Het begeleiden van een zorgvrager die weerstanden heeft bij veranderingen

(1)

OPDRACHTFORMULIER

Het begeleiden van een zorgvrager die weerstanden heeft bij veranderingen

Naam student:

Datum:

Voordat je gaat oefenen

1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.

2 Kijk in de bronnen welke informatie je kunt gebruiken bij het oefenen van deze vaardigheid.

3 a Neem een verandering die jij nog niet zo lang geleden hebt meegemaakt in je hoofd. Beschrijf van jezelf de weerstandskrachten (wat waren de nadelen voor jou?) en de veranderingskrachten (wat waren de voordelen voor jou?).

b Beschrijf de verhouding van de veranderings- en weerstandskrachten bij jou. Welke krachten waren het grootst?

c Beschrijf vervolgens welke strategie bij jou bij die verandering het beste gewerkt zou hebben: het duwtje in de rug of een tweekolommengesprek. Geef redenen.

Opdracht

Je voert een begeleidingsgesprek met een zorgvrager die weerstanden heeft bij veranderingen en vult samen met de zorgvrager het tweekolommenformulier in.

Vooraf

Lees de case beschreven onder de uitvoering.

Vraag een medestudent de rol van Martine te spelen en een medestudent de rol van observator.

Gebruik voor het voeren van het gesprek:

- een rustige ruimte;

- een pen;

- het tweekolommenformulier (zie uitvoering);

- handelingsformulier van deze vaardigheid.

Jij en Martine bereiden het gesprek voor aan de hand van het handelingsformulier, het tweekolommenformulier, door het lezen van de case en je in te leven in de rol die je speelt als verzorgende of Martine. Martine en de verzorgende bedenken voor- en nadelen van de begeleidingsactiviteiten en/of begeleidingssituatie en mogelijke acties om de nadelen te verkleinen en de voordelen te vergroten.

De observant bereidt zich voor door het lezen van het tweekolommenformulier en het handelingsformulier.

Uitvoering

Je voert het gesprek aan de hand van de onderstaande casus en het tweekolommenformulier.

Martine wil geen schone kleding klaarleggen

Martine, 26 jaar, heeft een lichte verstandelijke handicap. Zij woont in een gezinsvervangend tehuis. Martine werkt op de werkplaats. Elke ochtend heeft Martine moeite om op tijd de deur uit te gaan voor haar werk. Ze zegt dat het komt doordat zij ’s ochtends nooit weet wat zij aan moet trekken en soms ook niks schoons kan vinden. Martine is vrij slordig. ’s Avonds gaat Martine om 22.30 uur naar bed, maar is dan zo moe dat ze direct haar bed in duikelt. Met haar begeleider heeft Martine afgesproken om 22.00 uur naar haar kamer te gaan, haar vieze kleding in de wasmand te doen en kleding voor de volgende

(2)

2

dag klaar te leggen. Zij is hier nu twee weken mee bezig, maar het lukt helemaal niet. Martine wil niet om 22.00 uur naar haar kamer, omdat ze dan bijvoorbeeld een tv-programma mist, of nog zo gezellig met medebewoners aan het praten is. ’s Ochtends is het voor haar nog steeds dezelfde chaos. Al mopperend, te laat en soms met vieze kleren aan vertrekt ze naar haar werk.

Vandaag ga jij als begeleider met haar een gesprek aan. Jij vindt het uiteindelijk van belang dat die kleding klaarligt.

Tweekolommenformulier Naam Zorgvrager Naam Begeleider

Nadelen Voordelen

Acties ten aanzien van de nadelen Acties ten aanzien van de voordelen

Volgende afspraak Nabespreking

Jullie bespreken eerst het rollenspel aan de hand van de volgende vragen.

1 Hoe verliep het spelen van het rollenspel?

2 Waar had je moeite mee?

3 Kwamen beide spelers voldoende tot hun recht? Waaruit bleek dat?

Vervolgens bespreek je het tweekolommenformulier aan de hand van de volgende vragen.

4 Zijn jullie beiden tevreden over het ingevulde tweekolommenformulier? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

5 Vinden jullie de beschreven acties de voor- en nadelen voldoende opheffen? Motiveer je antwoord.

6 Vinden jullie de beschreven acties haalbaar? Motiveer je antwoord.

7 Hebben jullie de indruk dat de weerstanden van de zorgvrager hierdoor verminderen? Motiveer je antwoord.

De observant bespreekt het handelingsformulier met de verzorgende en geeft bij ieder item een voorbeeld.

Noteer naar aanleiding van de nabespreking aandachtspunten en persoonlijke leerdoelen op het handelingsformulier.

Je oefent deze vaardigheid in het praktijklokaal aan de hand van het handelingsformulier.

(3)

(4)

(5)

HANDELINGSFORMULIER

Het begeleiden van een zorgvrager die weerstanden heeft bij veranderingen

Naam student: Naam observator:

Datum: Beoordeling:

Voor alle handelingen geldt:

• Raadpleeg het dossier;

• Zorg voor voldoende privacy;

• Was je handen volgens de WIP-procedure;

• Pas de voorschriften toe;

• Observeer en controleer de zorgvrager.

De student: Goed Fout

1 Informeert:

• Vertel de zorgvrager de doelstelling van het gesprek: inzicht krijgen in na-en voordelen van de begeleidingsactiviteiten of begeleidingssituatie;

• Neem het tweekolommenformulier mee.

2 Voert het gesprek:

• Vraag de zorgvrager naar de nadelen van de begeleidingsactiviteiten en/of begeleidingssituatie;

• Neem een actieve luisterhouding aan en stem de communicatie af op die van de zorgvrager;

• Vraag door naar de nadelen;

• Benoem alle nadelen door het geven van een samenvatting ervan;

• Noteer de nadelen samen met de zorgvrager op het tweekolommenformulier;

• Vraag de zorgvrager naar de voordelen van de begeleidingsactiviteiten en/of begeleidingssituatie;

• Vraag door naar de voordelen;

• Benoem alle voordelen door het geven van een samenvatting ervan;

• Noteer de voordelen samen met de zorgvrager op het tweekolommenformulier;

• Sluit dit gedeelte van het gesprek af door het herhalen van de genoemde na-en voordelen;

• Bespreek per nadeel de mogelijke acties om dit nadeel van de begeleidingsactiviteiten en/of begeleidingssituatie te verkleinen;

• Noteer samen met de zorgvrager deze acties op het tweekolommenformulier;

• Bespreek per voordeel de mogelijke acties om dit voordeel van de begeleidingsactiviteiten en/of begeleidingssituatie te vergroten;

• Noteer samen met de zorgvrager deze acties op het tweekolommenformulier.

(6)

6

Goed Fout 3 Past juiste nazorg toe:

• Herhaal nogmaals de afgesproken acties;

• Vraag de zorgvrager of hij alles begrepen heeft en geef hem de kans te reageren;

• Maak een afspraak met de zorgvrager om een begeleidingsplan te maken aan de hand van de besproken acties en bevindingen;

• Vraag hoe de zorgvrager het gesprek heeft ervaren;

• Rond het gesprek af;

• Geef de zorgvrager een kopie van het tweekolommenformulier;

• Berg het originele tweekolommenformulier op in het zorgdossier van de zorgvrager.

Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen:

(7)

TOETSFORMULIER

Het begeleiden van een zorgvrager die weerstanden heeft bij veranderingen

Naam student: Naam beoordelaar:

Datum: Beoordeling:

Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School

Opdracht

Je voert een begeleidingsgesprek samen met een zorgvrager, die weerstanden heeft tegen veranderingen en vult het tweekolommenformulier in.

Voorbereiding V O B S

1 Plant tijd om een gesprek met de zorgvrager te voeren.

2 Reserveert een ruimte om het gesprek aan te gaan.

3 Licht je collega’s in over je bezigheden.

4 Neemt het tweekolommenformulier mee.

5 Zet het aanwezigheidssein aan.

Uitvoering V O B S

6 Voert volgens protocol een begeleidingsgesprek en vult het tweekolommenformulier in.

7 Vraagt naar de nadelen van de begeleidingsactiviteit en/of begeleidingssituatie.

8 Noteert de nadelen tezamen met de zorgvrager op het tweekolommenformulier.

9 Vraagt naar de voordelen van de begeleidingsactiviteit en/of begeleidingssituatie.

10 Noteert de voordelen tezamen met de zorgvrager op het tweekolommenformulier.

11 Bespreekt mogelijke acties om nadelen te verkleinen.

12 Bespreekt mogelijke acties om voordelen te vergroten.

13 Noteert de acties op het tweekolommenformulier.

Nazorg V O B S

14 Beëindigt het begeleidingsgesprek.

15 Herhaalt de afgesproken acties.

16 Vraagt hoe de zorgvrager het gesprek ervaren heeft.

17 Geeft kopie tweekolommenformulier aan de zorgvrager.

18 Bergt het originele tweekolommenformulier in het zorgdossier.

(8)

8

Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: