Sportakkoord Hendrik-Ido-Ambacht
INHOUDSOPGAVE
1. INLEIDING 3
1.1 Aanleiding 3
1.2 Het proces 3
1.3 Hendrik-Ido-Ambacht in beeld 4
2. LOKAAL SPORTAKKOORD 6
2.1 Inclusief Sporten en Bewegen 6
2.2 Duurzame sportinfrastructuur 9
2.3 Vitale aanbieders 11
2.4 Positieve sportcultuur 13
2.5 Van jongs af aan vaardig in bewegen 15
3. SPELREGELS 16
3.1 Organisatie 16
3.2 Spelers 18
3.3 Communicatie 18
3.4 Financiën 19
4. NABESCHOUWING 20
4.1 Inkijk planning en implementatie 20
4.2 Nawoord door projectgroep 20
1. INLEIDING
1.1 Aanleiding
Hendrik-Ido-Ambacht kent een divers sport- en beweegaanbod en een rijk verenigingsleven. Tevens is de laatste jaren veel energie gestoken in het oprichten van Hi5Ambacht waarmee een gedegen fundament is gelegd voor het samenbrengen van sportieve-, culturele- en buurtactiviteiten voor jong en oud. Daarmee wordt een breed aanbod gefaciliteerd waardoor heel Hendrik-Ido-Ambacht creatief en fit blijft. Daarnaast zijn recent stappen gezet met het preventieplan.
De ontwikkeling van het Nationaal Sportakkoord, het preventieplan en het meer aandacht geven aan duurzaamheid (waaronder bij sportverenigingen en in accommodaties) is aanleiding voor het gemeentebestuur om tot een lokaal sportakkoord voor Hendrik-Ido-Ambacht te willen komen, waar lokale partijen invulling aan gaan geven. Dit lokaal sportakkoord moet breed gedragen worden waarbij verenigingen, sporters, Hi5Ambacht, andere maatschappelijke partijen (onderwijs, zorg en welzijn) en gemeente zich eigenaar voelen van het eindresultaat. Met dit het lokaal sportakkoord wil de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht tevens een impuls geven aan de samenwerking tussen verschillende aanbieders. In dit lokaal sportakkoord zijn de pijlers uit het Nationaal Sportakkoord uitgewerkt, waarbij het accent vooral ligt op de breedtesport en minder op de topsport.
De planning voor de totstandkoming van het lokaal Sportakkoord wordt ingegeven door de uiterlijke datum voor het aanvragen van uitvoeringsbudget 2020. Uiterlijk 26 juni 2020 dient een concept lokaal Sportakkoord bij de VSG te worden ingediend.
1.2 Het proces
Het proces is niet enkel van de gemeente of de sportformateur, maar bovenal van het sportveld. Bij de totstandkoming van het lokaal sportakkoord zijn de aanbieders daarom nauw betrokken. Het proces is anders verlopen dan op voorhand gedacht. De Corona crisis heeft de samenkomst van grote groepen onmogelijk gemaakt.
We zijn genoodzaakt een andere route te volgen om de deadline van 26 juni te halen, waarbij zoveel mogelijk digitaal overleg is gevoerd. Om tot het voorliggende akkoord te komen zijn de volgende stappen doorlopen:
▪ Ophalen ambities sport en bewegen vanuit bestaand beleid van de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht;
▪ Ophalen ambities sport en bewegen vanuit de projectgroep op basis van 1-op-1 gesprekken;
▪ Plenaire bespreking concept sportakkoord met de projectgroep;
▪ Toets concept sportakkoord door de klankbordgroep.
Het voorliggende sportakkoord betreft, op grond van de doorlopen stappen, een akkoord op hoofdlijnen op basis waarvan op 26 juni uitvoeringsbudget kan worden
1.3 Hendrik-Ido-Ambacht in beeld
Hendrik-Ido-Ambacht is een dorp met ruim 31.000 inwoners en heeft een rijk verenigingsleven. Er is een ruime keuze in georganiseerd en ongeorganiseerd sport- en beweegaanbod. Opvallend is dat bijna alle binnensportaccommodaties in het centrum van het dorp gelegen zijn en voor iedereen nabij. De ligging van het dorp, in de Zwijndrechtse Waard, zorgt voor veel natuur in de nabije omgeving die uitnodigt tot bewegen. Ook telt het dorp een verscheidenheid aan speeltuinen waar kinderen volop in beweging kunnen zijn. In de naburige gemeenten, zoals Zwijndrecht, is het sportaanbod ook groot. Inwoners uit Hendrik-Ido-Ambacht maken dan ook gebruik van het sport- en beweegaanbod buiten de eigen gemeente. Visa versa maken inwoners van naburige gemeente gebruik van het sport- en
beweegaanbod in Hendrik-Ido-Ambacht. Ondanks het grote aanbod aan sport- en beweegfaciliteiten ligt het percentage van inwoners die de dagelijkse
beweegnorm haalt onder het landelijk gemiddelde, namelijk 52,3% ten opzichte van 63%1. Het aantal huishoudens dat aan hardlopen, wielrennen en wandelen doet is lager dan het landelijk gemiddelde. Het aantal huishoudens dat aan fitness doet ligt daarentegen met 27,4% iets hoger dan het landelijk gemiddelde van 26%1. Uit cijfers van de monitor Jeugdgezondheidszorg, Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ valt een aantal zaken op. Zo blijkt dat slechts 20% van de 12- tot 15-jarigen voldoet aan de norm gezond bewegen. Van de populatie 19 jaar en ouder voldoet 25% aan deze norm en van de 65+’ers haalt slechts 32% de beweegnormen. 61% van de 5- jarigen is lid van een sportvereniging. Dit is een groot aantal, maar blijft achter in vergelijking met de regio Zuid-Holland Zuid waar gemiddeld 67% lid is van een vereniging2.
Regelmatig wordt gekeken naar de gezondheid van inwoners ten opzichte van de regio Zuid-Holland Zuid3. Een aantal opvallende punten:
▪ Het percentage van inwoners (19+) dat wel eens rookt (19%) in Hendrik-Ido-Ambacht wijkt niet af van de regiogemeenten (20%).
▪ Het percentage rokers in de categorie 12- tot en met 15-jarigen (15%) wijkt niet af van de regio Zuid-Holland Zuid (16%).
▪ Bijna een derde van de 12- tot en met 15-jarigen uit Hendrik-Ido-Ambacht geeft aan een paar slokjes alcohol te hebben gedronken (31% in zowel 2016 als 2017).
Dit percentage is iets hoger dan in de regio Zuid-Holland Zuid (26% in zowel 2016 en 2017).
▪ Het percentage 12- tot en met 15-jarigen in Hendrik-Ido-Ambacht dat wel eens drugs heeft gebruikt is 6%. Dit is net zo hoog als in de regiogemeenten.
▪ Het percentage 2-jarigen met overgewicht is in Hendrik-Ido-Ambacht hoger ten opzichte van de andere gemeenten in de regio. Bij de overige leeftijden zijn geen significante verschillen ten opzichte van de andere gemeenten.
▪ Het percentage 4- tot 12-jarigen noch het percentage 12- tot en met 15-jarigen dat mentaal weerbaar is in Hendrik-Ido-Ambacht wijkt niet af van de overige gemeenten in de regio Zuid-Holland Zuid.
▪ Het percentage matig of ernstig eenzame mensen in Hendrik-Ido-Ambacht wijkt niet af van de overige gemeenten in de regio.
Tenslotte geeft de gezondheidsmonitor4 voor volwassen, uitgevoerd door het RIVM in samenwerking met de GGD en het CBS in 2016, de volgende gegevens weer.
▪ Het percentage 19-jarigen en ouder dat wel eens drinkt ligt op 81%.
▪ 52% van 19-jarigen en ouder kampt met overgewicht (op basis van het BMI).
▪ 19% van 19-jarigen en ouder heeft aangegeven te roken.
▪ 26% van de 19 tot 65-jarigen geeft aan langdurig ziek te zijn. Voor de 65+érs ligt het percentage langdurig zieken op 48%.
1 Volksgezondheidenzorg.info
2 Monitor Jeugdgezondheidszorg en Dienst gezondheid & Jeugd Zuid Holland-Zuid
3 Mini-foto m.b.t. gezondheid inwoners gemeente Hendrik-Ido-Ambacht
4 Allecijfers.nl
2. LOKAAL SPORTAKKOORD
Het lokaal sportakkoord betreft een invulling van het nationaal sportakkoord dat door de minister van Sport (ministerie van VWS), de gemeenten (VSG) en de
sportbonden (NOC*NSF) is opgesteld. Het nationaal sportakkoord bestaat uit zes pijlers. Vijf van deze pijlers worden in Hendrik-Ido-Ambacht lokaal ingekleurd. De pijler
‘Topsport inspireert’ is niet van toepassing in de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht. In dit hoofdstuk worden per pijler de ambities beschreven en aangegeven welke acties nodig zijn om de ambities op dit moment te realiseren. Onderscheid wordt hierbij gemaakt in de lopende acties (daar waar men in Hendrik-Ido-Ambacht al mee bezig is) en de acties die de komende tijd opgepakt worden. De input voor de invulling van de pijlers wordt enerzijds gevonden in de gemeentelijke
beleidsstukken zoals het coalitieakkoord, het preventieplan en de nota publieke gezondheid waarin heldere doelstellingen ten aanzien van sport en bewegen zijn opgenomen. Anderzijds hebben ook de verenigingen hun ambities kenbaar gemaakt.
2.1 Inclusief Sporten en Bewegen
Meedoen aan sport en plezier beleven aan sport en bewegen is niet voor iedereen vanzelfsprekend. De cijfers tonen aan dat niet iedereen in Hendrik-Ido-Ambacht voldoende beweegt. Oorzaken hiervan zijn uiteenlopend van aard. Inclusief sporten en bewegen houdt in dat iedereen, iedere inwoner van Hendrik- Ido-Ambacht, zijn leven lang mee kan doen en zich welkom voelt.
Het is de ambitie om een hogere sportparticipatie binnen de gemeente te behalen. Hierbij is het noodzakelijk om een omgeving te scheppen waarin sporten en bewegen een vanzelfsprekendheid is voor iedereen.
Sporten en bewegen vormt in Hendrik-Ido-Ambacht een essentieel onderdeel van ieders gezonde levensstijl, van jong tot oud.
Om dit voor elkaar te krijgen is het van belang dat sport- en beweegaanbieders en de gemeente de samenwerking versterken. Samen zijn zij verantwoordelijk voor het opzetten en uitbreiden van het bestaande sport- en beweegaanbod waarin iedereen de kans krijgt mee te doen. Dit aanbod is voor iedereen
toegankelijk en bovenal bij iedereen bekend. Inzicht dient te komen in de oorzaak dat inwoners niet deelnemen aan sport- en beweegactiviteiten. Daar waar de behoefte ligt wordt passende ondersteuning geboden. Gezamenlijk wordt nagedacht over het uitrollen, versterken en verbreden van het
ondersteuningsbeleid. Aanbieders gaan een rol spelen in vroegtijdige signalering van bijvoorbeeld eenzaamheid, armoede en sociale uitsluiting. In onderwijs, welzijn- en zorginstellingen wordt de
signaleringsfunctie geborgd. Ondersteuning vanuit de gemeente en een heldere structuur zijn daarbij van belang.
Iedere Nederlander een leven lang plezier in sporten en bewegen. Ongehinderd door
leeftijd, lichamelijke of geestelijke gezondheid, etnische achtergrond, seksuele geaardheid of sociale positie. Dat
zou vanzelfsprekend moeten zijn.
Belemmeringen die mensen nu nog ervaren nemen we weg.
_
Nationaal sportakkoord
Wat doet Hendrik-Ido-Ambacht al?
Verbreden sport- en beweegaanbod
▪ Inzet combinatiefunctionarissen (Hi5Ambacht);
▪ Inzet beweegmaatjes;
▪ Organiseren van hardloopgroepen op 3 niveaus (Inner Circle Runners);
▪ Verzorgen lidmaatschap via Stichting Leergeld en zoeken naar maatwerkoplossingen als niet toereikend is (Souplesse);
▪ Uitstroomgroep voor oudere dames die op hoog niveau geturnd hebben (Souplesse);
▪ Open club: velden beschikbaar gesteld aan niet-leden op zondag (IFC);
▪ Koppeling met armoede door gevonden voorwerpen te laten rouleren binnen de club of spullen waar kinderen uitgegroeid zijn (IFC);
▪ Trainingen gericht op volwassen met langdurige uitdaging (Inner Circle Runners);
▪ Verbreden beweegaanbod (zoals 35+-aanbod inclusief competitie vanuit ASWH);
▪ Aanbod Club Extra voor kinderen die motorisch minder mee kunnen komen in het reguliere aanbod;
▪ Doorverwijzen van ouders naar Stichting Leergeld (onder andere de reddingsbrigade en ASWH verwijst door);
▪ Binnen welzijnsorganisaties wordt beweging gestimuleerd voor senioren en jongeren;
▪ Organiseren van sporttoernooien waar alle kinderen aan mee kunnen doen (Hi5Ambacht in combinatie met de scholen).
Stimuleren bewegen senioren
▪ Inzet senioren beweegcoach (activiteiten voor ouderen organiseren);
▪ Organiseren Gezond en Fitheidsdag;
▪ Verbreden beweegaanbod voor senioren, zoals Walking footbal (ASWH);
▪ Veteranenteams opgericht om leden te blijven binden (IFC).
Stimuleren bewegen mensen met een beperking
▪ Inzet duo-fiets voor mensen met dementie;
▪ Keurmerk rolstoelvriendelijk voor de Sophiahal;
▪ Voor de locaties van Stichting Cascade geldt dat deze dementievriendelijk zijn (alle medewerkers hebben training gevolgd);
▪ Auti-team bij voetbal (IFC);
▪ Maatwerk leveren op basis van een intakegesprek (Reddingsbrigade).
Wat wil Hendrik-Ido-Ambacht nog meer gaan doen?
Verbreden sport- en beweegaanbod
▪ Inzicht verkrijgen in de oorzaak dat in Hendrik-Ido-Ambacht, ondanks het aanbod, minder wordt bewogen;
▪ Ook ‘Leergeld voor volwassen’ aanbieden ter ondersteuning van volwassenen die zich sporten niet kunnen permitteren;
▪ Richting verenigingen duidelijk maken wat de mogelijkheden zijn voor mensen met beperkte middelen (Stichting Leergeld) (Vollido en ASWH);
▪ Ruimte bij sportclubs (op velden of in accommodaties) en deze faciliteiten beter benutten;
▪ Beweegaanbod bij verenigingen vergroten, met als doel een grotere doelgroep aan te spreken, zoals introduceren vrouwenteams bij ASWH vanaf seizoen 2021- 2022;
▪ Overzicht van bestaande sport- en beweegfaciliteiten en beschikbaarheid, met als doel een zichtbaar en vindbaar aanbod;
▪ Heldere kaders voor de sportverenigingen ten aanzien van het signaleren. Faciliteren van verenigingen via gemeente door route kaderopleidingen of informatieavonden voor trainers/coaches rond leren signaleren en preventief handelen;
▪ Ontwikkelen beleid omgang met transgenders (vraag Souplesse);
▪ Opendagen organiseren om leden en niet-leden kennis te laten maken met sport en bewegen;
▪ Invoeren van het concept ‘train de trainer’ (op kleine schaal gestart met beweegmaatjes);
▪ Mensen met blessure laten herintreden in de sport;
▪ Beleid opstellen ten aanzien van inclusief sporten en bewegen, ook met betrekking tot LHBGT.
Stimuleren bewegen senioren
▪ Samenwerking van sportverenigingen met ouderenorganisaties;
▪ Ruimte in wijken waar veel senioren wonen om daar te bewegen;
▪ Borgen veiligheid van oudere sporters in relatie tot accommodaties (Souplesse).
Stimuleren bewegen mensen met een beperking
▪ Samenwerking van sportverenigingen met organisaties voor mensen met een (verstandelijke/geestelijke) beperking;
▪ Implementeren G-sport voor sporters met een lichamelijk en/of geestelijke beperking (ASWH, Vollido);
▪ Nieuwe vorm van volleyballen voor fysiek minderen, ouderen of geblesseerden (Vollido).
2.2 Duurzame sportinfrastructuur
In Hendrik-Ido-Ambacht zijn twee sporthallen, één zwembad, twee gymzalen en twee culturele
accommodaties. Naast deze binnen faciliteiten kent Hendrik-Ido-Ambacht een sportpark met voetbal-, korfbal-, tennis- en beachvolleybalvelden en een verscheidenheid aan parken en natuurgebieden al dan niet specifiek ingericht om het bewegen te stimuleren. Een duurzame sportinfrastructuur is tweeledig:
behoefte is aan accommodaties met een kleinere impact op het milieu en aan een toekomstbestendig sport- en beweeglandschap.
Een duurzame sportinfrastructuur kent duurzame accommodaties, die een minimale impact hebben op het milieu. Betrokken partijen streven naar een samenleving die toekomstbestendig is voor volgende generaties.
In lijn met het Klimaatakkoord van Parijs (2015) vraagt dit om een verantwoord gebruik van beschikbare energiebronnen om daarmee de invloed van klimaatveranderingen op de samenleving te beperken.
Sportaccommodaties hebben een aanzienlijke energiebehoefte en hebben daarmee impact op het milieu.
In Hendrik-Ido-Ambacht wordt ingezet op kwalitatief goede en duurzame sportaccommodaties. Inzicht in de prestatie van huidige accommodaties is van belang om in te kunnen spelen op de veranderende energievraag.
Een duurzame sportinfrastructuur heeft ook betrekking op het vormgeven van een toekomstbestendig sport- en beweeglandschap dat inspeelt op de huidige en toekomstige behoefte. De sportdeelname is continue aan veranderingen onderhevig. Traditionele verenigingen staan onder druk en het individueel sporten neemt een vlucht. Deze ontwikkelingen hebben weerslag op de inzet van de bestaande faciliteiten en accommodaties in de gemeente. Het is de ambitie om faciliteiten meer multifunctioneel en flexibel te
benutten, leegstand tegen te gaan en daarmee verantwoord om te gaan met de bestaande accommodaties.
We willen in Nederland kunnen beschikken over een goed werkende en duurzame sportinfrastructuur. Het gaat niet alleen om sportvelden, zwembaden, sporthallen en clubhuizen, maar ook om het stadspark en het trapveldje in de wijk.
Overal waar mensen sporten en bewegen, moeten de voorzieningen op orde zijn.
_
Nationaal sportakkoord
Wat doet Hendrik-Ido-Ambacht al?
Duurzame sportaccommodaties
▪ Participatie verduurzamen via De Groene Club vanuit KNVB;
▪ Aandacht voor verduurzamen accommodaties (Stichting Cascade);
▪ Onderzoek naar verduurzamingsmogelijkheden (IFC).
Toekomstbestendig sport- en beweegaanbod
▪ Beweegvriendelijke omgeving om ongeorganiseerd sporten te stimuleren (zoals twee stippenroutes voor 5 en 10 kilometer).
Wat wil Hendrik-Ido-Ambacht nog meer gaan doen?
Duurzame sportaccommodaties
▪ Het verduurzamen van binnen- en buitensportaccommodaties collectief aanpakken (prioriteit 2020);
▪ Eenduidig en duidelijk vertrekpunt wat men onder goede kwaliteit van accommodaties verstaat;
▪ Starten met een onderzoek naar de kwaliteit en energieprestatie van de sportaccommodaties (nulmeting);
▪ Bekendheid geven aan subsidieregelingen vanuit Team Sport Service Zuid-Holland bij verenigingen;
▪ Energiebesparing stimuleren bij sportverenigingen waardoor meer middelen voor sport overblijven (bv. aanleg ledverlichting of plaatsen van zonnepanelen);
▪ Afspraken maken met verenigingen ten aanzien van energiebesparing;
▪ Mogelijkheden onderzoeken voor het plaatsen van zonnepanelen op maatschappelijke gebouwen (IFC wil dit graag doen voor leden en niet-leden);
▪ Stimuleren van afvalscheiding en het inzamelen en afvoeren van plastic op sportverenigingen.
Toekomstbestendig sport- en beweegaanbod
▪ Capaciteitsonderzoek (bezetting) binnen- en buitensportaccommodaties uitvoeren (prioriteit 2020);
▪ Meerjarenplan opstellen ten aanzien van de ontwikkeling van sportaccommodaties, in relatie tot groei van de gemeente en de lange termijn visie op sportdeelname (prioriteit 2020);
▪ Meer bekendheid geven aan de mogelijkheden voor het ongeorganiseerd sporten (bijvoorbeeld in een kaart);
▪ Verbeteren van mogelijkheden en inzicht in huur zalen;
▪ Accommodaties veilig en toegankelijk houden en maken voor senioren of mensen met een beperking, om uitstroom tegen te gaan;
▪ Openstellen van accommodaties en velden van vereniging voor anderen en/of evenementen;
▪ Inventariseren op welke wijze accommodaties gedeeld kunnen worden;
▪ Deelname aan de buitenspeeldag, met als doel bekendheid te geven aan de buitenspeelplekken en -mogelijkheden (Jantje beton);
▪ Vergroten zichtbaarheid vereniging (Inner Circle Runners);
▪ Verbinding tussen verenigingen versterken (voorbeeld: hardlopen en hardlooptraining kan ook goed werken voor andere sporten) (Inner Circle Runners en IFC);
▪ Verbinden aan evenementen zoals Triatlon en voorbereidingstrainingen verzorgen (Inner Circle Runners);
▪ Verbinden traditionele binnensport aan nieuwe manieren van buiten (en binnen) bewegen (Stichting Cascade);
▪ Meer kunnen en flexibeler (opener) maken van sporthallen en zo sporthallen van de toekomst maken (Stichting Cascade);
▪ Gelijke structuur eigendomsverhouding realiseren waardoor samenwerking rond verduurzaming makkelijker wordt (IFC);
▪ Meer gebruik maken van de buitenruimte (Reddingsbrigade), hierbij is ondersteuning van de gemeente noodzakelijk;
▪ Verbeteren van de schoolpleinen en de buitenruimte zodat ook daar sportieve uitdagingen zijn voor diverse leeftijdsgroepen.
2.3 Vitale aanbieders
Het toekomstbestendig maken van het sport- en beweegaanbod heeft niet enkel betrekking op de voorzieningen. Ook de aanbieder heeft hier een grote rol in. Het doel is de aanbieders vitaal te houden, dan wel te maken, zodat ook in de toekomst sport en bewegen voor iedereen toegankelijk en bereikbaar blijft. Met vitaliteit van de aanbieder wordt de organisatiekracht en het vasthouden en aantrekken van leden gedoeld.
Bij vele aanbieders in Hendrik-Ido-Ambacht spelen vrijwilligers een belangrijke rol in het vervullen van de organisatiekracht en het aantrekken en vasthouden van leden. Trainers en coaches maken het verschil in de ontwikkeling en in het plezier van sporters. Ze leveren daarmee een belangrijke bijdrage aan de goede naam en het succes van een vereniging. Voor veel verenigingen is het echter moeilijk om goede en voldoende vrijwilligers te vinden en deze voor een langere periode te binden aan de vereniging.
Bovendien zijn vrijwilligers vaak niet opgeleid in het trainen en coachen. De druk die dit soms met zich meebrengt vraagt om extra begeleiding en onderlinge samenwerking.
Het vertrekpunt is het aanbieden van laagdrempelig vrijwilligerswerk waarbij voldoende aandacht is voor de ontwikkeling en opleiding van deze vrijwilligers.
Wat doet Hendrik-Ido-Ambacht al?
Professionaliseren vrijwilligersinzet
▪ Verbondenheid trainers en ondersteunt met trainerscursus (Inner Circle Runners);
▪ Formaliseren werkwijze trainers en assistenten inclusief contracten en vrijwilligersvergoedingen waardoor ‘vrijwilligerswerk’ interessant blijft (Souplesse);
▪ Opknippen van vrijwilligerswerk waarbij het bestuur enkel een coördinerende rol heeft. Taken worden in werkgroepen kleiner gemaakt om deze behapbaar te maken (Souplesse) Bij IFC werkt dit met commissies;
▪ Alle trainers zijn via een bedrijf actief en er wordt gewerkt met een vrijwilligersvergoeding (IFC);
▪ Inzet vrijwilligers via persoonlijk contact bij kleine klussen (IFC).
Verbeteren aanbod
▪ Experiment met moderne flexibele lidmaatschapsvormen voor volwassenen is niet aangeslagen (Souplesse);
We willen aanbieders van sport en bewegen toekomstbestendig maken zodat
sport en bewegen voor iedereen toegankelijk en bereikbaar blijft. Niet iedere sportaanbieder weet nu in te spelen
op ontwikkelingen als vergrijzing, individualisering en digitalisering. Mede
hierdoor heeft een kwart van alle verenigingen de afgelopen jaren met een
dalend ledenaantal te maken gehad. En veel verenigingen kampen met een tekort
aan trainers.
_
Nationaal sportakkoord
Wat wil Hendrik-Ido-Ambacht nog meer gaan doen?
Professionaliseren vrijwilligersinzet
▪ Met elkaar in gesprek over ervaringen met betrekking tot het behouden en aantrekken van vrijwilligers (prioriteit 2020);
▪ Opstellen van vrijwilligersbeleid (in combinatie met statushouders) in samenwerking met vrijwilligers;
▪ Vrijwilligerswerk op sportvereniging als werkervaringsplek om daarmee afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen;
▪ Aandacht voor het opleiden van vrijwilligers (mede in het kader van het herkennen en aanpakken van gedragsproblematiek);
▪ Het betrekken van vrijwilligers aan verenigingen voor de lange termijn: korte termijn activiteiten lukt vaak wel, de uitdaging ligt bij de lange termijn activiteiten (eventueel met inzet van vrijwilligersvergoeding);
▪ Het vinden en binden van jonge en goed opgeleide bestuurders (lukt nu niet of nauwelijks);
▪ Versterken vrijwilligerskader, bijvoorbeeld door clubkadercoach voor opleiden trainers en bestuurders;
▪ Van jongs af aan of beginnend lid bekend maken met vrijwilligerswerk via welkomstpakket (Vollido);
▪ Het versterken van de blessurepreventie.
Verbeteren aanbod
▪ Versterken van sociale functie van Cascade in combinatie met bewegen en sport;
▪ De Blije Borgh (zorgorganisatie) samen met Hi5Ambacht sport- en beweegaanbod faciliteren;
▪ Rol van aanjager vanuit een multisport en open karakter. Voorbeeld is hybride lidmaatschappen en kansen om de in-/verdeling van zaken hierop aan te laten sluiten (Stichting Cascade);
▪ Andere vormen van volleybal voor jeugd opzetten (in teams 4 tegen 4 of werken met gemixte teams). De sport voor jongens meer aantrekkelijk te maken;
▪ Het onderdeel varend redden verder uitbouwen (met meer leden en meer oefenen).
Verbeteren organisatie
▪ Onderzoek opnieuw leven blazen in ‘sociale werkplaats’;
▪ Versterken sociale binding met ouders van leden, bijvoorbeeld door betaalbare horeca;
▪ Nadenken over open constructie in club en maatschappelijk ondernemen, ook voor de accommodatie (Vollido);
▪ Activeringscoach-constructie meer dan welkom, zou verplicht moeten worden (IFC);
▪ Staan open voor samenwerking met andere clubs (IFC);
▪ Rol beheer sporthallen: hoe omgaan met huurders? Hoe ga je met elkaar om? Wat is een positieve houding naar elkaar? Wat verwachten verenigingen van het beheer en wat verwachten huurders?
2.4 Positieve sportcultuur
We hebben met elkaar de verantwoordelijkheid voor het zorgeloos bewegen en beoefenen van een sport.
Het is de ambitie om op alle verenigingen een plezierig en veilig sportklimaat te realiseren, waar bij trainers en coaches plezier en welzijn bovenaan staat en waar supporters langs de lijn het goede voorbeeld geven.
Deze ambitie vraagt de aandacht van alle bewoners in Hendrik-Ido-Ambacht. Samen zorg je voor een leven lang plezier in sporten en bewegen. Samen geven we het goede voorbeeld en we spreken elkaar aan op ongewenst gedrag.
Veiligheid staat in Hendrik-Ido-Ambacht hoog in het vaandel en vormt een voorwaarde voor het creëren van een positieve sportcultuur. Op binnen- en buitensportaccommodaties wordt zowel de sociale als technische veiligheid gegarandeerd.
Het voorkomen van ongewenst gedrag, het vergroten van de mentale weerbaarheid en het geven van het goede voorbeeld zijn noodzakelijke onderdelen om het plezier in sporten te bevorderen. Dit vraagt om ondersteuning van bestuurders, trainers, begeleiders en ouders. Maar ook instanties, zoals het onderwijs, leveren een bijdrage aan de positieve sportcultuur. In het gemeentelijk preventieplan worden heldere doelen gesteld over onder andere het signaleren, gezond eten en stoppen met roken. Alle betrokken zetten zich gezamenlijk in om deze doelen te bereiken.
Sporten moet leuk zijn, veilig, eerlijk en zorgeloos. Daar zorgen we met elkaar voor. Plezier in sport is het fundament voor een leven lang sporten. De afgelopen
jaren heeft bijna 60 procent van alle sportverenigingen gewerkt aan een plezierig en veilig sportklimaat. We willen
ervoor zorgen dat alle sportclubs aandacht hebben voor een positieve sportcultuur. Dat trainers, leraren en
instructeurs het welzijn van het kind belangrijker vinden dan winnen en dat
ouders en verzorgers langs de lijn positieve supporters zijn.
_
Nationaal sportakkoord
Wat doet Hendrik-Ido-Ambacht al?
Gezonder worden
▪ Campagne rookvrije generatie;
▪ Weerbaarheidstrainingen verzorgen, zoals de fysieke sociale vaardigheidstraining en rots en watertraining (PIT kindcentra).
Verbeteren sportcultuur
▪ Bevorderen positieve sportcultuur (wel lastig door snelle wisseling vrijwilligers);
▪ Andere activiteiten organiseren met belangrijk aandeel hoofdtrainer: positieve vibe (Inner Circle Runners);
▪ Positieve sportcultuur geborgd in contracten van de vrijwilligers, bijvoorbeeld rond enkel positief coachen (Souplesse);
▪ Implementeren trainersschool: alle jeugdtrainingen op één veld (IFC);
▪ Doorgaande lijn in trainingsaanbod met ondersteuning KNVB (IFC);
▪ Door middel van diploma’s het plezier in de sport stimuleren (Reddingsbrigade).
Wat wil Hendrik-Ido-Ambacht nog meer gaan doen?
Gezonder worden
▪ Weerbaarheidstrainingen meer integreren in het onderwijs en op sportverenigingen.
Verbeteren sportcultuur
▪ Signaleringsfunctie borgen bij onder andere sportverenigingen, met ondersteuning van de gemeente;
▪ Heldere kaders voor de sportverenigingen ten aanzien van het signaleren. Gemeente dient de verenigingen hierin te faciliteren;
▪ Draagvlak en medewerking bij verenigingen ten aanzien van de campagne rookvrije generatie en inzicht in gedragsregels langs de lijn;
▪ Bijeenkomst organiseren met verenigingen in het teken van de positieve sportcultuur (in het verleden al eens georganiseerd - theaterstuk ‘positief coachen’);
▪ Opstellen en uitvoeren veiligheidsplannen;
▪ Kinderen en jongeren tijdens het (begeleid) sporten en bewegen begeleiden in sociaal-emotionele vaardigheden.
2.5 Van jongs af aan vaardig in bewegen
In een wereld waar digitalisering en verstedelijking aan de orde zijn, is (buiten) spelen en bewegen vanaf jonge leeftijd minder vanzelfsprekend geworden. De cijfers in Hendrik-Ido-Ambacht tonen aan dat de sportdeelname van de jongste inwoners achter blijft op het regionaal gemiddelde. Kinderen die op jonge leeftijd te weinig bewegen ontwikkelen zich motorisch minder goed en hebben een grotere kans op overgewicht, met alle medische gevolgen van dien. Kinderen die van jongs af aan minder gewend zijn om veel te bewegen beleven vaak minder plezier aan sport en kunnen vaker niet goed meekomen, waardoor de kans op stoppen met sport groter wordt. De cijfers in Hendrik-Ido-Ambacht laten zien dat de sportdeelname op latere leeftijd, de 12 tot 18- jarigen, ook achterblijft op het landelijk gemiddelde.
In Hendrik-Ido-Ambacht willen we dat ieder kind kan meedoen, laagdrempelig en op het eigen niveau. De focus ligt daarbij op de kinderen van 0 -18 jaar. Met meer aandacht voor sport en bewegen van jongs af aan willen we het overgewicht onder de jeugd terugdringen, een gezonde leefstijl voor kinderen stimuleren en een leven lang sporten garanderen.
Wat doet Hendrik-Ido-Ambacht al?
▪ Verzorgen van zwemles op school;
▪ Verzorgen van peuter en kleutergym en het spelen in de pauze en na schooltijd (PIT kindcentra in
samenwerking met Hi5Ambacht). Hierbij ook inzetten op de sociale competentie van kinderen zodat ook vorderingen gemaakt worden op sociaal-emotioneel gebied;
▪ Speeltuinen beleid (veel en veilige speelplekken);
▪ Inzet Nijntje beweegdiploma (Souplesse);
▪ Kaboutersportprojecten (Hi5Ambacht);
▪ Aanbod vanaf 4 jaar verzorgen (ASWH);
▪ Voetbalschool waar jeugd op leuke manier met voetbal kennis kunnen maken (IFC);
▪ Ruim aanbod voor kinderen (zoals dans).
Wat wil Hendrik-Ido-Ambacht nog meer gaan doen?
▪ Verbreding van de ondersteuningsmogelijkheden voor gezinnen die zich geen sport kunnen veroorloven, maar buiten de bestaande regelingen vallen;
▪ Organiseren van clinics, zodat kinderen kennis kunnen maken met een type sport;
Spelen en bewegen is minder
vanzelfsprekend geworden in het dagelijks leven van kinderen. Onderzoekers stelden in 2016 vast dat de meeste kinderen van 4
tot 11 jaar maar drie tot zeven uur per week buiten spelen en dat de bewegingsvaardigheid van kinderen
minder is dan in 2006. De oorzaken daarvan zijn legio: digitalisering, verstedelijking en te weinig veilige speelplekken. Maar ook de terughoudende
en voorzichtige houding van veel ouders en verzorgers bij het buitenspelen speelt
een rol.
_
Nationaal sportakkoord
3. SPELREGELS
3.1 Organisatie
De samenstelling van dit Ambachts Sportakkoord is pas het begin. De betrokken partners gaan per thema aan de slag om uitvoering te geven aan ambities en doelen. Gezamenlijk voelen zij zich verantwoordelijk. Belangrijk is dat iedereen zelf verantwoordelijk is voor zijn of haar eigen acties.
Er gebeuren al veel goede dingen rond sport en bewegen in Hendrik-Ido- Ambacht. De intentie is om lopende zaken te versterken en nieuwe initiatieven op te pakken. Beide zaken worden goed gestroomlijnd door jaarlijks een bijeenkomst te organiseren waarbij alle betrokkenen aanwezig zijn. Deze bijeenkomst staat volledig in het teken van de resultaten van het uitvoering geven aan het Sportakkoord; een sportieve activiteit vindt plaatst en de successen worden gevierd met een hapje en drankje! Vanuit een terugblik wordt vooruitgekeken: wat ging goed, wat kan beter? Tevens wordt de koers voor het volgende jaar bepaald.
Om gedurende het jaar voldoende actieradius te organiseren voor de uitvoering van de projecten wordt de volgende projectstructuur voorgesteld:
Kernteam
De projectgroep ziet in algemene zin toe op de algehele uitvoering van het lokale sportakkoord. Zij monitort, jaagt aan, stuurt bij waar nodig en draagt zorg voor de voortgang en uitvoering van het sportakkoord. Dit team bestaat uit minimaal een vertegenwoordiger vanuit de gemeente, een
vertegenwoordiger vanuit Hi5Ambacht, drie vertegenwoordigers vanuit verschillende verenigingen en iemand vanuit onderwijs en zorg. Zij komen halfjaarlijks bij elkaar en na ieder jaar organiseren zij een gezamenlijke bijeenkomst, zoals bovenstaand benoemd.
NB: de bemensing van het kernteam is nog een bespreekpunt.
“Dit sportakkoord geeft een richtsnoer om gezamenlijk de sport in Hendrik-Ido-Ambacht naar
een hoger plan te tillen.”
Werkgroepen
Per thema (in totaal 5) is het de intentie om een werkgroep te vormen. De omvang van dit team is afhankelijk van het aantal gestelde doelen en dito projecten. Het team bestaat uit direct betrokkenen van het betreffende thema. De werkgroepen zijn primair verantwoordelijk voor de uitvoering van de doelen en de bijbehorende projecten. Gezamenlijk wordt bepaald wie het initiatief neemt (de aanvoerder) om te komen tot overlegmomenten waarin wordt besproken hoe uitvoering te geven aan het sportakkoord. Deels gaat het hier om lopende projecten (welke doorgaans weinig aandacht nodig hebben) en nieuw op te zetten projecten, welke in beginsel wat meer tijd vragen.
Aanjager/procesbegeleider
Om het samenspel tussen kernteam en werkgroepen te structureren en zo op een juiste wijze uitvoering te geven aan het sportakkoord is voor het eerste halfjaar een aanjager/procesbegeleider actief. Wanneer de uitvoering van het akkoord na verloop van tijd goed loopt, zal de aanjager de regie volledig overdragen aan het kernteam en zullen de werkgroepen volledig zelfstandig opereren.
Rol van de gemeente
Het sportakkoord is een akkoord waaraan door de organisaties vanuit onder andere sport, zorg en onderwijs invulling wordt gegeven. De gemeente is als
ondertekenaar één van de partijen die bijdraagt aan het succes van de uitvoering en zoveel mogelijk initiatieven ondersteunt en probeert waar mogelijk te faciliteren.
Hi5Ambacht
Vanuit Hi5Ambacht draagt zorg voor de verbinding en samenhang tussen de thema’s en de projecten. Zij is een belangrijke schakel binnen het sportnetwerk. Daar waar mogelijk ondersteunt zij bij de realisatie van de gestelde doelen en geeft uitvoering aan de projecten. Dit betekent overigens niet dat zij verantwoordelijk is voor de realisatie van alle doelen en projecten.
Adviseur Lokale Sport
Voor de sport- en beweegaanbieders zijn extra middelen en is ondersteuning beschikbaar om de ambities en doelen waar te maken. Jaarlijks (in ieder geval 2020 en 2021) is een bedrag (€ XXX, -) beschikbaar in de vorm van zogeheten services voor deskundigheidsbevordering, workshops, trajectbegeleiding, interventie, bijscholing of training. Er is keuze uit meer dan 200 vormen van ondersteuning voor besturen, trainers, scheidsrechters, et cetera. De adviseur, Walter van der Mast, blijft
beschikbaar gedurende de periode van uitvoering van het sportakkoord (t/m 2021) en bepaalt jaarlijks de inzet van de services. Dit gebeurt in nauw overleg met het kernteam: gezamenlijk wordt gekeken welke services passend zijn binnen gestelde ambities en doelen per thema, Voorbeelden van interessante services zijn: club kader coach, meer vrijwilligers in korte tijd, betrokken ouders of gezonde sportkantine Team Fit.
3.2 Spelers
De volgende organisaties hebben betrokkenheid of een rol in het lokale sportakkoord5: Sportverenigingen
Volleybalvereniging Vollido, voetbalvereniging IFC, voetbalvereniging ASWH, korfbalvereniging DSV’69, tennisvereniging Hiaten, Jeu de Boules club Boulistica, gymnastiekvereniging Souplesse, basketbalvereniging Flax Field Fighters, basketbalvereniging Helmink Heroes, reddingsbrigade, tafeltennisvereniging Serve 71, Inner Circle Runners, hockeyclub Derby, badmintonvereniging Silver Shuttle, ABC Swindregt, zaalvoetbalvereniging AZV, aikidovereniging Bushi Dojo, tang soo du vereniging Mudjeok e Yong, hartpatiëntensportvereniging Weer bewegen, volleybalvereniging Revo 80, schietvereniging Sagittarius, waterscouting de Vikings, Dus Dans, Ellis Sport, Fit for Life, Muilwijk Judo, Vief Sportief, Stichting Cascade (verhuur zalen), zwembad De Louwert, Seahorse duikvereniging.
Sportscholen/commerciële sport Cardio Boxing Ambacht, Cross fit.
Welzijn/zorg
Zorgorganisatie De Blije Borgh (met intramurale en extramurale beweegcoaches), GGD Zuid-Holland.
Onderwijs
Openbaar Onderwijs (SOPHIA), Christelijk Onderwijs (PIT), Katholiek Onderwijs (SKOBA), Reformatorisch Onderwijs.
Kinderopvang
Yes Kinderopvang, Kinderopvang Ambacht, PIT kinderopvang.
3.3 Communicatie
Om met dit sportakkoord te bereiken dat we iedereen, écht iedereen, met plezier te laten sporten en bewegen, maar ook partners, verenigingen en gemeente in beweging te krijgen, is communicatie ontzettend belangrijk. Het gaat er hierbij vooral om successen te vieren, verhalen te vertellen en ervaringen te delen. Het advies is hiervoor een platform te gebruiken, bijvoorbeeld Hi5Ambacht. Intentie is om hier alles op het gebied van sport en bewegen in Hendrik-Ido-Ambacht een plek te geven. Om inwoners verder te informeren en te enthousiasmeren worden verschillende online en offline kanalen ingezet door de verschillende partners: websites, nieuwsbrieven, evenementen/activiteitenkalender, facebook en regelmatige berichtgeving in de (lokale) kranten, et cetera.
5 Niet genoemde sportverenigingen kunnen altijd nog aansluiten.
3.4 Financiën
Binnen deze paragraaf is het goed te benoemen dat de meeste lopende projecten reeds worden gefinancierd, maar er ook projecten zijn die (extra) dekking nodig hebben om de sport in Hendrik-Ido-Ambacht naar een hoger plan te tillen en de ambities daadwerkelijk uitvoering te geven. De huidige financiële mogelijkheden worden hieronder benoemd. Extra financiële middelen zijn echter noodzakelijk om te borgen dat aanvullende ambities (mede met betrekking tot het preventiebeleid) kunnen worden waargemaakt.
Uitvoeringsbudget sportakkoord
Vanuit het Rijk kan de gemeente aanspraak maken op een uitvoeringsbudget. Het gaat hier om een jaarlijks uitvoeringsbudget van € 20.000, -. Dit in ieder geval voor 2020, 2021 en 2022. Hiermee kunnen de ambities en projecten uit het sportakkoord worden opgepakt. Voorstel is om op basis van prioriteiten en actuele
ontwikkelingen het budget te verdelen. Voor de komende jaren kan dit tijdens de jaarlijkse bijeenkomst worden bepaald om zo de juiste keuze per jaar te maken.
Inzet Adviseur Lokale Sport
De Adviseur Lokale Sport vertegenwoordigt de lokale sport(clubs) en behartigt de belangen van de lokale sport ten aanzien van een (nog) betere samenwerking binnen het lokale sportakkoord. Tevens is hij een zogenaamde matchmaker in het samenbrengen van behoeften van clubs en de services vanuit de gezamenlijke sport. De Adviseur Lokale Sport werkt namens de gezamenlijke sport (NOC*NSF, Sportbonden en NL Actief) en Sportkracht 12. Zij stellen budget ter beschikking voor de zogenaamde services (zie ook paragraaf 3.1).
Verdere mogelijkheden
Los van de zelfredzaamheid (inzet vrijwilligers) binnen projecten zijn er, afhankelijk van de ambities, zowel lokaal, provinciaal en landelijk subsidie- en fondsen mogelijkheden. Deze variëren van exploitatie, beheer en verduurzaming van sportaccommodaties tot aan de inzet op vitale en open sportverenigingen en parken.
Per project dient er, mogelijkerwijs in samenwerking met een subsidiebureau, geïnventariseerd te worden welke mogelijkheden er zijn.
Ook zijn er wellicht mogelijkheden vanuit beleidsvelden binnen de gemeenten waar specifieke ambities of doelen aan gekoppeld kunnen worden.
4. NABESCHOUWING
4.1 Inkijk planning en implementatie
Vanwege de coronaperiode zijn de acties die we willen gaan uitvoeren benoemd. Na de zomervakantie wordt nog een bijeenkomst gepland om de acties meer concreet te maken wanneer deze opgepakt worden.
4.2 Nawoord door projectgroep
Met enthousiasme is door de projectgroep, onder leiding van de sportformateur, gewerkt aan voorliggend sportakkoord. Wij zijn positief over het tot stand
gekomen stuk. De corona crisis legde de nodige druk op de voorgestelde aanpak en het proces. Desondanks is er effectief en efficiënt gewerkt, waardoor de deadline is behaald. De input die vooraf is opgehaald bij gemeente Hendrik- Ido-Ambacht vormde een mooie basis voor de één op één gesprekken met leden van de projectgroep. Deze gesprekken stonden volledig in het teken van het ophalen van ambities en acties vanuit de verenigingen. Dit sportakkoord vormt een levendig verslag van alle input die gaandeweg is opgehaald. Voor eenieder is er de mogelijkheid geweest aanvullingen in te brengen en op- en aanmerkingen op het sportakkoord kenbaar te maken. Al met al zien we dit sportakkoord als een uitvoerig, herkenbaar en gedragen stuk. We kijken ernaar uit om na de zomer gezamenlijk en fysiek met de actiepunten aan de slag te gaan.
