Assen, 27-05-2019
Bernard Dost, Elmer Ruigrok, Jesper Spetzler, Gert-Jan van den Hazel, Jordi Domingo, Laslo Evers
Bevingen, meetapparatuur
en meetnetten
Aardbevingen in Nederland
Assen 27-05-2019
Aardbevingen in Nederland
Assen 27-05-2019
• Noord Nederland, geïnduceerde seismiciteit (links)
– Drenthe: vooral activiteit bij Eleveld, Roswinkel, Annerveen en bij Emmen
• Zuid-Nederland, natuurlijke seismiciteit (rechts), maar.. (Venlo)
Groningen
Ondergrond Groningen:
– Reservoir op 3 km diepte
– Zoutlaag van ca 1 km dik op het reservoir – Bestaande breuken in het reservoir
– Aardbevingen langs bestaande breuken
Assen 27-05-2019
metingen van geïnduceerde bevingen
Netwerk bestaat uit boorgat sensors (4 niveaus, 3C geofoons) en versnellingsmeters (oppervlak)
• Oude netwerk ontworpen om M > 1.5 te kunnen detecteren in Groningen, Drenthe en Oost Friesland),
• Versnellingsmeters geplaatst waar grotere bevingen (M >2.5) gevoeld zijn
• Nieuwe netwerk Groningen ontworpen om M >0.5 te kunnen detecteren en nauwkeurige locaties te bepalen
• Elk nieuw boorgat (>2014) is ook uitgerust met een versnellingsmeter aan het oppervlak
Assen 27-05-2019
Monitoring netwerk NE Nederland
• Oorspronkelijk boorgatnetwerk (1995-nu; rood)
• Toegevoegde boorgaten (2010-nu; blauw)
• Accelerometers (2017-nu; groen)
• Geplande stations Vermillion (lichtblauw)
• Lofar boorgat stations (paars)
Assen 27-05-2019
Advies Tcbb
• In 2018 heeft de Technische Commissie Bodembeweging (Tcbb)
geadviseerd om versnellingsmeters te plaatsen om het ontstaan van eventuele schade in en gebied te monitoren.
• Het ministerie van EZK heeft hier positief op gereageerd
Assen 27-05-2019
Instrumentatie
Assen 27-05-2019
Netwerk ontwerp
Contouren geven het gebied aan waarin alle bevingen van M=1.0, 1.5 en 2.0 gelokaliseerd kunnen worden.
• Links: oude situatie voor 2014 en Rechts: nieuwe situatie feb. 2019
Assen 27-05-2019
Sensoren
• Boorgat geofoon strings, 4 niveaus op diepte, afstand tussen de sensors 30, 50 or 75m (120, 200, 300m). Boorgaten hebben geen casing
• SM6 4.5 Hz geofoon, wordt gebruikt om bevingen te lokaliseren
• Accelerometers, Episensor, wordt gebruikt om de bodembeweging van grotere bevingen aan het oppervlak te meten. Is input voor mogelijke schade.
Assen 27-05-2019
Lofar stations
Plan view (horizontal lay-out) Side view (depth lay-out) 200m
115m
115m 115m
60 m 30 m
30 m
30 m
30 m
surface
60 m
Array-configuration_7x3C_13dec2007.ppt
Hoe werkt een geofoon?
• Principe van een platenspeler: een massa/spoel en een magneet.
• In geval van een geofoon is de massa in een veer systeem opgehangen. Als de buitenkant van de sensor met de aarde beweegt, zal de massa relatief t.o.v. de magneet bewegen en zal er een inductiestroom worden opgewekt.
Assen 27-05-2019
versnellingsmeter
• Sensor (links), datalogger (rechts)
• De geofoons registreren kleine bewegingen, terwijl de
versnellingsmeters de grote bewegingen aankunnen
Data beschikbaarheid
• Bij de opbouw van het Groningen netwerk was enkel 4G communicatie beschikbaar
• Dit bleek niet voldoende betrouwbaar en de meeste stations zijn later (begin 2017) omgezet naar vaste DSL verbindingen.
Assen 27-05-2019
KNMI producten: Dagelijks seismogram
Station Elp (ENV)
• De uitwijking wordt geschaald per trace (60min).
• Elke 20 min. wordt nieuwe info opgehaald. Data ophalen en
plotten van veel stations kost tijd
Assen 27-05-2019
KNMI producten:
Assen 27-05-2019
KNMI producten:
Assen 27-05-2019
KNMI producten: Shakemap (Groningen)
Assen 27-05-2019
Andere data producten
Assen 27-05-2019
Tenslotte:
• Hoe wordt een locatie van een beving bepaald?
• Hoe wordt een magnitude bepaald?
Assen 27-05-2019
De locatie van een aardbeving bepalen
WTSB
OPL
HGN
?
?
Assen 27-05-2019
Onderzoek geavanceerde locatie methoden
432 relocated events 2014-2018 Methode: EDT-2, 3D raytracing Epicenters line-up with existing larger and smaller faults in the reservoir. Epicentral error: 100- 200m
Depth estimates are at 2600- 3200km (reservoir). Average error 200m.
No events associated with anhydrite layers within the Zechstein overburden
Assen 27-05-2019
Magnitude
Charles Richter 1900-1985
De magnitude van een aardbeving bepalen
Assen 27-05-2019
Magnitude
• Een bron straalt niet in alle richtingen dezelfde energie uit
• Vandaar dat de magnitude bepalingen op individuele stations gemiddeld moeten worden.
• Hiervoor is een zo goed mogelijke bedekking in alle richtingen nodig
Beweging aan het aardoppervlak
Assen 27-05-2019
Communicatie
• Voor een beving M≥2.0 zenden we direct een sms naar bestuurders,
meldkamers, veiligheidsregio’s etc. Dit is ter alarmering, de data worden gelijktijdig on-line beschikbaar gemaakt via de KNMI website.
• Informatie te vinden op https://www.knmi.nl/nederland-
nu/seismologie/aardbevingen of via www.knmi.nl en vandaar naar aardbevingen in Nederland
Assen 27-05-2019
