A6 A6
N715
02 N3
N302
N309 09 N3
N306
09 N7
N50 N710
N307 N307
N3 52
235N
N352
N765
19 N7
N716
N351 N351
13 N7 14 N7
31 N3 N333
32A KAMPEN- NOORD
15 IND. DE MUNT KAMPEN
ENS 10 LELYSTAD
11 LELYSTAD-NOORD
12 SWIFTERBAND
13 URK KAMPEN-ZUID
14 EMMELOORDEMMELOORD-ZUID
EMMELOORD Kamperzeedijk- West
Schokkerhaven Roggebotsluis
Ketelhaven
Kampereiland
Schokland Hogeweg
Oosterholt Zwartendijk Zwarteweg Eekt
Kamperveen Trutjeshoek Posthoorn
Emmeloord Urk Lelystad
IJsselmuidenIJsselmuiden Kampen Dronten
Swifterbant BiddinghuizenOosterwolde
Tollebeek Grafhorst
Ens Zuideinde
Blokzijl Marknesse De Zande
Espel Vollenhove Noordeinde
Nagele
Kraggenbrug
Lage V aart Lage V
aart
Larservaart Hoge V
aart
Oostervaart Vossemeer
Keteldiep
Ketelmeer
IJsselmeer
Z w a
rt
e
M e e
r
ze Gan
ndiep
Ramsdiep
Ramsgeul Drontermeer
IJSSELOOGIJSSELOOG
NOORDOOSTPOLDER FLEVOLAND
ROGGE- BOTZAND
VOORSTERBOS SCHOKLAND HOLLANDSE HOUT
start 9
5 8
2 7
16
4 3
012345 km
Zeebodemroute
7 8
9
10
Hoe gebruikt u deze routebeschrijving?
Vroeger waren alle Toeristische Autoroutes bewegwijzerd, met zeskante borden. In de afgelopen jaren is de bewegwijzering komen te vervallen;
mogelijk treft u nog een enkel bord aan. Om de route te volgen heeft u deze beschrijving nodig.
De routeaanwijzingen (▶) worden afgewisseld met achtergrondinforma- tie over plaatsen en plekken onderweg; de nummers bij die beschrijvingen zijn terug te vinden op de routekaart.
• In verband met het veilig volgen van de routebeschrijving raden we aan om de route met minimaal twee personen te rijden.
• Gebruik uw navigatieapparaat of smartphone met google maps (zonder route in te voeren) om onderweg de straatnamen en het wegverloop te zien.
• Plaatsnamen worden in de route-aanwijzingen alleen aangegeven (vet) als u een plaatsnaambord passeert.
• Vermelde straatnamen (tussen haakjes) zijn doorgaans onderweg goed zichtbaar; veel navigatieapparaten geven trouwens ook de naam van de weg aan waarop u rijdt.
• Mocht u onverhoopt van de route zijn geraakt, rij dan met behulp van navigatie naar een punt verderop in de beschrijving (plaats, straat).
Zeebodemroute
afstand: 168 km begin: Lelystad
Eeuwenlang leefde de gedachte om de Zuiderzee in te polderen. Hendrik Stevin deed in 1667 een voorstel en in 1891 presenteerde ir. C. Lely (1854- 1929) een plan, dat uiteindelijk werd uitgevoerd; een dijk met sluizen tus- sen Noord-Holland en Friesland, vijf polders en een enorm zoetwaterre- servoir. Bijna dertig jaar later (1918) werd onder het ministerschap van ir.
Lely de wet tot afsluiting en gedeeltelijke droogmaking van de Zuiderzee aangenomen. In 1986 werden de Noordoostpolder, Oostelijk Flevoland en Zuidelijk Flevoland verenigd tot de twaalfde provincie van Nederland:
Flevoland. De Zeebodemroute voert door de twee oudste polders, de Noordoostpolder en Oostelijk Flevoland.
Routebeschrijving
Begin: Lelystad, Oostranddreef 1 GPS: N52.52476° E5.50982
Het beginpunt ligt aan de rand van Lelystad, bij het Yardenhuis/begraaf- plaats; daar is een parkeerplaatsje (na de oprit links) waar u desgewenst
Noordoostpolder
Tot de aanleg van de Noord- oostpolder werd in 1918 be- sloten door het aannemen van de Zuiderzeewet. Directe aanleiding vormden de over- stromingen van 1916. Omdat de Wieringermeerpolder al in de Zuiderzee was aangelegd, nog voor de Afsluitdijk werd gesloten, was de Noordoost- polder strikt genomen de eerste IJsselmeerpolder. Het gebied viel droog in septem- ber 1942. Urk en Schokland waren voortaan geen eiland meer. De kersverse polder werd al snel een toevluchts- oord voor onderduikers, omdat de arbeiders waren vrijgesteld van de Arbeitsein- satz. Van de afkorting NOP (van NoordOostPolder) werd in die tijd gezegd dat die ook stond voor ‘Nederlands On- derduikers Paradijs’. In totaal zouden er circa twintigdui- zend personen ondergedoken zijn geweest gedurende de oorlogsjaren.
Na de Tweede Wereldoorlog werd begonnen met de bouw van boerderijen, waarbij voor het eerst gebruik werd gemaakt van prefabbeto- nelementen. In 1947 begon de uitgifte van grond. De nieuwe boeren waren streng geselecteerd. Ze kwamen voornamelijk uit Friesland, Noord-Holland, en Zeeland.
even kunt stoppen. Natuurlijk kunt u de route ook op een ander punt in de beschrijving beginnen.
▶ Ga vanaf het parkeerterrein rechtsaf de Oostranddreef op. Einde weg rechtsaf (Binnenhavenweg). Neem op de rotonde de 2e rechts (Binnenhavenweg). Neem op de vol- gende rotonde de 1e straat rechts (Steenstraat).
▶ Over snelweg heen. Op kruising met richtingwijzer linksaf, richting Swifterbant (Swifterringweg). Onder spoorlijn door en met de bocht mee naar rechts. Na ruim 5 km rechtsaf, richting Swifterbant (De Lange Streek).
▶ In Swifterbant De Lange Streek volgen met bochtjes en bochten tot bij tankstation (Super Tank), daar rechtsaf.
Einde weg linksaf, richting Emmeloord. Op rotonde de 3e rechts nemen, richting Emmeloord (Dronterringweg).
▶ Voorbij tankstation (Shell) op de rotonde de 2e rechts nemen (Dronterringweg). Na 2,6 km op rotonde de 1e rechts nemen (Visvijverweg). Op kruising met voorrangs- weg linksaf (Beverweg).
1 Het Ketelbos en de Pleisterplas bij Kamperhoek vor- men een 36 ha groot moeras- en plassengebied omzoomd met loofbos. Het gebied is aangelegd als pleisterplaats voor trekvogels, met name zang- en eendvogels. Door het overwegend natte landschap, dat naast open water ook rietlanden, eilandjes en bos bevat, strijken veel trekvogels in dit gebied neer. Door een natuurontwikkelingsproject is verlanding van het waterrijke deel tegengegaan en is het gebied nog beter ingericht voor specifieke soorten als libellen en amfibieën.
▶ Over Ketelbrug. Ketelmeerweg met naar rechts en naar links volgen (later Abtsweg). Einde weg rechtsaf (Domi- neesweg). Neem na ruim 3 km op rotonde de 1e rechts, richting Schokkerhaven (Havenweg, later Ramsweg).
2 Nagele heeft alleen maar platte daken. Het was een studieobject van de architectengroepen De 8 en Opbouw (zoals Gerrit Rietveld, Aldo van Eyck en tuinarchitect Mien Ruys). Licht, ruimte en leefbaarheid vormde het motto van de modernisten. Deze architecten namen stelling te- gen de ‘Oudnederlandse dorpsydille’ die onder supervisie van Deltse-Schoolarchitect Granpré Molière in de Wierin-
germeer was ontstaan. De voormalige katholieke kerk – er staan ook een hervormde en een gereformeerde – is in gebruik als Museum Nagele (Ring 23; open do.-zo. 13-17 uur). De expositie gaat in op de ontstaansgeschie- denis van Nagele en zijn unieke plaats in de architectuurgeschiedenis van Nederland.
▶ Na 5,3 km bij fietsrichtingwijzer linksaf (Palenweg, let op: slecht wegdek).
Einde weg rechtsaf Schokkerringweg).
3 Het voormalige eiland Schokland was eens samen met Urk één groot eiland. Toen het tussenliggende veenge- bied door de zee werd weggeslagen, bleven alleen de har- de ‘bulten’ van keileem (mengsel van klei, zand en grind) over: Urk en Schokland. Schokland lag het laagst en moest door palen en stenen beveiligd worden. Tevergeefs, want in 1859 moesten de bewoners het eiland verlaten. Sinds de inpoldering zakt Schokland in door de dalende grondwa- terstand. Museum Schokland (Middelbuurt 3; open: di.-zo.
11-17 uur, in schoolvakanties ook op ma.) bestaat uit een oud waterstaatskerkje en in Zuiderzeestijl opgetrokken bijgebouwen op een van de laatste drie woonterpen. De binnen- en buitenexposities geven een beeld van de geo- logie en archeologie van de Noordoostpolder, het ontstaan en vergaan van het eiland, het leven van de Schokkerbe- volking en de drooglegging van de Noordoostpolder. Aan- sluitend kunt u een bezoek brengen aan de Gesteentetuin in het Schokkerbos; dat is een geologische tuin die ligt op een plek waar keileem aan de oppervlakte komt. In het bezoekerscentrum is nadere informatie te vinden over de gesteenten, de wordingsgeschiedenis van het gebied en over het Flevolandschap dat het Schokkerbos en de natuur op Schokland beheert (Keileemweg 1; open: half juni-half sept. dag. 12-17, daarbuiten za.-zo. 12-16/17 uur).
▶ Na 1,6 km rechtsaf (Redeweg, slecht wegdek). Einde weg linksaf (Ramsweg). Onder viaduct door, bocht naar links en einde weg rechtsaf (Zwartemeerweg). Na 3,4 km op eerste kruising linksaf (Neushoornweg).
▶ Na 1,5 km zijweg rechtsaf (Hertenpad). Einde weg linksaf (Hertenweg). Op kruising met voorrangsweg rechtsaf (Zuiderringweg). Neem op de rotonde de 4e rechts, rich- ting Marknesse (Leemringweg).
4 Het Waterloopbos is een bijzonder gebied, waarin de restanten van het Waterloopkundig Laboratorium gzich vermengen met natuur. In de jaren vijftig werden hier schaalmodellen van waterkeringen getest, waaron- der de Deltawerken. Het terrein is nu Rijksmonument en valt onder het Beschermingsprogramma Wederopbouw 1959-1965. Door de vochtigheid van het gebied is in dit openluchtlaboratorium bijzondere natuur ontstaan, waar onder meer tongvarens, beekjuffers, salamanders, ijsvogels en franje staartvleermuizen zich thuisvoelen.
Midden in het naoorlogse dorp Marknesse staat Hotel, eetcafé Het hart van Marknesse (Breestraat 1), een dorpscafé voor koffie, lunch en diner.
Open: di.-zo. vanaf 12 uur.
Beton voor de boerderij Rijdend door deze polders zult u vroeg of laat de ty- pische bouwwijze van boe- renschuren opmerken. In de Noordoostpolder vallen voor- al de betonnen gevels op.
Na de Tweede Wereldoorlog was er in het leeggeroofde Nederland een gebrek aan bouwmaterialen. Om toch het bouwprogramma voor de NOP te kunnen uitvoeren werd besloten om de bouw deels te standaardiseren en gebruik te maken van pre- fab bouwdelen van schok- beton. Nog veel boerenschu- ren tonen de grijze gevels. De topgevels bevatten opvallen- de sierelementen, ook van be- ton; de openingen zijn voor lichtinval en om de winddruk te verlagen. Deze zogenaam- de montageschuren zijn vooral gebouwd in het ooste- lijke deel van de NOP; veelal zijn ze van ver herkenbaar aan de (originele) rode pan- nendaken.
In Oostelijk Flevoland werd ook nog gebruik gemaakt van de montageschuren. Om- dat de kosten inmiddels door de minister van Financiën te hoog werden geacht werden kleinere ‘ministerschuurtjes’
gebouwd; deze kenmerken zich vooral door de rijen klei- ne vierkante ramen in de zij- gevel.
▶ In Marknesse weg volgen, over brug/sluis met slagbomen.
Langs kerk en bij ‘Doorgaand verkeer’ bocht naar rechts volgen. Op de rotonde de 3e rechts nemen, richting Em- meloord (Marknesserweg). Op de volgende rotonde de 2e rechts nemen (Marknesserweg).
▶ Voorbij tankstation (Tinq) op rotonde weer de 2e rechts nemen, richting Emmeloord (Marknesserweg). Neem in Emmeloord op de rotonde de 2e rechts, richting Centrum (Marknesserweg). Onder snelweg door, over moderne, lichtblauw-grijze brug en op de rotonde de 2e rechts ne- men, ‘Andere richtingen’.
5 Emmeloord is de moderne hoofdplaats van de Noord- oostpolder, waarvan de eerste steen gelegd werd in 1943.
De voornaamste winkelpromenade is de Lange Nering die uitkomt op De Deel, het centrale plein. Al in een vroeg sta- dium van de planvorming werd besloten dat op het cen- trale plein van Emmeloord, in het hart van de polder, een hoge toren zou komen te staan. Deze toren zou moeten fungeren als baken, zichtbaar uit de verte en als symbool van de eenheid van de polder. Het mocht geen kerktoren worden, want geen van de kerken mocht de andere domi- neren. Voor de watervoorziening van de polder was een watertoren noodzakelijk en zo ontstond het idee om deze op te waarderen tot poldertoren. Op de 65 m hoge Pol- dertoren (1959) staat een vergulde windwijzer in de vorm van een koggenschip. In de toren hangt een carillon met
48 klokken. Na 2005, toen een watertoren nier meer nodig was, werden hier een restaurant en winkels gevestigd. Sinds 2014 staat de toren leeg.
▶ Rij door het centrum door bij alle (5) verkeerslichten rechtdoor te rijden.
Op rotonde 1e rechts nemen (Scandinavië laan) en na circa 100 m schuin linksaf (Drostlaan). Net buiten Emmeloord op rotonde de 2e rechts nemen (Pilotenweg).
▶ 2,5 km verder bij einde weg links aanhouden en meteen linksaf (Tollebe- kerweg). Ruim 3 km verder, vlak voor Tollebeek, rechtsaf (Zuidwesterring- weg). Na ruim 2 km bocht naar rechts volgen, richting Espel (Espelerring- weg).
▶ Tweede weg links nemen (Ankerpad). Einde weg linksaf Westermeerweg).
Na 3,3 km einde weg rechtsaf (Vormtweg).
6 Urk heeft een duizendjarige geschiedenis. Het is de enige plaats aan het IJsselmeer die ook de visserij op de Noordzee en ver daarbuiten be- drijft. De kottervloot behoort tot de modernste van West-Europa. Aan de binnen- en buitenhaven liggen de scheepswerven, rokerijen, fileerbedrij- ven en de visafslag. In de dorpskern staan enkele vissershuisjes. De zon- dag geldt in Urk als rustdag; Urk is vanouds een orthodox-protestants bolwerk. De Urker cultuur en geschiedenis staan centraal in Museum het Oude Raadhuis (Wijk 2-2; open: apr.-okt. ma.-vr. 10-17, za. 10-16; nov.-mrt.
ma.-za. 10-16 uur). Tot 1939 was Urk een eiland in de Zuiderzee en in het museum kunt u dan ook een beeld krijgen van de wijze waarop de Urkers
ANWB Gastvrij Plus:
de leukste adresjes voor onderweg
Een toertochtje wordt nog leu- ker als je fijne adresjes hebt waar je onderweg even kunt stoppen voor koffie met taart of een lekkere lunch. Die adres- jes vindt u bij ANWB Gastvrij Plus, een groeiend netwerk van locaties die variëren van cafés en restaurants tot ijssa- lons, bezienswaardigheden en pannenkoekenhuizen … ANWB Gastvrij Pluspunten zijn her- kenbaar aan een geel vignet op de deur of de winkelruit.
ANWB Gastvrij Pluspunten ge- ven soms korting op vertoon van de ANWB Ledenpas. Vraag de bediening of er
een actie loopt.
geleefd hebben. De vuurtoren (1844) staat op het hoogste punt van het voormalige eiland en biedt een uniek uitzicht over Urk en het IJsselmeer (in zomermaanden te beklimmen). De vuurtoren heeft de beschikking over een draailicht; hierbij staat de lamp stil en draait de lens. Het grote anker achter de toren is in 1959 opgevist door de UK11, veertig mijl ten noord- westen van IJmuiden; het draagt de inscriptie ‘1512’ maar het is niet zeker of dat een jaartal is. In het eenvoudige Kerkje aan de Zee uit 1786 zijn enkele scheepsmodellen opgehangen. Iets ten noorden van Urk ligt het Urkerbos. Het perceel van 230 ha werd in het midden van de jaren vijftig beplant. Het Urkerbos omzoomt een wijds keienveld, dat door geologen als uniek wordt beschouwd vanwege de ongerepte ligging van zwerfkei- en. Dit Van der Lijn-reservaat is met een excursie te bezoeken.
In het oude centrum van Urk, aan het water, ligt Visrestaurant De Kaap (Wijk 1-5C, navigatie: Staverskade), een uitstekende gelegenheid om verse Urker visgerechten te proeven (dagvers vanaf de afslag). Maar ook koffie en appeltaart, bijvoorbeeld, zijn hier verkrijgbaar. Open: dag. vanaf 10 uur.
▶ In Urk op rotonde de 1e rechts nemen, richting Centrum (Staartweg). Neem op de volgende rotonde de 3e rechts (Almerelaan). Op weer een rotonde de 2e rechts nemen (De Akkers). Op kruising waar aan de linkerhand een apotheek zit, rechtdoor. Op volgende kruising rechtsaf (Rotholm).
▶ Op rotonde de 1e rechts nemen en op de volgende rotonde, bij tanksta- tion (Tinq) de 3e rechts nemen (Sluisweg). Net buiten Urk op rotonde de 1e rechts nemen, richting Nagele (Domineesweg). Neem op de volgende rotonde de 2e rechts, richting Nagele (Domineesweg).
▶ Neem op de rotonde vóór de snelweg de 2e rechts, ga onder viaduct door en neem op de rotonde weer de 2e rechts. Daarna METEEN rechtsaf (Abts- weg). Volg de weg naar de Ketelbrug; aan de overkant met bocht naar links en op kruising linksaf, richting Ketelhaven.
7 Het Ketelmeer is in de tweede helft van de vorige eeuw ernstig ver- vuild geraakt met giftige stoffen als kwik en zink, aangevoerd door Rijn en IJssel. In een tijdsbestek van twintig jaar wordt het Ketelmeer nu ge- saneerd. Miljoenen kubieke meters verontreinigd slib worden verzameld in een baggerslibdepot, het ronde IJsseloog. De hiervoor gegraven put is 45 m diep en 1 km in doorsnee; boven water is een dijk van 10 m hoog.
▶ Na 7,7 km einde weg linksaf, richting Kampen (Vossemeerdijk). Voorbij de buurtschap Ketelhaven weer met het water aan de linkerhand. Na cir- ca 2 km onder aan de dijk rechtsaf (Roggebotweg). Einde weg linksaf en 150 m verder rechtsaf (Roggebotweg, klinkers).
In het grote bosgebied langs het Vossemeer ligt (pannenkoeken)restaurant Het Grote Kabouterbos (Roggebotweg 1, Dronten), zowel binnen als buiten (speeltuin) geheel in het teken van kabouters. Open: wo., vr.-zo. 12-20 uur.
▶ Op kruising met verkeerslicht rechtdoor en meteen linksaf de ventweg op.
Na circa 900 m rechtsaf (Reveweg). Na 2,2 km bocht naar links het bos in (Waningeweg). Deze wisselend verharde weg (rustig rijden) circa 1,4 km volgen, over spoortunnel. Kruising met asfaltweg rechtsaf (Stobbenweg).
▶ Na circa 4 km op kruising rechtsaf (Abbertweg). Op kruising met voor- rangsweg rechtsaf (Elburgerweg). Circa 1 km voorbij brug met blauwe leuningen rechtsaf (Haringweg). Einde weg rechtsaf (Biddingringweg) en op de rotonde de 3e rechts nemen (De Wissel).
8 In het Mechanisch Erfgoed Centrum of MEC Museum kunnen liefheb- bers van techniek hun hart ophalen. Allerlei 19e-eeuwse machines hebben een plaatsje gevonden in dit veelzijdige museum, van sleepboot tot druk- pers en van oude landbouw- tot nostalgische huishoudelijke voorwerpen.
Eens per maand zijn alle stoommachines – onder meer oude stoomwalsen – werkend te bewonderen (Dronterweg 29; open: za. 10-17, elk 3e weekend van de maand stoomweekend za.-zo. 10-17 uur).
▶ In Dronten op de rotonde de 1e rechts nemen, richting Centrum. In bocht naar links, rechts afslaan (Fazantendreef). Onder viaduct door. Neem op de rotonde de 3e rechts (De Noord). Dan op rotonde de 2e rechts nemen, onder spoor door en weer op rotonde de 2e rechts nemen.
▶ Voorbij tankstation (Tinq), aan de linkerhand, op de rotonde de 1e rechts nemen, richting Centrum (Gangboord). Met bocht mee naar links en op de rotonde de 2e rechts nemen (Gangboord). Op volgende rotonde de 1e rechts nemen, richting Lelystad (De West).
▶ Na ruim 1 km op de rotonde de 2e rechts nemen, richting Lelystad (De West). Net buiten Dronten op de rotonde de 1e rechts nemen, richting Lelystad (Dronterweg).
▶ Na circa 10,5 km, ruim vóór het viaduct, waar hoogspanningsdraden schuin de weg oversteken, linksaf (Larserringweg). Na circa 3 km op krui- sing rechtsaf (Lisdoddeweg). Einde weg rechtsaf (Vlotgrasweg).
9 Van zonsopgang tot zonsondergang kunnen in Natuurpark Lelystad wisenten, elanden, edelherten wilde zwijnen en przewalskipaarden wor- den geobserveerd. Ook het voeren van otters kan worden meegemaakt.
In het park bevinden zich verder een nagebouwde prehistorische neder- zetting, het scheepswrak De Zeehond en een bezoekerscentrum (Vlotgras- weg 11. dag. mrt.-okt. 12-17; nov.-feb. 12-16 uur).
▶ Einde weg – rechts zijn slagbomen (Natuurpark Lelystad) – linksaf (Meer- koetenweg). Op kruising met verkeerslicht rechtsaf, richting Lelystad.
Onder snelweg door, bij verkeerslicht rechtdoor en in Lelystad rechts de afslag Dronten nemen.
▶ Einde weg bij verkeerslicht linksaf, richting Dronten (Oostranddreef).
Na 1,2 km op rotonde de 2e rechts nemen (Oostranddreef), onder fiets- brug door. Op volgende rotonde de 2e rechts nemen, richting Centrum (Oostranddreef).
10 Lelystad is genoemd naar dr. Ir. C. Lely, oud-Minister van Waterstaat.
Samen met de gemeente Dronten vormt de gemeente Lelystad de polder Oostelijk Flevoland. Deze polder, die deel uitmaakt van de Zuiderzeewer- ken, viel droog in 1957. Met de bouw van Lelystad werd in 1965 gestart.
Twee jaar later vestigden er zich de eerste bewoners. Het werd een mo- derne stad met ruim opgezette groene woonwijken en een innovatief ver- keersbeleid (weinig gelijkvloerse kruisingen). Toen begin jaren 70 Amster-
dam begon met de sanering van oude stadswijken, trokken tienduizenden Amsterdammers naar Lelystad. Na de stichting van Almere, in de jaren 80, kreeg Lelystad een inzinking; leegstand en verpaupering waren het gevolg. Eerst vanaf de jaren 90 werd esthetische kwaliteit aan de bijna mislukte boomtown toegevoegd, met name om de identiteit te versterken.
Voorbeelden van moderne architectuur zijn het Agora Theater (Ben van Berkel) en het ensemble Zilverparkkade (diverse architecten). Het Stad- huis, oorspronkelijk een ontwerp van Jan Hoogstad (1983) is in 2011 in- grijpend vernieuwd naar een ontwerp van bureau Ector Hoogstad.
▶ Ruim 2 km verder op de laatste rotonde de 2e rechts nemen, richting Em- meloord, onder fietsbrug door en dan ligt rechts het Yardenhuis/begraaf- plaats. Hier eindigt de route. Een extra uitstapje naar Batavialand (buiten de route) is een aanrader.
11 Batavialand is vooral bekend om de reconstructie van het VOC-schip de Batavia uit 1628, op de Bataviawerf. Dit beroemde schip is het hele jaar te bezichtigen, zowel individueel als met een rondleiding. Daarnaast zijn er diverse ambachtelijke werkplaatsen op de werf, zoals de zeilmake- rij, de tuigerij en de beeldsnijderij waar ambachten uit de VOC-tijd her- leven. Momenteel wordt het admiraliteitsschip 7 Provinciën, van Michiel de Ruyter, nagebouwd en ook dat is te zien. Tegenover de Bataviawerf ligt het Museum van Batavialand (voorheen Nieuw Land Erfgoedcen- trum) dat met films, dia’s, maquettes en vondsten het Zuiderzeeproject belicht. Het skelet van Swifterbant, onderdeel van de collectie, behoort tot de oudste in West-Europa gevonden menselijke resten (museum en werf: Oostvaardersdijk 01-09; open ma.-za. 10-17, zo. 11-17 uur).
Naast de Bataviawerf ligt Batavia Stad Fashion Outlet (Bataviaplein 60;
open: ma.-vr. 10-18, za.-zo. 10-20 uur), een winkelcentrum dat is gebouwd in de vorm van een soort vestingstadje.
