GEMEENTE OOSTERHOUT 8 december 2015
Agenda Economie 2016-2021
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
Agenda Economie 2016-2021
Inhoudsopgave
1 INLEIDING ... 3
1.1 WAAR STAAN WE ... 3
1.2 LEESWIJZER ... 3
1.3 VERBINDEND BESTUUR ... 4
2 EVALUATIE AGENDA 2011–2015 ... 5
3 ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN ... 6
4 OOSTERHOUT IN 2021 ... 7
5 OOSTERHOUT EN SAMENWERKING IN DE REGIO ... 8
5.1 INLEIDING ... 8
5.2 VALUEPORT ... 8
5.3 BOELM(VESTIGINGSKLIMAAT A16 CORRIDOR) ... 8
5.3.1 ACHTERGROND ... 8
5.4 REGIO WEST BRABANT ... 8
5.4.1 STRATEGISCHE AGENDA WEST-BRABANT 2012-2020 ... 8
5.4.2 ACTUELE THEMA’S ... 9
5.4.3 BEDRIJVENTERREINEN ... 9
5.4.4 KANTOREN ... 9
5.4.5 DETAILHANDEL ... 9
5.4.6 BREEDBAND ... 10
5.5 LOGISTIEK NETWERK ... 11
5.5.1 HAVENS MIDDEN BRABANT ... 11
5.6 AMERSTREEK ... 11
5.7 STREEKNETWERKEN ... 11
6 SPEERPUNTEN ... 12
6.1 NIEUWE BEDRIJVIGHEID... 12
6.1.1 INLEIDING BEDRIJVENTERREINEN... 12
6.1.2 UITBREIDING ... 12
6.2 ARBEIDSMARKT ... 13
6.2.1 OVERHEID,ONDERWIJS EN ONDERNEMERS (3O’S) ... 13
6.2.2 SOCIAAL AKKOORD 2013 ... 13
6.2.3 REGIONAAL UITVOERINGSPROGRAMMA ARBEIDSMARKT ... 14
6.2.4 STARTERSCENTRUM ... 15
6.2.5 155 RED EEN BEDRIJF ... 15
6.2.6 BANENBEURZEN ... 15
6.2.7 REGIONALE WERKGEVERSBENADERING ... 15
6.3 BINNENSTAD ... 16
6.3.1 INLEIDING ... 16
6.3.2 1E SPEERPUNT:PROGRAMMA BRUISENDE BINNENSTAD ... 16
6.3.3 2E SPEERPUNT:CENTRUMMANAGEMENT ... 17
6.3.4 3E SPEERPUNT:CITYMARKETING ... 17
6.4 REVITALISERING BEDRIJVENTERREIN WESTSTAD ... 18
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
6.4.1 MULTIMODAAL TRANSPORT ... 18
6.4.2 DOORVOEREN VERBETERMAATREGELEN ... 19
6.4.3 GOEDERENSPOOR ... 19
6.5 BEDRIJVEN INVESTERING ZONES ... 21
7 OVERIGE AANDACHTSGEBIEDEN ... 23
7.1 HORECA ... 23
7.1.1 HORECA IN OOSTERHOUT ... 23
7.2 TOERISME ... 23
7.2.1 TRENDS ... 23
7.2.2 TOERISME IN OOSTERHOUT ... 23
7.3 AGRARISCHE SECTOR ... 25
7.3.1 TRENDS ... 25
7.3.2 AGRARISCHE SECTOR IN OOSTERHOUT ... 26
8 VERVOLGTRAJECT:UITVOERINGSPROGRAMMA ... 27
8.1 VERVOLG ... 27
8.2 TOT SLOT ... 27
BIJLAGE:EVALUATIE AGENDA ECONOMIE 2011–2015 ... 28
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
1 Inleiding
1.1 Waar staan we
Oosterhout is een bruisende stad vol ambitie. De stad onderscheidt zich door haar uitstekende geografische ligging, strategisch tussen de havens van Rotterdam en Antwerpen en de trimodale ontsluiting.
De gemeente Oosterhout telt bijna 54.000 inwoners en ruim 24.000 woningen. Er is bovendien volop werkgelegenheid, in diverse economische sectoren. Er zijn ca. 4.000 bedrijven waar in totaal ruim 26.000 mensen werkzaam zijn. In Oosterhout is een sterke vertegenwoordiging van bedrijven op het gebied van transport, logistiek en distributie, voeding, betonindustrie, metaal en elektrotechniek. De zakelijke
dienstverlening is sterk in opkomst. In de afgelopen decennia hebben talloze toonaangevende bedrijven zich in Oosterhout gevestigd, mede vanwege de goede bereikbaarheid, strategische ligging in de Benelux en het ondernemersvriendelijke klimaat. Oosterhout heeft een bedrijvigheids- en werkgelegenheidsstructuur die, naar is bewezen, een stootje kan hebben. Dit komt o.a. door een breed georiënteerde beroepsbevolking en een grote verscheidenheid aan toeleveringsbedrijven.
Oosterhout Familiestad
Oosterhout is een aantrekkelijke gemeente voor mensen die zoeken naar ruimte om te werken, wonen en/ of te recreëren. Opvallend zijn het groene karakter en de ruime opzet. Oosterhout vervult een sub-regionale functie als winkel- en uitgaanscentrum, met daarbij mooie stadsparken en een jachthaven. De prachtige kerkdorpen Den Hout, Oosteind en Dorst bieden een rustige woonomgeving. Het voorzieningenniveau is hoog met veel sportaccommodaties; waaronder een nieuw sportpark de Contreie en een vernieuwd zwembad de Warande. Tevens heeft Oosterhout met het nieuwe gebouw De Bussel, waarin theater bibliotheek en VVV zijn gevestigd, en het Amphia Ziekenhuis (polikliniek/ dependance) goede voorzieningen.
Aan de westkant van Oosterhout wordt volop gebouwd aan de Contreie, een onderdeel van de wijk Vrachelen.
De Contreie heeft een rustig en groen karakter. De buurt ligt op een steenworp afstand van het pittoreske Den Hout en op tien minuten fietsen van het centrum van Oosterhout. De woningen die gebouwd worden zijn divers. Koop- en huurwoningen, starterswoning en grote twee-onder-een-kappers worden al bewoond of zijn in aanbouw. Bovendien is het mogelijk om op een van de vrije bouwkavels een droomhuis te bouwen, op kavels vanaf 400 m2 tot 1500 m2 en meer.
Doel
Eén van de speerpunten voor de komende periode van het college is het behouden en waar mogelijk versterken van de economische positie van de gemeente Oosterhout. Dit is tevens de hoofddoelstelling van waaruit deze Agenda Economie 2016-2021 is opgesteld. Dit is niet alleen van groot belang voor de
werkgelegenheid, maar ook voor de vitaliteit en de investeringskracht van Oosterhout.
Door het stimuleren van een duurzame economie, het bevorderen van een goed ondernemersklimaat en maatschappelijk verantwoord ondernemen en met een goed relatiebeheer willen we in samenwerking met onze partners ons doel bereiken. In deze Agenda wordt inzicht gegeven in de welke stappen we daarvoor moeten nemen.
1.2 Leeswijzer
Deze Agenda Economie 2016-2021 schetst in hoofdstuk 2 een beeld van de historie (evaluatie Agenda Economie 2011 – 2015) en huidige situatie van Oosterhout. Hoofdstuk 3 beschrijft de algemene landelijke economische ontwikkelingen. De eigen ambities en de visie over de gewenste toekomst zijn te vinden in hoofdstuk 4. In hoofdstuk 5 worden de diverse samenwerkingen van Oosterhout in de regio toegelicht. Om de ambities te verwezenlijken is een aantal speerpunten benoemd. Deze zijn verwoord in hoofdstuk 6. In
hoofdstuk 7 wordt ingezoomd op de overige aandachtsgebieden. In hoofdstuk 8 gaan we kort in op het proces na vaststelling van deze Agenda.
In Bijlage 1 is een in 2014 opgestelde evaluatie van de ‘oude’ agenda economie opgenomen alsmede een overzicht van de stand van zaken van de acties uit de ‘oude’ Agenda Economie 2011 – 2015.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
1.3 Verbindend bestuur
Verbindend bestuur is een belangrijk thema binnen de gemeente Oosterhout. Door burgers, ondernemers, organisaties en verenigingen van meet af aan bij beleidsontwikkeling en uitvoering te betrekken, kunnen we op veel terreinen winst boeken. Door inbreng van betrokkenen worden de gemeentelijke plannen vaak beter, komt er aanzienlijk meer draagvlak voor gemeentelijk beleid en zijn partijen ook bereid mee te werken aan de uitvoering. Bij de totstandkoming van deze agenda is dan ook voor deze aanpak gekozen. De ondernemers en diverse organisaties zoals BZW, OBO/MKB, Horeca en Winkelstad Oosterhout zijn nauw betrokken in het proces. Er hebben meerdere sessies plaatsgevonden met deze stakeholders om samen de koers te bepalen.
Hierdoor is de Agenda Economie 2016-2021 een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de gemeente en haar stakeholders en is er sprake van commitment bij deze partijen.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
2 Evaluatie agenda 2011 – 2015
Begin 2014 is de Agenda Economie 2011 – 2015 geëvalueerd. Deze evaluatie is als bijlage bijgevoegd.
Geconcludeerd kan worden dat zo’n 90% van de actiepunten uit die agenda is gerealiseerd. Een andere conclusie is dat de vijf hoofdonderwerpen uit deze nota ook voor de komende periode onverminderd actueel zijn. Het gaat dan om:
Het verbeteren van de aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt;
Het creëren van voldoende ruimte voor (bestaande en toekomstige) werkgelegenheid;
Het waarborgen van de bereikbaarheid van de in Oosterhout gevestigde bedrijven;
Een heroriëntatie op de positie van Oosterhout in de regio en op de regionale samenwerkingsverbanden;
Het versterken van de relatie tussen lokale overheid en bedrijfsleven.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
3 Economische ontwikkelingen
Inleiding
Het lijkt erop dat in heel Nederland de economie weer voorzichtig aantrekt. In de provincie Noord-Brabant lijkt de crisis voorbij: het CBS constateerde in Brabant een bovengemiddelde economische groei in 2014.
De belangrijkste economische ontwikkelingen voor Oosterhout:
de algehele economische groei in Nederland leidt ertoe dat bestaande bedrijven mogelijk willen uitbreiden en de kansen op succesvolle uitgifte van nieuwe bedrijventerreinen in Oosterhout groeien;
de groei in de logistieke markt; Oosterhout heeft voor logistieke ondernemers een uitstekend vestigingsklimaat, met name vanwege de trimodale ontsluitingsmogelijkheden (weg, water, spoor);
veranderend koopgedrag van consumenten heeft tot gevolg dat winkelgebieden in met name binnensteden onder druk staan. De Oosterhoutse binnenstad ondervindt hiervan, net als de meeste andere steden in Nederland, de gevolgen.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
4 Oosterhout in 2021
De gemeente streeft naar behoud en verdere ontwikkeling van de goede economische positie, zij streeft ernaar een belangrijke economische speler in de regio te zijn. Een goed ondernemersklimaat is daarbij belangrijk. Naast goede fysieke mogelijkheden zoals voldoende ruimte en een goede infrastructuur moeten ook de arbeidsmarkt en samenwerking veel aandacht krijgen. Er moet uiteindelijk een arbeidsmarkt zijn die aansluit bij de vraag. Daarvoor is extra aandacht nodig voor opleidingen, kennis en innovatie en een onderscheidend woon- en leefklimaat. De economische ambitie is breed. Deze richt zich niet alleen op bedrijvigheid en bedrijventerreinen maar ook op detailhandel, horeca, toerisme en de agrarische sector.
Een goede economische positie gaat gepaard met een goede bereikbaarheid. Naast verbetering van bestaande infrastructuur zal het wegennet meegroeien met de ruimtelijke ontwikkeling van Oosterhout. De inspanningen voor een verbrede A27 met spoorlijn en het omvormen van knooppunt Hooipolder tot en volwaardig knooppunt worden onverminderd voortgezet. Verder zal worden ingezet op het optimaal benutten van alle aanwezige modaliteiten (weg, water, spoor).
Binnen het bedrijventerrein Weststad / Statendam vinden diverse herstructureringen plaats. Langs de Energieweg wordt een terrein voor Logistiek ontwikkeld. Het Martensterrein aan de Statendamweg wordt opnieuw ingevuld ten behoeve van kleinere representatieve bedrijven. Beide ontwikkelingen zijn reeds in gang gezet. Het gaat hier om belangrijke revitaliseringsprojecten van verouderd Industriegebied.
Verder wordt ingezet op de realisering van een uitbreiding in oostelijke richting van het bedrijventerrein Everdenberg en de herontwikkeling van het voormalige sportpark Heihoef naar een bedrijvenlocatie. Deze laatste locatie is inmiddels zo goed als bouwrijp.
Oosterhout wil een aantrekkelijke familiestad zijn waar het goed wonen, werken en recreëren is. Op basis van het veranderde consumentengedrag zal onze toekomstige binnenstad er anders uitzien; het centrum zal op basis van een overaanbod van winkelmeters een compacter karakter hebben en daarbij transformeren van een winkelgebied pur sang tot een belevingscentrum, waarbinnen – naast winkels – plaats is voor (meer) evenementen, cultuur en ambachten. Meer dan ooit zal de consument verleid moeten worden; het plezier van
‘off-line’ winkelen en beleven zal sterk benadrukt moeten worden.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
5 Oosterhout en samenwerking in de regio
5.1 Inleiding
De gemeente Oosterhout is zeer actief in de Regio West-Brabant (RWB); visies (herijking) op
bedrijventerreinen, detailhandel en kantoren zijn in de maak. De gemeente richt zich vanuit economisch perspectief ook steeds nadrukkelijker op samenwerking met Breda, Etten-Leur en Moerdijk (BOELM).
Samenwerking met de Amerstreek gemeenten, Drimmelen, Geertruidenberg en Oosterhout, wordt ook gezocht waar mogelijk. De vooruitzichten in Oosterhout en in de regio met betrekking tot bevolkingsontwikkeling zijn positief. Ook wordt verdere groei van het aantal huishoudens voorzien.
5.2 Valueport
In het najaar van 2012 is in het BO MIRT (dit is het Bestuurlijk Overleg tussen Rijk en provincie over het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport) gesproken over de Gebiedsagenda Brabant. De regio’s Midden- en West-Brabant liggen tussen Mainports Rotterdam en Antwerpen en Brainport Eindhoven.
Deze regio’s vallen als afzonderlijke regio’s minder op, maar gezamenlijk is het een regio die van substantieel belang is voor de Nederlandse economie en voor het realiseren van de nationale ambities. Onder de werktitel
“Valueport” is in opdracht van de provincie Noord-Brabant en de regio’s Midden- en West-Brabant een verdiepend onderzoek gedaan naar het (nationaal) economisch belang van Midden- en West-Brabant Uit dit onderzoek blijkt, dat de regio “Valueport” landelijk op de vierde plaats staat qua toegevoegde waarde voor de Nederlands economie (na Groot-Amsterdam, Groot-Rijnmond en Utrecht). De exportwaarde van de topsectoren in “Valueport” is hoger dan die van Brainport (regio Eindhoven). De economische speerpunten – Biobased Ecnomy, Logistiek en Maintenance – zijn belangrijke pijlers en bouwstenen voor de economie van Valueport.
“Valueport” is een economische concept van de regio. Met dit concept van de gezamenlijke regio Midden- en West-Brabant willen provincie en regio de ontwikkelingsperspectieven onder de aandacht brengen van het Rijk met als doel dat het Rijk financiële middelen beschikbaar gaat stellen vanuit het MIRT.
5.3 BOELM (Vestigingsklimaat A16 corridor)
5 . 3 . 1 Ac htergrond
De colleges van de gemeenten Breda, Etten-Leur, Moerdijk en Oosterhout hebben met elkaar verkend wat de meerwaarde is van samen optrekken om de economische positie van de Corridor A16 verder te versterken, om de kansen als logistieke hotspot te benutten en wat we missen als we dat níet doen.
Het resultaat van deze verkenning heeft geleid tot het benoemen van een tweetal kansrijke thema’s:
1. Conceptontwikkeling van de logistieke corridor A16, met als onderdelen in ieder geval het inzicht in de logistieke keten als input voor vervolg van Valueport (MIRT) en het arbeidsmarktvraagstuk.
2. Komen tot een gezamenlijk, overkoepelend actieprogramma, met als doel de regio op de kaart te zetten als Logistieke Hotspot. Dit actieprogramma bestaat uit reeds lopende acties, aangevuld met activiteiten die voortkomen uit de conceptontwikkeling. Onderdelen van het actieprogramma zijn in ieder geval logistieke keten en business development, logistieke community, arbeidsmarkt, vestiging en communicatie t.b.v. zichtbaarheid.
5.4 Regio West Brabant
5 . 4 . 1 St rat egisch e Agend a West - Brab ant 2012 -202 0
De Regio West-Brabant heeft in februari 2012 de Strategische Agenda West-Brabant 2012-2020
gepresenteerd. In deze Strategische Agenda staan de ambities van de Regio West-Brabant beschreven in de periode tot 2020. Samen met het bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden zijn deze ambities vertaald in een uitvoeringsprogramma.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
5 . 4 . 2 Act uele Th em a’s
Binnen de Regio West Brabant wordt een oplossing gezocht voor 3 belangrijke thema’s:
1. Bedrijventerreinen 2. Kantoren
3. Detailhandel
Ook op een aantal kleinere thema’s wordt de samenwerking in de regio gezocht.
5 . 4 . 3 Bed rijvent erreinen
West-Brabant is economisch bezien één van de sterkste regio’s van Nederland. De kracht van de regio ligt enerzijds in de gunstige ligging ten opzichte van de Mainports Schiphol en Rijnmond, Brainport en Antwerpen, en anderzijds in de aanwezige combinatie van meerdere topsectoren: maintenance, logistiek en biobased economy. Onder de namen Valueport, Maintenance Valley en als onderdeel van de Biobased Delta wordt door de regiogemeenten gezamenlijk gewerkt aan de verdere versterking van de regionale economie. De focus ligt daarbij op de regionale topsectoren, logistiek, biobased en maintenance.
Bedrijventerreinen nemen hierin een belangrijke positie in: veel bedrijven en arbeidsplaatsen zijn rechtstreeks gebonden aan deze werklocaties. Daarmee borgen de bedrijventerreinen in West-Brabant zowel veel
economische- als sociale waarde voor de regio. Het gaat om zowel grote, internationale bedrijven – denk aan Suikerunie, Sabic, Shell en DB Schenker – als (lokaal) MKB dat vaak een binding heeft met de stuwende bedrijvigheid in de topsectoren in West-Brabant. Beide (en meer) typen bedrijven zijn belangrijk voor een sterk economisch klimaat in de regio. Zij vormen het ecosysteem waar de West-Brabantse economie op bouwt.
Toch neemt de ruimtevraag naar bedrijventerreinen in West-Brabant minder toe dan eerder voorzien, zo laat de recente bedrijventerreinenprognose van de provincie zien. Wanneer wordt ingezoomd dan neemt de vraag in het westen van West-Brabant af en in het oosten juist toe. Oorzaken zijn onder andere de economische ontwikkelingen en de krimpende beroepsbevolking. Bovendien observeren we structurele veranderingen binnen bedrijven en productieprocessen. Ruimtelijke groei staat tegenwoordig niet meer gelijk aan economische groei, omdat bedrijven focussen op automatisering en efficiënter ruimtegebruik. Daardoor verandert ook de aard van de vraag. Sectoren groeien fysiek of economisch harder of minder hard, en de wensen en eisen van bedrijfsruimtevragers veranderen. De vraagprognose van de provincie raamt de extra netto uitbreiding ten opzichte van het op dit moment netto uitgegeven areaal (dus exclusief planaanbod of nog uit te geven kavels).
De regionale bedrijventerreinenportefeuille is nog niet op deze situatie aangepast. Kwalitatief kan gesteld worden dat er sprake is van een mismatch: de (geplande) bedrijventerreinen sluiten niet altijd aan bij de vraag van vandaag en morgen. Bovendien is er sprake van een kwantitatief overaanbod. De harde planvoorraad overtreft de vraag naar bedrijventerreinen al met ongeveer 260 hectare in 2025 (270 ha in 2040). Als ook alle zachte plannen zouden worden gerealiseerd, dan dreigt in West-Brabant een overaanbod van meer dan 700 ha bedrijventerrein in 2040.Het is dus van belang om in de Regio West-Brabant te komen tot goede
programmeringsafspraken.
5 . 4 . 4 Kantoren
De regio West-Brabant heeft voor de komende 10 jaar genoeg aanbod en harde plannen om in de vraag van het bedrijfsleven te voorzien. Om een gezonde kantorenmarkt te krijgen moeten West-Brabantse gemeenten overaanbod terugdringen en leegstand aanpakken. Dit zg. ‘deprogrammeren’ is een gezamenlijke opgave voor de komende jaren.
5 . 4 . 5 D et ailhand el
De detailhandel in Regio West-Brabant wordt, net als elders in Nederland, geraakt door de grote veranderingen in de detailhandel. Het winkelen via internet en daar bovenop de stabiliserende en vergrijzende bevolking in West-Brabant zetten de omzetten van winkeliers onder druk,
leiden tot minder bezoekers in de winkelstraten en zorgen voor een toename van de leegstand.
Zo staat op dit moment al ruim 10% (bijna 150.000 m2) van het totale winkelvloeroppervlak in regio West- Brabant leeg. Het gaat in totaal om 805 lege panden. Dit is boven het landelijke (7,5%) en
provinciale (8,3%) gemiddelde en ruim boven een als gezonde geachte frictieleegstand van circa 5%
(bepaalde leegstand is immers nodig om ‘schuifruimte’ te hebben). De leegstand stijgt in West-Brabant ook
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015 sneller dan in Brabant of landelijk.
Hetzelfde aantal vierkante winkelmeters dat nu leeg staat, is in West-Brabant nog gepland en deels zelfs al in aanbouw. Wetende dat de vraag naar winkelruimte komende 10 jaar nog met zo’n 15 tot 20% afneemt in West-Brabant (figuur 2), betekent dit dat de leegstand de komende jaren nog fors zou kunnen doorstijgen – naar mogelijk zo’n 30 tot 40% (!) – als nu niet heel snel wordt ingegrepen. Ook hier staan we voor de opgave om gezamenlijk met de regio tot goede deprogrammeringsafspraken te komen.
5 . 4 . 6 Breedb and
De behoefte aan een toekomst vaste digitale infrastructuur groeit. Vanuit RWB maar ook vanuit de gemeente Oosterhout is er de ambitie naar volledige uitrol van een breedbandnetwerk over te gaan.
De bedrijfsterreinen in Oosterhout zijn ten dele voorzien van glasvezel tot aan de bedrijfslocatie. Zowel bij particulieren als bedrijven is de ontwikkeling en eventuele aanleg van de infrastructuur van glasvezel of kabel tot de woning of bedrijf, een initiatief van de kabelexploitanten, telecombedrijven en of internetaanbieders.
De gemeente had en heeft tot nu toe alleen een faciliterende rol bij de aanleg van de infrastructuur, zowel voor burgers als voor bedrijven. Het zou wenselijk zijn dat iedere woning en bedrijf in de gemeente een
toekomstbestendige breedbandverbinding tot zijn beschikking heeft.
De gemeente Oosterhout heeft in 2015 door Cominfra een inventarisatie en oriëntatie rapport op laten stellen inzake breedbandmogelijkheden binnen haar gemeentegrenzen. Dit rapport “Breedband belicht”, beschrijft wat de stand van zaken omtrent breedbandnetwerken in Nederland en in het bijzonder Noord Brabant en Oosterhout is. In het rapport wordt aangegeven dat glasvezel de enige toekomstbestendige breedband oplossing zal zijn. Koperverbindingen, ook coax (van onder meer Ziggo), heeft volgens het rapport als nadeel dat de snelheid en capaciteit niet gegarandeerd zijn en momenteel bijna op het einde van hun technische mogelijkheden zijn.
Ten gevolge van Europese wet- en regelgeving heeft de gemeente een faciliterende rol in de aanleg van een breedbandnetwerk. Het initiatief ligt bij de (kabel)exploitanten van telecom- en internetdiensten. Waar mogelijk zal de gemeente Oosterhout initiatieven steunen.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
5.5 Logistiek Netwerk
5 . 5 . 1 Havens Mid den Brab ant
Sinds 2007 werken de havengemeenten en havenbedrijven in Oosterhout, Tilburg en Waalwijk samen aan de uitvoering van het Masterplan Havens Midden Brabant. Deze havensamenwerking in de vorm van ambtelijk en bestuurlijk overleg heeft in de periode van 2007-2013 ertoe bijgedragen dat relevante investeringen in de haveninfrastructuur hebben plaatsgevonden en de eerste stappen zijn gezet in de professionalisering van havenontwikkeling en havenbeheer in de regio Midden Brabant.
In 2013 hebben de regionale bestuurders de wens geuit om een volgende stap te maken in de professionalisering van havenontwikkeling en havenbeheer en de havensamenwerking tot 2018 te continueren. De gemeenten Tilburg, Waalwijk en Oosterhout hebben daarvoor het Convenant Havensamenwerking Midden-Brabant 2014-2018 gesloten.
Het doel van de havensamenwerking is om in de komende jaren de logistieke aantrekkingskracht van de regio Midden Brabant verder te versterken en de huidige bedrijvigheid te behouden.
Door samenwerking kunnen gemeenten en havenbedrijven efficiencyvoordelen behalen en doeltreffender opereren. De betrokken partijen winnen aan slagkracht om de logistieke havenregio sterker de profileren. Met een sterk synchromodaal product blijft de havenregio Midden Brabant aantrekkelijk voor bestaande en nieuwe bedrijven om zich te vestigen en in te investeren. Dit heeft verhoging van de toegevoegde waarde uitgedrukt in euro’s en banen tot gevolg.
De projectgroep en de stuurgroep komen een aantal keer per jaar bij elkaar om uitvoering te geven aan de activiteiten die in het convenant zijn opgenomen.
De ligging van Oosterhout tussen Midden en West Brabant biedt kansen voor een logistiek netwerk (Valueport).
5.6 Amerstreek
Samenwerking op West-Brabantse schaal is goed, maar bij bepaalde onderwerpen is het de vraag of er een meerwaarde is voor Oosterhout. De ervaringen met de Amerstreek gemeenten is zonder meer positief
geweest, maar heeft op economisch vlak tot nu toe te weinig opgeleverd. Intensieve overleggen hebben tot de conclusie geleid dat voor de komende periode de focus vanuit de Amerstreek met name moet liggen op samenwerking op het gebied van toerisme en recreatie.
5.7 Streeknetwerken
De streeknetwerken zijn de opvolgers van de ‘oude” gebiedscommissies. Oosterhout participeert in twee streeknetwerken: LandStad de Baronie voor het zuiden (met daarin het Landschapspark ‘De open linie’) en ‘de Biesbosch’ voor het noorden.
De samenwerking verloopt uitstekend; er zijn in beide netwerken successen behaald en de samenwerking is door alle partners in ieder geval voor beide streeknetwerken gecontinueerd tot 1 januari 2017. Naast financiële bijdragen van deelnemende gemeenten en waterschappen draagt de provincie, zowel in financiële zin als in uren bij.
De focus zal de komende tijd vooral liggen op het vitaal houden van de buitengebied, zowel qua leefbaarheid voor de eigen inwoners als op het gebied van vrijetijdseconomie.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
6 Speerpunten
6.1 Nieuwe bedrijvigheid
6 . 1 . 1 I nleiding bedrijventerreinen
Oosterhout heeft vijf grote en een aantal kleinere bedrijventerreinen, met een totaal oppervlakte van meer dan 750 hectare. Deze bedrijventerreinen profiteren van een gunstige ligging tussen A27, A59 en het
Wilhelminakanaal. Het grootste bedrijventerrein, Weststad, is ook voorzien van ontsluiting via goederenspoor.
Ook voor de kantorenlocaties Europark, Hoevenstein en Beneluxweg geldt dat zij gunstig zijn gelegen in het hart van de Benelux.
Door de ligging aan het Wilhelminakanaal is de aan- en afvoer van grondstoffen en goederen via het water optimaal. Oosterhout beschikt over twee openbare laad- en loskades op twee verschillende bedrijventerreinen (Weststad en Vijf Eiken) alsmede een particuliere laad- en loskade. Diverse bedrijven zijn aan het water gevestigd en maken gebruik van deze transportmogelijkheid.
De hoogte van de bruggen en viaducten maakt het mogelijk om vanaf bedrijventerrein Weststad ongehinderd met klasse V-schepen naar het Hollandsch Diep te varen. Hierdoor staat Oosterhout in verbinding met een belangrijk onderdeel in de vaarroute van Rotterdam naar Antwerpen.
Oosterhout heeft de ondernemer veel te bieden en is kraamkamer voor de startende ondernemer, mede dankzij een ruim aanbod aan bedrijfsverzamelgebouwen. Ieder bedrijventerrein heeft een eigen actieve ondernemersvereniging. De voorzitters van deze verenigingen komen samen in de Brabant Zeeuwse Werkgeversvereniging, kring Oosterhout (BZW) en voeren overleg met het gemeentebestuur.
Naast de organisatiegraad op de bedrijventerreinen zijn diverse bedrijven in Oosterhout georganiseerd in de overkoepelende Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen Oosterhout (SBBO).
Deze stichting (door en voor ondernemers en bedrijven) verzorgt beveiliging en cameratoezicht op de grote bedrijventerreinen en kantorenparken. Hiermee wordt gezorgd voor een veiliger vestigingsklimaat. SBBO is de opmaat om te komen tot meer beheerstaken op de bedrijventerreinen. Schoon, heel en veilig zijn de
uitgangspunten om de ondernemers en pandeigenaren te faciliteren. Een goede vestigingsomgeving geeft glans aan de gevestigde bedrijven en houdt de terreinen aantrekkelijk voor nieuwkomers. Ook biedt het medewerkers van een bedrijf een veilig klimaat om naar de werklocatie te komen en te gaan.
In 2008 heeft de raad onomkeerbaar besloten om het terrein Everdenberg Oost te gaan ontwikkelen. De komende jaren zal de ontwikkeling van deze locatie gerealiseerd worden.
6 . 1 . 2 Uit breiding
Oosterhout is één van de weinige gemeenten waar nog ruimte voor nieuwe vestiging is.
Het bedrijventerrein Heihoef in Oosterhout is een nieuw hoogwaardig bedrijventerrein, gunstig gelegen in het zuidoosten van de gemeente bij bedrijventerrein Vijf Eiken en vlak bij de A27. Het terrein kent een goede ontsluiting naar de A27 (0,5 km) en ligt op korte afstand van de openbare laad- en loskade van Vijf Eiken.
Heihoef omvat in totaal 4,7 hectare bedrijventerrein met vrije verkaveling. Als kavelgrootte wordt uitgegaan van kavels tussen de 1500 en 6000 m2, met flexibele indeling . Dit biedt dan vestigingsmogelijkheden aan maximaal 20 bedrijven. Heihoef is bestemd voor bedrijven tot en met milieucategorie 3.2..
In de tweede helft van 2015 zijn de voorbereidingen getroffen voor de aanleg van het nieuwe bedrijventerrein Everdenberg-Oost. In 2016 wordt dit terrein bouwrijp gemaakt en komen de eerste kavels in de verkoop.
Everdenberg-Oost heeft straks ongeveer 16 ha uitgeefbare grond. Er worden kavels verkocht van tussen de 1500 en 5000 m2. De verkaveling is nog vrij waardoor bedrijven mee kunnen denken over de voor hen meest
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
handige verkaveling. Er worden ook enkele grotere kavels tot ongeveer 10.000 m2 aangeboden. Er komen ook een aantal woon-werkkavels aan de Heikantsestraat.
Het nieuwe karakter van het bedrijventerrein biedt de mogelijkheid om veel aandacht te schenken aan het duurzaamheid. Deze duurzaamheid kenmerkt zich door de landelijke inpassing in de bestaande omgeving en mogelijk ook door te werken met duurzame energievoorzieningen. Met de reconstructie van de aansluiting van de N629 op de A27 wordt het nieuwe bedrijventerrein goed ontsloten. Als de plannen voor reconstructie van de N629 zijn doorgevoerd, wordt de ontsluiting nog beter.
Voor zowel bedrijventerrein Heihoef als voor bedrijventerrein Everdenberg-Oost verkennen we met onze partners de mogelijkheid om bedrijven de gelegenheid te bieden om nu een kavel te kopen en daarbij meteen grond te reserveren voor toekomstige uitbreiding.
6.2 Arbeidsmarkt
6 . 2 . 1 Overh eid , Onderwijs e n Ond ernem ers (3 O’s )
Oosterhout zet al jaren in op een intensivering en actualisering van de relatie en samenwerking tussen het onderwijs en het bedrijfsleven. Deze samenwerking kent 2 facetten:
1. Samenwerking gericht op betere afstemming van onderwijs op wat de arbeidsmarkt vraagt
De focus ligt vooral op regionaal overleg tussen gemeenten, ondernemers en de MBO- en HBO opleidingen zoals het ROC West-Brabant, ROC Tilburg, Avans, Fontys, NHTV en de Universiteit van Tilburg. Regionaal wordt in het sectorplan West Brabant voornamelijk ingezet op maintenance, biobased economy en transport en logistiek. In dat kader wordt lokaal samengewerkt tussen het ROC Tilburg, bedrijven op het gebied van transport en logistiek en de gemeente Oosterhout. Vanuit deze samenwerking wordt jaarlijks een open dag Transport en Logistiek georganiseerd. Ook wordt gezamenlijk ingezet op een lokale MBO BBL opleiding transport en logistiek.
2. Samenwerking gericht op vergroten van kansen/zelfredzaamheid van jongeren/volwassenen met onder meer de volgende aandachtsgebieden:
De mogelijkheid geven aan studenten en kwetsbare jongeren om stages te lopen bij en/of kennis te maken met de gemeente. Hierbij gaat het om een brede range van stage mogelijkheden: van snuffelstages en maatschappelijke stages tot afstudeerstages, plaatsingsstages en het inzetten van studenten voor het doen van onderzoek. Voorbeelden: Onderzoek NHTV studenten, stageplaats voor leerlingen van praktijkschool de Zwaaikom of Lievenshove bij de Werf/het sportbedrijf.
Onderwijsinstellingen en ondernemers met elkaar in contact brengen in het kader van kennismaking met nieuwe technologieën (op het gebied van maintenance, biobased economy en transport en logistiek) en ondernemerschap.
Voortzetting van het (regionale) project zomerondernemers, gericht op jongeren tussen de 15 en 22 jaar, die interesse hebben in het starten van een eigen bedrijf.
6 . 2 . 2 Sociaal ak koord 2 013 en Partic ipat iewet
Met de invoering van de Participatiewet op 1 januari 2015 heeft de gemeente een grotere
verantwoordelijkheid gekregen voor het aan het werk helpen van personen met een arbeidsbeperking. Om gemeenten bij deze taak te ondersteunen hebben werkgevers en vakbonden in april 2013 in het Sociaal Akkoord afspraken gemaakt over extra banen voor personen met een arbeidsbeperking. In dit Sociaal Akkoord is vastgelegd dat werkgevers tot 2026 in totaal 125.000 (100.000 in private sector en 25.000 in publieke sector) extra banen zullen aanbieden voor personen met een arbeidsbeperking. Omdat deze afspraken gemaakt zijn, ziet het kabinet voorlopig af van de invoering van de quotumwet. Op grond van de quotumwet
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015 kan aan werkgevers die onvoldoende personen met een arbeidsbeperking in dienst hebben een boete
opgelegd worden.
Ook Oosterhoutse ondernemers hebben een verantwoordelijkheid voor de invulling van de banenafspraak uit het Sociaal Akkoord. De gemeente kan hen hierbij, mede in het kader van de uitvoering van de Participatiewet, ondersteunen. In samenwerking met de ondernemers voelen wij dan ook een verantwoordelijkheid om
mensen met een arbeidsbeperking kansen op werk te geven.
6 . 2 . 3 Regionaal uit voerings program ma Arb eidsm arkt
In de regio West-Brabant (RWB) wordt in het eerste half jaar van 2016 het uitvoeringsprogramma Arbeidsmarkt vastgesteld.
Binnen de RWB wordt een toekomstbestendige arbeidsmarkt in 2020 nagestreefd via de aanpak van een aantal lange termijn innovatieve vraagstukken én de uitvoering van een aantal concrete taken van de arbeidsmarktregio. De pijlers voor de komende jaren zijn:
- Werk van Morgen veranderende arbeidsmarkt - Werk naar Vraag vraaggerichte arbeidsmarkt
- Werk voor Iedereen aanbodgerichte inclusieve arbeidsmarkt
Hierbij wordt ingezet op 3 actielijnen: Kiezen, Leren en Werken. Hierdoor ontstaan 9 thema’s ( 3 voor elke pijler onderverdeeld in kiezen, leren en werken.)
Hieronder een eerste aanzet van diverse thema’s, waarmee het verschil moet worden gemaakt de komende jaren:
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
6 . 2 . 4 Start ersc ent rum
Het starterscentrum krijgt concreet vorm via de jaarlijkse informatiebijeenkomsten die de gemeente Oosterhout organiseert voor inwoners die zelfstandig ondernemer willen worden en de samenwerking met Business Coach Breda. Samen met de laagdrempelige activiteiten van de Business Academy ontstaat er een compleet aanbod als het gaat om de ondersteuning en begeleiding van startende ondernemers.
Door de intensieve samenwerking met Business Coach Breda zien we geen noodzaak voor het oprichten van een lokaal starterscentrum. Gezien het relatief kleine aantal startende ondernemers in Oosterhout is het efficiënter om te blijven investeren in de samenwerking met Breda en aansluiting te blijven zoeken bij de initiatieven die Business Coach Breda ontplooit.
ZZP startersavond
Jaarlijks wordt er een informatieavond georganiseerd voor inwoners van de Amerstreekgemeenten (Geertruidenberg, Drimmelen en Oosterhout) die serieuze plannen hebben om de stap te zetten naar
zelfstandig ondernemerschap. Om hen te ondersteunen op hun weg naar zelfstandig ondernemerschap bieden we hen kosteloos de begeleiding van Business Coach Breda aan.
Business Coach Breda
Business Coach Breda bestaat uit de volgende drie onderdelen:
- een intake gesprek, waarbij de vraag centraal staat of zelfstandig ondernemerschap een reële optie is;
- een coaching programma bestaande uit drie individuele coaching gesprekken;
- basiscursus ondernemerschap bestaande uit acht bijeenkomsten.
Business Academy
Na afloop van het coaching- en cursustraject kunnen de startende ondernemers zich tegen een kleine eigen bijdrage nog inschrijven voor een serie van workshops, masterclasses en bootcamps die worden
georganiseerd door Business Coach Breda en ZZP West-Brabant.
6 . 2 . 5 15 5 red een b ed rijf
De gemeente Oosterhout en het Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf (IMK) zijn voor een pilot van één jaar gaan samenwerken om het plaatselijke midden- en kleinbedrijf te ondersteunen. Doel van dit initiatief is om tijdig in gesprek te komen met ondernemers die in zwaar (financieel) weer verkeren, of daarin terecht dreigen te komen. Met het initiatief ‘155-red-een-bedrijf’kunnen ondernemers uit Oosterhout kosteloos terecht bij het IMK voor bedrijfsadvies en ondersteuning. Na de periode van één jaar zal worden bezien of dit initiatief verder moet worden uitgerold.
6 . 2 . 6 Banenb eurzen
Samen met de Dongemond gemeenten wordt de banenbeurs (2x per jaar) voortgezet. Er wordt nog wel doorontwikkeld en gekeken om ook banenbeurzen te organiseren die gericht zijn aan een specifieke doelgroep, zoals een banenbeurs die specifiek aandacht besteedt aan 45-plussers.
6 . 2 . 7 Regionale werkgeversbenad ering
Er is gekozen voor een regionaal WerkgeversServicepunt. Het WerkgeversServicepunt West-Brabant is een samenwerking tussen gemeenten, SW-bedrijven en het UWV. Met de introductie hiervan wordt tegemoet gekomen aan de wens van het bedrijfsleven om te komen tot een vorm van gecoördineerde
werkgeversdienstverlening, oftewel één aanspreekpunt voor het vervullen van vacatures en vragen daarover.
Binnen het WerkgeversServicepunt zijn verschillende zogeheten multidisciplinaire teams actief, waaronder in deze gemeente het MDT Dongemond. WerkLink vervult voor de Dongemond gemeenten deze rol. Andere vormen zouden WerkLink in de toekomst eventueel kunnen vervangen of naast WerkLink ingezet kunnen worden als deze meer effectief blijken te zijn.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
6.3 Binnenstad
6 . 3 . 1 I nleiding
Een attractieve en vitale binnenstad is van groot belang voor Oosterhout. Dat grote belang heeft eerst en vooral te maken met de economische functie die de binnenstad heeft. Zo bepaalt de binnenstad in niet onbelangrijke mate de stand van onze lokale economie door de toeristische bestedingen in de binnenstad (“recreatief winkelen”) en biedt de binnenstad ook veel werkgelegenheid. Daarnaast heeft de binnenstad zijn betekenis als toeristisch-recreatief “visitekaartje” van de gemeente.
Het stadscentrum krijgt al gedurende meerdere jaren bijzondere aandacht (o.a. bijzondere programma Centrum+ en Actieplan Stadshart). Daarnaast zijn er de afgelopen jaren ook de nodige investeringen gedaan in het stadscentrum, zoals de herontwikkeling van het Santrijngebied, de realisatie van het nieuwe busstation en een nieuw dynamisch parkeerverwijssysteem die een impuls geven aan de aantrekkelijkheid van de
binnenstad. Doel is telkens weer om in samenspraak met de partners uit de binnenstad ontwikkelingen in het stadscentrum te initiëren en te faciliteren die bijdragen aan een attractieve en vitale binnenstad
Een aantal ontwikkelingen –verander(en)d koopgedrag van consumenten en de daardoor ontstane leegstand van winkels alsmede de economische situatie– zijn belangrijke redenen om ook de komende jaren veel aandacht te hebben voor onze binnenstad.
In samenspraak met stakeholders (ondernemers, vastgoedeigenaren, bewoners, bezoekers toeristische instellingen en onderwijsinstellingen) is in de eerste helft van 2015 een Uitvoeringsprogramma Binnenstad opgesteld, waarin gezamenlijk keuzes zijn gemaakt over uit te voeren projecten, opdrachtgeverschap en daarmee samenhangende financieringsverantwoordelijkheid. in dit Uitvoeringsprogramma Binnenstad wordt tevens vorm gegeven aan professioneel Centrummanagement en Citymarketing.
6 . 3 . 2 1 e s peerpunt : Programm a Bruis end e Binnenstad
Het programma “Bruisende Binnenstad” is een programma van en voor de binnenstad!
Het programma is opgesteld in samenwerking met alle betrokken partijen, zoals ondernemers,
vastgoedeigenaren, bewoners, toeristische instellingen en onderwijsinstellingen. In dit uitvoeringsprogramma zijn gezamenlijk keuzes gemaakt over de uit te voeren projecten, opdrachtgeverschap en daarmee
samenhangende financieringsverantwoordelijkheid en alle betrokken partijen hebben ieder hun eigen verantwoordelijkheid voor de uitvoering ervan. De gemeente Oosterhout zal voor een aantal gedefinieerde projecten als (deel)opdrachtgever optreden en daarmee ook financier zijn.
Het programma Bruisende Binnenstad kent de volgende projecten:
1. Stedelijke herverkaveling
2. Opzetten website/omnichannelling 3. Opzetten Concept Store Oosterhout 4. Acquisitieteam nieuwe winkels 5. Groene aankleding binnenstad 6. Dynamische informatiezuil
7. Evenementen programmeren en communicatie optimaliseren 8. Transformatie gemeentelijke handhavers naar gastheren
9. Training ‘gastvrijheid en dienstbaarheid’ voor ondernemers en personeel 10. Winkelgebied wandelstraat, fiets te gast
11. Vernieuwing parkeerbeleid
12. Gelijke (minimale) openingstijden voor het hele winkelgebied 13. Campagne OO-kado
14. Bijzondere snoepwinkel 15. Place 2 Be voor jeugd
16. Kiosk en Leisure in het slotpark 17. gratis Wifi in de binnenstad
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
6 . 3 . 3 2 e s peerpunt : Cent rumm anagem ent
Een belangrijke randvoorwaarde om aan de slag te gaan met het programma is een slagvaardige regievoering waarbij de uitvoering integraal wordt gecoördineerd en aangepakt. Reden om in het Uitvoeringsprogramma Binnenstad aandacht te hebben voor het realiseren van een slagkrachtige uitvoeringsorganisatie , waarin alle betrokken partijen (gemeente, ondernemers, vastgoed) participeren (centrummanagement 2.0) . Het via een open en transparante procedure werven en selecteren van een onafhankelijke en professionele stadsmanager maakt nadrukkelijk deel uit van het opzetten van de centrummanagementorganisatie.
Doel is om met deze uitvoeringsorganisatie in 2016 van start te gaan.
De besturing van het Uitvoeringsprogramma Binnenstad vindt plaats onder regie van de Stuurgroep Bruisende Binnenstad, waarin vertegenwoordigers van vastgoed, ondernemers (winkeliers en horecaondernemers) en gemeente zitting hebben.
6 . 3 . 4 3 e s peerpunt : Cit ym arketing
Oosterhout heeft een duidelijke sub-regionale functie. Een substantieel deel van de bezoekers van het kernwinkel- en horecagebied is afkomstig uit omliggende gemeenten of bezoekt de stad vanuit toeristische motieven. Het is dus zaak om Oosterhout ‘op de kaart’ te zetten!
Hiervoor gaan we vanaf 2016 een campagne lanceren.
Deze campagne heeft tot doel om meer bezoekers naar Oosterhout te trekken. Daaronder worden bezoekers aan de Oosterhoutse binnenstad verstaan, maar ook de recreanten die verblijven op campings,
bungalowparken en hotels in de omgeving. Voor deze groepen moet Oosterhout een positief merk worden, vooral met het oog op hun bestedingen in de lokale detailhandel en horeca.
Met het inzetten van de campagne willen we bereiken dat meer mensen van binnen en (vooral buiten) Oosterhout worden verleid om onze mooie stad te bezoeken.
De campagne wordt ingezet voor de sectoren detailhandel, horeca, toerisme en recreatie. Daarbij bestaat de mogelijkheid dat de campagne zich op termijn ontwikkelt naar een campagne voor de gehele stad, inclusief de gemeentelijke dienstverlening en ter vervanging van het huidige familiestad.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
6.4 Revitalisering bedrijventerrein Weststad
Werkgelegenheid wordt voor een belangrijk deel op de Oosterhoutse bedrijventerreinen gecreëerd.
Bedrijventerrein Weststad I en II zijn direct aansluitend aan elkaar ontwikkeld in de jaren ‘70 en begin jaren
‘80 van de vorige eeuw, aan weerszijden van een insteekhaven die aansluit op het Wilhelminakanaal. Door haar leeftijd en de sterke groei van de bedrijvigheid op het terrein begint het terrein verouderd te raken en tekort te schieten. Voorzieningen en openbaar gebied raken onderhoud behoeftig. Dit gaat ten koste van de uitstraling en de ruimtelijke functionaliteit van het terrein.
In 2016 zal besluitvorming plaatsvinden over de aanpak van de rotonde Bromtol, zodat de ontsluiting van Weststad wordt verbeterd. Ook wordt extra geïnvesteerd in de functionaliteit van de openbare ruimte van Weststad, onder meer door de aanleg van voorzieningen voor vrachtwagen parkeren en worden er maatregelen genomen om wateroverlast te voorkomen.
6 . 4 . 1 Multimodaal t rans port
Ook in de toekomst zal Weststad de functie van logistiek centrum in hoge mate moeten blijven vervullen.
Logistiek is één de van topsectoren / sterke economische clusters in Brabant waarvan in het kader van Europese, landelijke en regionale innovatie en investeringsprogramma’s de ontwikkeling gestimuleerd wordt door de provincie (Economisch Programma Brabant 2020).
De kracht van het bedrijventerrein Weststad is gelegen in de trimodale functie (weg, water, spoor). In overleg met het bedrijfsleven onderzoekt de gemeente de mogelijkheden om de trimodaliteit te optimaliseren en uit te breiden.
Eén van de aspecten hierbij is de intensivering van het spoorgebruik. Met onze externe partners (bedrijfsleven) onderkennen wij het gegeven dat het optimaliseren van het spoor een “weg van de lange adem” is.
De komende jaren zal de nadruk liggen op het benutten van de kansen en het optimaliseren van het gebruik van het Wilhelmina kanaal en het goederenspoor. In 2015 is de laad- en loskade Vijf Eiken geopend. Het is zaak dat bedrijven deze kade in toenemende mate gaan gebruiken.
Deze duurzame koers versterkt de economische positie van Oosterhout en vermindert tegelijk de druk op het milieu.
Met onze partners zijn wij van mening dat ook op de korte termijn maatregelen nodig en gewenst zijn om concrete verbeteringen en aanpassingen in de infrastructuur op het bedrijventerrein te realiseren. Zo zal ook in de toekomst de functionaliteit van het terrein mee groeien met de behoefte van de ontwikkelingen in met name het logistiek bedrijfsleven. Deze korte termijn maatregelen hebben als doel het versterken van de uitstraling en bereikbaarheid van het bedrijventerrein.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
6 . 4 . 2 D oorvoeren verb eterm aat regelen
De aard ligging en inrichting van het huidige bedrijventerrein gekoppeld aan het intensieve gebruik, met een sterke toename in de laatste jaren, levert op diverse infrastructurele elementen problemen op. Deze problemen concentreren zich o.a. op de elementen:
Wateroverlast
Vrachtwagen parkeren
Bebording
Leegstand.
De uitdrukkelijke wens van de ondernemers en de gemeente is om de geplande vrachtwagenparkeerplaatsen op korte termijn te realiseren. In maart 2016 wordt gestart met de aanleg van 25
vrachtwagenparkeerplaatsen op Weststad II. Tevens wordt verder gegaan met de aanleg van wadi’s en verlagingen in de bermen waardoor de wateroverlast wordt aangepakt.
De verwachting is dat door het doorvoeren van de verbeteringsmaatregelen op Weststad I & II het gehele terrein aantrekkelijker wordt gemaakt zodat dit een positief effect heeft op de beleving van het bedrijventerrein en een grotere aantrekkingskracht heeft op nieuw te vestigen bedrijven.
Rotonde De Bromtol
In de ochtend en avondspits is er een bemoeilijkte uitstroom vanuit het industrieterrein Weststad via de rotonde De Bromtol. Separaat is er een studie uitgevoerd naar de externe ontsluiting via De Bromtol en de aanpak voor verbetering daarvan.
Het is duidelijk dat er iets moet gebeuren. Er ligt een plan de rotonde aan te passen om de ontsluiting te verbeteren dat in juni 2015 aan de raad is voorgelegd. Omdat er nog nadere studie gedaan moet worden naar varianten en vanwege de reconstructieplannen van het Rijk voor de A27 is dit uitgesteld.
In de eerste helft van 2016 neemt de raad een besluit over de aanpak van de rotonde De Bromtol.
Noodontsluiting Weststad II
De noodontsluiting van het bedrijventerrein Weststad is recent in samenwerking met de regionale brandweer in beeld gebracht. Weststad II is nu alleen ontsloten in Westelijke richting. In dit kader wordt er een onderzoek naar de haalbaarheid voor het realiseren van een noodontsluiting op bedrijventerrein Weststad II in noordelijke richting uitgevoerd. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door een technisch bureau. Eind februari 2016 is het eindrapport klaar.
6 . 4 . 3 G oed erens poor
In de werkgroep Logistieke Samenwerkingsverbanden waaraan gemeente, bedrijfsleven, Rewin en Rabobank Amerstreek deelnemen wordt gekeken waar de kansen liggen en worden deze opgepakt. In 2014 / 2015 is, mede in opdracht van de gemeente, door Rewin een onderzoek gestart naar de mogelijkheden tot
intensivering van het spoorgebruik op het bedrijventerrein Weststad. Resultanten van dit onderzoek is dat er echt wel kansen liggen en dat samenwerking met Moerdijk daarbij van groot belang is.
Met een groep producenten en logistieke dienstverleners wordt nu verder onderzoek gedaan naar de
mogelijkheden om meer lading via het goederenspoor dat aansluit op industrieterrein Weststad in Oosterhout te vervoeren en de servicegraad van het huidige spoorvervoer te vergroten. Enerzijds gaat het om het
verkrijgen van meer lading en betere bedieningen, en anderzijds om infrastructurele optimalisaties.
De deelnemende bedrijven doen mede vanuit economische overwegingen mee aan het onderzoek. Enerzijds zijn er bedrijven die reeds gebruik maken van het spoor en deze voorziening verder willen ontwikkelen, anderzijds zijn er bedrijven die voornamelijk via de weg vervoeren en daar alternatieven voor zoeken. Dit vanwege congestie, CO2 uitstoot, hogere kosten en vergrijzing onder chauffeurs, etc. Het hebben van goede vervoersoplossingen is cruciaal voor de economische ontwikkeling van de regio. In Oosterhout is er sprake van een trimodale ontsluiting (spoor, water en weg) en dit biedt kansen om bedrijven in de regio op een duurzame en toekomstbestendige wijze te ondersteunen in hun logistieke behoeften. Goede spoorvoorzieningen zijn hierin belangrijk. Op dit moment vindt er reeds één bediening per dag plaats op het spoor in Weststad en heeft het terrein een railterminal voor wagonladingen.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015 De haalbaarheidsstudie bevindt zich in een afrondende fase. Naar verwachting zal eind 2015 de
eindrapportage worden opgeleverd. Voor de verdere uitwerking van het onderzoek heeft de gemeente Oosterhout een verzoek om in aanmerking te komen voor subsidie via het provinciaal
herstructureringsprogramma ingediend bij de Provincie Noord Brabant.
De ontwikkeling van het spoor in Oosterhout wordt niet gezien als zelfstandige ontwikkeling, maar als onderdeel van het grotere netwerk aan spoorfaciliteiten in de regio. De samenwerking met Moerdijk wordt daarom, zowel door de gemeente als door het bedrijfsleven, nadrukkelijk gezocht.
Zo wordt bijvoorbeeld onderzocht of Moerdijk en Oosterhout samen ladingen kunnen bundelen en de servicegraad kunnen vergroten (bijvoorbeeld door gezamenlijk één of meerdere ketenregisseurs aan te stellen).
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
6.5 Bedrijven Investering Zones
Het streven is om te komen tot een Bedrijven investeringszone (BIZ) op de bedrijventerreinen, om zo de benodigde kwaliteitsverbetering samen met de bedrijven vorm te geven.
Wij willen samen met ondernemers investeren in de kwaliteit van de bedrijfsomgeving, om te kunnen beschikken over schone, aantrekkelijke en veilige bedrijvenlocaties. Op deze wijze wordt het
ondernemingsklimaat op bedrijventerreinen gestimuleerd.
Belangrijk element in dit kader is dat ondernemers niet alleen meebepalen, maar ook meebetalen. Door de combinatie van deze factoren zal de betrokkenheid en het draagvlak onder ondernemers groot zijn waardoor de maatregelen structureel ingebed kunnen worden op het bedrijventerrein.
Met behulp van het instellen van Bedrijven investeringszones worden c.q blijven bedrijventerreinen weer schoon, aantrekkelijk en veilig. Dit is zowel in het belang van de gemeente als van de ondernemers.
Door de bedrijvenvereniging Weststad/De Wijsterd is in het voorjaar van 2015 bij de gemeente een verzoek ingediend om een BIZ op te richten. Ondernemers betalen in zo’n BIZ allemaal een heffing, waardoor er een budget ontstaat waarmee zij het gebied naar hun eigen wensen kunnen verbeteren. De heffing wordt geïnd door de gemeente. Daarvoor is wel draagvlak onder de ondernemers nodig.
De gemeente Oosterhout heeft van 7 oktober tot en met 5 november 2015 een draagvlakmeting (stemming) georganiseerd onder de ondernemers op de bedrijventerreinen Weststad en De Wijsterd. In die meting konden de ondernemers aangeven of zij voor of tegen de BIZ zijn.
De uitslag van deze draagvlakmeting was negatief. Hierdoor kon er op dat moment geen BIZ worden ingesteld in het gebied Weststad/De Wijsterd. Uit de cijfers van de draagvlakmeting kan geconcludeerd worden dat, met name vanwege de grote diversiteit van bedrijven op Weststad en De Wijsterd, het instellen van één BIZ voor dit gebied op dit moment in deze vorm niet haalbaar is.
Een BIZ op bedrijventerrein Weststad lijkt wel haalbaar. De intentie van het bedrijfsleven en de gemeente is om in 2016 een nieuwe draagvlakmeting voor het instellen van een BIZ op bedrijventerrein Weststad uit te voeren.
Vervolgens zal ook het BIZ-traject voor de overige bedrijventerreinen worden gestart (Vijf Eiken, Everdenberg, Hoevenstein en Statendam)
Naast de BIZ-zen op de bedrijventerreinen is het (opnieuw) instellen van een BIZ binnenstad per 1 januari 2017 gepland. De huidige BIZ binnenstad komt per 1 januari 2016 te vervallen. Deze BIZ is opgezet binnen het regime van de experimenten Wet BIZ waarbinnen te weinig mogelijkheden bestonden om een goede uitvoering te geven aan het opgestelde BIZ plan. Binnen de nieuwe BIZ Wet zijn deze beperkingen niet aanwezig.
2
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
7 Overige aandachtsgebieden
7.1 Horeca
7 . 1 . 1 Horec a in Oost erh out
Net als elders in Nederland laat (een deel van) de huidige horecaondernemers een groei zien in omzetcijfers.
De “droge” horeca (uit eten) doet het steeds beter, de “natte” horeca (café etc.) blijft achter en heeft het moeilijk. Oosterhout heeft getalsmatig een fors aantal horeca stoelen, met andere woorden het horeca aanbod overstijgt de lokale vraag. Dat is historisch zo gegroeid: Oosterhout staat bekend om zijn uitgebreide horeca aanbod en “Eerst Eten” zit niet voor niets in het DNA van de bevolking. Maar het huidige horeca aanbod is qua keuzes niet erg divers. Deze constatering is een ontwikkeling die aan de markt is, de gemeente heeft daarin enkel een faciliterende rol.
Samen met de partners in de keten (detailhandel en toerisme) wordt er in het kader van Citymarketing samengewerkt in de ‘branding’ van Oosterhout in het algemeen en de Horeca in het bijzonder.
De ondernemers van de Heuvel hebben zich verenigd in de ‘Heuvelkring’ en zijn bezig een gezamenlijke visie op de Heuvel te ontwikkelen, waarbij Horeca een prominente rol speelt. Ook in deze ontwikkeling heeft de gemeente een faciliterende rol
7.2 Toerisme
7 . 2 . 1 Trends
De algemene trend is de toename van korte recreatie; meer en korte(re) trips krijgen de voorkeur boven een langere vakantie.
7 . 2 . 2 Toerism e in Oosterhout
De crisis van de afgelopen jaren is in het toeristisch werkveld goed gevoeld. Verblijf recreatieve ondernemers zagen een vertraging in de verkoop van chalets en verkorting van de verblijfsduur door gasten. Ook het aantal seizoen reserveringen stond onder druk. Er werden minder vakanties gehouden en over de hele linie is minder geld uitgegeven aan vakanties en dagrecreatie.
Op zich zou dat gunstig kunnen zijn voor het binnenlands product – dichter bij huis vakantie vieren – maar in het totaal is door de toerist minder uitgegeven. Dit gegeven heeft gevolgen gehad voor de investeringen door ondernemers, die zijn veelal uitgesteld. Vooral bij de grote bedrijven was dat het geval. Opvallend is dat met name de mini-campings het goed gedaan hebben de afgelopen jaren. Zonder uitzondering zijn ze gegroeid en er is flink geïnvesteerd in de bedrijven. Voor een deel zou die groei verklaard kunnen worden uit de lagere tarieven die door mini-campings in rekening worden gebracht. Anderszins zien we een voorkeur voor de meer persoonlijke benadering van kleinere bedrijven.
In 2012 is voor de 4e keer een onderzoek gehouden naar de economische waarde van toerisme. De
uitkomsten daarvan lieten zien dat wat al gevoeld was door ondernemers, daadwerkelijk in de cijfers tot uiting kwam. De inkomsten daalden van € 166 miljoen in 2009 tot iets minder dan € 150 miljoen in 2012.
De regionale samenwerking heeft een wat ander karakter gekregen. Door heroriëntatie op taken van de regio West-Brabant is de focus verlegd naar de streeknetwerken. Streeknetwerken zijn de opvolgers van de gebiedscommissies. Oosterhout neemt deel aan 2 streeknetwerken: De Biesbosch en Landstad de Baronie (waaronder Landschapspark de Open Linie). Het samenwerkingsverband Brabant aan de Biesbosch is
geïntegreerd in het streeknetwerk de Biesbosch waarvan nu ook Dordrecht deel uitmaakt. De streeknetwerken zijn in 2013 van start gegaan. Na een wat moeizame start – hoe vinden ondernemers elkaar en de
gemeente/andere partners – draaien de netwerken nu naar behoren.
De eerder genoemde trends bieden mogelijkheden voor toerisme in Oosterhout. Oosterhout staat wijd en zijd bekend om het uitgebreide campingaanbod. Los daarvan zijn er legio sportieve mogelijkheden (MTB, golf, het nieuwe zwembad de Warande, wielrennen etc. etc) die – in combinatie met het uitgebreide horeca- en winkelaanbod – ruime mogelijkheden bieden voor (groeps)arrangementen voor korte of langere duur.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015 Met ingang van 2016 wordt gestart met een toeristisch fonds. Als gevolg van een andere
berekeningssystematiek van toeristenbelasting is de verwachting dat de opbrengst gaat stijgen. Met de sector is afgesproken dat meeropbrengsten via investeringen terugvloeien naar de sector. Daarbij kan gedacht worden aan verschillende toepassingen zoals het verbeteren van routestructuren (fiets, wandel en
ruiterroutes), aanjagen nieuwe initiatieven, ondersteunen van gerichte evenementen, etc. Jaarlijks wordt een uitvoeringsplan opgesteld en ontwikkelingen gevolgd.
Nieuwe initiatieven die passen binnen het toeristisch beleid worden actief ondersteund. Ondernemers die willen uitbreiden of doorgroeien vinden een luisterend oor Daar waar mogelijk worden zij geleid door vergunningenprocedures en geadviseerd.
Het samenvoegen van de VVV met het Uitpunt en het huisvesten van deze nieuwe combinatie in een nieuwe locatie (De Bussel) moet een impuls geven aan de toeristische- en culturele sector.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
7.3 Agrarische sector
7 . 3 . 1 Trends
De agrarische sector is van oudsher een belangrijke maatschappelijk-economische drager voor met name het buitengebied. Deze functie concentreert zich vooral in de Gecombineerde Willemspolder ten oosten van de A27 en rond de kerkdorpen Oosteind, Dorst en Den Hout. De agrarische gebieden kennen in relatie tot hun landschapstype, verschillende vormen van agrarische gebruiksmogelijkheden; in het open kleigebied van de Gecombineerde Willemspolder aan de oostkant en de Oranjepolder ten noorden van de kern richt de landbouw zich op akkerbouw en vollegronds tuinbouw. Op de hogere zandgronden tussen Oosterhout en Teteringen vindt boomteelt plaats. De glastuinbouwsector is geconcentreerd in het gebied ten zuiden van het lint Oosteind.
Ook vervult zij een belangrijke functie voor het in standhouden van waardevolle landschappen. Zo ook binnen de gemeente Oosterhout, waar het landschap zich kenmerkt door open agrarische gebieden (zoals de Willemspolder) en agrarische coulisselandschappen. Samen met de bosgebieden die Oosterhout rijk is, vervullen deze agrarische landschappen een belangrijke toeristisch-recreatieve trekkersfunctie gericht op natuur- en landschapsbeleving. Naast deze meer indirecte toeristisch-recreatieve functie, vervult de sector een ook meer directe toeristisch-recreatieve functie.
Door mondialisering van de markt (mede veroorzaakt door het wegvallen van de Europese importheffingen), het (deels) wegvallen van Europese subsidies en veterinaire rampen zoekt de agrarische sector naar neveninkomsten. Deze wordt met name gevonden in activiteiten die passen binnen de agrarische
bedrijfsvoering en bij het buitengebied. Hierbij kan gedacht worden aan paardenpensions, boerderijwinkels en minicampings. Daarnaast zijn er ook andere mogelijkheden om de inkomstenbron te verbreden, zoals
agrarisch natuurbeheer en educatieve en maatschappelijke functies (zorgboerderijen). In het nieuwe
bestemmingsplan buitengebied is getracht aan dergelijke ontwikkelingen ruimte te bieden, zonder afbreuk te doen aan de andere functies en waarden in buitengebied. In beginsel zullen de mogelijkheden van verbreding met name moeten worden gezocht in de toeristisch-recreatieve hoek, én als aanvulling op het reeds bestaande toeristisch-recreatieve aanbod binnen de gemeente Oosterhout.
Naast bedrijven die zich met name richten op verbreding, zijn er ook bedrijven die zich met name richten op specialisatie en schaalvergroting. Dit gaat in de regel gepaard met een verhoging van de mechanisatiegraad.
Dit uit zich onder andere in grotere en zwaardere landbouwvoertuigen en -machines. In verband met een goede bereikbaarheid en behoud van landbouwvoertuigen/ -machines (schade door drempels), wegen en bermen moet er bij aanleg en reconstructie van wegen rekening worden gehouden met deze toename in mechanisatiegraad. Behalve variërende eisen aan de aanwezige infrastructuur, leidt dit bij de bedrijven ook tot een andere marktbenadering en de toepassing van techniek (waaronder i.c.t. - logistiek) op de bedrijven. Ook zal er een groeiende behoefte ontstaan voor de be- en verwerking van agrarische producten op de bedrijven.
Daarnaast is er nog een groep agrarische ondernemers die door de veranderende markt, toename in wet- en regelgeving en/ of het ontbreken van een bedrijfsopvolger, de agrarische onderneming stopzetten. Dit kan enerzijds een omschakeling zijn naar een niet-agrarisch bedrijf of een burgerwoning. De tendens van
schaalvergroting, opzetten van verbredingsactiviteiten, omzetting van bedrijfswoningen in burgerwoningen en de reeds in het buitengebied aanwezige burgerwoningen en toekomstige uitbreidingen van woongebieden brengen een spanningsveld met zich mee op het vlak van geuroverlast van agrarische bedrijven waar vee wordt gehouden. De rijksoverheid geeft met de Wet geurhinder en veehouderij gemeenten de mogelijkheid om af te wijken van landelijk vastgestelde geurnormen. Dit moet dan wel gebeuren via een zogenaamde
geurverordening. Op dit moment wordt samen met de ZLTO en de GGD getracht te komen tot een verordening die meer ontwikkelingsruimte biedt aan melkveehouderijbedrijven, zonder dat daarbij de (volks)gezondheid in het geding is.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015 Een duurzame bedrijfsvoering is meer en meer een belangrijk onderwerp binnen de agrarische sector, al dan niet voortkomend uit wet- en regelgeving, maatschappelijk besef of als unique selling point. Daar waar knelpunten zich voordoen vanuit lokale regelgeving zullen deze knelpunten, omwille van het algemeen maatschappelijk belang bij een duurzame economie, moeten worden geslecht.
De laatste jaren is er een tendens gaande waarbij het lastig is, tijdelijk en goedkoop personeel te vinden. Dit personeel is van belang voor het opvangen van de arbeidspieken in met name de boomteelt en de tuinbouw (vollegrond én glastuinbouw). De agrarische sector heeft dan ook haar toevlucht genomen tot werknemers, veelal afkomstig uit de nieuwe EU-lidstaten (ook wel de Midden- en Oost Europese (MOE) landen[1]). Vanuit het oogpunt van terugdringen van de werkeloosheid en daarmee uitkeringslasten, is het wenselijk als er meer gebruik wordt gemaakt van het regionale arbeidspotentieel.
7 . 3 . 2 Agrarisc he Sect or in Oost erh out
Voor wat betreft de economische ontwikkelingen in het agrarisch buitengebied kan gesteld worden dat het bestemmingsplan leidend is en dat de gemeente vooral een faciliterende rol heeft als het gaat om
ondernemen in dit gebied.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
8 Vervolgtraject: Uitvoeringsprogramma
8.1 Vervolg
De in deze economische agenda beschreven economische visie, strategie, ontwikkelingen en speerpunten vormen het kader voor de komende jaren. De vertaling hiervan in projecten, activiteiten en processen wordt gemaakt in het nog op te stellen uitvoeringsprogramma. Hierin wordt een overzicht van alle actiepunten weergegeven. Het geeft aan welke acties op korte en middellange termijn worden opgepakt.
Na vaststelling van deze Economische Agenda wordt gestart met uitvoering, en in sommige gevallen verder gegaan met uitvoering van de nog openstaande actiepunten uit de vorige Agenda Economie (mits nog actueel).
8.2 Tot slot
Deze visie beschrijft de periode tussen 2016 en 2021. Veel ontwikkelingen zijn helaas niet te voorzien en daarom is het van belang om jaarlijks de visie tegen het licht te houden en te beoordelen of het
uitvoeringsprogramma op schema ligt.
Agenda Economie 2016-2021 | 12/8/2015
Bijlage: Evaluatie Agenda Economie 2011 – 2015
Hieronder staan de actiepunten uit de ‘oude’ agenda economie. Per actiepunt is aangegeven of dit in de afgelopen periode wel, niet, of deels gerealiseerd is.
Voorzieningen Gerealiseerd
Instellen BIZ (Bedrijven Investerings Zone) voor het centrumgebied, daarmee een actieplan
voor 5 jaar vaststellen.
3-jaarlijks blijven monitoren van de lokale economische waarde van toerisme.
Onderzoeken, in samenwerking met de retailondernemers, wat de mogelijkheden van internet winkelen in combinatie met een fysieke winkel zijn, met inzet en toepassen van
digitale media/mogelijkheden.
In overleg met verblijfsrecreatie ondernemers en agrarische sector vaststellen van een
nieuw bestemmingsplan buitengebied.
Kansen benutten die zich voordoen op het moment dat het woongebied Zwaaikom daadwerkelijk wordt ontwikkeld, in combinatie met de recreatieve ontwikkeling van de jachthaven. (lange(re) termijn uitvoeringsprogramma Brabant aan Zee). Synergie watersport en horeca.
Branding Landschapspark.
Benutten kansen voor toevoeging voorzieningen (zoals leisurecenter) en promotie
bestaande voorzieningen (bijv. Theater de Bussel).
Met de partners in het werkveld (middenstand, horeca, VVV, toeristisch bedrijfsleven) een samenwerkingsvorm starten en een samenhangend programma voor promotie opstellen, rekening houdend met wat er in de regio al gepland staat en wat elkaar kan versterken (Brabant aan de Biesbosch, Brabant aan Zee).
Deels
Onderzoek naar de mogelijkheid om op het gebied van detailhandel en horeca intensiever met de direct omliggende regio (Amerstreekregio) samen te werken, of dat toegevoegde
waarde heeft (arrangementen).
Onderzoek naar de mogelijkheid om de VVV op te schalen naar het gebied Amerstreek
In Brabant aan de Biesbosch verband een pilot starten met QR (Quick Response) codes op
toeristische objecten.
Aandacht voor duurzaam toerisme in combinatie met de promotie van streekproducten
Transformatie van de promotie van Oosterhout: van vakantiebeurzen naar
internetmarketing, Oosterhout 2.0. Deels
Hernieuwd onderzoek doen naar de in het bedrijfsleven geuite wens tot uitbreiding van
kwalitatief goede en betaalbare hotelaccommodatie.
Via de “Brede aanpak Voorzieningen” samen met de belangrijkste partners in de stad een antwoord geven op de maatschappelijke trends en ontwikkelingen die op Oosterhout
afkomen.
