Nederlandse Mededingingsautoriteit
Aan
per post per fax
Datum Uw kenmerk Ons kenmerk Bijlage(n)
-
Onderwerp
Informele zienswijze omtrent de omzetberekening bij bepaalde bemiddelingsactiviteiten
Postbus 16326 Wijnhaven 24 Muzenstraat 81 T: [070] 330 33 30 E-mail: info@nmanet.nl 2500 BH Den Haag 2511 GA Den Haag 2511 WB Den Haag F: [070] 330 33 70 Website: www.nmanet.nl
Dit is een geanonimiseerde versie van de op 2 april 2008 in zaak 6307 uitgebrachte informele zienswijze.
Geachte ….
Op 18 februari 2008 heeft u een verzoek om informele zienswijze ingediend met betrekking tot de omzetberekening bij bemiddelingsactiviteiten. Op basis van de informatie uit uw verzoek en de aanvullende informatie die u op 20 maart 2008 heeft toegestuurd, bericht ik u als volgt.
Feiten
In uw brieven van 18 februari en 20 maart 2008 heeft u uiteengezet dat de consument een intermediair kan inschakelen om een hypotheek of verzekering af te sluiten met een financier respectievelijk verzekeraar (hierna tezamen: financier). Als een consument een intermediair inschakelt, dan schakelt de kleinere of middelgrote intermediair in enkele gevallen de ‘Target’ in om te bemiddelen tussen deze intermediair en de financier.
De Target functioneert als een inkooporganisatie en streeft er naar versnippering uit de markt te halen voor zowel de kleinere als middelgrote intermediair, als ook voor de financier. De Target bundelt bijvoorbeeld hypotheekaanvragen die zijn gegenereerd door de intermediairs, teneinde inkoopkracht te realiseren ten opzichte van de kredietverstrekkers. Door het bundelen van de inkoopactiviteiten en het toevoegen van administratieve dienstverlening voor intermediairs en financiers, is de Target in staat schaal- en efficiencyvoordelen voor betrokken partijen te genereren.
2
Om gebruik te kunnen maken van de diensten van de Target, sluit een intermediair bij de Target een zogenaamd ‘abonnement’ af. De intermediairs betalen een vergoeding voor de verleende diensten, die wordt bepaald door het soort abonnement.
Indien de consument naar aanleiding van de bemiddeling door de intermediair een hypotheek of verzekering afsluit met de financier en de intermediair op zijn beurt gebruik heeft gemaakt van de dienstverlening door de Target, dan ontvangen zowel de Target als de intermediair hiervoor een provisie.
In ongeveer de helft van de gevallen krijgen de Target en de intermediair ieder hun eigen deel van de provisie direct van de financier.
In de andere helft van de gevallen krijgt de Target het volledige bedrag overgemaakt door de financier en ‘sluist een deel door’ naar de intermediair. Het percentage van het door de Target aan de intermediair te betalen deel van de provisie wordt overeengekomen tussen de Target en de intermediair. De financier staat hier geheel buiten.
De vraag in het onderhavige verzoek om een informele zienswijze is, of in het laatstgenoemde geval het gedeelte van de provisie dat bestemd is voor de intermediair en door de Target als zodanig wordt ‘doorgesluisd’, omzet is die moet worden toegerekend aan de Target.
Bij de beantwoording van deze vraag zijn onder meer twee aspecten van belang: (i) het financieel- of bedrijfsrisico dat de dienstverlenende onderneming loopt en (ii) de toegevoegde waarde die de dienstverlenende onderneming aan het geleverde dienstenpakket levert.1
(i) Financieel of bedrijfsrisico
Ondanks hetgeen de Target in haar contracten met de intermediair respectievelijk de financier is overeengekomen, is het mogelijk dat de Target door deze intermediair of financier op enige manier wordt aangesproken voor fouten die door toedoen van deze intermediair respectievelijk financier zijn ontstaan. De Target lijkt dus enig financieel of bedrijfsrisico te dragen voor de activiteiten van de intermediair respectievelijk de financier die in relatie staan tot de
‘doorgesluisde’ provisie.
Daarnaast blijkt uit de door u toegestuurde informatie dat de omvang van de provisie bestemd voor de intermediair, geheel buiten de financier om, wordt overeengekomen tussen de Target en de desbetreffende intermediair. Dit vormt tevens een indicatie dat sprake kan zijn van financieel of bedrijfsrisico voor de Target.
(ii) Toegevoegde waarde
1 Zie het besluit van 1 augustus 2003 in de zaak 3592/Carat – Medialand, punt 6, het besluit van 25 juli 2002 in de zaak 2943 My-travel – NBBS, punt 11 en het besluit van 25 september 2001 in de zaak 2639/Monuta – SCI, punt 14.
3
De Target biedt weliswaar door haar inkoopkracht tegenover de financiers tarief- en
schaalvoordelen voor intermediairs, maar de dienstverlening waarvoor de Target de provisie ontvangt, levert geen toegevoegde waarde op aan het product. Door de dienstverlening door de Target ontstaat immers niet een nieuw of anders samengesteld product.
Omzet in de jaarrekening
In onderhavige zaak is van belang dat in de conceptjaarrekening over 2007 alsmede in de jaarrekening van de Koper – die zich met soortgelijke activiteiten als de Target bezighoudt - het deel van de provisie dat bestemd is voor de intermediair niet wordt gerekend tot de omzet. In een second opinion door accountantskantoor [……….], wordt op dit punt nader ingegaan: “Aangezien de intermediair verantwoordelijk is voor de uitvoering van de dienst (de verkoop van het product van een aanbieder aan de finale consument), en [Koper, evenals de Target,] bij de verkoop van het product door de intermediair verder geen enkele betrokkenheid heeft, kan worden gesteld dat [Koper] bij deze transactie niet optreedt als principaal, maar uitsluitend als agent.” […………]
concludeert daarom dat de Koper, net als de Target, “de van aanbieders ontvangen bonusprovisie als commissie dient te verantwoorden, onder aftrek van de aan intermediairs doorbetaalde bonusprovisie.”
Op basis van de informatie die u heeft overgelegd, ben ik van mening dat de dienstverlening door de Target moet worden gelijkgesteld aan bemiddeling. Zoals hierboven reeds uiteengezet lijkt de Target wel enig financieel of bedrijfsrisico te dragen. Ik ben echter van mening dat in onderhavige zaak van doorslaggevend belang is dat de Target haar diensten aanbiedt ten behoeve van het hoofdproduct – de bemiddeling door de intermediair. De intermediair is verantwoordelijk voor de uitvoering van het product en de Target treedt slechts op als agent voor de intermediair. De provisie bestemd voor de intermediairs, acht ik daarom op basis van de door u aangeleverde informatie in het onderhavige geval niet aan te merken als omzet die moet worden toegerekend aan de Target op grond van artikel 29 tot en met 31 van de Mededingingswet.
Voor eventuele vragen over deze brief kunt u contact opnemen met [….].
Ik wijs u erop dat de hier geschetste zienswijze een informeel karakter draagt. De zienswijze bindt de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit niet en het staat haar te allen tijde vrij anders te oordelen. Daarnaast laat deze zienswijze onverlet dat andere nationale dan wel Europese wetgeving op de onderhavige situatie van toepassing kan zijn, en derhalve mogelijk een of meer andere instanties (eveneens) bevoegd kunnen zijn. Deze andere instanties zijn evenmin aan deze zienswijze gebonden en kunnen anders oordelen.
Hoogachtend,
Drs. A.J.M. Kleijweg
Wnd. Directeur Concentratiecontrole
