel onze voorzitter Fens als onze militaire rapporteur generaal Calmeyer iedere spreker in eigen taal, hetzij Frans of Engels, ogenblikkelijk en vlot wisten te antwoorden.
Overigens, om aan de conferentie wat te hebben moet men op z'n minst de Franse of Engelse taal min of meer be- heersen. Andere talen zijn niet toegelaten tenzij men een eigen tolk meebrengt, zo- als één van de Duitse leden deed. Voor velen is dit een grote handicap, en het resultaat is, dat de besprekingen in feite
den - wensen van de ambtenaren
"redelijk zijn binnen het kader van het in Nederland bestaande loon- niveau", met andere woorden: als kan worden aangetoond, dat be- paalde categorieën ambtenaren in vergelijking tot andere werkne- mers worden onderbetaald, dan m o e t daarvoor in het georgani- seerd overleg een oplossing wor- den gevonden.
Wanneer de totale salarislast voor de overheidsdienaren in feite te hoog zou zijn voor de gemeen- schap, dan is dat in dit geval ze- ker n i e t een teken, dat die sala- rissen individueel te hoog zijn, maar dat ons overheidsapparaat te groot is geworden.
Dáártegen zal de strijd moeten gaan en onze woordvoerder, die wel iets van het ambtelijke appa- raat afweet, heeft ook niet ver- zuimd, bepaalde vingerwijzingen in deze richting te geven.
Het was, naar wij menen, goed, het een e n het ander eens duide- li,jk te zeggen.
A.W.A.
door de Fransen, Amerikanen, Engelsen en Bf;!lgen worden overheerst.
Ook wie een vreemde taal behoorlijk verstaat en spreekt is als regel toch niet zo ver, en vooral zo vrij, dat hij prompt en met de juiste nuancering van woord- keuze in een debat kan ingrijpen. Normaal komt de Nederlander, Noor of Griek niet verder dan het voorlezen van een wat stijf en misschien te voorzichtig verhaal.
Ieder is bang om te scherp of te vaag te worden, en dat legt een slot op de mond, wanneer de afgevaardigde zich niet heeft kunnen prepareren.
Het enige geneesmiddel hiertegen lijkt mij: alle talen toelaten met prima vertol- king. Maar dat zal de beraadslagingen
'
·He& lid van onze Eerste-Kamer- fractie mr. H. van Riel, tevens Ge- deputeerde van Zuid-Holland en vice-voorzitter van de V.V.D., nam voor de eerste maal deel aan de jaarlijkse ontmoeting te Parijs van de parlementariërs der NATO- landen.
In een ogenschijnlijk "gemoede- lijk praatje", zoals de heer Van Riel ons zijn beschouwing aankon- digde, maakt hij, gelijk wij ook .als spreker van hem gewend zijn, een aantal zeer puntige opmerkingen, die telkens even een scherp licht werpen op bepaalde zwakke plek- ken in bijeenkomsten als deze of op merkwaardige situaties, zoals die wel eens meer tijdens zulke in- ternationale besprekingen kunnen ontstaan.
wel weer traag en betrekkelijk vervelend doen verlopen, en ontstellend kostbaar worden.
De situtatie van nu is echter bijvoor- beeld voor ons, en meer nog voor ande- ren, zonder meer nadelig, althans in mijn gevoelen en naar mijn - _korte - ervaring.
Jets neteligs
Discussiëren over militaire onderwer- pen heeft altijd iets neteligs. Men vreest vertrouwelijkheden te schenden, en: Feind hört mit, zoals de Duitsers zeiden, on- danks de rechercheurs en gendarmen, die overal rondlopen en om het entrée-kaar- tje vragen.
Voegt men hierbij, dat in een internatio- naal gezelschap de meeste mensen of om hete hangijzers heenlopen of oratorisch worden op prestige-basis, dan zal mijn lezer aan willen nemen, dat weinig dis- cussies direct pregnant konden worden
genoemd. Veel wordt in letterlijke zin langs elkaar heengepraat.
Als voorbeeld: iemand hoort een woord, dat hem niet bevalt, in een ver- band dat hem niet duidelijk is, door taalwanbegrip of taalmisbruik en valt op dat woord, waarvan hij d; zin niet heeft begrepen, met een redevoering aan. De aldus aangevallene kent te wei- nig Frans of Engels om ogenblikkelijk kort en duidelijk te riposteren, het :s verder bijna tijd om te gaan lunchen, en de man zwijgt dus maar. Niets werd in- middels duidelijker. Zo verliep het nog al eens.
Er was een prima rapport over de mi- litaire zaken van genera'l.l Calmeyer.
Een eer voor Nederland dat onze land- genoot verleden jaar tot rapporteur werd verkozen! Maar ieder had wat op het ontwerp-Calmeyer aan te merken, hoofdzakelijk omdat het betrokken lid dan meende, dat zijn eigen land werd gecritiseerd, omdat de aanbevolen oplos- sing aan zijn land geld zou kosten.
Na een week was het resultaat dat een aantal resoluties werd aangenomen, gelukkig unaniem, waar n•1 niet zo heel veel in stond. Iets waar iedereen het mee eens is, is zelden de moeite waard en uitsluitend gemeenplaafsen ''Ïnde!l algemene bewondering. Wat nuttig is en constructief, gaat steeds tegen iemands belang in, al was het "Slechts tegen het belang van de onverschllligen en de lui- aards.
Senator Jackson begreep het niet
Twee zaken beheersten op de ~chtel'o grond de discussie. De Spoetnik en de Engels-Amerikaanse wapenlevering aall Tunis.
De Amerikaanse senator Jacksou wil meer physici en scheikundigen opleiden en daarvoor grote bedragen ter beschiJc.- king stellen. Ik veroorloofde mij te zeg- gen, dat dit het probleem tè Amerikaans- simplistisch stelde. Hieraan zit meer vast, betoogde ik, oneindig veel meer, dan een betrekkelijk bescheiden fonds- vorming met Amerikaanse hulp in NATO-verband.
Veel meer kinderen uit arbeiders- mmeu's moeten bij ons gaan studeren, maar dat is niet alleen een kwestie van
· geld, en de oplossing van dit belang- rijke vraagstuk kost tijd. Om positief te zijn bracht ik een aanvullend denk- beeld naar voren over de spreiding van research.
Enige reactie van senator Jackson:
Hij had niet gezegd, dat het de bedoe- ling van Amerika was om arbeiderskin- deren uit te sluiten. U ziet dus, dat se- nator Jacksou mijn Engels niet ve:r- staat Of niet luistert, omdat hij door zij•
eigen denkbeeld is gefascineerd. I•
schrok hier nogal van.
Bij supra-nationale lichamen zullen Ia.
ter wel parlementen horen, en vóór ons ligt een ingewikkelde en zelfs verwar- rende organisatorische problematiek, dia wij hebben op te lossen, willen die parle- menten tot verantwoorde besluitvor- ming komen. De talenkwestie is nog maar een bijzaak.
Weinig waardering vond het weglopen van de Fransen in verband met de Tu·
nesische kwestie. Curieus was, dat de Amerikaanse senatoren in twee groepen uiteenvielen, waarbij de democraten hun eigen regering in de steek lieten.
Gelukkig was de Nederlandse delega- tie het over N.A.T.O.-kwesties wel eens.
Eén punt speelt bij zulke besprekingen de laatste tijd voortdurend mee: Frank- rijk wil zelf de beschikking over atoom- bommen hebben, onafhankelijk van Amerikaanse beslissingen. Herhaaldelijk zinspeelden Franse sprekers hierop. E2n Amerikaans of Brits antwoord kwam
niet.
Gerustgesteld naar huis
Tenslotte ben ik toch gerustgesteld huiswaarts geke<>rd. De voordrachten van de 3'eneraals en de admiraal, die uit- eindelijk voor onze zaak staan, waren kortweg uitstekend, inspirerend en moedgevend. Sterke persoonlijkheden, met een scherpe blik en groot verant- woordelijkheidsgevoel. Eén zelfs m.i. een imposant man.
Ook de secretaris-generaal Spaak acht ik een figuur van afmetingen. Meestal houden grote mannen vervelende rede- voeringen. Zij mogen immers niemand voor het hoofd stoten. De heer Spaak daaentegen was betrekkelijk kort, door- zichtig en waar.
Het verblijf van de delegatie werd ver- aangenaamd door de gastvrijheid in har- telijke huiselijke Nederlandse sfeer, die wij van de heer en mevrouw Van Klef- fens en van de heer en mevrouw Ben- tinek mochten ondervinden.
Met alle krachten voor de N.A.T.O.
opkomen in Nederland blijft nodig. Ik bezocht het bijzonder mooie museum Nissim de Camondo. Een verzameling magnifieke laat-18e eeuwse meubelen, in een eigen schitterende omgeving. De collectie werd bijeengebracht door de ba- ron de Camo1.do, bankier te Parijs circa 60 jaar geleden, afstammeling van een familie van Joodse graanhandelaren, die sinds plm. 1780 in grote mate tot de welvaart van het Zwarte Zee-gebied bij- droeg. De zoon van de heer Camondo sneuvelde als vlieger in de eerste we- reldoorlog. Erger lot wachtte de dochter en de kleinkinderen. Mevrouw Béatrice de Camondo, haar kinderen en haar man, een Reinach, werden in Auschwitz vermoord.
Wilt gij dit niet herhaald zien, in wel- ke vorm en ten aanzien van welke groep ook, dan kan U geen offer voor de ver•
dediging te groot zijn.
Mr. H. VAN RIEI'e
VlUmEID EN DEMO<JILA.TDI
Flitsen van Het Binnenhof (11)
Middenstandszaken in Tweede Kamer • Priisstabilisatie vraagt offers ten koste van persoonliik inkomen • Paradepaardies en werkpaardèn - Hotels en motels • Verbetering in economische ontwikkelin9.
Bij de behandeling van de begroting van Economische Zaken vorige week in de Tweede Kamer, heeft de midden- standsspecialist van onze fractie, de heer J. G. H. Cornelissen, het prijsstabilisatie- beleid van minister Zijlstra in beschou- wing genomen in verband met de gevol- gen voor het kleine en middelgrote be- drijf.
De richtlijnen vergen, dat de midden- stander zich offers getroost ten koste van -zijn persoonlijk inkomen. Ik kan mij dan ook geheel aansluiten, :zei de heer Cor-
·nelissen, bij de conclusie van de Raad voor het Midden- en Kleinbedrijf, dat van een groot deel van de ondernemers in deze sector naar verhouding meer wordt
·gevraagd dan van andere bevolkingsgroe- -pen.
Ook wanneer men rekening houdt met de in de laatste jaren vrij algemene stij- ging van inkomsten, dan is het aan geen twijfel onderhevig, dat een belangrijke meerderheid van de ondernemers in de detailhandel, ambacht en dienstverle- ningsbedrijven, niet uitkomt boven een inkomen van 6900 gulden per jaar, welk bedrag algemeen als welstandsgrens wordt aangenomen. Het bedoelde rap- port berekent de percentages op 67 voor het ambacht en 74 voor de detailhandel.
• • •
Voor deze in aantal aanzienlijke groep van ondernemers betekent elke las- tenverhoging of winstderving een wer- kelijke achteruitgang in bestaansmogelijk- heid. Men moe~ zich afvragen of het prijsstabilisatiebeleid zin heeft wanneer belangrijke prijsdalingen op de grond- J;toffen- en vrachtenmarkt optreden.
Daarbij komt, dat van de stijging van het prijsindexcijfer voor de kosten van levensonderhoud, met 12 punten in het tijdvak van augustus 1955 tot augustus 1957, · slechts 0,9 punt aan grondstoffen van industriële produkten kan worden toegerekend. ·
Meer aan 90 procent van de stijging werd veroorzaakt door landbouwproduk- ten; huren, kolen, verzekering, belasting, overheidstarièven en lonen, allemaal fac- toren waarop de ondernemers geen in- vloed hebben.
Bovendien is gebleken, dat de prijs- index voor kruidenierswaren in het tijd- vak van november 1954 tot juli 1957 voort- durend is gedaald, terwijl de prijsindex van de kosten van levensonderhoud in genoemd tijdvak aanzienlijk is gestegen.
Ook hieruit blijkt,. dat voor. een belang- rijke sector van de detailhandel prijs- stabilisatie overbodig is, omdat de toege- nomen concurrentie haar zuiverende furi.Ç!tie bij de prijsvorming heeft over- genomen.
• • •
De centrale organisaties van het be- drijfsleven hebben de gevraagde steun voor voortzetting van het prijs- stabilisatiebeleid in 1958 slechts schoor- voetend en onder voorbehoud verleend.
Men heeft duidelijk gesteld, dat er dan ook op stabiliteit van de lonen in 1958 moet kunnen worden gerekend en dat er ook uit anderen hoofde geen lastenver- :lwaringen van betekenis zullen optreden.
Dit bestand dreigt al te worden door- kruist door de voorgestelde belastingver- hoging van de tarieven van de openbare nutsbedrijven. De heer Cornelissen be- pleitte een algemene vergunning voor de doorberekening van de verhoogde over- heidstarieven.
Hij merkte voorts op, dat men in het horeca-bedrijf algemèen van oordeel is, dat een aanzienlijke verhoging van de logiesprijzen een eerste voorwaarde is om deze bedrijfstak zonder overheidshulp tot nieuwe ontwikkelingsmogelijkheden te brengen.
De bouw van motels kan in dit verband van betekenis zijn, omdat de stichtings- en exploitatiekosten door de eenvoudiger opzet aanzienlijk lager zijn dan bij hotels.
Er valt echter een aanzienlijke vertraging te constateren in de J;"ijksgoedkeuringen voor de bouw van motels.
Zo is een project voor motelbouw bij Apeldoorn, dat geheel uit eigen midde- len wordt gefinancierd, waarvoor de grond reeds gekocht en de bouwplannen door de gemeente zijn goedgekeurd en toegejuicht, door de minister van Volks- huisvesting en Bouwnijverheid om onna- speurlijke redenen afgewezen, terwijl goedkope logeergelegenheid van belang is in verband met de te verwachten stijging van het vreemdelingenbezoek tij- dens de wereldtentoonstelling te Brus- sel.
Binnenkort zal minister Zijlstra over- leg plegen met de vertegenwoordigers van de middenstand over het prijsstabili- latiebeleid.
GORNEUSSEN ... toegenomen concurrentie ...
Wat de positie van de middenstand betreft, zei de heer Cornelissen het te zullen waarderen indien staats- secretaris Veldkamp zijn drie parade- paardjes (kruideniersbedrijf, slagerij en textielhandel) voorlopig eens op stal zou willen laten en het minder spectaculaire beeld voor ogen zou willen stellen van de eenvoudige werkpaarden, waaronder te verstaan de minder opvallende zwoe- gers in bedrijfstakken, die met ongunsti- ger resultaten werken.
De staatssecretaris merkte echter op, dat de vergroting van de omzetten in de laatste drie, vier jaren de positie van de middenstand in het algemeen heeft ver- sterkt.
In dat licht moet men de verzwaring van lasten beoordelen, die nodig is in het kader van de bestedingsbeperking ter voorkoming van waardevermindering van de gulden, waarbij ook de midden- stand groot belang heeft.
Er is in het algemeen wel een kleine daling van het verbruik, maar de staats- secretaris noemde dat niet verontrustend, omdat het consumptiepeil toch hoog blijft.
De groei in de omzet is er echter uit. In afwachting van een. nieuwe opgang moet de· middenstand alles doen om te komen tot verbetering van de produktiviteit, de enige manier om de kostenstijging op te vangen.
• • •
In zijn grote rede heeft de heer Cor- nelissen ook nog aandacht besteed aan de winstmarge voor tabaksartikelen, aan het afbetalingsbedrijf, het cadeau- stelsel, de rechtspositie van de huurder van een bedrijfspand bij ·onteigening, de wettelijke regeling van het middenstands- onderwijs, de kredietverlening enz. Onze middenstandsmedewerker komt volgende week nog terug op het middenstands- debat in de Tweede Kamer.
Op deze plaats moge nog worden ver- meld, dat niet alleen de heer Cornelissen, maar ook de heren Bachg (KVP) en Schmal (CH) in de Kamer hulde hebben gebracht aan de "grand old man" van de middenstand, de heer L. de Groot, die kostgeleden is afgetreden als vooriztter van de Koninklijke Nederlandse Midden- standsbond.
• • •
Aan het economisch beleid had mr.
H. F. van Leeuwen reeds een uit- voerige bespreking gewijd bij de alge- mene financiële beschouwingen. Daarom beperkte hij zich bij de behandeling van de begroting van Economische Zakèn tot enkele opmerkingen, waarbij hij het denkbeeld opperde van een collectieve handhaving van de prijsbinding door een neutrale instantie.
Minister Zijlstra vond dit wel interes- sant, maar hij zag niet goed hoe dat mo- gelijk zou zijn.
"Dat zal ik u dan wel eens vertellen',.
antwoordde de heer Van Leeuwen bij interruptie.
Minister Zijlstra deelde mee, dat er een onmiskenbare verbetering in ·de econo- mische toestand is ingetreden, waarna hij echter nadrukkelijk waarschuwde, dat men niet te vroeg moet juichen en dat men het herstel tijd moet laten volledig door te werken.
Maar omdat hij ook had gezegd, dat hij voor de periode midden-1957 tot midden- 1958 weer een overschot op de betalings- balans verwacht van 400 miljoen gulden of iets minder, vroeg men zich af of dan de voorgestelde belastingverhogingen :aog wel nodig zijn.
30 NOVEMBER 1967 - PAG. ol
...
Belangrijke mededelingen van het Hoofdbestuur van de
Volkspartij voor Vrijheid en Demoeratie
1. ALGEMENE VERGADERING
De jaarlijkse Algemene Vergadering in pet jaar 1958 7.al gehouden wordt•n op vrijdagavond 28 februari en zaterdag 1 maart in het Concertgebouw te Hengelo (Ov.).
2. CANDIDAATSTELLING HOOFDBESTUUR
Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 22 van het Huishoudelijke Re- glement deelt het Algemeen Secretariaat me(le, dat in het jaar 1958 de volgende leden van het Dagelijks Bestuur en van het Hoofdbestuur aan de beurt van aftreden zijn :
VAN HET DAGELIJKS BESTCUR:
• Prof. mr. P. J. Oud, Rotterdam;
T. J. Twijnstra, Bilthoven.
l
VAN HET HOOFDBESTUUR:
Ir. L.G. Oldenbanning, "\rnhem;
Ir. M. J. Stoel Feuerstein, Goes;
Mej. mr. ,J. L. M. Toxopeus Pott, Delfzijl;
Dr. M. P. Vrij, JI:indhoven.
De aftred!lnde ~e:ien zijn herkiesbaar. 1\-lt>juffrouw mr. J. J~. M. Toxopeus Pott en de heren prof. mr. P. J. Oud, ir. L. G. Oldenlmmung en Ir. M. J.
Stofooi Feuerstein hebben zich schriftelijk bt'reid verklaard een kandhJa- t'.lllr voor een benoeming te aanvaarden.
Van de heren 'l'. J. T·:•·ijn•;tra en dr. M. P. Vrij is bericht y:rl;va;'lgen, (lat zij zich niet her'd~'cJ'')aar ">tellen.
In het Hoofdbestuur hebben thans zitting twee lfflen d.-r Stll.ten-GPne- raa.l, t.w. de heren O~.d en Van RleJ.
Het maximum, dat artikel 21 ,·an het Hnlshondelijke Jl<>g·J.-ment tot-- staat, is drie.
Overeenkomstig het bepaalde in artikel 22, Jid 2, van ltet Iluishoudelijkt:, Reglement kunnen candidaten voor de vervulling va.n de bierboven ge- noemde va.katures vóór 1 februari 1958 door de o,fdeUngen aan het Alge- meen Secretariaat worden opgegeven. Als candUaten •;,.,erden. slechts' die- genen aangemerkt, die zich schriftelijk bereid werldaard hebben een ean- didatuur te aanvaarden.
S. PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN 1958 ,·
De dag van de candidaatstelling is dinsdag 11 februa.ri.
De dag van de stemming is woensdag 26 maart.
4. GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 1958 De dag van de candidaatstelling is dinsdag 15 april.
De dag van de stemming is woensdag 28 mei.
5. CONFERENTIE "WOUDSCHOTEN"
De Vereniging van Staten- en Raadsleden van de Partij organiseert op '
zaterdag 15 en zondag 16 februari 1958 een conferentie in "\Voudschoten"
te Zeist, welke gewijd zal zijn aan de komende Staten- en Raadsverkie- zingen.
Deze conferentie is in het bijzonder van belang voor de nh•uwe candidaten.
Programma en andere bij:f.onderheden zullen nog nader bt'kend wordtm gemaakt.
6. FORUMAVONDEN
In tal van afdelingen der Partij zijn in de laatste jaren met groot succi'K forumavonden gehouden. Het is ondubbelzinnig gebleken, dat deze wijze van vergaderen het publiek méér trekt, omdat dit hier de gelegenheld heeft eigen vragen en problemen aan de orde te stellen.
Aan de afdelingen, waar dergelijke forumavonden nog niet werden be- leg(l, wordt in overweging gegeven daarmede eens een proef te nemen.
Om een zo intereHant mogelijke samenstelling van het forum te ver- krijgen, zouden de afdelings._turen, behalve een Gemeenteraad&- en een Statenlid, tevens één of meer leden der Eerste of Tweede Kamerlraetle moeten uitnodigen.
Het Algemeen Secretariaat Giltvangt gaarne tijdig tevol'f>n henebt en stelt het bove~dien zeer op prijs van de rellultaten op de h~ te worden gesteld.
I •
: •
• •
• •
I :
... • •
: • •
• • : i
I
•• I
• •
• •
.I
... ;
