V De heer D.E.G. van der Werff, Voorzitter Bouwend Nederland regio Randstad Zuid Bijlage

Ingekomen:

Afdeling Kopie

iO ME! 21)13

ui in ii

2 0 1 3 . 0 3 3 6 2 3 0 / 0 5 / 2 0 1 3

Aan de gemeenteraadsleden van Gemeente Leiderdorp

T.a.v. de Griffier Mevrouw J.C. Zantingh Postbus 35

2350 AA LEIDERDORP

Datum:

Ons kenmerk:

U w kenmerk:

28 mei 2013 1305-38852/NRu

Bouwend Nederland

de v e r e n i g i n g van b o u w - e n i n f r a b e d r i j v e n

Zilverstraat 69 Postbus 3 4 0 2 7 0 0 A H Zoetermeer t + 3 1 (0)79 3 2 5 2 2 5 2

f

Behandeld door:

Telefoon:

E m a i l :

Niels Ruyter

+ 31 (0)79 3 252 270 n.ruyter@bouwendnederland.nl

Betreft: De bouw in uw verkiezingsprogramma

Geachte raadsleden,

Hierbij ontvangt u informatie van Bouwend Nederland ten behoeve van uw partijprogramma voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2014.

Wij zien het als onze verantwoordelijkheid om de bouw- en infrasector gerelateerde issues die van belang zijn voor uw gemeente bij u onder de aandacht te brengen.

Bouwend Nederland verzoekt om deze issues op te nemen in uw verkiezingsprogramma.

Deze informatie kunt u beschouwen als aanvulling op de informatie die u van het brede bedrijfsleven ontvangt vanuit VNO-NCW West.

Indien anderen binnen uw partij/afdeling ook schrijven aan het verkiezingsprogramma, wilt u dan zo vriendelijk zijn deze informatie door te sturen aan hen?

Bouwend Nederland is gesprekspartner van vele gemeenten en voorziet u graag van aanvullende informatie als u daar behoefte aan heeft.

U kunt hiervoor contact opnemen met de heer Niels Ruyter, 079 325 2270, 06 1092 5357, n.ruyter@bouwendnederland.nl

Met vriendelijke groet,

V

De heer D.E.G. van der Werff,

Voorzitter Bouwend Nederland regio Randstad Zuid

Bijlage

Ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 404 08058. BTW Nummer 009.334.531 .B01

Bouwend Nederland

de vereniging van bouw- en infrabedrijven

1. Energiezuiniger wonen levert veel op

Van investeren in het energiezuiniger maken van bestaande woningen en gebouwen w o r d t iedereen beter; het vermindert de woonlasten en verhoogt het w o o n c o m f o r t voor bewoners, het bevordert de werkgelegenheid in de b o u w en draagt bij aan het terugdringen van C 0 2 - u i t s t o o t en het gebruik van fossiele brandstoffen. Echter, anders dan bij een iPad of een nieuwe auto of keuken 'verkoopt energiebesparing zichzelf niet'; daar is meer voor nodig. De praktijk wijst uit dat gezamenlijke acties van gemeenten, lokale ondernemers en actieve bewoners(groepen) vaak de sleutel tot succes is. Waarbij gemeenten en bewoners(groepen) als neutrale boodschappers hun inwoners informeren en de markt, ondersteunt door hun brancheorganisaties, op de behoeften van bewoners afgestemde adviezen, producten en service aanbiedt.

2. Bezuinigen op infrastructuur is de duurste weg

Infrastructuurproblemen worden het meest op lokaal niveau gevoeld. Het belang van een goede oplossing is hier het grootst. Uitstel van onderhoud leidt tot onveilige situaties en hogere kosten. Vergelijk het met het schilderen van de kozijnen: het is beter te kiezen voor periodiek een verflaag aanbrengen in plaats van niets doen en w a c h t e n tot er echt gaten in het kozijn vallen. Alleen bezuinigen is op termijn de duurste oplossing voor de gemeente.

Behouden van w a t er is, is geen luxe, het is noodzaak en een invulling van

duurzaam inkopen. De bouwsector kan hieraan een grote bijdrage leveren door de aanleg en het beheer en onderhoud van de infrastructuur en buitenruimte

kostenefficiënter en kwalitatief beter uit te voeren. Gemeenten en marktpartijen moeten samenwerken door een vroegere marktbetrokkenheid te organiseren, versnelling in procedures en besluitvorming te bewerkstelligen en een passend aanbestedingsbeleid te hanteren. Alle belemmeringen die dat in de w e g staan moeten krachtig w o r d e n bestreden. Dat leidt tot het gewenste behoud van werkgelegenheid in de sector en in de gemeente, het tijdig behalen van de

mobiliteitsambities van het college en een efficiënte besteding van gemeentegelden.

De financiële ruimte voor gemeenten voor de komende jaren is nog met veel onzekerheden omgeven. Bezuinigen op infrastructuur zal echter geen oplossing bieden, maar zal juist leiden t o t het verleggen van een steeds grotere rekening naar toekomstige colleges en ontslagen bij het belangrijke lokale MKB. De behoefte aan adequate duurzame maatregelen om de bereikbaarheid binnen gemeenten te behouden en te vorderen kan op brede steun vanuit de samenleving rekenen.

Meer informatie:

http://www.bouwendnederland.nl/feiten-en-cijfers/28762/visiedocumenten

3. Kwaliteit schoolgebouwen kan en moet beter!

Per 1 januari 2 0 1 5 worden schoolbesturen in het primair onderwijs zelf financieel verantwoordelijk voor het buitenonderhoud en aanpassingen aan scholen. De

gemeente is dan alleen nog verantwoordelijk voor uitbreiding en n i e u w b o u w . Om de overgang zo goed mogelijk te laten verlopen, is het verstandig om voor die tijd goede afspraken met schoolbesturen te maken over de staat van onderhoud waarin

Bouwend Nederland

de vereniging van bouw- en infrabedrijven

de overdracht plaats vindt. Want 8 0 % van de schoolgebouwen heeft een ongezond binnenklimaat en is technisch en functioneel niet meer geschikt voor de

onderwijseisen van deze tijd. Veel gemeenten en schoolbesturen w e t e n niet goed hoe ' h u n ' scholen het doen. Het doen van een quick-scan kan helpen om gerichte investeringen te doen en de lesomstandigheden van leerkrachten en leerlingen aanzienlijk te verbeteren.

Tot slot: voor n i e u w b o u w gebruiken veel gemeenten de modelverordening van de VNG. De bijbehorende normvergoedingen zijn gebaseerd op de ontwikkeling van de huizenprijzen. Door de aanhoudende dalende huizenprijzen zijn de normvergoedingen inmiddels dermate laag dat eigenlijk geen goede bouwkwaliteit kan worden

gerealiseerd. Het zou beter zijn om te sturen op lifecycle-kosten, en met scholen afspraken te maken over het optimaal combineren en benutten van budgetten.

Meer informatie:

http://www.bouwendnederland.nl/speerpunten/utiliteitmarkt/sub/scholenbouw

4. Aanbesteden: Haal het beste uit de markt

Bouwbedrijven hebben veel te bieden aan opdrachtgevers. Vaak meer dan opdrachtgevers denken. De kennis en ervaring bij bouwbedrijven over

werkorganisatie, uitvoeringswijze, materialen en constructies gebruiken is voordelig.

Maar opdrachtgevers geven lang niet altijd genoeg mogelijkheden om van die kennis en ervaring te profiteren. Daarmee doen opdrachtgevers zichzelf tekort. Laat

bouwbedrijven dus meedenken over oplossingen door mogelijk te maken dat

varianten worden aangeboden. Of door toepassing van een geïntegreerde opdracht.

Gunnen op alleen de laagste prijs onder een groot aantal inschrijvers heeft niet zelden averechtse effecten tijdens te uitvoering.

De Aanbestedingswet ondersteunt gemeenten erin om het beste uit de markt te halen. De w e t helpt aanbesteders verstandige keuzen maken in het

aanbestedingsproces. De w e t wil het bedrijven - vooral het MKB - gemakkelijker maken om voor een overheidsopdracht in aanmerking te komen. Zoals door het verlagen van administratieve lasten en het stellen van proportionele

geschiktheidseisen en contractvoorwaarden.

Voor aanbesteders die voor de komst van de w e t al weloverwogen keuzen maakten, betekent de w e t geen al te grote veranderingen. Om aanbesteders te ondersteunen die minder frequent aanbesteden en nog niet helemaal vertrouwd zijn met de w e t , heeft Bouwend Nederland een Referentiekader Aanbesteden ontwikkeld, dat in een beperkt aantal bladzijden schetst waar een aanbesteder rekening mee heeft te houden. Bouwend Nederland beveelt kennisneming en toepassing daarvan van harte aan. Tenslotte: aanbesteden is slechts een manier om een opdracht in de markt te zetten. Bij kleine opdrachten - t o t 5 0 . 0 0 0 euro - voert aanbesteden vaak te ver en is gunning uit de hand meer aangewezen.

5. Woningbouw: flexibel en toekomstgericht plannen

Door tegenvallende verkoopresultaten bij marktpartijen, en terugvallende investeringen van woningcorporaties, schrappen veel gemeenten

Bouwend Nederland

de v e r e n i g i n g van bouw- en infrabedrijven

w o n i n g b o u w p l a n n e n . Daarnaast worden veel prestatieafspraken met

woningcorporaties losgelaten. Door het schrappen van plannen en loslaten van prestatieafspraken raakt de woningproductie direct jaren achter op de

oorspronkelijke planning. Als de vraag naar woningen eenmaal aantrekt, zal het aanbod echter niet snel genoeg kunnen reageren vanwege de lengte van besluitvormingsprocessen. Om dit te voorkomen, is het verstandig om met

marktpartijen en corporaties gezamenlijk te zoeken naar mogelijkheden om projecten (en de bijbehorende uitgifte van gronden) te faseren en zodoende snel te kunnen inspelen op herstel van de woningmarkt. Voor het maken van prestatieafspraken met corporaties kan goed worden aangesloten bij het advies van de VNG:

'Gemeenten en corporaties; de vrijblijvendheid voorbij'.

6. Gemeenten hebben starters nodig voor de lokale economie - bied ze hulp om een w o n i n g te kopen

De woningmarkt zit op slot. Vooral voor starters op de woningmarkt is het, door de in de afgelopen jaren aangescherpte hypotheekregels moeilijk om voldoende

financiering te krijgen om een nieuwe of bestaande w o n i n g te kunnen kopen. Terwijl juist de starters de doorstroming op de lokale woningmarkt een impuls kunnen geven. Iedere aankoop van een woning door een starter leidt t o t minstens drie nieuwe verhuisbewegingen. Voor gemeenten is het van belang om starters te binden, omdat zij de basis vormen voor het floreren van de regionale economie.

Gemeenten kunnen starters hierbij op verschillende manieren tegemoet treden. In de eerste plaats kunnen gemeenten starters helpen door startersleningen aan te bieden, waarmee het gat tussen het hypotheekbedrag dat maximaal bij een bank kan

worden geleend en het bedrag dat nodig is voor aankoop van de woning kan worden gedicht. Ook kunnen gemeenten de kosten van de aankoop van een

(nieuwe) woning verlagen als gemeenten zelf de grond in erfpacht uitgeven. Voor de grond hoeft dan geen hypotheek te worden afgesloten en afgelost, waardoor de maandlasten lager kunnen zijn, zeker als gemeenten niet het onderste uit de kan willen halen w a t betreft de kosten van de canon. Op een huis van 2 0 0 . 0 0 0 euro scheelt dat al gauw 1 0 0 euro per maand.

7. Particulier opdrachtgeverschap: w i n - w i n voor gemeente en woonconsument Jongeren en jonge gezinnen die een w o n i n g zoeken zijn kritisch. Ze willen een woning die past bij hun persoonlijke wensen en omstandigheden én ze willen een buurt met diverse voorzieningen in de nabije omgeving. En dat alles binnen budget.

Als ze een dergelijke ideaalsituatie niet vinden binnen het bestaande aanbod in de gemeente dan vertrekken ze naar een andere locatie die beter aansluit bij hun wensen. Gemeenten kunnen aan de w o o n w e n s e n van starters tegemoet komen door hen middels (collectief) particulier opdrachtgeverschap de mogelijkheid te bieden hun eigen w o n i n g naar hun eigen wensen te realiseren. Het is de b o u w v o r m die, ondanks de recessie, nog redelijk loopt. Terwijl woningprojecten overal in het land worden stilgelegd, vinden kavels voor eigenbouw nog goed aftrek. Een belangrijk pluspunt is dat er per definitie vraag-gestuurd w o r d t g e b o u w d , w a t doorgaans meer differentiatie en variatie oplevert. Het past bovendien goed bij de 'doe-het-zelf'-golf die zich steeds meer in de stedelijke ontwikkeling manifesteert.

Daarbij is een goede afstemming van vraag en aanbod van essentieel belang bij de

Bouwend Nederland

de v e r e n i g i n g van bouw- en infrabedrijven

realisatie van de bouwopgaven in de komende jaren. Om particulieren hierbij tegemoet te komen dienen gemeenten in de eerste plaats voldoende aantrekkelijke kavels aan te bieden. Daarnaast zullen gemeenten de particulieren zoveel mogelijk moeten begeleiden en informeren. Particulieren zijn geen professionele

opdrachtgevers, maar krijgen binnen de gemeente te maken met veel verschillende afdelingen, zoals het grondbedrijf, juristen, welstand etc. en veel beleid om aan te kunnen voldoen. Gemeenten zullen zich hierop moeten instellen.

8. Leegstaand vastgoed: een realistische kijk

Steeds meer gemeenten krijgen te maken met leegstaand vastgoed: onder andere van kantoren, winkels en bedrijfsruimten. Vaak verpauperen kantorenparken, winkelcentra, bedrijventerreinen en wijken hierdoor geleidelijk. Te lang w a c h t e n met ingrijpen maakt het moeilijk om het gebied uiteindelijk weer aantrekkelijk te maken.

Bij leegstand is het belangrijk om zicht te krijgen op de oorzaak van de leegstand:

die kan bijvoorbeeld gelegen zijn in economische factoren, maatschappelijke ontwikkelingen zoals internetwinkelen en thuiswerken, of demografische factoren.

Vervolgens kan samen met marktpartijen naar oplossingen gezocht worden zoals herontwikkeling, revitalisering van gebieden en gerichte sloop en n i e u w b o u w . De ervaring leert dat gemeenten een belangrijke sturende en faciliterende rol kunnen vervullen, door overleg te initiëren en actief mee te werken aan bijvoorbeeld herstructurerings- of transformatieplannen.

Meer informatie:

http://www.bouwendnederland.nl/speerpunten/utiliteitmarkt/sub/winkelvastgoed http://www.bouwendnederland.nl/speerpunten/utiliteitmarkt/sub/kantorenmarkt

9. Anticiperen op de omgevingswet

De Omgevingswet komt er aan! Door integratie van vele sectorale w e t t e n in de Omgevingswet zijn de autoriteiten verplicht alle relevante aspecten bij besluiten te laten meewegen. Zo worden economische, ecologische en sociale aspecten evenwichtig en gezamenlijk beoordeeld. Daarnaast worden onderzoekslasten verlaagd, waardoor enerzijds minder vooraf hoeft te worden onderzocht; anderzijds moeten beschikbare gegevens opnieuw kunnen worden gebruikt. Tot slot w o r d t flexibilisering van bestemmingsplannen (straks omgevingsplannen) bevorderd.

Kortom: een hoop veranderingen! Om de invoering van de Omgevingswet in u w gemeente zo soepel mogelijk te laten verlopen, is het raadzaam om de werkwijze al zoveel mogelijk over te nemen; door al globaler te gaan bestemmen en

onderzoeksgegevens te hergebruiken. De wettelijke kaders staan dat nu al toe.

Meer informatie: Niels Ruyter, regiomanager Bouwend Nederland Randstad Zuid T 0 7 9 3 2 5 2 2 7 0

M 0 6 1 0 9 2 5 3 5 7

E n.ruyter@bouwendnederland.nl Postbus 3 4 0

2 7 0 0 AH Zoetermeer