G E M E E N T E B E U N I N G E N
Raadsvoorstel
Onderwerp Aanpassing Wmo-verordening i.v.m.
algemene voorziening hulp bij het huishouden
Raadsvergadering 20 september 2016
Nummer(agenda) Commissie 1 Samenleving
Registratienummer BW16.00323 Datum
Registratiecode 1 HI 1.111 11 Hl 11 llliü 11 1 IIII Uil 111 NL :IH Commissie 2
Auteur André Goudriaan Datum
Status Openbaar B&W-vergadering 1 september 2016
Persgesprek 31 mei 2016 Portefeuillehouder J.G.Th.M. Kersten
Samenvatting
Naar aanleiding van een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep is het noodzakelijk om de Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Beuningen 2016 aan te passen. Daarom volgt dit voorstel.
Belangrijkste wijziging zijn de bepalingen rondom de bijdrage in de kosten voor het gebruik van de algemene voorziening hulp bij het huishouden. Vastgesteld wordt hoe hoog de bijdrage is, wie in aanmerking komt voor een korting en hoe hoog die korting is. Met deze aanpassing wordt de Verordening maatschappelijke
ondersteuning in lijn gebracht met de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep.
Besluit om
1. De Herziene verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Beuningen 2016 en bijbehorende toelichting vast te stellen (bijlage 2);
2. De Herziene verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Beuningen 2016 in werking te laten treden op de dag na bekendmaking;
3. De Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Beuningen 2016, vastgesteld op 1 maart 2016, in te trekken met ingang van de dag na bekendmaking van de Herziene verordening
maatschappelijke ondersteuning gemeente Beuningen 2016.
4.
Inleiding
Op 18 mei j l . heeft de Centrale Raad van Beroep (hierna: CRvB) enkele belangrijke uitspraken gedaan over de hulp bij het huishouden (hierna: HH). De CRvB concludeert onder andere dat HH:
1. onder de Wmo 2015 valt;
2. niet categoriaal algemeen gebruikelijk is;
3. als algemene voorziening aangeboden mag worden, mits aan enkele voorwaarden is voldaan.
In het algemeen blijkt ook dat het college:
1. zorgvuldig onderzoek moet doen naar de individuele omstandigheden van een cliënt bij de beoordeling van de behoefte aan maatschappelijke ondersteuning en het wijzigen van eerder genomen besluiten;
2. in het geval van een algemene voorziening goed dient te onderzoeken of de voorziening voor de cliënt a) financieel haalbaar is en b) voldoende compenseert. Als dit niet het geval is, dient het college een (aanvullende) maatwerkvoorziening te verstrekken.
Voor meer informatie over de uitspraak van de CRvB wordt verwezen naar bijlage 1.
Gevolgen voor Beuningen
Het is toegestaan om de HH als algemene voorziening aan te bieden, mits:
a. die algemene voorziening gebaseerd is op contracten met zorgaanbieders;
b. de bijdrage voor de algemene voorziening en de korting voor enkele doelgroepen een grondslag hebben in de verordening;
c. de algemene voorziening voor alle cliënten gelijk is;
d. de algemene voorziening financieel haalbaar is voor de cliënt;
e. de algemene voorziening voor de cliënt voldoende compenseert
Punt b in deze opsomming vereist voor Beuningen reparatie. In de Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Beuningen 2016 (hierna: de verordening) dienen bepalingen opgenomen te worden over de hoogte van de bijdrage die voor de algemene voorziening betaald moet worden. Als er doelgroepen zijn die in aanmerking komen voor een korting op de te betalen bijdrage dient dat eveneens in de verordening opgenomen te zijn. Omdat in Beuningen deze bevoegdheid gedelegeerd is aan het college, is het noodzakelijk om de verordening op deze punten aan te passen. Zodoende is artikel 13a aan de verordening toegevoegd.
De aanpassingen behelzen concreet:
a. het opnemen van de bijdrage in de kosten voor de algemene voorziening hulp bij het huishouden en dagbesteding basis voor ouderen;
b. het formuleren van drie doelgroepen die in aanmerking komen voor een korting op de te betalen bijdrage;
c. de hoogte van de korting;
d. het aantal uur HH waarvoor de korting mogelijk is;
e. een afwijkingsbevoegdheid voor schrijnende gevallen;
f. overbelaste mantelzorgers mogen gebruik maken van de algemene voorziening hulp bij het huishouden om daarmee het wegvallen van de Huishoudelijke Hulptoelage te compenseren;
g. het opnemen van de bijdrage in de kosten voor de algemene voorziening dagbesteding basis voor ouderen, omdat de uitspraak van de Centrale Raad ook daarvoor gevolgen heeft;
h. het vastleggen van de manier waarop het inkomen berekend wordt;
i. enkele redactionele aanpassingen.
Beoogd effect
Door het aanpassen van de verordening is een grondslag gecreëerd voor het opleggen en innen van een bijdrage voor de algemene voorziening. Het beleid is daarmee aangepast naar aanleiding van de jurisprudentie van de Centrale Raad.
Argumenten
1.1 Daarmee voldoet de verordening aan de uitspraak van de CRvB
Door de aanpassingen van de verordening wordt het HH-beleid in overeenstemming gebracht met de uitspraak van de CRvB. Ook wordt geregeld dat voor de algemene voorziening dagbesteding basis voor ouderen een bijdrage in de kosten gevraagd kan worden.
1.2 Daarmee kan het college een bijdrage in de kosten opleggen
De verordening geeft aan dat een cliënt een bijdrage betaalt en hoe hoog die is.
1.3 Daarmee is duidelijk welke doelgroepen in aanmerking komen voor een korting
In de verordening is opgenomen dat drie doelgroepen in aanmerking komen voor een korting op de bijdrage in de kosten. Deze doelgroepen bestaan uit cliënten die aangewezen zijn op HH, maar die door de hoogte van de bijdrage het risico lopen af te zien van deze ondersteuning. Naarmate dat risico groter is, neemt de korting toe.
1.4 Dit creëert duidelijkheid wat betreft het vaststellen van het inkomen
In de verordening is vastgelegd wat tot het inkomen gerekend wordt. Daarmee kan zowel de cliënt zelf als het Sociaal Teamlid vaststellen wat het inkomen is. Dit inkomen is van belang voor het bepalen tot
welke doelgroep iemand behoort en geeft inzicht in de te betalen bijdrage per uur.
1.5 Daarmee blijft voor overbelaste mantelzorgers HH beschikbaar
Bij het vaststellen van het voorstel rondom de aanbesteding voor de HH is besloten de Huishoudelijke Hulptoelage (hierna: HHt) vanaf 1 juni 2016 te integreren met de algemene voorziening en alleen nog overbelaste mantelzorgers in aanmerking te laten komen voor het inkopen van extra uren hulp bij het huishouden. Mantelzorgers kunnen zo HH regelen. Dit heeft als doel te voorkomen dat mantelzorgers door overbelasting geen mantelzorg meer kunnen verlenen en daardoor een (groter) beroep op professionele - en daarmee duurdere - ondersteuning ontstaat.
1.6 Dit maakt duidelijk welk aantal uur HH in de algemene voorziening beschikbaar is
In 2016 is (vanaf 1 juni) maximaal 75 uur HH in de algemene voorziening mogelijk en vanaf 2017 125 uur per jaar.
1.7 De verordening stemt overeen met de werkwijze zoals het Sociaal Team heeft toegepast tijdens de gesprekken
De afgelopen maanden heeft het Sociaal Team Beuningen gewerkt conform de wijze zoals de verordening die aangeeft.
1.8 Er is een afwijkingsbevoegdheid voor schrijnende gevallen
Als het Sociaal Team een schrijnende situatie op het spoor komt, waarbij onder meer gedacht kan worden aan zorgmijders die wel aangewezen zijn op HH, bevat de verordening een bepaling (art. 24 lid 3) om af te wijken van de vastgestelde kaders. Dit maakt het mogelijk om adequaat te kunnen reageren op het voorkomen dan wel opheffen van schrijnende situaties.
1.9 Redactionele aanpassingen waren nodig Zo bleek art. 23 aan revisie toe te zijn.
Kanttekeningen
1.1 De CRvB heeft nog niet geoordeeld wat als redelijke bijdrage in de kosten geldt
De CRvB heeft in zijn oordeel nog niet uitgesproken wat als redelijke bijdrage in de kosten voor een algemene voorziening hulp bij het huishouden gezien kan worden. Het valt niet uit te sluiten dat een rechter zou oordelen dat in het beleid van gemeente Beuningen wat betreft de bijdrage in de kosten voor de algemene voorziening hulp bij het huishouden aanpassingen nodig zijn.
1.2 Op de gemeente rust de verplichting goed te onderbouwen waarom de algemene voorziening in een individueel als passende oplossing geldt
Het Sociaal Team heeft de afgelopen maanden met alle HHl-cliënten een gesprek gevoerd over de hulp bij het huishouden. In het kader van zorgvuldigheid is niet alleen onderzoek gedaan naar de
mogelijkheden die cliënt heeft om zelf oplossingen te vinden, maar ook het voeren van de regie over het huishouden was voorwerp van onderzoek. Met cliënten zijn daarnaast de financiële aspecten in beeld gebracht en besproken. Knelpunten zijn daarbij beoordeeld en - waar nodig - opgelost.
1.3 Ondanks een algemene voorziening kan een maatwerkvoorziening ab aanvulling nodig zijn
De CRvB heeft geoordeeld dat het college moet onderzoeken in hoeverre een algemene voorziening voor een individuele cliënt als passende oplossing geldt. Het kan zijn dat een (aanvullende)
maatwerkvoorziening nodig is. Dat dit zijn weerslag heeft op de financiële beheersbaarheid behoeft geen betoog.
1.4 Sommige mantelzorgers betalen dan een hogere bijdrage dan onder de HHt-regeling
Mantelzorgers die gebruik maken van de algemene voorziening kunnen ook een korting krijgen op de
te betalen bijdrage. Zij komen voor dezelfde korting in aanmerking als overige gebruikers van de algemene voorziening. Dit betekent wel dat sommige mantelzorgers per uur meer gaan betalen dan onder de HHt-regeling het geval was.
1.5 In het oorspronkelijke raadsvoorstel was opgenomen dat inwoners met een inkomen boven de 13096 de HH zelf zouden betaţen
Inmiddels blijkt dat het budgettair gezien mogelijk is om de groep inwoners boven de 1300Zo ook in aanmerking te laten komen voor een korting op de bijdrage in de kosten. Dekking hiervoor kan gevonden worden in de HHt-gelden waarvan in 2015 een overschot is geweest dat gebruikt kan worden voor 2016. Belangrijker nog is het argument dat het juridisch gezien onhoudbaar is om iedereen boven|de 13007o de algemene voorziening helemaal zelf te laten betalen.
1.6 De inrichting van een vangnet voor schrijnende gevallen laat zich moeilijk vooraf formuleren In de behandeling van het raadsvoorstel rondom de huishoudelijke hulp 1 vanaf 1 juni 2016 is toegezegd een vangnet te creëren voor schrijnende gevallen. Budgettair is daar rekening mee
gehouden. Vooraf is het echter niet mogelijk om uitputtend aan te geven wat een schrijnende situatie is. Dat is in hoge mate afhankelijk van de omstandigheden van het individuele geval. Door de mogelijkheid om af te wijken van het vastgesteld beleid behoudt het college de ruimte om een op de individuele situatie toegesneden oplossing te realiseren.
F i n a n c i ë n
De uitgangspunten qua inrichting van de eigenbijdragesystematiek zijn door uw Raad vastgesteld in uw vergadering van 14 juli 2015. De aanpassingen van de Verordening passen binnen de kaders die uw Raad vastgesteld heeft, namelijk het werken met drie doelgroepen en een bijbehorende bijdrage in de kosten.
Ook met het vangnet voor schrijnende gevallen is rekening gehouden.
2016 is qua kosten yoor de HH een afwijkend jaar. Er zijn namelijk de nodige voorbereidings- en implementatiekosten geweest.
De uitgaven voor de HH zullen afhankelijk zijn van het aantal cliënten, de overgangsregeling en de intensiteit waarmee de algemene voorziening benut wordt. Als gevolg van deze variabelen is het vooralsnog niet mogelijk om de financiële ontwikkelingen met meer precisie te bepalen.
Voor de volledigheid een inschatting van de financiële aspecten van de HH (ontleend aan voorstel BW16.00246):
Hulp bij het huishouden
Beschikbare middelen B e g r o t i n g Z o r g i n n a t u r a H u i s h o u d e l i j k e H u l p t o e l a g e O v e r s c h o t H H t u i t v o o r g a a n d j a a r
; Totaal
Uitgaven
H H 1 t o t 1 j u n i 2 0 1 6 HH2
A l g e m e n e v o o r z i e n i n g K o s t e n i n n i n g e i g e n b i j d r a g e I m p l e m e n t a t i ekos t e n
B e g e l e i d i n g b i j a a n b e s t e d i n g W e g v a l l e n eigen b i j d r a g e H b H l
O v e r g a n g s s i t u a t i e b e s t a a n d e H b H l - c l i ë n t e n K o s t e n v a n g n e t v o o r s c h r i j n e n d e g e v a l l e n H H t v o o r m a n t e l z o r g e r s
Totaal
2016
9 8 0 . 0 0 0 2 6 2 . 0 8 0 i 2 3 2 . 0 8 0
1.474.160
4 7 7 . 6 2 7 1 5 3 . 7 1 2 4 4 1 . 6 0 0 1 5 . 0 0 0 5 0 . 0 0 0 1 0 . 0 0 0 2 9 . 0 0 0 9 0 . 0 0 0 2 5 . 0 0 0 2 1 . 3 7 5
1.313.314
2017
9 3 5 . 0 0 0 * 4 0 . 0 0 0 * 1 6 0 . 8 4 6
1.135.846
1 6 9 . 4 2 2 7 4 9 . 0 3 1 2 2 . 5 0 0
1 5 0 . 0 0 0 * *
2 5 . 0 0 0 3 5 . 6 2 5
1.151.578
O v e r s c h o t / t e k o r t 1 6 0 . 8 4 6 - 1 5 . 7 3 2
* d i t b e d r a g m o e t n o g v a s t g e s t e l d w o r d e n
* * d i t b e d r a g zal m o g e l i j k l a g e r u i t v a l l e n , o m d a t d e r u i m t e d i e v r i j k o m t a l s g e v o l g v a n h e t w e g v a l l e n v a n d e e i g e n b i j d r a g e v o o r HH o p g e v u l d w o r d t d o o r e i g e n b i j d r a g e n v o o r a n d e r e m a a t w e r k v o o r z i e n i n g e n . De o m v a n g is n o g n i e t i n t e s c h a t t e n . M o g e l i j k d a t e i n d i 2 0 1 6 m e e r z i c h t o p d i t f e n o m e e n
m o g e l i j k i s .
In de Commissie Samenleving van 25 mei j l . is gevraagd wat de verklaring is voor het verschil tussen 2016 en 2017 wat betreft het wegvallen van de eigen bijdrage voor HH1. De verklaring hiervan is eenvoudigweg dat de algemene voorziening in 2016 pas start op 1 juni, terwijl de algemene voorziening in 2017 over een heel jaar operationeel is. Daar komt bij dat grofweg 2/3 van de huidige HHl-cliënten onder een
overgangsregeling vallen en daarmee tot 1 december 2016 de oude situatie houden. Zij betalen dus tot 1 december 2016 nog een bijdrage aan het CAK. Dat beperkt in 2016 het wegvallen van de inkomsten uit door het CAK opgelegde bijdrages.
Tijdspad
Hoewel de algemene voorziening in werking is getreden op 1 juni 2016, treedt de verordening pas in werking op de dag na vaststelling en niet - zoals oorspronkelijk de bedoeling was - met
terugwerkende kracht vanaf 1 juni 2016. Inwoners zijn al wel geïnformeerd over de veranderingen en zijn inmiddels ook op de hoogte van de gevraagde bijdrage in de kosten.
Communicatie
De Herziene verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Beuningen zal via het elektronisch gemeenteblad gepubliceerd worden.
Evaluatie
Momenteel zijn er nog bezwaarschriften die wachten op behandeling. De behandeling vindt plaats na het vaststellen van de verordening.
Er volgt later in het jaar nog een informatiememo om terug te kijken op het proces van de omvorming van de HH1 tot algemene voorziening dit proces.
Het functioneren van de algemene voorziening zal nauwlettend in de gaten gehouden worden. Met aanbieders vindt minimaal tweemaal per jaar een overleg plaats over de dienstverlening.
De financiële gevolgen van de algemene voorzieningen zullen naar verwachting eind 2016 concreter worden.
Bijlagen
1. Informatie naar aanleiding van uitspraak van Centrale Raad van Beroep (AT16001378)
Herziene verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Beuningen 2016 (AT13001377) Brief van college: nadere toelichting op verordening maatschappelijke ondersteuning ( U I 1 6 . 0 7 6 2 l į
Juridische advies mr. Hans v a n Rooij (IN16.04306)
Advies juridische helpdesk Grip op Wmo (Schulinck) (AT16002408)
Ledenbrief v a n de VNG over reparatiemogelijkheden i.v.m. de Wmo-uitspraken v a n de CRvB v a n 18 į n e i 2016 - Lbr. 16/06 (IN16.03905)
Antwoorden op vragen uit Commissie Samenleving (UI16.06393)
Advies Cliëntenraad Herziening Verordening maatschappelijke ondersteuning (IN16.04529) Routingformulier: AT16001379
Burgemeester en wethouders, 2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Dyanne Koeken secretaris
Carol van Eert Burgemeester Aldus vastgesteld in de vergadering van de raad van 20^eĩffémber 2016.
De,griffier, ( de voorzitter, Ĉ v .
