Lumbale laminectomie

(1)

Lumbale laminectomie

Het verwijderen van rugwervelbogen in verband met vernauwing van het wervelkanaal (kanaalstenose)

Binnenkort wordt u in Bernhoven opgenomen voor een lumbale laminectomie in verband met kanaalstenose. In deze folder leest u informatie over deze operatie en krijgt u een aantal richtlijnen en adviezen die kunnen bijdragen aan een sneller herstel.

Wat is een lumbale laminectomie?

Een laminectomie is het verwijderen van één of meerdere wervelbogen om ruimte te creëren voor de zenuwwortels. Lumbale laminectomie wil zeggen dat het de wervelbogen van de lendenwervels (rug) betreft. De wervelbogen worden (deels) verwijderd omdat het wervelkanaal vernauwd is geraakt door artrose (kalkafzetting) van de wervels. Door veroudering wordt de wervelkolom minder flexibel en de bindweefselbanden, die de rugspieren aan de wervels hechten, verdikken. Hierdoor ontstaat een vernauwing in het wervelkanaal. De zenuwwortels en de zenuwen komen klem te zitten wat bij het lopen pijn, gevoelloosheid en zwakte in rug en benen kan veroorzaken.

Spreekuur Poliklinisch Preoperatief Onderzoek (PPO)

Op dit spreekuur heeft u een gesprek met een doktersassistente, verpleegkundige en

anesthesioloog en u krijgt instructies over voorbereidingen voor de narcose of ruggeprik. De keuze wordt in overleg met u bepaald. Eventuele vragen over de verdoving kunt u op het spreekuur PPO met de anesthesioloog bespreken. Neem op deze afspraak uw AMO medicatielijst mee. Deze kunt u opvragen bij uw apotheek. De anesthesievragenlijst vult u in en neemt u mee op uw afspraak.

De polikliniek preoperatief onderzoek is telefonisch bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 08.30 - 17.00 uur via telefoonnummer 0413 - 40 13 60.

Wat regelt u thuis voordat u wordt opgenomen

Regel de hulp van een mantelzorger (mensen die, als dat nodig is tijdelijk voor u kunnen zorgen wanneer u weer thuis bent) om bijvoorbeeld huishoudelijke taken over te nemen.

U mag niet zelf naar huis rijden. Regel daarom van tevoren dat iemand anders u komt ophalen wanneer u weer naar huis brengen

Nuchter zijn voor de operatie

Voor de operatie moet u vanaf een bepaalde tijd nuchter zijn, dat wil zeggen dat u een lege maag heeft. De richtlijnen hiervoor vindt u in de folder “Instructies voor opname in verband met een operatie”. Deze heeft u gekregen tijdens het spreekuur poliklinisch preoperatief onderzoek PPO. U moet zich houden aan deze richtlijnen om de operatie door te kunnen laten gaan.

De operatiedag en opname

(2)

U wordt twee dagen in het ziekenhuis opgenomen. Op de dag van uw operatie komt uochtends nuchter naar het ziekenhuis, en meldt u zich op de afgesproken tijd op afdeling b 2 west (route 260). Hier wordt u ontvangen door een verpleegkundige. U krijgt op de afdeling operatiekleding aan. Het is niet toegestaan om tijdens de operatie eigen kleding te dragen. U krijgt van de verpleegkundige op de afdeling een pijnstiller Nadien wordt u op uw bed naar de

voorbereidingskamer gereden. Op de voorbereidingskamer wordt een infuus in uw arm ingebracht.

Via dit infuus krijgt u medicijnen en vocht toegediend.

De operatie

De operatie wordt uitgevoerd door een neurochirurg. Hij maakt in de huid van de rug een verticale snee op de plaats waar de zenuwwortels bekneld zijn. Als de lange rugspieren opzij geschoven zijn, worden de wervelbogen (deels) weggehaald. Ook de dikker geworden bindweefselbanden worden weggenomen. Overtollig weefsel dat het wervelkanaal vernauwt wordt ook weggehaald. Op deze manier komen de zenuwwortels weer vrij te liggen en kunnen de klachten afnemen.

Na de operatie

Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer. Hier worden uw bloeddruk, pols en ademhaling goed in de gaten gehouden. Zodra u weer goed wakker bent, gaat u terug naar de verpleegafdeling. Als u weer op de verpleegafdeling bent, moet u, om bloedinkjes in de wond zoveel mogelijk tegen te gaan, 4 uur op uw rug liggen. U mag ook weer eten en drinken. De verpleegkundige controleert regelmatig uw polsslag en bloeddruk. Bespreek met de verpleegkundige aan wanneer u pijn heeft of misselijk bent. Na 4 uur geeft de verpleegkundige uitleg over het in en uit bed komen, en mag u rustig in beweging komen (mobiliseren). In de meeste gevallen heeft u na de operatie een

wonddrain in uw rug. Dit dient ervoor om een eventuele ophoping van bloed in het operatiegebied te voorkomen. Doorgaans wordt deze drain 6 uur na de operatie verwijderd. Als de wonddrain te veel afloopt, wordt deze de volgende dag verwijderd. Ook moet u een keer hebben geplast.

Gebeurt dit niet spontaan, dan wordt uw blaas met een slangetje (katheter) geleegd. U mag afwisselend op de linker- en op de rechterzijde gaan liggen. Als u hulp nodig hebt, helpen de verpleegkundigen

Pijnbeleving

Rug

Na de operatie voelt u pijn in de rug rondom de wond, waarvoor u pijnstillende medicijnen krijgt toegediend. De wond van de operatie kan enkele dagen tot weken gevoelig blijven. Bij sommige mensen duurt dit langer.

Been

Bij de meeste mensen is de pijn in het been / de benen de dag na operatie al wat minder. Het kan voorkomen dat u in de eerste weken na de operatie nog pijn in de benen voelt. Deze pijn kan per dag wisselen en wordt meestal veroorzaakt door nog bestaande irritatie van de zenuwen. Een zenuw die bekneld heeft gezeten heeft langere tijd nodig om te herstellen (afhankelijk van de duur en aard van de beknelling kan dit weken tot maanden duren). Soms ontstaan er in de eerste of tweede week na operatie (meer) dove of tintelende gevoelens in de benen. Dit komt door tijdelijke irritatie van de zenuw als gevolg van de operatie. Dit hoort daarna weer af te nemen.

Zwelling

Soms treedt er een zwelling op van de wond. Dit wordt meestal veroorzaakt door wat wondvocht.

Deze zwelling verdwijnt binnen 2 tot 3 maanden.

Het herstel

De dag na de operatie

(3)

Vandaag mag u met ontslag. Afhankelijk van de uitgebreidheid van de operatie en uw eigen lichamelijke toestand, kan het zijn dat u nog een dag langer dient te blijven. De verpleegkundige controleert en verzorgt de wond. Zitten moet u zoveel mogelijk vermijden. U mag zichzelf verzorgen in de badkamer.

Ontslag

Voordat u naar huis gaat, hebt u nog een gesprek met de verpleegkundige. Hij/zij maakt een controleafspraak (datum ongeveer 6-8 weken na de operatie) bij de neurochirurg. Ook krijgt u zorginstructies mee.

Wond

Om de wond zo goed mogelijk te laten genezen, is het belangrijk om de eerste 3 weken niet in bad te liggen. De wond is meestal gesloten met hechtpleisters. U mag deze zelf verwijderen 7 dagen na operatie (dit gaat het makkelijkst door de pleisters wat nat te maken).

Fysiotherapie

Wij raden aan het natuurlijk herstel af te wachten, en niet onmiddellijk te beginnen met zeer inspannende oefeningen. De wond dient eerst te genezen. Indien nodig kunt u 2-3 weken na operatie starten met fysiotherapeutische begeleiding.

Mogelijke problemen

Zoals bij elke operatie, kunnen complicaties optreden:

Nabloeding;

Een verminderde kracht en gevoel in een bepaald deel van een been of voet. Dit is meestal van tijdelijke aard en herstelt meestal vanzelf;

lekkage van hersenen ruggenmergvloeistof;

Nabloeding

Een nabloeding komt zeer zelden voor. Als de wond zeer dik en pijnlijk wordt in één van de eerste dagen na de operatie of als de wond lang bloed of bloederig vocht blijft lekken, kan er sprake zijn van een nabloeding. Soms kan, als gevolg van een nabloeding, druk op de zenuwen ontstaan.

Hierdoor kunt u pijn, tintelingen, een doof gevoel en/of verlies van kracht in het been ervaren.

Wondproblemen

Infectie van de wond: dit kan het geval zijn als het litteken niet goed geneest of als steeds weer gelig vocht of pus uit de wond komt.

Loslaten wondranden: als de wondranden een klein beetje loslaten, kan dit geen kwaad en groeit de wond gewoon weer dicht. Loslatende wondranden kunnen echter duiden op een beginnende infectie. Als de wondranden over meer dan 1 centimeter loslaten dan moet u contact opnemen.

Lekkage hersenvocht

Lekkend hersenvocht treedt op bij een paar procent van de geopereerde patiënten. Het komt het vaakst voor als iemand al eerder geopereerd is aan een hernia op dezelfde plek. Het kan ontstaan omdat het vlies om de zenuw(en), dat soms heel erg dun is, als gevolg van het vrijmaken van de zenuw, een kleine beschadiging oploopt. Hierdoor kan vocht, dat zich om de hersenen, ruggenmerg en zenuwen bevindt, gaan lekken. Dit is meestal maar een heel klein beetje. Indien mogelijk wordt de beschadiging gehecht, anders wordt het op een andere wijze dichtgemaakt. Vaak is het gaatje zo klein dat u er geen last van zult hebben. In sommige gevallen kan de wond na de operatie helder vocht blijven lekken, dan moet u contact opnemen.

(4)

Wanneer moet u contact opnemen?

Als u één van de volgende symptomen heeft, moet u contact:

onhoudbare pijn in rug of been;

abnormale zwelling van de wond;

wondranden over meer dan 1 centimeter loslaten pus uit de wond;

koorts;

toenemend krachtsverlies aan één of beide benen;

verschijnselen van incontinentie (het ongemerkt laten lopen van de plas of ontlasting zonder dat u daar invloed op heeft gehad);

Lichamelijke zorg en wondzorg

Wassen

De eerste 2 weken mag u niet in bad. De wond mag nat worden onder de douche. Probeer zo min mogelijk zeep over de wond te laten stromen in verband met irritatie van de wond.

Toiletgang

Doordat u vanwege de operatie minder beweegt en pijnstilling gebruikt, heeft u meer kans op het krijgen van verstopping/obstipatie. Hierbij kunt u moeilijker ontlasting krijgen of kan de ontlasting voor langere tijd uitblijven en obstipatie te voorkomen, is het belangrijk dat u regelmatig beweegt, voldoende vocht tot zich neemt (minimaal 1,5 tot 2 liter per dag) en vezelrijke voeding eet zoals granen, groente en fruit. Wanneer u langer als 3 dagen geen ontlasting hebt gehad of buikklachten ervaart, raden wij u aan om contact op te nemen met uw huisarts.

Wond

De neurochirurg heeft de wond met hechtpleisters gesloten (tenzij anders vermeldt). Deze

hechtstrips op de wond kunt u de zevende dag na de operatie verwijderen. Wanneer u met ontslag naar huis gaat en de wond droog is, hoeft hier geen pleister meer op. De wond is in de meeste gevallen gehecht met oplosbare hechtingen. Het kan voorkomen dat de knoopjes van de

hechtingen na 10 dagen nog zichtbaar zijn (de knoopjes zullen niet oplossen omdat ze buiten de huid zitten). U mag deze zelf laten verwijderen door uw mantelzorger, bij de huisarts of u mag een afspraak inplannen op de polikliniek.

Adviezen voor thuis Algemeen

Het herstel na een lumbale laminectomie kan per patiënt anders verlopen. Normaal gesproken krijgt u in de weken na de operatie steeds minder last en kunt u meer gaan doen. Voor een optimaal herstel is het nodig dat u steeds meer gaat doen en normale functie gaat vragen van alle weefsels van de rug. Toch kunt u nog niet alles doen. Het duurt maanden voor de spieren in uw rug weer helemaal sterk zijn. Vooral in de eerste zes weken na ontslag is uw rug minder belastbaar. U moet dan ook goed (leren) luisteren naar uw eigen lichaam en uw activiteiten aanpassen aan wat u aankan.

Bij pijn in uw rug of been kunt u het beste van houding veranderen of kortdurend te gaan liggen op uw rug of zij. Bij toenemende klachten kan het nodig zijn dat u het rustiger aan doet of een

bepaalde activiteit nog moet vermijden. U kunt tot tenminste drie maanden na de operatie nog zenuwirritatie en verschijnselen in bil en/of been merken. Dit is normaal. Dit geldt ook voor de hele wervelkolom, zeker als die lang niet op een normale manier gebruikt is, of als u deze lang moest ontzien vanwege de klachten. Hieronder staan enkele richtlijnen om activiteiten, zoals lopen, zitten op te bouwen. Door het doen van deze activiteiten bevordert u het herstel.

Lopen

(5)

De eerste dagen na uw operatie is het goed om regelmatig te gaan liggen. Het is belangrijk dat u de duur en de frequentie van het liggen afbouwt. In deze periode is het verder beter om te lopen in plaats van te zitten. Loop regelmatig korte afstanden en bouw dit rustig op in tijd en afstand. Draag tijdens het lopen stevige schoenen.

Zitten

Zitten geeft wat meer belasting voor uw rugspieren. Daarom is het af te raden om de eerste dagen veel te gaan zitten. Als u gaat zitten, doe dit dan maximaal 15 minuten aaneengesloten. Zit goed rechtop op een stoel met rugleuning, niet onderuitgezakt op een bank. Zorg ervoor dat uw voeten goed op de grond steunen. Gebruik eventueel een voetensteuntje

Liggen

Zorg dat u niet op een bed slaapt dat doorzakt. Eventueel kunt u planken of een spaanplaat onder de matras aanbrengen.

Fysiotherapie

Er is geen directe noodzaak voor fysiotherapie na de operatie. Zeker niet in de eerste 2 weken. Wij raden aan het natuurlijk herstel af te wachten

Huishoudelijke werk

Het doen van licht huishoudelijke werkzaamheden, zoals afwassen, koffiezetten, tafel dekken etc., kunt u enkele dagen na uw operatie weer hervatten

Bukken en tillen

Vooroverbukken is een zware belasting voor de rug. Vermijd deze beweging door met een rechte rug te hurken om iets van de grond op te rapen. Dit geldt ook voor tillen. De eerste twee weken na uw operatie raden wij tillen af. Tillen is altijd een extra belasting voor de rug en daarom is het beter tillen, voor zover mogelijk te vermijden. Maak waar mogelijk gebruik van hulpmiddelen. Mocht het niet anders kunnen til dan met een rechte rug en begin met lichte lasten. Gaat dit goed dan mag u geleidelijk aan meer tillen, maar houd rekening met bovenstaande.

Douchen

De eerste 3 weken mag u niet in bad. De wond mag nat worden onder de douche. Probeer zo min mogelijk zeep over de wond te laten stromen in verband met irritatie van de wond.

Fietsen

Na ongeveer 6 weken kunt u gaan fietsen. U dient bij voorkeur op een asfaltweg te gaan fietsen.

Bouw dit rustig op in afstand en tijd.

Autorijden

Als na de eerste 6 weken van uw operatie de kracht van de been- en voetspieren normaal is, mag u zelf autorijden

Zwemmen

Als de operatiewond geheeld is, mag u na 6 weken weer zwemmen. U begint met zwemmen op uw rug, de keren daarop mag u ook op uw buik zwemmen.

Laminectomie Zitten Kopen

week 1 3X 15 minuten tijdens

eetmoment

6X per dag 5 minuten, op geliede van pijnklachten en vermoeidheid

week 2 3X 15 minuten tijdens

eetmoment

7X per dag 10 minuten lopen op geleide van pijnklachten en vermoeidheid

(6)

week 3 3X 15 minuten zitten 7X per dag 15 minuten lopen op geleide van pijnklachten en vermoeidheid

week 6 7X 45 minuten zitten Lopen opbouwen naar

kunnen op geleide van pijnklachten en vermoeidheid

Tot slot nog enkele algemene adviezen

Luister naar wat uw rug aangeeft. Lopen en liggen geeft de minste belasting voor uw rug.

Let op uw houding tijdens zitten, staan en wandelen. Probeer zoveel mogelijk een rechte rug aan te nemen.

Pijn geeft vaak aan dat u een verkeerde houding heeft aangenomen of te veel heeft gedaan.

Na verstappen, uitglijden en dergelijke, treedt weleens pijn in de rug en/of het been op.

Gedoseerde bedrust geeft meestal snel beterschap.

Heeft u nog vragen?

Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, dan kunt u deze tijdens uw verblijf in het ziekenhuis stellen aan uw behandelend arts of de verpleegkundige van de afdeling.

Als u na ontslag uit het ziekenhuis nog vragen heeft, dan kunt u contact opnemen met de polikliniek neurologie : 0413 - 40 19 53, route 020 (tijdens kantooruren)

Heeft u buiten kantoortijden vragen of problemen, neem dan contact op met het centrale

telefoonnummer van Bernhoven: 0413 - 40 40 40. Op grond van uw vragen wordt beoordeeld welke actie verder nodig is.

Bovenstaande informatie is geschreven samen met artsen en (gespecialiseerd) verpleegkundigen van de genoemde afdeling(en). De afdeling communicatie & patiëntenvoorlichting verzorgt de eindredactie van deze folder.

Heeft u vragen en/of opmerkingen over deze folder? Belt u dan met de genoemde afdeling(en) of stuur een e-mail naar PatiëntService, psb@bernhoven.nl.

Bernhoven

Nistelrodeseweg 10 5406 PT UDEN Postbus 707 5400 AS UDEN T: 0413 - 40 40 40

E: communicatie@bernhoven.nl I: www.bernhoven.nl

Ga naar

www.zorgkaartnederland.nl

Code: Datum gewijzigd: woensdag 16 juni 2021