Design Rationale
OCD App
Faéna de Vries 500702580 14-01-2020
Begeleider: P. Buis
Tweede lezer: K. Wijffelaars
Derde lezer: M. Meijers
2
Inhoudsopgave
Voorwoord
In 2017 heb ik een studievertraging opgelopen door wat problemen met mijn mentale gezondheid. Er werd al gauw na mijn uitval geconstateerd dat ik een gegeneraliseerde angststoornis en een paniekstoornis had, en dit heeft mijn dagelijks leven flink op z’n kop gezet.
Opeens werd ik in een traject van therapie en oefeningen geslingerd om mezelf weer op de rit te krijgen en al met al heeft het een jaar geduurd voordat ik mijn studie weer kon oppakken. Inmiddels zijn we twee jaar verder, en kon ik eindelijk beginnen aan het afstudeerproject. Ik ben echter nooit vergeten hoe deze diagnoses mijn leven hebben beinvloed, en op
sommige momenten dit nog steeds doen.
Daarom vond ik de inspiratie voor dit project binnen het domein van de geestelijke gezondsheidszorg, in de hoop dat ik iets kon bijdragen aan de behandeling van deze ingewikkelde en impactvolle problematiek.
Samenvatting 3
Onderzoeksvraag/aanleiding 5
Inhoudelijk OCD onderzoek 6
Gebruikersonderzoek 7
Interview 7
Empathy map 8
Persona’s 9
Conceptontwikkeling 12
Brainstorming 12
Conceptvoorstellen 13
Gekozen concept 14
Programma van Eisen 15
Prototypeontwikkeling 17
Design Patterns 17
Visual Inventory 18
Prototype 1.0 19
Prototype 2.0 20
Testen en iteraties 21
Beoordeling AMC 22
Advies toekomstige iteraties 23
Reflectie samenvatting 24
Bronnenlijst 25
3
Samenvatting
Deze (nog naamloze) app is bedacht in samenwerking met het AMC Amsterdam, nu onderdeel van Amsterdam UMC. Het is een app die ondersteuning biedt tijdens de behandeling van de angststoornis OCD (obsessive compulsive disorder).
OCD wordt gekenmerkt door terugkerende en heftige obsessieve gedachten, en in de meeste gevallen ook dwanghandelingen die de patiënt
“moet” uitvoeren omdat zij geloven dat dit ervoor zorgt dat de obsessieve gedachten niet “waar” worden.
De app wordt ingezet tijdens het groepstherapie-traject dat het AMC aanbiedt aan OCD-patiënten. Tijdens dit traject kunnen patiënten in deze app hun eigen digitale omgeving creëren met behulpzame informatie en/of oefeningen waar zij het meest aan hebben. De insteek is dat de app een levend logboek wordt wat tijdens de groepssessies aangevuld wordt, en wat ná het therapietraject dient als een interactief naslagwerk voor terugvalpreventie. In de app kunnen de patiënten alles van notities tot audioopnames tot video bewaren.
Om te zorgen dat patiënten ook na hun behandeling nog af en toe bezig blijven met hun mentale gezondheid wordt er benadrukt dat de app dient als een positieve plek om naar terug te komen, en wordt er gestuurd om content te verzamelen waar de patiënt later graag naar terug zou willen grijpen.
Om tot dit concept te komen heb ik meerdere brainstormsessies gehad met mijn contactpersoon bij het AMC (afdeling Psychiatrie). De probleemvraag is nog een aantal keer aangescherpt tot we bij dit concept zijn aangekomen. Daarnaast heb ik ook drie OCD-patiënten mogen spreken die het therapietraject hebben afgerond en nu in de “nazorgfase”
verkeren.
Het prototype is inmiddels meerdere keren getest en verbeterd. Er zijn drie grote designmomenten geweest, prototype 0.8, 1.0 en uiteindelijk 2.0.
Deze zijn getest door medestudenten, afgestudeerde CMD’ers, UX
specialisten uit het werkveld en mijn begeleider bij het AMC.
Onderzoek
5
Onderzoeksvraag/aanleiding
Ik begon niet meteen bij de aandoening OCD. In eerste
instantie wilde ik mij focussen op de stoornis(sen) die ik het beste kende:
gegeneraliseerde angst en paniek. Ik had al uitgebreid onderzoek gedaan en al een grof conceptje bedacht, voordat ik in contact kwam met het AMC. Tijdens dat eerste gesprek met mijn contactpersoon Sylvia Boxmeer bleek dat ik beter een andere richting op kon gaan. Het AMC deed niet genoeg met paniekstoornis, dus als ik daarmee verder wilde kon het AMC maar gelimiteerd helpen. Daarom heb ik de focus verlegd op OCD omdat het AMC daar een lopende behandelgroep voor heeft. In eerste instantie dacht ik aan een online werkboek waar patiënten hun therapie-oefeningen kunnen oefenen d.m.v. verschillende tools. Maar tijdens het tweede gesprek (expert interview) bleek dat het AMC een ontwerpprobleem had voor de OCD-groep.
Het AMC heeft een ‘nazorggroep’ voor patiënten die de groepsbehandeling voor OCD hebben afgerond. Maar ná die nazorggroep, is er eigenlijk geen terugkoppeling meer met patiënten.
In de praktijk ziet het AMC dat veel van de patiënten die het groepstraject volgen al eens eerder elders
behandeld zijn voor OCD.
Daarnaast wordt er aan het eind van het therapietraject door elke patiënt op papier een ‘terugvalpreventieplan’
opgesteld, ofwel “waar moet ik op letten/wat kan ik doen als ik terugval”.
Echter vermoedt Sylvia sterk dat dit gauw in een kast eindigt en de patiënt er na de therapie niet naar teruggrijpt.
Dit was ook iets dat ik herkende uit mijn eigen therapie ervaring, ook ik heb dit document ooit opgesteld (en kan hem ook niet meer vinden).
Waarom pakken patiënten niet terug naar hun oefeningen, zelfs als het niet lekker gaat? En hoe kan de drempel dermate verlaagd worden zodat ze dit wél gaan doen?
Design Challenge 1.0 (paniekstoornis)
Hoe kan een online platform ervoor zorgen dat mensen die een paniekaanval hebben, hun
paniekaanval overal, makkelijk en op CGT-verantwoorde
wijze kunnen beheersen?
Design Challenge 2.0 (OCD)
Hoe kan een online platform ervoor zorgen dat mensen die behandeld zijn voor OCD, hun
oefeningen en terugvalplan erbij pakken wanneer ze het
nodig hebben?
* Productbiografie “Notulen AMC” (blz 19), “AMC notulen tweede gesprek” (blz 27) en “AMC notulen derde gesprek + concept” (blz 44)
6
Inhoudelijk OCD onderzoek
Hoe wordt OCD behandeld?
Op aanraden van mijn contactpersoon bij het AMC heb ik wat literatuur
gelezen over OCD en de behandeling van OCD. Het AMC maakt gebruik van CGT, of cognitieve gedragstherapie in combinatie met ERP, exposure &
response prevention. CGT helpt met het herstructureren van gedachten, en ERP helpt bij het afbouwen van de dwanghandelingen. Ik heb twee boeken gelezen over deze behandelmethoden, beiden van Lee Baer: “Getting Control” [1] en “The Imp Of The Mind”. [2] In deze boeken werd verder beschreven hoe ERP en CGT werken.
Belangrijk bij ERP is de “exposure”, patiënten wordt geleerd om juist te doen wat ze het allerengst vinden.
Het makkelijkste voorbeeld hierbij is het voorbeeld van de ‘klassieke’
smetvrees: als je bang bent dat je
“schone” kleren besmet zijn als ze naast een “vies” kledingstuk liggen, moet je deze juist in de kast naast elkaar hangen. Daarnaast is het van belang dat de dwang die opspeelt
als je dit doet (handen willen wassen, gelijk alle kleding desinfecteren en de kast uitsoppen) zolang mogelijk uitstelt of helemaal niet doet. Alleen dan kan de patiënt op ten duur zichzelf aanwennen dat er niets gebeurt, en dat “vieze” kleren niet besmet zijn.
Natuurlijk variëren de verschillende obsessies en compulsies per patiënt, en dus is elke exposure sessie
ook anders. OCD kan zich in veel verschillende vormen manifesteren, maar in essentie moet ERP toegepast kunnen worden op elke variant.
Wel is het zo dat ERP er erg anders uit kan zien van patiënt tot patiënt.
Als de patiënt in mindere mate last heeft van fysieke dwang (controleren, schoonmaken, ritualistisch handelen) en meer van mentale rituelen (tellen, in gedachten bidden, of andere vormen van ‘magisch denken’) dat de exposure veel minder makkelijk toegepast
kan worden. Vaak is het dan zo dat patiënten audio-opnames moeten maken van hun ergste angsten, en die zó vaak terugluisteren zonder
ritualistisch denken tot ze het bijna saai vinden. Het is dus een uitdaging binnen de therapie maar ook binnen de designchallenge om te zorgen dat elke patiënt ERP-oefeningen kan voortzetten, welke variant van OCD zij dan ook hebben.
Bij CGT gaat het daarentegen veel meer om het ‘omdenken’ en het aanleren van helpende gedachten.
Tijdens CGT therapie werkt de patiënt aan het herkennen van
negatieve gedachten en gedragingen.
Met behulp van de groep en de therapeut leren zij vervolgens deze negatieve gedachten om te zetten naar positieve alternatieven. Door middel van herhaling worden deze positieve gedachten en gedragingen aangewend en uiteindelijk routine.
* Productbiografie “Nieuwe richting - OCD onderzoek” (blz. 21)
7
Gebruikersonderzoek
Interview nazorg-patiënten
Ik heb met drie patiënten mogen spreken die het therapietraject hebben afgerond, en die nu in het nazorgtraject verkeren. Dat is een groepsessie die eens per maand plaatsvindt bij het AMC. Tijdens die groepsessies praat iedereen vooral over hoe het de afgelopen maand ging, danwel goed of slecht.
Uit deze interviews is gebleken dat patiënten tijdens de behandeling niet alleen baat hebben bij de materie die wordt aangeboden tijdens de therapie.
Het groepsgevoel onderling staat in hoog vaandel en de patiënten leren vooral ook veel van elkaar. De omgang en sfeer is enorm positief en er is veel onderlinge aanmoediging.
Patiënten vinden vaak hun eigen weg voor wat voor hen werkt, want niet elke oefening werkt ook per sé bij elke patiënt. De meeste patiënten vinden in deze periode dat ze alles wat belangrijk is nog wel weten. Dat hebben ze geoefend en dus in hun hoofd opgeslagen.
Toch vinden ze toch ook dat ze wel baat zouden kunnen hebben bij het af en toe terugkijken van
de materie, bijvoorbeeld het terugvalpreventieplan. Dat doen ze alleen nooit. De materie van het AMC werd omschreven als “woorden op papier”, en wekte daarmee de indruk dat het niet allemaal even aantrekkelijk is om doorheen te bladeren. In de nazorgperiode is het belangrijk dat de patiënten blijven oefenen met de materie als dit nodig is. Patiënten merken zelf heel goed wanneer de dwang weer dreigt terug te keren in hun leven, en hoe ze dat dan aanpakken is voor elk persoon anders. Ook is gebleken dat patiënten tactieken aanleren die ze zeker helpen, maar die geen deel uitmaken van het AMC curriculum. Denk bijvoorbeeld aan yoga, mindfullness of TED-talks kijken.
Er werd benadrukt dat personalisatie erg belangrijk is. De groepsoefening aan het eind van het traject, de
“afscheidsbrief aan dwang” werd expliciet genoemd als voorbeeld voor personalisatie. Deze wordt ook in de groep voorgelezen, en patiënten vinden het heel mooi om dat van elkaar te horen. “Dat zou ik graag nog eens willen teruglezen.”
Er is dus zeker wel een behoefte om terug te grijpen naar de periode van de groepstherapie, maar dat gaat niet per sé over het terugbladeren van ingevulde gedachtenschema’s.
Wat patiënten belangrijk vinden is dat ze hun eigen progressie kunnen zien, dat ze kunnen vieren wat ze al overwonnen hebben. Ze willen het warme groepsgevoel zo lang mogelijk met zich meenemen, en de quotes van hun groepsgenoten bij zich houden als hart onder de riem. Als het ze echt nodig lijkt, willen ze ook nog wel wat oefeningen doen. Maar alleen degenen die ze zelf het meest bruikbaar en nuttig vinden, en op hun eigen initiatief. Veel belangrijker is dat het dieper moet gaan dan “woorden op papier”, en dat ze de ruimte willen om zelf, op hun manier invulling te geven aan de materie.
Het doel is dus om een omgeving te realiseren waarin patiënten zelf en op eigen initiatief willen terugpakken naar hun therapietraject, en dat dit wordt aangeboden op een manier die aansluit bij hun persoonlijke wensen.
* Productbiografie “Interview voorbereiding” (blz 34) en “Resultaten Interview” (blz 37)
8
Gebruikersonderzoek nazorg-patiënten
Empathy map
DENKEN & VOELEN HOREN ZIEN
ZEGGEN & DOEN PAINS GAINS
• Ze denken na de therapie, dat ze alle oefeningen wel in hun hoofd hebben opgeslagen
• Ze vinden het
terugvalpreventieplan maar
“woorden op papier”
• Ze zeggen dat ze wellicht vaker het papierwerk van de therapie (oefeningen, terugvalplan) erbij moeten pakken.
• En toch doen ze het nooit.
Want: “Ja, stomme reden hoor, maar dan moet je het toch weer allemaal voor de dag gaan halen. Je wilt toch ook verder met je leven.”
• Ze horen in de
nazorggroep succesverhalen van hun groepsgenoten
• Ze vieren onderling en samen hun successen
• Ze zien de verbetering van groepsgenoten bij de sessies (therapie en nazorggroepen)
• Ze zien dat in het
nazorgtraject niet alles altijd even makkelijk gaat (ups en downs)
• Vastzitten aan een papieren map waar ze niet naar
omkijken.
• Gebrek aan personalisatie.
• Gebrek aan groepsgevoel, het samen-doen.
• Content interactief aanbieden (audio, video, quotes)
• Curatie: wat vind je zelf het meest belangrijk uit de therapiesessies?
• Personalisatie: ruimte voor content wat door patiënt wordt aangemerkt als “zeer behulpzaam”, maar niet per se door AMC wordt aangeboden.
9
Gebruikersonderzoek
Persona tijdens therapie
* Productbiografie “Persona’s” (blz 42)
10
Gebruikersonderzoek
Persona na therapie
* Productbiografie “Persona’s” (blz 42)
Conceptontwikkeling
12
Conceptontwikkeling
Brainstorming
Tijdens het onderzoeken van OCD en het onderzoeken van de gebruikers ben ik tegelijkertijd al begonnen met het schrijven van conceptjes. Uit onderzoek van Braga et al (2010) [3]
is gebleken dat patiënten die tijdens therapie volledige remissie behalen (ofwel een volledig verdwijnen van obsessieve- en dwanggerelateerde symptomen), beter “beschermd”
zijn tegen terugval dan patiënten die gedeeltelijke remissie behalen.
Daarom is het belangrijk dat patiënten blijven oefenen om volledige remissie mogelijk te maken, zelfs als de
therapie bij het AMC al ten einde is gekomen. Mijn eerste aanname was dus dat er een platform moest komen waar patiënten na hun therapie hun oefening kunnen voorzetten, om ze zo betere kansen te geven tijdens het nazorgtraject. Op basis daarvan heb ik een aantal schetsen gemaakt die terug te vinden zijn in de productbiografie (blz 26). Echter na het interviewen van de patiënten in het nazorgtraject is gebleken dat ze na hun therapietraject heel graag hun leven weer willen oppakken, en dus in mindere mate bezig willen zijn met hun OCD.
Gezien ze na de therapie ook al de papieren map met oefeningen van het AMC er niet bijpakken, heeft het geen zin om deze zelfde oefeningen te
“kopiëren” naar een draagbaar format (mobile app) als de trigger vanuit de gebruiker er niet is.
Om de “trigger” handmatig te stimuleren heb ik mij voor mijn
tweede concept laten inspireren door de CBT-therapie app WoeBot [4], waar gebruikers dagelijkse “check- ins” doen om te peilen hoe het met ze gaat. Om OCD te diagnosticeren wordt er gebruik gemaakt van o.a. de Y-BOCS scale [5], een checklist die obsessies en dwang categoriseert op een vijfpuntsschaal. Deze vragenlijst wordt ook periodiek tijdens en na de behandeling ingevuld om verbeteringen te meten. Door deze vragenlijst periodiek aan te bieden kunnen patiënten beter herkennen wanneer ze dreigen terug te vallen, en bijtijds de oefeningen van het AMC weer oppakken.
Maar ook hier bleek dat de geinterviewde patiënten weinig
interesse hadden in een check-in systeem. Zo blijkt, patiënten merken zelf heel erg goed wanneer het niet zo lekker met ze gaat, daar hebben ze geen checklist voor nodig. Zij pikken daarom ook best bepaalde oefeningen of behulpzame mechanismen op, maar wel op hun eigen initiatief en inzicht. De crux ligt dus vooral in wat er wordt aangeboden als content, en vooral hoe. Het moet iets zijn waar de patiënt uit eigen initiatief naar wilt terugkijken. Een soort zorg-op-maat concept, waarbij de open structuur en autonomie op natuurlijke wijze leidt tot een hogere participatiegraad.
Een korte uitleg van de verschillende concepten en diens pains en gains staan op de volgende pagina.
13
Conceptontwikkeling
Conceptvoorstellen
• Theorie en werkbladen vanuit het AMC materiaal aanbieden zodat de patiënt kan blijven oefenen na het therapietraject.
• “Opfriscursus” of “bibliotheek”
idee - hoe zat dit ookalweer?
• Gamification elementen
(notificaties, health-points, levels, log-in streaks) toevoegen om participatie aan te moedigen.
+ Therapeutisch verantwoorde content.
- Eigenlijk een kopie van wat gebruikers thuis al op papier hebben liggen.
- Dwingt patiënten bezig te zijn met therapie zelfs wanneer ze dit (even) niet nodig hebben.
• Persoonlijke bibliotheek die wordt opgebouwd tijdens het therapietraject.
• Gebruiker kan zelf cureren welke aspecten van therapie (en daarbuiten) het beste aanslaan.
• Ruimte voor mijlpalen,
successen, persoonlijke content in verschillende formats (video, audio, foto)
- Mogelijkheid om “herinnerd” te worden aan positieve momenten uit therapietraject (notificaties zelf in de hand)
+ Persoonlijk
+ Gebruiker heeft zelf in de hand hoe vaak ze herinnerd willen worden.
- Vrij vrijblijvend van aard, als de grbruiker weinig content invoert is er niet zoveel om mee te werken.
• Check-ins en testjes die patiënten terugval tijdig laten herkennen
• Terugvalpreventieplan staat centraal: “wat moest ik ookalweer doen bij een terugval?”
• Bibliotheekje (zie concept 1) met theorie: “hoe werkte dat ookalweer?”
+ Notificaties en check-ins laten gebruiker actief bezig zijn met de voortgang van hun herstel.
- Mager aanbod van inhoudelijke therapeutische content
- Hebben gebruikers wel een check-in nodig?
EXPOSURE OEFENEN
I.C.M GAMIFICATION TERUGVALHERKENNING INTERACTIEF LOGBOEK
14
Conceptontwikkeling
Gekozen concept: interactief logboek
Uiteindelijk is het concept niet zozeer “gekozen” maar gegroeid uit iteratie, naar mate er meer informatie verzameld werd uit gesprekken met patiënten en mijn contactpersoon bij het AMC is het product bijgeschaafd en aangepast tot wat het nu is.
Wel is het duidelijk geworden dat gebruikers er niet op zitten te wachten om de zoveelste app met notificatie- bommen. Daarom is specifiek
gekozen voor een systeem wat losjes lijkt op Facebook’s “Memories”. Zo kunnen gebruikers zelf kiezen wat ze willen terugzien, wanneer, en hoe vaak. Het terugkijken op progressie is motiverend, en er worden vanuit het AMC verschillende oefeningen aangeboden waar gebruikers af en toe best naar willen terugkijken (afscheidsbrief aan dwang). Ook vertelde een van de therapeuten van de nazorggroep dat ze graag weer een videoproject willen re- introduceren, iets wat in het verleden als erg positief werd ervaren door de
patiënten. Door deze aanpassingen van het AMC blendt deze app ook steeds beter met het curriculum van de groepstherapie, en uit de interviews is ook gebleken dat de groepstherapie misschien meer ruimte moet bieden voor personalisatie, waardoor er dus iets meer wordt weggestuurd van de “papieren werkbladen”. Het is vergelijkbaar met het principe van sketchnotes, door creatief te interpreteren en iets in eigen woorden te benoemen onthoudt men ook de inhoud beter. Op die manier kunnen patiënten dus niet alleen actiever bezig zijn met de materie van de therapie, maar deze ook verzamelen of opslaan op een manier die het meest “klikt”.
Daarom is het belangrijk dat de app ruimte biedt voor verschillende contenttypen: tekst, video, audio, en foto, externe links.
Een wireframe uit prototype 0.8
* Productbiografie “AMC notulen derde gesprek + concept” (blz 44)
15
Conceptonderzoek
Programma van Eisen
De gebruiker (patiënt)...
… Wilt positieve herinneringen of oefeningen bewaren
… Wilt af en toe herinnerd worden aan hun progressie
… Wilt de motiverende en positieve sfeer van de therapiesessies zo lang mogelijk vasthouden, nadat de therapie is afgerond
… Wilt zelf bepalen wanneer hij/zij teruggrijpt naar hun oefeningen (tijdens de nazorg)
• Kan opslaan wat hij belangrijk vindt uit de therapiesessies [M]
• Kan makkelijk content terugvinden [M]
• Kan opslaan wat hij belangrijk vindt buiten de therapiesessies om [S]
• Kan mijlpalen in de app delen met anderen ((ex-)groepsgenoten, familieleden) [C]
• Is niet gelimiteerd aan één vorm van content-invoer (b.v. alleen tekst) [S]
• Kan herinneringen instellen om mijlpalen te vieren (denk FB memories) [S]
De behandelaar (therapeut)...
• Kan snel en tijdens de eerste sessie uitleggen hoe de app werkt en wordt gebruikt [M]
Prototypeontwikkeling
17
Prototypeontwikkeling
Design patterns
Voordat ik kon beginnen met
wireframes heb ik onderzoek gedaan naar design patterns. Daarvan heb ik er vijf geïmplementeerd in prototype 0.8:
• Cards [6]
Te gebruiken wanneer er verschillende contenttypes zijn (tekst, video, foto, audio). Cards zijn ook handig bij content van variable lengte: een
embedded video speler neemt minder ruimte in beslag dan een lange
geschreven post.
• Continuous scrolling [7]
Voor het casual terugbladeren in content. Er is specifiek gekozen voor een ‘timeline’ design om de content chronologisch (nieuw naar oud) te kunnen weergeven.
• Categorisation [8]
Om visuele onderscheiding te
kunnen hebben tussen contenttypes.
In prototype 1.0 geïmplementeerd door middel van kleurgebruik en iconografie.
• Favorites [9]
Voor het cureren van uitgelichte content, en het makkelijk terugvinden van specifieke content.
Secundaire patterns die nog
geïmplementeerd zijn in Prototype 2.0:
• Intentional gaps (persuasion) [10]
Bewust ruimtes leeglaten die
gebruikers (on)bewust willen invullen.
• Onboarding playthrough [11]
Een korte tutorial die gebruikers doorlopen, bijvoorbeeld door hun eerste content-type te maken, en hun eerste herinnering-notificatie in te stellen.
Op basis van de design patterns en de verzamelde informatie heb ik de belangrijkste schermen ontworpen in een mock-up programma. Een link naar Mockflow [12] is opgenomen in de bronnenlijst.
Een wireframe uit prototype 0.8
18
Prototypeontwikkeling
Visual inventory 1.0 naar 2.0
Het AMC maakt sinds 2018 deel uit van de overkoepelende organisatie Amsterdam UMC. Sinds deze fusie is er voor het UMC een complete huisstijl uitgebracht waar de app en dit document op gebaseerd zijn.
In prototype 1.0 heb ik gebruik gemaakt van het volledige scala aan kleuren die het UMC handboek heeft aangegeven. Na de feedback tijdens de groenlichtpresentatie heb ik ervoor om in prototype 2.0 gekozen het palet te versimpelen tot de primaire huisstijlkleuren oranje en donkerblauw, om wel de merkidentiteit overeind te houden maar ook een sterkere kleurkeus neer te zetten om het
karakter van het design te versterken.
Daarnaast heb ik als feedback ontvangen dat het eerste prototype veel persoonlijkheid miste. Daarom heb ik ervoor gekozen een mascotte te ontwikkelen alszijnde het “gezicht”
van de app.
Het volledige huisstijlhandboek [13] is opgenomen in de bronnenlijst van dit document.
Kleurgebruik en hiërarchie
Flat design karakterillustraties
* Productbiografie “Visual Inventory 2.0” (blz 58)
19
Prototypeontwikkeling
Prototype 1.0
Toen ik middels het grove wireframe wat meer inzicht had in mijn
prototype, ben ik alvast begonnen met het eerste prototype. Op basis van de eerste visual inventory van het AMC/
UMC ben ik begonnen aan prototype 1.0 in de correcte communicatiestijl.
Het volledige prototype is gemaakt in Figma [14] en is opgenomen in de bijlagen.
Bijzonderheden:
• Sinds prototype 0.8 is er een zoekfunctie toegevoegd om nog makkelijk content terug te vinden, naar aanleiding van de eerste user-test met een afgestudeerd CMD’er.
• Het notificatiesysteem is uitgewerkt
• Feedback over de categorisatie was positief, het onderscheid tussen contenttypen was duidelijk.
• Testronde met afstudeer-
teamgenoot liet blijken dat er verder gekeken moet worden naar het overzicht, en een betere visuele onderscheiding tussen content die al geplaatst is, en content die aangemaakt wordt.
Voorbeelden van verschillende ingevulde contenttypes, voordat deze gepost worden.
Homefeed in prototype 1.0
20
Prototypeontwikkeling
Prototype 2.0
Na de groenlichtpresentatie en het veelvoudig testen ben ik begonnen aan het ontwikkelen van prototype 2.0.
Deze is nogmaals gemaakt in Figma [15] en is opgenomen in de bijlagen.
Toegevoegd:
• Een onboarding animatie is
toegevoegd die kort toelicht waar de app over gaat en hoe deze gebruikt wordt. Dit is een implementatie van een design pattern die al eerder op de to-do lijst stond.
• Op basis van testfeedback is de vormgeving veranderd, zijn er
aanpassingen geweest in de flow van posts aanmaken, is de sharefunctie geimplementeerd, en zijn er
stijlkeuzes gemaakt om de app meer persoonlijkheid te geven.
• De reeds geplaatste posts zijn klikbaar en worden nu geopend on- click. De opties om verder met de post te interacteren zijn verplaatst naar deze pagina’s.
• Met elke testronde zijn er meer tweaks en verbeteringen toegepast, zie productbiografie voor meer info.
Deel-pagina van een quote post Post toevoegen - Navigatie Onboarding tutorial
* Productbiografie “Prototype 2.0” (blz 60), “Testrondes Prototype 2.0” (blz 61)
21
Testen & Iteraties
Van 0.8 naar 2.0
In het ontwerpproces zijn er veel iteraties geweest op zowel het
concept als het uiteindelijke prototype.
De prototypes zijn uitvoerig getest door meerdere testpersonen met een CMD achtergrond die werkzaam zijn in het veld.
De focus bij de redesigns, vooral van 1.0 naar 2.0 is vooral visueel geweest, maar er zijn ook
meerdere UX challenges opgelost en geimplementeerd. Voor meer informatie over de tests en iteraties zie productbiografie blz 61.
Homescreen iteratie van 0.8 naar 2.0
22
Beoordeling AMC
Mijn begeleider bij het AMC, Sylvia Boxmeer kan helaas niet aanwezig zijn bij de eindpresentatie. Toch wilde zij graag laten weten wat zij vond van de samenwerking en het project. Zij schrijft:
“In de eerste plaats vond ik onze samenwerking erg prettig. Faena toonde direct veel initiatief en ging enthousiast aan de slag. Wat ik leuk vond was dat zij ook vanuit zichzelf geïnteresseerd was in het onderwerp. Daarnaast heeft zij zich verdiept in de dingen waar zij nog onvoldoende kennis van had en vroeg zij verduidelijking waar nodig.
Had zelf goede ideeën hoe zij het onderzoek het beste kon aanpakken.
Het betrekken van patiënten is heel waardevol geweest voor het eindproduct en heeft zij ook goed aangepakt.
Het eindproduct is mijn inziens zeker geslaagd. Het ziet er mooi uit, is overzichtelijk en daardoor goed bruikbaar. Er zijn genoeg opties en daarbij is er nog veel naar eigen wens in te vullen. Wat zeker een meerwaarde is ten opzichte
van ons al bestaande papieren terugvalpreventieplan is dat patiënt herinnert kunnen worden door de app en zij dingen kunnen delen met anderen. Deze app zou zeker iets bij kunnen dragen aan terugvalpreventie bij mensen met OCD. “
23
Advies toekomstige iteraties
Niet elke feature en functionaliteit valt onder de scope van dit
afstudeerproject, maar dat betekent niet dat deze app niet nog verder doorontwikkeld kan worden zonder mijn betrokkenheid. Om dit project naar een nog hoger niveau te tillen adviseer ik het volgende:
• Onderzoek de mogelijkheid om de app breder in te zetten dan bij OCD problematiek. Het concept leent zich ertoe om gebruikers in controle te hebben over hun eigen content.
De content is alleen OCD-specifiek omdat de gebruiker deze zo invult.
Terugvalpreventie is relevant bij elke vorm bij therapie en bij elke vorm van mentale problematiek.
• Overweeg een web-app i.p.v. of aanvullend aan een stand-alone
mobile app om cross-platform gebruik aan te moedigen. Binnen de scope van het project is gekozen om in te zetten op de draagbaarheid van een mobiele app, maar dat hoeft niet de enige gebruikerscontext te zijn waarin dit platform wordt gebruikt.
Helaas bezit ik niet over de skillset die nodig is om dit project te developen, maar ik hoop ten zeerste dat zelfs als deze app in zijn huidige staat niet gebruikt wordt, het AMC iets heeft gehad aan de learnings uit het onderzoek van dit project.
• Mijn advies is dan ook om
onafhankelijk van de app meer in te zetten op een bredere selectie aan content die aan patiënten aangeboden kunnen worden (denk hierbij aan video- en/of audiomateriaal in plaats van invulschema’s). En ook om creatieve omgang met de materie te stimuleren bijvoorbeeld door meer gebruik te maken van schrijf- of videoopdrachten.
24
Reflectie samenvatting
Onderzoeksfase
Tijdens de onderzoeksfase ben ik voor mijn gevoel een tijdje “stuurloos” geweest.
In de periode waarin ik wel wist dat ik met angststoornissen wilde werken, ben ik heel enthousiast te werk gegaan met onderzoek naar paniekstoornissen waar ik achteraf niet zoveel aan heb gehad. Ik vind het op die momenten lastig om dat niet te zien als “verloren tijd” of een mislukking.
Ook had ik tot aan de ontmoeting met Sylvia Boxmeer van het AMC het gevoel dat ik achter de feiten aanliep. Het nadeel van dit project beginnen zonder opdrachtgever betekent dat je nog veel voorkennis moet opbouwen, en naar een probleemstelling moet zoeken terwijl anderen die al hebben meegekregen.
Dat vind ik lastig, want ik wil het vooral allemaal heel goed doen. Op dat soort momenten sta ik eerder mezelf in de weg, en vind ik het moeilijk om knopen door te hakken. Daarom vond ik het enorm fijn en behulpzaam dat ik in Sylvia een “sparring partner” had die mij vanuit expert-
perspectief kon begeleiden.
Conceptfase
Ik vond het enorm spannend om in gesprek te gaan met de drie
nazorgpatiënten, en ik stelde het enorm op prijs dat ik dit heb mogen doen.
Het is een heel persoonlijk onderwerp waarvan ik begrijp dat het lastig is om over te vertellen, laat staan tegen een
wildvreemde. Ondanks mijn nervositeit waren het heel prettige en geslaagde gesprekken, uiteindelijk zijn de gesprekken met de patiënten het meest belangrijke onderdeel geweest van mijn conceptuele fase.
Prototyping
Ik vind prototyping niet altijd even makkelijk, maar het viel me relatief mee tijdens dit project. Ik heb gemerkt dat een goede basis van de functionaliteiten en design patterns een groot deel van het werk al voor je doet. Ik ben tevreden met hoe mijn prototype werkt, en ik ben continu benieuwd hoe ik het prototype kan bijschaven en verbeteren. Ik ben ook heel dankbaar voor de mensen om mij heen die met me meekijken en advies geven.
Plannen
Over het algemeen ben ik goed in het opdelen van taken in kleine stukjes, maar mij eraan houden is een tweede. Ik merkte dat ik het prettig vond om vaste afspraken te hebben met Sylvia, omdat dat mij een stok achter de deur gaf om bepaalde onderdelen voor een bepaalde datum af te hebben. Die externe motivatie heb ik nodig, omdat ik soms best werk vooruit kan schuiven tot het aller-laatste moment.
Uiteindelijk is het mij wel gelukt om een consistente planning aan te houden
waardoor ik alle werkzaamheden tijdig heb kunnen afronden.
Eindfase
Door de constructieve feedback tijdens de groenlichtpresentatie had ik een duidelijk doel voor ogen voor de afronding van dit project. Het was duidelijk dat ik nog wat meer moest focussen op de visuele inrichting van het project, en dat er nog een aantal UX uitdagingen op de to-do lijst stonden. Uiteindelijk ben ik trots op het resultaat wat ik heb mogen neerzetten en ik ben enorm blij dat Sylvia ook zeer tevreden is met de resultaten.
Algemeen
Het was enorm fijn om bezig te zijn met een project waar ik in geloof. Des te meer heeft dit voor mij bevestigd hoe belangrijk het werk is dat het AMC Psychiatrie doet.
Mijn hoop is dat mijn werk in deze een positieve bijdrage kan leveren aan een doorgaans moeilijk traject.
Ruim 40% van de Nederlanders heeft ooit psychische klachten gehad.
De wachtlijsten voor de geestelijke gezondheidszorg zijn in Nederland momenteel immens. Iedereen moet bijtijds terecht kunnen voor behandeling.
Een stichting die veel doet voor mensen met een psychische aandoening is MIND.
Kijk hoe jij kunt helpen op wijzijnmind.nl.
25
Bronnenlijst
Productbiografie (zie bijlagen of link):
https://docs.google.com/document/d/1er9DE8 GmIFtL1E_70jY4PUCwtPBKQL4lCBR4GI4l4XA/
edit?usp=sharing)
[1] Baer, L. (2012). Getting Control:
Overcoming Your Obsessions,
Compulsions and OCD [ePub] (Herz. ed.).
Londen, Verenigd Koninkrijk: Constable &
Robinson Limited.
[2] Baer, L (2002) The Imp Of The Mind [ePub] Penguin Publishers
[3]Braga, Daniela Tusi, Manfro, Gisele Gus, Niederauer, Kátia, & Cordioli, Aristides Volpato. (2010). Full remission and relapse of obsessive-compulsive symptoms after cognitive-behavioral group therapy: a two- year follow-up. Brazilian Journal of Psychiatry https://dx.doi.org/10.1590/S1516-
44462010000200012
[4]Woebot [App] (2017) https://woebot.io/
[5] Y-BOCS scale voorbeeld [PDF]
https://iocdf.org/wp-content/
uploads/2016/04/04-Y-BOCS-w-Checklist.pdf [6] “Cards”, UI-patterns.com [Web]
http://ui-patterns.com/patterns/cards
[7] “Continuous Scrolling”, UI-patterns.com [Web]
http://ui-patterns.com/patterns/
ContinuousScrolling
[8] “Categorisation”, UI-patterns.com [Web]
http://ui-patterns.com/patterns/Categorisation [9] “Favorites”, UI-patterns.com [Web]
http://ui-patterns.com/patterns/favorites [10] “Intentional Gaps”, UI-patterns.com [Web]
http://ui-patterns.com/patterns/Intentional-gaps [11] “Playthrough”, UI-patterns.com [Web]
http://ui-patterns.com/patterns/playthrough [12] MockFlow Prototype 0.8, Faéna de Vries [Web]
https://wireframepro.mockflow.com/
view/M0268066b8990e0ffddb37d- f26a726a011574187706224#/
page/10450c30793b47de8ba5efd2e884fea5 [13] “Handboek Communicatiestijl”
Amsterdam UMC, juni 2018 [PDF]
https://psychiatryamsterdam.nl/wp-content/
uploads/2018/12/Handboek_Communicatiesti- jl_Amsterdam_UMC_DEF.pdf
[14] “Prototype 1.0” in Figma, Faéna de Vries [Web]
https://www.figma.com/proto/Tf6iWggH1qzrzx- LcvfxdNs/AMC-App?node-id=1%3A2&viewport=
-4205%2C-3339%2C1.2311842441558838&scal- ing=scale-down
[15] “Prototype 2.0” in Figma, Faéna de Vries [Web]
https://www.figma.com/proto/F8KpE- nUkR7WpEtILgwl3qQ/AMC-App-Copy?nod e-id=134%3A103&viewport=470%2C332%
2C0.05875800922513008&scaling=scale-down
