Wegnemen barrières leidt tot meer tariefvrijheid 5

N

IEUWS

-

EN PUBLICATIEBLAD VAN DE

O

NAFHANKELIJKE

P

OST EN

T

ELECOMMUNICATIE

A

UTORITEIT

5

Juli 2002 nr.

Op 1 augustus ontstaat ook voor lokale telefonie de moge-lijkheid voor concurrenten om rendabel lokale telefoon-diensten aan te bieden (zie ook artikel over keuzes bij lokaal bellen). Consumenten krijgen ook daar een reële keuze. Bij tariefsverhogingen kunnen KPN-klanten dan desgewenst overstappen naar een andere aanbieder. Aan de tariefvrijheid van KPN is wel een grens gesteld: tarief-stijgingen mogen niet verder gaan dan de inflatie. Door kostenreducties kan KPN binnen die vrijheidsgrenzen zijn winstmarges trachten te verbeteren.

VEEL BARRIÈRES VOOR CONCURRENTIE WEGGENOMEN

Op 1 juli loopt het voor KPN in 1999 ingestelde prijsplafond af. Dat schreef voor dat de tarieven elk jaar verplicht met

een zeker percentage moesten dalen. Dit omdat KPN nog te veel winst maakte op de diensten waarvoor onvoldoen-de concurrentie bestond.

In de afgelopen maanden heeft OPTA er veel werk van gemaakt om de toegang tot het vaste net van KPN sub-stantieel te verbeteren. Met name de mogelijkheden om op lokaal niveau te concurreren zijn sterk verbeterd. De volgende maatregelen heeft OPTA genomen om de toegang tot het net te verbeteren:

Beter aanbod voor lokale interconnectie

KPN heeft een beter aanbod voor interconnectie op het niveau van de nummercentrale in de markt gezet. Dit betekent dat andere aanbieders nu op een lager niveau in het netwerk van KPN kunnen insteken waardoor hun interconnectiekosten lager worden.

Meer mogelijkheden voor carrier preselectie

KPN maakt het voor aanbieders van carrier preselectie makkelijker om nieuwe klanten aan te melden. Verder wordt lokaal bellen via cps mogelijk. Per 1 augustus kun-nen gebruikers lokaal met al hun telefoonverkeer bij een andere aanbieder terecht.

Lagere tarieven voor gebruik van het net van KPN

Om een gelijkwaardige uitgangspositie te creëren dient KPN tegen dezelfde voorwaarden en tarieven bij zichzelf in te kopen als haar concurrenten. Vervolg op pagina 2

Akkoord tussen OPTA en KPN

Wegnemen barrières leidt tot meer tariefvrijheid

KPN neemt een groot aantal barrières weg die de toegang voor

concurrenten tot de telecommarkt belemmeren. OPTA versoepelt

op grond daarvan de huidige strenge beperkingen waaraan

KPN’s tarieven voor vaste telefonie nu zijn onderworpen.

KPN mag vanaf 1 juli 2002 de tarieven met maximaal het

inflatie-percentage laten stijgen. Of de tarieven stijgen hangt af van de

concurrentie die KPN ondervindt op de markt.

C

ANAL

+-UPC

2

V

OORZIENING DOORLEVERPLICHT

4

A

ANKIESBAARHEID

/C

ARRIER PRESELECTIE LOKAAL

5

P

OSTBEZORGING

/K

OSTEN KABELS VERLEGGEN

6

U

ITEINDELIJK OP NETWERK

KPN/O

NDERZOEK GEHEIME NUMMERS

7

D

IENSTVERLENING

OPTA

8

I

NBELLEN INTERNET

9

Het betekent dat KPN op evenredige wijze moet bijdragen in de kosten van het organisatie-onderdeel dat groot-handelsdiensten aan marktpartijen verkoopt.

Nieuw aanbod van groothandelshuurlijnen

Huurlijnen worden gebruikt als bouwstenen in het netwerk van andere aanbieders en om klanten direct op een net aan te sluiten. Voor andere marktpartijen doet KPN nu een nieuw groothandelsaanbod van huurlijnen tegen lagere prijzen. De verbeterde mogelijkheden voor toegang tot het KPN-net geven een belangrijke impuls aan de concurrentie in de telefoniemarkt. Andere aanbieders krijgen meer moge-lijkheden om eindgebruikers aantrekkelijke aanbiedingen te doen in de concurrentie met KPN. Consumenten krijgen dus meer keuzemogelijkheden. Hierdoor is sterke bemoei-enis met de telefoontarieven van KPN niet meer nodig en kan worden volstaan met een tariefplafond om buiten-sporige prijsstijgingen te voorkomen. Het komt er op neer dat KPN de jaarlijkse stijging van de kosten, ter grootte van maximaal de inflatie, mag doorberekenen in de telefoontarieven, maar meer ook niet.

OPTA loopt met het besluit vooruit op Europese regelgeving die uiterlijk juli volgend jaar in de EU-lidstaten ingevoerd moet zijn. De regels van de EU bepalen hoe de

telefoon-tarieven voor de komende jaren dienen te worden geregu-leerd. De toezichthouder moet zich zoveel mogelijk richten op de groothandelsdiensten (wholesale) die door concur-renten worden afgenomen bij de vroegere monopolist. Als deze groothandelsdiensten goed beschikbaar zijn tegen redelijke prijzen, dan zijn ook concurrenten in staat de eindgebruiker goede aanbiedingen te doen.

Met de hier beschreven maatregelen is een belangrijke mijlpaal bereikt in de afstemming tussen groothandels- en consumententarieven. De komende tijd wordt onder meer een meerjarig tariefsysteem voor interconnectie en bijzondere toegang ontwikkeld en de financiële rapportage van KPN aangepast. Daardoor moet duidelijk worden dat het retailbedrijf van KPN tegen dezelfde tarieven en voor-waarden inkoopt bij KPN wholesale als andere telecomaan-bieders.

De relevante besluiten staan op de website van OPTA: www.OPTA.nl

Hierin heeft OPTA beschreven hoe de regulering van de tarieven van KPN voor eindgebruikers moet aansluiten op de regulering van de tarieven van KPN voor interconnectie. Daardoor wordt een transparant, consistent en structureel tariefbeleid mogelijk.

Bindende aanwijzing UPC

in geschil Canal+

OPTA heeft een bindende aanwijzing gegeven aan UPC dat het kabelbedrijf Canal+ een aanbod moet doen voor de digitale doorgifte van vijf aanvul-lende programma’s in Amsterdam en omgeving. Canal+ en OPTA vinden dat er op het kanaal dat Canal+ nu gebruikt voor de doorgifte van twee programma’s, voldoende bandbreedte over is voor de doorgifte van vijf nieuwe programma’s.

20% doet het wel, 80% niet. Bellen via een andere aanbieder, terwijl je een telefoonabonne-ment bij KPN hebt. Toch is het al geruime tijd mogelijk in Nederland. Vier jaar om precies te zijn. Dat je via een andere aanbieder kunt bellen, terwijl je een telefoonabonnement hebt bij het oude vertrouwde telefoonbedrijf, is ooit begon-nen in Engeland. Door op de blue button van het telefoontoestel te drukken, konden de abonnees van British Telecom bellen via Mercury, op dat moment haar enige concurrent. Na verloop van tijd werd echter duidelijk dat concurrentie tussen twee duopolisten ook zijn beperkingen kent. In de Europese Unie werd dan ook besloten het grootser aan te pakken: elke telefoonaanbieder mag in principe de uitgaande telefoongesprekken van de klanten van de voormalige telecommono-polisten afwikkelen.

Inmiddels zijn er verschillende aanbieders die op deze manier hun diensten aanbieden. De concur-rentie concentreerde zich in het begin op interna-tionaal telefoonverkeer, waar de tarieven in een paar jaar tijd enorm zijn gekelderd. De concurren-tie laat zich nu ook gelden op andere soorten verkeer. Voor interlokaal verkeer (dat met een ander netnummer begint) en verkeer van een vaste naar een mobiele aansluiting kun je nu al elders terecht. Je kunt dat doen door per keer een aparte viercijferige code voor het te bellen nummer te draaien of door eenmalig te kiezen voor een bepaalde aanbieder, waarna gesprekken automatisch via de betreffende aanbieder lopen. Op dit moment is het nog niet mogelijk om lokaal verkeer, dat wil zeggen verkeer waarvoor je geen kengetal hoeft te draaien, via de vooraf ingestelde aanbieder te laten verlopen.

Daar komt per 1 augustus verandering in. Vanaf dat moment is het mogelijk om ook lokale gesprekken automatisch via een andere aanbieder te voeren. Daarmee komt een einde aan de onduidelijkheid welke gesprekken precies via welke aanbieder – KPN of de ander – lopen. Je kunt dan voor (vrijwel) al je telefoongesprekken bij een andere aanbieder terecht. Naast de reke-ning van KPN voor het maandelijkse abonnement, ontvang je dan nog één rekening voor de tele-foongesprekken zelf.

Met de introductie van carrier pre selectie op lokaal verkeer wordt één van de laatste barrières voor daadwerkelijke concurrentie op telefonie, namelijk concurrentie op lokaal niveau, geslecht. Concurrenten kunnen vanaf dat moment dezelfde diensten aanbieden als KPN. Aangezien tegelijkertijd de voorwaarden voor toegang tot het net van KPN nog weer aanzien-lijk zijn verbeterd (zie ook het artikel op pagina 1), hebben zij de instrumenten in handen om het te gaan waarmaken.

Het betekent ook dat sterke bemoeienis met de telefoontarieven van KPN niet meer nodig is. Vooruitlopend op de nieuwe Europese regels volstaat OPTA daarom met een systeem van veiligheidsplafonds. Daarbij mag KPN de jaarlijkse stijging van de kosten (inflatie) doorberekenen in de telefoontarieven, maar meer ook niet. Voor het volledig vrijlaten van de telefoontarieven is het nu nog te vroeg. Daarvoor zal er eerst nog meer concurrentie moeten komen.

Vanaf 1 augustus valt er in ieder geval weer meer te kiezen. Concurrenten zijn aan zet om gebrui-kers hiervan te overtuigen. Maar ook consumen-ten zijn aan zet. Zo blijkt uit de marktmonitor van OPTA dat mensen jaarlijks gemiddeld circa € 50 op hun telefoonrekening kunnen besparen, als ze voor een alternatieve aanbieder kiezen. Daarnaast zullen wij als OPTA duidelijk maken dat er iets te kiezen valt teneinde – zoals de nieuwe Europese regels het zo mooi uitdrukken – “consumenten in staat te stellen een onafhanke-lijk oordeel te vormen over de kosten van een alternatief gebruikspatroon”.

Kor Noorlag, hoofd afdeling Eindgebruikersmarkt

Er valt meer te kiezen

Colofon

Eindredactie:

Toine Asselbergs

Redactie, onder andere:

Jasper van Delft Rob van Eijl Gertrude Langedijk Stefan Wijers

Fotografie:

Kelle Schouten

Illustraties:

Arend van Dam

Grafische productie:

Herbschleb & Slebos

Drukwerk: Teunissen, Amsterdam Redactieadres, abonnementen en adreswijzigingen: Postbus 90420, 2509 LK Den Haag Telefoon (070) 315 35 64 Telefax (070) 315 35 01 E-mail: mail@opta.nl

OPTA Connecties is het nieuwsblad van de Onafhankelijke Post en Tele-communicatie Autoriteit. OPTA wil met deze uitgave onder meer berei-ken dat de organisaties in de markt voor telecommunicatie en post op gelijke voet geïnformeerd zijn over de ingenomen standpunten, gedane uitspraken en nieuwe ontwikkelingen in verband met het werk van OPTA. Reacties op de inhoud van dit blad zijn van harte welkom.

Connecties wordt met grote zorg-vuldigheid samengesteld. Om de leesbaarheid te bevorderen zijn juridische zinsneden vaak vereen-voudigd weergegeven. Soms betreft het ook delen van of uit-treksels uit wetteksten. In al deze gevallen is het verstandig de originele teksten te raad-plegen. Aan de artikelen in Connecties kunnen geen rechten worden ontleend.

Missie OPTA

Volgens OPTA tonen de gebeurtenissen rond KPN Qwest aan dat een faillis-sement van een netwerk-aanbieder directe gevolgen heeft voor andere aanbie-ders, consumenten en bedrijven. Zo liet UPC zijn abonnees in mei weten de kwaliteit van zijn netwerk gedurende enige tijd niet te kunnen garanderen. Afnemers van de diensten van KPN Qwest zagen zich plotseling genoodzaakt maatregelen te nemen om de schade, die veroorzaakt zou kunnen worden door het uitvallen van het net-werk, zoveel mogelijk in te perken.

Als KPN getroffen zou wor-den door een faillissement zouden de gevolgen nog veel groter zijn. Niet alleen consumenten en andere, soms heel grote afnemers van de diensten van de

voormalige monopolist zouden er door gedupeerd worden, maar ook de andere telecomaanbieders. Die zijn voor de dienstverlening aan hun klanten immers afhankelijk van het netwerk van KPN. Een faillissement heeft op deze manier een sneeuwbaleffect: uitwijken naar een aanbieder is onmogelijk, diens netwerk ligt immers ook plat. De garanties van de overheid in geval van een déconfiture van het grootste telecombedrijf van Nederland strekken zich alleen uit tot de eindgebruiker. De garanties hebben geen betrekking op de interconnectie-verplichtingen van KPN. De overheidsgaranties zouden zich ook moeten uitstrekken tot de inter-connectieverplichting, zodat alle eindgebruikers

en de andere marktpartij-en wordmarktpartij-en beschermd. Inmiddels heeft het kabi-net naar aanleiding van het faillissement van KPN Qwest aan staatssecretaris

De Vries van Verkeer en Waterstaat gevraagd om de risico’s in de telecom-municatiesector te inven-tariseren.

Faillissement KPN Qwest toont aan:

Wettelijke voorziening doorleverplicht

telecombedrijven hard nodig

OPTA heeft mede naar aanleiding van het faillissement van KPN

Qwest per brief bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat

aan-gedrongen op een zogeheten deconfiturevoorziening. Op grond

van deze voorziening moet aan een telecombedrijf dat failliet

gaat of op een andere manier in moeilijkheden is geraakt of aan

de curator van dat bedrijf een doorleverplicht van spraak- en

datadiensten kunnen worden opgelegd. Op deze manier hebben de

klanten van het bedrijf de tijd om over te schakelen naar een

andere aanbieder. In de deconfiturevoorziening zou ook een plicht

voor bedrijven moeten worden opgenomen om moeilijkheden in

de bedrijfsvoering te melden.

Eind deze zomer start OPTA met een consultatie van marktpartijen gericht op de verbetering van de aankiesbaarheid. OPTA ontvangt regelmatig klach-ten van mensen en bedrijven dat sommige num-mers niet kunnen worden gekozen vanuit sommige netwerken. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om als abonnee of pre-paid gebruiker van bepaalde mobiele netwerken toegang tot internet te krijgen via het bekende 06760-nummer vanaf een woon-boot met behulp van een draagbare computer die is verbonden met een mobiele telefoon.

In de eerste helft van 2001 heeft OPTA beleidsre-gels voor aankiesbaarheid vastgesteld. Daarmee werd voor marktpartijen duidelijk hoe OPTA

geschillen hierover zou behandelen. Strekking van de regels is dat telecomaanbieders met aanmerke-lijke marktmacht moeten meewerken aan het toe-gankelijk maken van bepaalde nummers voor con-sumenten vanaf zowel een mobiele als een vaste telefoon.

In het najaar van 2001 werd het artikel in de Tele-communicatiewet dat over interconnectie gaat, gewijzigd.

In het consultatiedocument zal OPTA ingaan op de betekenis van het begrip interconnectie voor aan-kiesbaarheid. De strekking is dat nu ook andere partijen dan telecomaanbieders met aanmerkelijke marktmacht moeten meewerken.

Consultatie aankiesbaarheid op komst

Vanaf 1 augustus kunnen

eindgebrui-kers ook voor lokale

telefoongesprek-ken kiezen tussen verschillende

aanbieders. Daarmee is de zogeheten

lokale carrier (pre)selectie een feit.

Met lokale CPS neemt de concurrentie

in het telefoonverkeer aanzienlijk toe.

OPTA heeft zich de afgelopen jaren

flink ingespannen om het zover te

laten komen.

Bellen via een andere telefoonmaatschap-pij met behulp van carrier selectie en carrier preselectie is al enige tijd mogelijk in ons land. Tot nu toe konden alleen internationale gesprekken, gesprekken met een netnummer en vast-mobiel-gesprekken op deze manier worden afgewikkeld. Bellers die al gebruik maken van carrier preselectie hoeven na 1 augustus niets te

veranderen of toe te voegen aan hun instellingen om het lokale verkeer te laten afhandelen door hun huidige CPS-aanbieder. CPS-bellen in het zogeheten binnen-basis-gebied (lokaal en de aangrenzende net-nummergebieden) wordt voor hen automa-tisch ingesteld. Als zij hun gesprekken in het binnen-basisgebied door een andere aanbieder willen laten afwikkelen dan hun ‘vaste’ CPS-bedrijf, dan is dat mogelijk. In dat geval moet de keuze voor een andere aanbieder worden gemeld via het carrier preselectienummer 0800-1273. Een aantal aanbieders verzorgt ook zelf de aanmelding van haar klanten. In dit geval hoeft de eindgebruiker niet te bellen met 0800-1273, maar kan hij contact opnemen met de klantenservice van de aanbieder waar hij naar toe wil.

OP DE HOOGTE GESTELD

Mensen die nu al gebruik maken van CPS zijn of worden zeer binnenkort door hun aanbieder op de hoogte gesteld van de uitbreiding van de mogelijkheden.

Ook nieuw is dat de eindgebruiker vanaf 1 augustus 2002 een ruimere keuze krijgt om zijn verschillende verkeersstromen door verschillende aanbieders af te laten hande-len. Op dit moment kan de eindgebruiker een CPS-aanbieder selecteren voor zijn nationale, internationale of al zijn verkeer. Vanaf 1 augustus 2002 zal de eindgebruiker ervoor kunnen kiezen om voor de volgende verkeerssoorten een andere aanbieder te selecteren: binnen-basisgebied verkeer (lokaal verkeer en verkeer naar aangren-zende netnummergebieden), buiten-basis-gebied verkeer (nationaal verkeer naar andere bestemmingen), vast-mobiel ver-keer, internationaal verkeer of alle soorten verkeer. Een eindgebruiker kan dus zelf zijn pakket CPS-diensten samenstellen. Hij of zij kan bijvoorbeeld alleen gesprekken in het binnen-basisgebied via de ene aanbie-der laten lopen of deze gesprekken én alle internationale gesprekken en zijn andere gesprekken via een andere aanbieder.

Carrier preselectie ook lokaal ingevoerd

Normaal gesproken moet de projectorgani-satie gedogen dat in en om het tracé van de flitstrein kabels liggen. Die

gedoog-plicht kan worden opgeheven als aan een aantal voorwaarden is voldaan. In dit geschil is een belangrijke voorwaarde dat

degene die vraagt om verlegging – in dit geval de projectorganisatie – de kosten daarvan voor zijn rekening neemt. KPN en de projectorganisatie werden het eens over de hoogte van de verlegkosten, maar ble-ven van mening verschillen over de vraag wie moet opdraaien voor de kosten van de goedkeurende accountantsverklaring bij de einddeclaratie. De Staat eist dat KPN bij zijn einddeclaratie een goedkeurende accountantsverklaring levert.

Bij haar oordeel heeft OPTA sterk laten meewegen dat er een directe relatie bestaat tussen de accountantsverklaring en het verleggen van de kabels. KPN had immers de kosten voor deze verklaring niet hoeven te maken als de projectorganisatie niet om de verlegging had gevraagd. Het besluit van OPTA in dit geschil heeft alleen betrekking op het verleggen door KPN van kabels in het gehele tracé van de hogesnelheidslijn. Mogelijke, toekomstige geschillen over het verleggen van kabels en leidingen van andere partijen zullen apart bekeken en getoetst worden.

Bouwers HSL moeten accountantsverklaring betalen

De projectorganisatie Hogesnelheidslijn Zuid moet de kosten voor zijn rekening

nemen die KPN maakt voor een goedkeurende accountantsverklaring bij de

eind-declaratie voor de kosten die het telecombedrijf maakt voor het verleggen van

kabels. Dit heeft OPTA geoordeeld in een geschil tussen de projectorganisatie en

KPN op grond van het tweede lid van artikel 5.7 van de Telecommunicatiewet.

De projectorganisatie wil de kabels rond de nieuwe spoorbaan weg hebben en

heeft KPN gevraagd die te verleggen.

Voorjaar van 1999 dienen de twee eigenaren bij OPTA een klacht in over het niet bezorgen van de post door TPG Post op hun recreatie-adressen. Volgens het post-bedrijf hoeft dat niet op grond van het Besluit brie-venbussen en de Algemene Voorwaarden van het bedrijf voor het vervoer van

post-zendingen. TPG Post vindt op grond van deze bepalin-gen dat de twee huizen op een recreatieterrein staan en daar wordt geen post bezorgd bij de huizen afzonderlijk. De post voor de bewoners wordt neerge-legd bij de centrale ingang van het terrein. De twee bewoners bestrijden deze

visie en vragen OPTA om een oordeel. Volgens OPTA is er geen sprake van een recreatieterrein en moet het postbedrijf de post bij ieder huis, dat gelegen is aan de openbare weg, afzonderlijk bezorgen. TPG Post deelde deze ziens-wijze niet en tekende

beroep aan, maar besloot hangende het beroep de post wel te bezorgen. Kort voordat de rechter zich zou buigen over deze kwestie heeft TPG Post het beroep ingetrokken en besloten voortaan post te bezorgen op beide adressen.

Uiteindelijk toch bezorging post in recreatiewoningen

TPG Post heeft uiteindelijk besloten om toch post te bezorgen bij twee huizen met een recreatieve bestemming in het

gebied De Noenes in Haaren in (Noord-Brabant). Daarmee is een einde gekomen aan een lang slepend conflict tussen de

KPN kreeg van Pré Woondiensten geen toe-stemming om een netwerkaansluitpunt in de woningen van de twee bewoners aan te leggen. Daarmee handelde de stichting in strijd met de Telecomwet die eigenaren van gebouwen een gedoogplicht oplegt waar het gaat om het realiseren van net-werkaansluitpunten en het trekken van

kabels daarvoor. Daarop verzocht KPN aan OPTA om Pré Woondiensten te houden aan de gedoogplicht. Nadat de stichting enkele keren was gewezen op deze plicht, maar resultaat uitbleef, legde OPTA de last onder dwangsom op. De stichting kreeg drie weken de tijd om KPN de aansluitingen te laten aanleggen. Als Pre Woondiensten

KPN deze gelegenheid niet zou bieden, zou de stichting een dwangsom moeten betalen. Zover is het echter niet gekomen. KPN heeft de twee bewoners inmiddels kunnen aansluiten.

Dit is de eerste keer dat OPTA op grond van bepalingen uit de Telecomwet over de gedoogplicht een last onder dwangsom heeft opgelegd. Het besluit is geheel in lijn met de missie van OPTA. Het heeft er voor gezorgd dat de twee bewoners zijn aangesloten op het netwerk van de aanbieder van hun keuze.

Het besluit over de last onder dwangsom staat op de website van OPTA: www.opta.nl onder interconnectie/besluiten en oordelen.

Bewoners wooncomplex toch op netwerk KPN

Door een zogeheten last onder dwangsom op te leggen heeft OPTA uiteindelijk

bereikt dat twee bewoners van het wooncomplex Westerduin in Heemstede zijn

aangesloten op het netwerk van KPN. De eigenaar van complex, de Stichting Pré

Woondiensten in Haarlem, heeft zich lange tijd daartegen verzet. Het complex in

Heemstede heeft al een andere aanbieder van telefonie en omroep en dat vond

de stichting voldoende.

Onderzoek naar beleid KPN

geheime nummers

Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP), toezichthouder op de naleving van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) en OPTA zijn een onderzoek begonnen naar het beleid van KPN wat betreft geheime nummers. De toezichthouders willen van ‘s lands grootste aanbieder van telefonie onder meer weten hoe de abonnees geïnformeerd worden over dit beleid en hoe het bedrijf vorm geeft aan de rechten van de abonnee als het gaat om geheimhouding. OPTA en CBP betrekken ook het ver-strekken van adresgegevens aan derden voor reclamedoeleinden bij het onderzoek.

Zowel in de Wbp als in de Tw zijn regels opgenomen over het gebruik van persoonsgegevens.

In het onderzoek staan drie aspecten daarvan centraal. In de eerste plaats komt de rechtmatigheid aan de orde van het door KPN beschikbaar stellen van persoonsgegevens van abonnees met een geheim nummer voor commerciële, ideële of charitatieve doeleinden. In de tweede plaats wordt in het onderzoek gekeken naar de informatie die KPN over het geheime nummer verstrekt aan abonnees en naar de informatie over hun andere rechten. Tenslotte komen de keuzemogelijkheden aan de orde die KPN abonnees biedt wat betreft het publiceren van abonnee-informatie en het gebruik van persoonsgegevens voor commerciële doeleinden. De uitkom-sten van het onderzoek zullen in Connecties worden gemeld.

OPTA wordt regelmatig gebeld door een aanbieder die een klacht wil indienen over een andere aanbieder. In andere gevallen heeft de klagende partij al heel veel werk verricht of laten ver-richten en komt direct met een schriftelijk verzoek aan OPTA om een geschil te beslechten. Het gaat daar-bij om (dreigende) conflic-ten van zeer uiteenlopende aard waarbij geschilbe-slechting niet de eerst aan-gewezen weg hoeft te zijn om te komen tot een oplos-sing. Operationele problemen die nogal eens vragen om een snelle oplossing lenen zich vaker voor een infor-mele en eenvoudige inter-ventie van de kant van OPTA (klachtbehandeling). Uit de praktijk blijkt dat voor het oplossen van klachten of conflicten van principiële aard de formele procedures (handhaving of geschilbeslechting) wel voor de hand liggen.

INTAKEGESPREK

Het is moeilijk vooraf precies aan te geven in welke gevallen welke interventie het aangewezen middel is. Ook voor OPTA is het vaak

nog een kwestie van zoe-ken en proberen. Om meer zicht te krijgen op de aard van het probleem wordt een intakegesprek gehou-den. Een aanbieder die een klacht meldt krijgt zo snel

mogelijk een uitnodiging voor een gesprek met een of meer medewerkers van OPTA. In het gesprek, waar-bij ook de aanbieder tegen wie de klacht is gericht aanwezig kan zijn, wordt de klacht geïnventariseerd, wordt in onderling overleg op een rijtje gezet welke oplossingen er mogelijk zijn en wat de rol van OPTA daarbij zou zijn. Het is de bedoeling dat de klagende partij aangeeft wat van OPTA wordt verwacht.

Tijdens of na dit gesprek meldt OPTA de betrokken aanbieder(s) welke OPTA-dienst van de staalkaart haar de beste aanpak lijkt. Dat kan een vorm van klachtbehandeling

zijn, zo nodig gevolgd door het beslechten van een geschil of handhaving. De diensten die OPTA verleent zijn vraaggestuurd, maar OPTA bepaalt uiteindelijk zelf wat binnen de grenzen van haar capaciteit reali-seerbaar is. Uiteraard beoordeelt OPTA het gewicht van het probleem zodat gedrag waarvan een aanbieder dan wel de markt daadwerkelijk hinder onder-vindt snel en goed kan wor-den aangepakt.

KLACHTBEHANDELING

Het oplossen van klachten via de weg van de lichtere interventies kan op ver-schillende manieren. OPTA kan bijvoorbeeld uitleg of nadere informatie vragen, aankondigen een onderzoek te doen of een gesprek arrangeren. OPTA kan ook als bemiddelaar optreden. Een andere manier van klachtbehandeling door OPTA is het geven van een voorlopig oordeel wanneer partijen daarom vragen. OPTA kan als aanbieders de klacht goed hebben voorbereid en gedocumen-teerd op relatief korte ter-mijn (ongeveer een maand) tot een voorlopig en alge-meen schriftelijk oordeel komen.

Tenslotte biedt de staal-kaart van OPTA-diensten ook activiteiten die speci-aal zijn gericht op het FIST. Dit is het Forum voor Inter-connectie en Speciale Toe-gang, een overlegplatform waarvan alle bij OPTA gere-gistreerde aanbieders van telecommunicatienetwerken of -diensten lid kunnen worden.

Overleg in het FIST heeft tot doel om tot onderlinge afstemming te komen bij de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten, om de invoering daarvan te vergemakkelijken en de transparantie van de tele-comsector te bevorderen.

Meer keuze voor oplossing conflicten marktpartijen

OPTA gaat zich meer dan voorheen richten op het zoeken naar een informele oplossing voor

klachten van partijen die telecommunicatie- of postdiensten aanbieden. Hiermee kan meer

maatwerk worden geboden en wordt de toegang tot OPTA laagdrempeliger. In de praktijk

blijkt dat lang niet altijd direct naar het middel van geschilbeslechting en handhaving

hoeft te worden gegrepen om een conflict tussen partijen die telecommunicatie- of

postdiensten aanbieden, de wereld uit te helpen.

Volgens Bel-Call waren de lijnen achter het 0900-nummer verhuurd aan het Duitse bedrijf Crosskirk, maar zijn alle banden met dit bedrijf inmiddels verbroken. Crosskirk heeft een website waarop software (een plugin) voor de zogeheten webdialer kan worden gekocht. Met de webdialer kunnen aanbieders van diensten en/of producten op internet bezoekers via een betaalnum-mer naar hun aanbod loodsen. Op zich is daar niets mis mee, ware het niet dat er in de internetwereld aanbieders zijn die www-surfers zo stiekem mogelijk naar hun site proberen te krijgen via een (erg) duur betaalnummer. In dergelijke gevallen heeft een argeloze surfer voor hij het weet de webdialer op zijn computer geïnstalleerd waardoor de verbinding met de eigen provider wordt verbroken en het modem automatisch inbelt op het dure nummer. Bij de meest gewiekste aanbieder in deze categorie blijft ook nadat de computer is afgesloten de telefoonlijn naar dat nummer ongemerkt open staan. Vervolgens vallen in deze gevallen telefoonrekeningen van honderden euro extra in de brievenbus. Bij de Stichting informatiedienstencode (Stic) weten ze alles af van hoge telefoon-rekeningen die op deze manier tot stand zijn gekomen. Bij de stichting zijn inmid-dels honderden klachten binnen gekomen. Bel-Call is voor haar geen onbekende. OPTA is niet bevoegd om klachten over te hoge telefoonrekeningen van bellers naar

informatienummers te behandelen. Mede daarvoor is de Stic in het leven geroepen. Deze organisatie ziet er op toe dat het gebruik van 090X-nummers in overeen-stemming is met de gedragsregels die daarvoor gelden. Een van die regels is dat

voorafgaande aan de levering van de informatiedienst het tarief duidelijk moet worden gemeld aan de beller. De Stic kan sancties opleggen en in het uiterste geval OPTA vragen de toekenning van een 090X-nummer in te trekken.

Uiteraard kunnen alleen mensen die inge-beld hebben naar 0900-2021146 geld terug krijgen van Bel-Call. De telefoonrekening kan worden gestuurd naar: BelCall, Suite 2B, Centre Plaza Main Street, Gibraltar, telefoon 0034 95 67 76604. Faxen kan ook: 0034 95 281 7242, evenals mailen: admin@bel-call.com

Klachten over telefoonrekeningen kunnen schriftelijk bij de Stic worden ingediend: Postbus 559, 3440 AN Woerden. Het inter-netadres is www.stic-nederland.nl

Ongewenst inbellen op internet krijgt staartje

Mede naar aanleiding van de aandacht die in Connecties nummer 3 van dit jaar

werd besteed aan het ongewenst inbellen op internet is het aantal klachten

hierover flink toegenomen. Dat heeft er onder andere toe geleid dat het bedrijf

Bel-Call in Gibraltar waaraan onder meer het nummer 0900-2021146 is

uitge-geven, heeft besloten gedupeerden hun geld terug te geven. Volgens een

woordvoerder van het bedrijf moeten gedupeerden een kopie van hun

telefoon-rekening naar het bedrijf sturen waarna ze via een cheque hun geld terug

krij-gen. Uit de rekening moet uiteraard blijken dat er contact is geweest met het

gewraakte 0900-nummer. Dit nummer is inmiddels afgesloten.

OPTA juicht de aangekondigde modernisering van de kabel-netten toe, maar constateert dat dit onder meer door een gebrek aan geld een moeilijk te nemen stap is. Een andere financiële structurering van de kabeltarieven kan een stimulerende rol vervullen bij de modernisering.

OPTA pleit in het consultatiedocument voor de invoering van een vastrechtmodel omdat dit de drempel verlaagt voor modernisering van kabeltelevisienetten en ontwik-keling van nieuwe diensten en content gemakkelijker maakt. Het vastrechtmodel kan zo leiden tot een groter en afwisselender aanbod van programma’s en diensten. Het zal naar alle waarschijnlijkheid leiden tot een hoge-re abonnementsprijs voor het huidige standaardpakket en een lagere kanaalprijs voor programma- en diensten-aanbieders. De prijzen voor pluspakketten, abonnee-tv, telefonie, internet en dergelijke zullen naar verwachting lager worden.

Wat OPTA betreft zou de discussie naar aanleiding van het consultatiedocument onder meer kunnen gaan over de vraag onder welke omstandigheden en voorwaarden een stijging van het huidige tarief voor het standaardpakket acceptabel is. Hierbij kan wellicht ook gekeken worden naar de rol van gemeenten die afspraken hebben gemaakt met kabelbedrijven over de hoogte van de prijs van het standaardpakket.

GEEN VOLWAARDIG ALTERNATIEF

OPTA is zich gezien haar huidige bevoegdheden bewust van het feit dat ze de invoering van het vastrecht op eigen kracht noch kan afdwingen noch kan tegenhouden. OPTA wil wel de discussie in gang zetten omdat de poten-tie van de Nederlandse kabelnetten niet ten volle wordt benut en de gewenste concurrentie geen volwassen vorm aanneemt.

Op basis van OPTA’s missie, kortweg onder meer het stimuleren van concurrentie in de post- en telecommuni-catiemarkt, is het belangrijk dat ook de kabelnetten in Nederland bijdragen aan de ontwikkeling van volwaardige concurrentie op infrastructuur. OPTA constateert dat ondanks de potentie die kabelnetten hebben, de stap richting concurrentie niet volledig gemaakt wordt. Zo is er bijvoorbeeld op de markt voor vaste telefonie nog altijd geen volwaardig landelijk infrastructuur-alternatief voor het vaste net van KPN. Kabelnetten kunnen een goed alternatief zijn.

De volledige tekst van het consultatiedocument is te vinden op de OPTA website: www.opta.nl

Pleidooi voor vastrechtmodel kabeltarieven

Organisaties en bedrijven in de kabelsector hebben tot eind juni

de kans gekregen hun visie te geven op het consultatiedocument

‘Toegang tot de kabel’ van OPTA. Het belangrijkste onderwerp van

de consultatie is een herbalancering van kabeltarieven via de

invoering van een vastrechtmodel. Met een dergelijk model worden

de kosten van een deel van het aansluitnet (van de wijkcentrale

van de kabelmaatschappij tot de huisaansluiting van de abonnee)

gedekt uit de abonnementsinkomsten.

Wat betreft mobiele telefonie worden opvallend veel klachten ontvangen over de ontvangst van ongewenste sms-berichten en het niet of alleen met veel moeite kunnen uitschakelen van een premium sms-dienst. Ongewenste sms-jes zijn niet te voorkomen. Operators bieden een abon-nement op premium sms-diensten aan om een klant te informeren over bijvoorbeeld het wedstrijdverloop op het wereldkam-pioenschap voetballen. Of om dagelijks de mop van de dag te sturen. Aan elk premi-um sms-bericht hangt een prijskaartje. Als

je niet weet hoe deze dienst moet worden uitgeschakeld blijft de teller lopen. OPTA adviseert dan ook om alleen in die geval-len een abonnement op een dergelijke dienst te nemen als ook echt helder is hoe je je kunt afmelden.

Mensen die voor hun telefoongesprekken gebruik maken van de diensten van kabel-bedrijven legden OPTA de vraag voor of deze bedrijven carrier (pre)selectie moeten toestaan. Dat is niet het geval. Dit bete-kent dus dat deze bellers niet voor een andere aanbieder kunnen kiezen voor het

afwikkelen van hun gesprekken. In de categorie internet willen mensen weten of hun internet service provider (ISP) verplicht is om over te stappen naar een inbelnummer dat begint met 06760. Dit nummer is ingevoerd om het internet-verkeer los te koppelen van het ‘gewone’ telefoonverkeer. Het antwoord op deze vraag is simpelweg ‘nee’. ISP’s zijn vrij in hun keuze voor een inbelnummer.

Op het gebied van post werd geklaagd over de daling van de service van TPG als gevolg van het sluiten van postkantoren en -agentschappen.

Ongewenste sms-berichten bron van klachten

De klachten die de afgelopen weken bij OPTA binnen zijn gekomen, hebben voor

een belangrijk deel nog steeds te maken met de hoogte van de telefoonrekening

bij vaste telefonie. Ook de tarieven voor het bellen naar het buitenland vormen

een bron van klachten. OPTA adviseert de klagers in deze gevallen om hun klacht

schriftelijk in te dienen bij de betreffende telecomaanbieder.

Verdere stappen handhaving RIA

OPTA heeft besloten om voor drie onderwerpen die te maken hebben met de Referentie Interconnectie Aanbieding (RIA) van KPN naleving te gaan afdwingen. Het gaat om eisen ten aanzien van kwaliteits-rapportages en het opnemen van overloopfaciliteiten en sleepdiensten in de RIA. Wat betreft het aan-bod voor lokale interconnectie ziet OPTA vooralsnog af van handhaving, gelet op de toezeggingen die KPN heeft gedaan in het kader van het Integraal Tarieftoezicht.

Wat betreft zeekabeltoegang zal OPTA niet overgaan tot handhaving, omdat in de situatie waarin sprake is van interconnectie, de concrete marktvraag voor het gebruik van capaciteit in een zeekabel niet aan-wezig blijkt te zijn. In de praktijk nemen aanbieders de dienst zeekabeltoegang af om uitbreiding van het eigen netwerk te realiseren. Dit kan volgens OPTA niet onder het interconnectieregime worden geschaard.

De RIA is een catalogus van de mogelijkheden, voorwaarden en tarieven die KPN op het gebied van interconnectie aan haar concurrenten kan leveren. Intensieve besprekingen tussen OPTA en KPN hebben tot op heden niet geleid tot overeenstemming over alle onderdelen van de RIA.

Naast de hierboven genoemde onderdelen van de aanbieding overleggen KPN en OPTA nog over andere onderwerpen in het kader van de RIA van KPN. Het gaat daarbij onder meer om zaken als bi-directionele verbindingen en Service Niveau Overeenkomsten (SNO). OPTA beoordeelt momenteel de tekstvoorstellen van KPN over onder meer deze onderwerpen van de RIA. Als daar met KPN geen overeenstemming over wordt bereikt, kan OPTA besluiten ook voor deze onderwerpen naleving af te dwingen.

Internationale ontwikkelingen

Verenigd Koninkrijk

De Britse toezichthouder Oftel heeft voorgesteld om alle telefoonnummers in een centrale database op te slaan. Daar zijn twee voordelen aan verbonden. In de eerste plaats in de situatie dat een abonnee zijn nummer heeft meegenomen van de ene netwerkaanbieder naar een andere. Als een centrale database wordt aangemaakt, hoeven binnenkomende gesprekken niet meer via het netwerk van de eerste aanbieder te lopen, maar kunnen gesprekken direct worden doorgegeven aan de nieuwe netwerkaanbieder.

In de tweede plaats kan Oftel met behulp van de database een aanbieder op een eenvoudige manier verplichten om nummers van een failliete aanbieder over te nemen.

Oftel heeft marktpartijen gevraagd om hun visie op dit voorstel te geven. Het Britse ministerie voor Handel en Industrie zal daarnaast zelf een breder georiënteerde consultatie starten over hoe eindgebruikers het beste kunnen worden beschermd tegen het beëindigen van dienstverlening door marktpartijen.

Oftel heeft ook aangekondigd dat British Telecom (BT), de voormalige telecommunicatie-monopolist in het Verenigd Koninkrijk, verplicht wordt verbeteringen aan te brengen in zijn aanbod van huurlijnen aan andere marktpartijen. Volgens Oftel is het met name van belang dat deze huurlijnen sneller worden geleverd om het gebruik van breedband op de zakelijke markt te stimuleren. In augustus zal Oftel een consultatieronde houden over de prijzen voor huurlijnen en de service niveau overeenkomsten die BT afsluit met andere marktpartijen. Een besluit daarover wordt in oktober van dit jaar verwacht.

Duitsland

Ook RegTP, de Duitse toezichthouder, heeft maatregelen genomen om de situatie op de markt van huurlijnen te verbeteren. De voormalige monopolist Deutsche Telekom is door RegTP verplicht om, afhankelijk van de bandbreedte, huurlijnen binnen 12 (64 kbit/s), 15 (128 kbit/s tot 2 Mbit/s) of 30 werkdagen (meer dan 2 Mbit/s) te leveren. Als Deut-sche Telekom zich niet aan deze levertijden houdt is er een eenvoudig en transparant systeem van strafmaatregelen voorhanden, aldus RegTP. Deutsche Telekom moet bijvoor-beeld 5 procent van de huurprijs als boete betalen per dag dat te laat wordt geleverd. Er is een maandelijkse rapportageverplichting in het leven geroepen om de ontwikkelin-gen nauwlettend te kunnen volontwikkelin-gen.

Zweden

Zweden is een aanbieder van GSM-telefonie rijker, SweFour. PTS, de Zweedse toezicht-houder, vond het businessplan, de financiële toestand en de technische haalbaarheid van de plannen van SweFour voldoende om de vergunning uit te geven. SweFour is verplicht om eind volgend jaar 178.000 klanten aangesloten te hebben op het eigen netwerk.

Frankrijk