Vraag nr. 105 van 11 februari 2005
van de heer JOS DE MEYER
Sociale huisvesting – Stand van zaken
Wonen in Vlaanderen is een dure aangelegenheid geworden. De prijzen van woningen en bouwgron-den blijven de laatste jaren alsmaar stijgen. Gevolg daarvan is dat steeds meer gezinnen aangewezen zijn op de sociale huur- en koopmarkt. Daar is het vaak zeer lang wachten op een geschikte woning. 1. Kan de minister meedelen hoeveel sociale huur-
en koopwoningen er in 2000, 2001, 2002, 2003 en 2004 gerealiseerd zijn in Vlaanderen ? Graag een overzicht per provincie (en nog liever per arrondissement).
2. Zijn er gemeenten in Vlaanderen die de laat-ste vijf jaar geen enkele sociale woning op hun grondgebied gerealiseerd hebben ? Welke ? Zo ja, welke maatregelen werden genomen om die
gemeenten er toch toe aan te zetten de nodige initiatieven te nemen om sociale woningen op hun grondgebied te realiseren ?
3. Kan de minister een overzicht geven van het aantal wachtenden op een sociale huurwoning in Vlaanderen ? Graag een overzicht per pro-vincie.
Antwoord
Woningen bij gunning Aard Provincie 1996 1997 199S 1999 2000 2001 20Ö2 2003 2004 Huur Antwerpen 446 186 429 210 235 391 459 443 352 Huur Limburg 160 393 213 263 214 158 229 322 491 Huur Oost-Vlaanderen 362 619 578 438 642 571 407 421 434 Huur Vlaams-Brabant 186 235 156 289 315 111 147 269 349 Huur West-Vlaanderen 385 256 217 340 586 307 532 473 477 Totaal huurwoningen 1.539 1.689 1.593 1.540 1.992 1.538 1.774 1.928 2.103 Koop Antwerpen 116 102 160 130 61 62 54 118 133 Koop Limburg 141 74 99 226 168 194 153 233 220 Koop Oost-Vlaanderen 138 167 196 166 147 65 176 94 114 Koop Vlaams-Brabant 101 85 58 105 42 20 81 57 30 Koop West-Vlaanderen 107 85 195 132 147 46 126 172 159 Totaal koopwoningen 603 513 708 759 565 387 590 674 656
Aankoop goede woningen 0 0 0 0 0 234 145 66 32
Algemeen totaal 2.142 2.202 2.301 2.299 2.557 2.159 2.509 2.668 2.791
Een overzicht opgesplitst per arrondissement is jammer genoeg niet mogelijk.
2. Zijn er gemeenten in Vlaanderen die de laat-ste vijf jaar geen enkele sociale woning op hun grondgebied gerealiseerd hebben ? Welke ? Zo ja, welke maatregelen werden genomen om die gemeenten er toch toe aan te zetten de nodige initiatieven te nemen om sociale woningen op hun grondgebied te realiseren ?
Gemeenten die zelf als initiatiefnemer sociale woningen wensen te realiseren kunnen een beroep doen op de projectsubsidie voor sociale woonpro-jecten. De subsidiëring verloopt in twee stappen. Een project kan in een eerste stap worden erkend, waardoor in een tweede stap subsidie kan worden vastgelegd voor de verschillende verrichtingen, met name
a) verwerving,
b) eventuele sloop en infrastructuur en/qf; c) bouw of renovatie.
De administratie kon voor de volgende 31 gemeen-ten in de periode 1999-2004 geen erkenningen van sociale woonprojecten in de huursector registreren of bedragen vastleggen op de begroting voor eer-der erkende projecten:
Aartselaar, Affligem, Alken, Baarle-Hertog, Boortmeerbeek, Borsbeek, Glabbeek, Herne, Herstappe, Horebeke, Hove, Jabbeke, Keerbergen, Kluis-bergen, Lede, Lille, Lint, Lubbeek, Maarkedal, Malle, Oud-Heverlee, Overijse, Ranst, Rotselaar, Scherpenheuvel-Zichem, Schoten, Voeren, Wij-negem, Wommelgem, Zandhoven, Zuienkerke.
Wel werden er projecten uitgevoerd door de betrokken socialehuisvestingsmaatschappijen in de volgende elf gemeenten: Aartselaar, Affligem, Baarle-Hertog, Borsbeek, Jabbeke, Keerbergen, Lede, Lille, Lubbeek, Overijse, Schoten.
De Vlaamse Wooncode kent aan de gemeente een belangrijke rol toe om het woonbeleid op lokaal niveau uit te bouwen en vorm te geven. Er is even-eens bepaald dat de socialehuisvestingsmaatschap-pijen de bevoorrechte uitvoerders zijn van het sociaal woonbeleid. Er wordt van de gemeente verwacht dat ze daarover het overleg organi-seert. Niettemin kunnen ook gemeentebesturen, OCMW's, intercommunales, sociale verhuurkanto-ren en het Vlaams Woningfonds als initiatiefnemer optreden.
Aangezien het gemeentebestuur daarnaast elk sociaal woonproject adviseert, is haar rol ook op het terrein erg belangrijk.
Gemeenten hebben dus zowel een beleidsmatige, een initiatief nemende als opvolgende rol. Ze kun-nen deze rol maximaal invullen door:
– de opmaak van sociale woonbeleidsplannen met concrete actieprogramma ‘s ;
– door regelmatig overleg met alle initiatiefne-mers en andere betrokkenen om dit beleid uit te voeren maar ook te voeden;
– actieve deelname aan het bestuur van de huis-vestingsmaatschappij (en) waarin ze zijn toege-treden;
– accurate opvolging van de initiatieven die geno-men worden
– aangepast ruimtelijk ordeningsbeleid te voeren – zelf sociale woonprojecten op te zetten.
In de praktijk worden zowel vanuit de cellen Huisvesting in de provinciale ROHM-afdelin-gen als vanuit de VHM actief stappen gezet naar gemeenten die inzake sociale huisvesting wat achterblijven. Dit levert toch al enkele concrete resultaten op zodat sommige gemeenten hun eer-ste stappen zetten in het realiseren van een soci-aal huuraanbod.(ROHM: Ruimtelijke Ordening, Huisvestingen en Monumenten en Landschappen; VHM: Vlaamse Huisvestingsmaatschappij – red.) Om dit verder aan te moedigen, zal een gericht beleid worden gevoerd. Ik noem hier kort de twee hoofdlijnen daarvan:
Lokale responsabilisering
In het regeerakkoord wordt bevestigd dat de gemeente de regisseur is van het lokaal woonbe-leid. De Vlaamse Regering wil op een positieve manier de gemeenten stimuleren om deze taak echt op te nemen met alle publieke en private acto-ren. Gemeenten en bouwmaatschappijen leggen gezamenlijk en in overleg met het Vlaams Gewest kwantificeerbare doelstellingen vast voor de duur van een gemeentelijke legislatuur. Dit zal verankerd worden in beheersovereenkomsten met enveloppe-financiering. Onder meer via het sociaal huur-besluit dient de rol van de lokale besturen in de sociale huursector op een duidelijke maar soepele manier te worden verankerd. Het Kenniscentrum Duurzaam Wonen heeft de opdracht gekregen om de mogelijke contouren van dit lokaal woonbeleid scherper uit te tekenen.
Gemengde projecten aanmoedigen
opper-vlakte van de percelen. Het regeerakkoord bepaalt ook dat de Vlaamse Regering tevens een indi-catief percentage aan sociale kavels zal vaststel-len. In die gemeenten waar een nader te bepalen minimale norm aan sociale woningen niet wordt gehaald, zal dit percentage hoger zijn. De vraag van de socialehuisvestingsmaatschappijen én van de private sector om gronden te kunnen ontwik-kelen, zal dus gehonoreerd worden door ze aan te moedigen om samen te werken. Ik heb daartoe een werkgroep opgericht met de Vlaamse Huisves tingsmaatschappij, de afdeling Woonbeleid en de afdeling Gesubsidieerde Infrastructuur, met de duidelijke opdracht om hieraan voorrang te geven, en om concrete projecten te ondersteunen door drempels tot samenwerking weg te werken. Dit zal aanleiding geven tot een win-winsituatie voor alle betrokkenen: de sociale huisvestingsmaatschap-pijen, de gemeenten, de private sector én de toe-komstige sociale en private bewoners om wie het allemaal te doen is.
3. Kan de minister een overzicht geven van het aan-tal wachtenden op een sociale huurwoning in Vlaanderen ? Graag een overzicht per provincie. Op 31 december 2003 waren 72.387 uniek geïden-tificeerde kandidaathuurders ingeschreven bij één of meerdere socialehuisvestingsmaatschappijen. Uniek geïdentificeerd wil zeggen dat indien een persoon bij meerdere SHM's is ingeschreven als kandidaat, hij slechts éénmaal geteld wordt. De provincie van voorkeur was geen expliciet opgevraagd gegeven, maar werd direct afgeleid uit de gemeente (n) waar de kandidaat-huurders bij voorkeur een sociale huurwoning wensen te betrek-ken. Uiteraard werd elke kandidaat-huurder per provincie maar één keer geteld, ongeacht het aan-tal gemeenten waarvoor hij zijn voorkeur te ken-nen heeft gegeven. Kandidaat-huurders die geen expliciete voorkeur hebben laten blijken voor een gemeente, werden geteld bij de provincie waarin de SHM werkzaam is.
Van de 72.387 kandidaat-huurders zijn er echter ook 890 die hun voorkeur hebben laten blijken
voor twee of meer provincies, en die dus bij de opdeling naar provincie meerdere keren voorko-men.
Provincie Aantal
kandidaat-huurders Antwerpen 22.988 Limburg 10.801 Oost-Vlaanderen 17.701 Vlaams - Brabant 7.394 West-Vlaanderen 14.425
